Tài liệu Dạy học kết hợp với giải thích một số hiện tượng thực tế trong môn hóa học lớp 9 nhằm tạo hứng thú và nâng cao kết quả học tập của học sinh

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài : Đối với bộ môn Hóa học là một môn khoa học có rất ít học sinh thích học vì những kiến thức của bộ môn rất trừu tượng, khó hiểu, cứng nhắc cần khả năng tư duy tốt từ học sinh, điều này đã làm cho các em học sinh có khả năng tư duy không tốt sợ bộ môn Hóa học. Kết quả là một số học sinh có tư duy tốt thuộc bài nhưng khả năng vận dụng để giải thích các hiện tượng thực tế chưa cao, học sinh không có tuy tốt ngày càng trở nên chán môn học. Mặt khác do giáo viên phân bố thời gian không hợp lý trong một tiết học nhiều giáo viên chỉ cung cấp hết kiến thức cơ bản trong sách giáo khoa mà không lồng ghép giải thích được các hiện tượng trong thực tế nên tiết học trở nên nhàm chán, thiếu tính ứng dụng của một môn khoa học. Việc lồng ghép giải thích các hiện tượng thực tế vào bài học giáo viên phải hết sức khéo léo. Có thể dẫn dắt tạo tình huống ngay khi bắt đầu vào bài mới, hoặc có thể tích hợp các kiến thức liên môn để giải thích, tích hợp vấn đề môi trường, giáo dục ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường, đưa các tình huống giả định bằng các hiện tượng thực tiễn, thiết lập liên hệ giữa nội dung học với nội dung thực tiễn. Vấn đề dạy học kết hợp với giải thích các hiện tượng thực tế trong môn Hóa học đã có nhiều tác giả nghiên cứu trong các đợt hội thảo có liên quan. Ví dụ: Sáng kiến kinh nghiệm của Giáo viên Nguyễn Văn Thắng THPT Bảo Thắng, Lào Cai viết về : Dạy học Hóa học gắn với thực tế bộ môn nhằm tăng hứng thú học tập cho học sinh. Tổ Hóa trường THPT Nguyễn Văn Cừ, ĐăkTo, Kon Tum viết về: Xây dựng bài tập hóa học thực tiễn trong giảng dạy bộ môn hóa học. Sáng kiến kinh nghiệm của cô Nguyễn Thị phương Dung giáo viên trường THPT Trần Phú Thị xã Long Khánh tỉnh Đồng Nai viết về : Tạo hứng thú học tập môn Hóa học bằng cách liên hệ thực tế,... Các đề tài của các tác giả, nhóm tác giả nhìn chung đã đưa ra được các câu hỏi nhằm giải thích các hiện tượng trong thực tế liên quan đến kiến thức Hóa học, nhưng chưa có đề tài nào đi sâu vào việc giải thích có hệ thống các hiện tượng liên quan đến từng phần của bài học. Xuất phát từ lí do trên tôi xin đưa ra một số hiện tượng thực tế có kèm theo giải thích qua sáng kiến: “ Dạy học kết hợp với giải thích một số hiện tượng thực tế trong môn Hóa học 9 nhằm tạo hứng thú và nâng cao kết quả học tập cho học sinh.” 2. Mục đích nghiên cứu: 1 Xác định phương pháp và xây dựng hệ thống các hiện tượng thực tế có liên quan đến bài học nhằm phát huy tính tích cực và nâng cao hứng thú học tập cho học sinh. 3. Khách thể nghiên cứu: Học sinh lớp 9 trường trung học cơ sở Phúc Do - Cẩm Thuỷ - Thanh Hóa. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: - Đối tượng: Thực trạng và giải pháp dạy học kết hợp với giải thích một số hiện tượng thực tế trong môn Hóa học 9 - Phạm vi nghiên cứu: Từ bài 2 đến bài 4 chương 1 : Các loại hợp chất vô cơ sgk hóa học 9 5. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu các tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học tích cực bộ môn Hoá học. Nghiên cứu liệt kê các hiện tượng hoá học thực tiễn có áp dụng vào các bài học trong chương trình hoá học lớp 9. Do đặc điểm về số lượng học sinh và số lớp/ khối rất ít của trường THCS Phúc Do nên tôi sử dụng thiết kế 4: Chỉ kiểm tra sau tác động với các nhóm được phân chia ngẫu nhiên( được mô tả ở bảng 1) Nhóm Tác động Kiểm tra sau tác động Dạy học không kết hợp giải thích hiện tượng thực tế O1 Thực nghiệm Dạy học kết hợp với giải thích hiện tượng thực tế O2 Đối chứng Ở thiết kế này tôi sử dụng phép kiểm chứng T- Test độc lập và thang đo hứng thú học tập của học sinh 6. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8 năm 2012 đến tháng 4 năm 2013. PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. 1.Cơ sở lí luận: 2 Dạy học tích cực là một yêu cầu cơ bản của đổi mới phương pháp dạy học, được hầu hết các giáo viên áp dụng trong các tiết dạy và đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên với bộ môn Hóa học nhiều giáo viên chỉ chú trọng đến việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực vào bài học, ít quan tâm khai thác đến một khía cạnh của bài học đó là dạy học kết hợp với giải thích một số hiện tượng trong thực tế, tạo điều kiện cho việc học và hành gắn liền với thực tiễn lao động, sản xuất . Chính những kiến thức thực tế này có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tiếp thu, tính chủ động sáng tạo và hứng thú học tập của học sinh. Do đó học sinh cần phải được trang bị những kiến thức cơ bản có tính hệ thống và những ứng dụng hoá học để học sinh không chỉ có con đường duy nhất là con đường học tập ở nhiều câp cao hơn mà có thể học nghề đi thẳng vào lao động sản xuất góp phần đưa đất nước theo kịp sự phát triển như vũ bão hiện nay của khoa học và cùng hoà chung vào xu thế phát triển của thời đại. 2.Thực trạng : 2.1. Vài nét về tình hình nhà trường Trong những năm qua, tôi được ban giám hiệu phân công trực tiếp giảng dạy môn hoá học lớp 9 nên có nhiều thuận lợi cho việc thực hiện “Dạy học kết hợp với giải thích một số hiện tượng thực tế trong môn Hóa học 9 nhằm tạo hứng thú và nâng cao kết quả học tập cho học sinh ” phụ huynh ở địa phương cũng như các cấp chính quyền rất quan tâm đến việc dạy học của giáo viên và học sinh. Bên cạnh những đó, trong quá trình giảng dạy vẫn gặp phải một số hạn chế như cơ sở hạ tầng chưa đầy đủ, phòng thí nghiệm hoá học riêng biệt không có, hiện tại phải dùng chung phòng thí nghiệm với phòng học, không gian chật trội hoá chất ẩm mốc và bị hư nhiều không còn sử dụng được nên chất lượng dạy cũng bị ảnh hưởng. Với đề tài này có thể thấy được cách