A. Lêi nãi ®Çu
ViÖt Nam ®ang tõng b-íc tiÕn tíi héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi. §Ó b¾t
kÞp víi tiÕn tr×nh nµy th× chóng ta ph¶i liªn tôc cã nh÷ng c¶i c¸ch nh»m lµm
phï hîp vµ thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
Trong ®ã viÖc thùc hiÖn c¶i c¸ch vÒ thuÕ lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng,
nh»m lµm t¨ng søc c¹nh tranh trªn c¸c lÜnh vùc vÒ th-¬ng m¹i mËu dÞch,
nguån vèn ®Çu t- tõ n-íc ngoµi.
TiÕn tíi khi HiÖp ®Þnh vÒ thuÕ quan AFTA vµ héi nhËp WTO th× nh÷ng
biÕn ®æi vÒ c¬ cÊu thuÕ vµ nguån thu ng©n s¸ch lµ mét ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh
khái. V× thÕ chóng ta cÇn ph¶i c¶i c¸ch thuÕ nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng thuÕ
cßn nhiÒu thiÕu sãt ®Ó ®¸p øng ®ßi hái cña thêi kú míi.
Tõ khi ra ®êi cho ®Õn nay thuÕ GTGT ®· chiÕm ®-îc vÞ trÝ quan träng
trong hÖ thèng thuÕ cña c¸c n-íc.
ThuÕ GTGT lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu, ng-êi tiªu dïng lµ ng-êi chÞu
thuÕ nh-ng ng-êi b¸n hµng lµ ng-êi nép thuÕ. Vai trß cña nã lµ ®iÒu tiÕt thu
nhËp ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi, t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ n-íc.
LuËt thuÕ GTGT ®-îc Quèc héi kho¸ IX th«ng qua t¹i kú häp thø II, cã
hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1/1/1999, thay thÕ cho LuËt thuÕ doanh thu.
Tõ khi chóng ta ¸p dông LuËt thuÕ GTGT ®Õn nay, ®· ®em l¹i nh÷ng
thµnh c«ng vµ nh÷ng mÆt h¹n chÕ. Sè thu ng©n s¸ch t¨ng lªn, s¶n xuÊt t¨ng,
thuÕ GTGT kh«ng thu trïng l¾p… Tuy nhiªn, nã còng sím béc lé nh÷ng h¹n
chÕ: nhiÒu vÊn ®Ò næi cém vÒ chÝnh s¸ch nh- hai ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ t¹o ra
hai "s©n ch¬i" kh«ng b×nh ®¼ng, lîi dông chñ tr-¬ng hoµn thuÕ ®Ó lµm hå s¬
gi¶ rót ruét, moi tiÒn cña ng©n s¸ch.
C©u hái ®Æt ra lµ ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó thuÕ GTGT thùc sù trë thµnh mét
s¾c thuÕ tiÕn bé, phï hîp víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam lµ ®iÒu cßn lµm ®au ®Çu
c¸c nhµ qu¶n lý vµ nhµ lËp ph¸p.
Trong khu«n khæ ®Ò ¸n m«n häc, em xin m¹o muéi bµn vÒ thuÕ GTGT
víi ®«i ®iÒu sau:
Ch-¬ng I: §¹i c-¬ng vÒ thuÕ vµ thuÕ GTGT
Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng vµ vai trß luËt thuÕ GTGT ë ViÖt Nam
Ch-¬ng III: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn thuÕ GTGT
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o §Æng Ngäc §øc vµ mét sè gi¶ng viªn
kh¸c ®· tËn t×nh gióp ®ì ®Ó em hoµn thµnh b¶n ®Ò ¸n nµy.
1
B. Néi dung
Ch-¬ng I : §¹i c-¬ng vÒ thuÕ vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng
1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm vÒ thuÕ
ThuÕ lµ kho¶n ®ãng gãp b¾t buéc theo luËt ®Þnh kh«ng hoµn l¹i trùc tiÕp
®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c«ng d©n cho nhµ n-íc.
XuÊt ph¸t tõ ®Þnh nghÜa trªn ta cã thÓ thÊy mét sè tÝnh chÊt c¬ b¶n vµ
quan träng cña thuÕ.
- ThuÕ lµ kho¶n ®ãng gãp mang tÝnh chÊt c-ìng chÕ vµ ph¸p lÝ cao.
- ThuÕ lµ khoµn ®ãng gãp mang tÝnh kh«ng haßn tr¶ trùc tiÕp ®èi víi
c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc nép thuÕ
- Trong nguån thu ng©n s¸ch cña nhµ n-íc th× thuÕ chiÕm mét tØ träng
rÊt lín. ThuÕ lµ c¬ së quan träng trong viÖc ®¶m b¶o sù tån t¹i cña
bé m¸y nhµ n-íc vµ gióp bé m¸y nhµ n-íc cã thÕ thùc hiÖn ®-îc
c¸c chÝnh s¸ch ®Æt ra.
Ph©n lo¹i thuÕ
Theo tÝnh chÊt ®iÒu tra ®iÒu tiÕt cña thuÕ ng-êi ta chia thµnh hai lo¹i lµ
thuÕ trôc thu vµ thuÕ gi¸n thu
Theo ph¹m vi ®iÒu tiÕt cña thuÕ, ng-êi ta chia thµnh thuÕ chung vµ thuÕ
cã lùa chän
Theo c¬ së thuÕ ng-êi ta chia thµnh c¸c lo¹i nh- sau:
ThuÕ thu nhËp
ThuÕ tµi s¶n: lo¹i thuÕ nµy ®¸nh tren c¸c tµi s¶n cã gi¸ trÞ.
ThuÕ kinh doanh: lo¹i thuÕ nµy ®¸nh vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
ThuÕ tiªu dïng: lo¹i thuÕ nµy ®¸nh vµo hµnh ho¸ mµ b¹n tiªu dïng
1.2 Nh÷ng kh¸i niªm c¬ b¶n vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng
1.2.1 Gi¸ trÞ gia t¨ng vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.
Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ kho¶n gi¸ trÞ míi t¨ng thªm cña hµng hãa dÞnh vô
ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, l-u th«ng tíi tiªu dïng.
2
ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT) cßn ®-îc gäi lµ VAT lµ lo¹i thuÕ chØ ®¸nh
trªn phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm qua mçi kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ
tæng sè thuÕ thu ®-îc ë c¸c kh©u chÝnh b»ng sè thuÕ tÝnh trªn gi¸ b¸n cho
ng-êi tiªu dïng.
VÒ b¶n chÊt ng-êi chÞu thuÕ GTGT lµ ng-êi tiªu dïng, hoÆc ng-êi s¶n
xuÊt, hoÆc c¶ ng-êi s¶n xuÊt vµ ng-êi tiªu dïng phô th-éc vµ mèi quan hÖ
cung cÇu cña lo¹i hang ho¸ ®ã trªn thÞ tr-êng.
1.2.2 ThuÕ GTGT cã c¸c kh¸i niÖm chung.
§èi t-îng chÞu thuÕ GTGT: Lµ nh÷ng hµng ho¸, dich vô theo quy ®Þnh
cña luËt ph¸p ph¶i chÞu thuÕ vµ thuÕ ®-îc tÝnh dùa trªn gi¸ trÞ b»ng tiÒn cña
hµng ho¸, dÞch vô ®ã.
