Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Lêi c¶m ¬n
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn, gióp ®ì cña c¸c thÇy c« trong
Khoa Gi¸o dôc TiÓu häc ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em trong qu¸ tr×nh
thùc hiÖn kho¸ luËn. §Æc biÖt, em xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi thÇy gi¸o
– Th.S Vò Ngäc Doanh ®· chØ b¶o vµ gióp ®ì tËn t×nh cho em hoµn thµnh
kh¸o luËn nµy.
Do thêi gian nghiªn cøu vµ vèn kiÕn thøc h¹n chÕ, h¬n n÷a ®©y lµ bíc
®Çu lµm quen víi c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc nªn ®Ò tµi cña em kh«ng tr¸nh
khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý cña quý thÇy c« vµ c¸c
b¹n sinh viªn ®Ó kho¸ luËn tèt nghiÖp cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Hµ Néi, th¸ng 5 n¨m 2010
Sinh viªn
Bïi ThÞ Thuú Linh
Bïi ThÞ Thïy Linh
1
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Lêi cam ®oan
T«i xin cam ®oan ®Ò tµi “D¹y häc tËp ®äc líp 3 theo quan ®iÓm
tÝch hîp vµ tÝch cùc” lµ kÕt qu¶ mµ t«i ®· trùc tiÕp t×m tßi, nghiªn cøu
díi sù híng dÉn cña thÇy gi¸o – Th.s Vò Ngäc Doanh. Trong qu¸
tr×nh nghiªn cøu, t«i ®· sö dông tµi liÖu cña mét sè t¸c gi¶. Tuy
nhiªn, ®ã chØ lµ c¬ së ®Ó t«i rót ra ®îc nh÷ng vÊn ®Ò cÇn t×m hiÓu ë
®Ò tµi cña m×nh.
Kho¸ luËn nµy lµ kÕt qu¶ cña c¸ nh©n t«i, kh«ng trïng hîp víi
kÕt qu¶ cña t¸c gi¶ kh¸c. NÕu sai t«i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm.
Hµ Néi, th¸ng 5 n¨m 2010
Sinh viªn
Bïi ThÞ Thuú Linh
Bïi ThÞ Thïy Linh
2
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Môc lôc
Trang
PhÇn më ®Çu
1
1. LÝ do chän ®Ò tµi
1
2. LÞch sö vÊn ®Ò
2
3. Môc ®Ých nghiªn cøu
2
4. NhiÖm vô nghiªn cøu
3
5. §èi tîng nghiªn cøu
3
6. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
3
7. KÕt cÊu kho¸ luËn
3
PhÇn néi dung
4
Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ d¹y häc theo quan ®iÓm tÝch
4
hîp vµ tÝch cùc
1. C¬ së lÝ luËn vÒ d¹y häc TiÕng ViÖt
4
1.1. VÞ trÝ cña viÖc d¹y häc TiÕng ViÖt
4
1.2. D¹y häc theo quan ®iÓm tÝch hîp
5
Bïi ThÞ Thïy Linh
3
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.3. D¹y häc theo quan ®iÓm tÝch cùc
9
2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña kiÓu bµi tËp ®äc
11
2.1. ThÓ lo¹i vµ sù ph©n chia thÓ lo¹i t¸c phÈm v¨n häc
12
2.2. V¨n b¶n bµi tËp ®äc
13
2.3. §Æc ®iÓm chung cña c¸c kiÓu bµi tËp ®äc
14
3. Thùc tÕ d¹y häc TËp ®äc ë tiÓu häc tríc n¨m 2000 vµ yªu cÇu
16
d¹y häc sau n¨m 2000
Ch¬ng 2: D¹y tËp ®äc líp 3 theo quan ®iÓm tÝch hîp vµ tÝch cùc
18
1. VÞ trÝ, nhiÖm vô cña d¹y ®äc ë TiÓu häc
18
1.1. VÞ trÝ cña d¹y ®äc ë TiÓu häc
18
1.2. NhiÖm vô cña d¹y ®äc ë TiÓu häc
19
2. Ch¬ng tr×nh ph©n m«n TËp ®äc líp 3
20
2.1. Thêi lîng, néi dung ch¬ng tr×nh
20
2.2. CÊu tróc bµi tËp ®äc trong s¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt 3
22
3. VËn dông quan ®iÓm tÝch hîp vµ tÝch cùc trong d¹y häc tËp ®äc
25
líp 3
3.1. VËn dông quan ®iÓm tÝch hîp trong d¹y häc tËp ®äc líp 3
Bïi ThÞ Thïy Linh
4
25
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
3.2. D¹y häc tËp ®äc líp 3 theo quan ®iÓm tÝch cùc
30
3.3. VËn dông quan ®iÓm tÝch hîp vµ tÝch cùc ®èi víi d¹y häc tõng
32
d¹ng bµi tËp ®äc líp 3
3.4. VËn dông quan ®iÓm tÝch hîp vµ tÝch cùc trong d¹y häc phÇn
38
t×m hiÓu bµi giê tËp ®äc líp 3
Ch¬ng 3: Gi¸o ¸n thùc nghiÖm
41
A. Gi¸o ¸n 1
41
B. Gi¸o ¸n 2
47
C. Gi¸o ¸n 3
51
PhÇn kÕt luËn
56
Tµi liÖu tham kh¶o
57
Bïi ThÞ Thïy Linh
5
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
PhÇn më ®Çu
1. Lý do chän ®Ò tµi
TiÕng ViÖt lµ mét m«n häc träng t©m vµ chiÕm thêi lîng lín nhÊt trong
ch¬ng tr×nh TiÓu häc. TiÕng ViÖt ®ãng vai trß to lín trong viÖc h×nh thµnh
nh÷ng phÈm chÊt quan träng cña con ngêi ViÖt Nam trong thêi ®¹i míi.
TËp ®äc lµ mét ph©n m«n cã vÞ trÝ ®Æc biÖt v× kh«ng chØ h×nh thµnh vµ rÌn
kü n¨ng ®äc cho häc sinh mµ cßn cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc s¬
gi¶n vÒ tõ vùng, ng÷ ph¸p, ng÷ ©m, nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¶ nh÷ng mèi quan hÖ
tù nhiªn, x· héi vµ con ngêi. TËp ®äc gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu chung cña
Ch¬ng tr×nh TiÕng ViÖt ë TiÓu häc lµ:
“Cung cÊp cho häc sinh c¸c kiÕn thøc s¬ gi¶n vÒ TiÕng ViÖt vµ nh÷ng
hiÓu biÕt s¬ gi¶n vÒ x· héi, tù nhiªn vµ con ngêi, vÒ v¨n ho¸, v¨n häc
ViÖt Nam vµ níc ngoµi; båi dìng t×nh yªu TiÕng ViÖt vµ h×nh thµnh
thãi quen gi÷ g×n sù trong s¸ng, giµu ®Ñp cña TiÕng ViÖt gãp phÇn h×nh
thµnh nh©n c¸ch con ngêi ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa”.
(Ch¬ng tr×nh TiÓu häc hµnh theo QuyÕt dÞnh sè 43/2001/ Q§ - BGD &
§T ngµy 9/11/2001-NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi,2002, trang 9)
Víi tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ, toµn cÇu ho¸ hiÖn nay th× nÒn gi¸o dôc
còng ®îc hiÖn ®¹i ho¸. Trong ®ã quan ®iÓm d¹y häc tÝch hîp vµ tÝch cùc ra
®êi lµ ®iÒu tÊt yÕu cña nÒn gi¸o dôc hiÖn ®¹i. §©y lµ hai quan ®iÓm d¹y häc
®ang ®îc sö dông phæ biÕn ë tÊt c¶ c¸c quèc gia; tuy nhiªn thùc tÕ d¹y vµ
häc ph©n m«n TËp ®äc ë nhµ trêng TiÓu häc cßn nhiÒu h¹n chÕ. Ngêi gi¸o
viªn do ®· quen víi ph¬ng ph¸p vµ c¸ch d¹y truyÒn thèng nªn viÖc liªn hÖ
víi c¸c m«n häc kh¸c trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n.
Trong khi ®ã, lîng kiÕn thøc cÇn cung cÊp cho häc sinh nhiÒu mµ thêi lîng
l¹i h¹n chÕ.
Bïi ThÞ Thïy Linh
6
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
B¶n th©n t«i víi mong muèn ®îc t×m hiÓu, gãp phÇn t×m ra mét ph¬ng
ph¸p d¹y häc ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n trong d¹y häc TËp ®äc nãi riªng vµ TiÕng
ViÖt nãi chung. Bëi vËy, t«i m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi “D¹y häc TËp ®äc líp 3
theo quan ®iÓm tÝch hîp vµ tÝch cùc”.
2. LÞch sö vÊn ®Ò
Hai quan ®iÓm d¹y häc tÝch hîp vµ tÝch cùc ®· ®îc nhiÒu t¸c gi¶ ®Ò cËp
®Õn nh:
- D¹y vµ häc ngµy nay sè 3/2008. “Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ph¬ng
ph¸p d¹y häc tÝch cùc”.
- “D¹y vµ häc m«n TiÕng ViÖt ë TiÓu häc theo ch¬ng tr×nh míi” PGS.TS NguyÔn TrÝ - NXB Gi¸o dôc.
- “Ph¬ng ph¸p d¹y häc TiÕng ViÖt 1, 2”. PGS.TS Lª Ph¬ng Nga,
NguyÔn TrÝ. NXB §¹i häc S ph¹m - 2004.
- TiÕn SÜ §ç Ngäc Thèng trong cuèn “T×m hiÓu ch¬ng tr×nh vµ SGK
Ng÷ v¨n ë THPT” (NXB Gi¸o dôc - 2006) ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò ®æi míi ph¬ng
ph¸p d¹y häc theo híng tÝch hîp vµ ph¸t huy tÝnh tÝch cùc chñ ®éng cña häc
sinh.
Cã nhiÒu c«ng tr×nh, tµi liÖu nghiªn cøu vÒ hai quan ®iÓm d¹y häc tÝch
cùc vµ tÝch hîp. Tuy nhiªn viÖc nghiªn cøu vÒ d¹y häc tËp ®äc líp 3 theo quan
®iÓm tÝch hîp vµ tÝch cùc cha thùc sù quan t©m vµ viÖc vËn dông hai quan
®iÓm ®ã ®¹t hiÖu qu¶ cha cao.
3. Môc ®Ých nghiªn cøu
3.1. T×m hiÓu néi dung quan ®iÓm tÝch hîp vµ tÝch hîp
3.2. VËn dông quan ®iÓm tÝch hîp vµ tÝch cùc trong d¹y häc tËp ®äc nãi
chung vµ ch¬ng tr×nh TËp ®äc líp 3 nãi riªng.
3.3. Lµm quen víi viÖc nghiªn cøu khoa häc vµ vËn dung vµo thùc tiÔn.
Bïi ThÞ Thïy Linh
7
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
4. NhiÖm vô nghiªn cøu
4.1. T×m hiÓu néi dung cña quan ®iÓm d¹y häc tÝch hîp vµ tÝch cùc,
ph¬ng ph¸p vËn dông trong d¹y häc TiÕng ViÖt.
4.2. Ch¬ng tr×nh TËp ®äc ë TiÓu häc, ch¬ng tr×nh TËp ®äc líp 3.
4.3. Ph¬ng ph¸p d¹y TËp ®äc theo quan ®iÓm tÝch cùc vµ tÝch hîp ®Ó ®¹t
hiÖu qu¶ cao.
5. §èi tîng nghiªn cøu
5.1. Lý thuyÕt vÒ quan ®iÓm tÝch hîp vµ tÝch cùc
5.2. Néi dung ch¬ng tr×nh TËp ®äc líp3
6. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
- Lý thuyÕt
- Kh¶o s¸t
- Thùc nghiÖm
7. KÕt cÊu kho¸ luËn
- PhÇn më ®Çu
- PhÇn néi dung
- PhÇn kÕt luËn
- PhÇn tµi liÖu tham kh¶o
Bïi ThÞ Thïy Linh
8
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
PhÇn néi dung
Ch¬ng 1
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ d¹y häc theo quan ®iÓm tÝch
hîp vµ tÝch cùc
1. C¬ së lÝ luËn vÒ d¹y häc TiÕng ViÖt ë TiÓu häc theo quan ®iÓm tÝch
hîp vµ tÝch cùc.
