Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ đánh giá của sinh viên về hoạt động giảng dạy của giảng viên (nghiên cứu tại trƣ...

Tài liệu đánh giá của sinh viên về hoạt động giảng dạy của giảng viên (nghiên cứu tại trƣờng đại học lao động xã hội)

.PDF
89
725
82

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC Xà HỘI VÀ NHÂN VĂN --------------------------- LÊ THỊ HƢƠNG CHI ĐÁNH GIÁ CỦA SINH VIÊN VỀ HOẠT ĐỘNG GIẢNG DẠY CỦA GIẢNG VIÊN (NGHIÊN CỨU TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG Xà HỘI) LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành : Xã hội học HÀ NỘI - 2014 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC Xà HỘI VÀ NHÂN VĂN --------------------------- LÊ THỊ HƢƠNG CHI ĐÁNH GIÁ CỦA SINH VIÊN VỀ HOẠT ĐỘNG GIẢNG DẠY CỦA GIẢNG VIÊN (NGHIÊN CỨU TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG Xà HỘI) LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành : Xã hội học Mã số : 60 31 03 01 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Hoa HÀ NỘI – 2014 LỜI CẢM ƠN Trước hết em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các thầy, cô giáo Khoa Xã hội học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đã truyền thụ, trang bị những kiến thức cao học chuyên ngành Xã hội học cho em trong suốt quá trình học tập. Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn tới PGS.TS.Nguyễn Thị Kim Hoa hiện đang công tác khoa Xã hội học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn em hoàn thành luận văn này. Xin chân thành cảm ơn cơ quan nơi tôi công tác, đồng nghiệp, bạn bè và người thân trong gia đình đã giúp đỡ và dành thời gian cho tôi học tập và hoàn thành luận văn. Trong quá trình nghiên cứu, đề tài của em còn nhiều thiếu sót, kính mong nhận được sự góp ý, bổ sung ý kiến của các thầy, cô giáo và các bạn để đề tài của em được hoàn thiện tốt hơn. Em xin chân thành cảm ơn Học viên Lê Thị Hương Chi MỤC LỤC MỞ ĐẦU ................................................................................................. 6 1. Lý do chọn đề tài .................................................................................. 6 2. Tổng quan nghiên cứu .......................................................................... 8 3. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài ............................................... 17 4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................... 18 5. Đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu ........................................ 19 6. Câu hỏi nghiên cứu............................................................................. 19 7. Giả thuyết nghiên cứu ........................................................................ 19 8. Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 19 9. Khung phân tích ................................................................................. 22 NỘI DUNG CHÍNH ............................................................................. 23 Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài ............................... 23 1.1. Khái niệm công cụ của đề tài .................................................... 23 1.1.1. Đánh giá của sinh viên về hoạt động giảng dạy của giảng viên . 23 1.1.2. Đánh giá ................................................................................. 24 1.1.3. Giảng dạy ............................................................................... 25 1.1.4. Giảng viên .............................................................................. 28 1.1.5. Sinh viên ................................................................................ 29 1.1.6. Hoạt động giảng dạy .............................................................. 29 1.2. Lý thuyết áp dụng ...................................................................... 33 1.2.1. Lý thuyết hành vi lựa chọn .................................................... 33 1.2.2. Lý thuyết hành động xã hội ................................................... 35 1.3. Khái quát về địa bàn nghiên cứu .............................................. 37 CHƢƠNG 2: : HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN ĐÁNH GIÁ CỦA SINH VIÊN VỀ HOẠT ĐỘNG GIẢNG DẠY CỦA GIẢNG VIÊN ........................................ 41 1 2.1 Hoạt động của sinh viên đánh giá về hoạt động giảng dạy của giảng viên ........................................................................................... 41 2.1.1. Đánh giá của sinh viên về nội dung và phương pháp giảng dạy của giảng viên trường Đại học Lao động Xã hội............................. 41 2.1.2.Đánh giá của sinh viên về việc sử dụng phương tiện hỗ trợ giảng dạy và tài liệu phục vụ học tập, giảng dạy............................. 51 2.1.3. Trách nhiệm của giảng viên đối với sinh viên....................... 55 2.1.4. Đánh giá của sinh viên về khả năng khuyến khích sáng tạo, tư duy độc lập của sinh viên................................................................. 58 2.1.5. Đánh giá của sinh viên về khả năng về sự công bằng của giảng viên trong kiểm tra đánh giá học tập của sinh viên. .............. 61 2.1.6. Đánh giá của sinh viên về tác phong sự phạm của giảng viên.. 63 2.2. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến đánh giá của sinh viên về hoạt động giảng dạy của giảng viên. ........................................................ 66 2.2.1. Yếu giới tính .......................................................................... 66 2.2.2. Yếu tố năm học của sinh viên ............................................... 69 2.2.3. Yếu tố ngành học ................................................................... 71 2.2.4. Yếu tố học lực của sinh viên.................................................. 74 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...................................................... 78 DANH MỤC TÀ I LIỆU THAM KHẢO............................................ 84 2 DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 : Giảng viên giới thiệu rõ ràng mục tiêu và yêu cầu .............. 42 của học phần(%)..................................................................................... 42 Bảng 2.2: Giảng viên trình bày chính xác, khoa học kiến thức cơ bản của học phần........................................................................................... 43 Bảng 2.3. Nội dung bài giảng được giảng viên trình bày đầy đủ so với các nội dung trong đề cương học phần. ................................................. 44 Bảng 2.4: Đánh giá của sinh viên về việc giảng viên phân bổ thời gian hợp lý giữa lý thuyết và thực hành (%).................................................. 46 Bảng 2.5. Giảng viên thường xuyên cập nhật và mở rộng kiến thức liên quan đến môn học. ................................................................................. 47 Bảng 2.6. Giảng viên sử dụng hiệu quả các phương tiện hỗ trợ giảng dạy. 52 Bảng 2.7: Đánh giá của Sinh viên về trách nhiệm, sự nhiệt tình đối với người học và thời gian giảng dạy của giảng viên .................................. 55 Bảng 2.8: Đánh giá của sinh viên về sự công bằng của giảng viên trong kiểm tra. Dánh giá kết quả học tập của người học................................. 62 Bảng 2.9: Đánh giá của sinh viên về tác phong sư phạm của giảng viên.. 65 Bảng 2.10 : Đánh giá trung bình của sinh viên về hoạt động giảng dạy của giảng viên theo yếu tố giới tính ....................................................... 67 Bảng 2.11: Đánh giá trung bình trung của sinh viên về hoạt động giảng dạy của sinh viên theo yếu tố năm học .................................................. 69 Bảng 2.12: Đánh giá trung bình trung của sinh viên về hoạt động giảng dạy của GV theo yếu tố ngành học ........................................................ 72 Bảng 2.13: Đánh giá của sinh viên về hoạt động giảng dạy của giảng viên theo yếu tố học lực (%) .................................................................. 75 3 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu 2.1: Giảng viên có phương pháp truyền đạt rõ ràng, dễ hiểu(%) .. 49 Biểu 2.2: Phương pháp giảng dạy của giảng viên kích thích hứng thú tìm tòi tri thức mới của sinh viên(%) ........................................................... 50 Biểu 2.3 : Giảng viên ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong giảng dạy (%) ................................................................................................... 53 Biểu 2.4: Giảng viên giới thiệu, cung cấp nguồn tài liệu tham khảo hữu ích liên quan tới môn học (%) ................................................................ 54 Biểu 2.5: Đánh giá của sinh viên về trách nhiệm, sự nhiệt tình đối với sinh viên và thời gian giảng dạy của giảng viên (%) ............................. 57 Biểu 2.6: Đánh giá của sinh viên về khả năng của giảng viên trong việc khuyến khích sáng tạo, tư duy độc lập của người học trong học tập (%).. 59 Biểu 2.7.Giảng viên tôn trọng ý kiến phát biểu của sinh viên trong giờ học (%) ................................................................................................... 60 Biểu 2.8 Giảng viên đã sử dụng các phương pháp kích thích tính tự học, tự nghiên cứu của sinh viên (%) ............................................................ 60 Biểu 2.9 : Giảng viên khuyến khích và giúp sinh viên nâng cao khả năng diễn đạt và tư duy sáng tạo(%)............................................................... 60 Biểu 2.10: Đánh giá của sinh viên về tác phong sư phạm của giảng viên(%).. 66 4 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BGDĐT: Bộ Giáo dục Đào tạo CĐ: Cao đẳng ĐH: Đại học ĐHQGHN: Đại học Quốc gia Hà Nội ĐHLĐXH: Đại học Lao động Xã hội GDĐH: Giáo dục đại học GV: Giảng viên HĐGD: Hoạt động giảng dạy PPGD: Phương pháp giảng dạy LĐTB&XH: Lao động thương binh và xã hội 5 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đối với mỗi quốc gia trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng, giáo dục – đào tạo luôn là quốc sách hàng đầu, trong đó giáo dục đại học đóng vai trò quan trọng, bởi đó chính là nơi tạo ra nguồn nhân lực có tri thức để xây dựng và phát triển đất nước. Vì thế, việc đánh giá chất lượng đào tạo trong các trường đại học là một trong các mối quan tâm của ngành giáo dục – đào tạo và xã hội. Cải tiến và nâng cao chất lượng đào tạo luôn luôn là mối quan tâm hàng đầu của các cơ sở giáo dục trên thế giới. Chất lượng đào tạo cao hay thấp là kết quả của nhiều quá trình, nhiều yếu tố khách quan và chủ quan tồn tại trong hệ thống giáo dục của một quốc gia nói chung và của các cơ sở giáo dục nói riêng. Trong đó, quy trình đào tạo là một trong những khâu cơ bản quyết định chất lượng đào tạo. Quy trình đào tạo bao gồm: Chương trình giảng dạy, giáo trình và tài liệu giảng dạy, phương pháp giảng dạy và học tập, kiểm tra và đánh giá [11]. Ở nước ta, thực hiện chỉ thị số 33/2006/CT-TTg ngày 08/09/2006 của Thủ tướng chính phủ về chống tiêu cực và khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục. Từ năm học 2007-2008, các cơ sở giáo dục đại học đã thực hiện lộ trình xây dựng quy định về đánh giá, xếp loại giáo viên, giảng viên (GV) của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo [17]. Thực hiện theo thông báo số 2754/BGDĐT- NGCBQLGD ban hành ngày 20 tháng 5 năm 2010 của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo về việc lấy ý kiến phản hồi của sinh viên (SV) về phương pháp giảng dạy của GV. Căn cứ kết quả triển khai thí điểm lấy ý kiến phản hồi từ SV về 6 hoạt động giảng dạy của GV ở một số trường đại học trong năm học 2008 - 2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục hướng dẫn các trường đại học, học viện, cao đẳng tổ chức lấy ý kiến phản hồi từ sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh về hoạt động giảng dạy của giảng viên nhằm mục đích: Góp phần thực hiện quy chế dân chủ trong các cơ sở giáo dục đại học, xây dựng đội ngũ giảng viên có phẩm chất đạo đức, lương tâm nghề nghiệp và trình độ chuyên môn cao, phương pháp và phong cách giảng dạy tiên tiến, hiện đại. Tạo thêm kênh thông tin giúp giảng viên điều chỉnh hoạt động giảng dạy; nâng cao tinh thần trách nhiệm của giảng viên trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo của cơ sở giáo dục đại học. - Tăng cường tinh thần trách nhiệm của người học với quyền lợi, nghĩa vụ học tập, rèn luyện của bản thân; tạo điều kiện để người học được phản ánh tâm tư, nguyện vọng, được thể hiện chính kiến về hoạt động giảng dạy của giảng viên [4]. Với quan điểm: giảng dạy và học tập là hoạt động cốt lõi, trực tiếp tạo nên chất lượng đào tạo của nhà trường nên cần được quan tâm nghiên cứu. Trong đó giảng dạy sẽ định hướng và khuyến khích việc học tập của sinh viên. Giảng dạy thích hợp còn có thể làm thay đổi cách học. Ngược lại, hoạt động học tập cần trở thành hoạt động tích cực, hoạt động chủ động có hướng đích, qua đó có thể làm tăng thêm hiệu quả của hoạt động giảng dạy. Tuy vậy, trong khuôn khổ luận văn này đối tượng được tập trung nghiên cứu đánh giá là hoạt động giảng dạy. Đề tài luận văn thạc sĩ “Đánh giá của sinh viên về hoạt động giảng dạy của giảng viên tại trƣờng Đại học Lao động Xã hội”được 7 thực hiện nhằm góp phần tạo cơ sở cho việc thường xuyên cải tiến, nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường. 2. Tổng quan nghiên cứu 2.1. Nghiên cứu trên thế giới Việc sinh viên đánh giá HĐGD của giảng viên và chấ t lượng đào tạo cũng như nhiề u lĩnh v ực khác của nhà trường đã được tiế n hành t ừ rấ t lâu trên thế giới. Đây là hình thức được sử dụng phổ biến và thường xuyên trong giáo dục ĐH Hoa Kỳ, Châu Âu, Úc và các nư ớc Châu Á như Nhật Bản, Xin-ga-po, Thái Lan…. Hình thức đánh giá này đã được hình thành từ rất sớm và phát triển qua nhiều thời kỳ khác nhau. Ngay từ thời kỳ Trung cổ, các trường ĐH ở châu Âu dựa vào SV để kiểm tra việc giảng dạy của GV. Hiệu trưởng chỉ định một Hội đồng SV có nhi ệm vụ ghi chép xem GV có giảng dạy theo đúng lịch trình giảng dạy quy định của trường không, nếu có sự thay đổi nhỏ nào ngoài quy định chung, Hội đồng SV báo cáo ngay cho Hiệu trưởng. Hiệu trưởng sẽ phạt GV về những vi phạm đó. Thời kỳ Thực dân vào thế kỷ th ứ XVI và XVII , cuối năm học đại diện Hội đồng quản trị và Hiệu trưởng dự giờ quan sát việc GV đặt câu hỏi kiểm tra kiến thức cả năm học của SV [14]. Giai đoạn từ 1925-1960 các trường ĐH và cao đẳng sử dụng bảng đánh giá chuẩn đã được kiểm nghiệm dùng cho SV đánh giá GV. GV các trường ĐH và cao đẳng đã nhận thức rõ mục đích và ý nghĩa của bảng đánh giá giảng dạy và đã tình nguyện sử d ụng bảng đánh giá chuẩn với mục đích cải tiến và điều chỉnh việc giảng dạy của mình trên cơ sở phân tích các kết quả thu được của bảng đánh giá [14]. 8 Từ những năm 1970, ngày càng có nhiều trường ĐH và cao đẳng sử dụng các bảng đánh giá chuẩn. Hầu hết các trường ĐH ở châu Âu và Hoa Kỳ đã sử d ụng 3 phương pháp đánh giá hiệu quả giảng dạy: đồng nghiệp đánh giá, chủ nhiệm khoa đánh giá và SV đánh giá, trong đó các thông tin thu được từ bảng đánh giá của SV được công nhận là quan trọng nhất [14]. Từ năm 1980 của thế kỷ trước đến nay đã có nhiều nghiên cứu thực nghiệm hơn về các phương pháp đánh giá hiệu quả giảng dạy và các hoạt động của GV với 4 phương pháp sử dụng để đánh giá: SV đánh giá, đồng nghiệp đánh giá, Chủ nhiệm khoa đánh giá và GV tự đánh giá. Trên thế giới, đã có nhiều công trình nghiên cứu về việc SV đánh giá giảng viên. Hầu hết các chuyên gia đều đánh giá cao giá trị ý kiến phản hồi từ SV. Nhóm các nghiên cứu liên quan đ ến sự cầ n thi ết của viê ̣c sinh viên đánh giá giảng viên: Terry D.Buss (1976) đã nghiên cứu sự cầ n thiế t phải lấ y ý kiế n đánh giá của sinh viên về chất lượng giảng dạy của giảng viên. Kế t quả cho thấ y phân n ửa các trường đ ại học ở Hoa Kỳ đã s ử dụng đánh giá người h ọc để cải tiế n chấ t lư ợng giảng d ạy và n ội dung chương trình đào tạo; tuy nhiên cũng có 9.706 sinh viên và 277 giảng viên được điều tra cho biết là họ đã đoán trước những phản hồ i của người h ọc về chấ t lượng giảng dạy nên không cầ n thiế t phải tiến hành trong trường [36]. Theo nghiên cứu của Bộ Giáo dục Mỹ năm 1991 dựa trên khảo sát của 40.000 GV ĐH thì 97% các GV cho rằng cần sử d ụng đánh giá của SV để thẩm định công tác HĐGD. Gibbs (1995) kết luận là ý kiến của SV đang ngày càng được sử dụng nhiều ở Anh, Ramsden cũng đưa 9 ra kết luận tương tự trong báo cáo của một nghiên cứu ở Australia năm 1993 [8]. Nghiên cứu liên quan đế n các tiêu chí và hình thức đánh giá: Centra (1993), Braskamp và Ory (1994) đã nghiên cứu và xác định các yế u tố thường thấ y trong các phiế u đánh giá c ủa sinh viên: lập kế hoạch và tổ ch ức môn học, độ rõ ràng, kỹ năng giao tiếp /thông tin; giao tiế p , quan hệ giữa giảng viên và sinh viên ; độ khó của môn h ọc, khố i lượng bài tập; xế p loại học tập và các bài kiểm tra; sinh viên đánh giá quá trình học tập [24] [27]. Nghiên cứu của Marsh (1984) về sinh viên đánh giá chất lượng giáo dục SEEQ có 9 khía cạnh: học tập, sự nhiệt tình, cách tổ chức, tương tác nhóm, mối quan hệ giữa các cá nhân, tài liệu, các bài kiểm tra/xếp loại, bài tập và khối lượng công việc [30]. Nhóm các nghiên cứu liên quanến đ đặc trưng của các đánh giá sinh viên. Marsh (1987) và Costin, Greenough, và Menges (1971) đã nghiên cứu về các đ ặc trưng của sinh viên như đ ộ giá tri ̣của các đánh giá sinh viên về gi ảng viên, về độ tin cậy cũng như nh ững ảnh hưởng của ho ạt động sinh viên đánh giá giảng viên liên quan đế n chấ t lư ợng giảng d ạy của giảng viên [31][28]. Marsh, H.W. và Hocevar, D. (1991) trong nghiên cứu của mình cho thấ y đánh giá sinh viên có ổ n đ ịnh cao hay nói cách khác kế t quả đánh giá một giảng viên có xu hướng không thay đổi qua thời gian [32]. Murray (1985) đã tiế n hành nghiên c ứu chỉ ra rằng các đánh giá của sinh viên có đủ đô ̣tin c ậy , có sự thống nhất giữa kết quả sinh viên đánh giá giảng viên với kế t quả đánh giá đồ ng cấ p của chính giảng viên đó [34]. 10 Nhóm nghiên cứu v ề các yếu tố ảnh hưởng đến kế t quả sinh viên đánh giá giảng viên có những nghiên cứu sau. Mash (1982) đã tiến hành một nghiên cứu với 1364 lớp học để tìm hiểu xem khi sinh viên đánh giá giảng viên , liệu nhận xét của SV gắn liền chủ yếu với bản thân môn học hoặc với GV dạy môn học đó, tác giả đã kết luận: sinh viên đánh giá giảng viên g ắn liền chủ yếu với bản thân GV chứ không phải với môn học được khảo sát [21]. Cashin, W.E. (1995) đã tổ ng kế t các nghiên c ứu về đánh giá giảng viên trong đó có các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả đánh giá của sinh viên đố i với gi ảng viên. Nghiên cứu đã đi đế n kế t lu ận các yếu tố như tuổi, giới tính và số năm h ọc của sinh viên tác đ ộng không đáng kể đến kết quả đánh giá của sinh viên .Tuy nhiên sự chênh lệch về năng lực của sinh viên gi ữa các lớp h ọc có thể d ẫn đế n kế t quả khó c ó tính so sánh giữa các giảng viên . Các yếu tố như chức danh, giới tiń h và thành tích nghiên c ứu khoa học của giảng viên tác đ ộng không đáng kể đế n đến kết quả đánh giá của sinh viên . Không có mố i tương quan đáng kể giữa xu hướng đánh giá của giảng viên và kế t quả đánh giá c ủa sinh viên. Giảng viên dạy