Đồ án công nghệ sản xuất nước chanh dây
Ketnooi.com gioi thieu
MỤC LỤC
CHƢƠNG1: CÁC LỰA CHỌN VÀ LẬP LUẬN .......................................................... 5
1.1. Lựa chọn nguyên liệu: ........................................................................................... 5
1.2. Lựa chọn sản phẩm: ............................................................................................. 6
1.2.1. Các loại sản phẩm từ chanh dây: .............................................................. 6
1.2.2. Lựa chọn sản phẩm nectar chanh dây: ..................................................... 8
1.3. Lựa chọn địa điểm: ............................................................................................ 8
1.3.1. Nguyên tắc chọn địa điểm xây dựng của nhà máy ................................... 8
CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ NGUYÊN LIỆU ....................................................... 12
2.1. Nguyên liệu chính: Chanh dây .......................................................................... 12
2.1.1. Nguồn gốc: ................................................................................................. 12
2.1.2. Phân loại: ................................................................................................... 13
2.1.3. Đặc điểm: ................................................................................................... 14
2.1.4. Thành phần của chanh dây: .................................................................... 16
2.1.5. Bảo quản chanh dây: ................................................................................ 22
2.1.6. Ứng dụng: .................................................................................................. 23
2.2. Nguyên liệu phụ: ................................................................................................. 25
2.2.1. Đƣờng : ...................................................................................................... 25
2.2.2. Nƣớc: .......................................................................................................... 26
2.2.3. Enzym Pectinase: ...................................................................................... 27
2.2.4. Acid sorbic và muối sorbate: ................................................................... 29
2.2.5. CMC (carboxymethyl cellulose): ............................................................. 30
2.3. Yêu cầu kỹ thuật về nguyên liệu: .................................................................... 31
CHƢƠNG 3: QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ ................................................................... 32
3.1. Sơ đồ quy trình công nghệ: ................................................................................ 32
3.2. Thuyết minh quy trình công nghệ: ................................................................. 33
3.2.1. Chọn lựa – phân loại: ............................................................................... 33
3.2.2. Rửa: ............................................................................................................ 33
3.2.3. Tách ruột quả: ........................................................................................... 33
3.2.4. Ủ enzyme: .................................................................................................. 34
3.2.5. Chà: ........................................................................................................ 34
3.2.6. Phối trộn: ................................................................................................... 36
3.2.7. Đồng hóa: ................................................................................................... 36
3.2.8. Rót lon ........................................................................................................ 37
3.2.9. Ghép mí : ................................................................................................... 37
3.2.10. Thanh trùng : ............................................................................................ 37
3.3. Sản phẩm: ......................................................................................................... 38
CHƢƠNG 4:TÍNH CÂN BẰNG VẬT CHẤT-NĂNG LƢỢNG ................................ 41
4.1. Tính cân bằng vật chất: ....................................................................................... 41
4.1.1. Tính cân bằng vật chất cho 100 kg nguyên liệu: ..................................... 42
4.1.2. Tính cân bằng vật chất theo năng suất nhà máy: ................................... 45
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 1
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
4.2. Tính năng lƣợng:.................................................................................................. 47
4.2.1. Nhiệt cần cung cấp cho quá trình nấu syrup : ........................................ 47
4.2.2. Nhiệt cung cấp cho thiết bị ủ enzym: ....................................................... 48
4.2.3. Nhiệt cung cấp cho quá trình phối trộn :................................................. 48
4.2.4. Nhiệt cung cấp cho quá trình rót nóng: ................................................... 49
4.2.5. Nhiệt cung cấp cho quá trình thanh trùng: ............................................. 49
4.2. Chọn nồi hơi: ....................................................................................................... 49
CHƢƠNG 5: CHỌN THIẾT BỊ .................................................................................... 53
5.1. Băng tải con lăn: ............................................................................................... 53
5.2. Thiết bị ngâm rửa xối: ..................................................................................... 53
5.3. Cắt tách ruột quả: Cắt- Tách ruột quả: ......................................................... 53
5.4. Thiết bị ủ enzym: .............................................................................................. 54
5.4. Máy chà cánh đập: ........................................................................................... 55
5.5. Thiết bị nấu syrup: ........................................................................................... 56
5.6. Thiết bị phối trộn: ............................................................................................ 57
5.7. Thiết bị đồng hóa: ............................................................................................ 58
5.8. Thiết bị rót lon:................................................................................................. 59
5.9. Bơm: .................................................................................................................. 60
5.10. Thiết bị thanh trùng: ....................................................................................... 60
5.11. Tính thời gian làm việc: .................................................................................. 61
CHƢƠNG 6: TÍNH DIỆN TÍCH NHÀ XƢỞNG – ĐIỆN- NƢỚC ............................ 63
5.1. Tính diện tích sử dụng thiết bị: ....................................................................... 63
5.1.1. Kho chứa bao bì, thành phẩm: ................................................................ 63
5.1.2. Kho chứa nguyên liệu: .............................................................................. 63
5.2. Tính nƣớc : ........................................................................................................ 64
5.3. Tính điện: .......................................................................................................... 65
5.3.1. Điện cho thiết bị chính ............................................................................... 65
5.3.2. Điện dân dụng: ........................................................................................... 65
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................. 66
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 2
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1: Thành phần dinh dƣỡng tính trên 100g phần ăn đƣợc của loại chanh dây
tía (theo tài liệu USDA)..................................................................................................... 6
Bảng1.2: Bảng quy hoạch và phân bổ sử dụng đất theo các phân khu chức năng: . 11
Bảng 2.1: Thành phần cấu tạo vỏ quả chanh dây khô ................................................ 16
Bảng 2.2: Thành phần các loại protein có trong vỏ quả chanh dây ........................... 17
Bảng 2.3 Thành phần cấu tạo (%) trái chanh dây: ..................................................... 17
Bảng 2.4. Thành phần hóa học chanh dây: .................................................................. 17
Bảng 2.5: Hàm lƣợng đƣờng của 2 loại quả (%) ......................................................... 18
Bảng 2.6: Khoảng pH và hàm lƣợng acid tổng của hai loại chanh ............................ 18
Bảng 2.7: Thành phần acid hữu cơ có trong hai loại quả (%) ................................... 18
Bảng 2.8: Ảnh hƣởng của các chất gây mùi đến quả chanh dây ................................ 20
Bảng 2.9: Thành phần của hạt chanh dây khô............................................................. 22
Bảng 2.10: Thành phần acid béo trong dầu từ hạt chanh dây ................................... 22
Bảng 2.11: Chỉ tiêu cảm quan của đƣờng tinh luyện .................................................. 25
Bảng 2.12: Chỉ tiêu hoá lý của đƣờng tinh luyện ........................................................ 25
Bảng 2.13: Chỉ tiêu về dƣ lƣợng SO2 và kim loại nặng trong đƣờng tinh luyện....... 25
Bảng 2.14: Chỉ tiêu vi sinh vật của đƣờng tinh luyện .................................................. 26
Bảng 2.15: Các chỉ tiêu chất lƣợng nƣớc ...................................................................... 26
Bảng 3.1: Thành phần dinh dƣỡng của nectar chanh dây .......................................... 39
Bảng 3.2: Chỉ tiêu kim loại nặng của nectar chanh dây .............................................. 39
Bảng 3.3: Chỉ tiêu vi sinh của nectar chanh dây .......................................................... 40
Bảng 3.4: Chỉ tiêu cảm quan của nectar chanh dây .................................................... 40
Bảng 4.1: Các thông số tính toán .................................................................................. 41
Bảng 4.2: Nguyên liệu cần cho 1 ngày sản xuất ........................................................... 45
Bảng 4.3: Nguyên liệu cần cho mỗi ca : ........................................................................ 46
Bảng 4.4: Thành phần nguyên liệu sau mỗi quá trình của mỗi ca: ............................ 46
Bảng 4.5: Lƣợng nƣớc, hơi, NaOH, HNO3 sử dụng để chạy CIP cho 1 ca ................ 51
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 3
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1: Sản phẩm nƣớc chanh dây đóng lon .............................................................. 7
Hình1.2: Sản phẩm nƣớc cốt chanh dây (chanh dây cô đặc) ........................................ 7
Hình1.3 Bột chanh dây ..................................................................................................... 7
Hình 2.1 Hoa chanh dây ................................................................................................. 15
Hình 5.1: Thiết bị rửa ..................................................................................................... 53
Hình 5.2: Thiết bị cắt, tách ruột .................................................................................... 54
Hình 5.3: Thiết bị ủ enzym ............................................................................................. 55
Hình 5.4: Thiết bị chà ..................................................................................................... 56
Hình 5.5: Thiết bị nấu syrup .......................................................................................... 57
Hình 5.6: Thiết bị phối trộn ........................................................................................... 58
Hình 5.7: Thiết bị đồng hóa ........................................................................................... 59
Hình 5.8: thiết bị rót , ghép mí ....................................................................................... 60
Hình 5.9: Thiết bị thanh trùng ...................................................................................... 61
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 4
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
CHƢƠNG1: CÁC LỰA CHỌN VÀ LẬP LUẬN
1.1.
Lựa chọn nguyên liệu:
Chanh Dây là 1 trong những loại trái cây rất có triển vọng trong tương lai nước ta,
đặc biệt là ở vùng ĐBSCL, nhờ có khả năng chống chịu tốt trên vùng đất chua phèn (khó
trồng cây ăn trái), đồng thời là loại nước giải khát tốt trong mùa nắng nóng của vùng
nhiệt đới gió mùa như ở vùng đồng bằng nước ta.
Trồng trọt: Chanh dây là loại cây dễ trồng, không kén đất,và kỹ thuật chăm bón cho
loại cây này đơn giản, thích hợp với đặc điểm khí hậu ở nhiều vùng nước ta, hiện nay
được trồng nhiều ở Việt Nam. Nếu đủ nước và vi chất dinh dưỡng, chanh dây sẽ phát
triển rất mạnh, thích hợp để trồng thành dãy hoặc hàng rào và có thể duy trì đời sống tốt
trong 4-6 năm. Có thể nhân giống chanh dây dễ dàng bằng cách gieo hạt, giâm cành,
chiết hoặc ghép cành…Tuy nhiên trong quá trình phát triển của cây cần ngăn chặn các
loại kí sinh trùng gây bệnh như virus, ốc sên, giun tròn, sâu bọ…
Chanh dây là một loại quả hiện đang tiêu thụ mạnh trên thị trường. Trồng loại cây
này chi phí rất thấp, nhưng lãi cao. Mặt khác, thời gian phát triển của cây chanh dây
không dài, nhưng năng suất lại rất cao.Loại cây này cho quả quanh năm, tính ra bình
quân vườn chanh dây cho thu hoạch từ 60-70 tấn quả/ha/năm.
Hiện trên thế giới chỉ có khoảng 12 nước trồng Chanh dây với tổng diện tích khoảng
4.500 ha, hầu hết ở Nam Mỹ (2/3 diện tích), phần còn lại ở Úc và khu vực Nam Á.
Tại Đức Trọng- Lâm Đồng giống Chanh dây vỏ đỏ được nhập từ Đài Loan có tên
khoa học là Passiflora edulis, có thể xuống giống bất cứ tháng nào trong năm. Năng suất
trung bình của các hộ trồng chuyên đạt 45-50 tấn/ha, nếu chăm sóc tốt có thể đạt tới 80100 tấn quả tươi/ha.