vận dụng để giải thích các hiện tượng thực tế có hệ thống qua một số bài, hỗ trợ giáo viên dạy học trong một số tiết, qua đó cung cấp cho học sinh những kiến thức bổ ích, thiết thực, tạo niềm tin vào khoa học, say mê nghiên cứu học tập, vận dụng kiến thức vào đời sống. Hiện trạng trên có thể được cụ thể bằng sơ đồ sau: 3 2.2. Vài nét về chất lượng học sinh: Với những năm thực nghiệm giảng dạy từ những lớp học sinh đã qua tôi nhận thấy rằng học sinh dù khả năng tư duy tốt thì vẫn rất ngại những bài học khô khan mang tính lí thuyết, ngược lại các em tỏ ra hứng thú với những bài giảng có tính thực tế, mỗi khi giáo viên đặt ra những hiện tượng thực tế trong đời sống hàng ngày xung quanh mình các em tỏ ra tò mò, hiếu kì muốn tìm ngay lời giải đáp và tập trung vào bài học rất cao. Trong các năm học tôi đã tiến hành dạy thử nghiệm với khối lớp 9 tường trung học cơ sở Phúc Do – Cẩm Thủy - Thanh Hóa. Đặc điểm tình hình khối lớp 9 : Gồm 22 học sinh. Để thuận lợi cho việc tiến hành tôi chia học sinh lớp 9 thành hai nhóm ngẫu nhiên Nhóm 1: Từ số thứ tự 1 – 11 như số thứ tự trong sổ ghi điểm và gọi tên Nhóm 2: Từ số thứ tự 12 – 22 như số thứ tự trong sổ ghi điểm và gọi tên Trong suốt thời gian dạy thực nghiệm tôi nhận thấy rằng học sinh hoạt động rất tích cực, về nhà làm bài tập nhiều hơn, tiết học sôi nổi hơn mỗi khi các em thảo luận với nhau về các hiện tượng thực tế liên quan trong bài học để tìm câu trả lời và đặc biệt hơn là học sinh đã chủ động lĩnh hội kiến thức biến nó thành của mình chứ không phải “học vẹt” dễ quên như trước. 3. Các giải pháp thực hiện 3.1. Một số hình thức áp dụng trong tiết dạy: 4 Thiết lập mối liên hệ giữa nội dung học với giải thích các hiện tượng thực tiễn trong tiết học bằng các câu hỏi dẫn dắt để đi tìm kiến thức mới; tạo hứng thú, khơi dậy niềm đam mê; thích tìm tòi khám phá những hiện tượng, tình huống trong cuộc sống cho học sinh. 3. 2. Tiến hành dạy thực nghiệm: Chuẩn bị hai nhóm học được phân chia ngẫu nhiên học 2 lớp khác nhau, giáo viên chuẩn bị giáo án dạy lớp thực nghiệm, lớp đối chứng dạy bằng giáo án bình thường Kế hoạch dạy học kết hợp giải thích Tên bài Tiết Bài 2: 3 Một số Oxit quan trọng Hiện tượng - Áp dụng Giải thích 1/Đặt quả trứng trong cốc thủy tinh chứa vôi sống, sau đó đổ nước vào. Quả trứng có chín không? Giải thích? Quả trứng chín vì vôi sống(CaO) phản ứng mãnh liệt với nước kèm theo sự tỏa nhiệt rất nhanh và mạnh làm cho quả trứng chín mà không cần đun sôi nước( Cần tránh xa hố vôi mới tôi, gây nguy hiểm đến tính mạng) - Áp dụng Mục I/ CaO + H2O -> Ca(OH)2+ 277 kCal CaO tác dụng với nước 5 2/ Người dân thường bón vôi bột trước khi gieo trồng để làm gì? - Chống chua đất : Đất chua là đất có dư lượng axít, độ pH < 7. Hầu hết đất canh tác nông nghiệp đều chua. Tùy theo loại cây trồng mà độ chua hợp lý - Áp dụng Mục I/ sẽ khác nhau. Khi độ pH xuống dưới CaO tác dụng với mức hợp lý thì