§èi t-îng nép thuÕ: Lµ ®èi t-îng trùc tiÕp cã quan hÖ vÒ mÆt nghÜa vô
®èi víi c¬ quan thuÕ. Lµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã s¶n xuÊt, kinh doanh, nhËp
khÈu hµng ho¸, dÞch vô thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT theo quy ®Þnh trong luËt
thuÕ GTGT cña tõng n-íc. Tuy nhiªn ta cã thÓ hiÓu ®èi t-îng tiªu dïng cuèi
cïng lµ ng-êi ph¶i chÞu toµn bé sè thuÕ tÝnh trªn GTGT tõ kh©u s¶n xuÊt ®Õn
tay ng-êi tiªu dïng. Trong qu¸ trinh lu©n chuyÓn trªn thÞ tr-êng c¬ quan thuÕ
lu«n ph¶i tiÕn hµnh tinh to¸n thu thuÕ ®Çu ra vµ hoµn thuÕ ®Çu vµo cho c¸c
kh©u lu©n chuyÓn trªn thÞ tr-êng. Hµng ho¸, dÞch vô ®Õn tay ng-êi tiªu dïng
®· bao hµm toµn bé thuÕ GTGT cña c¸c kh©u tr-íc trong gi¸.
C¨n cø vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ
- C¨n cø tÝnh thuÕ: C¨n cø tÝnh thuÕ bao gåm gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ
suÊt.
Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô lµ gi¸ ch-a cã thuÕ cña hµng
ho¸ dÞch vô ®ã.
ThuÕ suÊt ¸p dông cho luËt thuÕ GTGT ®-îc nghiªn cøu sao cho phï
hîp nhÊt víi ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña tõng quèc gia. ThuÕ suÊt thuÕ GTGT th«ng
th-êng chØ gåm tõ mét ®Õn ba møc nh-ng trªn thÕ giíi xu h-íng ®¬n gi¶n ho¸
sè l-îng thuÕ suÊt thuÕ GTGT nh»m ®¬n gi¶n biÓu thuÕ, ®¬n gi¶n ho¸ c«ng
t¸c hµnh chÝnh thuÕ còng nh- t¹o sù th«ng tho¸ng, cëi më s½n sµng héi nhËp
c¸c nhãm, c¸c céng ®ång kinh tÕ trong khu vùc vµ trong ch©u lôc
- Ph-¬np ph¸p tÝnh thuÕ:
3
VÒ mÆt lý thuyÕt cã 4 ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép:
+ Ph-¬ng ph¸p céng th¼ng trùc tiÕp hay cßn gäi lµ ph-¬ng ph¸p kÕ
to¸n:
ThuÕ GTGT = ThuÕ suÊt x (tiÒn c«ng + lîi nhuËn)
+ Ph-¬ng ph¸p céng gi¸n tiÕp:
ThuÕ GTGT = ThuÕ suÊt x tiªn c«ng + thuÕ suÊt x lîi nhuËn
+ Ph-¬ng ph¸p trõ trùc tiÕp:
ThuÕ GTGT = thuÕ suÊt x (gi¸ ®Çu ra – gi¸ ®Çu vµo).
+ Ph-¬ng ph¸p trï gi¸n tiÕp (cßn gäi lµ ph-¬ng ph¸p ho¸ ®¬n hay
ph-¬ng ph¸p khÊu trõ)
ThuÕ GTGT = (thuÕ suÊt x gi¸ ®Çu ra) – (thuÕ suÊt x gi¸ ®Çu vµo)
4
Ch-¬ngII: Thùc tr¹ng vµ vai trß thuÕ GTGT ë ViÖt Nam
2.1 Sù cÇn thiÕt khi ban hµnh luËt thuÕ GTGT.
Trªn lý thuyÕt, thuÕ GTGT mang tinh khoa häc r©t cao, cã kh¶ n¨ng t¹o
®-îc c«ng b»ng trong viÖc tÝnh thuÕ, thóc ®Èy c¸c danh nghiÖp c¶i tiÕn qu¶n lÝ
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh ®Ó c¹nh tranh thuËn lîi ë trong vµ ngoµi
n-íc. §iÓm næi bËt cña thuÕ GTGT lµ kh¾c phôc ®-îc nh-îc ®iÓm thu trïng
l¾p, chång chÐo qua nhiÒu kh©u cña thuÕ doanh thu. Tõ l©u sù chång chÐo nµy
cña thuÕ doanh thu ®· g©y nhiÒu kªu ca, phµn nµn cña hÇu hÕt c¬ së kinh
doanh vµ ng-êi tiªu dïng v× nã ¶nh h-ëng tiªu cùc ®Õn gi¸ c¶ hµng ho¸. ThuÕ
doanh thu tÝnh trªn toµn bé gi¸ b¸n qua tõng kh©u cã nghÜa lµ trong tr-êng
hîp mua cao, b¸n h¹ doanh nghiÖp vÉn ph¶i nép thuÕ doanh thu. Ng-îc l¹i
thuÕ GTGT chØ thu trªn gi¸ trÞ t¨ng thªm mµ doanh nghiÖp t¹o ra, thËm chÝ
doanh nghiÖp cßn ®-îc hoµn thuÕ khi thuÕ ®Çu vµo cao h¬n thuÕ ®Çu ra. H¬n
n÷a, thuÕ GTGT cßn cã t¸c dông thóc ®Èy xuÊt khÈu, khuyÕn khÝch s¶n xuÊt,
chèng thÊt thu cã hiÖu qu¶, b¶o ®¶m nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ n-íc.
2.2 Néi dung cô thÓ cña luËt thuÕ GTGT
2.2.1 §èi t-îng chÞu thuÕ GTGT:
TÊt c¶ hµng hãa, dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu dïng ë
trong l·n thæ ViÖt Nam lµ ®èi t-îng chÞu thuÕ GTGT.
Tuy nhiªn trong luËt thuÕ GTGT cßn quy ®Þnh 26 ®èi t-îng kh«ng chÞu
thuÕ GTGT. §ã lµ nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô cã mét sè ®Æc ®iÓm sau:
- S¶n phÈm cña mét sè ngµnh s¶n xuÊt vµ kinh doanh trong nh÷ng
®iÒu kiÖn khã kh¨n ph¶i phô thuéc vµo thiªn nhiªn. H¬n n÷a nh÷ng s¶n phÈm
nµy ®-îc s¶n xuÊt ra ®-îc dïng cho chÝnh ng-êi s¶n xuÊt vµ ®êi sèng toµn x·
héi. Do ®ã ph¶i cÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn: Nh- s¶n phÈm
trång trät, ch¨n nu«i, nu«i trång thuû s¶n …
- S¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô thiÕt yÕu phôc vô cho nhu cÇu toµn x·
héi nh»m n©ng cao ®êi sång v¨n ho¸, vËt chÊt kh«ng ngõng t¨ng lªn cña con
ng-êi nh- dÞch vô b¶o hiÓm, dÞch vô kh¸m ch÷a bÖnh, phßng bÖnh, ph¸t sãng
truyÒn thanh, truyÒn h×nh …
5
- S¶n phÈm dÞch vô phôc vô cho nhu cÇu cña x· héi kh«ng v× môc tiªu
lîi nhuËn, nh- muèi i èt, vËn chuyÓn hµnh kh¸ch b»ng xe buýt theo gi¸ vÐ
thèng nhÊt, tµi nguyªn chuyªn dïng cho quèc phßng vµ an ninh …
- C¸c s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô ®-îc -- ®·i th× mang tÝnh x· héi vµ
tÝnh nh©n ®¹o, nh- x©y dùng nhµ t×nh nghÜa, viÖn trî nh©n ®¹o …
- C¸c s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô phôc vô s¶n xuÊt ph¸t triÓn thóc
®Èy s¶n xuÊt ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt: nh- dÞch vô tÝn dông, quü ®Çu
t- chuyÓn giao c«ng nghÖ …
2.2.2 §èi t-îng nép thuÕ GTGT:
TÊt c¶ c¸c tæ chøc c¸ nh©n cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸,
dÞch vô chÞu thuÕ trªn l·nh thæ ViÖt Nam, kh«ng ph©n biÖt ngµnh nghÒ tæ chøc
vµ hinh thøc kinh doanh.
TÊt c¶ mäi tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c cã nhËp khÈu hµng ho¸ chÞu thuÕ
GTGT. NÕu tæ chøc, c¸ nh©n kh«ng kinh doanh nh-ng cã nhËp khÈu hµng ho¸
chÞu thuÕ GTGT ®Ó trùc tiÕp tiªu dïng
1. Tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô:
Bao gåm:
- Doanh ngiÖp nhµ n-íc, tæ chøc kinh tÕ, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi, tæ
chøc x· héi nghÒ nghiÖp, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n …
- Doanh nghiÖp t- nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ
phÇn ®-îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo ph¸p luËt.
- Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi tham gia hîp t¸c kinh doanh
theo luËt ®Çu t- n-íc ngoµi t¹i ViÖt Nam; c¸c c«ng ty n-íc ngoµi vµ tæ chøc
n-íc ngoµi ho¹t ®éng kinh doanh t¹i ViÖt Nam kh«ng theo luËt ®Çu t- n-íc
ngoµi t¹i ViÖt Nam.
2. C¸ nh©n s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô bao gåm nh÷ng
ng-êi kinh doanh déc lËp, hé gia ®×nh, c¸ nh©n hîp t¸c kinh tÕ ®Ó cïng hîp
t¸c s¶n xuÊt, kinh doanh nh-ng kh«ng h×nh thµnh ph¸p nh©n.
2.2.3 C¨n cø vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ:
C¨n cø tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt.
6
1. Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT: theo quy ®Þnh cña luËt thuÕ GTGT, gi¸ tÝnh
thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
- §èi víi hµng ho¸, dÞch vô do c¬ së s¶n xu©t, kinh doanh b¸n ra hoÆc
cung øng cho ®èi t-îng kh¸c lµ gi¸ b¸n ch-a cã thuÕ GTGT.
- §èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu céng víi thuÕ nhËp khÈu,
gi¸ nhËp khÈu t¹i cña khÈu lµ c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT ®-îc x¸c ®Þnh theo quy
®Þnh vÒ gi¸ tÝnh thuÕ hµng ho¸ nhËp khÈu.
Tr-êng hîp hµng ho¸ nhËp khÈu ®-îc miÔn gi¶m thuÕ nh©p khÈu th×
gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ hµng ho¸ nhËp khÈu céng víi thuÕ nhËp khÈu x¸c
®Þnh theo møc thuÕ ®· ®-îc miÔn gi¶m.
- Hµng ho¸, dÞch vô dïng ®Ó trao ®æi, sö dông néi bé, biÕu, tÆng,
gi¸ tÝnh thuÕ GTGT ®-îc x¸c ®Þnh theo gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng ho¸, dÞch vô
cïng lo¹i hoÆc t-¬ng ®-¬ng t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh c¸c ho¹t ®éng nµy.
- Ho¹t ®éng cho thuª tµi s¶n bao gåm cho thuª nhµ, kho, x-ëng, bÕn
b·i, m¸y mãc thiÕt bÞ…
Gi¸ ®Ó tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ cho thuª ch-a cã thuÕ. Tr-êng hîp cho
thuª theo h×nh thøc tr¶ tiÒn thuª tõng k× hoÆc tr¶ tr-íc tiÒn thuª cho mét thêi
h¹n thuª th× thuÕ GTGT tÝnh trªn sè tiÒn thuª tr¶ tõng k× ho¹c tr¶ tr-íc, bao
gåm c¶ tri tr¶ d-íi h×nh thøc kh¸c nh- cho thuª nhµ cã thu tiÒn ®Ó hoµn thiÖn
söa ch÷a, n©ng cÊp nhµ theo yªu cÇu cña bªn thuª.
Gi¸ cho thuª tµi s¶n do c¸c bªn tho¶ thuËn ®-îc x¸c ®Þnh theo hé ®ång.
Tr-êng hîp ph¸p luËt quy ®inh vÒ khung gi¸ thuª th× gi¸ thuª ®-îc x¸c ®Þnh
trong ph¹m vi gi¸ quy ®Þnh.
- §èi víi hµng ho¸ b¸n theo ph-¬ng thøc tr¶ gãp, tÝnh theo gi¸ b¸n tr¶
mét lÇn ch-a cã thuÕ GTGT cña hµng ho¸ ®ã (kh«ng bao gåm l·i tr¶ gãp),
kh«ng tÝnh theo sè tiÒn tr¶ gãp tõng k×.
- §èi víi gia c«ng hµng ho¸, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ gia c«ng ch-a cã
thuÕ, bao gåm: TiÒn c«ng, tiÒn nhiªn liÖu, ®éng lùc, vËt liÖu phô vµ c¸c chi phÝ
kh¸c ®Ó gia c«ng.
- §èi víi ho¹t ®éng xËy dùng vµ l¾p ®Æt trang thiÕt bÞ cho c¸c c«ng
tr×nh x©y dùng (kh«ng ph©n biÖt cã bao thÇu hay kh«ng bao thÇu vËt t-,
nguyªn liÖu) gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ x©y dùng l¾p ®Æt ch-a cã thuÕ GTGT.
7
Tr-êng hîp x©y dùng, l¾p ®Æt c«ng tr×nh thùc hiÖn thanh to¸n theo ®¬n
gi¸ vµ tiÕn ®é h¹ng môc c«ng tr×nh, phÇn viÖc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao
th× thuÕ GTGT tÝnh trªn phÇn gi¸ trÞ hoµn thµnh bµn giao.
- §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô h-ëng tiÒn c«ng hoÆc tiÒn hoa
hång nh- ®¹i lÝ mua, b¸n hµng ho¸, ®¹i lÝ tÇu biÓn, dÞch vô m«i giíi, uû th¸c
xuÊt nhËp khÈu h-ëng hoa hång, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ tiÒn c«ng hoÆc tiÒn
hoa hång ®-îc h-ëng ch-a trõ mét kho¶n phÝ tæn nµo mµ c¬ së thu ®-îc tõ
ho¹t ®éng nµy. Hµng ho¸ do ®¹i lÝ b¸n ra vÉn ph¶i tÝnh thuÕ GTGT trªn gi¸
b¸n ra.
- §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh vËn t¶i bèc xÕp th× gi¸ tÝnh thuÕ TGT lµ
gi¸ c-íc vËn t¶i, bèc xÕp ch-a cã thuÕ GTGT.
- Ho¹t ®éng vËn t¶i bao gåm: VËn t¶i hµnh kh¸ch, hµng ho¸ b»ng c¸c
ph-¬ng tiÖn ®-êng s¾t, ®-êng bé, ®-êng hµng kh«ng….
- §èi víi ho¹t ®éng vËn t¶i hµng kh«ng, ®-êng biÓn, …. Cã ho¹t ®éng
vËn t¶i quèc tÕ (doanh thu thu ®-îc tõ ho¹t ®éng vËn t¶i ë n-íc ngoµi vµ tõ
ViÖt Nam ®i n-íc ngoµi) Khong chÞu thuÕ GTGT.
- §èi víi hµng ho¸, dÞch vô ®-îc dïng c¸c chøng tõ nh- tem th- b-u
chÝnh, vÐ c-íc vËn t¶i…
- Gi¸ tÝnh thuÕ ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸, dÞch vô bao gåm c¶ kho¶n phô
thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ hµng ho¸, dÞch vô mµ c¬ së kinh doanh d-îc
h-ëng.
- C¸c kho¶n phô thu mµ c¬ së kinh doanh thu theo chÕ ®é cña nhµ n-íc
kh«ng tÝnh vµo doanh thu cña c¬ së kinh doanh thi thuÕ GTGT kh«ng tÝnh víi
c¸c kho¶n phô thu nµy.
2. ThuÕ suÊt thuÕ GTGT:
- ThuÕ xuÊt 0% ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu.
Hµng ho¸ xuÊt khÈu bao gåm c¶ hµng ho¸ gia c«ng xuÊt khÈu. XuÊt
khÈu bao gåm xuÊt ra n-íc ngoµi, xuÊt vµo khu chÕ suÊt.
C¸c tr-êng hîp ®-a hµng ho¸ ra n-íc ngoµi ®Ó b¶n gií thiÖu s¶n
phÈm t¹i c¸c héi chî triÓn l¸m nÕu cã ®ñ c¨n cø x¸c ®Þnh lµ hµng ho¸ xuÊt
khÈu còng ®-îc ¸p dông thuÕ xuÊt 0%.
8
Hµng ho¸ cña c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt khÈu ra n-íc ngoµi,
®-îc ¸p dông thuÕ xuÊt 0% pahØ cã hå s¬, chøng tõ chøng minh hµng ho¸ thùc
tÕ ®· xuÊt khÈu, cô thÓ sau ®©y:
+ Hîp ®ång b¸n hµng ho¸ hoÆc hîp ®ång s¶n xuÊt, gia c«ng hµng
xuÊt khÈu víi n-íc ngoµi.
+ Ho¸ ®¬n b¸n hµng hoÆc xuÊt tr¶ hµng gia c«ng cho n-íc ngoµi,
doanh nghiÖp chÕ xuÊt.
+ Tê khai h¶i quan vÒ hµng xuÊt khÈu cã kiÓm tra, x¸c nhËn ®· xuÊt
khÈu cña c¬ quan h¶i quan.
- ThuÕ xuÊt 5% ®èi víi hµng ho¸ dÞch vô:
+ N-íc s¹ch phôc vô s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t do c¸c c¬ së s¶n xuÊt,
kinh doang n-íc khai th¸c tõ nguån n-íc tù nhiªn cung cÊp cho c¸c ®èi t-îng
sö dông n-íc (trõ n-íc s¹ch do c¸c c¬ së khai th¸c tõ n«ng th«n, miÒn nói, h¶i
®¶o, vïng s©u vïng xa ®Ó phôc vô vho s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t ë vïng ®ã kh«ng
thuéc diÖn chÞu thuÕ vµ c¸c lo¹i n-íc thuéc nhãm thuÕ suÊt).
+ ThiÕt bÞ m¸y mãc vµ công cô chuyªn dïng cho y tÕ nh- c¸c lo¹i
m¸y soi, chiÕu, chôp, dïng ®Ó kh¸m ch÷a bÖnh, c¸c thiÕt bÞ chuyªn dïng ®Ó
mæ, ®iÒu trÞ vÕt th-¬ng …
+ Thuèc ch÷a bÖnh, phßng bÖnh bao gåm c¸c lo¹i thuèc dïng cho
ng-êi vµ vËt nu«i
+ Gi¸o cô dïng ®Ó gi¶ng d¹y ®Ó häc tËp bao gåm gi¸o cô trùc quan,
th-íc kÎ b¶ng phÊn …
+ §å ch¬i cho trÎ em s¸ch gi¸o khoa kü thuËt, s¸ch v¨n häc nghÖ
thuËt, s¸ch phôc vô thiÕu nhi … trõ s¸ch v¨n b¶n ph¸p luËn lµ sach in v¨n b¶n
ph¸p luËt, chØ thÞ, nghÞ ®Þnh, nghÞ quyÕt cña §¶ng, nhµ n-íc thuéc diÖn kh«ng
chÞu thuÕ quy ®Þnh t¹i kho¶n 13 ®iÒu 14 luËt thuÕ GTGT.
+ Kinh doanh c¸c mÆt hµng lµ s¶n phÈm trång trät, s¶n phÈm ch¨n
nu«i …
+ S¶n ph¨m b»ng ®ay, cãi, tre, løa, l¸ nh-: Th¶m ®ay, bao ®ay, th¶m
s¬ dõa, chiÕu s¶n xuÊt b»ng ®ay …
9
+ B«ng s¬ chÕ tõ b«ng trång trong n-íc lµ b«ng ®· ®-îc bá vá, h¹t
vµ ph©n lo¹i.
+ Thøc ¨n gia sóc, gia cÇm vµ thøc ¨n cho ®éng vËt nu«i kh¸c bao
gåm lo¹i thøc ¨n ®· hoÆc ch-a ®-îc chÕ biÕn tæng hîp nh- c¸m b·, kh« l¹c,
bét c¸ …
+ DÞch vô khoa häc, kü thuËt bao gåm c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu,
øng dông h-íng dÉn vÒ khoa häc ky thuËt.
+ DÞch vô trùc tiÕp phcô vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp bao gåm c¸c ho¹t
®éng nh- cµy, bõa ®Êt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp; ®µo, ®¾p, l¹o…
+ X©y dùng, l¾p ®Æt
+ VËn t¶i, bèc xÕp
- Møc thuÕ suÊt 10% ®èi víi hµng ho¸ dÞch vô :
+ S¶m phÈm khai kho¸ng dÇu má, khÝ ®èt, quÆng kim lo¹i. Phi kinh lo¹i
vµ c¸c s¶n phÈm khai kho¸ng kh¸c.
+ §iÖn th-¬ng phÈm do c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ®iÖn b¸n ra
kh«ng ph©n biÖt nguån ®iÖn s¶n xuÊt lµ thuû ®iÖn, nhiÖt ®iÖn …
+ S¶n phÈm ®iÖn tö, ®å ®iÖn, c¬ khÝ
+ S¶n ph¶n ho¸ chÊt, mü phÈm …
- Møc thuÕ suÊt 20% ®èi víi hµng ho¸ dÞch vô: Vµng, b¹c, ®¸ qu y do
c¬ së kinh doanh mua vµo b¸n ra; xæ sè kiÕm thiÕt vµ c¸c lo¹i h×nh xæ sè
kh¸c; ®¹i lÝ tµu biÓn; dÞch vô m«i giíi …
Ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT: Cã 2 ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT
- Ph-¬ng ph¸p kh©u trõ thuÕ:
a. §èi t-îng ¸p dông: Lµ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh, bao gåm c¸c
doanh nghiÖp nhµ n-íc, doanh nghiÖp ®Çu t- n-íc ngoµi, doanh nghiÖp tnh©n, c¸c c«ng ty cæ phÈn hîp t¸c x· vµ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh kh¸c,
trõ c¸c ®èi t-îng ¸p dông tÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn GTGT
t¹i ®iÓm 2 d-íi ®©y.
b. X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép nh- sau:
Sè thuÕ GTGT
thuÕ GTGT
ph¶i nép
=
®Çu ra
10
-
thuÕ GTGT
®Çu vµo
Trong ®ã:
ThuÕ GTGT
®Çu ra
gi¸ tÝnh thuÕ
thuÕ suÊt
=
hµng ho¸, dÞch vô x thuÕ GTGT
chÞu thuÕ b¸n ra
cña hµng ho¸
dÞch vô
C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îc tÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ
thuÕ khi b¸n hµng ho¸ dÞch vô ph¶i tÝnh vµ thu thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch
vô b¸n ra. Khi nép ho¸ ®¬n b¸n hµng ho¸, dÞch vô c¬ së kinh doanh ph¶i nghi
râ gi¸ b¸n ch-a cã thuÕ, thuÕ GTGT vµ tæng sè tiÒn ng-êi mua ph¶i thanh
to¸n. Tr-êng hîp chØ nghi gi¸ thanh to¸n kh«ng nghi gi¸ ch-a cã thuÕ vµ thuÕ
GTGT th× thuÕ GTGt cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra, tÝnh trªn gi¸ thanh to¸n
ghi trªn ho¸ ®¬n chøng tõ.
ThuÕ GTGT ®Çu vµo c¬ së kinh doanh ®-îc tÝnh khÊu trõ quy ®Þnh nhsau:
+ ThuÕ ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh
hµng ho¸, dÞch vôchÞu thuÕ GTGT th× ®-îc khÊu trõ.
+ ThuÕ ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞch vô ®-îc khÊu trõ ph¸t sinh trong
th¸ng nµo ®-îc kª khai khÇu trõ khi x¸c ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép cña th¸ng ®ã
kh«ng ph©n biÖt ®· xuÊt dïng hay ®Ó trong kho.
Tr-êng hîp c¬ së kinh doanh mua vËt t-, hang hãa kh«ng cã ho¸ ®¬n
chøng tõ hoÆc cã ho¸ ®¬n, chøng tõ kh«ng ph¶i lµ ho¸ ®¬n GTGT nhung
kh«ng ghi riªng sè thuÕ GTGT ngoµi ra b¸n th× kh«ng ®-îc khÊu trõ thuÕ ®Çu
vµo, trõ c¸c tr-êng hîp cã quy ®Þnh riªng sau:
-> Tr-êng hîp hµng ho¸, dÞch vô mua vµo lµ lo¹i ®-îc dïng chøng tõ
khi gi¸ thanh to¸n lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT th× c¬ së ®-îc c¨n cø vµo gi¸ ®· cã
thuÕ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ kh«ng cã thuÕ vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
-> Tr-êng hîp c¬ së s¶n xuÊt, chÕ biÕn nguyªn nhiªn liÖu lµm n«ng s¶n,
l©m s¶n , thuû s¶n ch-a qua chÕ biÕncña ng-êi s¶n xuÊt b¸n ra kh«ng cã ho¸
®¬n sÏ ®-îc tÝnh khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo theo tØ lÖ phÇn tr¨m tÝnh trªn gi¸ trih
hµng ho¸ mua vµo:
5% ®èi víi s¶n phÈm trång trät thuéc c¸c c©y lÊy nhùa, lÊy mñ, lÊy dÇu,
mÝa c©y, chÌ bót t-¬i, lóa, ng«, khoai, …
11
3% ®èi víi c¸c laäi s¶n phÈm lµ n«ng s¶n, n«ng s¶n cã quy ®Þnh trong
nhãm ®-îc khÊu trõ theo 5% trªn ®©y.
ViÖc tÝnh khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo ®èi víi nguyªn liÖu mua vµo lµ n«ng
s¶n, l©m s¶n, thuû s¶n trªn ®©y kh«ng ¸p dông ®èi víi c¸c c¬ së mua ®Ó s¶n
xuÊt hµng xuÊt khÈu, kinh doanh th-¬ng nghiÖp, kinh doanh ¨n uèng.
-> Tr-êng hîp hµng ho¸, dÞch vô mua vµo cïng ®ång thêi cho s¶n xuÊt,
kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chiu thuÕ GTGT vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT th×
chØ ®-îc khÊu trõ sè thuÕ ®Çu vµo cña hµng ho¸, dÞhc vô dïng cho s¶n xuÊt,
kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT.
Cë së s¶n xuÊt kinh doanh ho¹ch to¸n riªng thuÕ ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ
vµ kh«ng ®-îc khÊu trõ; tr-êng hé kh«ng ho¹ch to¸n riªng ®-îc th× ®-îc khÊu
trõ theo tØ lÖ % gi÷a doanh sè chÞu thuÕ GTGT so víi t«ng doanh thu.
Tr-êng hîp c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh c¶ hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ
GTGT vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT nh-ng kh«ng ho¹ch to¸n riªng ®-îc thuÕ
®Çu vµo ®-îc khÊu trõ th× thuÕ ®Çu vµo ®-îc tÝnh khÊu trõ theo tØ lÖ phÇn tr¨m
doanh sè hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra.
ThuÕ ®Çu vµo cña tµi s¶n cè ®Þnh ®-îc khÊu trõ nh- sau:
§èi víi c¬ së kinh doanh cã sè thuÕ ®Çu vµo cña t¶i s¶n cè ®Þnh ®-îc
khÊu trõ th× kª khai khÊu trõ nh- ®èi víi vËn t-, hµng ho¸ kh¸c, ….
Truêng hîp sè thuÕ ®Çu vµo cña tµi s¶n cè ®Þnh lín th× c¬ së ®-îc khÊu
trõ dÇn, nÕu ®· khÊu trõ 3 th¸ng mµ sè thuÕ cßn l¹i ch-a ®-îc khÊu trõ vÉn
cßn th× doanh nghiÖp lµm thñ tôc yªu cÇu c¬ quan thuÕ xÐt hoµn l¹i sè thuÕ
®-îc khÊu trõ.
Riªng ®èi víi c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng ®· d¨ng kÝ nép thuÕ
GTGT nh-ng lµ c¬ së ®Çu t- míi, ch-a ph¸t sinh doanh thu b¸n hµng, ch-a cã
thuÕ ®Çu ra ®Ó khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo cña tµi s¶n cè ®Þnh míi ®Çu t-, nÕu thêi
gian ®Çu t- tõ 1 n¨m trë lªn ®-îc xem xÐt hoµn thuÕ ®Çu vµo theo tõng n¨m vµ
tÝnh theo n¨m d-¬ng lÞch.
Tr-êng hîp sè thuÕ GTGT phat sinh lín, c¬ së cã thÓ ®Ò nghÞ hoµn thuÕ
theo tõng quy.
- Ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT trùc tiÕp trªn GTGT:
12
a) §èi t-îng ¸p dông ph-¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn GTGT:
+ C¸ nh©n s¶n xuÊt, kinh doanh lµ ng-êi ViÖt Nam;
+ Tæ chøc, c¸ nh©n ng-êi n-íc ngoµi kinh doanh ë ViÖt Nam kh«ng
theo luËt ®Çu t- n-íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ch-a thùc hiÖn c¸c diÒu kiÖn vÒ kÕ
to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ ®Ó lµm c¨n cø tÝnh thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ
+ C¬ së kinh doanh, mua b¸n vµng b¹c, ®¸ quy, ngo¹i tÖ.
b) X¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép lµ:
Sè thuÕ
GTGT cña
thuÕ suÊt thuÕ
GTGT
=
hµng ho¸, dÞch vô x
GTGT cña hµng
ph¶i nép
chÞu thuÕ b¸n ra
ho¸ dÞch vô ®ã
C¨n cø tÝnh thuÕ ë ®©y lµ phÇn GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô chÞu
thuÕ GTGT ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
GTGT
cña hµng ho¸
dÞch cô b¸n ra
=
Gi¸ thanh to¸n
cña hµng ho¸
dÞch vô b¸n ra
-
Gi¸ thanh to¸n
cña hµng ho¸,
dÞch vô mua
vµo t-¬ng øng
c) Ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh GTGT lµm c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép
®èi víi tõng c¬ së kinh doanh nh- sau:
+ §èi víi c¬ së kinh doanh ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ viÖc mua, b¸n hµng ho¸,
dÞch vô cã ho¸ ®¬n, chøng tõ, ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n th× GTGT ®-îc x¸c
®Þnh c¨n cø vµo gi¸ mua, gi¸ b¸n ghi trªn chøng tõ.
+ §èi víi c¬ së kinh doanh ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ ho¸ ®¬n, chøng tõ b¸n
hµng ho¸ dÞch vô x¸c ®Þnh ®-îc ®óng doanh thu b¸n hµng hãa, dÞch vô theo
ho¸ ®¬n b¸n hµng ho¸, dÞch vô nh-ng kh«ng cã ®ñ ho¸ ®¬n mua hµng ho¸,
dÞch vô th× GTGT ®-îc x¸c ®Þnh b»ng doanh thu nh©n víi tØ lÖ phÇn tr¨m
GTGT tÝnh trªn doanh thu.
+ §èi víi c¸ nh©n hé kinh doanh ch-a thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn ch-a
®Çy ®ñ ho¸ ®în chøng tõ mua, b¸n hµng ho¸, dÞch vô th× c¬ quan thuÕ c¨n cø
vµo t×nh h×nh kinh doanh cña tõng hé Ên ®Þnh møc doanh thu tÝnh thuÕ; GTGT
®-îc x¸c ®Þnh b»ng doanh thu Ên ®Þnh nh©n víi tØ lÖ phÇn tr¨m GTGT tÝnh
trªn doanh thu. ThuÕ GTGT mµ c¬ së nµy ph¶i nép ®-îc tÝnh nh- sau:
13
ThuÕ GTGT
ph¶i nép
=
Doanh thu
tØ lÖ (%)
ThuÕ suÊt
tÝnh thuÕ
x GTGT x GTGT cña
(Ên ®Þnh)
(Ên ®Þnh)
hµng ho¸, dÞch
vô t-¬ng øng
C¸c c¬ së kinh doanh ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ viÖc mua, b¸n hµng ho¸,
dÞch vô cã ho¸ ®¬n chøng tõ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
1. Cë së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo
ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ ph¶i sñ dông ho¸ ®¬n GTGT (trõ tr-êng
hîp ®-îc dïng chøng tõ ghi gi¸ thanh to¸n lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT)
Khi lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng ho¸, dÞch vô c¬ sá kinh doanh ph¶i ghi
®Çy ®ñ ®óng c¸c yªu tè quy ®Þnh trªn ho¸ ®¬n vµ ghi râ: Gi¸ b¸n ch-a
cã thuÕ, phô phÝ phô thu thªm, thu ngoµi gi¸ b¸n nªu cã, thuÕ GTGT,
tæng gi¸ thanh to¸n ®· cã thuÕ.
NÕu c¬ së kinh doanh b¸n hµng ho¸, dÞch vô kh«ng ghi t¸ch riªng
doanh sè b¸n vµ thuÕ GTGT, chØ ghi chung gi¸ thanh to¸n th× thuÕ
GTGT ®Çu ra ph¶i tÝnh trªn giµ thanh to¸n
2. C¸c c¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ trùc tiÕp trªn
GTGT vµ c¸c c¬ së kinh doanh hang ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc ®èi
t-îng nép thuÕ GTGT sö dông ho¸ ®¬n th«ng th-êng. Gi¸ b¸n hµng
ho¸, dÞch vô ghi trªn ho¸ ®¬n lµ gi¸ thùc ®· thanh to¸n cã thuª GTGT.
1. C¬ së kinh doanh muèn s- dông ho¸ ®¬n, chøng tõ kh¸c víi
mÉu quy ®Þnh chung ph¶i ®¨ng kÝ víi tæng côc thuÕ vµ chØ ®-îc sö dông
khi ®· ®-îc th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho phÐp sö dông. Mäi tr-êng hîp
danh nghiÖp ®¨ng kÝ sö dông ho¸ ®¬n, chøng tõ in ph¶i ®¶m b¶m c¸c
néi dung, chi tiªu ghi trong ho¸ ®¬n theo mÉu quy ®Þnh.
2. C¬ së kinh doanh trùc tiÕp b¸n lÎ hµng ho¸ cung øng dÞch vô
cho ng-êi tiªu dung hµng ho¸, dÞch vô cã gi¸ trÞ th©p d-êi møc quy ®Þnh
ph¶i lËp ho¸ ®¬n th× cã thÓ kh«ng ph¶i lËp ho¸ ®¬n. NÕu c¬ së kh«ng
lËp ho¸ ®¬n th× ph¶i lËp b¶n kª b¸n lÎ theo mÉu sè 05/GTGT ®Ó lµm c¨n
cø tÝnh thuÕ GTGT; tr-êng hîp ng-êi mua yªu cÇu lËp ho¸ ®¬n b¸n
hµng th× ph¶i lËp ho¸ ®¬n theo ®óng quy ®Þnh.
14
3. C¬ së kinh doanh mua c¸c mÆt hµng lµ n«ng s¶n, l©m s¶n,
thuû s¶n cña ng-êi s¶n xuÊt trùc tiÕp b¸n ra hoÆc ng-êi kh«ng kinh
doanh b¸n, nÕu kh«ng cã ho¸ ®¬n theo chÕ ®é quy ®Þnh th× ph¶i lËp
b¶ng kª hµng ho¸ mua vµo theo m©u sè 04/GTGT.
C¬ së kinh doanh ph¶i thùc hiÖn ®-îc qu¶n lÝ, sö dông ho¸ ®¬n,
chøng tõ theo quy ®inh vÒ chÕ ®é ho¸ ®¬n, chøng tõ doanh thu cña bé
tµi chÝnh ban hµnh.
1.2.4 Hoµn thuÕ GTGT:
a) §èi t-îng vµ tr-êng hîp ®-îc hoµn thuÕ GTGT.
- C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng nép thuÕ theo ph-¬ng ph¸p
khÊu trõ thuÕ ®-îc xÐt hoµn thuÕ trong nh÷ng tr-êng hîp sau:
+ Cã sè thuÕ ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ bao gåm sè thuÕ ®Çu vµo
ph¸t sinh trong th¸ng vµ sè thuÕ ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ cña thuÕ
tr-íc chuyÓn sang lín h¬n sè thuÕ ®Çu ra ph¸t sinh trong 3 th¸ng
liªn tiÕp.
+ C¬ së kinh doanh hµng xuÊt khÈu cso sè thuÕ GTGT ®Çu vµo
®-îc hoµn lín h¬n do xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng theo thêi vô hoÆc theo
tõng lÇn xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ, sè l-îng lín th× ®-îc xÐt hoµn thuÕ
GTGT theo tõng th¸ng hoÆc tõng chuyÕn hµng, sè thuª ®-îc hoµn
lín ®-îc x¸c ®Þnh tõ 300 triÖu trë lªn.
- C¬ së kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t-îng chÞu thuÕ
GTGT cã ®Çu t- mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, cã sè thuÕ GTGT ®Çu vµo
®-îc khÊu trõ lín ®-îc hoµn thuÕ nh- sau:
+ §èi víi c¬ së ®Çu t- míi ®· ®¨ng kÝ nép thuÕ GTGT nh-ng
ch-a cã ph¸t sinh doanh thu b¸n hµng ®Ó tinh thuÕ GTGT ®Çu ra, nÕu
thêi gian ®Çu t- tõ 1 n¨m trë lªn ®-îc xÐt hoµn thuÕ ®Çu vµo theo tõng
n¨m. Tr-¬ng hîp c¬ së cã sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cña tµi s¶n ®Çu t®-îc hoµn lín th× ®-îc xÐt hoµn theo tõng quy.
+ §èi víi c¬ së kinh doanh ®Çu t- më réng, ®Çu t- chiÒu s©u, nÕu
sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cña tµi s¶n ®· khÊu trõ trong ba th¸ng mµ
ch-a ®-îc khÊu trõ hÕt th× ®-îc hoµn l¹i sè thuÕ tr-a ®-îc khÊu trõ
nµy.
15
+ C¬ së kinh doanh quyÕt to¸n thuÕ khi s¸t nhËp, hîp nhÊt, chia
t¸ch, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n cã sè thuÕ GTGT nép thõa, nÕu c¬ së ®Ò nghÞ
hoµn tr¶, th× ®-îc hoµn thuÕ
-
C¬ së kinh doanh ph¶i cã hå s¬ sau:
C«ng v¨n ®Ò nghÞ hoµn thuÕ GTGT nép thõa vµo ng©n
s¸ch nh¸ n-íc.
QuyÕt ®Þnh s¸t nhËp, hîp nhÊt, chia t¸ch, gi¶i thÓ, ph¸
s¶n cña cÊp cã thÈm quyÒn.
QuyÕt to¸n thuÕ GTGT ®Õn thêi ®iÓm s¸t nhËp, gi¶i thÓ.
b. §èi t-îng ®-îc hoµn thuÕ GTGT cã tr¸ch nhiÖm:
- §Ó cã c¨n cø gi¶i quyÕt hoµn thuÕ, c¬ së ph¶i lËp hè s¬ ®Ò nghÞ
sÐt hoµn l¹i tiÒn thuÕ GTGT ®· nép, hå s¬ gåm cã:
+ B¶n kª khai tæng hîp sè thuÕ ph¸t sinh ®Çu ra, sè thuÕ ®Çu vµo
®-îc khÊu trõ, sè thuÕ ®· nép, sè thuÕ ®Çu vµo lín h¬n sè thuÕ ®Çu
ra ®Ò nghÞ hoµn l¹i.
+ B¶n kª hµng ho¸, dÞch vô mua vµo, b¸n ra trong k× liªn quan
®Õn viÖc x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ®Çu vµo, ®Çu ra.
- NÕu viÖc kª khai thuÕ hµng th¸ng nµy ®É ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c,
c¬ së chØ cÇn tæng hîp sè liÖu ®· kª khai c¸c th¸ng ®Ó x¸c ®Þnh sè thuÕ
®Ò nghÞ hoµn tr¶
- NÕu hå s¬ kh«ng râ rµng hoÆc kh«ng ®Çy ®ñ, c¬ së ph¶i cung
cÊp hå s¬ bæ sung hÆc gi¶i tr×nh theo yªu cÇu cña c¬ quan thuÕ
- Doanh nghiÖp ®Ò nghÞ ®-îc hoµn thuÕ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ
tÝnh chÝnh x¸c cña sè liÖu kª khai liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh sè thÕu
®-îc hoµn tr¶. Mäi tr-êng hîp sai sãt, nÕu kiÓm tra ph¸t hiÖn ®Òu bÞ sö
lÝ truy thu vÒ thuÕ. Tuú theo nghuyªn nh©n vµ møc ®é vi ph¹m cßn bÞ
ph¹t hoÆc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo ph¸p luËt.
16
2.2.5. §¨ng ký, kª khai, nép thuÕ, quyÕt to¸n thuÕ
a. §¨ng ký nép thuÕ
- C¸c c¬ së kinh doanh, kÓ c¶ c¸c ®¬n vÞ, chi nh¸nh, cöa hµng
trùc thuéc c¬ së kinh doanh chÝnh ph¶i ®¨ng ký nép thuÕ víi Côc thuÕ
(hoÆc Chi côc thuÕ nÕu lµ c¸ nh©n kinh doanh) vÒ ®Þa ®iÓm kinh doanh,
ngµnh nghÒ kinh doanh, lao ®éng, tiÒn vèn, n¬i nép thuÕ vµ c¸c chØ tiªu
liªn quan kh¸c theo mÉu ®¨ng ký nép thuÕ vµ h-íng dÉn cña c¬ quan
thuÕ.
§èi víi c¬ së míi thµnh lËp, thêi gian ®¨ng ký nép thuÕ chËm nhÊt
10 ngµy kÓ tõ ngµy c¬ së ®-îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh;
tr-êng hîp c¬ së ch-a ®-îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh
nh-ng cã ho¹t ®éng kinh doanh, c¬ së vÉn ph¶i ®¨ng ký nép thuÕ theo quy
®Þnh.
C¸c c¬ së ®· ®¨ng ký nép thuÕ nÕu cã thay ®æi ngµnh kinh doanh,
s¸p nhËp, gi¶i thÓ, ph¸ s¶n, hîp nhÊt, chia t¸ch hay cã tæ chøc cöa hµng,
chi nh¸nh… ph¶i ®¨ng ký bæ sung víi c¬ quan thuÕ chËm nhÊt 5 ngµy
tr-íc khi cã sù thay ®æi.
- C¬ së ho¹t ®éng s¶n xuÊt ë mét sè ®Þa ph-¬ng (tØnh, thµnh phè
thuéc Trung -¬ng) nh-ng cã trô së, v¨n phßng giao dÞch lµm thñ tôc b¸n
hµng ë mét sè ®Þa ph-¬ng kh¸c th× c¬ së b¸n hµng còng ph¶i ®¨ng ký nép
thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ****
- Nh÷ng c¬ së kinh doanh th-¬ng nghiÖp, dÞch vô cã chi nh¸nh cöa
hµng ë c¸c ®Þa ph-¬ng kh¸c nhau th× tõng chi nh¸nh, cöa hµng ph¶i ®¨ng
ký nép thuÕ víi c¬ quan thuÕ ®Þa ph-¬ng n¬i ®Æt chi nh¸nh cña hµng.
- C¬ së kinh doanh x©y dùng ph¶i ®¨ng ký nép thuÕ víi c¬ quan
thuÕ ®Þa ph-¬ng n¬i ®ãng trô së, ®ång thêi ph¶i ®¨ng ký víi c¬ quan thuÕ
®Þa ph-¬ng n¬i ®Æt c«ng tr×nh.
- C¬ së kinh doanh thùc hiÖn c¬ c¬ chÕ kho¸n cho tËp thÓ, c¸ nh©n
nhËn kho¸n ph¶i trùc tiÕp ®¨ng ký kª khai nép thuÕ víi c¬ quan thuÕ n¬i
kinh doanh.
- C¬ së kinh doanh thuéc ®èi t-îng ¸p dông ph-¬ng ph¸p tÝnh trùc
tiÕp trªn gi¸ trÞ gia t¨ng, nÕu thùc hiÖn ®-îc ®óng, ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn mua, b¸n
17
hµng ho¸, dÞch vô, cã ®Çy ®ñ ho¸ ®¬n, chøng tõ, ghi chÐp h¹ch to¸n sæ kÕ to¸n
®óng chÕ ®é, kª khai, nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®ung chÕ ®é vµ tù nguyÖn ®¨ng
ký thùc hiÖn h×nh thøc nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph-¬ng ph¸p ®óng chÕ ®é
vµ tù nguyÖn ®¨ng ký thùc hiÖn h×nh thøc nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo
ph-¬ng ph¸p khÊu tï thuÕ th× ®-îc ¸p dông theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ.
C¬ së nµy ph¶i lËp vµ göi B¶ng ®¨ng ký nép thuÕ theo quy ®Þnh cho c¬ quan
thuÕ n¬i ®¨ng ký nép thuÕ trong thêi h¹n chËm nhÊt 30 ngµy, kÓ tõ ngµy nhËn
®-îc ®Ò nghÞ cña c¬ së. C¬ quan thuÕ ph¶i th«ng b¸o cho c¬ së vÒ viÖc cã ¸p
dông ph-¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ hay kh«ng. C¬ së chØ ®-îc thùc hiÖn nép
thuÕ theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ khi ®-îc c¬ quan thuÕ th«ng b¸o cho ¸p dông.
- C¸c c¬ së kinh doanh ®· thùc hiÖn ®¨ng ký nép thuÕ víi c¬ quan thuÕ,
c¬ quan thuÕ cã tr¸ch nhiÖm cÊp m· sè thuÕ cho c¬ së kinh doanh theo ®óng
chÕ ®é quy ®Þnh.
b. Kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép ng©n s¸ch Nhµ n-íc
C¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh vµ ng-êi nhËp khÈu hµng ho¸ ph¶i cã
tr¸ch nhiÖm kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép theo quy ®Þnh nh- sau:
* C¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia
t¨ng ph¶i lËp vµ göi cho c¬ quan thuÕ, chËm nhÊt trong 10 ngµy ®Çu th¸ng tiÕp
theo, tê khai tÝnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng tõng th¸ng kÌm theo B¶ng kª hµng ho¸,
dÞch vô mua vµo, b¸n ra theo mÉu quy ®Þnh.
Trong tr-êng hîp kh«ng ph¸t sinh doanh sè b¸n hµng ho¸, dÞch vô thuÕ
®Çu vµo, thuÕ ®Çu ra, c¬ së kinh doanh vÉn ph¶i kª khai vµ nép tê khai cho c¬
quan thuÕ, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc kª khai vµ nép tê khai
cho c¬ quan thuÕ, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh chÝnh x¸c sè liÖu kª khai, c¬ së
ph¶i th«ng b¸o cho c¬ quan thuÕ biÕt ®ång thêi lËp l¹i tê khai thay cho tê khai
kh«ng ®óng hoÆc ghi ®iÒu chØnh vµo tê khai th¸ng tiÕp theo (nÕu ph¸t hiÖn sai
sãt sau khi c¬ quan thuÕ ®· ra th«ng b¸o nép thuÕ).
ViÖc kª khai sè thuÕ ph¶i nép ®èi víi mét sè tr-êng hîp ®-îc quy ®Þnh
nh- sau:
- C¬ së nhËn thÇu x©y dùng kÐo dµi, viÖc thanh to¸n tiÒn thùc hiÖn theo
khèi l-îng c«ng viÖc hoµn thµnh bµn giao, th× c¬ së ph¶i kª khai x¸c ®Þnh thuÕ
t¹m nép ph¸t sinh hµng th¸ng tÝnh theo sè tiÒn t¹m thanh to¸n. Khi lËp ho¸
®¬n thanh to¸n khèi l-îng x©y l¾p bµn giao còng ph¶i x¸c ®Þnh râ phÇn doanh
18
thu ch-a cã thuÕ vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. NÕu ho¸ ®¬n lËp ®Ó thanh to¸n kh«ng
x¸c ®Þnh râ gi¸ thanh to¸n ch-a cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng
th× thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra tÝnh trªn tæng doanh thu thanh to¸n.
- C¬ së xuÊt b¸n th«ng qua ®¹i lý, ký göi ph¶i lËp ho¸ ®¬n ghi râ gi¸
giao vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, hµng giao cho c¸c ®¹i lý, ký göi lµm c¬ së tÝnh
thuÕ ®Çu ra vµ thuÕ ph¶i nép cña th¸ng (coi nh- lµm nép). Khi kÕt thóc hîp
®ång hoÆc kÕt thóc n¨m tµi chÝnh, c¬ së thùc hiÖn kª khai quyÕt to¸n hµng
thùc tÕ ®· b¸n ®Ó x¸c ®Þnh thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép theo thùc tÕ.
- C¬ së b¸n hµng ®¹i lý, ký göi kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép
tÝnh trªn doanh thu cña ho¹t ®éng ®¹i lý, ký göi theo ph-¬ng ph¸p tÝnh thuÕ ¸p
dông ®èi víi c¬ së.
- C¸c tr-êng hîp lµm ®¹i lý d-íi ®©y kh«ng ph¶i kª khai, nép thuÕ gi¸
trÞ gia t¨ng ®èi víi tiÒn hoa hång thu ®-îc tõ ho¹t ®éng ®¹i lý.
+ §¹i lý b¸n hµng ho¸ theo ph-¬ng thøc b¸n ®óng gi¸ bªn chñ hµng quy
®Þnh. Bªn ®¹i lý chØ h-ëng tiÒn hoa hång, chñ hµng sÏ thùc hiÖn viÖc kª khai
sè b¸n hµng vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép tÝnh trªn hµng ho¸ bans ra.
+ §¹i lý b¸n xæ sè kiÕn thiÕt h-ëng hoa hång th× thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng do
c¸c c«ng ty xæ sè kiÕn thiÕt kª khai nép tËp trung t¹i c«ng ty.
- C«ng ty cã c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, viÖc kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i
nép thùc hiÖn nh- sau:
+ C¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp vµ c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc x¸c
®Þnh ®-îc thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ph¶i kª
khai. Nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng t¹i ®Þa ph-¬ng n¬i c¬ së kinh doanh.
+ C¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc, thùc hiÖn h¹ch to¸n gi¸ mua, b¸n
hµng ho¸, dÞch vô theo gi¸ ®iÒu chuyÓn néi bé, kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc doanh
thu vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép th× do c«ng ty hoÆc tæng c«ng ty kª khai,
nép thuÕ tËp trung thay cho c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc.
+ C¸c v¨n phßng c«ng ty nÕu trùc tiÕp kinh doanh th× ®-îc tÝnh khÊu trõ
hay hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo ph¸t sinh t¹i v¨n phßng. NÕu kh«ng trùc
tiÕp kinh doanh th× kh«ng ®-îc khÊu trõ hay hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.
+ C¸c ®¬n vÞ trùc thuéc tæng c«ng ty nh-: bÖnh viÖn, tr¹m x¸, nhµ nghØ
®iÒu d-ìng, viÖn tr-ëng… kh«ng trùc tiÕp ho¹t ®éng kinh doanh hµng ho¸,
19
dÞch vô chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng th× kh«ng ph¶i kª khai, nép thuÕ gi¸ trÞ gia
t¨ng vµ kh«ng ®-îc tÝnh khÊu trõ hay hoµn tr¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cña hµng
ho¸, dÞch vô do c¬ së mua ®Ó dïng cho ho¹t ®éng cña m×nh. NÕu c¸c ®¬n vÞ
nµy cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia
t¨ng th× ph¶i h¹ch to¸n riªng vµ kª khai nép thuÕ ®èi víi hµng ho¸ dÞch vô
chÞu thuÕ.
C¸c tæng c«ng ty, c«ng ty c¨n cø vµo t×nh h×nh tæ chøc vµ ho¹t ®éng
kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh, x¸c ®Þnh ®¨ng ký cô thÓ ®èi t-îng thuéc diÖn
ph¶i kª khai, nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng kh¸c víi h-íng dÉn trªn ®©y th× tæng
c«ng ty, c«ng ty b¸o c¸o víi Bé Tµi chÝnh ®Ó cã h-íng dÉn cô thÓ.
* C¸c tæ chøc kinh tÕ c¸ nh©n n-íc ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, cung øng
hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ t¹i ViÖt Nam nh-ng khong cã v¨n phßng hay trô
së ®iÒu hµnh ë ViÖt Nam th× tæ chøc c¸ nh©n á ViÖt Nam trùc tiÕp ký hîp
®ång tiªu thô hµng ho¸, dÞch vô víi tæ chøc c¸ nh©n n-íc ngoµi ph¶i thùc hiÖn
kª khai, nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng thay cho phÝa n-íc ngoµi tr-íc khi thanh
to¸n tiÒn t¶ cho phÝa n-íc ngoµi.
* C¬ së kinh doanh, ng-êi nhËp khÈu cã nhËp khÈu hµng ho¸ chÞu thuÕ
gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i kª khai vµ nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo tõng lÇn nhËp
khÈu cïng víi viÖc kª khai thuÕ nhËp khÈu víi h¶i quan.
* C¬ së kinh doanh bu«n chuyÕn ph¶i kª khai vµ nép thuÕ theo tõng
chuyÕn hµng víi c¬ quan thuÕ n¬i mua hµng, tr-íc khi vËn chuyÓn hµng ®i. Sè
thuÕ ph¶i nép ®èi víi hµng ho¸ bu«n chuyÕn tÝnh theo ph-¬ng ph¸p tÝnh trùc
tiÕp trªn gi¸ trÞ gia t¨ng.
* C¬ së kinh doanh nhiÒu lo¹i hµng ho¸, dÞch vô cã møc thuÕ gi¸ trÞ gia
t¨ng kh¸c nhau, ph¶i kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo tõng møc thuÕ suÊt quy
®Þnh víi tõng lo¹i hµng ho¸, dÞch vô. NÕu c¬ së kinh doanh kh«ng x¸c ®Þnh
®-îc theo tõng møc thuÕ suÊt th× ph¶i tÝnh vµ nép thuÕ theo møc thuÕ suÊt cao
nhÊt cña hµng ho¸, dÞch vô mµ c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh.
Trong tr-êng hîp c¬ së kinh doanh vµ ng-êi nhËp khÈu kh«ng göi tê
khai thuÕ, hoÆc kª khai kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng ®óng quy ®Þnh, c¬ quan thuÕ cã
quyÒn c¨n cø vµo t×nh h×nh kinh doanh cña c¬ së vµ c¸c sè liÖu ®iÒu tra ®Ó Ên
®Þnh doanh thu vµ tiÒn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ph¶i nép, ph¶i th«ng b¸o cho c¬ së
®-îc biÕt. NÕu c¬ së kinh doanh kh«ng ®ång ý víi møc thuÕ suÊt do c¬ quan
20
- Xem thêm -
.PDF 
37 
249 
133 