Tại ĐBSCL cây được trồng rãi rác tại CầnThơ, Tịnh Biên- AnGiang, Hòn Đất KiênGiang. Ở khu vực TPHCM, tại trại Giống Cây Trồng Đồng Tiến dạng trái vàng cũng
cho trái rất sum suê.
Tại huyện Hóc Môn – TPHCM, Xí nghiệp Delta cũng đã trồng 200 ha cây chanh dây
vàng nhập giống từ Brazil, nhằm cung cấp trái cho các nhà máy đồ hộp chế biến xuất
khẩu
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 5
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
Tỉnh Tiền Giang có khoảng 400ha trồng cây chanh dây, chủ yếu trồng ở các huyện
Cái Bè, Cai Lậy, Chợ Gạo, thành phố Mỹ Tho… Tính ra bình quân vườn chanh dây cho
thu hoạch từ 60 đến 70 tấn quả/ha/năm
Chanh dây chứa các thành phần dinh dưỡng tốt cho sức khỏe, là nguồn dinh dưỡng
phong phú, cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể.
Bảng 1.1: Thành phần dinh dƣỡng tính trên 100g phần ăn đƣợc của loại chanh dây
tía (theo tài liệu USDA) [18].
Năng lượng (Kcal)
97
Na (mg)
28,00
Nước (g)
72,93
K (mg)
348
Protein (g)
2.20
Vitamin A (IU)
700
Chất béo (g)
0,70
Vitamin B6 (mg)
0,10
Cacbon hydrat (g)
23,38
Niacin (mg)
1,5
Chất xơ (g)
10,40
Thiamin
Vết
Tro (g)
0,80
Riboflavin (mg)
0,13
Canxi (mg)
12,00
Acid ascorbic (mg)
30
P (mg)
68,00
Folat (mcg)
14,00
Fe (mg)
1,60
Vitamin
E
(mg
1,12
ATE)
Se (mg)
0,60
Mg (mg)
39,00
Cholesterol
0
1.2. Lựa chọn sản phẩm:
1.2.1. Các loại sản phẩm từ chanh dây:
Ở nhiều nước, người ta dùng trái chanh dây để chế biến thành nhiều thứ bánh ngọt
khác nhau, kết hợp hoặc không kết hợp với các loại trái cây khác để làm kem, yaourt…
Trong 2 năm lại đây nhiều loại sản phẩm chiết xuất từ trái chanh dây đã ra đời phục vụ
nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu. Các loại sản phẩm từ chanh dây hiện có trên thị
trường:
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 6
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
Hình 1.1: Sản phẩm nƣớc chanh dây đóng lon
Hình1.2: Sản phẩm nƣớc cốt chanh dây (chanh dây cô đặc)
Hình1.3 Bột chanh dây
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 7
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
1.2.2. Lựa chọn sản phẩm nectar chanh dây:
Với loại sản phẩm nước ép trong ta cần qua quá trình lọc, gây tổn thất nguyên liệu.
Để tránh tổn thất nhiều chất dinh dưỡng, ta chọn loại sản phẩm nectar, đồng thời tiết
kiệm chi phí năng lượng, thiết bị khi sử dụng quá trình lọc.
1.3.
Lựa chọn địa điểm:
1.3.1. Nguyên tắc chọn địa điểm xây dựng của nhà máy
Để xây dựng nhà máy, việc lựa chọn địa điểm rất quan trọng, ảnh hưởng đến quá
trình xây dựng, hoạt động sản xuất và kinh doanh của nhà máy. Do đó, ta dựa vào các
yếu tố sau để lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy:
- Địa điểm xây dựng nhà máy phải gần nguồn cung cấp nguyên liệu hay trong vùng
cung cấp nguyên liệu để giảm chi phí vận chuyển, đặc biệt các loại nguyên liệu như rau
quả, do chi phí cho vận chuyển và bảo quản cao. Nguyên liệu cung cấp phải ổn định về
số lượng và chất lượng cho nhà máy hoạt động trước mắt và lâu dài.
- Địa điểm xây dựng nhà máy phải gần đường giao thông, nhất là đường bộ và đường
thủy để dễ dàng trong việc đi lại, vận chuyển nguyên vật liệu và tiêu thụ sản phẩm.
- Địa điểm xây dựng nhà máy phải gần nguồn điện, nguồn nước để đảm bảo cho việc
sản xuất được liên tục, giảm chi phí về đường dây, ống dẫn; gần các nhà máy khác để
hợp tác nhiều mặt như cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi cho cán bộ công nhân đồng thời
sử dụng nhân công hợp lý.
- Địa điểm xây dựng nhà máy phải gần khu vực nguồn nhân lực dồi dào, dễ dàng thu
hút lực lượng lao động trí thức cũng như lực lượng công nhân có tay nghề cao và thuận
lợi trong quá trình tiêu thụ sản phẩm.
- Địa điểm xây dựng nhà máy phải nằm trong vùng quy hoạch của địa phương, đồng
thời phải đảm bảo các yêu cầu về an ninh quốc phòng.
- Địa điểm lựa chọn phải đủ diện tích để bố trí xây dựng các công trình hiện hữu đồng
thời phải có khả năng mở rộng trong tương lai.
Phân xưởng đặt tại Khu công nghiệp Phú Hội, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng.
Khu công nghiệp Phú Hội thu hút các dự án đầu tư thuộc các nhóm ngành nghề: sản xuất
các sản phẩm phục vụ du lịch, công nghiệp chế biến thực phẩm rau quả, thủy sản, rượu,
bánh mứt, kẹo, công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, gạch cao cấp, chế biến lâm sản,
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 8
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
sản xuất sản phẩm gỗ, công nghiệp luyện kim, hóa chất, thuộc da, cao su, sản xuất bao bì
carton, diatomit, thiếc, nhóm ngành công nghiệp khác…
1.3.1.1.
