MÔÛ ÑAÀU
Höông öôùc, leä laøng coå ñöôïc coi laø moät trong nhöõng di saûn vaên hoaù coù tính
chaát phaùp lyù ñaëc saéc trong laøng xaõ coå truyeàn Vieät Nam.
Caùc coâng trình nghieân cöùu gaàn ñaây ñaõ laøm saùng toû nhöõng giaù trò khoâng theå
phuû nhaän ñöôïc vai troø “töï quaûn” cuûa höông öôùc leä laøng. Nhieàu truyeàn thoáng toát
ñeïp, nhieàu phaåm chaát quyù giaù; nhöõng haønh vi öùng xöû xaõ hoäi, gia ñình vaø caù nhaân ít
nhieàu ñaõ ñöôïc höông öôùc, leä laøng gìn giöõ vaø ñieàu chænh.
Ngaøy nay noâng thoân Vieät Nam ñang trong thôøi kyø thay ñoåi maïnh meõ. Ñaûng
vaø Nhaø nöôùc ta luoân quan taâm, chuù yù ñeán vieäc phaùt huy vai troø töï quaûn cuûa nhaân
daân, thöïc hieän quy cheá daân chuû ôû cô sôû. Cuoäc vaän ñoäng laøng vaên hoaù, gia ñình vaên
hoaù ñaû trôû thaønh phong traøo roäng khaép trong caû nöôùc. Ñaûng boä vaø chính quyeàn caùc
caáp ñaõ coi cuoäc vaän ñoäng naøy laø moät phaàn quan troïng trong ñôøi soáng tinh thaàn cuûa
nhaân daân ta thieát thöïc goùp phaàn laøm neân thaéng lôïi phaùt trieån kinh teá, oån ñònh traät
töï an ninh xaõ hoäi.
Nghò quyeát V cuûa Ban chaáp haønh Trung öông Ñaûng khoùa VII ñaõ neâu: “Phaùt
huy nhöõng truyeàn thoáng vaên hoaù toát ñeïp, thuaàn phong myõ tuïc, baøi tröø huõ tuïc meâ
tín di ñoan, teä naïn xaõ hoäi, phaùt huy tình nghóa xoùm laøng, ñaûm baûo ñoaøn keát noâng
thoân, khuyeán khích xaây döïng vaø thöïc hieän caùc höông öôùc, quy öôùc veà neáp soáng
vaên minh ôû caùc thoân xaõ”.
Ngaøy 19/6/1998, Thuû töôùng chính phuû ñaõ ban haønh chæ thò soá 24 – 1998/CT
– TTG veà vieäc xaây döïng vaø thöïc hieän höông öôùc, quy öôùc cuûa laøng, baûn, thoân, aáp,
cuïm daân cö.
Höôûng öùng cuoäc vaän ñoäng “Toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng ñôøi soáng vaên hoaù”
theo tinh thaàn cuûa Nghò quyeát Trung öông V khoaù VII vaø chæ thò soá 61/CT – UB
cuûa UBND tænh Laâm Ñoàng veà vieäc ñaåy maïnh cuoäc vaän ñoäng toaøn daân ñoaøn keát
xaây döïng ñôøi soáng vaên hoaù ôû khu daân cö; phaùt huy quyeàn töï quaûn cuûa nhaân daân,
caùc thoân vaên hoaù ôû huyeän Laâm Haø ra ñôøi vaø caùc höông öôùc, quy öôùc cuûa caùc thoân,
buoân cuõng ñaõ xuaát hieän vôùi muïc ñích “Phaùt huy quyeàn töï quaûn cuûa nhaân daân, thöïc
hieän daân chuû moät caùch tröïc tieáp vaø roäng raõi nhaèm giaûi quyeát caùc coâng vieäc trong
noäi boä coäng ñoàng daân cö, baûo ñaûm ñoaøn keát, giöõ gìn traät töï an toaøn xaõ hoäi vaø veä
sinh moâi tröôøng; xaây döïng cuoäc soáng môùi; töông trôï giuùp ñôõ laãn nhau trong saûn
xuaát vaø ñôøi soáng; gìn giöõ, phaùt huy truyeàn thoáng toát ñeïp vaø thuaàn phong myõ tuïc
Trang 1
cuûa coäng ñoàng nhaèm thöïc hieän toát quyeàn lôïi, nghóa vuï cuûa coâng daân vaø nhieäm vuï
caáp treân treân trao “theo ñuùng tinh thaàn cuûa ñieàu 13 – Chöông VI trong quy cheá
thöïc hieän daân chuû ôû xaõ cuûa chính phuû ban haønh ngaøy 11/5/1998.
112 thoân, buoân, khu phoá vaên hoaù vaø 52 cô quan vaên hoaù ôû huyeän Laâm Haø
– Tænh Laâm Ñoàng laø minh chöùng tính naêng ñoäng, phaùt huy quyeàn daân chuû, nhaân
daân töï quaûn, keá thöøa nhöõng di saûn quyù baùu cha oâng ta vaø cuûa Ñaûng ta.
Ñaùnh giaù ñuùng quy trình soaïn thaûo, noäi dung vaø toå chöùc thöïc hieän höông
öôùc, quy öôùc môùi trong caùc thoân , buoân vaên hoaù treân ñòa baøn huyeän Laâm Haø- Tænh
Laâm Ñoàng laø vaán ñeà coù yù nghóa chính trò, khoa hoïc vaø thöïc tieãn goùp phaàn laøm
saùng toû quan ñieåm daân toäc, giai caáp cuûa Ñaûng ta, goùp theâm cô soå khoa hoïc chi
vieäc quaûn lyù xaõ hoäi noâng thoân trong ñieàu kieän hieän nay. Thoâng qua noäi dung cuûa
ñeà taøi nghieân cöùu, chuùng toâi ñöa ra nhöõng yù kieán chaân thöïc, khoa hoïc cho caùc ñòa
phöông “ töï ñieàu chænh vaø xaây döïng , toå chuùc thöïc hieän caùc höông öôùc, quy öôùc
môùi trong caùc thoân, buoân vaên hoaù ñuùng ñöôøng loái chuû tröông cuûa Ñaûng, chính saùch
phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc, nhaèm goùp phaàn laøm cho höông öôùc, quy öôùc môùi trôû
thaønh moät trong nhöõng coâng cuï chuyeån taûi ñöôøng loái cuûa Ñaûng, chính saùch phaùp
luaät cuûa Nhaø nöôùc ñeán ñòa baøn vuøng saâu vuøng xa, nôi coù nhieàu thaønh phaàn ñoàng
baøo daân toäc cö truù, vaø cö daân cuûa 24 tænh thaønh trong caû nöôùc veà ñaây laäp nghieäp.
Trong khuoân khoå coù haïn cuûa ñeà taøi, thôøi gian vaø ñòa baøn nghieân cöùu. Do
vaäy, ngoaøi vieäc söû duïng, keá thöøa taøi lieäu cuûa nhöõng ngöôøi ñi tröôùc khi nghieân cöùu
höông öôùc, quy öôùc xöa vaø nay. Chuùng toâi ñaõ tröïc tieáp ñieàu tra, khaûo saùt thu thaäp
tö lieäu treân ñòa baøn. Ñaây cuõng chính laø nhöõng taøi lieäu cô baûn, laø cô sôû cuûa söï ñaùnh
giaù, nhaän ñònh maø ñeà taøi nghieân cöùu ñaõ ñaët ra.
Döïa vaøo nhöõng hieåu bieát veà phöông phaùp luaän söû hoïc logich hoïc vaø chuû
yeáu vaän duïng nhöõng keát quaû ñieàu tra daân toäc hoïc, xaõ hoäi hoïc. Nhaát laø ñöùng vöõng
treân quan ñieåm khoa hoïc lòch söû cuûa chuû nghóa Maùc- Leâ Nin laøm cô sôû cho nhöõng
suy nghó, nhaän thöùc cuûa ñeà taøi.
Ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà treân, ñeà taøi” ñaùnh giaù quy trình soaïn thaûo
noäi dung vaø toå chöùc thöïc hieän höông öôùc, quy öôùc môùi trong caùc thoân vaên hoaù ôû
huyeän Laâm Haø - Tænh Laâm Ñoàng ñöôïc boá cuïc thaønh nhöõng noäi dung chính nhö
sau:
Trang 2
Chöông 1: Toång quan veà vuøng ñaát, con ngöôøi Laâm Haø
Phaàn naøy chuùng toâi giôùi thieäu veà ñieàu kieän töï nhieân vaø xaõ hoäi cuûa Laâm
Haø. Ñaëc bieät trong phaàn naøy chuùng toâi chuù yù nhieàu ñeán thaønh phaàn daân cö; tình
hình vaên hoaù, giaùo duïc, y teá vaø toân giaùo ñaõ aûnh höôûng nhö theá naøo ñoái vôùi vieäc
soaïn thaûo noäi dung vaø toå chöùc thöïc hieän höông öôùc, quy öôùc môùi trong caùc thoân
vaên hoaù treân ñòa baøn huyeän Laâm Haø.
Chöông 2: Quy trình soaïn thaûo vaø toå chöùc soaïn thaûo höông öôùc, quy öôùc ôû
caùc thoân vaên hoaù huyeän Laâm Haø-Laâm Ñoàng.
Trong chöông naøy chuùng toâi ñeà caäp ñeán quan ñieåm cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc ta
veà xaây döïng höông öôùc, quy öôùc cuûa laøng, thoân vaên hoaù, cuõng nhö keá hoaïch trieån
khai quy cheá thöïc hieän daân chuû ôû xaõ, thoân, thò traán huyeän Laâm Haø.
Noäi dung chöông naøy coøn trình baøy quy trình soaïn thaûo höông öôùc vaø quy
öôùc môùi töø nhöõng quy ñònh chung cuûa quy trình soaïn thaûo höông öôùc ,quy öôùc ñeán
vieäc thaønh laäp ban vaän ñoäng xaây döïng thoân, buoân, khu phoá vaên hoaù…cuûa Sôû
VHTT Laâm Ñoàng, phoøng VHTT-TDTT huyeän Laâm Haø. Töø ñoù, chuùng toâi ñaùnh giaù
thöïc traïng thuïc hieän quy trình naøy ñeå ruùt ra nhöõng nguyeân nhaân toàn taïi vaø baøi hoïc
kinh nghieäm trong quy trình ñaêng kyù thoân buoân vaên hoaù cuõng nhö quy trình soaïn
thaûo höông öôùc, quy öôùc cuûa thoân, buoân vaên hoaù sao cho ñuùng vôùi quy ñònh phaùp
luaät cuûa nhaø nöôùc vaø phuø hôïp vôùi phong tuïc taäp quaùn toát ñeïp cuûa ngöôøi daân ñòa
phöông.
Chöông 3: Ñaùnh giaù thöïc traïng noäi dung cuûa höông öôùc, quy öôùc,vaø toå
chöùc thöïc hieän cuûa caùc thoân vaên hoaù ôû huyeän Laâm Haø- Laâm Ñoàng
Caên cöù vaøo noäi dung cuûa baûn höông öôùc, quy öôùc trong caùc thoân, buoân
vaên hoaù treân ñòa baøn huyeän Laâm Haø vaø qua khaûo saùt thöïc teá taïi ñòa phöông, chuùng
toâi tieán haønh ñaùnh giaù quan ñieåm chæ ñaïo veà noäi dung vaø toå chöùc thöïc hieän cuûa
Ban chæ ñaïo Quy cheá thöïc hieän daân chuû ôû cô sôû cuûa huyeän Laâm Haø. Ñoàng thôøi
chuùng toâi cuõng ñaët ra moät soá vaán ñeà: Höông öôùc, quy öôùc môùi coù ñaûm baûo ñöôïc
nguyeân taéc tuaân thuû theo caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät; coù keá thöøa phaùt trieån caùc
phong tuïc, taäp quaùn truyeàn thoáng vaên hoaù toát ñeïp, vaø phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuï theå
cuûa töøng thoân, buoân vaên hoaù hay chöa? Vaø keát quaû cuûa vieäc toå chöùc thöïc hieän
höông öôùc, quy öôùc môùi treân ñòa baøn ra sao?
Trang 3
Töø ñi saâu tìm hieåu nhöõng vaán ñeà neâu treân, chuùng toâi ñaõ ñöa ra nhöõng yù
kieán cuaû mình vôùi mong muoán goùp theâm phaàn nhoû beù vaøo vieäc xaây döïng höông
öôùc, quy öôùc môùi cuûa thoân, buoân vaên hoaù treân ñòa baøn Laâm Haø thaät söï daân chuû,
ñuùng phaùp luaät, hôïp loøng daân, tieán tôùi xaây döïng moät noâng thoân nôi ñaây giaøu maïnh,
vaên minh, tieán boä.
KEÁT LUAÄN
Caên cöù vaøo vieäc phaân tích, ñaùnh giaù nhöõng cöù lieäu khoa hoïc ñaõ neâu treân,
trong phaàn keát luaän chuùng toâi ñöa ra nhaän xeùt chung veà tình hình toå chöùc chæ ñaïo
xaây döïng, noäi dung vaø toå chöùc thöïc hieän höông öôùc, quy öôùc môùi, cuõng nhö thaønh
quaû cuûa noù trong caùc thoân, buoân vaên hoaù treân ñòa baøn huyeän Laâm Haø.
Keát thuùc ñeà taøi nghieân cöùu, chuùng toâi coøn ñöa ra nhöõng giaûi phaùp, kieán nghò baèng
nhöõng noäi dung cuï theå nhö quy trình soaïn thaûo; noäi dung cuûa höông öôùc, toå chöùc
thöïc hieän vaø söï quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi höông öôùc, quy öôùc môùi cuûa caùc thoân
vaên hoaù treân ñòa baøn huyeän Laâm Haø.
Ñoù laø noäi dung, keát quaû maø ñeà taøi naøy nhaèm ñaït ñeán.
Ñeå thöïc hieän ñeà taøi naøy, ngoaøi söï noã löïc cuûa caùc thaønh vieân tham döï, chuùng
toâi coøn nhaän ñöôïc söï ñoäng vieân khích leä cuûa ñoàng nghieäp cuûa UBND huyeän Laâm
Haø, UBND caùc xaõ vaø Ban vaän ñoäng xaây döïng thoân, buoân vaên hoaù… cuøng vôùi ñoâng
ñaûo nhaân daân trong caùc thoân, buoân vaên hoaù treân ñòa baøn huyeän.
Tuy nhieân, vì thôøi gian coù haïn, vaø khaûo saùt treân moät ñòa baøn röøng nuùi quaù
roäng neân ñeà taøi naøy coøn nhieàu khuyeát thieáu laø ñieàu khoâng traùnh khoûi. Chuùng toâi
mong ñöôïc söï chæ baûo cuûa caùc baäc cao minh , ñoàng nghieäp goùp yù boå sung.
Ñaø Laït, thaùng 12 naêm 2006
Trang 4
BAÛNG CHÖÕ CAÙI VIEÁT TAÉT
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
Chöõ vieát taét
BCH
BTP
UBMTTQ
UBND
BVÑ
TTLT
XHCN
VHTT – TDTT
Noäi dung
Ban chaáp haønh
Boä Tö phaùp
Maët traän Toå quoác Vieät Nam
Uyû ban Nhaân daân
Ban vaän ñoäng
Thoâng tö lieân tòch
Xaõ hoäi chuû nghóa
Vaên hoaù thoâng tin – Theå duïc theå thao
Trang 5
Chöông moät
TOÅNG QUAN VEÀ VUØNG ÑAÁT, CON NGÖÔØI
LAÂM HAØ
1.1 KHAÙI QUAÙT VEÀ ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN
Laâm Haø laø moät huyeän mieàn nuùi thuoäc tænh Laâm Ñoàng. Huyeän ñöôïc thaønh
laäp vaøo thaùng 10 naêm 1987 theo quyeát ñònh soá 157/ QÑ – HÑBT, bao goàm vuøng
kinh teá môùi Haø Noäi taïi Laâm Ñoàng; 5 xaõ phía Baéc huyeän Ñöùc Troïng, Phuù Sôn, Ñaï
Ñôøn, Phi Toâ, Ñinh Vaên, Taân Vaên vaø 3 xaõ môùi thaønh laäp laø Phi Lieâng, Lieâng Sarol
vaø RoMen.
Naêm 2004, theo ñeà nghò cuûa UBND tænh, Quoác hoäi nöôùc CHXHCN Vieät
Nam ñaõ cho pheùp ñaõ taùch Phi Lieâng, Lieâng Sarol vaø RoMen ra khoûi Laâm Haø ñeå
thaønh laäp huyeän môùi laø huyeän Ñam roâng.
Hieän nay Laâm Haø coù ôû 16 ñôn vò haønh chính : ngoaøi hai thò traán laø Ñinh
Vaên, Nam Ban thì 14 xaõ coøn laïi nhö Ñaï Ñôøn, Ñan Phöôïng, Ñoâng Thanh, Gia Laâm,
Hoaøi Ñöùc, Lieân Haø, Taân Haø, Meâ Linh, Nam Haø, Phi Toâ, Phuù Sôn, Phuùc Thoï, Taân
Haø, Taân Thanh, ñaâu ñaâu cuõng coù khu phoá vaên hoaù vaø thoân vaên hoaù (83 thoân vaø
khu phoá vaên hoaù). Trong toång soá 233 thoân, buoân, khu phoá. Chieám tyû leä 62%.
1.1.1 Vò trí ñía lyù, ñòa hình vaø dieän tích
Ñònh vò treân ñòa hình vuøng mieàn nuùi, coù ñoä cao trung bình 800m so vôùi maët
nöôùc bieån, ñòa hình thaáp daàn veà phía Ñoâng Nam vaø Taây Baéc. Dieän tích ñaát laø
97.853 ha vaø toång daân soá laø 137.015 ngöôøi (tính ñeán thaùng 6 – 2006). Laâm Haø coù
vò trí ñòa lyù : phía Baéc vaø Taây Baéc giaùp huyeän Di Linh, phía Ñoâng giaùp huyeän Ñöùc
Troïng, thaønh phoá Ñaø Laït vaø huyeän Laïc Döông.
Do ñòa lyù nhö treân, huyeän Laâm Haø coù nhieàu soâng suoái ñeàu baét nguoàn töø caùc
vuøng nuùi cao nhö soâng Ña Daâng baét nguoàn töø vuøng nuùi Lang Biang hay soâng
K’roâng – Knoâ chaïy doïc theo ranh giôùi giöõa huyeän Laâm Haø huyeän Laéc (Ñaéc Laéc)
vaø Ñaéc Noâng… Ngoaøi heä thoáng soâng suoái, Laâm Haø coøn coù nhieàu hoà ñaàm vaø nhieàu
thaùc nöôùc. Vôùi dieän tích 1800 ha maët nöôùc, caùc hoà, ñaàm baûo ñaûm nöôùc phuïc vuï
cho saûn xuaát, chaên nuoâi, ñieàu hoaø sinh thaùi, taêng maïnh nöôùc ngaàm vaø taïo ra caûnh
quan du lòch haáp daãn, coù khaû naêng xaây döïng caùc nhaø maùy thuyû ñieän.
Trang 6
1.1.2 Khí haäu vaø thoå nhöôõng:
Khí haäu:
Nhìn chung khí haäu cuûa vuøng mang ñaëc ñieåm chung cuûa khu vöïc phía
Nam cao nguyeân Trung Boä nhieät ñôùi – Caän oân ñôùi, khí haäu oân hoaø, quanh naêm
maùt meû, bieân ñoä giao ñoäng nhoû. Nhieät ñoä trung bình trong naêm laø 21.5oC. Ñaây laø
ñieàu kieän raát toát cho söï sinh tröôûng vaø phaùt trieån cuûa caùc loaïi caây coâng nghieäp daøi
ngaøy nhö caø pheâ, cheø, hoà tieâu…
Löôïng möa trung bình cuûa khu vöïc naøy haøng naêm laø 1625mm soá ngaøy
möa trong naêm khoaûng 160 ngaøy. Khí haäu chia laøm hai muøa roõ reät : muøa möa vaø
muøa khoâ. Muøa möa baét ñaàu töø thaùng 4 ñeán thaùng 10 (Döông Lòch). Trong muøa
möa löôïng möa chieám gaàn 90% toång löôïng möa caû naêm, ñoä aåm khoâng khí cao,
löôïng boác hôi nöôùc nhoû (löôïng boác hôi thaáp nhaát vaøo thaùng 9 gaàn 53.7 mm). Trong
khi ño, muøa khoâ – muøa naéng haïn baét ñaàu töø thaùng 2 ñeán thaùng 3 naêm sau. Trong
muøa khoâ löôïng möa khoâng ñaùng keå, löôïng boác hôi lôùn (cao nhaát vaøo thaùng 3 laø
148.8 mm), nhieät ñoä ban ngaøy noùng hôn vaø ban ñeâm laïnh hôn so vôùi muøa möa. Do
ñoù, neáu muøa möa aåm öôùt vaø caây coái toát töôi bao nhieâu thì muøa khoâ laïi thieáu nöôùc
caây coái khoâ heùo, vaøng uùa baáy nhieâu. Vì vaäy, vaán ñeà thuyû lôïi, ñaûm baûo nguoàn nöôùc
giaûi quyeát nöôùc töôùi cho caây troàng vaø thöùc aên cho gia suùc trong muøa khoâ ñöôïc ñaët
ra voâ cuøng quan troïng ñoái vôùi cö daân ôû ñaây. Ngoaøi söï quaûn lyù cuûa chính quyeàn thì
caùc höông öôùc vaø quy öôùc cuûa caùc thoân vaên hoaù ñeàu coù ñieàu “baûo veä nguoàn nöôùc
phuïc vuï saûn xuaát vaø sinh hoaït cho nhaân daân nôi cö truù”.
Thoå nhöôõng
Phaàn lôùn ñaát ñai trong vuøng ñöôïc caáu taïo töø ñaát Feralit naâu ñoû, naâu vaøng
phaùt trieån treân ñaát Bazan maøu môõ, ngoaøi ra coøn coù caùc nhoùm ñaát khaùc laø ñaát phuø
sa nuùi, ñaát doác tuï, ñaát ñen… Vôùi nhöõng loaïi ñaát naøy, nôi ñaây coù ñieàu kieän phaùt
trieån caùc caây coâng nghieäp daøi ngaøy vaø ngaén ngaøy nhö caây daâu taèm vaø hoa maøu
nhö: laïc, ñaäu töông, ngoâ, khoai, saén… vaø caùc loaïi caây aên quaû nhö mít, bô, chuoái, ñu
ñuû…
Ôû vuøng ñaát Laâm Haø ñaát phuø sa thích hôïp vôùi caây luùa nöôùc khoâng nhieàu,
chieám khoaûng 14% dieän tích ñaát canh taùc. Ñaây laø moät khoù khaên lôùn ñoái vôùi nhöõng
ngöôøi daân voán quen troàng luùa nöôùc ôû khaép moïi mieàn choïn Laâm Haø laø vuøng kinh teá
môùi ñeå “ phaùt trieån kinh teá hoä gia ñình, buoäc phaûi “ caøy” treân doác ñaát.
Trong loøng ñaát Laâm Haø khoâng coù nhieàu khoaùng saûn nhö caùc ñòa baøn khaùc
trong tænh. Tuy nhieân coù theå khai thaùc ñaát ñaù, caùt laøm vaät lieäu xaây döïng. Maët khaùc
Trang 7
do ñaëc ñieåm ñòa hình vaø khí haäu neân Laâm Haø coù heä sinh thaùi phong phuù vaø ña
daïng. Theo soá lieäu ñieàu tra röøng naêm 1992, trong toång soá 125.520 ha ñaát laâm
nghieäp coù 86.763 ha röøng vôùi tröõ löôïng 7 trieäu m3 goã, vaø haøng traêm trieäu tre, nöùa,
loà oâ vaø raát nhieàu loaïi laâm saûn, ñoäng vaät. Tuy nhieân trong nhöõng naêm gaàn ñaây
thaûm thöïc vaät phong phuù naøy ñaõ bò taøn phaù nghieâm troïng: “Röøng bò xeû thòt, ñoäng
vaät hoang daõ quyù hieám caøng bò ñöa leân baøn nhaäu”. Ñöùng tröôùc tình hình “baùo
ñoäng ñoû” treân caùc caáp chính quyeàn vaø nhaân daân cuøng vaøo cuoäc thoâng qua luaät
phaùp cuûa Nhaø nöôùc vaø höông öôùc, quy öôùc cuûa caùc thoân vaên hoaù, ñoù laø baûo veä
röøng.
1.2 KHAÙI QUAÙT VEÀ TÌNH HÌNH XAÕ HOÄI
Huyeän Laâm Haø ñöôïc thaønh laäp naêm 1987 theo Nghò quyeát soá 157/QÑHÑBT ( ngaøy 24- 10- 1987) treân cô sôû saùp nhaäp vuøng KTM Haø Noäi vaøo huyeän
Ñöùc Troïng roài taùch huyeän Ñöùc Troïng thaønh 2 huyeän laáy teân laø huyeän Ñöùc Troïng
vaø huyeän Laâm Haø cuøng tröïc thuoäc tænh Laâm Ñoàng.
1.2.1 Tình hình daân cö
Gaén lieàn vôùi quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa huyeän Laâm Haø, cô caáu
daân cö ôû ñaây cuõng coù söï thay ñoåi nhanh choùng. Coäng ñoàng caùc daân toäc K’Ho, Maï,
Mnoâng, Chil laø nhöõng daân cö baûn ñòa, cö truù laâu ñôøi treân vuøng ñaát naøy. Nhöõng
thaäp nieân ñaàu theá kyû XX do chieán tranh taøn phaù vaø moät phaàn bò aùp löïc cuûa thieân
tai neân moät soá ngöôøi daân thuoäc daân toäc Kinh ñaõ tôùi ñaây sinh cô laäp nghieäp. Ñaëc
bieät töø naêm 1976, thöïc hieän chuû tröông phaân boå laïi daân cö trong caû nöôùc, vuøng ñaát
Laâm Haø ñaõ xaây döïng nhieàu khu kinh teá môùi Nam Ban, Laùn Tranh, Phuù Sôn, Ñaï
Ñôøn, Phi Toâ, Taân Vaên, Ñinh Vaên cho neân soá löôïng daân ôû caùc tænh thaønh trong caû
nöôùc taäp trung veà ñaây raát lôùn. Beân caïnh ñoù ñoàng baøo caùc daân toäc thieåu soá ôû caùc
tænh phía Baéc di daân töï do ñeán Laâm Haø cuõng khaù ñoâng laøm cho cô caáu daân cö
trong huyeän coù nhieàu thay ñoåi. Ñeán nay toaøn huyeän coù 27 daân toäc cuûa haàu heát caùc
tænh thaønh trong caû nöôùc cuøng nhau chung soáng vaø laäp nghieäp laâu daøi treân queâ
höông môùi.
Tính ñeán ñaàu naêm 2006 toaøn huyeän coù 137.015 ngöôøi, baèng 12% daân soá
tænh Laâm Ñoàng, trong ñoù ngöôøi Kinh chieám 70%, daân toäc thieåu soá taïi choã chieám
20 %, coøn laïi 10% laø daân toäc thieåu soá phía Baéc di daân töï do.
Trang 8
Coù theå noùi söï du nhaäp cuûa cö daân caùc tænh thaønh töø Baéc ñeán Nam, töø
ngöôøi Kinh ñeán ñoàng baøo daân toäc thieåu soá ñeán ñaây laäp nghieäp, moät maët taêng theâm
nguoàn nhaân löïc cho huyeän, maët khaùc noù laøm cho thaønh phaàn daân cö ôû ñaây theâm ña
daïng vaø phöùc taïp, phaàn naøo gaây khoù khaên cho vieäc toå chöùc vaø quaûn lyù ñôøi soáng xaõ
hoäi.
Nguoàn lao ñoäng chuû yeáu laø lao ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp, lao ñoäng caùc
ngaønh ngheà khaùc khoâng ñaùng keå, thieáu lao ñoäng coù tay ngheà vaø caùc ngaønh tieåu thuû
coâng nghieäp, cheá bieán. Ñaëc ñieåm chung cuûa nhöõng ngöôøi lao ñoäng ôû ñaây laø caàn
cuø, chaêm chæ, coù kinh nghieäm saûn xuaát, bieát laøm aên. Ñaây laø öu theá cuûa huyeän. Tuy
nhieân tình hình naøy cuõng gaây ra ít nhieàu khoù khaên trong vaán ñeà toå chöùc vaø phaân
coâng lao ñoäng xaõ hoäi, trong vieäc saép xeáp coâng aên vieäc laøm cho lao ñoäng dö thöøa
vaø aûnh höôûng ít nhieàu ñeán an ninh traät töï xaõ hoäi treân ñòa baøn. Maëc duø ñöôïc Ñaûng
vaø Nhaø nöôùc ñaõ coù nhieàu chính saùch hoã trôï phaùt trieån kinh teá, ñôøi soáng cuûa nhaân
daân trong huyeän coù nhieàu thay ñoåi, möùc soáng ñöôïc naâng leân, nhöng soá hoä ngheøo
vaãn coøn chieám tôùi khoaûng 7% ñeán 8%daân soá trong toaøn huyeän.
1.2.2 Tình hình vaên hoaù- giaùo duïc, y teá, toân giaùo:
Veà vaên hoaù giaùo duïc:
Beân caïnh vieäc cuûng coá caùc tröôøng coâng laäp, coi ñoù laø noøng coát, giöõ vai troø
chuû ñaïo ñoái vôùi “söï nghieäp troàng ngöôøi”, ngaønh giaùo duïc cuûa huyeän cuõng ñaõ quan
taâm ñeán caùc hình thöùc ñaøo taïo: ngoaøi coâng laäp, môû ra caùc tröôøng baùn coâng, boå tuùc
vaên hoaù… ñeå taïo ñieàu kieän moïi ngöôøi coù cô hoäi hoïc taäp, naâng cao trình ñoä, tieáp thu
ñöôïc nhöõng kieán thöùc môùi vaø tieáp caän ñöôïc vôùi khoa hoïc- kyõ thuaät coâng ngheä cao.
Toaøn huyeän hieän coù 87 tröôøng hoïc. Soá hoïc sinh caùc caáp toaøn huyeän naêm
2006 laø: 30.921 ( trong ñoù maàm non laø 4776, tieåu hoïc laø 14.869, trung hoïc cô sôû laø
11.326).
Huyeän coù phöông höôùng thu huùt löïc löôïng treû, coù hoïc vaán veà coâng taùc
chuyeân moân. Coù gaàn 4000 lao ñoäng coù trình ñoä ñaïi hoïc, cao ñaúng, trung hoïc
chuyeân nghieäp töø caùc tröôøng, caùc mieàn treân caû nöôùc ñeán laøm vieäc treân ñòa baøn
huyeän Laâm Haø.
Naêm 2006, toaøn huyeän ñaõ coù 112 thoân vaø khu phoá vaø vaên hoaù; 59 cô quan
vaên hoaù. Ôû moãi xaõ ñeàu coù moät traïm xaù, toaøn huyeän coù moät trung taâm y teá ñaët taïi
thò traán Ñinh Vaên.
Trang 9
Trong quaù trình khaûo saùt ñòa baøn chuùng toâi nhaän thaáy do cô sôû vaät chaát
thieáu thoán, do soáng ôû vuøng saâu vuøng xa, cö daân coù nhieàu vaán ñeà phöùc taïp, cho neân
soá hoïc sinh tieåu hoïc, trung hoïc phoå thoâng khoâng cao (khoaûng 75%); cô sôû vaät chaát
thieáu thoán neân caùc thieát bò phuïc vuï y teá coøn thieáu; ñoäi nguõ caùc y, baùc syõ gaëp khoù
khaên veà chuyeân moân neân haàu heát nhöõng ca beänh naëng phaûi chuyeån ñi hoaëc traû veà
nhaø ñeå cho “Caùc thaày mo, thaày cuùng chöõa trò”. Tröôùc thöïc traïng treân, höông öôùc
vaø quy öôùc cuûa moät soá thoân vaên hoaù ñaõ phaûi ñöa vaøo noäi dung “nghieâm caám
nhöõng haønh vi meâ tín dò ñoan chöõa beänh cho beänh nhaân”.
Laâm Haø coù toác ñoä taêng tröôûng kinh teá chöa cao: naêm 2005 GDP öôùc tính
ñaït ñöôïc 2.700.000 ñoàng/ngöôøi/naêm. Neàn kinh teá cuûa huyeän phaùt trieån chöa caân
ñoái, noâng nghieäp laø ngaønh saûn xuaát chuû yeáu, chieám tæ troïng 77 %. Caây troàng chuû
löïc laø caây coâng nghieäp nhö: caø pheâ, cheø, daâu taèm… Nhöng chöa ñöôïc ñaàu tö thích
ñaùng neân naêng suaát coøn thaáp.
Löôïng haøng hoaù tieâu thuï cuûa huyeän coøn töông ñoái ít: chuû yeáu tieâu thuï ôû caùc
tuï ñieåm ñoâng daân, trong dòp muøa maøng, leã hoûi. Thaäm chí coù xaõ chöa coù chôï (daân
cö trao ñoåi ôû caùc ñieåm baùn leû hoaëc mua ôû chôï xaõ beân). Soá hoä ngheøo coøn nhieàu
chieám tôùi 8% daân soá. Ñoù laø ñieàu kieän cho laùi thöông, tieåu thöông thöïc hieän bieän
phaùp “cho vay naëng laõi” vaø ñoù cuõng laø lyù do böùc xuùc cuûa ñoàng baøo khi ñeà nghò
ñöa vaøo ñieàu khoaûn quy öôùc cuûa thoân vaên hoaù Sình Coâng (xaõ Lieân Haø) vaø thoân
Thöïc Nghieäm (xaõ Meâ Linh) veà vieäc “haïn cheá tieåu thöông duøng moïi hình thöùc cho
vay naëng laõi”.
Veà tình hình toân giaùo
Laâm Haø laø nôi hoäi tuï cuûa nhieàu ngöôøi daân toäc thuoäc caùc tænh thaønh trong
caû nöôùc; vaø cuõng laø nôi hieän dieän cuûa caùc tín ñoà theo nhieàu toân giaùo nhö :Ñaïo
Phaät, ñaïo Tin Laønh, ñaïo Thieân Chuùa, beân caïnh ñoù laø tín ngöôõng cuûa ngöôøi Kinh,
cuûa ñoàng baøo daân toäc K’Ho, Thaùi, Nuøng…. Tình hình naøy ñaõ laøm aûnh höôûng khoâng
nhoû ñeán saûn xuaát vaø an ninh chính trò trong huyeän. Vì vaäy trong moät soá höông öôùc
(ñieån hình nhö höông öôùc thoân vaên hoaù Phuùc Thoï – xaõ Taân Haø) coù ñieàu quy ñònh
“moïi hoaït ñoäng toân giaùo – töø thieän toân giaùo ñeàu phaûi thöïc hieän theo phaùp luaät cuûa
nhaø nöôùc vaø caùc quy ñònh cuûa ñòa phöông, caám meâ tín dò ñoan, buøa pheùp, boùi toaùn
…)
Phaùc thaûo qua veà “ñaát vaø ngöôøi Laâm Haø” chuùng toâi muoán khaùi quaùt veà
ñieàu kieän töï nhieân, ñieàu kieän xaõ hoäi cuûa moät vuøng ñaát mang nhöõng neùt ñaëc thuø
Trang 10
rieâng treân cao nguyeân xanh – vuøng ñaát khoâng nhöõng coù theá maïnh, tieàm naêng ñeå
phaùt trieån kinh teá, coù ñôøi soáng vaên hoaù phong phuù, ña daïng maø coøn laø ñòa baøn coù
vò trí chieán löôïc quan troïng veà quoác phoøng, an ninh.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, moät maët giöõ vöõng kyõ cöông pheùp nöôùc, caáp uyû
Ñaûng vaø Chính quyeàn ôû Laâm Haø cuõng chuù yù ñeán vieäc thöïc hieän quy cheá daân chuû ôû
cô sôû, khoâng ngöøng taïo ñieàu kieän phaùt huy quy cheá daân chuû, töï quaûn ôû cô sôû, moät
maët nhaèm naâng cao hieäu löïc phaùp luaät nhaø nöôùc, maët khaùc phaùt ñoäng phong traøo
xaây döïng thoân, buoân, khu phoá vaên hoaù, soaïn thaûo höông öôùc vaø quy öôùc phuø hôïp
vôùi ñaëc ñieåm cuûa ñòa phöông ñeå goùp phaàn ñöa chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng,
phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc ñeán taän ngöôøi daân, laø coâng cuï hoã trôï taát yeáu nhaèm ñaûm
baûo cho söï phaùt trieån beàn vöõng caû veà kinh teá, xaõ hoäi vaø vaên hoaù höôùng tôùi muïc
tieâu “Daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû, vaên minh”.
Trang 11
Chöông hai:
QUY TRÌNH SOAÏN THAÛO VAØ TOÅ CHÖÙC
SOAÏN THAÛO HÖÔNG ÖÔÙC, QUY ÖÔÙC ÔÛ CAÙC
THOÂN VAÊN HOAÙ HUYEÄN LAÂM HAØ – LAÂM ÑOÀNG
2.1. QUAN ÑIEÅM CUÛA ÑAÛNG, NHAØ NÖÔÙC TA VEÀ XAÂY DÖÏNG
HÖÔNG ÖÔÙC, QUY ÖÔÙC LAØNG, THOÂN VAÊN HOAÙ
Sau Caùch maïng thaùng 8 naêm 1945, ñeå xaây döïng xaõ hoäi môùi, chuùng ta chuû
tröông xoaù boû moïi taøn dö cuûa xaõ hoäi cuõ vaø töø ñoù trong moät thôøi gian daøi caùc laøng
khoâng coøn höông öôùc. Theo ñaùnh giaù cuûa Coá giaùo sö Traàn Quoác Vöôïng, thì coù leõ
chuùng ta quaù maëc caûm vôùi “pheùp vua thua leä laøng; leä laøng pheùp nöôùc” maø chuùng
ta chæ nhìn nhaän, ñaùnh giaù höông öôùc thieân veà nhöõng tieâu cöïc moät caùch cöïc ñoan
chöa bieát gaïn ñuïc khôi trong cho phuø hôïp vôùi nhöõng bieán ñoåi môùi trong ñôøi soáng
xaõ hoäi môùi cuûa moät thôøi ñaïi môùi.
Ñöùng tröôùc tình hình phöùc taïp ôû noâng thoân, ngaøy 3/4/1946 Chuû tòch Chính
Phuû Vieät Nam daân chuû coäng hoaø ñaõ ra saéc leänh soá 44 veà ñôøi soáng môùi. Thaùng 3/
1947, Baùc Hoà ñaõ vieát taùc phaåm “Ñôøi soáng môùi” döôùi buùt danh Taân Sinh, vôùi muïc
ñích ñeà nghò moät soá ñòa phöông vaän duïng höông öôùc, khoaùn öôùc xöa ñeå xaây döïng
quy öôùc laøng khaùng chieán. Thöïc hieän yù kieán chæ ñaïo cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh,
Boä vaên hoùa ñaõ ra quyeát ñònh thaønh laäp “Toå Phong hoaù” do Boä Tröôûng Boä vaên hoaù
Hoaøng Minh Giaùm ñöùng ñaàu ñeå nghieân cöùu neàn vaên hoaù, keát hôïp vôùi thöïc tieãn
caùch maïng nöôùc ta ñeà ra nhöõng muïc tieâu, noäi dung, bieän phaùp cho phong traøo xaây
döïng neáp soáng vaên hoaù, laøng vaên hoaù, thoân, buoân vaên hoaù vaø gia ñình vaên hoaù.
Naêm 1991 Boä Vaên hoaù – Thoâng tin toå chöùc hoäi nghò – hoäi thaûo veà ñôøi
soáng vaên hoaù caáp cô sôû, maø noäi dung cô baûn laø xaây döïng laøng vaên hoaù. Moät soá hoäi
nghò “Vaên hoaù laøng vaø laøng vaên hoaù” ñaõ ñöôïc caùc tænh phoái hôïp vôùi cô quan
nghieân cöùu vaø quaûn lyù vaên hoaù ôû Trung öông vaø caùc ñòa phöông ñaõ thu ñöôïc nhieàu
keát quaû toát.
Nghò quyeát hoäi nghò laàn thöù 5 cuûa BCH TW Ñaûng khoùa VII cuõng ñaõ chæ
roõ: “Phaùt huy nhöõng truyeàn thoáng vaên hoaù toát ñeïp, thuaàn phong myõ tuïc, baøi tröø huû
tuïc meâ tín di ñoan, teä naïn xaõ hoäi, phaùt huy tình laøng nghóa xoùm, ñaûm baûo ñoaøn keát
noâng thoân, khuyeán khích xaây döïng vaø thöïc hieän caùc höông öôùc vaø caùc quy öôùc veà
Trang 12
neáp soáng vaên minh ôû caùc thoân xaõ, Nhaø nöôùc caàn sôùm nghieân cöùu ñeà ra quy cheá
thích hôïp vôùi chöùc naêng vai troø cuûa xaõ hoäi, cuûa thoân, xoùm, laøng, baûn trong tình
hình môùi, trong khuoân khoå phaùp luaät vaø döïa vaøo nhöõng quy ñònh naøy laøng xaõ coù
theå xaây döïng höông öôùc… khuyeán khích vieäc bieân soaïn höông öôùc ñeá laøm cô sôû toå
chöùc quaûn lyù treân ñòa baøn cô sôû”.
Trung taâm Khoa hoïc Xaõ hoäi vaø Nhaân vaên quoác gia trong ñeà taøi “Nghieân
cöùu vaên hoaù laøng vaø xaây döïng laøng vaên hoaù” mang kyù hieäu KX 01 – 15 ñaõ khaúng
ñònh laøng vaên hoaù laø moâ hình toå chöùc, quaûn lyù caùc hoaït ñoäng vaên hoaù xaõ hoäi noâng
thoân phuø hôïp vôùi giai ñoaïn chuyeån bieán saâu saéc cuûa ñaát nöôùc trong thôøi kyø quaù ñoä
leân CNXH.
Ngaøy 19/6/1998, Thuû töôùng Chính phuû ñaõ ban haønh Chæ thò soá 24 veà vieäc
xaây döïng vaø thöïc hieän höông öôùc, quy öôùc cuûa laøng, baûn, thoân, aáp, cuïm daân cö.
Thöïc hieän caùc Chæ thò, Nghò quyeát treân, coâng taùc xaây döïng vaø thöïc hieän
höông öôùc, quy öôùc ôû cô sôû ñaõ ñöôïc chaán chænh moät böôùc so vôùi tröôùc ñaây. Phaàn
lôùn caùc höông öôùc môùi ñaõ coù noäi dung phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät
hieän haønh, goùp phaàn phaùt huy thuaàn phong mó tuïc, ñeà cao caùc chuaån möïc ñaïo ñöùc
truyeàn thoáng cuûa daân toäc, hoã trôï tích cöïc cho vieäc quaûn lyù nhaø nöôùc baèng phaùp
luaät ôû laøng, baûn, thoân, aáp vaø caùc cuïm daân cö.
Caùc ñòa phöông ñaõ nhaän thöùc raèng, höông öôùc, quy öôùc môùi laø vaên baûn
quy phaïm xaõ hoäi trong ñoù quy ñònh caùc quy taéc xöû söï chung cho coäng ñoàng daân cö,
laøng, baûn, thoân, aáp vaø caùc cuïm daân cö thoaû thuaän nhaèm ñieàu chænh caùc moái quan
heä xaõ hoäi, naâng cao tính töï quaûn, gìn giöõ vaø phaùt huy nhöõng phong tuïc taäp quaùn toát
ñeïp vaø truyeàn thoáng vaên hoaù trong töøng laøng, baûn, thoân, aáp.
Ngaøy 31/3/2000 Thoâng tö lieân tòch giöõa Boä Tö phaùp, Boä vaên hoaù thoâng tin
vaø Ban thöôøng tröïc Uyû ban trung öông Maët traän Toå quoác Vieät Nam veà vieäc “ chæ
ñaïo vaø thöïc hieän xaây döïng höông öôùc, quy öôùc ôû laøng, baûn, thoân, aáp vaø caùc cuïm
daân cö ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc ñòa phöông trong caû nöôùc xaây döïng
höông öôùc, quy öôùc môùi treân cô sôû keá thöøa nhöõng maët tích cöïc cuûa höông öôùc cuõ,
phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa phaùp luaät hieän haønh, trong ñoù coù tænh Laâm Ñoàng.
Trang 13
2.2 KEÁ HOAÏCH TRIEÅN KHAI QUY CHEÁ THÖÏC HIEÄN DAÂN CHUÛ
ÔÛ XAÕ. THOÂN, THÒ TRAÁN ÔÛ HUYEÄN LAÂM HAØ
Ñaåy maïnh vaø naâng cao chaát löôïng “ toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng ñôøi soáng
vaên hoaù”:
Thöïc hieän cuoäc vaän ñoäng “ toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng ñôøi soáng vaên
hoaù” theo tinh thaàn nghò quyeát V Trung öông khoaù VII vaø chæ thò 27/CT/TW cuûa
Boä Chính trò veà vieäc thöïc hieän neáp soáng vaên minh ôû caùc cô sôû ( laøng, thoân, baûn,
aáp) vaø chæ thò 61/CT-UB cuûa UBND tænh Laâm Ñoàng veà vieäc ñaåy maïnh xaây döïng
neáp soáng vaên hoaù, UBND huyeän Laâm Haø ñaõ thaønh laäp Ban chæ ñaïo quy cheá thöïc
hieän daân chuû ôû cô sôû. Trong keá hoaïch trieån khai quy cheá thöïc hieän daân chuû ôû xaõ,
thò traán huyeän Laâm Haø( soá 21/KH- BCD ngaøy 8 thaùng 10 naêm 1998) trong ñoù coù
noäi dung quan troïng laø: thöôøng xuyeân kieän toaøn toå chöùc vaø caùc nhieäm vuï coâng taùc
ôû coäng ñoàng daân cö, tham gia goùp yù trong vieäc thöïc hieän chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa
tröôûng thoân, baûn, khu phoá, xaây döïng höông öôùc, quy öôùc, UBND caáp xaõ xem xeùt
ñeà nghò UBND huyeän pheâ chuaån.
Nghò quyeát soá 21 NQ/ HU cuûa BCH Ñaûng boä huyeän Laâm Haø veà chöông
trình haønh ñoäng thöïc hieän keát luaän hoäi nghò laàn thöù 10 BCH TW Ñaûng ( khoaù IX),
nghò quyeát 29 cuûa Tænh uyû Laâm Ñoàng ( khoaù VII) “veà vieäc xaây döïng vaø phaùt trieån
neàn vaên hoaù Vieät Nam tieân tieán ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc” ñaõ ñaùnh giaù “ nhaân daân
trong huyeän ñaõ tích cöïc, töï giaùc tham gia cuoäc vaän ñoäng” toaøn daân ñoaøn keát xaây
döïng ñôøi soáng vaên hoaù, ñaêng kyù xaây döïng thoân vaên hoaù, cô quan vaên hoaù, ñaåy
maïnh caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi hoaù caùc hoaït ñoäng vaên hoaù, laøm cho vaên hoaù trôû thaønh
söï nghieäp roäng lôùn cuûa toaøn daân vaø moãi gia ñình”. Höông öôùc vaø quy öôùc cuûa khu
phoá vaên hoaù, thoân, buoân vaên hoaù, cô quan vaên hoaù ñaõ ñoùng moät vai troø khoâng nhoû
ñeå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, ñoaøn keát caùc daân toäc, toân giaùo, cuûng coù quoác phoøng
an ninh, oån ñònh chính trò, traät töï an toaøn xaõ hoäi treân ñòa baøn huyeän soá löôïng buoân,
thoân, cô quan vaên hoaù ngaøy caøng taêng.
Tính ñeán thaùng 6/ 2006 huyeän Laâm Haø ñaõ coù 233 thoân, buoân, cô quan vaên
hoaù( trong ñoù coù 64 thoân, buoân vaên hoaù. Ñöôïc xeùt coâng nhaän danh hieäu laøng,
buoân, thoân vaên hoaù caáp huyeän, tænh theo tieâu chuaån ñaõ ñöôïc quy ñònh taïi ñieàu 7 “
Quy cheá coâng nhaän danh hieäu gia ñình vaên hoaù, laøng vaên hoaù, khu phoá vaên hoaù”.
(ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 01/2002/ QÑ/ BVHTT ngaøy 2/1/2002 cuûa Boä
Vaên hoaù thoâng tin.