1.1. VÞ trÝ cña d¹y häc TiÕng ViÖt ë TiÓu häc
Con ngêi giao tiÕp vµ t duy nhê ng«n ng÷. Ng«n ng÷ lµ ph¬ng tiÖn
biÓu hiÖn t©m tr¹ng, t×nh c¶m. Theo Lªnin: “Ng«n ng÷ lµ ph¬ng tiÖn giao
tiÕp quan träng bËc nhÊt cña loµi ngêi”. Cßn theo M¸c th× “Ng«n ng÷ lµ
hiÖn thùc trùc tiÕp cña t tëng”.
Theo K. A. Usinxki: “TrÎ em ®i vµo trong ®êi sèng tinh thÇn cña mäi
ngêi xung quanh nã, duy nhÊt th«ng qua tiÕng mÑ ®Î vµ ngîc l¹i, thÕ giíi
bao quanh ®øa trÎ ®îc ph¶n ¸nh trong nã chØ th«ng qua chÝnh c«ng cô nµy”.
TiÕng mÑ ®Î ®ãng vai trß to lín trong viÖc h×nh thµnh nh÷ng phÈm chÊt quan
träng nhÊt cña con ngêi vµ trong viÖc thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô cña hÖ thèng
gi¸o dôc quèc d©n. N¾m ng«n ng÷, lêi nãi lµ ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu cña viÖc h×nh
thµnh tÝnh tÝch cùc x· héi cña nh©n c¸ch. TiÕng mÑ ®Î lµ m«n häc trung t©m ë
trêng TiÓu häc.
§Æc trng c¬ b¶n cña tiÕng mÑ ®Î víi t c¸ch mét m«n häc ë trêng phæ
thong lµ ë chç nã võa lµ ®èi tîng nghiªn cøu võa lµ c«ng cô ®Ó häc tËp tÊt c¶
c¸c m«n häc kh¸c. KÜ n¨ng nghe, nãi, ®äc, viÕt lµ ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng tiÖn
cÇn thiÕt cña lao ®éng häc tËp cña häc sinh.
ë TiÓu häc, hÇu nh c¸c níc ®Òu coi träng viÖc d¹y häc tiÕng mÑ ®Î vµ
dµnh cho nã vÞ trÝ u tiªn xøng ®¸ng. Cã thÓ nhËn thÊy ®iÒu nµy qua tØ lÖ sè
giê häc dµnh cho tiÕng mÑ ®Î ë mét sè níc nh:
Bïi ThÞ Thïy Linh
9
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
ë Ph¸p: 45/135 tiÕt trong 5 líp (33%); §øc: 33,5 tiÕt/72 tiÕt trong 3 líp
(46%); NhËt B¶n 44 tiÕt/163 tiÕt trong 6 líp (27%); cßn ë ViÖt Nam ch¬ng
tr×nh CCGD (ban hµnh tõ n¨m 1981) 49 tiÕt/140 tiÕt trong 5 líp. Ch¬ng tr×nh
2000: 46 tiÕt/118 tiÕt (39%).
Nh vËy, TiÕng ViÖt thÓ hiÖn râ t c¸ch lµ mét m«n häc chÝnh ë TiÓu häc
níc ta.
1.2. D¹y häc theo quan ®iÓm tÝch hîp
1.2.1. Quan ®iÓm tÝch hîp
TÝch hîp lµ quan ®iÓm d¹y häc hiÖn ®¹i nh»m gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a
khèi lîng kiÕn thøc ngµy cµng lín trong khi thêi gian häc tËp l¹i cã h¹n.
Quan ®iÓm tÝch hîp ®îc ¸p dông ë nhiÒu m«n häc víi nhiÒu møc ®é kh¸c
nhau: lång ghÐp (Infusion) lµ ®a thªm mét néi dung cÇn häc vµo néi dung
t¬ng tù cña m«n häc chÝnh.
Theo nghÜa hÑp, tÝch hîp (Integration) lµ viÖc ®a ra nh÷ng vÊn ®Ò thuéc
néi dung cña nhiÒu m«n häc vµo mét gi¸o tr×nh chung nhÊt, trong ®ã c¸c kÜ
n¨ng ®îc ®Ò cËp theo mét tinh thÇn vµ ph¬ng ph¸p thèng nhÊt.
NhiÒu níc trªn thÕ giíi ®· x©y dùng ch¬ng tr×nh TiÓu häc tyheo híng
tichs hîp nªn sè lîng c¸c m«n häc gi¶m ®i. ¥ níc ta , quan ®iÎm tÝch hîp
míi ®îc tiÕp nhËn vÒ mÆt lÝ luËn , viÖc ¸p dông chØ ë møc ®é thÊp , lång ghÐp
mét sè tri thøc vÒ m«i trêng , d©n sè… vµo néi dung c¸c m«n To¸n, TiÕng
ViÖt, Tù nhiªn vµ x· héi…
Theo NguyÔn Kh¾c Phi: “TÝch hîp lµ mét ph¬ng híng nh»m phèi hîp
mét c¸ch tèi u c¸c qu¸ tr×nh häc tËp riªng rÏ c¸c m«n häc kh¸c nhau theo
c¸c m« h×nh, cÊp ®é kh¸c nhau nh»m ®¸p øng nh÷ng môc tiªu, môc ®Ých vµ
nh÷ng yªu cÇu cô thÓ kh¸c nhau”.
TiÕn sÜ NguyÔn Träng Hoµn cho r»ng: “TÝch hîp lµ thuËt ng÷ mµ néi
hµm cña nã chØ híng tiÕp cËn kiÕn thøc tõ viÖc khai th¸c gi¸ trÞ cña c¸c tri
Bïi ThÞ Thïy Linh
10
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
thøc c«ng cô thuéc tõng ph©n m«n trªn c¬ së mét v¨n b¶n cã vai trß lµ kiÕn
thøc nguån”.
TÝch hîp nghÜa lµ tæng hîp trong mét ®¬n vÞ häc, thËm chÝ mét tiÕt häc
hay mét bµi tËp nhiÒu m¶ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng liªn quan víi nhau nh»m
t¨ng cêng hiÖu qu¶ gi¸o dôc vµ tiÕt kiÖm thêi gian häc tËp cho ngêi häc.
