Tài liệu đào tạo nguồn nhân lực ngành công nghệ thông tin tại thành phố hồ chí minh đến năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- LÊ ĐĂNG THƠ ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ĐẾN NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh Mã số ngành: 60340102 TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 01 năm 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM --------------------------- LÊ ĐĂNG THƠ ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ĐẾN NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh Mã số ngành: 60340102 HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN PHÚ TỤ TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 01 năm 2014 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN PHÚ TỤ Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM ngày 21 tháng 01 năm 2014 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc sĩ) 1. TS. Trương Quang Dũng Chủ tịch hội đồng 2. TS. Nguyễn Hữu Thân Phản biện 1 3. TS. Phan Mỹ Hạnh Phản biện 2 4. TS. Nguyễn Đình Luận Ủy viên 5. TS. Phạm Thị Nga Ủy viên, thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA PHÒNG QLKH – ĐTSĐH VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc TP. HCM, ngày 30 tháng 12 năm 2013 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: Lê Đăng Thơ Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 20/08/1981 Nơi sinh: Đồng Tháp Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh MSHV: 1184011178 I- TÊN ĐỀ TÀI: Đào tạo nguồn nhân lực ngành công nghệ thông tin tại thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020 II- NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG: Luận văn này được thực hiện nhằm mục tiêu nghiên cứu đào tạo nguồn nhân lực ngành công nghệ thông tin tại thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020. Nội dung chính của luận văn gồm 3 phần: Phần 1 – Lý luận về đào tạo nguồn nhân lực: bao gồm hệ thống các khái niệm về đào tạo nguồn nhân lực, vai trò của đào tạo nguồn nhân lực và các phương thức đào tạo nguồn nhân lực. Từ cơ sở các khái niệm và quan niệm này nêu lên tầm quan trọng của nguồn nhân lực đối với sự phát triển kinh tế xã hội cũng như đối với ngành công nghệ thông tin, bên cạnh đó việc nêu lên kinh nghiệm đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực công nghệ thông tin của các quốc gia như Mỹ, Hàn Quốc, Ấn Độ, Trung Quốc cũng như đưa ra đánh giá chiến lược phát triển nhân lực CNTT của các quốc gia này đã khẳng định tầm quan trọng của việc đánh giá và dự báo nguồn nhân lực CNTT nhằm đáp ứng phát triển công nghệ thông tin tại thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới. Phần 2 – Thực trạng đào tạo nguồn nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại thành phố Hồ Chí Minh: Luận văn đánh giá khả năng đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại thành phố Hồ Chí Minh và đánh giá thực trạng sử dụng nguồn nhân lực CNTT thành phố Hồ Chí Minh. Qua đó, nêu lên những vấn đề còn tồn đọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực CNTT cũng như làm rõ tiềm năng, điểm mạnh và điểm hạn chế của nguồn nhân lực CNTT thành phố Hồ Chí Minh. Phần 3 – Một số giải pháp đào tạo nguồn nhân lực CNTT thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020: Luận văn làm rõ quan điểm, mục tiêu và định hướng phát triển nguồn nhân lực CNTT ở thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020, phân tích nhu cầu phát triển nguồn nhân lực CNTT thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020, hiệu quả của các chính sách, chương trình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực CNTT TP.HCM. Trên cơ sở đó, tác giả đề ra các giải pháp và kiến nghị nhằm phát triển nguồn nhân lực CNTT TP.HCM đến năm 2020. III- NGÀY GIAO NHIỆM VỤ: 21/06/2012 IV- NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: 30/12/2013 V- CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: PGS.TS.Nguyễn Phú Tụ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH (Họ tên và chữ ký) (Họ tên và chữ ký) i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Đào