phải chống chua bằng axit( HCl) và Mục vôi. III/ Ứng dụng CaO + H2O -> Ca(OH)2 Ca(OH)2 sinh ra sẽ trung hòa axit trong đất trồng - Diệt nấm, sát trùng, khử sâu bệnh: Clorua vôi có tác dụng tẩy màu và sát trùng vì trong phân tử của nó chứa CaOCl2 có tính oxi hóa rất mạnh 3/ Hãy giải thích tại - Do CaO ở điều kiện nhiệt độ thường sao vôi sống để lâu đã hấp thụ CO2 trong không khí tạo ngoài không khí sẽ thành đá vôi (CaCO3) bị hoá rắn? CaO + CO2 -> CaCO3 - Áp dụng: Đặt câu hỏi Mục I/ CaO tác dụng với oxit axit 4/ Giải thích hiện tượng tạo hiệu ứng khói bay trên sân khấu - CO2 được thu hồi từ lò nung vôi công nghiệp sau đó nén ở áp suất thấp tạo nước đá khô-Khói trên sân khấu được tạo bởi nước đá khô (CO2 thể rắn), cho - Áp dụng : Mục III/ băng khô vào nước nóng hay hơi nước sôi, băng khô bay hơi làm lạnh hơi Sản xuất CaO nước đột ngột tạo các hạt băng nhỏ màu trắng lơ lửng trong không trung, loại khói này chỉ bay là là mặt sàn diễn, -Với nhiệt độ thấp, nước đá khô có thể làm da cháy lạnh và gây khó thở. Nên dùng găng tay khi cầm nước đá khô. Nếu dùng nước đá khô ở trong phòng kín, nên thông gió tốt. 6 5/ Để diệt chuột người ta dùng phương pháp đốt lưu huỳnh và bịt kín cửa hang lại. Giải thích? - Đốt lưu huỳnh xảy ra phản ứng: S + O2 0 t  SO2 Chuột hít phải khí SO2 sẽ bị sưng yết hầu, tê liệt cơ quan hô hấp, co giật dẫn đến chết. - Áp dụng: Đặt câu hỏi giới thiệu tính chất của SO2 7 6/ Giải thích hiện tượng mưa axit là gì ? Tác hại như thế nào? - Áp dụng: Mục I/ SO2 tác dụng với nước 4 - Khí thải công nghiệp và khí thải của các động cơ đốt trong ( ô tô, xe máy) có chứa các khí SO2 NO, NO2,…Các khí này tác dụng với oxi và hơi nước trong không khí nhờ xúc tác oxit kim loại ( có trong khói, bụi nhà máy) hoặc ozon tạo ra axit sunfuric H2SO4 và axit nitric HNO3 2 SO2 + O2 + 2 H2O → 2 H2SO4 2NO + O2 → 2NO2 4NO2+ O2 + 2 H2 O → 4HNO3 Axit H2SO4 và 4HNO3 tan vào nước mưa tạo ra mưa axit. Vai trò chính của mưa axit là H2SO4 còn HNO3 đóng vai trò thứ hai. - Mưa axit: Làm tăng độ chua của đất, huỷ diệt rừng, mùa màng, làm hỏng nhà của, cầu cống…làm tăng khả 8 7/ Hiện tượng gì Vì SO2 có tính oxi hóa mạnh làm mất xảy ra khi cho ống màu được nhiều chất nên cánh hoa tiếp dẫn khí SO2 tiếp xúc với khí SO2 sẽ bị mất màu dần. xúc với cánh hoa hồng? - Áp dụng: Mục III/ Ứng dụng của SO2 8/ Một nhà máy nhiệt điện mỗi ngày đêm thải ra khí quyến 64 tấn SO2. Em hãy đề xuất cách loại khí SO2 rẻ nhất để làm sạch môi trường? - Áp dụng: Củng cố bài SO2 - Làm sạch SO2 : Khi nồng độ SO2 lên đến 3,5% trong khí thải có thể thu hồi để chế tạo axit. Ta có thể dùng vôi sữa để làm sạch thì mức sạch cao, lượng vôi sữa tiêu tốn không lớn, phương pháp làm sạch SO2 đến 0,0050,01%. Nếu làm sạch bằng dung dịch (NH4)2SO3 thì nồng độ SO2 chỉ còn 0,01-0,03% và NH4)2SO3 lại được tái sử dụng làm phân bón dễ dàng. 9 9/ Khi bị axit rớt vào tay em phải làm như thế nào để không bị bỏng axit. - Khi bị bỏng ngoài da do axit người ta thường dùng nước vôi loãng, dung dịch NaHCO3 loãng, nước xà phòng, kem đánh răng để ngâm , rửa hoặc bôi - Áp dụng: Tính lên vết bỏng. Nhưng để trung hoà axit chất axit tác dụng do uống nhầm người ta lại thường uống nước vôi loãng hoặc nước pha với bazo lòng trắng trứng(có tính kiềm) mà không dùng dung dịch NaHCO3.