1.2.2 H×nh thøc tÝch hîp :
Cã hai h×nh thøc tÝch hîp lµ tÝch hîp ngang vµ tÝch hîp däc.
a. TÝch hîp ngang
TÝch hîp ngang lµ tÝch hîp “trong tõng thêi ®iÓm” (mét tiÕt häc, mét bµi
häc). TÝch hîp ngang trong m«n TiÕng ViÖt lµ tÝch hîp c¸c kiÕn thøc TiÕng
ViÖt víi c¸c m¶ng kiÕn thøc vÒ v¨n häc, thiªn nhiªn, con ngêi vµ x· héi theo
nguyªn t¾c ®ång quy. Theo quan ®iÓm tÝch hîp, c¸c ph©n m«n TËp ®äc, KÓ
chuyÖn, ChÝnh t¶, LuyÖn tõ vµ c©u, TËp lµm v¨n tríc ®©y Ýt g¾n bã víi nhau,
nay ®îc tËp hîp l¹i xung quanh trôc chñ ®iÓm vµ c¸c bµi ®äc; c¸c nhiÖm vô
cung cÊp kiÕn thøc vµ rÌn luyÖn kÜ n¨ng còng g¾n bã chÆt chÏ víi nhau h¬n
tríc.
Ch¼ng h¹n, trong tuÇn 22 s¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt 3, tËp 2 víi chñ
®iÓm S¸ng t¹o (nãi vÒ c«ng viÖc s¸ng chÕ, ph¸t minh vµ ngêi trÝ thøc) th×:
- C¸c bµi tËp ®äc ®Òu nãi vÒ trÝ thøc: “Nhµ b¸c häc vµ bµ cô” (TruyÖn vÒ
nhµ b¸c häc £ - ®i - x¬n); “C¸i cÇu” (Th¬ cña Ph¹m TiÕn DuËt, nãi vÒ c«ng
viÖc s¸ng t¹o cña c¸c kÜ s vµ c«ng nh©n lµm cÇu Hµm Rång); “ChiÕc m¸y
b¬m” (TruyÖn vÒ nhµ b¸c häc ¸c - si - mÐt).
- Bµi kÓ chuyÖn yªu cÇu häc sinh kÓ l¹i c©u chuyÖn “Nhµ b¸c häc vµ bµ
cô”.
- C¸c bµi chÝnh t¶ còng tËp trung cho chñ ®iÓm: £ - ®i - x¬n, mét nhµ
th«ng th¸i (Nãi vÒ nhµ b¸c häc Tr¬ng VÜnh Ký).
- Bµi LuyÖn tõ vµ c©u cã 3 bµi tËp th× cã hai bµi tËp phï hîp víi chñ
®iÓm:
Bïi ThÞ Thïy Linh
11
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
+ Bµi tËp më réng, hÖ thèng ho¸ vèn tõ vÒ trÝ thøc (Dùa vµo nh÷ng bµi
tËp ®äc vµ chÝnh t¶ ®· häc ë c¸c tuÇn 21, 22, em h·y t×m c¸c tõ ng÷:
a) ChØ trÝ thøc. M: b¸c sÜ
b) ChØ ho¹t ®éng cña trÝ thøc. M: nghiªn cøu)
+ Bµi tËp vÒ dÊu c©u, dÉn mét truyÖn vui nãi vÒ t¸c dông cña ®iÖn.
- Trong bµi tËp viÕt, häc sinh viÕt tªn cô Phan Béi Ch©u - nhµ yªu níc vÜ
®¹i, nhµ trÝ thøc lín cña níc ta ë thÕ kû XX.
b. TÝch hîp däc
TÝch hîp däc nghÜa lµ tÝch hîp ë mét ®¬n vÞ kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng míi.
Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®· häc tríc ®ã theo nguyªn t¾c ®ång t©m (cßn
gäi lµ ®ång trôc hay vßng xo¸y tr«n èc), cô thÓ lµ: KiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ë líp
trªn, bËc häc trªn bao hµm kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng cña líp díi, bËc häc díi,
nhng cao h¬n, s©u h¬n kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng cña líp díi, bËc häc díi.
VÝ dô trong cuèn s¸ch TiÕng ViÖt TiÓu häc, th×:
- Trong bé s¸ch gi¸o khoa, chñ ®iÓm ®îc chän lµm khung cho c¶ cuèn
s¸ch. Mçi chñ ®iÓm øng víi 1 ®¬n vÞ häc.
+ ë líp 1: Thêi gian dµnh cho mçi ®¬n vÞ häc lµ 1 tuÇn; c¸c chñ ®iÓm lÇn
lît trë ®i trë l¹i theo kiÓu ®ång t©m xo¸y tr«n èc; mçi lÇn trë l¹i lµ mét lÇn
khai th¸c s©u h¬n.
+ ë líp 2 vµ líp 3: Mçi chñ ®iÓm ®îc d¹y trong 2 tuÇn; vßng ®ång t©m
xo¸y tr«n èc tha h¬n - sau mét n¨m, häc sinh míi trë l¹i víi chñ ®iÓm ®·
häc.
+ Líp 4 vµ líp 5: Mçi chñ ®iÓm ®îc d¹y trong 3 tuÇn vµ chØ xuÊt hiÖn 1
lÇn.
- VÒ néi dung:
+ Líp 1: häc sinh ®îc häc theo c¸c chñ ®iÓm kh¸ réng: Nhµ trêng gia ®×nh, thiªn nhiªn - ®Êt níc (phÇn luyÖn tËp tæng hîp, SGK TiÕng ViÖt 1,
tËp 2)
Bïi ThÞ Thïy Linh
12
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
+ Líp 2: C¸c chñ ®iÓm ®îc chia nhá. VÝ dô: Néi dung 8 chñ ®iÓm - Em
lµ häc sinh, B¹n bÌ, Trêng häc, ThÇy c«, ¤ng bµ, Cha mÑ, Anh em, B¹n
trong nhµ ë líp 2 lµ sù chia nhá hai chñ ®iÓm Nhµ trêng vµ Gia ®×nh ë líp 1.
+ Líp 3: Tõ tuÇn 1 ®Õn tuÇn 6, c¸c chñ ®iÓm - M¨ng non, M¸i Êm, Tíi
trêng ®îc më réng, n©ng cao mét bËc so víi líp 2. C¸c chñ ®iÓm tõ tuÇn 7
®Õn tuÇn 22 - Céng ®ång, Quª h¬ng, B¾c - Trung - Nam, Anh em mét nhµ,
Thµnh thÞ - n«ng th«n, B¶o vÖ tæ quèc, S¸ng t¹o, LÔ héi, ThÓ thao, Ng«i nhµ
chung, BÇu trêi vµ mÆt ®Êt thÓ hiÖn nh÷ng néi dung hoµn toµn míi so víi líp
2.
+ Sang líp 4, c¸c chñ ®iÓm ph¶n ¸nh nh÷ng ph¬ng diÖn kh¸c nhau cña
con ngêi:
- C¸c ®øc tÝnh:
Nh©n hËu (víi tªn gäi Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n)
Trung thùc (M¨ng mäc th¼ng)
Dòng c¶m (Nh÷ng ngêi qu¶ c¶m)
NghÞ lùc (Cã chÝ th× nªn)
Cã ãc thÈm mÜ (VÎ ®Ñp mu«n mµu)
L¹c quan, yªu ®êi (T×nh yªu cuéc sèng)
N¨ng lùc (Ngêi ta lµ hoa ®Êt)
- ¦íc m¬ (Trªn ®«i c¸nh íc m¬)
- Së thÝch:
Vui ch¬i (TiÕng s¸o diÒu)
Du lÞch, th¸m hiÓm (Kh¸m ph¸ thÕ giíi)
+ Tíi líp 5, c¸c bµi häc cã néi dung bao quanh nh÷ng vÊn ®Ò lín ®Æt ra
cho ®Êt níc, d©n téc vµ toµn thÓ loµi ngêi, nh:
- Yªu tæ quèc (ViÖt Nam - Tæ quèc em)
Bïi ThÞ Thïy Linh
13
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- B¶o vÖ hoµ b×nh, vun ®¾p t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc (C¸nh chim
hoµ b×nh).
- Sèng hµi hoµ víi thiªn nhiªn, chinh phôc thiªn nhiªn (Con ngêi víi
thiªn nhiªn).
- B¶o vÖ m«i trêng (Gi÷ lÊy mµu xanh)
- Chèng bÖnh tËt, ®ãi nghÌo, l¹c hËu (V× h¹nh phóc con ngêi).
- Sèng lµm viÖc theo ph¸p luËt, x©y dùng x· héi v¨n minh (Ngêi c«ng
d©n).
- B¶o vÖ an ninh, trËt tù x· héi (V× cuéc sèng thanh b×nh)
- Gi÷ g×n vµ ph¸t huy b¶n s¾c, truyÒn thèng d©n téc (Nhí nguån)
- Thùc hiÖn b×nh ®¼ng nam n÷ (Nam vµ n÷)
- Thùc hiÖn quyÒn trÎ em (Nh÷ng chñ nh©n t¬ng lai)
C¸c kÜ n¨ng giao tiÕp d¹y ë c¸c líp còng ®îc ®ßi hái cao vÒ møc ®é,
ch¼ng h¹n: tõ yªu cÇu ®äc tr¬n, n©ng lªn ®äc thÇm råi ®äc lít n¾m ý, tõ yªu
cÇu giao tiÕp ®¬n gi¶n (tËp nãi lêi chµo hái, xin lçi, gäi ®iÖn tho¹i... ë líp 1,
líp 2) n©ng lªn yªu cÇu giao tiÕp chÝnh thøc (®iÒu khiÓn cuéc häp, lµm ®¬n... ë
líp 3...)
1.3. D¹y häc theo quan ®iÓm tÝch cùc
1.3.1. B¶n chÊt cña ph¬ng ph¸p d¹y häc míi
Néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc bao giê còng g¾n bã víi nhau. Mçi
néi dung ®ßi hái mét ph¬ng ph¸p d¹y häc thÝch hîp. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
c¸c kÜ n¨ng giao tiÕp cho häc sinh b»ng c¸ch s¸ng t¹o ra m«i trêng giao tiÕp
díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn. C¸c kiÕn thøc vÒ ng«n ng÷, v¨n häc, t
nhiªn vµ x· héi, häc sinh tiÕp thu qua lêi gi¶ng vµ chØ khi c¸c em hµnh ®éng
cã ý thøc th× häc sinh míi lµm chñ ®îc tri thøc. B»ng rÌn luyÖn thùc tÕ mµ
nh÷ng t tëng, t×nh c¶m, nh©n c¸ch tèt ®Ñp cña häc sinh ®îc h×nh thµnh
v÷ng ch¾c. Theo híng ®ã, ph¬ng ph¸p d¹y häc míi ra ®êi, ph¬ng ph¸p tÝch
cùc ho¸ ho¹t ®éng cña ngêi häc.
Bïi ThÞ Thïy Linh
14
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Tinh thÇn c¬ b¶n cña ph¬ng ph¸p d¹y häc míi lµ híng tíi x¸c lËp mét
quy tr×nh d¹y häc ®Ó tæ chøc, ®iÒu khiÓn vµ kiÓm so¸t nã. TÝch cùc ho¸ ho¹t
®éng cña ngêi häc lµ ph¬ng ph¸p d¹y häc míi lÊy häc sinh lµm trung t©m,
trong ®ã thÇy gi¸o ®ãng vai trß lµ ngêi tæ chøc, ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña häc
sinh. Häc sinh ®îc ho¹t ®éng, béc lé vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng cña m×nh.
Theo tõ ®iÓn TiÕng ViÖt do Hoµng Phª chñ biªn, tÝch cùc ®îc hiÓu lµ:
+ Cã ý nghÜa, t¸c dông thóc ®Èy sù ph¸t triÓn
+ Tá ra chñ ®éng, cã nh÷ng hµnh ®éng nh»m t¹o ra sù thay ®æi theo
híng ph¸t triÓn.
+ H¨ng h¸i, tá ra nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc
Theo Kharlamor: “TÝnh tÝch cùc lµ tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña chñ thÓ,
nghÜa lµ ngêi ho¹t ®éng. TÝnh tÝch cùc nhËn thøc lµ tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña
häc sinh ®Æc trng bëi kh¸t väng häc tËp, cè g¾ng trÝ tuÖ vµ nghÞ lùc cao trong
qu¸ tr×nh n¾m v÷ng kiÕn thøc”.
1.3.2. Tiªu chuÈn cña ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc
D¹y häc theo quan ®iÓm tÝch cùc thËt sù cã ý nghÜa khi ngêi häc tù
nguyÖn, tÝch cùc, ý thøc vÒ sù häc hµnh, gi¸o dôc cña chÝnh m×nh. Tiªu chuÈn
cña viÖc d¹y häc theo quan ®iÓm tÝch cùc bao gåm: tÝnh tÝch cùc, tÝnh tù do vµ
tÝnh tù gi¸o dôc.
TÝnh tÝch cùc ®îc béc lé qua ho¹t ®éng cña mçi c¸ nh©n. TÝnh tÝch cùc
cña trÎ biÓu hiÖn qua c¸c ho¹t ®éng häc tËp, vui ch¬i, gi¶i trÝ... vµ biÓu hiÖn sù
cè g¾ng cao vÒ nhiÒu mÆt trong ho¹t ®éng häc tËp cña trÎ.
TÝnh tù do biÓu hiÖn: Khi cã tù do s¸ng kiÕn, tù nguyÖn lùa chän khi ®ã
míi cã ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc.
TÝnh tù gi¸o dôc: bao gåm tù quyÕt ®Þnh, t ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn tÝnh
tù qu¶n, xóc tiÕn viÖc h×nh thµnh nh©n c¸ch.
1.3.3. C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc
Bïi ThÞ Thïy Linh
15
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Gi¸o viªn lµ ngêi tæ chøc, ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña häc sinh. Gi¸o viªn
lµ chÊt xóc t¸c quan träng, kh«ng thùc hiÖn mét hµnh ®éng trùc tiÕp nµo, kÝch
thÝch ho¹t ®éng cña häc sinh. §©y lµ ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a ph¬ng ph¸p d¹y
häc tÝch cùc vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn thèng.
YÕu tè rÊt cÇn thiÕt lµ c¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt. C¸c trang thiÕt bÞ d¹y häc
®îc sö dông ®óng møc, ®óng lóc, ®óng chç, thÝch hîp víi høng thó häc tËp
cña häc sinh vµ môc tiªu d¹y häc.
Khi d¹y häc cÇn c¨n cø vµo nh÷ng g× ®· hiÓu, ®· biÕt vÒ häc sinh nh»m
®¹t nh÷ng môc tiªu ®èi víi häc sinh. CÇn chó ý tõng ®èi tîng häc sinh vµ
kh¶ n¨ng cña tõng em, ®¸nh gi¸ b»ng chÝnh n¨ng lùc cña c¸c em. §©y còng
chÝnh lµ ®¶m b¶o nguyªn t¾c tÝnh ®Õn ®èi tîng häc sinh trong d¹y häc.
1.3.4. Sù thÓ hiÖn quan ®iÓm tÝch cùc ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh
trong s¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt TiÓu häc.
§æi míi ch¬ng tr×nh vµ s¸ch gi¸o khoa, trong ®ã ®æi míi ph¬ng ph¸p
d¹y häc lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô träng t©m. B»ng c¸c h×nh thøc luyÖn tËp
trong s¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt vµ híng dÉn ho¹t ®éng d¹y häc tronÊmchs
gi¸o viªn TiÕng ViÖt, gi¸o viªn vµ häc sinh thùc hiÖn tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng
d¹y vµ häc. Trong ®ã, gi¸o viªn ®ãng vai trß lµ ngêi tæ chøc ho¹t ®éng cña
häc sinh, mçi häc sinh ®Òu ®îc ho¹t ®éng, béc lé m×nh vµ ph¸t triÓn.
Thùc hiÖn quan ®iÓm tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh, s¸ch
gi¸o khoa TiÕng ViÖt kh«ng d¹y kiÕn thøc lÝ thuyÕt nh lµ c¸i cã s½n mµ tæ
chøc ho¹t ®éng ®Ó häc sinh n¾m ®îc kiÕn thøc s¬ gi¶n vµ cã kÜ n¨ng sö dông
TiÕng ViÖt tèt. S¸ch gi¸o viªn TiÕng ViÖt híng dÉn thÇy, c« c¸ch thøc cô thÓ
tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nµy. Khi bé s¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt TiÓu häc míi
®îc ®a vµo d¹y, ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh
bíc ®Çu ®· t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt trong nhµ trêng TiÓu häc ë ViÖt
Nam.
2. Nh÷ng ®Æc ®iÓm chung cña kiÓu bµi tËp ®äc
Bïi ThÞ Thïy Linh
16
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
2.1. ThÓ lo¹i vµ sù ph©n chia thÓ lo¹i t¸c phÈm v¨n häc
2.1.1. Kh¸i niÖm thÓ lo¹i t¸c phÈm v¨n häc
T¸c phÈm v¨n häc lµ sù thèng nhÊt trän vÑn c¸c yÕu tè: ®Ò tµi, chñ ®Ò, t
tëng, nh©n vËt, kÕt cÊu, cèt truyÖn, lêi v¨n ®îc thùc hiÖn theo nh÷ng quy
luËt nhÊt ®Þnh.
ThÓ lo¹i t¸c phÈm v¨n häc lµ kh¸i niÖm chØ quy luËt lo¹i h×nh t¸c phÈm,
cã sù thèng nhÊt, quy ®Þnh lÉn nhau cña c¸c yÕu tè thuéc t¸c phÈm v¨n häc.
ThÓ lo¹i t¸c phÈm v¨n häc lµ mét h×nh tîng lo¹i h×nh cña s¸ng t¸c vµ
giao tiÕp v¨n häc , h×nh thµnh trªn c¬ së sù lÆp l¹i cã qui luËt cña c¸c yÕu tè
t¸c phÈm- ®ã chÝnh lµ c¬ së ®Ó ph©n lo¹i c¸c t¸c phÈm v¨n häc.
2.1.2. Sù ph©n chia thÓ lo¹i t¸c phÈm v¨n häc
Sù xuÊt hiÖn c¸c thÓ lo¹i v¨n häc lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi. Qu¸ tr×nh h×nh
thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c thÓ lo¹i v¨n häc còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ
ph¸t triÓn c¸c giai ®o¹n cña v¨n häc.
