Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Trung học cơ sở Dạy học theo chủ đề tích hợp sinh học 8 chủ đề cấu tạo và tính chất của xương...

Tài liệu Dạy học theo chủ đề tích hợp sinh học 8 chủ đề cấu tạo và tính chất của xương

.DOC
17
3298
84

Mô tả:

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUỐC OAI TRƯỜNG THCS THẠCH THÁN HỒ SƠ DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP TÊN CHỦ ĐỀ: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG MÔN HỌC CHÍNH: SINH HỌC CÁC MÔN TÍCH HỢP: VẬT LÝ, HÓA HỌC 1 Năm học : 2014 - 2015 2 PHIẾU THÔNG TIN VỀ NHÓM GIÁO VIÊN DỰ THI * Sở giáo dục và đào tạo Hà Nội * Phòng giáo dục và đào tạo Quốc Oai * Trường THCS Thạch Thán * Địa chỉ: Thạch Thán - Quốc Oai - Hà Nội Điện thoại: 04.33.843.436 Email: [email protected]. THÔNG TIN GIÁO VIÊN 1. Họ và tên: Bùi Văn Quyền Ngày sinh: 07- 03 - 1982 Môn: Sinh - Hóa Điện thoại: 0903478882 Email: [email protected] 2. Họ và tên: Nguyễn Thị Kim Xuyến Ngày sinh: 1962 Môn: Sinh - Địa Điện thoại: 3 PHIẾU MÔ TẢ HỒ SƠ DẠY HỌC DỰ THI 1. Tên hồ sơ dạy học Tích hợp kiến thức liên môn: Sinh học, Vật lý, Hóa học vào giảng dạy bài " Cấu tạo và tính chất của xương " môn sinh học lớp 8 2. Mục tiêu dạy học * Kiến thức: - Thông qua kiến thức vật lý giúp các em nắm được và hiểu rõ cấu tạo hình ống, nan xương ở đầu xương xếp vòng cung có ý nghĩa quan trong đối với chức năng nâng đỡ của xương là làm cho xương nhẹ nhưng rất vững chắc, khả năng chịu lực tốt - Thông qua kiến thức hóa học các em biết cách làm thí nghiệm ngâm xương trong axít HCl, đốt xương đùi ếch trên ngọn lửa đèn cồn, nhận biết được hiện tượng và giải thích thí nghiệm từ đó rút ra kết luận về thành phần hóa học của xương gồm chất hữu cơ và muối khoáng - Thông qua kiến thức sinh học trong bài học giải thích được vì sao xương người già thì giòn dễ gãy nhưng xương trẻ em lại rất mềm dẻo * Kỹ năng: - Giúp các em rèn tốt khả năng tư duy, thảo luận nhóm, thu thập thông tin, phân tích các kênh hình, kênh chữ, làm thí nghiệm và liên hệ thực tế - Biết vận dụng kiến thức liên môn trong giải quyết vấn đề * Thái độ: - Giáo dục ý thức bảo vệ sức khỏe xương ở trẻ em và người lớn tuổi - Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên môn trong việc lĩnh họi kiến thức 3. Đối tượng dạy học của bài học * Đối tượng dạy học là học sinh khối 8 - Số lượng học sinh: 26 em - Số lớp thực hiện: 01 lớp * Dự án mà chúng tôi thực hiện là kiến thức sinh học 8, tôi trực tiếp giảng dạy sinh học lớp 8 nên có nhiều thuận lợi trong quá trình thực hiện - Thứ nhất: các em học sinh lớp 8 đã tiếp cận và làm quen với kiến thức thcs nói chung và môn sinh học nói riêng nên các em không còn bỡ ngỡ, lạ lẫm với những hình thức kiểm tra đánh giá mà giáo viên đề ra - Thứ hai: Đối với kiến thức bài " Cấu tạo và tính chất của xương " các em đã học ở bài trước các kiến thức liên quan là các phần của bộ xương, hình dạng, vị trí các loại xương và khớp xương, được tìm hiểu những kiến thức về bản thân nên các em rất hào hứng 4. Ý nghĩa của bài học Qua dạy học thực tế nhiều năm chúng tôi thấy rằng việc tích hợp kiến thức giữa các môn học vào giải quyết một vấn đề nào đó trong một môn học là là việc làm hết sức cần thiết. Điều đó đòi hỏi người giáo viên giảng dạy bộ môn 4 không chỉ nắm bắt nhuần nhuyễn kiến thức bộ môn mình giảng dạy mà còn phải không ngừng học hỏi, trau rồi kiến thức của những môn học khác để giúp các em giải quyết các tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học nhanh chóng và hiệu quả nhất Đối với việc tích hợp kiến thức các môn hóa học, vật lý