các môn khoa học xã hội thường được sinh viên đánh giá cao hơn so với các giảng viên d ạy các môn khoa h ọc tự nhiên. Sinh viên các lớp sau đại học thường đánh giá giảng viên cao hơn so với các sinh viên bậc đại học. Những môn học tự chọn được sinh viên đánh giá cao hơn các môn h ọc bắ t bu ộc. Giảng viên dạy các lớp nhỏ thường được sinh viên đánh giá cao hơn so với giảng viên lớp đông [25]. Nhóm các nghiên cứ u liên quan đến hiê ̣u quả , tác động của viê ̣c sinh viên đánh giá giảng viên và việc sử dụng kế t quả sinh viên đánh giá giảng viên. Cohen (1980) đã áp dụng phương pháp phân tić h đa chiề u để kế t hợp những phát hiện từ 22 phép so sánh về hiệu quả của sinh viên đánh 11 giá giảng viên . Kế t quả cho thấ y nh ững phản hồ i có ảnh hưởng quan trọng đến giảng dạy. Những giảng viên nh ận được kế t quả sinh viên đánh giá gi ữa kỳ có điể m trung bình đánh giá cuố i kỳ cao hơn nh ững giảng viên không nhận được [29]. Murray (1997) qua nghiên cứu của miǹ h đã cho thấ y chấ t lư ợng giảng dạy của giảng viên được cải thiện sau khi có hoạt động sinh viên đánh giá giảng viên [35]. Cashin, W.E. (1999) đã nghiên cứu và nêu rõ kế t quả SV đánh giá GV được sử dụng cho nhiề u muc ̣ đích như giám sát ch ất lượng giảng dạy và giúp giáo viên nâng cao chất lượng giảng dạy, tuyể n chọn giáo viên, đánh giá giáo viên hàng năm . Tuy nhiên cầ n tham khảo thêm các nguồn thông tin khác, không nên chỉ sử dụng kế t quả sinh viên đánh giá giảng viên [26]. Trong nghiên cứu của miǹ h , Michele Marincovich (1999) đã chỉ ra rằ ng có s ự thay đổi về hành vi của giảng viên sau khi nhận được kết quả đánh giá của sinh viên. Song để có sự thay đổ i mạnh mẽ hơn thì cần có sự kế t hơp ̣ giữa hoạt động sinh viên đánh giá giảng viên với các hiǹ h thức khác như giảng viên tự đánh giá, đồ ng nghiệp đánh giá [33]. Như vậy, trên thế giới các nghiên cứu liên quan đến hoạt động sinh viên đánh giá ho ạt động giảng dạy của giảng viên là rất nhiều, đủ các khía cạnh của hoạt động này từ sự cần thiết, các tiêu chí, hình thức, đặc trưng của ho ạt động sinh viên đánh giá HĐGD của giảng viên cho đến các yếu tố ảnh hưởng kết quả , hiệu quả, sự tác động của hoạt động sinh viên đánh giá HĐGD của giảng viên. 2.2. Nghiên cứu trong nước Tại Việt Nam, việc sinh viên đánh giá hoạt động giảng dạy của giảng viên là vấn đề mới cả về lý luận và thực tiễn. Hoạt động này mới 12 chỉ được thực hiện trong những năm gần đây, tuy nhiên cũng chỉ mang tính hành chính.Việc đánh giá HĐGD qua ý kiến SV mới được Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định từ năm 2010. Mặc dù vậy cũng đã có m ột số trường tiên phong trong công tác này và đến nay cũng đã có một số công trình nghiên cứu trong nước về vấn đề này. Một trong những nghiên cứu đầu tiên ở Việt Nam về việc SV đánh giá GV là kh ảo sát khả năng có thể sử dụng ý kiến phản hồi của SV trong trường ĐH Sư phạm Tp.HCM được TS Nguyễn Kim Dung thực hiện năm 1999, nghiên cứu đã khảo sát ý kiến của cán bộ quản lý và GV về giá trị, sự tin cậy của ý kiến SV. Kết quả khảo sát cho thấy phần đông các nhà quản lý và GV cho rằng phản hồi của SV phải được sử d ụng như một phần của việc đánh giá giảng dạy. Ngoài ra, những người tham gia trả lời còn cho rằng nhìn chung, ý kiến của SV là có giá trị [7]. Tháng 3 năm 2002, công trình nghiên cứu đề tài cấp Nhà nước: “Nghiên cứu xây dựng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng đào tạo dùng cho các trường DH Việt Nam” do PGS.TS Nguyễn Đức Chính làm chủ nhiệm, đề tài được Hội đồng khoa học nhà nước nghiệm thu chính thức. Nội dung nghiên cứu chỉ rõ vai trò quan trọng của hoạt động đánh giá trong hệ thống GD ĐH, đồng thời đã phác họa được những nét lớn của một bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng trường đại học mà Bộ giáo dục và Đào tạo ban hành sau đó [2]. Tại trường ĐH Nha Trang, việc lấy ý kiến SV về HĐGD đã được TS Lê Văn Hảo bắt đầu nghiên cứu từ năm 2003. Kết quả nghiên cứu cho thấy đa số GV và nhất là tuyệt đại đa số SV đều đánh giá cao sự cần thiết của việc làm này, đồng thời nguồn thông tin từ phía SV được chứng minh là có độ tin cậy tốt. Sau khi số liệu thu thập từ SV được 13 phân tích, mỗi GV được nhận một phiếu tổng hợp cá nhân trong đó cho biết kết quả nhận xét của SV đối với mỗi tiêu chí và kết quả xếp loại đối với từng GV. Qua theo dõi những GV được SV nhận xét, đa số các điểm yếu đều được các GV cải thiện, có 32% từ chỗ “Khá” trong năm học 2005-2006 đã vươn lên thành “Giỏi” trong năm học 2006-2007. Trường ĐH Nha Trang đã chủ trương kể từ năm học 2006- 2007, kết quả nhận xét của SV về HĐGD được xem là một trong những kênh thông tin chính thức để đánh giá thi đua năm học đối với GV[21]. Công trình nghiên cứu “Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá cán bộ giảng dạy trong trường Đại học” của tác giả Nguyễn Văn Thúy (2006). Trong đó, tác giả bước đầu tỉm hiểu và đề xuất xây dựng bộ tiêu chí đánh giá cán bộ giảng dạy trong trường ĐH. Thành công của nghiên cứu là hình thành cơ sở lý thuyết và thực tiễn cho việc xây dựng bộ tiêu chí đánh giá năng lực giảng dạy của giảng viên trong trường ĐH; mô tả nội dung bộ tiêu chí và kiểm chứng đưa ra các thông tin tin cậy cho bộ tiêu chí đánh giá [18]. Năm 2008, tác giả Trần Thị Tú Anh trình bày luận văn Thạc sĩ Quản lý Giáo dục đề tài: “Nghiên cứu đánh giá chất lượng giảng dạy đại học tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền”. Nghiên cứu này đề ra những tiêu chí, phương pháp tiếp cận và công cụ đánh giá để đo lường chất lượng hoạt động giảng dạy tại Học viện. Kết quả cho thấy chất lượng giảng dạy các môn học tại học viện là không đồng đều. Khoảng cách chất lượng giữa những môn giảng dạy tốt nhất và kém nhất tương đối xa. Ngoài ra, kết quả phân tích còn cho thấy sự khác nhau về mức độ hài lòng của sinh viên với chất lượng giảng dạy môn học giữa các khoa [1]. Tác giả Vũ Thị Quỳnh Nga (2009) trong nghiên cứu: “Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc đánh giá của SV đối với hoạt động giảng dạy”, nghiên cứu tại bốn trường ĐH ở Hà Nội. Nghiên cứu thực hiện với mục 14 đích nghiên cứu sự tác động của đặc điểm nhân khẩu học và đặc điểm xã hội, mức sống của SV đến đánh giá của họ về hoạt động giảng dạy của giảng viên, để từ đó các trường ĐH tìm ra những phương pháp quản lý, đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy phù hợp với mọi đối tượng sinh viên. Tác giả phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến đánh giá của sinh viên bao gồm: Tác động đặc điểm dân số học (Giới tính, tuổi, vùng miền, nghề nghiệp cha mẹ, trình độ học vấn của cha mẹ) và tác động của đặc điểm kinh tế xã hội của SV (ngành học, năm SV đang học, sĩ số lớp học, kết quả trung bình chung, mức độ tham gia trên lớp của SV, chi tiêu hàng tháng của SV). Qua kết quả nghiên cứu, tác giả đã chỉ ra khi đánh giá hoạt động giảng dạy của giảng viên cần chú ý tới các đặc điểm của SV như yếu tố giới tính, con thứ mấy trong gia đình, nghề nghiệp của bố, ngành học, năm học, sĩ số lớp, điểm trung bình chung và mức độ tham gia trên lớp học [15]. Bài viết của tác giả Nguyễn Thị Tuyết (2008) “Tiêu chí đánh giả giảng viên” đăng trên tạp chí Khoa học ĐHQGHN, Khoa học Xã hội và Nhân văn đề xuất các tiêu chí để đánh giá giảng viên trên ba lĩnh vực: giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phục vụ xã hội là công cụ giúp các nhà quản lý tham khảo khi đánh giá giảng viên. Do đó, theo tác giả để đánh giá đầy đủ năng lực của giảng viên trong lĩnh vực giảng dạy cần có những tiêu chí đánh giá bao quát toàn bộ những yêu cầu về hoạt động giảng dạy đối với mỗi giảng viên [12, tr131 – 135]. Bài viết “Một số quan điểm và mô hình về giảng dạy hiệu quả ở bậc đại