tạo nguồn nhân lực ngành công nghệ thông tin tại thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020” là công trình nghiên cứu của riêng tôi được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của thầy PGS.TS. Nguyễn Phú Tụ. Luận văn là kết quả nghiên cứu độc lập, không sao chép trái phép toàn bộ hay một phần công trình nghiên cứu của các tác giả khác. Những nội dung trình bày trong luận văn là hoàn toàn trung thực. Phần lớn những số liệu trong các sơ đồ và bảng biểu phục vụ cho việc nhận xét, đánh giá, phân tích, chứng minh được chính tác giả thu thập từ nhiều nguồn khác nhau có trích dẫn trong phần tài liệu tham khảo. Ngoài ra, một số nhận xét, đánh giá, phân tích, cũng như số liệu của các tác giả khác, các cơ quan, các chuyên gia được tác giả sử dụng trong luận văn đều có chú thích nguồn gốc sau mỗi trích dẫn để dễ tra cứu, kiểm chứng. Các nội dung nghiên cứu, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. TP.HCM, tháng 12 năm 2013 Lê Đăng Thơ ii LỜI CÁM ƠN Tôi xin kính gửi lời cám ơn chân thành đến Ban giám hiệu, cán bộ và giảng viên phòng Quản lý khoa học - Đào tạo sau đại học trường Đại Học Công Nghệ Thành Phố Hồ Chí Minh đã tận tình hướng dẫn, giảng dạy và truyền đạt kiến thức trong suốt thời gian học để tôi có thể hoàn thành luận văn này. Đặc biệt tôi xin kính gửi lời tri ân sâu sắc tới Thầy PGS.TS. Nguyễn Phú Tụ, Trưởng khoa Quản trị kinh doanh trường Đại Học Công Nghệ Thành Phố Hồ Chí Minh đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian làm luận văn. Bên cạnh đó, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Bộ Thông Tin và Truyền Thông, Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Hồ Chí Minh, Hội tin học Việt Nam, Hội tin học thành phố Hồ Chí Minh, trường Đại Học Công Nghệ Đại Học Quốc Gia Hà Nội, trường Đại Học Công Nghệ Thông Tin Đại Học Quốc Gia Thành Phố Hồ Chí Minh, trường Đại Học FPT, Công viên phần mềm Quang Trung QTSC đã tạo điều kiện cho tôi tham dự Hội Thảo “Đào Tạo Nghiên Cứu & Phát Triển Nguồn Nhân Lực Công Nghệ Thông Tin – Truyền Thông” và đã cung cấp tài liệu, cơ sở dữ liệu quý báu để tôi có cơ sở lý luận vững chắc cho việc hoàn thành luận văn của mình. Cuối cùng, thành công của luận văn không thể không kể đến sự động viên, quan tâm, ủng hộ của tập thể lớp 11SQT12 trong suốt thời gian tham gia khóa học và trong suốt tiến trình làm luận văn của tôi. Trân trọng, TP.HCM, tháng 12/2013 Tác giả Lê Đăng Thơ iii TÓM TẮT Luận văn “Đào tạo nguồn nhân lực ngành công nghệ thông tin tại thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020” nghiên cứu và phân tích thực trạng đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực CNTT, thực trạng các chính sách và chương trình phát triển nguồn nhân lực CNTT tại thành phố Hồ Chí Minh tính đến thời điểm 2012. Qua những kết quả có được từ việc nghiên cứu và phân tích này, tác giả có cơ sở để đánh giá tầm quan trọng và ảnh hưởng của nguồn nhân lực CNTT đối với sự phát triển công nghệ thông tin thành phố Hồ Chí Minh, hiệu quả đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực CNTT tại thành phố Hồ Chí Minh, hiệu quả của các chính sách và chương trình phát triển nguồn nhân lực CNTT tại thành phố Hồ Chí Minh. Bên cạnh những phân tích và đánh giá đó, tác giả đã sử dụng nguồn dữ liệu sơ cấp và thứ cấp đáng tin cậy được cung cấp từ các cơ quan hữu quan, các doanh nghiệp trong ngành CNTT và các phân tích, đánh giá của các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực CNTT để xác định nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực CNTT tại thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2020. Luận văn được trình bày thành ba chương, trong đó: Chương một đưa ra khái niệm về đào tạo nguồn nhân lực, vai trò của đào tạo nguồn nhân lực, các phương thức đào tạo nguồn nhân lực và kinh nghiệm đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực CNTT của một số quốc gia. Chương hai phân tích thực trạng đào tạo, sử dụng và phát triển nguồn nhân lực CNTT tại thành phố Hồ Chí Minh và đưa kết luận về những vấn đề còn tồn đọng trong việc đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực này. Chương ba nêu lên quan điểm, mục tiêu và định hướng phát triển nguồn nhân lực CNTT, phân tích nhu cầu phát triển nguồn nhân lực CNTT, các chính sách và chương trình phát triển nguồn nhân lực CNTT từ đó đưa ra các giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo và sử dụng nhân lực CNTTT đến năm 2020. Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ giúp cho các đơn vị đào tạo và các doanh nghiệp CNTT trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh có chiến lược hiệu quả hơn trong việc đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực CNTT của thành phố trong tương lai. iv ABSTRACT The study, "Human Resources Training for Information Technology Sector in Ho Chi Minh City to the Year 2020", studies and analyzes the current situation of training and using of Information Technology Human Resources, as well as supporting policies and programs for the plan as of the end of 2012. Through the results obtained from the research and analysis, the author can establish a foundation to assess the importance and impact of Information Technology Human Resources for the development of the city’s Information Technology sector, the efficiency in training and employing Information Technology personnel, and the effectiveness of policies and programs established to develop Information Technology Human Resources in the city. In addition to the aforementioned analysis and evaluation, the author also uses reliable primary data and secondary data provided by relevant state authorities, and IT businesses, as well as the analysis, evaluation proposed by the leading experts in the Information Technology field to determine the need for training Information Technology Human Resources in Ho Chi Minh City to the year 2020. The study is presented in three chapters, in which the first chapter features a basic theory of human resources training, the roles of human resources training, methods of training human resources and the experiences in training and employing Information Technology Human Resources in other countries. The second chapter analyzes and evaluates the current situation in training, employing Human Resources in the city’s Information Technology sector and draws the conclusions for the outstanding issues in the training and using of Information Technology Human Resources. The third chapter focuses on the points of view, the targets and the orientation in Information Technology Human Resource Development, analyzes the needs of Information Technology Human Resources development, the current status of policies and programs set up for training and employing Information Technology Human Resources; therefore, the author can figure out the solutions as well as giving recommendations to improve the training and employing for Ho Chi Minh City to the year 2020. The results of this study will help Information Technology training schools and Information Technology firms in Ho Chi Minh City map out more effective strategies to train and employ the Information Technology workforce for the future. v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN ........................................................................................................ ii TÓM TẮT ............................................................................................................. iii ABSTRACT .......................................................................................................... iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT............................................................................... ix DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ........................................................................ xi DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, MÔ HÌNH, HÌNH ẢNH ................................. xii LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài: ............................