vào dạy bài " Cấu tạo và tính chất của xương " sẽ giúp các em nắm được , hiểu rõ vì sao xương cứng trắc và chịu lực tốt, trong xương có chất hưu cơ và muối khoáng Trong thực tế chúng tôi thấy khi bài soạn có tích hợp với kiến thức của các môn học khác sẽ giúp giáo viên tiếp cận tốt hơn, hiểu rõ hơn, sâu hơn những vấn đề đặt ra trong sách giáo khoa. Từ đó bài học trở nên sinh động hơn, học sinh có hứng thú học bài, được tìm tòi, khám phá nhiều kiến thức và được suy nghĩ sáng tạo hơn đồng thời vận dụng kiến thức vào thực tế tốt hơn 5. Thiết bị dạy học, học liệu * Giáo viên: - Tranh phóng to các hình 8.1 - 8.4 SGK - Vật mẫu: + Xương đùi ếch + Đoạn đây đồng một đầu quấn chắt vào que bằng tre, gỗ, đầu kia quấn vào xương + Panh để gắp xương, đèn cồn, cốc nước để rửa xương, cóc đựng HCl 10% ( đầu giờ thả xương đùi ếch vào axít) - Máy chiếu, kỹ năng trình chiếu powepoint, kỹ năng soạn giảng bằng trương trình word - Kiến thức vật lý về lực tác động - Kiến thức hóa học về phản ứng hóa học * Học sinh - Nghiên cứu kỹ nội dung bài - Mỗi nhóm 2 xương đùi ếch * Ứng dụng công nghệ thông tin: - Sử dụng phần mềm soạn giảng để trình chiếu các slide minh họa nội dung kiến thức từng phần cần truyền đạt cho học sinh 6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học Bài 8: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Học sinh nắm được cấu tạo chung của một xương dài, từ đó giải thích được sự lớp lên của xương và khả năng chịu lực của xương - Xác định được thành phần hóa học của xương để chứng minh được tính đàn hồi và cứng rắn của xương 2. Kỹ năng 5 - Rèn kỹ năng lắp đặt thí nghiệm đơn giản, thu thập thông tin, sử lý kênh hình, vận dụng kiến thức liên môn 3. Thái độ - Giáo dục ý thức bảo vệ sức khỏe xương ở trẻ em và người lớn tuổi - Nghiêm túc, hợp tác tốt, linh hoạt trong các hoạt động vận dụng kiến thức liên môn trong việc lĩnh hội kiến thức II. Chuẩn bị * Giáo viên: - Tranh phóng to các hình 8.1 - 8.4 SGK - Vật mẫu: + Xương đùi ếch + Đoạn đây đồng một đầu quấn chắt vào que bằng tre, gỗ, đầu kia quấn vào xương + Panh để gắp xương, đèn cồn, cốc nước để rửa xương, cóc đựng HCl 10% ( đầu giờ thả xương đùi ếch vào axít) - Máy chiếu, kỹ năng trình chiếu powepoint, kỹ năng soạn giảng bằng trương trình word - Kiến thức vật lý về lực tác động - Kiến thức hóa học về phản ứng hóa học * Học sinh - Nghiên cứu kỹ nội dung bài - Mỗi nhóm 2 xương đùi ếch III. Hoạt động dạy - học 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ - Bộ xương người được chia làm mấy phần? Mỗi phần gồm những xương nào? - Xương tay và xương chân khác nhau như thế nào? Điều đó có ý nghĩa gì đối với hoạt động của con người? 3. Bài mới VB: Gọi 1 học sinh đọc mục " Em có biết " ( Trang 31 - SGK) GV: những thông tin đó cho ta biết xương có sức chịu đựng rất lớn. Vậy vì sao xương có khả năng đó? Chúng ta sẽ giải đáp qua bài học hôm nay. Hoạt động 1: Cấu tạo của xương Mục tiêu: Học sinh chỉ ra được cấu tạo của xương dài, xương dẹt và chức năng của nó Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung - Yêu cầu HS tìm hiểu - HS nghiên cứu thông I. Cấu tạo của xương thông tin mục I SGK kết tin và quan sát hình vẽ, hợp quan sát hình 8.1, 8.2 ghi nhớ kiến thức ghi nhớ chú thích và trả lời câu hỏi: Xương dài có cấu tạo 6 như thế nào? - GV treo hình 8.1 (tranh câm) gọi 1 HS lên dán chú thích và trình bày. - GV cho các HS khác nhận xét sau đó rút ra kết luận - GV yêu cầu HS quan sát hình 8.1, 8.2 vận dụng kiến thức vật lý trả lời câu hỏi: Cấu tạo hình ống của thân xương, nan xương ở đầu xương xếp vòng cung có ý nghĩa