Trang 14
Danh saùch caùc thoân, buoân vaên hoaù huyeän Laâm Haø
Stt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Thoân- buoân
Haø Trung
Thanh Haø
Taân Tieán
Baêng Tieán 2
Quang Trung 2
Thaïch Thaát 2
Thoân 2
Thoân 1
Thoân 7
Thoân 3
Thoân 1
Thoân 2
Ñoâng Haø
Ñaï Pe
Thoân 3
Thoân 4
Phi Toâ
Coång Trôøi
Thoân 1
Thoân 3
Taân Tieán
Thanh Trì
Thoân 2
Sình Coâng
Taân Laäp
Thoân 6
Taân Laäp
Phuùc Taân
Myõ Hoaø
Ñan Phöôïng
Xaõ
Taân Vaên
Ñoâng Thanh
Ñaï Ñôøn
Phuù Sôn
Gia Laâm
Taân Haø
Phi Toâ
Meâ Linh
Hoaøi Ñöùc
Ñan Phöôïng
Ñan Phöôïng
Ñan Phöôïng
Ñoâng Thanh
Phuùc Thoï
Gia Laâm
Gia Laâm
Taân Thanh
Meâ Linh
Phuùc Thoï
Ñaï Ñôøn
Taân Vaên
Ñoâng Thanh
Taân Thanh
Lieân Haø
Taân Vaên
Gia Laâm
Ñan Phöôïng
Phuùc Thoï
Taân Vaên
Taân Haø
Trang 15
Naêm coâng nhaän
1999
1999
1999
2000
2000
2001
2001
2001
2001
2001
2002
2002
2002
2002
2002
2002
2002
2002
2003
2003
2003
2003
2003
2003
2003
2003
2003
2003
2003
2004
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
Nam Haø
Ngoïc Sôn
Lieân Haø 2
Ñöùc Haûi
Phuù Thoï 1
Thoân 2
Thaïch Haø
Hoaøn Kieám 2
Phuùc Tieán
Laïc Sôn
Lieân Haø 1
Hoaøn Kieám 3
Thoân 1
Ñöùc Haø
Thoân 8( Nam Höng)
Thoân 9
Ngoïc Sôn 3
An Phöôùc
Taân Ñöùc
Thoân 1
Taân Hieäp
Thoân 2
Ñaï Ty
Rôø Lôm
Soùc Sôn
Thoân 3
Taàm Xaõ
Gia Laâm 5
Pr Teng
Taân Lin
Lieân Keát
Thaïch Thaát 1
Phuùc Traïch
Vaân Khaùnh
Nam Haø
Phuù Sôn
Lieân Haø
Hoaøi Ñöùc
Taân Haø
Gia Laâm
Lieân Haø
Nam Haø
Phuùc Thoï
Phuù Sôn
Lieân Haø
Nam Haø
Gia Laâm
Taân Vaên
Hoaøi Ñöùc
Meâ Linh
Phuø Sôn
Ñaï Ñôøn
Taân Haø
Phi Toâ
Taân Vaên
Meâ Linh
Ñaï Ñôøn
Ñaï Ñôøn
Nam Haø
Meâ Linh
Ñoâng Thanh
Gia Laâm
Phuù Sôn
Taân Vaên
Taân Haø
Taân Haø
Lieân Haø
Hoaøi Ñöùc
Trang 16
2004
2004
2004
2004
2004
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2005
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
2006
65
66
67
68
Ñoâng Anh 1
Ñoâng Anh 2
Vaên Taâm
Soùc Sôn
Nam Ban
Nam Ban
Ñinh Vaên
Nam Ban
2002
2002
2006
2006
2.3
QUY TRÌNH SOAÏN THAÛO CUÛA HÖÔNG ÖÔÙC, QUY ÖÔÙC
TRONG CAÙC THOÂN VAÊN HOAÙ ÔÛ HUYEÄN LAÂM HAØ:
2.1.1. Nhöõng quy ñònh chung:
Ñöùng tröôùc tình hình buøng phaùt cuûa caùc thoân, khu phoá vaên hoaù treân ñòa
baøn toaøn tænh, naêm 2000 Sôû VHTT tænh Laâm Ñoàng ñaõ ñua ra quy trình soaïn thaûo,
noäi dung höông öôùc, quy öôùc môùi xaây döïng thoân, khu phoá vaên hoaù. Döïa treân “quy
trình soaïn thaûo, noäi dung höông öôùc, quy öôùc môùi…” cuûa Sôû VHTT Laâm Ñoàng,
Phoøng VHTT – TDTT Laâm Haø ñaõ ñöa ra quy ñònh veà coâng taùc xeùt duyeät coâng
nhaän thoân vaên hoaù vaø xaây döïng höông öôùc, quy öôùc môùi cuûa caùc thoân vaên hoaù nhö
sau:
1- Khaûo saùt thöïc teá: Truyeàn thoáng lòch söû, vaên hoaù, phong tuïc taäp quaùn
cuûa töøng coäng ñoàng daân cö, daân toäc, tình hình kinh teá, chính trò, xaõ hoäi, traät töï trò
an nhaèm höôùng tôùi vieäc:
- Phaùt huy nhöõng giaù trò vaên hoaù toát ñeïp
- Haïn cheá, baõi boû caùi xaáu, nhöõng huû tuïc vaên hoaù.
2- Bieân baûn döï thaûo baûn quy öôùc môùi phaûi tuaân thuû theo nhöõng noäi dung
cô baûn sau ñaây:
- Phaàn môû ñaàu:
+ Giôùi thieäu yù nghóa, muïc ñích cuûa vieäc xaây döïng thoân, khu phoá vaên
hoaù
+ Truyeàn thoáng lòch söû cuûa thoân, khu phoá
- Noäi dung:
+ Xaây döïng phaùt trieån kinh teá, xoaù ñoùi giaûm ngheøo
+ Xaây döïng ñôøi soáng vaên hoaù vaø phong tuïc taäp quaùn
+ Xaây döïng caûnh quan moâi tröôøng
+ Xaây döïng cô sôû vaät chaát phuïc vuï cho caùc hoaït ñoäng VHTT – TDTT
ôû thoân, khu phoá, caùc ñieåm vui chôi giaûi trí cho ngöôøi daân.
- YÙù thöùc chaáp haønh phaùp luaät vaø caùc quy öôùc coäng ñoàng khu daân cö.
Trang 17
- Toå chöùc thöïc hieän (thöôûng, phaït vaø toå chöùc thi haønh quy öôùc)
3- Toå chöùc thoâng qua döï thaûo quy öôùc : laáy yù kieán ñoùng goùp xaây döïng cuûa
nhaân daân trong thoân, khu phoá vaø tranh thuû yù kieán cuûa ngöôøi giaø vaø nhöõng ngöôøi
hieåu bieát trong thoân, khu phoá.
4- Hoaøn chænh quy öôùc: Sau khi coù yù kieán cuoái cuøng cuûa nhaân daân trong
thoân, khu phoá, Ban bieân soaïn tieán haønh bieân taäp hoaøn chænh quy öôùc
5- Ñeà nghò UBND xaõ, toå khu phoá xem xeùt cho yù kieán hoaøn chænh höông
öôùc, quy öôùc, sau ñoù laäp tôø trình ñeà nghò phoøng VHTT vaø phoøng Tö phaùp, huyeän, thò
traán xem xeùt chænh söûa laàn cuoái, coù theå toå chöùc laáy yù kieán chung vôùi söï tham gia cuûa
chính quyeàn vaø ñaïi dieän xaõ, khu phoá sau khi hoaøn chænh seõ trình leân UBND huyeän,
thò xem xeùt ban haønh quy öôùc
Beân caïnh nhöõng quy ñònh veà quy trình xaây döïng thoân vaên hoaù vaø khu phoá
vaên hoaù treân. Thoâng baùo cuõng nhaán maïnh : soaïn thaûo quy öôùc, höông öôùc khu phoá
vaên hoùa, thoân, buoân vaên hoaù. Ban döï thaûo caàn phaûi xin yù kieán tham gia goùp yù
höôùng daãn cuûa Phoøng Tö phaùp, phoøng Vaên hoaù – Thoâng tin huyeän, vaø toå chöùc
maïn ñaøm, thaûo luaän trong toaøn theå nhaân daân veà caùc tieâu chuaån xaây döïng thoân, khu
phoá vaên hoaù ñeå cuï theå hoaù xay döïng vaøo baûn höông öôùc, quy öôùc.
Sau moät thôøi gian daøi tìm hieåu taïi ñòa phöông, chuùng toâi nhaän thaáy thöïc
traïng quy trình soaïn thaûo höông öôùc, quy öôùc ôû Laâm Haø noåi leân maáy vaán ñeà nhö
sau:
Veà vieäc thaønh laäp Ban vaän ñoäng xaây döïng thoân vaên hoùa: Caên cöù vaøo keá
hoaïch xaây döïng thoân, buoân vaên hoaù cuûa UBND huyeän Laâm Haø ñöa ra haøng naêm
Ñaûng uyû xaõ seõ coù nghò quyeát chæ ñaïo thaønh laäp Ban vaän ñoäng xaây döïng thoân, buoân
vaên hoùa môùi. Ban naøy coù traùch nhieäm khaûo saùt tình hình kinh teá – xaõ hoäi, toân giaùo
tín ngöôõng, an ninh – traät töï xaõ hoäi treân ñòa baøn vaø döï thaûo ra höông öôùc, quy öôùc.
Sau ñoù tieán haønh toå chöùc maïn ñaøm vôùi nhaân daân nhö bieåu quyeát thoâng qua baûn
höông öôùc, quy öôùc môùi. Sau ñoù laäp tôø trình ñeà nghò coâng nhaän thoân, buoân vaên
hoaù caáp huyeän veà UBND huyeän Laâm Haø vaø Ban chæ ñaïo toaøn daân ñoaøn keát xaây
döïng ñôøi soáng vaên hoaù huyeän Laâm Haø, ñeå caùc phoøng, ban chöùc naêng huyeän kieåm
tra vaø coâng nhaän thoân, buoân vaên hoaù. Sau khi coù quyeát ñònh coâng nhaän thoân, buoân
vaên hoaù, UBND huyeän môùi pheâ chuaån cho thöïc hieän höông öôùc ,quy öôùc thoân,
buoân vaên hoaù.
Trang 18
Moät thöïc teá cho thaáy ñeå ñöôïc coâng nhaän thoân, buoân vaên hoaù ôû Laâm Haø
gaëp khaù nhieàu khoù khaên. Bôûi vì theo tieâu chuaån coâng nhaän thoân, buoân vaên hoaù
naêm 2000 cuûa UBND Laâm Ñoàng ñaõ ñöa ra 4 tieâu chuaån vôùi noäi dung cô baûn.
a. Coù ñôøi soáng kinh teá oån ñònh vaø töøng böôùc phaùt trieån khoâng coù ngöôøi trong
ñoä tuoåi lao ñoäng bò thaát nghieäp; khoâng coù hoä ñoùi, hoä ngheøo: vuøng ñoàng baøo Kinh
khoâng quaù 5%, vuøng ñoàng baøo daân toäc thieåu soá khoâng quaù 20%.
b. Coù ñôøi soáng vaên hoaù tinh thaàn laønh maïnh, phong phuù, 100% treû em trong
ñoä tuoåi ñi hoïc ñöôïc ñeán tröôøng. Thöïc hieän phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc ñoái vôùi thoân..
ñoái vôùi ñoàng baøo daân toäc thöïc hieän xoaù muø chöõ… coù traïm xaù, coù truï sôû sinh hoaït
hoäi hoïp, coù heä thoáng truyeàn thanh coâng coäng, coù tuû saùch baùo, trong ñoù thöôøng
xuyeân phaûi coù baùo Nhaân daân, Laâm Ñoàng… phaûi coù 95%- 100% soá hoä gia ñình coù
Radio, cassette; nôi coù ñieän löôùi quoác gia thì 15% trôû leân ñoái vôùi ñoàng baøo daân
toäc, 30% trôû leân ñoái vôùi thoân ngöôøi Kinh.
c. Coù moâi tröôøng caûnh quan saïch ñeïp, ñöôøng xaù ñi laïi phaûi phong quang,
saïch ñeïp; 100% soá hoä ñöôïc söû duïng nöôùc saïch, aên ôû veä sinh.
d. Thöïc hieän toát caùc chuû tröông chính saùch cuûa Ñaûng, phaùp luaät cuûa Nhaø
nöôùc: trong ñoù 100% soá hoä gia ñình tham gia sinh hoaït, hoäi hoïp ñaày ñuû…
Chuùng toâi ñaùnh giaù cao quy trình vaän ñoäng toaøn daân tham gia thoân, buoân
vaên hoaù vaø xaây döïng höông öôùc, quy öôùc môùi cuûa thoân, buoân vaên hoaù ôû huyeän
Laâm Haø. Nhöng trong quaù trình khaûo saùt thöïc teá taïi moät soá thoân nhö: thoân Sình
Coâng xaõ Lieân Haø, hay thoân 1( thoân Thöïc Nghieäm) ôû xaõ Meâ Linh… thöïc teá hoä ñoùi
ngheøo ôû ñaây coøn quaù nhieàu, con em ñoàng baøo daân toäc K’Ho vaãn coøn ôû trong tình
traïng muø chöõ, soá löôïng ngöôøi thaát nghieäp vaø thaát hoïc khoâng nhoû (33%). Vì vaäy
boán noäi dung tieâu chuaån thoân vaên hoaù khu phoá vaên hoaù ñöôïc aùp duïng chung treân
ñòa baøn toaøn tænh seõ loaïi boû “ thoân, buoân naøy ra khoûi danh hieäu thoân, buoân vaên hoaù
“ maø ngöôøi daân ôû ñaây khaùt khao, mong ñôïi cuûa caùc caáp chính quyeàn.
Khi trao ñoåi vôùi chuùng toâi vôï choàng, anh Truùc chò Hoa (thoân Thöïc
Nghieäm xaõ Meâ Linh), thoân coù tôùi 95% ngöôøi daân K’Ho sinh soáng ñaõ böùc xuùc noùi
leân vaán ñeà naøy: “Tieâu chuaån thoân vaên hoaù khoù quaù, chuùng toâi töï mình hoäi hoïp vôùi
nhau khoâng phaân bieät queâ höông baûn quaùn, daân toäc ñeå quy öôùc vôùi nhau veà nhöõng
vaán ñeà sinh hoaït kinh teá, an ninh traät töï ôû trong khu vöïc vaø ñeà nghò vôùi caùc caáp
chính quyeàn xem xeùt ñaëc thuø cuûa ñòa phöông ñeå coâng nhaän thoân vaên hoaù.
Neân chaêng UBND huyeän Laâm Haø vaø BCH toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng
ñôøi soáng vaên hoaù huyeän Laâm Haø, trong khi trieån khai thöïc hieän, caàn caên cöù vaøo
Trang 19
tình hình ñaëc ñieåm cuï theå cuûa töøng thoân, buoân ( nhaát laø ñoái vôùi caùc buoân, thoân coù
ñoàng baøo daân toäc thieåu soá) ñeå taïo ra ñieàu kieän caùc ñôn vò cô sôû naøy phaùt huy tinh
thaàn töï quaûn, theo ñuùng vôùi tinh thaàn chæ thò soá 24/1998/CT/TTG ngaøy 19/6/1998
cuûa Thuû töôùng Chính phuû veà vieäc xaây döïng vaø thöïc hieän höông öôùc, quy öôùc cuûa
laøng, baûn, thoân aáp, cuïm daân cö.
2.3.2 Ban vaän ñoäng xaây döïng thoân vaên hoaù
Theo quy cheá thöïc hieän daân chuû cuûa caáp xaõ ( ngaøy 11/5/1998, Chính phuû
ra quy cheá thöïc hieän daân chuû ôû xaõ, ban haønh laøm theo nghò ñònh soá 29- 1998/ NÑCP) . Trong chöông VI: xaây döïng daân cö thoân, laøng, aáp, baûn. Taïi ñieàu 15 cuûa quy
cheá ñaõ chæ roõ: tröôûng thoân, laøng, aáp, baûn laø ñaïi dieän cho coäng ñoàng daân cö vaø Uyû
ban nhaân daân xaõ, chòu söï quaûn lyù cuûa UBND xaõ. Tröôûng thoân do daân baàu vaø chuû
tòch UBND xaõ coâng nhaän.
Tröôûng thoân, laøng, aáp, baûn trong nhöõng nhieäm vuï vaø quyeàn haïn coù nhieäm
vuï vaø quyeàn haïn laø thaønh laäp Ban vaän ñoäng xaây döïng thoân, laøng, aáp, baûn xaây
döïng ñôn vò cö truù vaên hoaù vaø dó nhieân laø ngöôøi chòu traùch nhieäm xaây döïng höông
öôùc, quy öôùc môùi.
Treân ñòa baøn huyeän Laâm Haø chuùng toâi nhaän thaáy Ban vaän ñoäng xaây döïng
thoân, buoân vaên hoaù vaø höông öôùc, quy öôùc môùi coù nhöõng thaønh phaàn tham gia vaø
giöõ vai troø khaùc nhau: ví duï nhö Ban vaän ñoäng xaây döïng thoân vaên hoaù Thanh Haø,
thoân Coång Trôøi( Meâ Linh)… do oâng tröôûng thoân laøm tröôûng ban, nhöng laïi coù nôi
Bí thö Chi Boä laøm tröôûng ban ( thoân Phuùc Thoï 1- xaõ Taân Haø). Khoâng bieát hieän
töôïng naøy coù quy phaïm vaøo ñieàu 8, chöông 3 cuûa quy cheá thöïc hieän daân chuû ôû caáp
xaõ hay khoâng? (Ñieàu 8 – Chöông 3 cuûa quy cheá thöïc hieän daân chuû ôû caáp xaõ vaø coù
phaïm quy vaøo keá hoaïch trieån khai quy cheá thöïc hieän daân chuû ôû xaõ, thò traán huyeän
Laâm Haø (soá 21 /KH – BCÑ ngaøy 8/10/2998 cuûa UBND huyeän Laâm Haø)
Qua khaûo saùt vaø phieáu thaêm doø moät soá ngöôøi daân ôû ñaây (chuùng toâi khoâng
tieän neâu teân) ñaõ cho raèng “leänh” cuûa Ñaûng vaø chính quyeàn chuùng toâi chæ bieát thöïc
hieän.
Do thaønh phaàn cö truù cuûa cö daân ôû caùc thoân, buoân vaên hoaù treân ñòa baøn
Laâm Haø khaù ña daïng. Trong ñoù ngöôøi daân toäc chieám moät phaàn khoâng nhoû. Ví duï
thoân Thöïc Nghieäm- xaõ Meâ Linh, coù tôùi 95% laø ñoàng baøo K’Ho. Nhöng khi ñeà nghò
Trang 20
- Xem thêm -
.PDF 
112 
39 
54 