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ....................................................................... 4 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài .................................................. 4 4. Phương pháp nghiên cứu của luận văn ........................................................... 4 5. Kết cấu của luận văn ....................................................................................... 5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC ........ 6 1.1. Khái niệm đào tạo nguồn nhân lực .............................................................. 6 1.2. Vai trò của đào tạo nguồn nhân lực ............................................................. 7 1.3. Các phương thức đào tạo nguồn nhân lực CNTT ........................................ 9 1.3.1. Phương thức hợp tác đào tạo nguồn nhân lực: ..................................... 9 1.3.2. Phương thức đào tạo nguồn nhân lực qua nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài tại các công ty đa quốc gia....................................................... 9 1.3.3. Phương thức đào tạo nguồn nhân lực thông qua các doanh nghiệp... 10 1.3.4. Phương thức đào tạo nguồn nhân lực thông qua hệ thống đào tạo công lập của Nhà Nước .......................................................................................... 10 1.3.5. Phương thức đào tạo nguồn nhân lực thông qua các tổ chức tư nhân hoặc tổ chức phi chính phủ (NGO) ............................................................... 11 1.4. Kinh nghiệm đào tạo nguồn nhân lực CNTT của một số nước................. 11 1.4.1. Đào tạo nguồn nhân lực CNTT của Mỹ ............................................. 11 1.4.2. Đào tạo nguồn nhân lực CNTT của Hàn Quốc ............................... 12 1.4.3. Đào tạo nguồn nhân lực CNTT của Ấn Độ...................................... 14 1 .4 .4. Đào tạo nguồn nhân lực CNTT của Trung Quốc ......................... 16 1.4.5. Đánh giá chiến lược đào tạo CNTT của 4 quốc gia: Mỹ, Hàn Quốc, Ấn Độ và Trung Quốc ................................................................................... 17 Tóm tắt chương một ............................................................................................ 20 vi CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC NGÀNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............... 21 2.1. Thực trạng đào tạo nguồn nhân lực ngành công nghệ thông tin tại TP.HCM ............................................................................................................ 22 2.1.1. Quy mô cơ sở đào tạo CNTT tại TP.HCM ......................................... 22 2.1.1.1. Tiểu học ........................................................................................ 22 2.1.1.2. Trung học cơ sở và trung học phổ thông ..................................... 22 2.1.1.3. Trung cấp nghề và Trung tâm đào tạo tin học:............................ 23 2.1.1.4. Cao đẳng – Đại học: ..................................................................... 23 2.1.1.5. Cơ quan hành chính Nhà nước, đơn vị sản xuất kinh doanh ...... 25 2.1.2. Giảng viên và chương trình đào tạo.................................................... 25 2.1.2.1. Số lượng và trình độ giảng viên................................................... 25 2.1.2.2. Chương trình đào tạo CNTT phụ thuộc vào ................................ 27 2.1.2.3. Hợp tác quốc tế về đào tạo CNTT ............................................... 28 2.1.3. Kết quả đào tạo và phát triển nguồn nhân lực CNTT của các đơn vị đào tạo tại TP.HCM ...................................................................................... 29 2.1.4. Hợp tác giữa các doanh nghiệp sử dụng với các đơn vị đào tạo lao động CNTT tại TP.HCM............................................................................... 33 2.1.5. Đào tạo CNTT của các doanh nghiệp sử dụng nhân lực CNTT ........ 34 2.1.6. Mức độ hài lòng của doanh nghiệp sử dụng nguồn nhân lực CNTT . 36 2.1.7. Quan hệ cung và cầu lao động CNTT trong đào tạo nguồn nhân lực CNTT TP.HCM ............................................................................................. 37 2.1.8. Đánh giá khả năng đào tạo nguồn nhân lực CNTT-TT thành phố Hồ Chí Minh ........................................................................................................ 38 2.1.8.1. Thuận lợi ...................................................................................... 38 2.1.8.2. Khó khăn ...................................................................................... 40 Kết luận.......................................................................................................... 41 2.2. Thực trạng sử dụng nguồn nhân lực Công Nghệ Thông Tin thành phố Hồ Chí Minh ............................................................................................................ 42 2.2.1. Nhân lực công nghệ thông tin thành phố Hồ Chí Minh 2010-201242 2.2.2. Thực trạng nhân lực CNTT trong doanh nghiệp CNTT ................ 44 2.2.3. Thực trạng nhân lực CNTT trong doanh nghiệp ứng dụng CNTT 47 2.2.4. Kết luận về thực trạng nguồn nhân lực CNTT thành phố Hồ Chí Minh........................................................................................................... 48 Tóm tắt chương 2................................................................................................. 49 vii CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC CNTT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ĐẾN NĂM 2020 ................................ 50 3.1. Quan điểm, mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực CNTT ở thành phố Hồ Chí Minh................................................................................................................... 50 3.1.1. Quan điểm đào tạo nguồn nhân lực CNTT ở thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 ................................................ 50 3.1.2. Mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực CNTT ở thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020 ................................................ 51 3.1.2.1. Mục tiêu chung............................................................................. 51 3.1.2.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................. 51 3.2. Nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực CNTT TP.HCM đến năm 2020 ............ 52 3.3. Các chính sách, chương trình đào tạo nguồn nhân lực CNTT TP.HCM .. 53 3.3.1. Hiệu quả thực hiện một số chính sách liên quan đến đào tạo nguồn nhân lực CNTT –TT ...................................................................................... 53 3.3.2. Các chương trình đào tạo nguồn nhân lực CNTT-TT TP.HCM thực hiện trong giai đoạn 2012-2015 .................................................................... 58 3.3.2.1. Nghiên cứu, đề xuất chính sách hỗ trợ đào tạo, nghiên cứu và phát triển nguồn nhân lực CNTT-TT ........................................................ 58 3.3.2.2. Chương trình Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực CNTT-TT trong quản lý nhà nước.............................................................................. 58 3.3.2.3. Chương trình đào tạo tài năng CNTT-TT ................................... 59 3.3.2.4. Chương trình đào tạo nhân lực theo nhu cầu của xã hội (hay xã hội hóa đào tạo, bồi dưỡng nhân lực CNTT-TT) ..................................... 59 3.3.2.5. Chương trình hỗ trợ sinh viên ...................................................... 60 3.3.2.6. Phát huy và mở rộng quy mô hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển nhân lực CNTT-TT TP.HCM ................................................................... 60 3.3.2.7. Chương trình đào tạo lãnh đạo Công nghệ thông tin (CIO) và lãnh đạo an toàn thông tin (CSO) ..................................................................... 60 3.4. Các giải pháp đào tạo nguồn nhân lực CNTT TP.HCM đến năm 2020 ... 61 3.4.1. Các nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực CNTT-TT ...................................................................................................... 61 3.4.1.1. Giải pháp từ Nhà nước ................................................................. 61 3.4.1.2. Giải pháp từ phía Nhà trường ...................................................... 64 3.4.2. Giải pháp về đổi mới đào tạo nhân lực CNTT ................................... 65 viii 3.4.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực CNTT ........... 66 3.4.4. Giải pháp nâng cao vai trò hạt nhân và tính năng động sáng tạo của nguồn nhân lực CNTT ở TP.HCM ............................................................... 67 3.4.5. Giải pháp tăng cường khả năng thông tin và định hướng phát triển đào tạo nguồn nhân lực CNTT ở TP.HCM theo nhu cầu thị trường và xây dựng các tập đoàn CNTT, đi đầu trong sự xây dựng thương hiệu CNTT VN ...... 68 3.4.6. Giải pháp nâng cao nhận thức của các ngành, các cấp và tăng cường sự quản lý của nhà nước trong đào tạo nguồn nhân lực CNTT.................... 68 3.5. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực CNTT TP.HCM đến năm 2020 .................................................................................... 69 3.5.1. Kiến nghị đối với Nhà Nước ............................................................... 69 3.5.2. Kiến nghị đối với Hiệp hội ................................................................. 71 3.5.3. Kiến nghị đối với các đơn vị đào tạo CNTT ...................................... 72 3.5.4. Kiến nghị đối với các doanh nghiệp ................................................... 72 3.6. Kết luận ...................................................................................................... 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 74 PHỤ LỤC 1: DANH MỤC VĂN BẢN PHÁP LÝ ĐÃ BAN HÀNH TRONG LĨNH VỰC ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CNTT-TT PHỤ LỤC 2: CHUẨN KỸ NĂNG CNTT NHẬT BẢN (ITSS) VÀ SÁT HẠCH ITSS TẠI NHẬT BẢN PHỤ LỤC 3: SÁT HẠCH ITSS VÀ THỐNG KÊ SÁT HẠCH ITSS TẠI VIỆT NAM PHỤ LỤC 4: CHƯƠNG TRÌNH MÔN TIN HỌC Ở BẬC TIỂU HỌC PHỤ LỤC 5: CHƯƠNG TRÌNH MÔN TIN HỌC Ở BẬC TRUNG HỌC CƠ SỞ PHỤ LỤC 6: CHƯƠNG TRÌNH MÔN TIN HỌC Ở BẬC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Bộ GD&ĐT Bộ Giáo Dục & Đào Tạo Bộ TT & TT Bộ Thông tin & Truyền Thông CIO (Chief Information Officer) Giám đốc Công nghệ thông tin CSO (Chief Security Officer) Giám đốc bảo mật thông tin CNTT Công nghệ thông tin CNTT-TT Công nghệ thông tin – Truyền thông C.ty ĐQG Công ty đa quốc gia DN Doanh Nghiệp ĐH CNTT Đại học công nghệ thông tin ĐH KHTN Đại học khoa học tự nhiên ĐHQG Đại học quốc gia FDI (Foreign Direct Investment) Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài GDP (Gross Domestic Product) Tổng sản lượng nội địa GD-ĐT Giáo dục – Đào tạo GS.TS Giáo sư tiến sĩ HSSV Học sinh sinh viên IT (Information Technology): Công nghệ thông tin KH&CN Khoa học & Công nghệ LLSX Lực lượng sản xuất NCKH Nghiên cứu khoa học NAFOSTED (National Foundation for Science and Technology Development) Quỹ phát triển khoa học và công nghệ NGO (Nongovernmental Organization) Tổ chức phi chính phủ NLĐ Người lao động NNL Nguồn nhân lực NSDLĐ Người sử dụng lao động R&D (Research & Development) Nghiên cứu & phát triển SME (Small and medium enterprises) Doanh nghiệp vừa và nhỏ. x Sở TT và TT Sở Thông tin và Truyền thông THCS Trung Học Cơ Sở THPT Trung Học Phổ Thông TP.HCM Thành Phố Hồ Chí Minh Thuế TNCN Thuế thu nhập cá nhân TS Tiến sĩ UBND TP.HCM Ủy ban nhân dân TP.HCM XHCN Xã hội chủ nghĩa xi DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1. Đầu tư của chính phủ Hàn Quốc cho phát triển nhân lực CNTT Bảng 1.2. Dự báo nguồn lao động CNTT Ấn Độ được đào tạo đến năm 2008 Bảng 2.1. Khả năng đào tạo hàng năm của trường trung học nghề và các trung tâm tin học tại TP.HCM Bảng 2.2. Khả năng đào tạo hàng năm của các trường Cao Đẳng – Đại học đào tạo CNTT tại TPHCM Bảng 2.3. Cơ cấu ngành nghề đào tạo CNTT ở TP.HCM Bảng 2.4. Số lượng trường đào tạo CNTT theo loại hình đào tạo và bậc đào tạo Bảng 2.5. Số lượng và trình độ giảng viên Bảng 2.6. Yếu tố phụ thuộc của chương trình đào tạo CNTT Bảng 2.7. Số lượng trường có mối quan hệ hợp tác quốc tế trong đào tạo CNTT Bảng 2.8. Số lượng học viên, sinh viên – học sinh CNTT tốt nghiệp giai đoạn 2009-2013 và khả năng đào tạo tối đa hàng năm Bảng 2.9. Tình hình đào tạo nhân lực CNTT giai đoạn 2009-2013 Bảng 2.10. Hiệu suất sử dụng khả năng đào tạo 2012-2013 Bảng 2.11. Số lượng sinh viên tốt nghiệp theo chuyên ngành giai đoạn 20112013 Bảng 2.12. Cơ cấu đào tạo theo chuyên ngành giai đoạn 2011-2013 Bảng 2.13. Tỷ lệ sinh viên ra trường có việc làm Bảng 2.14. Mức độ hợp tác của doanh nghiệp CNTT với các đơn vị đào tạo Bảng 2.15. Mức độ hợp tác của doanh nghiệp ứng dụng CNTT với các đơn vị đào tạo Bảng 2.16. Doanh nghiệp đào tạo bổ sung cho lao động CNTT Bảng 2.17. Chi phí đào tạo bổ sung tại doanh nghiệp CNTT Bảng 2.18. Chi phí đào tạo bổ sung tại doanh nghiệp ứng dụng CNTT Bảng 2.19. Đánh giá của doanh nghiệp CNTT về trình độ nhân lực Bảng 2.20. Đánh giá của doanh nghiệp ứng dụng CNTT về trình độ nhân lực Bảng 2.21. Nhân lực CNTT qua các năm 2010-2012 Bảng 2.22. Chuyên môn nhân lực CNTT trong doanh nghiệp CNTT xii Bảng 2.23. Trình độ nhân lực CNTT trong doanh nghiệp CNTT Bảng 2.24. Độ tuổi nhân lực CNTT trong doanh nghiệp CNTT Bảng 2.25. Lãnh đạo về CNTT trong các doanh nghiệp CNTT Bảng 2.26. Số lượng nhân lực có chứng chỉ CNTT quốc tế Bảng 2.27. Trình độ nhân lực trong doanh nghiệp ứng dụng CNTT Bảng 2.28. Lãnh đạo về CNTT trong doanh nghiệp ứng dụng CNTT Bảng 3.1. Tỷ lệ trường công và trường tư ở một số quốc gia Bảng 3.2. Chi ngân sách cho giáo dục của một số quốc gia DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, MÔ HÌNH, HÌNH ẢNH Biểu đồ 1.1. Biểu đồ dự báo nhân lực ngành CNTT-TT của Hàn Quốc giai đoạn 1998-2010 Biểu đồ 2.1. Nguồn nhân lực CNTT của các đơn vị sản xuất, kinh doanh CNTT tại TP.HCM Mô hình 2.1. Mô hình khảo sát nguồn nhân lực CNTT-TT TP.HCM Mô hình 3.1. Mô hình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực an toàn thông tin Mô hình 3.2. Mô hình Nhà trường – Doanh nghiệp và Tuyển sinh dụng – Nhân sinh viên Hình 3.1. Quan điểm QS về 4 sứ mệnh đại học 1 1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài: Công nghệ thông tin được xác định là một trong bốn lĩnh vực công nghệ trọng yếu góp phần quan trọng trong việc chuyển đổi cơ cấu công nghiệp tại thành phố Hồ Chí Minh (cơ khí; điện tử-công nghệ thông tin; hóa chất-cao su; chế biến lương thực, thực phẩm và các ngành công nghệ sinh học). Là trung tâm công nghiệp lớn nhất cả nước, thành phố là nơi phát triển công nghệ thông tin sớm nhất với tốc độ nhanh nhất cả nước. Số lượng nguồn nhân lực CNTT tại TP.HCM chiếm tỷ trọng lớn so với các địa phương khác ở Việt Nam, có nhu cầu không ngừng tăng lên vì đây là thị trường CNTT lớn nhất và cũng là địa phương ứng dụng CNTT mạnh nhất so với cả nước. Quyết định số 1755/ QĐ–TTg ngày 22/09/2010 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Đề án “Đưa Việt Nam sớm trở thành nước mạnh về công nghệ thông tin và truyền thông” đã nêu rõ những mục tiêu cần thực hiện như sau: Một là, phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin đạt tiêu chuẩn quốc tế; xây dựng công nghiệp công nghệ thông tin, đặc biệt là công nghiệp phần mềm, nội dung số và dịch vụ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần quan trọng vào tăng trưởng GDP và xuất khẩu; thiết lập hạ tầng viễn thông băng rộng trên phạm vi cả nước; ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh. Hai là, công nghệ thông tin và truyền thông là động lực quan trọng góp phần bảo đảm sự tăng trưởng và phát triển bền vững của đất nước, nâng cao tính minh bạch trong các hoạt động của cơ quan nhà nước, tiết kiệm thời gian, kinh phí cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân. Ba là, tốc độ tăng trưởng doanh thu hằng năm đạt từ 2 - 3 lần tốc độ tăng trưởng GDP trở lên. Đến năm 2020, tỷ trọng công nghệ thông tin và truyền thông đóng góp vào GDP đạt từ 8 - 10%. Bốn là, đến năm 2015 30% số lượng sinh viên công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông sau khi tốt nghiệp ở các trường đại học có đủ khả năng chuyên