gì với chức năng của xương? - 1 HS lên bảng dán chú thích và trình bày - Các nhóm khác nhận xét và rút ra kết luận - HS thảo luận nhóm, vận dụng kiến thức vật lý trả lời: + Cấu tạo hình ống làm cho xương nhẹ và vững chắc + nan xương xếp thành vòng cung có tác dụng phân tán lực, làm tăng khả năng chịu lực - GV nhận xét phần trả - HS nghe và ghi nhớ lời của các nhóm, chốt lại kiến thức. - GV chiếu tranh về trụ - HS nghe và ghi nhớ cầu, tháp Epphen, vòm nhà thờ giới thiệu: Người ta ứng dụng cấu tạo xương hình ống và cấu trúc hình vòm vào kiến trúc xây dựng đảm bảo độ bền vững và tiết kiệm nguyên vật liệu ( trụ cầu, cột, vòm cửa ) - GV hỏi tiếp: - HS nghiên cứu thông Các phần của xương dài tin và trình bày có chức năng gì? - GV nhận xét và chốt lại - HS nghe và ghi nội kiến thức dung bảng 8.1 SGK - GV yêu cầu HS nghiên - HS nghiên cứu thông cứu thông tin mục I.3 và tin, quan sát hình 8.3 để quan sát hình 8.3 trả lời: trả lời. Nêu cấu tạo của xương ngắn và xương dẹt? - GV kết luận - HS nghe và ghi 7 1. Cấu tạo và chức năng của xương dài ( bảng 8.1 SGK ) 2. Cấu tạo của xương ngắn và xương dẹt - Ngoài là mô xương cứng - Trong là mô xương xốp, chứa tủy đỏ Hoạt động 2: Sự to ra và dài ra của xương Mục tiêu: HS chỉ ra được nguyên nhân làm cho xương to và dài ra - GV yêu cầu HS đọc.... - HS nghiên cứu .... II. Sự to ra và dài ra mục II và trả lời câu hỏi: mục II và trả lời câu hỏi của xương Xương to ra là nhờ đâu? - GV chốt kiến thức, - HS nghe và ghi - Xương to ra về bề dùng hình 8.5 SGK mô tả ngang là nhờ các tế bào thí nghiệm chứng minh màng xương phân chia vai trò của sụn tăng trưởng - GV tiếp tục yêu cầu HS quan sát hình 8.5 cho - HS thảo luận nhóm, biêt: trả lời Sụn tăng trưởng có vai trò gì? - Gv chốt lại kến thức - Xương dài ra do các tế - GV lưu ý HS : - HS nghe và ghi bào ở sụn tăng trưởng +Sự phát triển của xương - HS nghe và ghi nhớ phân chia và hóa xương nhanh nhất ở tuổi dậy thì, sau đó chậm lại từ 18 25 tuổi + Trẻ em tập thể dục thể thao quá độ, mang vác nặng dẫn tới sun tăng trưởng hóa xương nhanh, người không cao được nữa, tuy nhiên màng xương vẫn sinh ra tế bào xương Hoạt động 3: Thành phần hóa học và tính chất của xương Mục tiêu:Thông qua thí nghiệm, học sinh chỉ ra được 2 thành phần cơ bản của xương có liên quan đến tính chất của xương - Liên hệ thực tế - GV giới thiệu cách tiến - HS chú ý lắng nghe để III. Thành phần hóa hành thí nghiệm nắm được cách làm thí học và tính chất của nghiệm xương - GV yêu cầu các nhóm - HS tiến hành thí 8 tiến hành thí nghiệm 1: ngâm xương đùi ếch trong dung dịch HCl 10% và quan sát hiện tượng - GV hỏi: Hiện tượng gì xảy ra trong thí nghiệm? nghiệm theo nhóm, quan sát hiện tượng xảy ra - HS quan sát và nêu hiện tượng: +Có bọt khí nổi lên (khí CO2) - GV: Khí thoát ra là + chứng tỏ trong xương CO2, Điều đó chứng tỏ có muối CaCO3 trong xương có chất gì? - GV nói đầy đủ hơn là - HS lắng nghe trong xương có muối khoáng và khi ngâm trong axít các muối này đã bị phân hủy - GV lấy lọ xương ngâm - Đại diện nhóm lên lấy trong axít đã chuẩn bị mẫu xương đã chuẩn bị trước từ đầu giờ (3 xương trước đùi ếch), Yêu cầu đại diện các nhóm dùng kẹp gắp xương rửa qua nước sạch mang về nhóm tìm hiểu - GV hỏi: - HS uốn thử, thảo luận Thử uốn xem xương cứng nhóm trả lời hay mềm? + Xương mềm dẻo, uốn Giải thích hiện tượng? cong được + Vì trong xương không còn muối khoáng - GV yêu cầu các nhóm - Các nhóm tiến hành tiến hành thí nghiệm thứ thí nghiệm đốt xương 2: đốt xương đùi ếch. đùi ếch trên ngọn lửa đèn cồn, quan sát hiện tượng xảy ra - GV yêu cầu: khi không - Đại diện nhóm trả lời còn khói bay lên hãy bóp + Đốt xương thấy có phần đã đốt, nhận xét mùi khét, bóp thấy hiện tượng và giải thích? xương vỡ vụn.. + Chất hữu cơ bị phân hủy ở nhiệt độ cao, trong xương không còn 9 chất hữu cơ nữa - GV nhận xét phần trả - HS trao đổi nhóm và lời của HS và hỏi tiếp: rút ra kết luận Từ các thí nghiệm trên có thể rút ra kết luận gì về thành phần và tính chất của xương? - GV chốt kiến thức và - HS nghe và ghi * Thành phần: Xương giới thiệu về tỉ lệ chất gồm 2 thành phần hóa hữu cơ và muối khoáng ở học là: trẻ em và người già. - Muối khoáng + Trẻ em tỉ lệ chất hữu cơ - HS chú ý lắng nghe và - Chất hữu cơ (Cốt giao) cao hơn muối khoáng ghi nhớ * Tính chất: Sự kết hợp + Người già tỉ lệ chất hữu của 2 thành phần muối cơ thấp hơn muối khoáng khoáng và chất hữu cơ - GV hỏi: - HS vận dụng kiến thức làm cho xương có tính Tại sao xương trẻ em thì trả lời: chất đàn hồi và rắn chắc mềm dẻo nhưng xương + Trẻ em chất hữu cơ người già lại giòn và dễ cao hơn muối khoáng gãy? nên xương mềm dẻo Để xương phát triển tốt + Người già chất hữu cơ chúng ta phải làm gì? thấp hơn muối khoáng nên xương giòn dễ gãy + Ăn uống đủ chất và tập thể dục thể thao thường xuyên, vừa sức - GV nhận xét và củng cố - HS lăng nghe lại toàn bộ kiến thức đã học 4. Củng cố - Đọc mục ghi nhớ SGK - Làm bài tập 1 SGK 5. Dặn dò - Học bài, trả lời câu hỏi 2, 3 SGK - Xem trước bài 9: Cấu tạo và tính chất của cơ Nội dung bảng 8.1 SGK Các phần của xương Cấu tạo Chức năng - Sụn bọc đầu xương - Giảm ma sát trong khớp xương Đầu xương - Mô xương xốp gồm - Phân tán lực tác động các nan xương - Tạo các ô chứa tủy đỏ xương 10 - Màng xương Thân xương - Mô xương cứng - Khoang xương - Giúp xương phát triển to ra về bề ngang - Chịu lực đảm bảo vững chắc - Chứa tủy đỏ ở trẻ em, sinh hồng cầu; chứa tủy vàng ở người lớn 7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập * Giáo viên: Quá trình kiểm tra đánh giá được thực hiện dưới dạng bài viết. Mỗi học sinh làm một bài trong thời gian 10 phút với nội dung câu hỏi sau. Câu 1: Nêu cấu tạo và chức năng của xương dài Câu 2: Giải thích vì sao xương động vật được đun sôi lâu thì bở? * Học sinh. Trong hoạt động dạy học, tiếp thu kiến thức học sinh tự đánh giá kết quả lẫn nhau qua các lần thảo luận nhóm. 8. Các sản phẩm của học sinh Sau khi chấm bài kiểm tra chúng tôi thấy 100% học sinh đã biết trình bày ý tưởng của mình trong việc giải thích vấn đề, trả lời được câu hỏi nêu ra. Đặc biết các em biết tích hợp kiến thức của các môn học để làm bài. Kết quả đạt được: Loại trung bình: 6 HS Loại Khá: 11 HS Loại giỏi: 9 HS Từ kết quả học tập của các em chúng tôi nhận thấy việc tích hợp kiến thức liên môn vào một môn học nào đó là việc làm hết sức cần thiết, có hiệu quả rõ rệt đối với học sinh. Cụ thể chúng tôi đã thực hiện thử nghiệm đối với bộ môn Sinh học nói chung và bài “Cấu tạo và tính chất của xương” nói riêng đối học sinh lớp 8 trong năm học này đã đạt kết quả rất khả quan. Việc tích hợp kiến thức liên môn giúp các em học sinh không chỉ giỏi một môn mà cần biết kết hợp kiến thức các môn học lại với nhau để trở thành một con người phát triển toàn diện. Đồng thời việc thực hiện những sản phẩm này sẽ giúp người giáo viên không ngừng trau dồi kiến thức của các môn học khác để dạy bộ môn mình tốt hơn, đạt hiệu quả cao hơn. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn! HÌNH ẢNH MINH HỌA CHO TIẾT DẠY 11 12 13 14 15 HÌNH ẢNH MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG TRONG GIỜ HỌC 16 17
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan