TCNCYH 34 (2) - 2005
§¸nh gi¸ thùc tr¹ng s©u r¨ng
ë hai vïng ®ång b»ng cña ViÖt nam
TS. TrÞnh §×nh H¶i
Tr−êng §¹i Häc R¨ng Hµm MÆt
Nghiªn cøu ®iÒu tra c¾t ngang vÒ t×nh tr¹ng s©u r¨ng ë céng ®ång d©n c− sèng ë
vïng §ång b»ng S«ng Hång vµ vïng §ång b»ng S«ng Cöu Long. KÕt qu¶ nghiªn cøu
cho thÊy:
- Tû lÖ s©u r¨ng s÷a ë trÎ em c¶ hai vïng rÊt cao. §èi víi s©u r¨ng vÜnh viÔn ë trÎ
em, c¶ tû lÖ s©u vµ chØ sè DMFT ®Òu gia t¨ng theo tuæi râ rÖt ë c¶ hai vïng. ë vïng
§ång b»ng s«ng Cöu Long, t×nh tr¹ng s©u r¨ng s÷a vµ s©u r¨ng vÜnh viÔn ë trÎ em cao
h¬n râ rÖt.
- Tû lÖ s©u r¨ng ë ng−êi lín rÊt cao ë c¶ hai vïng vµ ®Òu ë møc trªn 88%. ChØ sè
DMFT ë vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long cao h¬n so víi vïng §ång b»ng s«ng Hång
mÆc dï tû lÖ s©u gi÷a hai vïng kh«ng cã sù kh¸c biÖt .
- VÒ ch¨m sãc r¨ng miÖng:
+ HÇu hÕt trÎ em tõ 6 ®Õn 14 tuæi ë c¶ hai vïng cã r¨ng s©u kh«ng ®−îc hµn.
+ §èi víi c¸c løa tuæi tõ 15 trë lªn, tû lÖ c¸c r¨ng s©u ®−îc hµn cã cao h¬n nh−ng
còng ë møc rÊt thÊp vµ hÇu hÕt lµ d−íi 8% cho c¸c løa tuæi.
I. §Æt vÊn ®Ò
S©u r¨ng lµ bÖnh ë m« cøng cña r¨ng
víi biÓu hiÖn huû m« cøng vµ t¹o thµnh
hè trªn r¨ng gäi lµ lç s©u [2,3].
S©u r¨ng lµ mét trong c¸c bÖnh r¨ng
miÖng phæ biÕn nhÊt, cã n¬i ®Õn trªn 50%
, thËm chÝ trªn 90% d©n sè cã s©u r¨ng
[1,2]. S©u r¨ng lµ nguyªn nh©n chñ yÕu
g©y mÊt r¨ng ë trÎ em vµ ng−êi trÎ tuæi.
ChÝnh v× vËy mµ ë c¸c thËp niªn tõ 1960
®Õn 1980, Tæ chøc Y TÕ ThÕ Giíi (WHO)
®· xÕp s©u r¨ng lµ mét trong 3 tai ho¹ vÒ
bÖnh tËt cña loµi ng−êi, sau ung th− vµ
bÖnh tim m¹ch [4].
ë n−íc ta cã hai vïng ®ång b»ng lín
lµ vïng §ång b»ng S«ng Hång vµ vïng
§ång b»ng S«ng Cöu Long. ë hai vïng
nµy, m¹ng l−íi R¨ng Hµm MÆt ®· ®−îc tæ
chøc, ®Çu t− vµ ph¸t triÓn h¬n so víi c¸c
vïng ®Þa lý kh¸c cña ViÖt Nam. §Æc biÖt,
ch−¬ng tr×nh ch¨m sãc r¨ng miÖng trÎ em
92
häc ®−êng (Nha häc ®−êng) ë hai vïng
nµy còng ®−îc triÓn khai sím h¬n vµ b¾t
®Çu tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp niªn
1980. §Ó cung cÊp c¸c sè liÖu cho
ch−¬ng tr×nh ch¨m sãc r¨ng miÖng ë c¸c
vïng ®ång b»ng cña n−íc ta, chóng t«i
tiÕn hµnh nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh
s©u r¨ng ë hai vïng ®ång b»ng cña ViÖt
Nam, so s¸nh t×nh tr¹ng s©u r¨ng gi÷a
hai khu vùc vµ ®èi chiÕu víi c¸c môc tiªu
cña WHO ®Æt ra cho c¸c n−íc trong khu
vùc.
Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi:
1. X¸c ®Þnh tû lÖ s©u r¨ng vµ chØ sè
r¨ng s©u mÊt tr¸m dmft/DMFT ë trÎ em
hai vïng ®ång b»ng cña ViÖt Nam vµ so
s¸nh t×nh tr¹ng s©u r¨ng ë trÎ em gi÷a hai
vïng.
2. X¸c ®Þnh tû lÖ s©u r¨ng vµ chØ sè
r¨ng s©u mÊt tr¸m DMFT ë ng−êi lín hai
vïng ®ång b»ng cña ViÖt Nam vµ so
TCNCYH 34 (2) - 2005
s¸nh t×nh tr¹ng s©u r¨ng ë ng−êi lín gi÷a
hai vïng.
3. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ch¨m sãc r¨ng
miÖng cho trÎ em vµ céng ®ång ë hai
vïng ®ång b»ng th«ng qua kh¶o s¸t tû lÖ
c¸c r¨ng s©u ®−îc ®iÒu trÞ.
II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p
1. §èi t−îng
§èi t−îng lµ trÎ em tõ 6 tuæi trë lªn vµ
ng−êi lín ë hai vïng ®ång b»ng cña ViÖt
Nam lµ vïng §ång b»ng s«ng Hång vµ
vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long. C¸c ®èi
t−îng nghiªn cøu ®−îc chia theo c¸c
nhãm tuæi bao gåm c¸c nhãm 6-8 tuæi,
nhãm 9-11 tuæi, nhãm 12 -14 tuæi, nhãm
15-17 tuæi, nhãm 18-34 tuæi, nhãm 35-44
tuæi, nhãm tõ 45 tuæi trë lªn. Cì mÉu
nghiªn cøu lµ 1940 ng−êi.
C¸c ®èi t−îng nghiªn cøu ®−îc chän
theo ph−¬ng ph¸p chän mÉu ngÉu nhiªn
ph©n tÇng nhiÒu giai ®o¹n. Giai ®o¹n ®Çu
lµ chän ngÉu nhiªn c¸c tØnh vµ thµnh phè
trong mçi vïng, tiÕp theo lµ chän ngÉu
nhiªn c¸c huyÖn thÞ, sau ®ã chän ngÉu
nhiªn c¸c x·, ph−êng råi ®Õn lµng (ë
n«ng th«n) vµ côm d©n c− (ë thµnh phè)
vµ tr−êng häc. Cuèi cïng lµ chän ngÉu
nhiªn c¸c c¸ thÓ dùa trªn danh s¸ch cña
côm d©n c− ®èi víi ng−êi lín vµ danh
s¸ch häc sinh cña tr−êng häc ®èi víi trÎ
em.
C¸c ®èi t−îng ®· chän ®−îc kh¸m s©u
r¨ng theo ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ cña
WHO [5]. Ng−êi kh¸m lµ c¸c b¸c sü
R¨ng Hµm MÆt ®· ®−îc tËp huÊn vµ ®Þnh
chuÈn ®Ó thèng nhÊt vÒ c¸ch ®¸nh gi¸ víi
chØ sè Kappa tõ 0.96 - 0.98.
C¸c kÕt qu¶ kh¸m trªn tõng c¸ thÓ
®−îc m· ho¸ theo ph−¬ng ph¸p cña
WHO [5]. vµ ®−îc ghi vµo phiÕu in s½n.
C¸c sè liÖu d−îc xö lý theo ph−¬ng ph¸p
thèng kª Y häc.
2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu lµ ®iÒu tra
m« t¶ c¾t ngang
III. KÕt qu¶
1. T×nh tr¹ng s©u r¨ng ë vïng §ång
b»ng s«ng Hång
T×nh tr¹ng s©u r¨ng ®−îc thÓ hiÖn bëi
tû lÖ ng−êi bÞ s©u r¨ng (%) vµ chØ sè r¨ng
s©u mÊt tr¸m dmft ®èi víi r¨ng s÷a vµ
DMFT ®èi víi r¨ng vÜnh viÔn. C¸c kÕt qu¶
®−îc tr×nh bµy ë c¸c b¶ng 1,2 vµ 3
B¶ng 1: S©u r¨ng s÷a ë trÎ em vïng §ång b»ng s«ng Hång
Nhãm tuæi
Tû lÖ s©u (%)
6
6-8
dmft
dt
mt
ft
dmft
73.2
2.46
0.00
0.03
2.49
72.3
3.41
0.01
0.03
3.45
9-11
53.2
1.68
dmft: chØ sè r¨ng s©u mÊt tr¸m (r¨ng s÷a)
dt: sè r¨ng s©u (ch−a ®iÒu trÞ)
mt sè r¨ng mÊt do s©u
ft:sè r¨ng s©u ®· ®−îc hµn (tr¸m)
KÕt qu¶ ë b¶ng 1 cho thÊy tû lÖ s©u
r¨ng s÷a rÊt cao ë løa tuæi 6-8 tuæi vµ ë
0.00
0.01
1.69
møc 72.3%, trung b×nh mçi trÎ em løa tuæi
nµy cã 3.25 r¨ng s÷a ®· bÞ s©u. §iÒu
®¸ng chó ý ë ®©y lµ sè r¨ng s©u ®· ®−îc
hµn (ft) trung b×nh ë mçi trÎ em rÊt thÊp
vµ chØ chiÕm tû lÖ 0.92% trong sè c¸c
r¨ng s÷a ®· bÞ s©u chung cho c¶ 3 løa
tuæi.
93
TCNCYH 34 (2) - 2005
B¶ng 2: S©u r¨ng vÜnh viÔn ë trÎ em vïng §ång b»ng s«ng Hång
Nhãm tuæi
Tû lÖ s©u (%)
6 -8
dmft
dt
mt
ft
dmft
10.3
0.15
0.00
0.00
0.15
9-11
50.7
0.81
0.00
0.00
0.81
12-14
43.9
0.92
0.03
0.02
0.97
15-17
32.3
0.89
0.02
0.02
0.93
12
47.1
1.05
0.01
0.04
1.10
15
22.1
0.67
0.01
0.00
0.68
DMFT: ChØ sè r¨ng s©u mÊt tr¸m (r¨ng
50.7% (9-11 tuæi). TrÎ em 12 tuæi cã
vÜnh viÔn)
47.1% bÞ s©u r¨ng vµ trung b×nh mçi em
cã 1.05 r¨ng ®· bÞ s©u (DMFT =1.10).
DT: Sè r¨ng s©u (ch−a ®iÒu trÞ)
Còng t−¬ng tù nh− t×nh tr¹ng s©u r¨ng
MT: Sè r¨ng mÊt do s©u
s÷a, c¸c r¨ng vÜnh viÔn ë trÎ em còng rÊt
FT: Sè r¨ng s©u ®· ®−îc hµn.
Ýt ®−îc ®iÒu trÞ. ë hai nhãm tuæi nhá h¬n,
B¶ng 2 cho thÊy tû lÖ s©u r¨ng vÜnh
toµn bé c¸c r¨ng vÜnh viÔn ®· bÞ s©u ®Òu
viÔn ë trÎ em tõ 10.3% (6-8 tuæi) ®Õn
kh«ng ®−îc ®iÒu trÞ (FT = 0.00).
B¶ng 3: S©u r¨ng ë ng−êi lín vïng §ång b»ng s«ng Hång
Nhãm tuæi
Tû lÖ s©u (%)
18-34
35-44
dmft
dt
mt
ft
dmft
89.9
1.15
0.17
0.22
1.54
95.5
1.35
0.71
0.11
2.17
95.0
1.69
4.45
0.18
6.32
≥ 45
KÕt qu¶ ë b¶ng 3 cho thÊy tû lÖ s©u
2. T×nh tr¹ng s©u r¨ng ë vïng §ång
r¨ng ë ng−êi lín rÊt cao, tõ 89.9% ®Õn
b»ng s«ng Cöu Long
95.5%. Sè r¨ng s©u trung b×nh ë mçi c¸
C¸c kÕt qu¶ vÒ t×nh tr¹ng s©u r¨ng
thÓ (DMFT) gia t¨ng theo tuæi vµ ë løa
®−îc tr×nh bµy ë c¸c b¶ng 4,5 vµ 6.
tuæi tõ 45 trë lªn, trung b×nh mçi ng−êi cã
6.32 r¨ng ®· bÞ s©u vµ trung b×nh mçi
ng−êi ®· bÞ mÊt 4.45 r¨ng do s©u.
B¶ng 4: S©u r¨ng s÷a ë trÎ em vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long
Nhãm tuæi
Tû lÖ s©u (%)
6
6-8
dmft
dt
mt
ft
dmft
97.5
7.97
0.81
0.08
9.96
93.7
5.71
0.59
0.04
6.34
9-11
51.1
1.65
0.18
0.02
1.85
KÕt qu¶ ë b¶ng 4 cho thÊy tû lÖ trÎ em
6 tuæi cã tíi 97.5% bÞ s©u r¨ng. TrÎ em 6
ë vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long cã tû
tuæi trung b×nh mçi em cã 9.96 r¨ng s÷a
lÖ s©u r¨ng s÷a rÊt cao, ®Æc biÖt lµ trÎ em
®· bÞ s©u, mét møc ®é rÊt cao. MÆc dï
94
TCNCYH 34 (2) - 2005
t×nh tr¹ng s©u r¨ng ë møc ®é cao nh−ng
sè r¨ng s©u ®−îc ®iÒu trÞ rÊt thÊp, trung
b×nh mçi trÎ em 6 tuæi cã 0.08 r¨ng ®−îc
hµn trong tæng sè 9.96 r¨ng bÞ s©u, nh−
vËy tû lÖ c¸c r¨ng s©u ®−îc hµn chØ cã
0.80%..
B¶ng 5: S©u r¨ng vÜnh viÔn ë trÎ em vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long
Nhãm tuæi
dmft
Tû lÖ s©u (%)
dt
mt
ft
dmft
6 -8
29.3
0.44
0.00
0.00
0.44
9-11
61.7
1.38
0.04
0.00
1.42
12-14
70.9
2.36
0.06
0.03
2.45
15-17
86.3
2.71
0.18
0.13
3.02
12
64.0
2.63
0.01
0.05
2.69
15
81.8
2.73
0.16
0.05
2.94
KÕt qu¶ ë b¶ng 5 cho thÊy tû lÖ s©u
cao nhÊt ë løa tuæi 15-17 tuæi víi møc
r¨ng vÜnh viÔn lµ 29.3% ë trÎ em 6-8 tuæi
3.02. Nh×n chung, trÎ em d−íi 14 tuæi hÇu
vµ 86.3% ë trÎ em 15-17 tuæi. Tû lÖ s©u
hÕt c¸c r¨ng s©u kh«ng ®−îc ®iÒu trÞ, ë
r¨ng vÜnh viÔn gia t¨ng râ theo c¸c nhãm
løa tuæi 15-17 tuæi, tû lÖ c¸c r¨ng s©u
tuæi. Còng nh− tû lÖ s©u r¨ng, chØ sè
®−îc ®iÒu trÞ còng chØ ë møc 4.30%.