(Chú ý an toàn khi sử dụng axit) Bài 3: 5 Tính chất hóa học của axit 10/ Vì sao khi chế biến món bọ xít người ta thường ngâm vào nước vôi? 11/ Giải thích câu ca dao:“Lúa chiêm lấp ló đầu bờ Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên” - Trong bọ xít có chứa một lượng axit fomic gây bỏng da và rát ngứa. Ngoài ra, còn có cả HCl, H3PO4, … Khi ngâm vào trong nước vôi xảy ra phản ứng trung hoà giữa các axit và Ca(OH)2. làm cho bọ xít không còn mùi hôi. Hiện tượng này tương tự việc bôi vôi vào vết côn trùng cắn, vết phồng xẹp xuống và không còn cảm giác rát ngứa. - HNO3 rơi xuống mặt đất phản ứng với các chất có trong đất như: đá vôi (CaCO3) ,MgCO3,…tạo ra muối nitrat là những phân đạm cung cấp cho cây xanh tốt: - Áp dụng tính chất: 2HNO3 + CaCO3 → Ca(NO3)2 + CO2 + H2O Axit tác dụng với muối 2HNO3+ MgCO3 → Mg(NO3)2 + CO2 + H2O - Khí CO2 do các phản ứng tạo ra và do sự thối rữa của xác động thực vật ẩm ướt cũng làm tăng quá trình diệp lục hóa (biến CO2 và hơi nước của lá và thân non thành chất hữu cơ.Ngoài ra axit HNO3 tạo ra cũng liên kết với các phân tử khí NH3 tạo muối cũng là nguồn phân đạm mà cây có thể sử dụng được. 10 12/ Vì sao “ Viên sủi” cho vào nước lại sủi bọt?Hãy pha chế cố nước chanh có ga? -Trong viên sủi chứa một lượng NaHCO3 và axit hữu cơ có trong quả chanh. Khi gặp nước viên sủi tạo ra dunh dịch axit, axit này tác dụng với - Áp dụng: Củng cố NaHCO3 sinh ra CO2 thoát ra dưới bài axit, yêu cầu HS dạng khí về nhà pha cốc nước chanh có ga. 13/ Vì sao không nên đổ nước vào axit sunfuric đậm đặc mà chỉ có thể đổ axit sunfuric đậm đặc vào nước ? Bài 4: 6 Một số axit quan trọng - Axit sunfuric đặc, sánh giống như dầu nặng hơn nước. Nếu cho nước vào axit, nước sẽ nổi trên bề mặt axit. Khi xảy ra phản ứng hóa học đồng thời tỏa nhiều nhiệt nước sôi mãnh liệt và bắn tung tóe gây nguy hiểm. - Áp dụng: Dạy mục - Cho từ từ axit vào nước, nó sẽ chìm I/ Tính chất vật lí. xuống đáy nước khi có phản ứng xảy ra, nhiệt lượng sinh ra được phân bố đều trong dung dịch, nhiệt độ sẽ tăng từ từ không làm cho nước sôi lên một cách quá nhanh. Chú ý : “ Phải đổ từ từ ” axit vào nước và không dùng bình thủy tinh vì dễ vở khi tăng nhiệt độ 14/ Giải thích hiện tượng hóa than mà không cần đốt - H2SO4 có tính háo nước rất mạnh, khi cho H2SO4 đặc vào đường cát có thành phần chủ yếu là saccarozo – - Áp dụng: Tính háo C12 H22O11 C12 (H2O)11 axit sunfuric nước của axit đã hút nước của saccarozo, chỉ còn lại sunfuric C nên đường dần hóa thành màu đen C12 H22O11 → 12 C + 11H2O Đồng thời quá trình tỏa nhiệt mạnh nên C đã tác dụng với axit đặc tạo thành CO2 và SO2 7 C+ H2SO4 → CO2+ SO2 + H2O những khí này làm cho đường hóa than phun trào lên miệng cốc 11 15/ Khi bị bệnh đau dạ dày cần phải chụp X quang. Trước khi chụp phim thì bác sỹ thường cho bệnh nhân ăn một thứ thức ăn ở dạng hồ trắng. Đó là chất gì? Tác dụng? - Áp dụng: Mục V/ Nhận biết axit và muối sunfat - Thành phần chủ yếu là một loại đá BaSO4. Vì tỷ trọng của xương lớn, tia X khó xuyên qua, trên phim chụp có thể lưu lại những hình ảnh đậm còn tỷ trọng của dạ dày và các tổ chức xung quanh tương đối mềm nên ảnh chụp không rõ nét. Khi bệnh nhân ăn xong, BaSO4 đã vào tới dạ dày thì tiến hành chụp X quang bởi vì BaSO4 ngăn cản tia X rất tốt. Từ đó thầy thuốc có thể chẩn đoán chính xác tình trạng dạ dày. 3 .3. Tiến hành kiểm tra thực nghiệm Giáo viên cho nhóm thực nghiệm tiến hành kiểm tra 15 phút sau đó chấm bài theo thang điểm và đáp án đã xây dựng , nhóm đối chứng giáo viên lấy bài kiểm tra đã có trước đó Để đảm bảo tính khách quan khi chấm bài giáo viên đã mời cô: Trần Thị Thu tcùng chuyên môn Hóa tham gia chấm bài. Nội dung kiểm tra : Từ bài 2 đến bài 4 của chương 1: Các loại hợp chất vô cơ sgk hóa học 9 Đề và đáp án bài kiểm tra của nhóm học sinh thử nghiệm gồm 08 câu hỏi trắc nghiệm như sau: Đề và đáp án kiểm tra sau tác động A. Đề kiểm tra: Em hãy khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng trong các câu sau: Câu 1: CO2 được coi là ảnh hưởng tới môi trường vì: a. Rất độc b. Không duy trì sự sống c. Làm giảm lượng mưa d. Gây hiệu ứng nhà kính Câu 2: Khí thải công nghiệp và khí thải từ các động cơ đốt trong chủ yếu là các khí: a. SO2, H2 b. SO2, Br2 c. SO2 , O3 d. NO, SO2, NO2, CO2 Câu 3: Nhận biết các chất rắn màu trắng: CaO, Na2O, P2O5 có thể dùng các cách sau: 12 a. Hòa tan vào nước và dùng quỳ tím b. Hòa tan vào nước và dùng khí CO2 c. Hòa tan vào nước, dùng khí CO2 và quỳ tím d. Dùng dung dịch HCl Câu 4: Oxit của một nguyên tố có hóa trị (II) chứa 28,57% Oxi về khối lượng. Hỏi nguyên tố đó là nguyên tố nào sau đây? Giải ngắn gọn về cách lựa chọn. a. Cu b. Fe c. Ca d. Mg Câu 5: Có các Oxit sau: , K2O, CaO, SO2 , CO2 , CuO, N2O5 , P2O5 , Fe2O3 , SO3 Những oxit tác dụng với dung dịch axit là dãy oxit nào sau đây: a. CaO, CO2 , CuO, P2O5 , Fe2O3 b. K2O, CaO, CuO, Fe2O3 c. K2O, CaO, N2O5 , P2O5 , SO3 d. CaO, SO2 , CO2 , CuO, N2O5 , Fe2O3 Câu 6: Để cải tạo đất chua người ta thường bón cho đất bằng : a. CO2 b. CaO c. K2O d. Fe2O3 Câu 7: Một bác thợ xây lấy một lượng nước bằng 54% khối lượng vôi sống để tôi vôi. Lượng nước này lớn gấp mấy lần so với lượng nước tính theo phương trình?Giải ngắn gọn về cách lựa chọn. a. 1,68 lần b. 1,5 lần c. 1,75 lần d. 1,25 lần Câu 8: Ngày 5 tháng 12 năm 1952 tại Luân Đôn( Anh) xảy ra sự kiện” Màn khói giết người” làm chấn động thế gới. Khói này gây tức ngực, khó thở và ho liên tục. Khói đó là: a. Khí Cl2 b. H2S c. khí NO2 d. khí SO2 B. Đáp án và thang điểm: Câu 1: d 1đ Câu 2: d 1đ Câu 3: c 1đ Câu 4: a: 2đ(Khoanh tròn đúng được 1đ, giải thích ngắn gọn cách giải 1đ) Câu 5: b 1đ Câu 6: b 1đ Câu 7: a 2đ ( Khoanh tròn đúng được 1đ, giải thích ngắn gọn 1đ) 13 Câu 8: d 1đ Bảng 2: Kết quả kiểm tra nhóm thực nghiệm lần 1: TT Họ và tên N1:Đối chứng TT Họ và tên N 2: Thực nghiệm 1 Nguyễn Quang Đông 7 1 Lê Xuân Linh 2 Nguyễn Thị Hà 4 2 Nguyễn Duy Lương 8 3 Mai Thu Hà 6 3 Phạm Thị Mai 9 4 Cao Anh Hiếu 8 4 Trần Văn Ngà 9 5 Nguyễn Xuân Huấn 9 5 Lê Thị Phương 8 6 Nguyễn Khắc Huy 3 6 Nguyễn Thị Sáu 8 7 Trương Thị Huyền 7 7 Trần Thị Thanh 8 8 Lê Xuân Hưng 5 8 Lê Thị Trang 9 9 Cao Văn Kiên 7 9 Trần Thanh Trung 7 10 Cao Thị Lan 7 10 Lê Thị Tuyết 8 11 Lê Khánh Linh 6 11 Nguyễn Thị Xuân 10 7,5 * Kiểm chứng độ tin cậy và độ giá trị của dữ liệu Giáo viên cho học sinh kiểm tra lần 2 với cùng nội dung kiểm tra sau giờ ra chơi để kiểm chứng độ tin cậy của dữ liệu. Bảng 3: Kết quả kiểm tra nhóm thực nghiệm lần 2 : 14 TT Họ và tên 1 Lê Xuân Linh 2 Nguyễn Duy lương 3 N 2: Thực nghiệm 7,5 8 Phạm Thị Mai 9 4 Trần Văn Ngà 9 5 Lê Thị Phương 8 6 Nguyễn Thị Sáu 8 7 Trần Thị Thanh 8 8 Lê Thị Trang 9 9 Trần Thanh Trung 7 10 Lê Thị Tuyết 8 11 Nguyễn Thị Xuân 10 Sau khi nhóm thử nghiệm làm bài kiểm tra tôi đã đưa ra phiếu thang đo thái độ hứng thú học tập môn Hóa học của học sinh “ Em hãy đánh dấu X vào ô trống trong các câu sau” Bảng 4: Phiếu: Thang đo hứng thú học tập của học sinh : Tôi thích môn Hóa Đồng ý Bình thường Không đồng ý Bảng 5: Kết quả thang đo hứng thú học tập của học sinh: Tôi thích môn Hóa Đồng ý Bình thường Không đồng ý 15 Số lượng học sinh 8 2 1 4. Phân tích kết quả kiểm tra: Bảng 6: Thống kê điểm kiểm tra sau tác động Điểm/ số hs đạt điểm Nhóm Số HS 1 2 3 4.5 5 6 7 8 9 10 Nhóm 1: Đối chứng 11 0 0 1 1 1 2 4 1 1 0 Nhóm 2: Thực nghiệm 11 0 0 0 0 0 0 2 7 1 1 Tổng số điểm trung bình 69,5 6,31 89 8,09 Bảng 7: So sánh điểm trung bình bài kiểm tra sau tác động Nhóm Số học sinh Giá trị trung bình Nhóm 1: Đối chứng 11 6,31 Nhóm 2: Thực nghiệm 11 8,09 Chênh lệch điểm 1,78 16 Điểm Biểu đồ : So sánh điểm trung bình của nhóm đối chứng và nhóm thực nghiệm Qua việc áp dụng các biện pháp nêu trên đã thu được những kết quả sau: Sau tác động kiểm chứng, độ chênh lệch điểm trung bình là 1,78 điểm tức là chênh lệch kết quả điểm trung bình nhóm thực nghiệm cao hơn điểm trung bình nhóm đối chứng là không ngẫu nhiên mà do kết quả của tác động. Từ kết quả cho thấy tác động đã có ảnh hưởng rõ rệt đến kết quả học tập của học sinh nói chung và chất lượng mũi nhọn được tăng lên. Điểm bài kiểm tra nhóm thực nghiệm có giá trị trung bình là 8,09; điểm bài kiểm tra nhóm đối chứng là 6,31. Kết quả kiểm chứng t-test cho thấy đọ lệch chuẩn là 1,78 có nghĩa là có sự khác biệt lớn giữa điểm trung bình của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Điều đó chứng minh rằng sử dụng dạy học kết hợp với giải thích các hiện tượng thực tế trong môn Hóa học đã tạo hứng thú và nâng cao kết quả học tập cho học sinh. PHẦN III . KẾT LUẬN Đối với giáo viên: không ngừng tự học, tự bồi dưỡng để hiểu biết sâu rộng về các hiện tượng thực tế liên quan đến bôn môn Hóa học. Số lượng học sinh trường THCS Phúc Do ít vì vậy đồng nghiệp có thể điều chỉnh cách sử dụng thiết kế cho phù hợp với đối tượng, số lượng, số lần kiểm tra để đề tài mang tính khách quan hơn. Với kết quả của đề tài này, tôi mong rằng các bạn đồng nghiệp quan tâm, chia sẻ và đặc biệt là đối với giáo viên THCS có thể ứng dụng đề tài này vào việc dạy học môn Hóa để tạo hứng thú và nâng cao kết quả học tập cho học sinh. Với thời gian có hạn và năng lực cá nhân còn nhiều hạn chế, chắc chắn sẽ còn nhiều biện pháp, nhiều cách làm hay mà bản thân chưa đề cập tới trong sáng kiến này. Đó sẽ là những định hướng quan trọng cho bản thân tiếp tục nghiên cứu trong những năm tiếp theo. Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh nghiệm là của cá nhân tôi làm và có lấy những dẫn chứng của đồng nghiệp và nghiên cứu các tài liệu tham khảo. Không coppy trên mạng. Nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. Rất mong nhận được sự góp ý của đồng nghiệp và hội đồng khoa học các cấp. XÁC NHẬN Cẩm Thủy, ngày 20 tháng 03 năm 2013 CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác Hiệu trưởng 17 Đặng Ngọc Dụng Nguyễn Thị Thúy DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO - Sách giáo khoa Hóa học 9 Nhà xuất bản GD - Tài liệu : Trắc nghiệm Hóa học 9 Nxb Hà Nội , Câu hỏi và bài tập trắc nghiệm Hóa học 9 Nxb GD - Tài liệu tập huấn: Nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng của BGD&ĐT dự án Việt – Bỉ - Tài liệu hội thảo sáng kiến kinh nghiệm của giáo viên: Nguyễn văn Thắng Giáo viên THPT Bảo Thắng Lào Cai, Tổ Hóa trường THPT Nguyễn Văn Cừ, ĐăkTo, Kon Tum , Nguyễn Thị phương Dung giáo viên trường THPT Trần Phú Thị xã Long Khánh tỉnh Đồng Nai - Website: Thư viện bachkim, violet, thư viện tài liệu... 18 MỤC LỤC Phần I: Đặt vấn đề 1. Lý do chọn đề tài Trang 1 2. Mục đích nghiện cứu Trang 1- 2 3. Khách thể nghiên cứu Trang 2 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Trang 2 5. Phương pháp nghiên cứu Trang 2 6. Thời gian nghiên cứu Trang 2 Phần II: Giải quyết vấn đề 1. Cơ sở lí luận Trang 3 2. Thực trạng Trang 3 2.1. Vài nét về tình hình nhà trường Trang 3 - 4 2. 2. Vài nét về chất lượng học sinh Trang 4 3. Các giải pháp thực hiện 3.1. Một số hình thức áp dụng trong dạy học Trang 4 3.2. Tiến hành dạy thực nghiệm Trang 5 - 10 3.3.Tiến hành kiểm tra thực nghiệm Trang 10 - 13 4. Phân tích kết quả kiểm tra Trang 14 - 15 Phần III: Kết luận Danh mục các tài liệu tham khảo Trang 15 Trang 16 19 Mục lục Trang 17 Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA HĐKH CẤP TRƯỜNG ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. 20