XuÊt ph¸t tõ ph¬ng thøc ph¶n ¸nh hiÖn thùc, ë ph¬ng t©y chia t¸c
phÈm thµnh ba lo¹i: Tù sù, tr÷ t×nh, kÞch.
ë Trung Quèc, ban ®Çu chia thµnh hai lo¹i: Th¬ vµ v¨n xu«i: Do cuèi ®êi
Thanh, sù du nhËp v¨n ho¸ ph¬ng T©y nªn viÖc dÞch nhiÒu kÞch, tiÓu thuyÕt
níc ngoµi kh¸ nhiÒu, tõ ®ã kÞch vµ tiÓu thuyÕt trong níc ®îc coi träng.
S¸ch vë, b¸o chÝ Trung Quèc thõa nhËn v¨n häc gåm: th¬ ca, v¨n xu«i, tiÓu
thuyÕt, kÞch.
ThÓ lo¹i th«ng thêng ®îc xem lµ thÓ hay kiÓu, d¹ng cña v¨n häc. Thùc
chÊt cña sù ph©n chia thÓ lo¹i t¸c phÈm lµ sù ph©n chia néi dung vµ h×nh thøc
thÓ lo¹i.
Ph©n biÖt thÓ lo¹i v¨n häc bëi h×nh thøc lêi v¨n: th¬ (v¨n vÇn) vµ v¨n
xu«I, nh: truyÖn th¬ vµ truyÖn v¨n xu«i, th¬ vµ th¬ v¨n xu«i, th¬ ngô ng«n vµ
truyÖn ngô ng«n…
Bïi ThÞ Thïy Linh
17
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Trong v¨n häc ViÖt Nam cßn cã thÓ biÕn ngÉu vµ thÓ v¨n xu«i, V¨n xu«i
víi nhiÒu thÓ kh¸c nhau: nhËt ký, c¸o, chiÕu... ®ßi hái kh¸c nhau vÒ bè côc,
phong c¸ch ng«n tõ.
Cßn nhiÒu c¨n cø kh¸c ®Ó ph©n chia thÓ lo¹i t¸c phÈm v¨n häc, nh c¨n
cø vµ dung lîng t¸c phÈm cã: th¬, trêng ca, khóc ng©m, truyÖn dµi, truyÖn
ng¾n, truyÖn võa... Hay c¨n cø vµo c¶m høng, t×nh ®iÖu ®Ó ph©n biÖt: kÞch vµ
hµi kÞch, truyÖn ngô ng«n vµ truyÖn cêi...
Sù ph©n chia c¸c thÓ lo¹i v¨n häc lµ rÊt quan träng ®Ó nhËn ra c¸c h×nh
thøc thÓ lo¹i, t¹o h×nh thøc chØnh thÓ, quy ®Þnh sù thèng nhÊt gi÷a néi dung vµ
h×nh thøc. ë TiÓu häc, sù ph©n chia thÓ lo¹i v¨n häc chØ ®¬n gi¶n vµ chØ cã ë
líp 4 vµ líp 5 bao gåm: th¬, v¨n xu«i, kÞch.
2.2. V¨n b¶n bµi tËp ®äc
TËp ®äc víi t c¸ch lµ mét ph©n m«n cña m«n TiÕng ViÖt ë TiÓu häc cã
nhiÖm vô h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc ®äc cho häc sinh. Mçi tiÕt tËp ®äc
®Òu häc c¸c v¨n b¶n ®äc lµ t¸c phÈm hay trÝch ®o¹n t¸c phÈm thuéc nhiÒu thÓ
lo¹i kh¸c nhau ®îc ph©n bè ë tõng khèi líp theo c¸c chñ ®iÓm phï hîp víi
tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh.
Cô thÓ nh sau:
- Líp 2, líp 3 ®Òu gåm 93 v¨n b¶n bµi tËp ®äc, trong ®ã 78 v¨n b¶n nghÖ
thuËt, 15 v¨n b¶n phi nghÖ thuËt. Líp 2 cã 15 bµi th¬ vµ 63 truyÖn thuéc v¨n
b¶n nghÖ thuËt. Líp 3 cã 31 bµi th¬ vµ 27 truyÖn thuéc v¨n b¶n nghÖ thuËt.
- Líp 4, líp 5 ®Òu gåm cã 62 v¨n b¶n bµi tËp ®äc. Líp 4 cã 46 bµi v¨n
xu«i, 17 bµi v¨n vÇn vµ th¬ gåm 2 bµi th¬ ng¾n d¹y trong 1 tiÕt, 11 v¨n b¶n
ngoµi v¨n häc. Líp 5 cã 53 v¨n b¶n nghÖ thuËt vµ 9 v¨n b¶n phi nghÖ thuËt. Sè
lîng th¬ ë hai líp ®Òu lµ 17 bµi, kÞch ®Òu cã hai vë kÞch.
C¸c v¨n b¶n tËp ®äc ®îc biªn so¹n chñ yÕu lµ c¸c v¨n b¶n nghÖ thuËt
d¹y häc tËp ®äc hai kiÓu bµi: th¬ vµ v¨n xu«i.
Bïi ThÞ Thïy Linh
18
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
2.3. §Æc ®iÓm chung cña c¸c kiÓu bµi tËp ®äc.
2.3.1. C¸c kiÓu bµi tËp ®äc ®îc biªn so¹n theo híng tÝch hîp
Mçi v¨n b¶n ®Òu ®îc chän lùa ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu tÝch hîp däc vµ tÝch
hîp ngang. Trªn tuyÕn tÝch hîp ngang, ngoµi môc ®Ých rÌn luyÖn kÜ n¨ng ®äc
vµ trang bÞ mét sè kiÕn thøc vÒ chñ ®iÓm, bµi tËp ®äc cßn ®¸p øng yªu cÇu lµm
vËt liÖu mÉu ®Ó më réng vèn tõ, rÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt chÝnh t¶ hoÆc lµm v¨n.
§Ó tÝch hîp däc, mçi v¨n b¶n ®îc chän ®Òu lµ sù kÕ thõa kiÕn thøc, kü n¨ng
®· häc tríc ®ã vµ lµ bíc chuÈn bÞ cho kiÕn thøc, kÜ n¨ng xuÊt hiÖn vÒ sau.