DMFT còng gia t¨ng râ theo nhãm tuæi vµ
B¶ng 6: S©u r¨ng ë ng−êi lín vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long
Nhãm tuæi
dmft
Tû lÖ s©u (%)
dt
mt
ft
dmft
18-34
88.4
2.17
1.42
0.22
3.81
35-44
95.6
2.63
3.31
0.51
6.45
93.7
2.70
7.92
0.06
10.68
≥ 45
Tû lÖ s©u r¨ng ë ng−êi lín rÊt cao, trªn
10.68 (ë nhãm tuæi tõ 45 tuæi trë lªn). ë
88%. Løa tuæi trung niªn 35-44 tuæi cã tû
nhãm tuæi trªn 45, trung b×nh mçi ng−êi
lÖ ng−êi s©u r¨ng cao nhÊt víi møc
cã xÊp xØ 8 r¨ng ®· bÞ mÊt do s©u. Tû lÖ
95.6%. ChØ sè DMFT gia t¨ng theo tuæi
c¸c r¨ng s©u ®−îc hµn ë c¶ 3 nhãm tuæi
râ, tõ 3.81 (ë nhãm tuæi 18-34) t¨ng lªn
®Òu rÊt thÊp.
3 So s¸nh t×nh tr¹ng s©u r¨ng gi÷a hai vïng
B¶ng 7: So s¸nh t×nh tr¹ng s©u r¨ng gi÷a hai vïng
Tuæi
Tû lÖ s©u (%)
dmft
§BSH
§BSCL
P
§BSH
§BSCL
P
6
73.2
97.5
< 0.01
2.49
9.96
< 0.01
6-8
72.3
93.7
< 0.01
2.45
6.34
< 0.01
9-11
53.2
51.1
1.69
1.85
> 0.05
> 0.05
0.01). TrÎ em vïng §ång b»ng s«ng Cöu
KÕt qu¶ so s¸nh ë b¶ng 7 cho thÊy ë
Long s©u r¨ng s÷a nhiÒu h¬n vïng §ång
trÎ em 6-8 tuæi, cã sù kh¸c nhau râ rÖt vÒ
b»ng s«ng Hång.
t×nh tr¹ng s©u r¨ng s÷a gi÷a hai vïng (p <
95
TCNCYH 34 (2) - 2005
B¶ng 8: So s¸nh t×nh tr¹ng s©u r¨ng vÜnh viÔn gi÷a hai vïng
Tû lÖ s©u (%)
Tuæi
dmft
§BSH
§BSCL
P
§BSH
§BSCL
P
6-8
10.3
29.3
< 0.01
0.15
0.41
< 0.01
9-11
50.7
61.7
< 0.01
0.81
1.42
< 0.01
12-14
43.9
70.9
< 0.01
0.97
2.45
< 0.01
15-17
32.3
86.3
< 0.01
0.93
3.02
< 0.01
18-34
89.9
88.4
> 0.05
1.54
3.81
< 0.01
35-44
95.5
95.6
> 0.05
2.17
6.45
< 0.01
≥ 45
95.0
93.7
6.32
10.68
> 0.05
< 0.01
KÕt qu¶ so s¸nh ë b¶ng 8 cho thÊy ë
§èi víi ng−êi lín, kh«ng cã sù kh¸c
c¶ 4 nhãm tuæi trÎ em, tû lÖ s©u r¨ng vÜnh
nhau ®¸ng kÓ vÒ tû lÖ s©u r¨ng gi÷a hai
viÔn vµ chØ sè DMFT gi÷a hai vïng cã sù
vïng (p > 0.05), nh−ng chØ sè DMFT ë
kh¸c nhau râ rÖt ( p < 0.01). TrÎ em vòng
vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long cao h¬n
§ång b»ng s«ng Cöu Long s©u r¨ng
râ rÖt ( p < 0.01).
nhiÒu h¬n.
B¶ng 9: So s¸nh tû lÖ c¸c r¨ng s÷a s©u ®−îc hµn gi÷a hai vïng
Tuæi
Tû lÖ r¨ng s÷a s©u ®−îc hµn (ft/dmft)
§BSH
§BSCL
P
6
1.20%
0.80%
> 0.05
6-8
0.87%
0.63%
> 0.05
9-11
0.59%
1.08%
> 0.05
Nh×n chung, c¶ hai vïng th× tû lÖ c¸c r¨ng s÷a s©u ®−îc hµn ë trÎ em rÊt thÊp, chØ ë
møc trªn d−íi 1%. Cßn l¹i, kho¶ng 99% c¸c r¨ng s÷a s©u kh«ng ®−îc ®iÒu trÞ.
B¶ng 10: So s¸nh tû lÖ c¸c r¨ng vÜnh viÔn s©u ®−îc hµn gi÷a hai vïng
Tû lÖ r¨ng s©u ®−îc hµn (%)
§BSH
§BSCL
P
6-8
0.00 %
0.00 %
> 0.05
9-11
0.00 %
0.00 %
> 0.05
12-14
2.06 %
1.22 %
> 0.05
15-17
2.15 %
4.43 %
< 0.05
18-34
14.29 %
5.77 %
< 0.05
35-44
5.07 %
7.91 %
< 0.05
2.85 %
0.56 %
≥ 45
< 0.05
Nh−ng nh×n chung ë c¶ hai vïng, tû lÖ
ë vïng §ång b»ng s«ng Hång, tû lÖ
c¸c
r¨ng s©u ®−îc hµn còng rÊt thÊp vµ
c¸c r¨ng s©u ®−îc hµn cao h¬n ë løa tuæi
hÇu hÕt ë møc d−íi 8%. Toµn bé c¸c
18-34 vµ trªn 45 tuæi (p < 0.05) nh−ng l¹i
Tuæi
thÊp h¬n ë c¸c løa tuæi 15-17 vµ 35-44.
96
TCNCYH 34 (2) - 2005
r¨ng vÜnh viÔn s©u ë trÎ em tõ 6 - 11 tuæi
®Òu kh«ng ®−îc ®iÒu trÞ ë c¶ hai vïng.
IV. Bµn luËn
1. VÒ thùc tr¹ng s©u r¨ng
C¸c kÕt qu¶ ë b¶ng 1 vµ b¶ng 4 cho
thÊy ë hai vïng §ång b»ng S«ng Hång vµ
§ång b»ng S«ng Cöu Long th× tû lÖ trÎ em
s©u r¨ng s÷a rÊt cao. §Æc biÖt trÎ em 6-8
tuæi ë vïng §ång b»ng S«ng Cöu Long cã
tíi 90% cã s©u r¨ng s÷a vµ trung b×nh mçi
trÎ em 6 tuæi cã 10 r¨ng s÷a bÞ s©u. §©y lµ
con sè b¸o ®éng vÒ t×nh tr¹ng s©u r¨ng.
TrÎ em 6 tuæi vïng §ång b»ng S«ng
Cöu Long cã tû lÖ s©u r¨ng s÷a ë møc
97.5% vµ chØ sè dmft lµ 9.96. §Õn løa tuæi
9-11 tuæi th× tû lÖ s©u r¨ng vÜnh viÔn ë
møc cao nh−ng ®· gi¶m xuèng gÇn mét
nöa vµ ë møc 51.1% vµ chØ sè dmft lµ
1.85. T×nh tr¹ng s©u r¨ng s÷a ë trÎ em
gi¶m xuèng khi tuæi t¨ng lªn tõ 6 ®Õn 9
tuæi lµ do c¸c r¨ng s÷a ®· ®−îc dÇn thay
thÕ bëi c¸c r¨ng vÜnh viÔn t−¬ng øng.
Tr¸i víi xu h−íng s©u r¨ng s÷a, tû lÖ
s©u r¨ng vÜnh viÔn ë trÎ em gia t¨ng theo
tuæi. TrÎ em 6-8 tuæi cã 29.3% bÞ s©u
r¨ng vµ chØ sè DMFT lµ 0.44, ë løa tuæi 911 tuæi th× tû lÖ s©u r¨ng t¨ng lªn 61.7%
vµ chØ sè DMFT ë møc 1.42, vµ ë løa tuæi
15 ®Õn 17 tuæi th× tû lÖ s©u ë møc rÊt cao
lµ 86.3% vµ chØ sè DMFT ë møc trªn 3.0.
Tû lÖ s©u r¨ng ë trÎ em vïng ®ång
b»ng s«ng Cöu Long cao thÓ hiÖn nguy
c¬ s©u r¨ng cao.
§èi víi ng−êi lín, ng−êi lín vïng §ång
b»ng S«ng Hång cã tû lÖ s©u r¨ng tõ
89.9% ®Õn 95.0% vµ ë vïng §ång b»ng
s«ng Cöu Long lµ tõ 88.4% ®Õn 95.6%
tuú theo løa tuæi. VÒ tû lÖ s©u r¨ng, th×
kh«ng cã sù kh¸c biÖt gi÷a hai vïng (p >
0.05). Nh−ng xÐt vÒ chØ sè r¨ng s©u mÊt
tr¸m DMFT th× cã sù kh¸c nhau gi÷a hai
vïng (p < 0.05). ChØ sè DMFT ë ng−êi lín
vïng §ång b»ng s«ng Hång tõ 1.54 (1834 tuæi) ®Õn 6.32 (tuæi trªn 45), trong khi
chØ sè r¨ng s©u mÊt tr¸m DMFT ë vïng
§ång b»ng S«ng Cöu Long ë c¸c løa tuæi
t−¬ng øng lµ 3.81 vµ 10.68, cao h¬n gÇn
gÊp ®«i so víi vïng §ång b»ng S«ng
Hång. Nh− vËy, c¸c yÕu tè nguy c¬ g©y
s©u r¨ng ë vïng §ång b»ng s«ng Cöu
Long cao h¬n so víi vïng §ång b»ng ë
phÝa B¾c.
2. VÒ thùc tr¹ng ch¨m sãc r¨ng
miÖng
C¸c kÕt qu¶ ë b¶ng 9 vµ 10 cho thÊy
viÖc ch¨m sãc r¨ng miÖng th«ng qua viÖc
hµn c¸c r¨ng s©u cho céng ®ång ë hai
vïng ®ång b»ng cßn yÕu. §èi víi trÎ em,
gÇn 99% c¸c r¨ng s©u kh«ng ®−îc ®iÒu
trÞ. §èi víi ng−êi lín, tû lÖ c¸c r¨ng s©u
®−îc hµn cã cao h¬n nh−ng còng chØ ë
møc rÊt thÊp, hÇu hÕt lµ d−íi 8%.
C¸c con sè nµy nãi lªn r»ng hÇu hÕt
c¸c r¨ng s©u ë c¶ céng ®ång trÎ em vµ
ng−êi lín ë c¶ hai vïng §ång b»ng ®Òu
kh«ng ®−îc ®iÒu trÞ. Hay nãi c¸ch kh¸c,
hÇu hÕt trÎ em vµ céng ®ång ng−êi
tr−ëng thµnh kh«ng ®−îc ch¨m sãc r¨ng
miÖng. C¸c r¨ng ®· bÞ s©u cø tiÕp tôc tiÕn
triÓn vµ cuèi cïng lµ dÉn ®Õn mÊt r¨ng vµ
kh«ng ®−îc ®iÒu trÞ b¶o tån ®Ó cã thÓ gi÷
®−îc r¨ng tån t¹i suèt ®êi. Thùc tr¹ng nµy
ph¶n ¸nh sù yÕu kÐm cña m¹ng l−íi Nha
khoa ë c¸c tuyÕn c¬ së.
V. KÕt luËn
Qua bµn luËn vÒ t×nh h×nh s©u r¨ng ë
vïng §ång b»ng s«ng Hång vµ §ång
b»ng s«ng Cöu Long, chóng t«i rót ra c¸c
kÕt luËn d−íi ®©y:
1. Tû lÖ s©u r¨ng s÷a ë trÎ em c¶ hai
vïng rÊt cao. §èi víi s©u r¨ng vÜnh viÔn ë
97
TCNCYH 34 (2) - 2005
trÎ em, c¶ tû lÖ s©u vµ chØ sè DMFT ®Òu
gia t¨ng theo tuæi râ rÖt ë c¶ hai vïng. ë
vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long, t×nh
tr¹ng s©u r¨ng s÷a vµ s©u r¨ng vÜnh viÔn
ë trÎ em cao h¬n râ rÖt.
2. Tû lÖ s©u r¨ng ë ng−êi lín rÊt cao ë
c¶ hai vïng vµ ®Òu ë møc trªn 88%. ChØ
sè DMFT ë vïng §ång b»ng s«ng Cöu
Long cao h¬n so víi vïng §ång b»ng
s«ng Hång mÆc dï tû lÖ s©u gi÷a hai
vïng kh«ng cã sù kh¸c biÖt .
3. VÒ ch¨m sãc r¨ng miÖng:
- HÇu hÕt trÎ em tõ 6 ®Õn 14 tuæi ë c¶
hai vïng cã r¨ng s©u kh«ng ®−îc hµn.
- §èi víi c¸c løa tuæi tõ 15 trë lªn, tû lÖ
c¸c r¨ng s©u ®−îc hµn cã cao h¬n nh−ng
còng ë møc rÊt thÊp vµ hÇu hÕt lµ d−íi
8% cho c¸c løa tuæi.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. TrÞnh §×nh H¶i (2000). HiÖu qu¶
ch¨m sãc r¨ng miÖng trÎ em häc ®−êng
trong dù phßng s©u r¨ng - Y häc thùc
hµnh, sè 5, trang 2-5.
2. NguyÔn D−¬ng Hång (1997). S©u
r¨ng - R¨ng Hµm MÆt tËp I. NXB Y häc
Hµ Néi, trang 102-109.
3. Ralph E. McDonald (2000). Dental
caries for the child and Adolescent.
Dentistry for the child and Adolescent .
Mosby, trang 209-246.
4. WHO (1994) - Oral health for
Western Pacific Region. Manila.
5. WHO (1997) - Oral health Surveys
basic Methods. Geneva, trang 4-65.
Summarry
Estimating the Situation of Dental caries in two
Delta areas of Vietnam
The study is a cross - sectional survey on the situation of dental caries in the
population living in the Red River Delta and in the Mekong River Delta. The result of the
study indicated that:
1. In both areas, the percentage of children who were affected dental caries in the
primary dentition is very high. The percentage of caries in the permanent dentition and
DMFT index increases a cross the age groups in both areas. In the Mekong River Delta,
the situation of caries in children is more serious.
2. The percentage of adults who had dental caries is very high in both areas and the
DMFT index in Mekong River Delta is higher.
3. Almost all children 6-14 years old who had dental caries are untreated in both
areas. In other groups, the percentage of filling teeth is higher but it is still in very low
level and also lower than 8% for all age groups.
98
- Xem thêm -
.PDF 
7 
406 
84 