học” của Th.S Nguyễn Thị Kim Thư (2006), đăng trên Kỷ yếu hội thảo đảm bảo chất lượng trong đổi mới giáo dục đại học. Trong bài viết tác giả đánh giá vai trò của chất lượng GV là một trong những yếu tố quan trọng quyết định chất lượng học tập của SV, vì vậy cần phải nâng cao trình độ 15 giảng viên và cải tiến chất lượng giảng dạy. Tác giả cũng đưa ra ba biện pháp và quy trình giảng dạy mà người giảng viên cần thiết phải thực hiện: phương pháp phù hợp với đối tượng giảng dạy thông qua việc kết hợp và ứng dụng kiến thức nền của SV và quá trình học tập phương pháp giảng dạy phù hợp với nội dung giảng dạy thông qua việc kết hợp và ứng dụng kiến thức nền về nội dung môn học và quá trình học tập [19]. Năm 2010 Hoàng Trọng Dũng với đề tài “Tác động của việc lấy ý kiến phản hồi từ sinh viên tới hoạt động giảng dạy tại trường đại học dân lập Văn Lang” đã cho thấ y hoạt động sinh viên đánh giá giảng viên đã làm cho các giảng viên thay đổ i tić h cực. Tác giả đã sử dụng kết quả khảo sát của 2 đợt đánh giá cách nhau 5 năm, qua việc sử dụng thố ng kê toán học so sánh kế t quả giữa 2 đợt khảo sát tác giảđã rút ra kế t luận các giảng viên đã có sự thay đổi tích cực về phương pháp giảng dạy, phương pháp kiể m tra đánh giá sau khi nhận được ý kiế n đánh giá của sinh viên[10]. Năm 2011, tác giả Nguyễn Thị Thu Hương đã triǹ h bày đề tài “Sự thích ứng của giảng viên đối với hoạt động sinh viên đánh giá giảng viên tại đại học Thái Nguyên”. Nghiên cứu cho thấ y giảng viên có s ự thích ứng khá cao đố i với ho ạt động sinh viên đánh giá giảng viên . Hoạt động sinh viên đánh giá giảng viên đã mang lại hiệu quả giúp giảng viên cải thiện được chất lượng giảng dạy [13]. Như vậy, nhìn chung các nghiên cứu trong nước đã tập trung nghiên cứu vào sự cầ n thiế t , các tiêu chí, công cụ đánh gia m ức độ hài lòng của sinh viên đối với giảng viên, các yếu tố tác động đến hoạt động sinh viên đánh giá giảng viên. Tuy nhiên, kết quả đánh giá của SV là khác nhau đối với từng trường, từng đối tượng khảo sát, phụ thuộc nội dung khảo sát, và kết quả đánh giá của SV chịu ảnh hưởng, bởi các nhân tố chủ quan và khách quan. 16 Tiểu kết: Qua những nghiên cứu của tác giả đi trước, thấy được đánh giá của SV về hoạt động giảng dạy của giảng viên là có giá trị và là một nguồn thông tin hết sức cho việc nâng cao chất lượng đào tạo mỗi cơ sở GDĐH. Tuy nhiên, kết quả đánh giá của SV là khác nhau đối với từng trường, từng đối tượng khảo sát, phụ thuộc nội dung khảo sát, và kết quả đánh giá của SV chịu ảnh hưởng bởi các nhân tố chủ quan và khách quan. Điều này giúp cho tác giả mong đợi rằng kết quả nghiên cứu trên một đối tượng khác sẽ cho ra những điểm khác nhau đối với các nghiên cứu trước và có thể dựa vào đó để từng bước đáp ứng kỳ vọng của đối tượng mà giảng viên trường Đại học Lao động Xã hội đang thực hiện nhiệm vụ giảng dạy cũng như nâng cao chất lượng đào tạo Trường Đại học Lao động Xã hội. 3. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài 3.1. Ý nghĩa lý luận Nghiên cứu được tiếp cận dưới góc độ của xã hội học, những kết quả thu được sẽ góp phần làm rõ, mô tả, giải thích về thực trạng những kết quả đánh giá của sinh viên về hoạt động giảng dạy của giảng viên. Đồng thời những kết quả của luận văn này có thể là sự minh họa thêm cho các lý thuyết về sinh viên viên đánh giá giảng viên đối với phương pháp giảng dạy, kiến thức giảng viên và mức độ dân chủ trong giao tiếp của giảng viên với sinh viên trong quá trình đào tạo. Việc nghiên cứu đánh giá của người học về hoạt động giảng dạy của giảng viên còn sử dụng nhiều lý luận, thuật ngữ xã hội học và các ngành xã hội học chuyên biệt khác như xã hội học giáo dục, xã hội học văn hóa, chính sách xã hội… nhằm bổ sung, hoàn thiện cho vấn đề nghiên cứu. 3.2. Ý nghĩa thực tiễn 17
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan