Tài liệu điều tra thực trạng tổ chức hướng dẫn trò chơi đóng vai theo chủ đề cho trẻ mẫu giáo lớn theo hướng đổi mới ở trường mầm non thị trấn thøa c

MỤC LỤC A. PHẦN MỞ ĐẦU....................................................................3 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI...........................................................3 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU…………………………….…….……..4 III. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU……...….4 IV. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC…….…………………………………..4 V. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU………………….………………………5 B. PHẦN NỘI DUNG Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN……..……………………………6 1.Nguồn gốc và bản chất của trò chơi đóng vai theo chủ đề……….…….6 2.Đặc thù của trò chơi đóng vai có chủ đề…………………….…….9 3.Ý nghĩa của trò chơi đóng vai có chủ đề đối với trẻ mẫu giáo….……..9 4.Sự phát triển của trò chơi đóng vai có chủ đề ở lứa tuổi mẫu giáo...…14 5.Hướng dẫn trẻ chơi………………………………………………...….16 CHƯƠNG II ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HƯỚNG DẪN TRÒ CHƠI ĐÓNG VAI THEO CHỦ ĐỀ THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI Ở MỘT SỐ TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN LƯƠNG TÀI……………………..…18 I.VÀI NÉT VỀ TRƯỜNG MẦM NON ĐIỀU TRA HUYỆN LƯƠNG TÀI………………………………...……………………………………18 1. Trường mầm non Mỹ Hương……………………...…………………19 2. Trường mầm non Lai hạ……...………………………………………20 II. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC TRÒ CHƠI ĐÓNG VAI THEO CHỦ ĐỀ CHO TRẺ MẪU GIÁO LỚN Ở TRƯỜNG MẦM NON MỸ HƯƠNG VÀ TRƯỜNG MẦM NON LAI HẠ………………………………...…20 1. Thực trạng hướng dẫn trẻ chơi trò chơi đóng vai theo chủ đề của giáo viên trường mầm non Mỹ Hương và trường mầm non Lai Hạ………....20 2. Thực trạng chơi của trẻ mẫu giáo lớn ở trường mầm non Mỹ hương và trường mầm non Lai Hạ………………………..……………………….22 3. Nhận xét chung………………………………………………………23 4. Nguyên nhân của thực trạng………………………………………….24 III. ĐỀ XUẤT CÁCH KHẮC PHỤC THỰC TRẠNG……………...…25 1.Tận dụng nguyên liệu sẵn có trong thiên nhiên và làm thêm đồ dùng..25 2.Xây dựng chủ đề và nội dung chơi phong phú………………………..27 C. PHẦN KẾT LUẬN…………………...……………………………..27 I.Kết luận……………………….……………………………………….27 II. Ý kiến đề xuất………………...……………………………………...28 III. Kiến nghị sư phạm ………………………...……………………….28 A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo, chiếm vị trí trung tâm trong chương trình giáo dục mầm non “Trẻ học bằng chơi, chơi mà học” và thường được sử dụng làm phương tiện giáo dục toàn diện cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non. Trò chơi là một hình thức hoạt động sống mà trong đó các cơ thể non trẻ được hoàn thiện. Cơ thể sống càng ở mức phát triển cao thì thời kì thơ ấu càng dài. Trong trò chơi, đứa trẻ còn lĩnh hội những kinh nghiệm lịch sử của loài người nữa. Trong các hoạt động vui chơi thì trò chơi Đóng vai theo chủ đề là chơi đặc trưng cơ bản của lứa tuổi mẫu giáo. Trò chơi này là trò chơi trẻ mô phỏng lại đời sống xã hội của người lớn. Trong đó, các nhân vật của trò chơi là những con người cụ thể có tư tưởng, đạo đức … Phản ánh lối sống, nghề nghiệp của một xã hội nhất định. Trong trò chơi của trẻ, ta có thể nhìn thấy dấu vết của thời đại. Nếu trò chơi được tổ chức tốt và đảm bảo tính hứng thú, tự nguyện … Tính nhận thức và phát triển thì sẽ là phương tiện giáo dục và phát triển toàn diện nhân cách trẻ mẫu giáo, đó là những việc làm rất cần thiết đối với mỗi giáo viên mầm non. Chính vì vậy mong muốn điều tra thực tiễn hoạt động vui chơi đặc biệt là trò chơi Đóng vai theo chủ đề này ở trường mầm nom nhằm làm rõ nguyên nhân thực trạng tổ chức hướng dẫn trò chơi Đóng vai theo chủ đề cho trẻ mẫu giáo theo hướng đổi mới ë líp 5-6 tuæi trêng mÇm non ThÞ TrÊn Thøa. Vì thế cho nên t«i chọn đề tài nghiên cứu là “điều tra thực trạng tổ chức hướng dẫn trò chơi Đóng vai theo chủ đề cho trẻ mẫu giáo lớn theo hướng đổi mới ở trường mầm non Thị Trấn Thøa ” II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Nhằm phát hiện thực trạng tổ chức hướng dẫn trò chơi Đóng vai theo chủ đề cho trẻ mẫu giáo lớn theo hướng đổi mới ở trêng mÇm non ThÞ TrÊn Thøa. Từ đó đề xuất cách khắc phục tình trạng trên góp phần nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ mẫu giáo lớn ở trường mầm non III. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU 1.Đối tượng nghiên cứu: §iều tra thực trạng tổ chức hướng dẫn trò chơi Đóng vai theo chủ đề cho trẻ mẫu giáo lớn theo hướng đổi mới ở trường mầm non ThÞ TrÊn Thøa. 2.Khách thể nghiên cứu: Trò chơi Đóng vai theo chủ đề của trẻ mẫu giáo ở trường mầm non. IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 1. Nghiên cứu để xây dựng cơ sở lý luận của việc tổ chức hoạt động chơi đóng vai theo chủ đề cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non theo hướng đổi mới. 2. Điều tra thực trạng tổ chức hướng dẫn trò chơi Đóng vai theo chủ đề theo hướng đổi mới cho trẻ mẫu giáo lớn ở líp 5 tuæi B vµ líp 5 tuæi A trêng mÇm non ThÞ TrÊn Thøa. 3.Đề xuất cách khắc phục thực trạng trên. V. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC Thực trạng tổ chức trò chơi Đóng vai theo chủ đề phụ thuộc một phần vào cách tổ chức hướng dẫn của người giáo viên mầm non. Nếu phát hiện được thưc trạng tổ chức trò chơi Đóng vai theo chủ đề cho các cháu mẫu giáo lớn theo hướng đổi mới ở trường mầm non thì có thể đưa ra được cách khắc phục tình trạng ấy. Nhằm góp phần nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động chơi cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non ThÞ trÊn Thøa. B. PHẦN NỘI DUNG Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.Nguồn gốc và bản chất của trò chơi đóng vai theo chủ đề Khi bàn về bản chất và nguồn gốc của trò chơi đóng vai theo chủ đề của trẻ đãcó rất nhiều quan điểm, ý kiến khác nhau. a.Theo trường phái sinh học cho rằng: Trò chơi của trẻ em là do bản nang quy định, chơi chính là giải tỏa năng lượng dư thừa, là sự luyện tập trước những chức năng mà trẻ em phải đảm nhận trong xã hội khi chúng đến tuổi trưởng thành. Từ đó phủ nhận ảnh hưởng của môi trường xã hội đến nội dung chơi của trẻ em. b.Theo trường phái phân tâm học cho rằng: Trò chơi của trẻ em cũng do bản năng quy định. Chơi của trẻ chính là những giấc mơ, mộng ảo mang tính vô thức. Trong trò chơi của trẻ chứa đựng những ý nghĩ thầm kín và những mong muốn vô thức của trẻ em.Từ đó, các tác giả này cho rằngtrò chơi là phương tiện, con đường duy nhất giúp trÎ bù đắp lại những “thiếu hụt” của mình và để “trả thù” những người lớn xung quanh luôn cấm đoán chúng. Các quan điểm kể trên đều nhấn mạnh đến vai trò của bản năng tự nhiên, từ đó phủ nhận các tác động tích cực của thế giới bên ngoài đến nội dung chơi của trẻ và càng phủ nhận vai trò hoạt động một cách có ý thức và hoạt động tích cực của chính bản thân trẻ trong trò chơi. Từ những quan niệm về chơi như thế đã xuất hiện và phát triển thuyết “giáo dục tự do”do nguyên tắc cứ để cho trẻ theo nhu cầu, theo ý muốn của nó và người lớn không nên can thiệp vào các trò chơi của trẻ em. Tuy nhiên họ có thể giúp trẻ bằng cách cung cấp nguồn vật liệu chơi cho trẻ. c.Theo trường phái mác xít đã khẳng định rằng: Trß chơi có nguồn gốc từ lao động, nội dung chơi phản ánh cuộc sống hiện thức xung quanh trẻ. Các nhà nghiên cứu về trò chơi như A.Allon, N.Khrixtencen, R. Pfiutse, I. Launer… đều cho rằng, bản chất của trò chơi đóng vai ở lứa tuổi mẫu giaoschinhs là sự phản ánh cuộc siings, là hoạt động của chúng được quy định bởi những điều kiện xã hội. Nhà tâm lý học người Phaps A.Vallon khẳng định về bản chất xã hội của trò chơi và nhờ sự giúp đỡ của nó mà trẻ em chiếm lĩnh được thế giới đồ vật và các mối quan hệ xã hội xung quanh. Ông không những chỉ ra mối quan hệ giữa hiện thực và óc tưởng tượng mà còn chỉ ra sự bắt chước của trẻ em trong trò chơi. Trẻ em nhắc lại những ấn tượng đã được trải nghiệm vào trò chơi và sự bắt chước này có chọn lọc. Trẻ em bắt chước những người có uy tín với chúng, những người chúng gắn bó và yêu quý. Nhà giáo dục học người Đức N. Khrixtencen cho rằng, trò chơi không phải là bất biến, nó đã và luôn đúng là như vậy, trò chơi phản ánh từng hiện tượng của cuộc sống xã hội nằm trong quá trình phát triển … Tất cả mọi trò chơi đều là sự phản ánh cuộc sống xã hội. Tóm lại, các nhà tâm lý- giáo dục học Xô viết và phương Tây tiến bộ đều xem xét trò chơi của trẻ em như là một hoạt động Xã hội (mang tính chất xã hội về nguồn gốc ra đời của mình, về khuynh hướng, về nội dung, về tính chất…). Bản chất của trò chơi đóng vai có chủ đề có thể hiểu đó là sự tái tạo lại những hành động của người lớn cũng như thái độ và các mối quan hệ giữa họ với nhau trong hoạt động lao động và sinh hoạt hàng ngày của trẻ trong trò chơi của mình.Đây là sự phản ánh độc đáo của trẻ về đời sống xã hội của người lớn mà nổi bật hơn cả là mối quan hệ giữa người với người. Trong khi chơi trò chơi này, trẻ nhập vào các “vai” và cố gắng hành động phù hợp với vai mà mình đảm nhận đồng thời trể tự thiết lập quan hệ với các vai chơi khác trong trò chơi. 2.Đặc thù của trò chơi đóng vai có chủ đề: Trò chơi đóng vai có chủ đề là do trẻ tự nghĩ ra(tự nghĩ ra dự định chơi, lập kế hoạch chơi, chọn bạn chơi, phân vai chơi và tìm kiếm phương tiện phù hợp dư định chơi ban đầu…). Trò chơi đóng vai có chủ đề bao giờ cũng có các vai, có chủ đề, có nội dung và hai mối quan hệ(quan hệ thực và quan hệ chơi), có hoàn cảnh tưởng tượng. Tất cả các thành tố này liên quan mật thiết với nhau bổ xung cho nhau. Nếu thiếu một trong hai thành tố kể trên thì lúc ấy không còn là trò chơi đóng vai có chủ đề nữa. Trò chơi đóng vai có chủ đề mang tính tự do, tự nguyện, tính sáng tạo, tính tự lập cao hơn so với một số trò chơi khác. 3.Ý nghĩa của trò chơi đóng vai có chủ đề đối với trẻ mẫu giáo Trò chơi đóng vai có chủ đề có một ý nghĩa đặc biệt đối với trẻ mẫu giáo. Nó giữ vai trò là hoạt động chủ đạo của trẻ, đồng thời là phương tiện giáo dục hiệu quả cho trẻ đặc biệt là giáo dục tình cảm đạo đức- xã hội. Trong khi chơi vơi loại trò chơi này, trẻ làm quen với xã hội của người lớn, học hỏi cách ứng xử và giao tiếp trong xã hội của họ. Trẻ lớn lên cùng bạn bè, có tình cảm với bạn bè, có tinh thần trách nhiệm trước nhóm chơi, đôi khi biết hi sinh ý muốn cá nhân vì lợi ích chung của cả nhóm chơi và cũng ở nhóm chơi của mình trẻ biết nhận xét đánh giá bạn bè và ngay cả bản thân mình. Thông qua chơi trẻ học làm người. Nếu không có loại trò chơi này, việc học làm người lớn của trẻ rất khó khăn. Mặt khác, Trong khi chơi bắt chước lao động của người lớn, trẻ dần dần nắm được những kĩ năng lao động đơn giản và có tình cảm với nghề nghiệp của họ, từ đó giúp trẻ thêm kính trọng người lao động. Như vậy, trò chơi đóng vai có chủ đề là một con đường chuẩn bị cho trẻ đến với lao động sau này. Ở trẻ mẫu giáo, trong hoạt động vui chơi trí tưởng tượng càng được phát triển thêm một bước căn bản: chuyển từ tưởng tượng bên ngoài vào bình diện bên trong. Nếu trước đây quá trình tưởng của trẻ gắn liền với đồ chơi và hành động chơi thì bây giờ những vật thay thế cũng như trong hành động chơi không nhất thiết phải có , trẻ đã biết hình dung những cái đó trong óc, biết xây dựng tình huống mới trong trí tưởng tượng của mình. Chẳng hạn ở trò chơi “tàu thủy”, một em bé đóng vai thuyền trưởng, tuy chỉ đứng trên chiếc ghế mà vẫn tưởng tượng được là mình đang vượt đại dương, đã chống chọi với phong ba bão táp như thế nào. Khi mẹ em gọi về ăn cơm thì em đã nói: “Khoan hãy, để con cho tàu vượt qua cơn bão này đã!”. Như vậy trò chơi đã giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng với hình thức hướng nội, còn gọi là tưởng tượng thầm, hay tưởng tượng bên trong. Đây mới là dạng tưởng tượng đích thực. Trò chơi đóng vai có chủ đề tác động rất mạnh đến sự phát triển của đời sống tình cảm của trẻ mẫu giáo. Đứa trẻ lao vào trò chơi với tất cả tinh thần say mê của nó. Trong khi vui chơi trẻ tỏ ra rất vui sướng và nhiệt tình. Khi phản ánh vào trò chơi những mối quan hệ giữa người và người và nhập vào những mối quan hệ đó thì những rung động mang tính người được gợi lên ở trẻ. Hơn nữa, thái độ vui mừng hay buồn rầu của trẻ lại còn phụ thuộc vào hoàn cảnh được tạo nên bởi trí tưởng tượng. Do đó trong trò chơi trẻ đã biểu hiện được tình người, như thái độ chu đáo ân cần,sự đồng cảm, tinh thần tương trợ và những phẩm chất đạo đức khác. Trò chơi tác động mạnh đến trẻ em tríc hết chính là vì nó thâm nhập một cách dễ dàng hơn cả vào thế giới tình cảm của chúng, mà tình cảm đối với trẻ lại là động cơ hành động mạnh mẽ nhất. Đứa trẻ bị hấp dẫn bởi trò chơi đến mức say mê, vì qua trò chơi trẻ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong xã hội người lớn bằng con mắt trẻ thơ. Những tình cảm mà trẻ bộc lộ trong trò chơi là tình cảm chân thực thẳng thắn, không có gì là giả tạo. Không bao giờ đứa trẻ thờ ơ với c¸i mà nó biểu hiện khi nhập vai. “Người mẹ” thực sự buồn rầu khi “đứa con” không biết vâng lời, người “phi công” thực sự lo l¾ng khi “chiếc máy bay” của mình bị hỏng và “người thuyền trưởng”hết sức vui mừng vì vượt qua được một cơn bão biển. Những hành động đó trong khi chơi giúp cho đời sống tình cảm của trẻ ngày càng phong phú và sâu sắc. Qua trò chơi, trẻ còn được hình thành những phẩm chất ý chí như tính mục đích, tính kỉ luật, tính dũng cảm. Những đức tính này do nội dung trò chơi quyết định. Nếu trẻ đóng vai người lính gác thì phải thực hiện kỉ luật thật nghiêm chỉnh, nếu trẻ đóng vai người cứu thương thì phải tận tình chu đáo, nếu trẻ đóng vai lái xe thì phải bình tĩnh, nhanh nhẹn hoạt bát… Trò chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo vì nó tạo ra những tâm lí đặc trưng cho tuổi mẫu giáo mà nổi bật hơn hết là tính hiện tượng là tính dễ xúc cảm khiến cho nhân cách của trẻ mẫu giáo mang tính độc đáo khó tìm thấy ở các lứa tuổi khác. Khi xác nhận rằng vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo thì việc tổ chức các trò chơi cho trẻ là cực kì quan trọng và có ý nghĩa giáo dục to lớn. Tổ chức trò chơi chÝnh là tổ chức cuộc sống cho trẻ, trò chơi là phương tiện để trẻ học làm người. Trò chơi có một ý nghĩa rất quan trọng đối với trẻ. Ý nghĩa này chẳng khác gì ý nghĩa của sự hoạt động, sự làm việc và sự phục vụ đối với người lớn. Đứa trẻ thể hiện như thế nào trong trò chơi thì sau này trong phần lớn trường hợp nó cũng thể hiện như thế trong công việc. Vì cậy một nhà hoạt động trong tương lai trước tiên phải được giáo dục trong trò chơi. Toàn bộ lịch sử của con người là một nhà hoạt động hay một cán bộ có thể quan niệm như là một quá trình phát triển của trò chơi, như sự chuyển dịch dần từ sự tham gia vào trò chơi sự thực hiện các công việc. Cũng vì vậy mà ta có quyền gọi trò chơi là trường học của cuộc sống. 4.Sự phát triển của trò chơi đóng vai có chủ đề ở lứa tuổi mẫu giáo Trước tuổi mẫu giáo, trÎ chơi các trò chơi thao tác các đồ vật và đồ chơi là chủ yếu. Đến cuối năm thứ hai bắt đầu xuất hiện trò chơi mô phỏng, trẻ bắt chước một số hành động của người lớn như giặt quần áo, quét nhà đọc báo… tất cả những điều kiện này tạo điều kiện cho trể chơi những trò chơi có vai ở lứa tuổi mẫu giáo sau này. Lứa tuổi nhà trẻ, trể thường chơi một mình, chơi bên cạnh ban và trò chơi không bền, trẻ dễ bị lôi cuốn bởi các tác động từ bên ngoài. Vào tuổi mẫu giáo trò chơi đóng vai theo chủ đề xuất hiện có vai hoặc không. Trẻ bước đầu đã biết đóng vai và hành dộng phù hợp với vai chơi. Hành động chơi của trẻ mang tính chất có chủ đề được tập hợp lại theo một chuỗi có ý nghĩa đời sống thường ngày. Nội dung chơi chỉ là những hành động muôn hình muôn vẻ với đồ vật, đồ chơi. Hình thức chơi ở giai đoạn này vẫn là chơi cá nhân hoặc chơi bên cạnh bạn như ở giai đoạn trước. Những trò chơi cùng nhau chỉ có thể xuất hiện với sj tham gia của người lớn. Tiếp theo, trò chơi đóng vai theo chủ đề của trể có bước tiến nhảy vọt. Trẻ dẫ biết xác định vai trò bằng lờ sau khi đã thực hiện một vài hành động tương ứng với vai chơi, sau trẻ biết xác định vai bằng lời nói và hành động tương ứng với vai chơi ngay từ đầukhi trể nhận vai chơi. Cùng với nhập vai, trể biết sử dụng chuyển hành động chơi từ vật nầy sang vật khác, biết sử dụng thay thế trong khi chơi. Nội dung chơi vẫn là những hành độngvới đồ vật gắn liền vơi việc trải nghiệm tình cảm của vai chơi(ví dụ mẹ nấu bột cho con, mẹ ru con ngủ, bác sĩ khám bệnh cho búp bê…). Trể thường chơi bên cạnh nhau, các hành động chơi của trẻ không phụ thuộc vào nhau, trê chưa biết thỏa thuận cùng chơi. Động cơ chơi của trể thường gắn liền với hứng thú được hành động với đồ vật, đồ chơi khi chúng rơi vào tầm nhìn của trẻ. Đến lứa tuổi mẫu giáo nhỡ(4-5 tuổi) trò chơi đóng vai có chủ đề dẫ bắt đầu hoàn thiện, trẻ biết tự điều khiển trò chơi của mình, các nhóm chơi nhỏ dần đượccủngn cố và mở rộng thành những nhóm chơi đông hơn, ổn định và bền vững hơn. Các thành viên trong nhóm dã biết thỏa thuận cùng nhau, biết thiết lập các mối quan hệ trong khi chơi. Nội dung chơi phong phú hơn và chủ đề chơi cũng được mở rộng: cùng với những hành độngchơi với đồ vật, đồ chơi,trẻ còn biết phản ánh vào nội dung chơi cả những mối quan hệ xã hội nữa. Chủ đề về sinh hoạt gia đình được mở rộng và bắt đầu chuyển sang chủ đề lao động và phản ánh các hiện tượng trong xã hội. Trong từng nhóm chơi số vai chơi đã đông hơn, trẻ biết tự thiết lập mối quan hệ với nhau, biết biểu hiện với vai chơi của mình. Đến tổi mẫu giáo nhỡ thì một số nhóm đã biết liên kết và phối hợp cùng nhau theo một chủ đề chung. Vào tuổi mẫu giáo lớn(5-6 tuổi) các nhóm chơi ổn địnhvà bền vững trên cơ sở của các nhóm chơi từ lớp nhỡ chuyển lên, dần dần xuất hiện nhiều trò chơi tập thể có thể kéo dài hàng tuần, hàng tháng. Số lượng vai chơi đông, kéo theo việc chủ động và xuất hiện chủ đề chơi mới làm cho nội dung chơi trở lên đa dạng phong phú . Trể tự tổ chức và điều khiển trò chơi kh«ng cần có sự hỗ trî trùc tiếp của người lớn. Trể bắt đầu chú ý đến chất lượng đóng vai, từ đó yêu cầu cụ thể cho mỗi vai chơi, biết phân công vai nào cho ai là hợp lí, tự lựa chọn “thủ lĩnh”, điều khiển trò chơi. Trong khi chơi trẻ tích cực trao đổi cùng nhau, thỏa thuận bàn bạc về dự định chơi, bổ xung phương tiện chơi, dự kiến đưa thêm trò chơi mới. Giữa các nhóm chơi có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, phối hợp cùng nhau hướng theo một chủ đề chung dưới sự điều khiển của “thủ lĩnh”. Trong quá trình chơi trẻ biết nhận xét và đánh giá các bạn khác cũng như biết nhận xét về bản thân mình. 5.Hướng dẫn trẻ chơi Trước hết phải tạo môi trường chơi đa dạng, phong phú , hấp dẫn và an toàn cho trẻ. Cho trẻ được tự chọn trò chơi, nhóm chơi theo nhu cầu và ý thích của chúng, tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ và phát triển tính tự lập trong khi chơi. Cô giáo cần phát huy tính tích cực, tính tự lập cũng như óc sáng tạo của trẻ, không nên bắt trẻ chơi theo ý định của cô. Hãy để cho trẻ tự lựa chọn nhóm chơi, tự tìm bạn để cùng chơi. Cô giáo chỉ làm nhiệm vụ khêu gợi sự thích thú của trẻ đối với từng loại trò chơi. Nếu xảy ra tình trạng phân bố quá chênh lệch số lượng trẻ chơi giữa các nhóm chơi thì cô giáo không nên điều động một cách độc đoán bắt buộc mà chỉ nên làm nhiện vụ “quảng cáo”cho các trò chơi cần bổ xung người. Trẻ dễ dàng tiếp thu sự giới thiệu đó và tự mình chủ động sang chơi. Trong khi trẻ chơi, cô giáo cần đặc biệt quan tâm đến nội dung chơi của trẻ, hướng trẻ vào việc mô phỏng những hiện tượng, những mối quan hệ lành mạnh của mọi người xung quanh cũng như kịp thời uốn nắn những lệch lạc của trẻ khi chơi với những nội dung tiêu cực không lành mạnh. Đồng thời cô giáo phải giúp trẻ mở rộng chủ đề, làm giàu nội dung, thiết lập mối quan hệ giữa các vai chơi trong nhóm chơi cũng như mở rộng liên kết với các nhóm chơi kh¸c hướng theo một chủ đề chung nào đó bằng cách gợi ý, đề nghị với trẻ, những ý kiến đề xuất phải phù hợp với hiểu biết của trẻ hoặc tạo ra hoàn cảnh chơi thêm vai mới… Sự hướng dẫn của cô giáo phải chân tình, vừa phải khéo léo, sao cho trẻ vẫn cảm thấy mình làm chủ cuộc chơi mmà vẫn không bị ai áp đặt cả. Đối với mẫu giáo bé và nhỡ, cô giáo có thể tham gia chơi trực tiếp, nhập vào một vai chơi cụ thể. Thông qua vai mình đóng, cô chỉ cho trẻ biết cách thao tác với đồ vật, cách biểu hiện vai chơi, cách biểu hiện và mô tả hành động “giống như”, giải thích cho trẻ rõ ràng cụ thể, giúp trẻ thỏa thuận cùng nhau… Còn với lứa tuổi mẫu giáo lớn, cần phát huy tính tự quản của trẻ trong khi chơi (tự chọn chủ đề, phân vai, phối hợp hành động chơi với nhau). Cô đứng ngoài quan sát, theo dõi và chỉ vào cuộc chơi khi thấy thật cần thiết như khi trẻ có xung đột mà tự chúng không thể giải quyêt được hoặc trẻ muốn mở rộng chủ đề làm giàu nội dung chơi nhưng chưa biết làm cách nào để chơi hay hơn thế nữa, giống với cuộc sống thực hơn nữa. Trong quá trình chơi, cô vận dụng linh hoạt, mềm dẻo các biện pháp chơi trực tiếp hoặc gián tiếp để hướng dẫn trẻ chơi tùy theo mục tiêu giáo dục và độ tuổi của trẻ. Kết thúc trò chơi thường nhẹ nhàng, khéo léo chuyển sang hoạt động khác tiếp theo hoặc tạo tâm thế cho trẻ chờ đợi vào trò chơi tiếp theo vào ngày hôm sau, tạo cho trẻ niềm vui chờ đón ngày mai. CHƯƠNG II ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HƯỚNG DẪN TRÒ CHƠI ĐÓNG VAI THEO CHỦ ĐỀ THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI Ở TRƯỜNG MẦM NON THÞ TRÊN THøA I.VÀI NÉT VỀ TRƯỜNG MẦM NON ĐIỀU TRA HUYỆN LƯƠNG TÀI Trường mầm non Mỹ hương- Trường mầm non Lai Hạ Trường mầm non Mỹ Hương và trường mầm non Lai Hạ là hai trường gần nhau ở cuối huyện Lương Tài. Cả hai trường được thành lập từ năm 1992, chưa có phòng học riêng mà các lớp được học nhờ ở các nhà hội trường của các thôn. Mỗi khi thôn có hội nghị là các cháu phải nghỉ học, rất ảnh hưởng đến chất lượng của trẻ. Sau đó, được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng chính quyền địa phương các lớp học đã dần được xây dựng nhưng diện tích phòng học cũng như chất lượng phòng học chưa đáp ứng được nhu cầu học của trẻ.Theo sự chỉ đạo của Phòng GD-ĐT huyện Lương tài, từ năm 2004 các lớp 5 tuổi của hai trường đã thực hiện chương trình đổi mới. Sau đó, đến năm 2009 thì đồng loạt tất cả các lớp đều thực hiện chương trình đổi mới cùng các lớp trong toàn huyện Lương Tài. Trường mầm non Lai Hạ đã 3 năm liền đạt trường tiên tiến của huyện, nhưng trường mầm non Mỹ Hương chỉ đạt mức trung bình mà thôi. 1. Trường mầm non Mỹ Hương: Trường mầm non Mỹ Hương có tất cả 19 giáo viên và nhân viên. Trong đó có 1 hiệu trưởng, 2 phó hiệu trưởng, 14 giáo viên và 2 nhân viên(1 kế toán, 1 cô nuôi). Trình độ chuyên môn: 7 đại học, 1 cao đẳng (đang học đại học), 7 trung cấp (có 2 giáo viên đang học đại học) và 4 đang học cao đẳng(vừa học vừa làm). Tuổi đời cao nhất là 51 tuổi, thấp nhất là 19 tuổi. Tuổi trung bình là 29 tuổi. Thâm niên công tác: Cao nhất là 31 năm, thấp nhất là 1 năm. Thâm niên trung bình là 9 năm. Về cơ sở vật chất của trường còn rất nghèo nàn: 100% phòng học của các lớp là nhà cấp bốn thậm trí có phòng quá cũ, sân chơi dẫ bị xuống cấp mà chưa được sửa sang. Đồ dùng đồ chơi có quá ít so với nhu cầu của chương trình học. Trường có tất cả 245 cháu với 12 lớp học: 4 lớp 5 tuổi(87 cháu), 3 lớp 4 tuổi(96 cháu), 2 lớp 3 tuổi(57 cháu) và 3 lớp nhà trẻ 24-36 tháng(35 cháu). Gia đình trẻ: Phần lớn chủ yếu bố mẹ trẻ đều làm nghề nông thu nhập thấp. Một số còn gửi con ở nhà cho ông bà chăm sóc để đi làm xa, một số cháu có bố mẹ làm nghề kinh doanh. Do vậy, họ ít có thời gian quan tâm đến việc học tập của các cháu. Một số ít cháu có bố hoặc mẹ làm nghề dạy học, những cháu này được bố mẹ quan tâm nhiều hơn nhưng những cháu này lại chỉ là số nhỏ so với số đông các cháu có ít sự quan tâm của bố mẹ. 2. Trường mầm non Lai hạ: Trường mầm non lai hạ có tất cả 10 giáo viên. Trong đó có 1 hiệu trưởng, 1 phó hiệu trưởng và 6 giáo viên và 2 nhân viên (1 kế toán, 1 cô nuôi). Trình độ chuyên môn: 4 đại học, 6 trung cấp(4 đang học đại học) Tuổi đời cao nhất là 53 tuổi, thấp nhất là 26 tuổi, tuổi trung bình là 30 Thâm niên công tác: cao nhất là 34 năm, thấp nhất là 2 năm. Trung bình là 8năm. Về sơ sở vật chất trường mầm non Lai Hạ có phòng học khang trang hơn trường Mỹ hương. Trường có 1 cụm điểm có các phòng học kiên cố rộng rãi, thoáng mát rất thuận lợi cho việc dạy và học của cô và trẻ ở đó. Trường có tất cả cháu với 6 lớp học: 2 lớp 5 tuổi(46 cháu), 2 lớp 4 tuổi(52 cháu), 1 lớp 3 tuổi(26 cháu) và 1 lớp nhà trẻ 24-36 tháng tuổi(12 cháu) Gia đình trẻ: cũng hầu hết phần lớn bố mẹ trẻ đều làm nông nghiệp thu nhập thấp công việc bận rộn ít có thời gian quan tâm đến việc học tập của trẻ, có một số ít bố mẹ trẻ làm nghề dạy học có điều kiện quan tâm đến trẻ hơn, kinh doanh, bộ đội, công nhân giống như ở địa phương Mỹ Hương. II. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC TRÒ CHƠI ĐÓNG VAI THEO CHỦ ĐỀ CHO TRẺ MẪU GIÁO LỚN Ở TRƯỜNG MẦM NON MỸ HƯƠNG VÀ TRƯỜNG MẦM NON LAI HẠ 1. Thực trạng hướng dẫn trẻ chơi trò chơi đóng vai theo chủ đề của giáo viên líp 5 tuæi A vµ 5 tuæi B trêng mÇm non ThÞ TrÊn Thøa. Qua điều tra, thấy rằng việc tổ chức híng dẫn cho trẻ chơi trò chơi ĐVTCĐ ở trường mầm non Mỹ Hương và trường mầm non Lai Hạ còn ít được quan tâm. Một tuần trẻ chỉ được chơi 2-3 buổi trong giờ hoạt động góc có sự hướng dẫn của cô. Nội dung của buổi chơi cũng ít được mở rộng. Giáo viên chủ yếu cho trẻ chơi: gia đình, phòng khám, cửa hàng bách hóa(chủ điểm Gia đình) chơi theo nhóm nhỏ ở trong góc chơi. Còn các trò chơi khác ít được quan tâm do không có sẵn đồ dùng đồ chơi, tuy nhiên để tiến hành được trò chơi ĐVTCĐ cho trẻ thì các cô giáo cũng đã thực hiện các bước sau: Bước 1: thỏa thuận trước khi chơi +Cô giới thiệu các góc chơi. Các góc chơi được các cô bố trí cách đều trong lớp học, mỗi góc đều có các loại đồ dùng như: đồ chơi bằng nhựa (Bộ đồ chơi nấu ăn, bộ đồ chơi bác sĩ khám bệnh). Đồ chơi cô giáo tự làm (Quần áo búp bê, làn, các loại rau củ quả, bánh kẹo…) + Thỏa thuận chủ đề chơi + Thỏa thuận vai chơi + Thỏa thuận nội dung chơi +Chọn người điều khiển cuộc chơi Bước 2: Quá trình chơi + Cô bao quát chung: Sự tham gia của giáo viên diễn ra dưới nhiều hình thức: từ quan sát, nhận xét bằng cái gật đầu hoặc mỉm cười cho đến gợi ý khuyến khích động viên giúp đỡ trẻ nhút nhát tham gia chơi như bằng cách nói “Cháu hãy tưởng tượng mình là người bán hàng và bán những cái bánh cho khách nhé!”. Có giáo viên còn tham gia vào một vai và rút lui khi có thể. Ví dụ: Cô nói “ Nào, chúng ta hãy đến cửa hàng cầm lấy tiền và mua hàng nhé!”, hay ở trò chơi “Gia đình”, cô đóng vai người hàng xóm sang thăm và hỏi “Con của bác bị ốm