Vị trí địa lý:
Khu công nghiệp Phú Hội đặt tại xã Phú Hội,huyện Đức Trọng, là địa bàn thuận lợi
về cơ sở hạ tầng, giao thông và khoảng cách cung ứng từ các vùng nguyên liệu.
Vị trí : Thôn Pré, xã Phú Hội, huyện Đức Trọng.
- Phía Tây Bắc giáp: Khu quy hoạch dân cư và sông Đa Nhim;
- Phía Đông và Nam giáp: Đường đi xã Tà In -Tà Năng;
- Phía Bắc - Đông Bắc giáp: Khu đất tái định cư và khu ở công nhân;
- Phía Tây - Tây Nam giáp: Sông Đa Nhim.
Có các tuyến QL 20, 27, 28, 55,723 nối liền Lâm Đồng với vùng Đông Nam Bộ,
thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh thuộc vùng Tây Nguyên, các tỉnh duyên hải Nam Trung
Bộ, các tỉnh duyên hải miền trung tạo cho Lâm Đồng có mối giao thông kinh tế xã hội
bền chặt với các vùng, đặc biệt hiện nay chính phủ đã phê duyệt chủ trương cho đầu tư
xây dựng tuyến đường cao tốc từ Dầu giây đi Đà lạt và tuyến đường Đông Trường Sơn từ
Đà lạt đi Quảng Nam và các tỉnh trong khu vực.
Cách TP Hồ Chí Minh : 270 km
Cách Đà Lạt 35 km về hướng Đông Bắc.
Cách thị xã Bảo Lộc 80 km về hướng Tây — Tây Nam.
Cách sân bay quốc tế Liên Khương 03km. Cảng hàng không quốc tế Liên Khương
nằm cách trung tâm thành phố ĐàLạt 30 km được nâng cấp thành sân bay quốc tế với
đường băng dài 3.250 m có thể tiếp nhận các loại máy bay tầm trung như A.320, A.321
hoặc tương đương.
Nằm sát Quốc lộ 20 giữa Đà Lạt và Dầu Giây đang được đầu tư xây dựng đường cao
tốc, thuận tiện giao thông đi Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, các
tỉnh duyên hải miền Trung và Tây nguyên, cách cảng biển Bình Thuận 130Km.
1.3.1.2.
Hạ tầng kỹ thuật trong khu công nghiệp:
- Nguồn điện: Từ trạm biến áp 110 KV Đức Trọng. Bố trí trong KCN 01 trạm biến áp
110/220 KV. Lắp đặt 03 trạm biến áp 22/0,2 KV Dự. kiến xây dựng một trạm biến áp
110KV/22KV có công suất 2x25MVA. Nguồn điện lấy từ trạm 110/22KV của huyện
Đức Trọng, thời gian đầu lắp 1 máy biến áp 25MVA để phục vụ khu công nghiệp và điện
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 9
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
sinh hoạt; giai đoạn 2 có thể lấy nguồn điện từ trạm biến áp nhà máy thủy điện Đại Ninh;
Mạng cung cấp điện 22 KV đi bằng đường dây trên không mạng vòng, vận hành hở.
- Nguồn nước:Để cấp nước cho Khu công nghiệp Phú Hội với 02 nguồn nước hiện có
là nguồn nước mặt sông Đa Nhim và nước ngầm, lưu lượng nước ngầm có thể khai thác
trong khu vực đạt 115 L/s. Có hệ thống cấp nước huyện Đức Trọng, công suất 2.500
m3/ngày-đêm. Đồng thời với việc cấp nước, hệ thống xử lý nước thải công nghiệp và
sinh hoạt đang được hoàn thiện, có hệ thống nước sạch cung cấp đủ cho nhu cầu sản xuất
và sinh hoạt đảm bảo cho các hoạt động của khu công nghiệp. Nhu cầu dùng nước của
khu công nghiệp và dân cư là 9.078,3m3/ngày. Xây dựng trạm cấp nước có công suất
10.000m3/ngày; nguồn nước lấy từ sông Đa Nhim, hồ thuỷ điện Đại Ninh và nước ngầm;
- Hệ thống thóat nước mưa, nước thải sinh hoạt và nước thải sản xuất được thiết kế
riêng biệt. Toàn bộ nước thải được xử lý đạt tiêu chuẩn môi trường trước khi thóat ra
sông Đa Nhim; Trạm xử lý nước thải có công xuất 7000m3/ngày.
- Hệ thống thông tin liên lạc: do ngành Bưu chính viễn thông huyện Đức Trọng đáp
ứng và sẽ xây dựng 01 trạm bưu điện trong KCN với 01 tổng đài 1.000 số.
- Khu phụ trợ: Khu xây dựng công trình đầu mối hạ tầng kỹ thuật có diện tích là 6,69
ha gồm:
Trạm biến áp 110/22KV - 2x25 MVA xây dựng trên lô đất có diện tích khoảng 0,87
ha nằm ở vị trí giáp trạm cấp nước và khu tái định cư dân cư, khu nhà ở công nhân phục
vụ công nghiệp, xây dựng 2 giai đoạn, giai đoạn đầu lắp 1 máy biến áp 25MVA.
Trạm cấp nước công suất 10.000 m3/ngày nằm ở lô đất có diện tích 2,4 ha giáp trạm
biến áp và khu cây xanh giáp khu tái định cư dân cư - công nhân phục vụ công nghiệp.
Trạm xử lý nước thải công suất 7.000 m3/ngày nằm ở lô đất có diện tích khoảng 3,42
ha nằm ở phía Tây Nam khu đất các ngành công nghiệp khác.
1.3.1.3.
Quy hoạch sử dụng đất Khu công nghiệp Phú Hội
Tổng diện tích mặt bằng Khu công nghiệp là 174 ha, được quy hoạch và phân bổ sử
dụng đất theo các phân khu chức năng:
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 10
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
Bảng1.2: Bảng quy hoạch và phân bổ sử dụng đất theo các phân khu chức năng:
Diện tích
STT
Loại đất
Tỷ lệ (%)
(ha)
1
Đất xây dựng nhà máy xí nghiệp
108,49
62,35
2
Đất trung tâm điều hành và dịch vụ công cộng
3,23
1,86
3
Đất xây dựng công trình đầu mối hạ tầng kỹ thuật
6,69
3, 85
4
Đất giao thông
24,75
14,22
5
Đất cây xanh, công viên
24,19
13,9
6
Đất kho bãi
6,65
3,82
174,0
100
TỔNG
1.3.1.4.
Nguồn lao động:
Số công nhân có thể thu hút 10.000 – 12.000 người từ nguồn lao động địa phương,
bao gồm Thành phố Đà Lạt có dân số khoáng 190.000 người và có 02 trường đại học, 03
trường trung cấp; huyện Đức Trọng có dân số khoảng 160.000 người.
Chính sách hỗ trợ đào tạo nghề: Các nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư có tổ chức
lớp đào tạo nghề cho lao động có hộ khẩu thường trú tại tỉnh Lâm Đồng để sử dụng được
hỗ trợ như sau:
- Được hỗ trợ 30% kinh phí tự tổ chức đào tạo nghề lần đầu đối với đào tạo nghề phổ
thông;
- Được hỗ trợ 50% kinh phí tự tổ chức đào tạo nghề từ bậc 2 trở lên theo dự án đào
tạo nghề được cơ quan chức năng duyệt;
- Gửi lao động đi học nghề trong nước với số lượng từ 10 lao động trở lên/năm và
thời gian đào tạo từ 01 tháng trở lên, đều được tỉnh hỗ trợ kinh phí đào tạo với mức hỗ trợ
từ 90.000-200.000 đồng/ người/tháng tuỳ theo ngành nghề và thời gian đào tạo, thời gian
hỗ trợ thấp nhất là 1 tháng và tối đa không quá 24 tháng.
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 11
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ NGUYÊN LIỆU
2.1. Nguyên liệu chính: Chanh dây
Giới : Plantae
Bộ :
Malpighiales
Họ : Passifloraceae
Chi : Passiflora
Loài : P. incarnata
Tên khoa học: Passifloraceae
Tên gọi thông thường: Passion fruit, chanh dây, mác mác, lạc tiên.
Có 3 loại chanh dây phổ biến: chanh dây tía (Passiflora edulis) , chanh dây vàng
(Passiflora edulis flavicarpa), chanh dây lam (Passiflora coerulea). Nhưng ở Việt Nam
thường thấy hai loại phổ biến nhất là Passiflora edulis (quả tía) và Passiflora edulis
flavicarpa (quả vàng).
2.1.1. Nguồn gốc: [15]
- Quả chanh dây tía có nguồn gốc từ miền nam nước Brazil qua Paraguay đến miền
bắc Argentina. Những tín đồ công giáo người Tây Ban Nha vào thế kỷ 16 đã đặt
cho nó cái tên là ―flor passionis‖ (hoa đam mê) hay ― flor de las cinco llagas‖ (hoa
có năm vết xước) do màu tía của hoa khiến họ tin là nó giống với năm nỗi khổ
hình của Chúa Giêsu.
-
Người ta chưa xác định được nguồn gốc của loại quả vàng, có lẽ nó thuộc vùng
Amazon của Brazil, hay cũng có thể nó là cây lai giữa Passiflora edulis và
Passiflora ligularis.
-
Ở Việt Nam, đầu tiên chanh dây xuất hiện ở các tỉnh miền bắc vào đầu thập niên
90 và sau đó vào đồng bằng sông Cửu Long.
-
Lạc tiên vào Việt Nam có 2 giống , phân biệt bằng xuất xứ và màu vỏ:
Giống lạc tiên vỏ vàng có nguồn gốc từ Sirilanca, Hawaii, có mặt ở Việt
Nam với tên gọi là chanh dây.
Giống lạc tiên vó tía có nguồn gốc từ Australia và Đài Loan. Tại Đức Trọng
giống lạc tiên vỏ đỏ được nhập từ Đài Loan có tên khoa học là Passionflora
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 12
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
edulis, dân địa phương gọi là cây mác mác, người Đài Loan gọi là bách
hương quả.
Ngày nay quả chanh dây được trồng khắp nơi trên thế giới và có mật độ phân bố khá lớn
ở Châu Á, Úc , New Zeland, Ấn Độ , Nam Phi, Hawaii, Canada và Puerto Rico..
2.1.2.
Phân loại: [11]
2.1.2.1. Dạng quả tía:
Black Knight: Quả có màu tía đậm, hương thơm tuyệt vời, có kích thước và
hình dạng của một quả trứng to; là loại cây dây leo khỏe mạnh, chen chúc và
rất sai quả, có tán lá mịn đẹp.
Kahuna: Quả tía vừa, rất lớn, có vị hơi chua thơm, dùng uống rất ngon; cây
có khả năng tự sinh sản, khỏe mạnh, tán lá to.
Edgehill: Có nguồn gốc ở Vista, Calif. Quả tương tự như loại Black Knight,
nhưng mọc to khỏe và có trái lớn hơn. Ở miền Nam California, nó là một
trong những loại cây trồng ngoài trời được ưa chuộng nhất.
Frederick: Là loại quả có dạng gần giống hình oval, to, tía hơi xanh và một
chút sắc đỏ, có vị chua nhẹ, ngon khi ăn ngay, uống lại tuyệt hơn; cây tự ra
quả, cực kỳ khỏe mạnh, rất hữu ích, và chắc hơn Passiflora edulis
flavicarpa.
Paul Ecke: Có nguồn gốc ở Encinitas, Calif. Trái có kích thước trung bình,
rất ngon, thích hợp để uống hay ăn ngay; cây chắc, rất sai quả.
Purpe Giant: Quả rất lớn, tía đậm khi chín.
Red Rover: Quả hơi tròn, có kích thước vừa hoặc to, vỏ có màu đỏ sáng hấp
dẫn, có vị chua thơm, ngon khi ăn liền hoặc uống; cây rất khỏe, chắc và có
khả năng tự sinh sản.
2.1.1.2. Dạng quả vàng:
Brazilian Golden: Quả có màu vàng, to, có vị hơi chua; cây rất khỏe, đòi
hỏi sự giao phấn; hoa thơm, màu trắng hơi đậm ở giữa, ra hoa vào giữa
mùa hè, vụ mùa bắt đầu vào cuối tháng tám hoặc đầu tháng chín.
Golden Giant: Cây có quả màu vàng, to, có nguồn gốc ở Úc.
Ngoài các dạng quả trên còn có rất nhiều loại là quả lai giữa giống quả này
với giống quả khác, hoặc lai giữa dạng này với dạng khác; quả lai có đặc
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 13
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
điểm gần giống với quả thường song lại có một số ưu điểm vượt trội hơn
như màu sắc đẹp hơn, hương thơm hơn, acid ít hơn… Tùy theo từng địa
phương và nguồn gốc mà quả lai có những tên gọi khác nhau.
2.1.3. Đặc điểm: [12], [13], [16]
2.1.2.2. Cây:
Chanh dây là một loại cây dây leo khỏe, đặc biệt là ở những vùng nhiệt đới. Thân tròn ,
xanh, mang tua dài và lá ở mỗi đốt. Lá mọc xen, mang lá kèm ở mỗi đốt. Tua của cây
bám vào hầu hết bất cứ chỗ nào của vật chống đỡ nó. Hằng năm, cây có thể mọc lên từ 4
m đến 6 m. Nói chung, đây là loại cây có đời sống ngắn (từ 5 – 7 năm). Đặc biệt là cây
cho quả vàng thì lớn nhanh và bắt đầu ra quả trong 1 – 3 năm.
Cây chanh dây rất dễ trồng , ưa đất khô ráo cần ít nước , sống được cả nơi khô ráo và
đất cát . Cây đạt độ trưởng thành ở 12 tháng tuổi có thể dài 15m, cho thu hoạch tốt từ 5-6
năm. Chanh dây là loại cây dây leo mảnh, dài hàng chục mét. Thân mềm, hình trụ, có
rãnh dọc, nhiều lông thưa.
2.1.2.3. Hoa:
Hoa đơn tính, mọc từ nách lá mỗi hoa mang 5 nhị đực với 5 chỉ dính nhau thành ống
ở đáy tách rời ở phần mang bao phấn . Hoa mọc riêng lẻ ở lẽ lá, có cuống dài, màu trắng,
không có tổng bao, đài 5 lá màu xanh lục, tràng 5 cánh rời nhau, xếp xen kẽ với các lá đài,
có một vòng tua gồm rất nhiều phần phụ hình sợi chỉ (tràng phụ) màu tím sẫm; nhị 5, đính
ở ngọn cuống nhị nhụy, bao phấn màu vàng; bầu thượng hình cầu, 1 ô.
Hoa chanh dây có tác dụng an thần nhẹ và ru ngủ. Hoa chanh dây được dùng điều trị bệnh
hen suyễn , dễ kích động và rối loạn tiêu hóa , chứng mất ngủ.
Lá mọc so le, chia 3 thùy nhẵn bóng, gốc hình tim có hai tuyến nhỏ, đầu nhọn, mép
khía răng; lá kèm hình sợi; tua cuốn mọc ở kẽ lá, dài hơn lá, đầu cuộn lại như lò xo.
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 14
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
Hình 2.1 Hoa chanh dây
2.1.2.4.
Quả:
Trái có trái dạng hình tròn hoặc hình trứng, đường kính từ 4-7.5 cm. Bên ngoài là một
lớp vỏ phẳng, dai, giống như sáp, vỏ màu xanh khi chín có màu vàng lợt hoặc màu đỏ tím
tùy theo từng loại, vỏ dày khoảng 3mm và dính chặt với lớp ruột trắng dày khoảng 6mm
ở phía trong. Trong cùng là khối dịch quả có màu vàng nhạt đến vàng cam và bao lấy
những chùm hạt nhỏ màu nâu hoặc đen, ruột trái có vị chua ngọt thanh hơi giống chanh.
Mùi vị của dịch quả rất đặc trưng và lôi cuốn.
Loại quả vàng nói chung có cây khỏe mạnh và trái to hơn loại quả tía, nhưng thịt của
quả tía thì ít acid hơn, hương thơm đậm đà hơn và có tỉ lệ nước quả nhiều hơn (35 38%). Hạt của quả tía màu đen, còn hạt của quả vàng có màu nâu. Quả lai giữa dạng vàng
và tía cho ra màu sắc và các tính chất trung gian. 70 - 80 ngày sau khi thụ phấn thì quả
chín.
- Khí hậu: Loại cây này rất thích ánh nắng mặt trời trừ những nơi có nhiệt độ cao hơn
0
38 C, cây cần được che mát. Cây chịu đựng được đến 0oC, vì thế cần bảo vệ cây khỏi
sương giá.
+ Loại quả tía có tính chất cận nhiệt đới và không thích khí hậu sương giá. Tuy nhiên,
có những cây có thể đưa vào nơi có nhiệt độ lên đến -7oC mà không bị nguy hại gì. Vào
mùa đông lạnh giá, cây có thể bị rụng lá. Rễ vẫn mọc tốt thậm chí nếu ngọn bị chết. Cây
phát triển không tốt vào mùa hè nóng bức. Nói chung, chanh dây tía thích ứng với các
vùng có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ bình quân 18-20oC, cao độ trung bình từ 800-1.000m,
có khả năng ra hoa và đậu quả quanh năm, cho năng suất rất cao.
+ Loại quả vàng có tính chất nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới, và không chịu được sương giá.
Đây là dạng chịu nắng, thích hợp với vùng có cao độ thấp (0-800 m) như ĐBSCL Nam
Bộ.
Cả hai dạng quả này cần được bảo vệ khỏi gió. Nói chung, lượng mưa hằng năm nên đạt
được ít nhất là 90 cm.
- Đất đai: Cây mọc được trên nhiều loại đất trừ đất sét trộn ít hay nhiều cát, độ mùn
trên 1% và pH 5,5-6 là thích hợp nhất. Hệ thống thoát nước hoàn toàn là cần thiết để
giảm thiểu sự tác động của quá trình thối rửa. Đất cũng cần được cung cấp nhiều chất hữu
cơ và một lượng muối thấp.
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 15
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
2.1.4. Thành phần của chanh dây: [7], [9], [11], [12], [14]
2.1.4.1. Đối với vỏ quả:
Năm 1949, Martin và Reuter đã tách được chất pectic từ vỏ chanh dây đỏ tía. Đến
năm 1953, Sherman et al đã phân tách và xác định được rằng tính chất pectin trong chanh
dây vàng có hàm lượng methoxyl từ 8,9 ÷ 9,2% nên khá phù hợp với quá trình sản xuất
jelly.Ở Brazil,pectin được trích ly từ quả chanh dây đỏ tía có chất lượng tốt hơn từ quả
chanh dây vàng.
Trong vỏ chanh dây vàng và đỏ tía đều có hàm lượng carbohydrate cao, ít chất có thể
trích ly bằng ether và lượng protein thô vừa phải.
Bảng 2.1: Thành phần cấu tạo vỏ quả chanh dây khô [11]
Thành phần
Hàm lượng(g/100g)
Ẩm
9.93±0.12
Tro
7.52±0.02
Protein
4.05±0.61
Lipid
>0.1
Chất xơ hòa tan
19.2±0.02
Chất xơ không hòa tan
38.05±0.02
Carbohydrate
21.28±0.44
Khi phân tích sâu về thành phần vỏ tươi của 2 loại chanh dây, người ta còn tìm thấy sự có
mặt của tinh bột (0,75-1,36%), đường (saccharose, glucose, fructose) 1,64%, chất béo
(0,05-0,16%), phosphorus (0,03-0,06%), silica (0,01-0,04%), kali (0,60-0,78%), acid hữu
cơ (acid citric, acid malic (0,15%). Ngoài ra, lớp vỏ ngoài của chanh dây đỏ tía còn chứa
một ít tanin và khoảng 1,4mg/100g sắc tố anthocyanin, pelargonidin 3-diglucoside.
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 16
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
Bảng 2.2: Thành phần các loại protein có trong vỏ quả chanh dây [7]
Loại protein
Thành phần %
Albumin
49,83
Globulin
15,71
Prolamine
2,96
Glutelin
7,9
2.1.4.2. Đối với dịch quả:
Bảng 2.3 Thành phần cấu tạo (%) trái chanh dây[7]
Thành phần
%
Vỏ
49,19
Hạt
4,81
Dịch quả
46,00
Bảng 2.4. Thành phần hóa học chanh dây [7]
Thành phần
Hàm lượng(%)
Nước
83,82
Acid hữu cơ-acid citric(dịch quả)
2,95
Đường tổng(dịch quả)
13,03
VitaminC(dịch quả)
0,032
Tro(dịch quả)
0,477
Gần 84% dịch quả chanh dây là nước, còn lại là các hợp chất thơm, hợp chất màu,
các chất sinh năng lượng: đường, tinh bột, và các chất vi lượng. Chất béo và protein chứa
trong dịch quả chanh dây không đáng kể, chỉ chiếm 3- 4% tổng năng lượng cung cấp.
Chanh dây chứa nhiều vitamin C,A
Carbonhydrats: đường là thành phần cung cấp năng lượng chính trong quả chanh
dây, chủ yếu gồm 3 loại đường: glucose, fructose, và sucrose. Glucose và fructose chiếm
thành phần chủ yếu. Hàm lượng đường ảnh hưởng đến vị ngọt của chanh dây
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 17
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
Tinh bột: dịch quả có hàm lượng tinh bột cao. Nuớc chanh dây ép có hàm lượng
tinh bột từ 0,5 đến 3%.
Bảng 2.5: Hàm lƣợng đƣờng của 2 loại quả (%) [11]
Loại chanh dây
fructose
glucose
saccharose
Quả tía
33,5
37,1
29,4
Quả vàng
29,4
38,1
32,4
Các axit hữu cơ:
Một phẩm chất của chanh dây vàng là hàm lượng axit citric cao. Axit citric bao
gồm tất cả các loại axit không bay hơi chiếm 93-96% tổng lượng axit, axit malic chiếm 47%. Tác dụng của axit citric là giúp bảo vệ, hỗ trợ cho kẽm và các nguyên tố vi lượng
khác. Dịch quả chanh dây không bị ảnh hưởng bởi salicylic và axit benzoic. Việc bảo
quản vì thế góp phần làm tăng độ axit.
Bảng 2.6: Khoảng pH và hàm lƣợng acid tổng của hai loại chanh [11]
Yếu tố
Chanh dây đỏ tía
Chanh dây vàng
Khoảng pH của dịch quả
2,6 ÷ 3,2
2,8 ÷ 3,3
Acid toàn phần của dịch quả (%) (quy về acid citric)
2,4 ÷ 4,8
3,0 ÷ 5,0
Bảng 2.7: Thành phần acid hữu cơ có trong hai loại quả (%) [20]
Thành phần
Quả tía
Quả vàng
Acid citric
Acid malic
Acid lactic
Acid malonic
Acid succinic
Acid ascorbic
13,1
3,86
7,49
4,95
2,42
0,05
55
10,55
0,58
0,13
Rất ít
0,06
Các axit amin: Năm 1963, Pruthi đã tìm ra được một số loại acid amin tự do trong
dịch quả chanh dây đỏ như leucine, valine, tyrosine, proline, threonine, glycine, acid
aspartic, arginine và lysine.
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 18
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
Enzyme: trong thành phần của dịch quả chanh dây vàng có chứa catalase, có thể
bị vô hoạt hoàn toàn ở 790C trong vòng 75 giây. Còn trong dịch quả chanh dây tía có
chứa enzyme metylesterase, bị vô hoạt ở 80oC trong 60s. Ngoài ra trong chanh dây còn
có enzyme protease và SH- protease, sử dụng casein làm cơ chất, pH tối ưu cho protease
là 2,3 và cho SH protease là 5,7.
Các vitamin và nguyên tố khoáng
Vitamin C: Chanh dây rất giàu vitamin C. Vitamin C tan tốt trong nước và đóng
vai trò là một chất oxy hoá. Vitamin giúp bảo vệ phần mô mềm của cơ thể, đồng thời bảo
vệ plasmalipids và LDL Cholesterol khỏi các gốc tự do. Ngoài ra vitamin C còn đóng vai
trò quan trọng trong sự duy trì hệ miễn dịch của cơ thể và thận chúng làm giảm nhẹ triệu
chứng cảm lạnh ở người. Một ly nước chanh dây ép cung cấp khoảng 50% lượng vitamin
C cần thiết trong ngày cho một người trưởng thành
Vitamin A: Chanh dây cũng chứa rất nhiều vitamin A. Carotenoids được tìm thấy
trong chanh dây có hoạt độ vitamin A khác nhau. Viatamin A là loại vitamin tan trong
dầu, cần thiết cho thị lực, da, sự phát triển và tái sinh mô tế bào
Các chất khoáng: Chanh dây cung cấp các loại chất khoáng như: K, một chất
điện ly quan trọng trong việc hỗ trợ sự co bóp ở tim, ở định cân bằng axit bazơ và huyết
áp. Chanh dây có thể thay thế các loại thức ăn như chuối, cam. Chanh dây cò chứa 1013% nhu cầu hàng ngày về Mg, một nguyên tố khoáng giúp ổn định huyết áp.
Alkaloid và các hợp chất Cyanogenic: có 7 loại alkaloid trong chanh dây, 4 trong
số đó được xác định và đặt tên là harman( có nghĩa là điều hoà), harmin, harmol và
harmalin. Các thử nghiệm dược lý cho thấy chanh dây có tác dụng an thần nhẹ. Hàm
lượng alkaloid trong chanh dây 0,012-0,7%.
Trong thịt quả chanh dây người ta còn tìm thấy một cyanogenic glycoside có khả
năng gây độc. Loại glycoside này tồn tại trong tất cả các giai đoạn phát triển của quả
chanh dây, có hàm lượng cao nhất khi quả còn rất non, chưa chín và thấp nhất khi quả
chín. Hàm lương cyanogenic glycogide trong giai đoạn sau cùng rất thấp nên xem như
độc tính không đáng kể.
Các hợp chất dễ bay hơi
Các hợp chất dễ bay hơi phần lớn là các ester từ C2-C8 của các axit béo thường
gặp ở nhiều loại trái cây khác. Các sản phẩm phân huỷ của các carotenoid, các cấu tử
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 19
Đồ án môn học công nghệ thực phẩm
GVHD:PGS.TS.Đống Thị Anh Đào
chứa S và các ester béo hiếm gặp đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo ra các hương
vị đặc biệt của chanh dây.
Ngoài ra, do sự hòa quyện của nhiều loại ester đặc trưng khác nhau của nhiều loại
trái cây khác mà trái chanh dây có hương vị vô cùng đặc biệt. Ví dụ các ester ethyl (Z)octa-4,7-dienoate và (Z) – Hex-3 enyl butanoate là các ester đặc trưng của dứa và lê.
Casmir và Whitfield vào năm 1978 đã giới thiệu khái niệm về sự ảnh hưởng của
mùi của trên 300 hợp chất dễ bay hơi. Hai ông nhận thấy có 22 hợp chất tạo nên mùi của
chanh dây. Nhờ vào sự trợ giúp của các phương pháp hóa học và lý thuyết về đường hồi
quy, từ 15 chất dễ bay hơi hai ông đã mô phỏng được mùi tự nhiên của chanh dây.
Bảng 2.8: Ảnh hƣởng của các chất gây mùi đến quả chanh dây [20]
Hợp chất
6-(but-2'-enylidene)
Hàm lượng có
trong quả (ppm)
Tỉ lệ (%)
1,1
30
-
-
(Z)-hex-3-enyl butanoate
0,8
10
Hexyl butanoate
4,1
9
Ethyl (Z)-oct-4-enoate
0,4
8
Beta-ionone
0,05
7
Edulan I
0,8
6
Ethyl (Z)-octa-4,7-dienoate
0,06
5
Linalool
0,05
5
Ethyl hexanoate
7,6
3
Heptan-2-ol
5,3
3
(Z)-hex-3-enol
0,3
3
S compounds
0,1
3
Hexanol/ nonan-2-one
4,0
3
1,5,5-trimethylcyclohex-1-ene
SVTH: Hồ Hồng Tuyết
Trang 20
- Xem thêm -