VÝ dô, TËp ®äc líp 4 - Theo quan ®iÓm tÝch hîp ngang, bµi b¸o “VÏ vÒ
cuéc sèng an toµn” - TuÇn 24, chñ ®iÓm “VÎ ®Ñp mu«n mµu” (TiÕng ViÖt 4,
tËp 2): võa giíi thiÖu víi häc sinh mét ho¹t ®éng trong lÜnh vùc héi ho¹, phï
hîp víi chñ ®iÓm võa cã t¸c dông gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n an toµn giao th«ng
vµ lµm vËt liÖu mÉu ®Ó häc c¸ch tãm t¾t tin tøc.
Theo quan ®iÓm tÝch hîp däc, néi dung bµi b¸o nµy lµ sù tiÕp nèi chñ
®iÓm “NghÖ thuËt” ë s¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt 3 vµ h×nh thøc ®· ®îc lµm
quen qua c¸c bµi tËp ®äc: “Tin thÓ thao vµ Al«”, “§« - rª - mon thÇn th«ng
®Êy!” Yªu cÇu tãm t¾t c¸c bµi b¸o víi ®é dµi lín h¬n nh÷ng v¨n b¶n ®· häc ë
líp 3 thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn kÜ n¨ng lµm v¨n phï hîp víi n¨ng lùc cña häc sinh
líp 4, còng lµ mét bíc chuÈn bÞ cho nh÷ng bµi tËp lµm v¨n tãm t¾t tin tøc
phøc t¹p h¬n sau ®ã.
2.3.2. C¸c bµi tËp ®äc ®Òu nh»m thùc hiÖn nhiÖm vô cña giê tËp ®äc
Mçi giê tËp ®äc cã nhiÖm vô nhÊt ®Þnh vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng vµ th¸i ®é
- VÒ kÜ n¨ng: Giê tËp ®äc nh»m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë häc sinh c¸c
n¨ng lùc ®äc vµ nghe. N¨ng lùc ®äc ®îc t¹o nªn tõ bèn kÜ n¨ng còng lµ bèn
yªu cÇu vÒ chÊt lîng cña “®äc”. ®äc ®óng, ®äc nhanh (®äc lu lo¸t, tr«i
ch¶y), ®äc cã ý thøc (®äc th«ng hiÓu néi dung hay cßn gäi lµ ®äc hiÓu) vµ ®äc
diÔn c¶m.
Bïi ThÞ Thïy Linh
19
K32A - GDTH
Trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi 2
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- VÒ kiÕn thøc: Cung cÊp cho häc sinh vèn TiÕng ViÖt, v¨n häc, ph¸t
triÓn t duy, më réng hiÓu biÕt vÒ thiªn nhiªn, cuéc sèng, con ngêi...
- VÒ th¸i ®é: Båi dìng t tëng, t×nh c¶m, t©m hån lµnh m¹nh, trong
s¸ng, t×nh yªu c¸i ®Ñp, c¸i thiÖn, øng xö ®óng mùc trong cuéc sèng, høng thó
®äc s¸ch, cã thãi quen ®äc s¸ch, yªu thÝch TiÕng ViÖt.
2.3.3. V¨n b¶n tËp ®äc phï hîp víi chñ ®iÓm häc tËp
C¸c bµi tËp ®äc ®îc tuyÓn chän ph¶i phï hîp víi hÖ thèng chñ ®iÓm cña
s¸ch vµ chñ ®iÓm cña tuÇn mµ chóng ®îc bè trÝ.
VÝ dô, c¸c bµi tËp ®äc trong c¸c tuÇn 25, 26, 27 - chñ ®iÓm Nh÷ng ngêi
qu¶ c¶m(TiÕng VÞªt 4, tËp 2): Néi dung c¸c bµi tËp ®äc nãi vÒ c¸c khÝa c¹nh
kh¸c nhau cña lßng dòng c¶m: nh÷ng bµi viÕt ca ngîi lßng dòng c¶m trong
chiÕn ®Êu (“Bµi th¬ vµ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh”, “Ga-vrèt ngoµi chiÕn luü”),
trong lao ®éng (Th¾ng biÓn), trong ®Êu tranh b¶o vÖ lÏ ph¶i (“KhuÊt phôc tªn
cíp biÓn”, “Dï sao tr¸i ®Êt vÉn quay”). Nh÷ng c©u chuyÖn mang mµu s¾c
ngô ng«n vÒ lßng dòng c¶m cña mét con chim sÎ nhá ®· lµm con chã s¨n
hung d÷ ph¶i lïi bíc (“Con sΔ).
2.3.4. C¸c v¨n b¶n bµi tËp ®äc ®¸p øng yªu cÇu cao vÒ tÝnh t tëng, tÝnh
nghÖ thuËt vµ phï hîp víi tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh.
MÆc dï s¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt TiÓu häc kh«ng ®Æt yªu cÇu giíi thiÖu
nh÷ng t¸c phÈm, t¸c gi¶ tiªu biÓu cho c¸c thÓ lo¹i hay vµ c¸c thêi kú v¨n häc
nh s¸ch gi¸o khoa bËc trung häc nhng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu rÌn luyÖn kÜ
n¨ng, ph¸t triÓn t duy, trang bÞ kiÕn thøc vµ båi dìng t tëng, t×nh c¶m,
nh©n c¸ch cho häc sinh th× c¸c v¨n b¶n ®îc chän trong s¸ch gi¸o khoa ph¶i
®¸p øng yªu cÇu cao vÒ tÝnh t tëng vµ tÝnh nghÖ thuËt.
VÝ dô, TiÕng ViÖt 4: Cã kh¸c nhiÒu bµi tËp ®äc lµ tôc ng÷, truyÖn d©n
gian c¸c d©n téc ViÖt Nam, t¸c phÈm cña nh÷ng t¸c gi¶ quen thuéc trong v¨n
häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i nh: Hå ChÝ Minh, Tè H÷u, Xu©n DiÖu, Huy CËn,
Nam Cao, T« Hoµi, Vâ Qu¶ng, §oµn Giái, ThÐp Míi, Xu©n Quúnh, TrÇn
Bïi ThÞ Thïy Linh
20
K32A - GDTH
- Xem thêm -
.PDF 
62 
99 
135 
