Tài liệu Customer service recommendations to increase sales for kichi-kichi hotpot bar on 61 ma may street, ha noi

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu Mçi khi x· héi ph¸t triÓn, ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh, tù trong b¶n th©n nã cho ra ®êi nh÷ng s¶n phÈm - nh÷ng c«ng cô ®Ó phôc vô chÝnh cho sù ph¸t triÓn ®ã. Tõ khi cã sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi, vµ sù xuÊt hiÖn së h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt ®· t¹o ra rÊt nhiÒu s¶n phÈm, mµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm cña nã chÝnh lµ quan hÖ tÝn dông. §Õn l ît nã, khi ra ®êi sÏ thóc ®Èy cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn lªn tr×nh ®é cao h¬n. Do ®ã, sù tån t¹i cña nã nh mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Ngµy nay, chóng ta biÕt r»ng, khi kinh tÕ thÞ trêng lµ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ë mét tr×nh ®é cao. Trong ®ã, c¸c chñ thÓ ®éc lËp víi nhau vÒ tÝnh chÊt s¶n xuÊt kinh doanh, vÒ quyÒn së h÷u, vÒ sù tuÇn hoµn vµ lu©n chuyÓn vèn. Nh vËy trong nÒn kinh tÕ cã nh÷ng doanh nghiÖp “thõa” vèn. VÝ dô nh c¸c doanh nghiÖp cã tiÒn b¸n hµng nhng kh«ng ph¶i tr¶ l¬ng, thuÕ vµ c¸c kho¶n chi kh¸c do ®ã t¹m thêi thõa t¬ng ®èi. Trong khi ®ã cã nh÷ng doanh nghiÖp thiÕu vèn nh÷ng ngêi thõa vèn sö dông vèn nµy ®Ó thu lîi nhuËn cßn doanh nghiÖp thiÕu vèn muèn sö dông ph¶i ®i vay ®Ó duy tr× hoÆc tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh thu lîi nhuËn. Nh vËy hai nhu cÇu nµy ®Òu gièng nhau ë chç ®Ó thu lîi nhuËn vµ mang tÝnh chÊt t¹m thêi. Nhng chóng kh¸c nhau vÒ chiÒu vËn ®éng vµ quyÒn së h÷u. Do ®ã trong nÒn kinh tÕ tÊt yÕu tån t¹i quan hÖ tiªu dïng vµ tÝn dông. V× vËy viÖc n©ng cao chÊt lîng tÝn dông cã ý nghÜa to lín ®Õn sù thµnh c«ng cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong chiÕn lîc huy ®éng vµ sö dông vèn cho ®Çu t vµ ph¸t triÓn. N©ng cao chÊt lîng kh«ng chØ lµ nh÷ng biÖn ph¸p c¶i thiÖn chÊt lîng mµ ph¶i bao gåm nh÷ng biÖn ph¸p më réng tÝn dông cã hiÖu qu¶, cã nh vËy ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i míi ngµy cµng ph¸t triÓn, hßa nhËp ®îc víi xu thÕ tiªn tiÕn cña c«ng nghÖ ng©n hµng. 1 PhÇn I : ChÊt lîng tÝn dông Ng©n hµng th¬ng m¹i - mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n. A. TÝn dông Ng©n hµng th¬ng m¹i . 1. TÝn dông ng©n hµng - sù ra ®êi vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña tÝn dông g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng hãa. H×nh thøc s¬ khai cña tÝn dông lµ tÝn dông nÆng l·i, cã ®îc do sù ph©n chia cña tËp ®oµn ngêi thµnh nh÷ng ngêi cã nhiÒu h¬n vµ nh÷ng ngêi cã Ýt h¬n dÉn ®Õn sù xuÊt hiÖn quan hÖ vay mîn do cã sù chªnh lÖch d thõa s¶n phÈm. Ngêi ®i vay sÏ kh«ng nh÷ng ph¶i tr¶ vèn mµ cßn ph¶i tr¶ l·i cho ngêi cho vay, ®ã chÝnh lµ tÝn dông nÆng l·i. H×nh thøc nµy chØ tån t¹i ë x· héi tríc t b¶n vµ môc ®Ých cña nã lµ ®Ó duy tr× cuéc sèng cho nh÷ng ngêi cÇn vay. §Õn ph¬ng thøc TBCN tÝn dông nÆng l·i kh«ng cßn phï hîp, s¶n xuÊt ph¸t triÓn, ®i vay kh«ng nh÷ng ®Ó cho tiªu dïng mµ cßn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. L·i suÊt cho vay còng ph¶i thÊp h¬n do cã nhiÒu nhµ cho vay h¬n vµ ®Ó cho nhµ t b¶n ®i vay ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt cã lîi nhuËn. Vay mîn kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ tiÒn mµ cßn lµ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ, t liÖu s¶n xuÊt... L·i suÊt kh«ng cßn bÞ ¸p ®Æt bëi nh÷ng ngêi cho vay mµ ph¶i lµ sù tháa thuËn gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n. C¸c h×nh thøc tÝn dông míi ra ®êi. Tõ ®ã cã thÓ ®Þnh nghÜa tÝn dông lµ quan hÖ vay mîn dùa trªn nguyªn t¾c hoµn tr¶. §ã lµ quan hÖ gi÷a hai bªn trong ®ã mét bªn (tr¸i chñ hay ngêi cho vay) chu cÊp tiÒn hay hµng hãa, dÞch vô dùa vµo lêi høa thanh to¸n l¹i trong t¬ng lai cña ngêi phÝa bªn kia (ngêi thô tr¸i hay ngêi ®i vay). Cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ hµng hãa, tÝn dông ngµy cµng cã nh÷ng ph¸t triÓn c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc, tõ tÝn dông nÆng l·i ®Õn tÝn dông th¬ng m¹i vµ cao nhÊt lµ tÝn dông ng©n hµng. TÝn dông ng©n hµng ®· thùc sù më réng c¸c mèi quan hÖ, thay thÕ quan hÖ gi÷a c¸c c¸ nh©n víi nhau b»ng mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¸ nh©n víi tæ chøc, gi÷a c¸c tæ chøc víi nhau vµ cao nhÊt lµ quan hÖ tÝn dông quèc tÕ. TÝn dông ng©n hµng lµ mét h×nh thøc ph¸t triÓn cao cña tÝn dông, tuy nhiªn nã vÉn gi÷ nguyªn ®îc nh÷ng b¶n chÊt ban ®Çu cña quan hÖ tÝn dông. TÝn dông ng©n hµng ®îc hiÓu lµ quan hÖ vay mîn lÉn nhau theo nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i theo mét thêi gian nhÊt ®Þnh, gi÷a mét bªn lµ Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ mét bªn lµ c¸c c¸ nh©n, c¸c tæ chøc kinh tÕ, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi, tæ chøc tÝn dông, ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c. §Ó qu¶n lý tèt chÊt lîng c¸c kho¶n tÝn dông, ngêi ta ph©n lo¹i tÝn dông theo nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau: dùa trªn kú h¹n c¸c kho¶n tÝn dông, theo tÝnh chÊt ®¶m b¶o cña kho¶n vay, theo nh÷ng h×nh th¸i tån t¹i cña vèn tÝn dông... S¶n xuÊt hµng ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn vµ hiÖn nay ngµy cµng cã nhiÒu h×nh thøc tÝn dông míi ra ®êi, ®¸p øng nhu cÇu göi tiÒn vµ ®i vay cña c¸c ®èi tîng kh¸c nhau. TÝn dông trë thµnh mét ho¹t ®éng chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. 2 2. §Æc ®iÓm cña tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i. TÝn dông ng©n hµng lµ mét h×nh thøc ph¸t triÓn cao cña tÝn dông. Nã c¬ b¶n gi÷ ®îc nh÷ng b¶n chÊt chung cña tÝn dông, ngoµi ra cßn cã mét sè ®Æc ®iÓm vît tréi sau: - Vèn tÝn dông ng©n hµng ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc tiÒn tÖ vµ ®· ®îc gi¶i phãng ra khái chu kú kinh doanh, lµ vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ, víi sù tham gia trong vai trß trung gian cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. Thu nhËp cña ngêi d©n t¨ng vµ xuÊt hiÖn sù d thõa tiÒn tÖ, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c quü khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, quü khen thëng, quü dù phßng rñi ro... cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ®îc ng©n hµng huy ®éng vµ lµ nguån vèn tÝn dông chñ yÕu cña ng©n hµng. Qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn tÝn dông ng©n hµng hoµn toµn kh¸c víi tÝn dông th¬ng m¹i - phô thuéc hoµn toµn vµo quy m«, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ kh«ng ph¶i lµ vèn tiÒn tÖ ®îc gi¶i phãng ra khái s¶n xuÊt kinh doanh. §©y còng lµ mét ®Æc ®iÓm chøng tá tÝn dông ng©n hµng lµ mét h×nh thøc tÝn dông ph¸t triÓn cao h¬n tÝn dông th¬ng m¹i. - Qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn tÝn dông ng©n hµng t¬ng ®èi ®éc lËp so víi sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.  Khi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc më réng vµ ph¸t triÓn, nhu cÇu vèn t¨ng cã thÓ dÉn ®Õn nhu cÇu vÒ vèn tÝn dông t¨ng, tõ ®ã tÝn dông ng©n hµng phôc vô ®¾c lùc cho s¶n xuÊt kinh doanh.  Còng cã thÓ khi s¶n xuÊt kinh doanh më réng vµ ph¸t triÓn, nhu cÇu vèn ph¸t triÓn nhng quy m« vèn tÝn dông ng©n hµng cã thÓ kh«ng ®æi do cã thÓ cã vèn tõ c¸c nguån kh¸c (ph¸t hµnh tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu, kªu gäi viÖn trî...)  S¶n xuÊt kinh doanh kh«ng thay ®æi nhng nhu cÇu tÝn dông vÉn t¨ng do ho¹t ®éng tÝn dông cßn ®¸p øng nhiÒu nhu cÇu kh¸c ngoµi s¶n xuÊt kinh doanh nh tiªu dïng, tr¶ nî níc ngoµi... ChÝnh do c¸c ®Æc ®iÓm trªn, tÝn dông ng©n hµng cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu vèn tÝn dông c¶ vÒ khèi lîng, thêi h¹n cho vay b»ng c¸c kho¶n vèn kh«ng ph¶i chØ cña nã mµ c¶ vèn huy ®éng. §ång thêi nhê cã tÝn dông mµ ng©n hµng ®· më réng ®îc c¶ vÒ ph¹m vi còng nh lÜnh vùc ho¹t ®éng. Nhng bªn c¹nh ®ã, tÝn dông kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng nhîc ®iÓm cña nã, ®ã chÝnh lµ tÝnh rñi ro cña ho¹t ®éng tÝn dông t¬ng ®èi cao do ®ã c¸c ng©n hµng sÏ dÔ bÞ mÊt vèn, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng còng nh chÊt lîng tÝn dông v× thÕ sÏ kÐm ®i. 3. C¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n cña tÝn dông ng©n hµng. a) Nguån cho vay. - Vèn tù cã vµ c¸c quü cña ng©n hµng. - Vèn huy ®éng trong vµ ngoµi níc b»ng c¸ch ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu hoÆc huy ®éng tiÒn göi. 3 - Vèn ñy th¸c vµ vèn tµi trî ®Ó cho vay theo ch¬ng tr×nh hoÆc dù ¸n ®Çu t cña nhµ níc, cña c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi trong vµ ngoµi níc. b) §iÒu kiÖn vÒ ®èi tîng vay vèn. Theo luËt ng©n hµng ®· ban hµnh vµ luËt tÝn dông th× tÊt c¶ nh÷ng kh¸ch hµng ®îc cho vay ph¶i tháa m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn sau : - Cã t c¸ch ph¸p nh©n, thÓ nh©n ®Çy ®ñ. - Cã dù ¸n ®Çu t hoÆc ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh kh¶ thi, cã hiÖu qu¶. - Cã vËt t hay hµng hãa t¬ng ®¬ng, tµi s¶n thÕ chÊp, ®¶m b¶o tiÒn vay hoÆc b¶o l·nh cña ngêi thø ba theo quy chÕ cña Thèng ®èc Ng©n hµng nhµ níc. - Cã kÕ ho¹ch tr¶ nî gèc vµ l·i ng©n hµng. - Sö dông tiÒn vay ®óng môc ®Ých. c) Quy tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t. - Thu thËp tµi liÖu, th«ng tin cÇn thiÕt. - Xö lý th«ng tin, ®¸nh gi¸, ph©n tÝch. - Néi dung thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t : + ThÈm ®Þnh t c¸ch ph¸p nh©n vay vèn. + Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tæ chøc còng nh cña c¸ nh©n cÇn vay vèn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y (tèi thiÓu lµ 2 n¨m).  Ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh, chÊt lîng qu¶n lý.  Ph©n tÝch môc ®Ých cña vay vèn, th¸i ®é vµ ®¹o ®øc cña kh¸ch hµng.  Ph¬ng diÖn kü thuËt.  Kh¶ n¨ng tr¶ nî, l·i vµ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n (trong ®ã hai chØ tiªu quan träng nhÊt lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng NPV vµ tû suÊt doanh lîi IRR). + LËp tê tr×nh kÕt qu¶ thÈm ®Þnh. Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh lµ mét kh©u quan träng kh«ng thÓ thiÕu víi mçi dù ¸n cho vay nh»m tr¸nh rñi ro vµ n©ng cao chÊt lîng tÝn dông. ThÈm ®Þnh yªu cÇu cao ®èi víi nh©n viªn, c¸n bé thÈm ®Þnh c¶ vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh t c¸ch ®¹o ®øc, nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña kho¶n tÝn dông ®ã. 4. TÇm quan träng cña tÝn dông ng©n hµng trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông cã thÓ cho thÊy vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ. Ta cã thÓ thÊy ®îc mét sè vai trß chñ yÕu cña tÝn dông trong nÒn kinh tÕ: 4 - Ho¹t ®éng tÝn dông ®¶m b¶o ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ nhu cÇu tiªu dïng cña c¸c c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ. Víi môc tiªu lín lµ c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa nÒn kinh tÕ cña §¶ng vµ nhµ níc còng nh nhu cÇu ph¸t triÓn cña c¸c tæ chøc kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾t quyÕt liÖt nh hiÖn nay th× nhu cÇu vÒ vèn ®Ó ®æi míi trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ s¶n xuÊt còng nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt, më réng mÆt hµng, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ dÞch vô... lµ rÊt lín. Do ®ã më réng nguån vèn ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp còng nh c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c. Thùc tÕ cho thÊy phÇn vèn chñ yÕu cña c¸c c«ng ty lµ huy ®éng ®îc tõ c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian, ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i th«ng qua c¸c h×nh thøc vay míi, chiÕm tû träng lín (61,9%). MÆt kh¸c ë níc ta hiÖn nay thÞ trêng chøng kho¸n míi ë giai ®o¹n s¬ khai, ®èi tîng ph¸t hµnh cßn h¹n chÕ còng nh khu«n khæ ph¸p lý, m«i trêng kinh tÕ, thãi quen, t©m lý ngêi d©n... cha cho phÐp lu hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu mét c¸ch réng r·i ®Ó nã cã thÓ lµ nguån vèn c¬ b¶n cña c¸c c«ng ty. Do vËy tÝn dông ng©n hµng thùc sù gÇn nh lµ con ®êng duy nhÊt ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t chiÒu s©u, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, hiÖn ®¹i hãa vµ c¶i tiÕn c«ng nghÖ. Tõ nh÷ng kho¶n tÝn dông ®ã cã thÓ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt lîng s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng, ®êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn vµ c¸c kh¶n thu cña Nhµ níc còng t¨ng theo. - Th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông, c¸c tæ chøc tÝn dông t¨ng cêng kiÓm tra, gi¸m s¸t víi kh¸ch hµng vay vèn, tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ chung cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. TÝn dông lµ ho¹t ®éng tiªu biÓu cña hÇu hÕt c¸c ng©n hµng, ®ßi hái ng©n hµng ph¶i kiÓm so¸t kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî cña kh¸ch hµng, Ýt ra lµ còng ph¶i dù tÝnh, ph¸n ®o¸n ®îc kh¶ n¨ng nµy nh»m b¶o vÖ tiÒn göi cña kh¸ch hµng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng còng nh lîi nhuËn cña ng©n hµng. NÕu mét kho¶n vay nµo ®ã thÊt tho¸t th× tríc tiªn lµm ng©n hµng kh«ng cßn kh¶ n¨ng thanh to¸n cho ngêi göi tiÒn. Ng©n hµng còng cã tr¸ch nhiÖm víi c¸c cæ ®«ng ®¶m b¶o møc chia l·i cæ phÇn hîp lý còng nh møc l¬ng nhÊt ®Þnh ®èi víi nh©n viªn. ChÝnh v× vËy, ng©n hµng lu«n ph¶i thËn träng ®èi víi c¸c kho¶n tÝn dông vµ t¨ng cêng kiÓm so¸t ®èi víi c¸c kh¸ch hµng vay ®Ó xem kho¶n vay ®ã cã sö dông ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶ kh«ng,... ®ång thêi cã thÓ t vÊn chuyªn m«n cho kh¸ch hµng. Do vËy chÊt lîng tÝn dông sÏ ®îc n©ng cao, ®em l¹i lîi lîi Ých cho c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, réng h¬n lµ cho c¶ nÒn kinh tÕ quèc d©n. - Th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ lu th«ng, æn ®Þnh thÞ trêng. Chi phÝ giao dÞch lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay kh«ng cña kh¸ch hµng. Víi mçi kho¶n giao dÞch, cã c¸c kho¶n chi phÝ cè ®Þnh (chiÕm tØ lÖ chñ yÕu) vµ chi phÝ kh¸c phô thuéc tõng lo¹i giao dÞch, do vËy víi khèi lîng giao dÞch cµng nhá th× chi phÝ giao dÞch b×nh qu©n cho mçi ®ång vay, cho vay lµ cµng lín. Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian kh¸c chuyªn m«n hãa trong lÜnh vùc nµy nªn nã sÏ tiÕt kiÖm ®îc nhiÒu chi phÝ giao dÞch cho kh¸ch hµng (cã thÓ giao dÞch víi lîng tiÒn lín). 5 Ngoµi ra, ng©n hµng th¬ng m¹i ®ãng vai trß ngêi trung gian trong ho¹t ®éng tÝn dông, thùc hiÖn huy ®éng vèn b»ng nhiÒu h×nh thøc nh÷ng nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ vµ cho nh÷ng ngêi cÇn vèn vay ®· tr¸nh ®îc sù l·ng phÝ vµ gióp cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn h¬n. B. ChÊt lîng tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng. 1. Quan ®iÓm vÒ chÊt lîng tÝn dông. ChÊt lîng tÝn dông lµ mét chØ tiªu tæng hîp, nã ph¶n ¸nh møc ®é hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ng©n hµng, søc m¹nh cña ng©n hµng trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. TÝn dông ®îc coi lµ cã chÊt lîng cao khi vèn vay ®îc cña kh¸ch hµng sö dông vµo ®óng môc ®Ých, t¹o ®îc sè tiÒn lín, ng©n hµng thu ®îc c¶ vèn vµ l·i, cßn doanh nghiÖp võa tr¶ ®îc nî ng©n hµng ®óng h¹n võa bï ®¾p ®îc chi phÝ vµ cã lîi nhuËn. Nh vËy, ng©n hµng võa t¹o ra hiÖu qu¶ kinh tÕ, võa ®em l¹i hiÖu qu¶ x· héi . §Ó cã thÓ cã ®îc chÊt lîng tÝn dông tèt th× ho¹t ®éng qu¶n lý ph¶i cã hiÖu qu¶ vµ quan hÖ tÝn dông ph¶i ®îc thiÕt lËp trªn c¬ së sù tin cËy vµ uy tÝn trong ho¹t ®éng. HiÓu ®óng b¶n chÊt vÒ chÊt lîng tÝn dông, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®óng chÊt lîng tÝn dông hiÖn t¹i còng nh x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i cña chÊt lîng tÝn dông sÏ gióp cho ng©n hµng t×m ®îc c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh s«i næi vµ gay g¾t. 2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i. Ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng lµ ho¹t ®éng “®i vay ®Ó cho vay”, do ®ã chÊt lîng tÝn dông phô thuéc rÊt lín vµo c«ng t¸c huy ®éng vµ cho vay vèn. TÝn dông lµ cÇu nèi gi÷a ho¹t ®éng cña ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tiªu dïng cña x· héi vµ ®ång thêi tÝn dông tõ l©u ®· ®îc sö dông nh mét c«ng cô cung cÊp nguån vèn víi l·i suÊt u ®·i cho nh÷ng ngêi thiÕu vèn, khã kh¨n ®Ó hä cã ®iÒu kiÖn më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh, ¸p dông kü thuËt míi, më réng thÞ trêng... tõ ®ã mµ t¨ng thu nhËp... C¸c kho¶n tÝn dông do ®ã cã vai trß lín trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ còng nh x· héi. §èi víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i (lµ c¸c tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ) ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng cña tÝn dông, ngoµi c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh, ph¶i dùa vµo c¸c chØ tiªu ®Þnh lîng cô thÓ sau : a) ChØ tiªu huy ®éng vèn. Mét ng©n hµng lu«n ®¸p øng ®îc nhu cÇu vay cña kh¸ch hµng vµ cã ®ñ khèi lîng tiÒn kh¸ch hµng cÇn rót sÏ t¹o niÒm tin cho kh¸ch hµng vµ chøng tá ®îc tiÒm lùc tµi chÝnh m¹nh cña m×nh. §ång thêi víi ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña kh¸ch 6 hµng, ng©n hµng ph¶i tÝnh to¸n ®Ó cho lîi nhuËn cña m×nh ®îc ®¶m b¶o mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh ®èi víi mçi kho¶n vay. Muèn ®¹t ®îc nh÷ng tiªu chuÈn ®ã, ng©n hµng ph¶i cã kh¶ n¨ng huy ®éng ®îc nh÷ng nguån vèn cã thêi h¹n dµi víi chi phÝ thÊp nhÊt cã thÓ ®îc. Kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®îc thÓ hiÖn ë hai chØ tiªu: - Tæng sè vèn huy ®éng ®îc vµ tèc ®é t¨ng cña nguån vèn nµy qua mçi n¨m thÓ hiÖn tèc ®é t¨ng trëng vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña ng©n hµng. HiÖn nay ng©n hµng nhµ níc kh«ng quy ®Þnh tØ lÖ l·i suÊt b¾t buéc mµ thay b»ng l·i suÊt c¬ b¶n vµ tØ lÖ dao ®éng. ChÝnh v× vËy, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ ®iÒu chØnh dÔ dµng ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña tÝn dông b»ng c¸c chÝnh s¸ch l·i suÊt nh»m lµm c©n ®èi b¶ng c©n ®èi tµi s¶n cña m×nh. NÕu xÐt thÊy sè lîng kh¸ch hµng rót tiÒn ra t¨ng hay nhu cÇu vay vèn t¨ng trong hiÖn t¹i hay dù ®o¸n trong t¬ng lai, c¸c ng©n hµng sÏ thùc hiÖn huy ®éng vèn vµ ®ã sÏ lµ biÓu hiÖn cô thÓ cña më réng tÝn dông vµ ngîc l¹i. - C¬ cÊu cña nguån vèn huy ®éng ®îc. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng vay cña ng©n hµng víi nh÷ng ®èi tîng kh¸c nhau vµ ®ång thêi còng thÓ hiÖn kh¶ n¨ng æn ®Þnh vµ cho vay cña ng©n hµng. NÕu trong c¬ cÊu nguån vèn huy ®éng ®îc, vèn trung vµ dµi h¹n chiÕm mét tû träng ®¸ng kÓ th× ng©n hµng cã kh¶ n¨ng æn ®Þnh cao vµ cã thÓ më réng ®èi tîng cho vay ra trung vµ dµi h¹n. Nhng hiÖn nay phÇn lín tØ lÖ vèn huy ®éng ®îc chñ yÕu lµ vèn ng¾n h¹n tõ 6-12 th¸ng. Trong sè nµy, c¸c ng©n hµng chØ ®îc trÝch mét tØ lÖ nhá cho vay trung vµ dµi h¹n cßn chñ yÕu lµ c¸c kh¶n tÝn dông ng¾n h¹n. Ng©n hµng kh«ng d¸m më réng ®èi tîng cho vay trung vµ dµi h¹n víi l·i suÊt cao h¬n bëi nÕu kh«ng huy ®éng kÞp vèn cho nh÷ng kho¶n tr¶ nî ng¾n h¹n khi ®Õn kú ®¸o h¹n th× uy tÝn cña ng©n hµng sÏ bÞ ¶nh hëng nghiªm träng. §ã lµ mét vÝ dô c¬ b¶n vÒ ¶nh hëng cña c¬ cÊu nguån vèn ®èi víi chÊt lîng tÝn dông. b) ChØ tiªu vÒ sö dông vèn. Sè vèn sö dông x 100% Sè vèn huy ®éng ChØ tiªu nµy cµng lín th× chøng tá cµng sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn huy ®éng ®îc. §èi víi c¸c nguån vèn huy ®éng, ng©n hµng ph¶i tr¶ l·i suÊt dï sau ®ã cã cho vay l¹i hay sö dông vµo c¸c môc ®Ých kh¸c hay kh«ng. Do ®ã nÕu nguån vèn ®· huy ®éng ®îc mµ kh«ng sö dông chiÕm tØ lÖ lín, ng©n hµng sÏ bÞ thua lç. c) ChØ tiªu d nî. §©y lµ chØ tiªu ®¸ng ®îc quan t©m nhÊt khi xem xÐt ®Õn chÊt lîng tÝn dông mét ng©n hµng th¬ng m¹i. Qua ®ã cã thÓ nghiªn cøu ®îc biÕn ®éng quy m«, khèi lîng tÝn dông, møc ®é ph¸t triÓn cña nghiÖp vô, chøng tá mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng lµ ®¸ng tin cËy vµ cã hiÖu qu¶, nãi chung lµ kho¶n tÝn dông cã chÊt lîng cao. d) ChØ tiªu lîi nhuËn. 7 Ng©n hµng lµ mét tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ nªn môc tiªu lîi nhuËn lu«n ph¶i ®Æt lªn hµng ®Çu, ng©n hµng thu ®îc lîi nhuËn tÝn dông tõ kho¶n chªnh lÖch l·i suÊt ®i vay vµ l·i suÊt cho vay. ChØ tiªu nµy ®Æc biÖt quan träng ®èi víi nh÷ng ng©n hµng cha ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng, nguån thu tõ ho¹t ®éng tÝn dông lµ chñ yÕu. NÕu tÝn dông kh«ng ®¹t chÊt lîng tèt th× kh«ng nh÷ng kh«ng thu ®îc nî gèc vµ l·i mµ cßn t¨ng vÒ chi phÝ cña ng©n hµng, lµm gi¶m lîi nhuËn. Tuy nhiªn, ®èi víi mét sè dù ¸n theo kÕ ho¹ch cña nhµ níc th× chØ tiªu nµy ®«i khi kh«ng ®Çy ®ñ ®Ó ph¶n ¸nh chÊt lîng tÝn dông. V× môc tiªu kinh tÕ x· héi hay chiÕn lîc ph¸t triÓn c¸c ngµnh khoa häc kü thuËt cßn non trÎ, ph¸t triÓn c¸c ngµnh mòi nhän, xuÊt khÈu hay v× c¸c môc tiªu x· héi kh¸c th× ®«i khi lîi nhuËn kh«ng ®îc ®Æt ra vµ nã kh«ng ph¶n ¸nh thùc chÊt chÊt lîng kho¶n tÝn dông. e) ChØ tiªu vßng quay cña vèn. §îc tÝnh b»ng tØ sè gi÷a sè thu nî vµ tæng d nî. ChØ tiªu nµy cho biÕt sè tÝn dông ®· hoµn thµnh vµ ®îc thu l¹i ®Ó tiÕp tôc cho vay. Qua ®ã cã thÓ thÊy ®îc ng©n hµng ®· cho vay ®óng ®èi tîng nªn ®· thu ®îc c¶ vèn lÉn l·i, kh«ng cã rñi ro vµ quan hÖ gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng lµ tèt ®Ñp. Sè lîi nhuËn thu ®îc trªn mçi ®ång vèn vay t¨ng tû lÖ víi sè vßng quay cña vèn. Trªn ®©y lµ mét sè chØ tiªu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i. Tuy nhiªn, chÊt lîng tÝn dông lu«n ph¶i xem xÐt, ®¸nh gi¸, ph©n tÝch c¶ vÒ mÆt ®Þnh tÝnh còng nh vÒ mÆt ®Þnh lîng. TÝn dông nh»m môc tiªu lîi nhuËn c¶ vÒ phÝa ng©n hµng vµ kh¸ch hµng nhng ta kh«ng thÓ bá qua nh÷ng môc tiªu, lîi Ých x· héi cña nã. Trong nh÷ng n¨m qua, tÝn dông ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo æn ®Þnh x· héi, th«ng qua c¸c ho¹t ®éng tÝn dông ®· th¸o gì khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp, hé n«ng d©n, duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Trong thùc tÕ c¸c vÊn ®Ò x· héi næi cém ®Òu do sù bÊt c«ng trong kh¶ n¨ng tiÕp cËn, sö dông c¸c nguån lùc nh»m ®em l¹i lîi nhuËn vµ do c¬ chÕ ph©n phèi thu nhËp cã nhiÒu bÊt c«ng. TÝn dông ®îc sö dông nh mét biÖn ph¸p kh¾c phôc nguyªn nh©n thø nhÊt. ChÝnh v× vËy, ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông, còng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn c¸c kÕt qu¶ mang tÝnh x· héi cña tÝn dông. §ã lµ vÒ mÆt gi¶i quyÕt viÖc lµm, ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao thu nhËp, ph¸t triÓn c¸c vïng xa x«i hÎo l¸nh... Tãm l¹i, ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông cÇn ph¶i cã mét c¸i nh×n toµn diÖn trªn mäi gãc ®é c¶ vÒ mÆt ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng, c¶ vÒ mÆt kinh tÕ vµ mÆt x· héi. 3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng tÝn dông. §Ó cã ®îc nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nh»m n©ng cao chÊt lîng tÝn dông, ta cÇn ph¶i xÐt ®Õn c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn nã vµ tõ ®ã t×m c¸ch kh¾c phôc nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ, yÕu kÐm. BÊt cø mét ®iÒu g× còng cã hai nguyªn nh©n cña nã lµ nguyªn nh©n chñ quan vµ nguyªn nh©n kh¸ch quan. §èi víi tÝn dông, nguyªn nh©n kh¸ch quan ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng tÝn dông chÝnh lµ do m«i trêng kinh tÕ, ph¸p lý hiÖn hµnh, cßn nguyªn nh©n chñ quan thuéc vÒ phÝa ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. Sau ®©y, ta sÏ xem xÐt ¶nh hëng cña tõng nh©n tè nµy ®Õn chÊt lîng tÝn dông. a) ¶nh hëng cña m«i trêng kinh tÕ. M«i trêng kinh tÕ ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ cña ng©n hµng nãi chung vµ chÊt lîng tÝn dông nãi riªng. Mét m«i trêng kinh tÕ hoµn chØnh vµ 8 trong s¹ch sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn ®óng quü ®¹o. Cßn nÕu m«i trêng Êy cã nhiÒu bÊt cËp, nhiÒu tÖ n¹n vµ cã nhiÒu biÕn ®éng th× ng©n hµng sÏ kh«ng cã nguån vèn huy ®éng bëi kh¸ch hµng lo sî rñi ro x¶y ra. M«i trêng kinh tÕ nh vËy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho nhiÒu tËt xÊu cña nÒn kinh tÕ ®îc n¶y në vµ ph¸t triÓn. C¸c kho¶n tÝn dông sÏ ®îc ®Çu t kh«ng ®óng chç vµ ®em l¹i rñi ro cho kh¸ch hµng, nh vËy chÊt lîng tÝn dông bÞ ¶nh hëng. Ta xÐt ¶nh hëng cña m«i trêng kinh tÕ ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông trªn hai khÝa c¹nh: - Chu kú kinh tÕ: Mét c¸ch kh¸i qu¸t, nÕu nÒn kinh tÕ trong giai ®o¹n æn ®Þnh vµ hng thÞnh th× nhu cÇu ®Çu t më réng s¶n xuÊt, nhu cÇu tiªu dïng cña ngêi d©n, vµ lîng tiÒn dù tr÷, tiÕt kiÖm ®Òu t¨ng, do ®ã c¶ ngêi cho vay vµ ngêi ®i vay ®Òu s½n sµng, ho¹t ®éng tÝn dông ®îc n©ng cao. Ngîc l¹i, trong giai ®o¹n kinh tÕ suy tho¸i, c¸c doanh nghiÖp thÊy sÏ thËt lµ m¹o hiÓm nÕu më réng s¶n xuÊt bëi nhu cÇu tiªu dïng cña ngêi d©n gi¶m, søc mua kÐm vµ hµng hãa sÏ bÞ tån kho, lîi nhuËn gi¶m hoÆc thËm chÝ doanh nghiÖp cã thÓ bÞ ph¸ s¶n bëi kh«ng duy tr× ®îc s¶n xuÊt vµ kh«ng tr¶ ®îc nî ng©n hµng. ChÝnh v× vËy, lóc nÒn kinh tÕ suy tho¸i, nguån vèn huy ®éng ®îc cña ng©n hµng sö dông kh«ng cã hiÖu qu¶ tøc lµ chÊt lîng tÝn dông còng bÞ gi¶m. - C¸c biÕn ®éng vÒ l·i suÊt, tØ gi¸ trªn thÞ trêng nãi chung vµ thÞ trêng tiÒn tÖ nãi riªng ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn l·i suÊt ng©n hµng. NÕu ng©n hµng phô thuéc vµo kho¶n vèn huy ®éng díi d¹ng chøng chØ tiÒn göi mÖnh gi¸ lín hoÆc tiÒn vay cña ChÝnh phñ, gi¸ vèn huy ®éng cña nã sÏ bÞ ¶nh hëng trùc tiÕp bëi c¸c ®iÒu kiÖn cña thÞ trêng tiÒn tÖ. H¬n n÷a, thÞ trêng tiÒn tÖ sÏ x¸c ®Þnh sù hÊp dÉn cña c¸c dù ¸n ®Çu t. VÝ dô : NÕu mét ng©n hµng cã thÓ mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ víi lîi tøc 10% th× ng©n hµng sÏ kh«ng muèn cho vay trõ khi l·i suÊt vay ph¶i cao h¬n rÊt nhiÒu nh»m bï ®¾p cho c¸c rñi ro t¨ng thªm hay c¸c chi phÝ qu¶n lý kh¸c cã liªn quan. NÕu ng©n hµng cung øng kho¶n vay cña m×nh trªn thÞ trêng thø cÊp, nã sÏ bÞ ¶nh hëng thªm do l·i suÊt ®ßi hái ë thÞ trêng thø cÊp bÞ rµng buéc chÆt chÏ bëi c¸c ®iÒu kiÖn thÞ trêng tiÒn tÖ. H¬n n÷a, l·i suÊt cho vay vµ huy ®éng vèn lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh lîng vèn huy ®éng ®îc vµ quyÕt ®Þnh sè vèn gi¶i ng©n ®îc – cßn bÞ ¶nh hëng bëi c¸c møc l·i suÊt c¹nh tranh trªn thÞ trêng tõ c¸c ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông kh¸c. Ng©n hµng kh«ng thÓ tÝnh gi¸ thªm cho cïng mét lo¹i s¶n phÈm hay dÞch vô nh»m ®¹t møc lîi nhuËn mong muèn mµ kh«ng bÞ mÊt ®i mét sè lín quan träng kh¸ch hµng. b) ¶nh hëng cña m«i trêng ph¸p lý. M«i trêng ph¸p lý ®îc hiÓu lµ hÖ thèng luËt vµ v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i nãi chung vµ ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng. HiÖn nay hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt cha ®ång bé ®· g©y khã kh¨n cho ng©n hµng vµ c¸c kh¸ch hµng khi ký kÕt vµ tham gia c¸c ho¹t ®éng tÝn dông. §ång thêi còng g©y ra nhiÒu víng m¾c trong qu¶n lý vµ sö dông c¸c kho¶n tÝn dông, xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, ph¸t m¹i... VÝ dô nh vÒ quy ®Þnh thêi h¹n cho vay trong “Quy chÕ cho vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông víi kh¸ch hµng” quy ®Þnh cho 9 vay ng¾n h¹n cã thêi h¹n tèi ®a 12 th¸ng nh trong luËt ng©n hµng th× quy ®Þnh thêi h¹n cho vay trung h¹n b¾t ®Çu tõ 12 th¸ng trë lªn. §iÒu nµy t¹o nªn sù thiÕu nhÊt qu¸n trong ph©n lo¹i c¸c chØ tiªu d nî cho vay theo thêi h¹n ë c¸c tæ chøc tÝn dông vµ còng g©y khã kh¨n cho qu¶n lý tÝn dông cña nhµ níc, t¹o kÏ hë cho nh÷ng viÖc lµm sai ph¹m. Sù thay ®æi trong c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña nhµ níc còng g©y ¶nh hëng ®Õn c¸c kho¶n tÝn dông. NhÊt lµ vÒ c¬ cÊu kinh tÕ, c¸c chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu... bëi nÕu cã sù thay ®æi ®ét ngét Êy th× sÏ g©y x¸o trén trong s¶n xuÊt kinh doanh, tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, hoÆc ph¬ng ¸n kinh doanh sÏ kh«ng cßn phï hîp... NÕu kh«ng kÞp thêi chuyÓn ®æi, doanh nghiÖp sÏ kh«ng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc vµ kh«ng thÓ thanh to¸n nî dÉn ®Õn nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi cña ng©n hµng t¨ng lªn. §ång thêi, sù qu¶n lý cña nhµ níc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu s¬ hë. NhiÒu doanh nghiÖp ®îc s¶n xuÊt kinh doanh víi nhiÒu chøc n¨ng, nhiÒu nhiÖm vô vµ cã thÓ vît qu¸ tr×nh ®é, n¨ng lùc qu¶n lý lµm cho qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh cña ng©n hµng khã kh¨n nªn møc rñi ro lín, lµm gi¶m sót chÊt lîng tÝn dông. c) ¶nh hëng tõ phÝa ng©n hµng. - L·i suÊt tÝn dông : l·i suÊt tÝn dông cña ng©n hµng kh«ng nh÷ng ®îc quy ®Þnh bëi l·i suÊt c¬ b¶n cña ng©n hµng nhµ níc, sù c¹nh tranh cña c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c mµ cßn do môc tiªu lîi nhuËn tõ phÝa ng©n hµng vµ c¸c chi phÝ kh¸c cña kho¶n cho vay. Khi x¸c ®Þnh l·i suÊt, ng©n hµng ph¶i dùa vµo 3 yÕu tè c¬ b¶n :  L·i suÊt thÞ trêng (yÕu tè nÒn t¶ng).  §Þnh híng chiÕn lîc, chÝnh s¸ch kinh tÕ.  Thùc tr¹ng vµ tèc ®é l¹m ph¸t. Ngoµi ra, chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh l·i suÊt mét c¸ch linh ho¹t cña ng©n hµng ®èi víi nh÷ng kho¶n vay kh¸c nhau trong nh÷ng giai ®o¹n kh¸c nhau còng sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng kho¶n tÝn dông. - Tiªu chuÈn tÝn dông: lµ nh÷ng yªu cÇu mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¹t ®îc ®Ó ®îc thiÕt lËp quan hÖ tÝn dông. Tïy theo quy m« cña tÝn dông mµ tiªu chuÈn tÝn dông ®îc ®a ra ®Ó so s¸nh, ®¸nh gi¸ nh÷ng tiªu chuÈn doanh nghiÖp cÇn ®¹t ®îc. Trªn c¬ së ®ã, ng©n hµng tiÕn hµnh ph©n lo¹i doanh nghiÖp ®Ó nh×n nhËn, quyÕt ®Þnh quy m« tÝn dông vµ c¸c biÖn ph¸p phï hîp ®¶m b¶o an toµn tÝn dông. Khi tiªu chuÈn tÝn dông cao, kh¶ n¨ng hÊp thu kh¸ch hµng cµng thÊp nhng tÝnh an toµn cao vµ ngîc l¹i. - ChÝnh s¸ch tÝn dông cña ng©n hµng: chÝnh s¸ch tÝn dông mét mÆt ph¶i phï hîp víi ®êng lèi ph¸t triÓn chung cña ®Êt níc, ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o kÕt hîp hµi hßa quyÒn lîi cña ngêi cho vay, ngêi ®i vay vµ b¶n th©n ng©n hµng. Víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, mét chÝnh s¸ch tÝn dông ®óng ®¾n, râ rµng, hîp lý ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng sinh lêi cña ho¹t ®éng tÝn dông trªn c¬ së ph©n t¸n rñi ro, tu©n thñ luËt ph¸p vµ ®êng lèi, chÝnh s¸ch cña nhµ níc, ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o tÝnh 10 c«ng b»ng vµ hÊp dÉn kh¸ch hµng. Mét chÝnh s¸ch nh vËy míi khuyÕn khÝch ng©n hµng ph¸t hiÖn vµ tháa m·n c¸c nhu cÇu vÒ vèn. - Tæ chøc bé m¸y vµ quy tr×nh qu¶n lý tÝn dông: tæ chøc bé m¸y vµ quy tr×nh qu¶n lý tÝn dông quy ®Þnh quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña tng kh©u, mèi quan hÖ cña tõng bé phËn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn tõ thÈm ®Þnh cho ®Õn khi thiÕt lËp quan hÖ vµ thu håi vèn tÝn dông. Tæ chøc vµ qu¶n lý tÝn dông phï hîp sÏ n©ng cao chÊt lîng thÈm ®Þnh tÝn dông, h¹n chÕ t×nh tr¹ng lùa chän ®èi nghÞch hay rñi ro ®¹o ®øc. Quy tr×nh qu¶n lý ®îc bè trÝ khoa häc, ph©n ®Þnh râ rµng vÒ tr¸ch nhiÖm, gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng th«ng tin, lµ c¬ së quan träng n©ng cao møc ®é hiÖu qu¶ tÝn dông. - Th«ng tin tÝn dông vµ thÈm ®Þnh dù ¸n: môc ®Ých cña thÈm ®Þnh dù ¸n lµ nh»m gióp ng©n hµng rót ra ®îc c¸c kÕt luËn chÝnh x¸c vÒ tÝnh kh¶ thi, hiÖu qu¶ kinh tÕ, kh¶ n¨ng tr¶ nî, nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra cña dù ¸n ®Ó quyÕt ®Þnh cho vay hay tõ chèi. §ång thêi qua thÈm ®Þnh còng cã thÓ tham gia gãp ý víi chñ ®Çu t vÒ dù ¸n, x¸c ®Þnh l¹i sè tiÒn cÇn vay, thêi h¹n vµ møc thu hîp lý phï hîp víi n¨ng lùc doanh nghiÖp, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ tÝn dông ®em l¹i lîi nhuËn cho c¶ ng©n hµng vµ doanh nghiÖp. Thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô nµy, chÊt lîng c¸c kho¶n tÝn dông míi ®îc ®¶m b¶o. Trong sè c¸c biÖn ph¸p n©ng cao Êy, biÖn ph¸p cã tÝnh chiÕn lîc, cã ý nghÜa thiÕt thùc nhÊt ®èi víi c¸c c«ng t¸c thÈm ®Þnh lµ n©ng cao chÊt lîng th«ng tin tÝn dông, nã cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn quyÕt ®Þnh cho vay, quyÕt ®Þnh ®Çu t tÝn dông. XÐt díi gãc ®é vÜ m«, th«ng tin tÝn dông lµ c¬ së ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng, ®a ra c¸c dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ. §Æc biÖt trong t×nh h×nh hiÖn nay, khi nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, sè lîng doanh nghiÖp ngµy cµng nhiÒu, quan hÖ kinh tÕ th¬ng m¹i ngµy cµng ®a d¹ng vµ phøc t¹p, søc Ðp v× nhu cÇu th«ng tin kh¸ch hµng ngµy cµng quan träng vµ ®ßi hái ph¶i ®¸p øng : tÝnh cËp nhËt, nhanh, chÝnh x¸c vµ tiÖn lîi. - ChÊt lîng nh©n sù : con ngêi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng. NghiÖp vô ng©n hµng cµng ph¸t triÓn cµng ®ßi hái chÊt lîng nh©n sù ngµy cµng cao ®Ó cã thÓ sö dông nh÷ng ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, phï hîp víi sù ph¸t triÓn nghiÖp vô ng©n hµng trong c¬ chÕ thÞ trêng. ViÖc lùa chän nh©n sù ph¶i ®¶m b¶o c¶ vÒ ®¹o ®øc vµ nghiÖp vô chuyªn m«n. Hai mÆt nµy ph¶i g¾n bã kh¨ng khÝt víi nhau, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®ang bÊt cËp vÒ tr×nh ®é nªn lùc lîng c¸n bé th× nhiÒu nhng vÉn thiÕu c¸n bé chuyªn m«n giái, h¬n n÷a do hÖ thèng luËt ph¸p cßn cha chÆt chÏ nªn ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng tÝn dông, c¸c ng©n hµng ph¶i chó träng ®Õn nh÷ng c¸n bé cã ®¹o ®øc tèt. d) VÒ phÝa kh¸ch hµng. - Nhu cÇu tÝn dông cña kh¸ch hµng: phô thuéc chñ yÕu vµo t×nh h×nh chung cña nÒn kinh tÕ vµ chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh×n chung ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc còng nh doanh nghiÖp t nh©n, ®Òu lu«n cã nhu cÇu vay vèn ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, c¶i tiÕn mÆt hµng, më réng s¶n xuÊt nh»m t¨ng cêng søc c¹nh tranh, chiÕm lÜnh thÞ trêng. - N¨ng lùc cña kh¸ch hµng: ®îc hiÓu lµ kh¶ n¨ng cña ngêi ®i vay trong viÖc ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn, tiªu chuÈn ®èi víi tõng lo¹i h×nh tÝn dông. §iÒu kiÖn tÝn 11 dông ®a ra lµ nh»m tiªu chuÈn hãa c¸c ®èi tîng vay vèn, ®ång thêi ®Ó thuËn tiÖn cho qu¸ tr×nh qu¶n lý tÝn dông vµ nh»m ®¶m b¶o cho kh¶ n¨ng thu håi vèn cña ng©n hµng. Kh¶ n¨ng nµy ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn tÝn dông thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau: + N¨ng lùc s¶n xuÊt cña kh¸ch hµng: tríc hÕt, kh¸ch hµng vay vèn ph¶i cã t c¸ch ph¸p nh©n vµ sau ®ã nã ph¶i cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn dù ¸n ®ã nh»m ®¶m b¶o ng©n hµng cã thÓ thu håi vèn lÉn l·i. N¨ng lùc s¶n xuÊt thÓ hiÖn ë gi¸ trÞ, m¸y mãc thiÕt bÞ s½n cã, cô thÓ lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, c«ng nghÖ s¶n xuÊt... vèn cã. Nghiªn cøu n¨ng lùc s¶n xuÊt, ng©n hµng cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc n«i dung s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp còng nh quy m« vµ tÝnh chÊt cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ã. Ngoµi ra n¨ng lùc s¶n xuÊt cßn thÓ hiÖn ë tr×nh ®é ngêi qu¶n lý vµ bé m¸y thõa hµnh. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã t¹o nªn kh¶ n¨ng t×m kiÕm lîi nhuËn. §Ó cã ®îc mét kho¶n tÝn dông chÊt lîng tèt ®ßi hái kh¸ch hµng ph¶i s¶n xuÊt æn ®Þnh, kinh doanh cã l·i, cã tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ®¶m b¶o cho dù ¸n tÝn dông. + N¨ng lùc thÞ trêng cña s¶n phÈm: thÓ hiÖn ë c¸c mÆt nh khèi lîng s¶n phÈm tiªu thô, chÊt lîng s¶n phÈm, sè lîng kh¸ch hµng quen biÕt, s¶n lîng tiÒm n¨ng, vÞ thÕ cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng. §ång thêi còng thÓ hiÖn ë qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ më réng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, hÖ thèng m¹ng líi tiªu thô vµ c¸c b¹n hµng cã uy tÝn. N¨ng lùc thÞ trêng ®îc lîng hãa qua sù gia t¨ng cña doanh sè tiªu thô s¶n phÈm, tõ ®ã cã thÓ cho biÕt ®îc tÝnh kh¶ thi hay kh«ng cña dù ¸n ®Çu t tÝn dông. + N¨ng lùc tµi chÝnh cña kh¸ch hµng: t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng lµ mét bé phËn quan träng cÇn ph©n tÝch khi ra quyÕt ®Þnh tÝn dông. Ng©n hµng cÇn xem xÐt ®Õn c¸c khÝa c¹nh c¨n b¶n: chÊt lîng tµi s¶n cã, b¶n chÊt c¸c kho¶n nî, vèn tù cã vµ kh¶ n¨ng tù chñ vÒ tµi chÝnh. DÊu hiÖu tèt nhÊt cho viÖc ®¶m b¶o vÒ chÊt lîng mét kho¶n tÝn dông lµ mét doanh nghiÖp cã qu¸ tr×nh t¹o lîi nhuËn æn ®Þnh. TØ lÖ sè vèn dµnh cho s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o thu nhËp trong tæng sè tµi s¶n cã cµng cao cµng tèt, sù ®¸nh gi¸ cña ng©n hµng ph¶i lµ thùc tÕ, ngoµi ra ph¶i xÐt ®Õn tæng sè nî vµ mèi quan hÖ cña nã víi tµi s¶n cã. ViÖc phô thuéc nÆng nÒ vµo tÝn dông hay tµi trî chøng tá thùc lùc cña doanh nghiÖp lµ kh«ng cao vµ sÏ kh«ng ph¶i lµ mét kh¸ch hµng lý tëng ®èi víi nh÷ng kho¶n tÝn dông chÊt lîng cao. + N¨ng lùc qu¶n lý cña doanh nghiÖp: yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i cã mét hÖ thèng ho¹ch to¸n kÕ to¸n vµ qu¶n lý tµi chÝnh thèng nhÊt vµ phï hîp víi quy ®Þnh. Ngoµi ra ph¶i xem xÐt vµ n¾m v÷ng c¬ cÊu qu¶n lý cña doanh nghiÖp còng nh kh¶ n¨ng thÝch øng cña nã víi nh÷ng biÕn ®éng thÞ trêng bëi ®iÒu ®ã sÏ ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, hoµn tr¶ ®îc c¶ vèn lÉn l·i cho ng©n hµng ®em l¹i kÕt qu¶ chÊt lîng cao cho kho¶n tÝn dông. - T×nh h×nh cÇm cè, thÕ chÊp tµi s¶n cña doanh nghiÖp còng nh cña ngêi b¶o l·nh: ®©y lµ vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o cho kho¶n vay ng©n hµng. Doanh nghiÖp ph¶i cã chøng nhËn vÒ quyÒn së h÷u víi tµi s¶n g¾n liÒn víi n¨ng lùc ph¸p luËt cña doanh nghiÖp vµ kh¶ n¨ng sö dông tµi s¶n ®ã ®Ó thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tÝn dông. QuyÒn së h÷u vµ gi¸ trÞ cña tµi s¶n ph¶i ®îc ®¶m b¶o cho ®Õn kú ®¸o h¹n cña kho¶n tÝn dông, ®ång thêi ph¶i cã tÝnh láng cao. §èi víi ngêi b¶o l·nh ngoµi yªu cÇu vÒ t c¸ch ph¸p nh©n còng ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp vµ quyÒn së h÷u vÒ tµi s¶n nh ®èi víi ngêi ®i vay. §Æc biÖt ®èi víi nh÷ng kho¶n thÕ chÊp, 12 cÇm cè thêng ®îc ®iÒu chØnh thÊp xuèng v× gi¸ trÞ b¸n ®îc vµ sè tiÒn rßng thu ®îc tõ tµi s¶n thÕ chÊp thêng Ýt h¬n khi mét kho¶n vay nî trë thµnh mét vô thu håi nî. §iÒu nµy còng nh»m ®¶m b¶o an toµn cho sè vèn tÝn dông ng©n hµng bá ra. - T c¸ch ®¹o ®øc kh¸ch hµng: phÈm chÊt ®Çu tiªn ®ßi hái ë ngêi ®i vay tiÒn (kh¸ch hµng) lµ ph¶i hoµn toµn trung thùc. Khi ng©n hµng cã nghi ngê vÒ t c¸ch ®¹o ®øc hoÆc ý ®Þnh cña ngêi ®i vay th× ng©n hµng kh«ng nªn tiÕn hµnh cho vay nh»m ®¶m b¶o an toµn tÝn dông. ChÝnh v× vËy ®èi víi mçi kh¸ch hµng, ng©n hµng thêng cã biÖn ph¸p kiÓm tra t c¸ch kh¸ch hµng. Nh÷ng lõa dèi ®¹o ®øc thêng xay ra do nh÷ng hµnh vi sau cña ngêi ®i vay: t¹o ra nh÷ng chøng cø gi¶ ®Ó cã thÓ vay ®îc tiÒn, cè t×nh chiÕm ®o¹t phÇn vèn tõ nh÷ng ngêi cho vay, hay nh÷ng ngêi vay vèn sö dông vèn vay kh«ng ®óng môc ®Ých... Trong thùc tÕ, nhÊt lµ khi cã nhiÒu h×nh thøc tÝn dông nh hiÖn nay th× chÊt lîng tÝn dông phô thuéc rÊt lín vµo ®¹o ®øc kh¸ch hµng. Víi ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng míi ph¸t triÓn, cha hoµn chØnh vÒ mäi mÆt còng nh t×nh tr¹ng thµnh lËp å ¹t c¸c c«ng ty t nh©n nh hiÖn nay, vÊn ®Ò qu¶n lý tÝn dông ®Æt ra cho ng©n hµng thËt lµ khã kh¨n. Trong khi chê ®îi cã mét c¬ chÕ ph¸p lý hoµn thiÖn, nghiªm ngÆt h¬n, chÊt lîng tÝn dông chØ ®îc ®¶m b¶o nÕu ng©n hµng lùa chän ®óng nh÷ng kh¸ch hµng cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc vµ t c¸ch ®¹o ®øc tèt, tøc lµ kh¸ch hµng ph¶i cã ®Çy ®ñ th«ng tin chÝnh x¸c ®Ó tr¸nh ®îc sù lùa chän ®èi nghÞch vµ nh÷ng rñi ro vÒ ®¹o ®øc. PhÇn II : Thùc tr¹ng tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam. 1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc. Trong giai ®o¹n nµy, nÒn kinh tÕ ®Êt níc cßn cha æn ®Þnh. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc cña ®Êt níc cßn phøc t¹p vµ gay g¾t, h¬n n÷a do nh÷ng t¸c ®éng bÊt lîi cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc, nh÷ng yÕu kÐm bªn trong nÒn kinh tÕ vµ nh÷ng bÊt cËp trong ho¹t ®éng qu¶n lý, ®iÒu hµnh, nhÊt lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ søc c¹nh tranh thÊp. Tuy vËy, do nhµ níc ®Èy m¹nh c¸c biÖn ph¸p kÝch cÇu nªn nÒn kinh tÕ nãi chung vµ diÔn biÕn tÝn dông nãi riªng vÉn ®¹t ®îc mét sè kÕt qu¶ kh¶ quan. Nh×n chung, tÝnh ®Õn ngµy 31/12/1999 tÝn dông kinh tÕ t¨ng 19,2% (cao h¬n møc 16,4% n¨m 1998), ®a tû lÖ tÝn dông so víi GDP ®¹t 22,9% cao h¬n tû lÖ n¨m 1998 (21,6%) vµ n¨m 1997 (21,1%). Trong suèt 11 th¸ng ®Çu n¨m, tÝn dông t¨ng ë møc thÊp do c¸c doanh nghiÖp gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ thÞ trêng tiªu thô, chÊt lîng s¶n phÈm... §Ó ®Çu t, b¶n th©n c¸c ng©n hµng còng thËn träng h¬n khi 13 cho vay. Tuy nhiªn ®Õn th¸ng 12, tÝn dông ®· t¨ng m¹nh lµ do c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cho vay kh¾c phôc khã kh¨n, thiÖt h¹i do thiªn tai lò lôt x¶y ra liªn tiÕp. ChÊt lîng tÝn dông ®îc n©ng cao, tû lÖ d nî qu¸ h¹n tõ 18,6% n¨m 1991 gi¶m xuèng cßn 14% n¨m 1992 vµ n¨m 1999 sè nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi lµ 11,7 tû (9%) trong ®ã mét phÇn kh«ng nhá lµ nî cò cßn ®äng l¹i. Ngoµi ra, c«ng t¸c ®æi míi, chÊn chØnh tù hoµn thiÖn ®· lu«n ®îc coi lµ nhiÖm vô quan träng víi hÖ thèng ng©n hµng. C¸c c¶i tiÕn trong c¸c kh©u tiÕp nhËn hå s¬, gi¶i quyÕt thñ tôc... ®· gióp kh¸ch hµng thuËn tiÖn h¬n trong vay vµ sö dông vèn tÝn dông. 2. Nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n. Tuy ®¹t ®îc mét sè kÕt qu¶ kh¶ quan nhng nh×n chung, hÖ thèng tÝn dông cßn nhiÒu bÊt cËp vµ ¶nh hëng tíi chÊt lîng tÝn dông. - VÒ h×nh thøc huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n, tÝn dông tËp trung cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn vèn víi thÞ trêng, cung øng vèn kÞp thêi cho thu mua l¬ng thùc vµ n«ng s¶n xuÊt khÈu. MÆt kh¸c, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i còng ®· bíc ®Çu chó ý viÖc ®Çu t vèn cho trung h¹n vµ dµi h¹n, sö dông mét phÇn vèn ng¾n h¹n cho ®Çu t dµi h¹n, chó träng ®Çu t chiÒu s©u vµ cho c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu phï hîp víi ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. Tuy nhiªn vÒ ®Çu t vèn trung vµ dµi h¹n, ng©n hµng vÉn cßn gÆp khã kh¨n nhiÒu. Vèn huy ®éng lµ vèn ng¾n h¹n nªn chØ cã thÓ huy ®éng mét tû lÖ nhá (105%) ®Ó cho vay trung vµ dµi h¹n, tû lÖ nµy cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ. Tû träng tÝn dông cho khu vùc t nh©n ®· ®îc n©ng lªn 15% tõ 7% trong n¨m tríc nhng con sè nµy vÉn cho thÊy sù tiÕp cËn cña ng©n hµng víi kinh tÕ t nh©n cßn h¹n chÕ. - VÒ ®èi tîng kh¸ch hµng, hiÖn nay c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®ang chó träng b»ng c¸c chÝnh s¸ch u ®·i ®Ó thu hót vµ t¨ng trëng ®Çu t cho vay ®èi víi c¸c dù ¸n lín, c¸c doanh nghiÖp lín. §iÒu ®ã lµ do yªu cÇu ®¶m b¶o an toµn ®ång vèn cho vay, trong ®iÒu kiÖn m«i trêng kinh tÕ, m«i trêng ph¸p lý cßn thiÕu ®ång bé, thiÕu nhÊt qu¸n, thiÕu kh¶ n¨ng thùc thi. Trong khi c¸c doanh nghiÖp lín cã bé m¸y qu¶n lý m¹nh bëi c¸c tÇng nÊc theo quy chÕ, l¹i cã sù trî gióp cña chÝnh phñ, cã søc m¹nh vÒ tµi chÝnh th× c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng cã ®îc nh÷ng thÕ m¹nh Êy do ®ã Èn chøa nhiÒu rñi ro h¬n. Tuy nhiªn doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp chiÕm tû träng chñ yÕu trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp (98% - víi tiªu thøc cã sè vèn díi 5 tû, cã sè lao ®éng díi 300 ngêi) vµ ®ãng gãp ®Õn 50% GDP. §Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ vèn Ýt, tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ n¨ng lùc qu¶n lý h¹n chÕ nªn khã kh¨n trong s¶n xuÊt kinh doanh, trong ®ã thiÕu vèn lµ ®Æc ®iÓm næi bËt nhÊt. TÝn dông kh«ng më réng ®èi víi lo¹i h×nh nµy bëi c¸c c¬ chÕ theo luËt (vèn tù cã Ýt, tµi s¶n thÕ chÊp kh«ng ®¶m b¶o, t×nh h×nh tµi chÝnh khã kh¨n) vµ cßn do ®é rñi ro lín trong khi nhµ níc cha cã chÝnh s¸ch b¶o hé phï hîp. §Ó n©ng cao chÊt lîng tÝn dông, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a ng©n hµng cã nguån vèn dåi dµo (cã thÓ nãi lµ d thõa) vµ doanh nghiÖp cÇn vèn ®Ó ph¸t triÓn. - Mét vÊn ®Ò cßn nhiÒu tranh c·i hiÖn nay n÷a lµ tÝn dông h¹n møc - mét trong hai ph¬ng thøc cÊp tÝn dông chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i. Mét sè 14 ng©n hµng ®· cho phÐp kh¸ch hµng ®îc chñ ®éng rót vèn trong mét giíi h¹n nµo ®ã quy ®Þnh trong thêi h¹n hiÖu lùc cña hîp ®ång tÝn dông. Tuy nhiªn trong mét thêi gian dµi, hiÖn tîng ph¸t sÐc qu¸ sè d, qu¸ h¹n møc tÝn dông x¶y ra trµn lan, thiÕu c¸c chÕ tµi ph¸p luËt nghiªm ngÆt ng¨n chÆn, g©y tæn thÊt lín cho c¸c ng©n hµng, kü thuËt cÊp h¹n møc tÝn dông bÞ thu hÑp. Ngµy nay hµnh lang ph¸p luËt ng©n hµng ®· t¬ng ®èi ®Çy ®ñ, do ®ã ®· ®Õn lóc ®Æt ra vÊn ®Ò h¹n møc tÝn dông ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng vay vèn, n©ng cao chÊt lîng tÝn dông. Tuy ®· cã nh÷ng ®iÒu luËt cÇn thiÕt vÒ h¹n møc tÝn dông nhng quy ®Þnh cÊp h¹n møc tÝn dông cßn thiÕu cô thÓ, chi tiÕt, dÉn ®Õn viÖc ¸p dông cña c¸c ng©n hµng chi nh¸nh lµ rÊt kh¸c nhau. V× vËy, cÇn ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh nghiÖp vô cô thÓ, thèng nhÊt vÒ cÊp h¹n møc tÝn dông trong toµn bé hÖ thèng ng©n hµng. - HiÖn nay, ng©n hµng nhµ níc ®· cã nhiÒu v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ viÖc mét doanh nghiÖp ®îc vay vèn ë nhiÒu ng©n hµng, quy chÕ ®ång tµi trî... nh÷ng quy ®Þnh ®ã ®· ®¸p øng phÇn nµo ®ßi hái thùc t¹i nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn trong lÜnh vùc nµy ®· vµ ®ang béc lé nh÷ng tån t¹i, víng m¾c cÇn gi¶i quyÕt, bæ sung kÞp thêi. Trong thùc tÕ hiÖn nay cã thÓ x¶y ra 2 trêng hîp: Mét lµ mét doanh nghiÖp cã dù ¸n lín, sè tiÒn vay ph¶i ®îc vay tõ nhiÒu tæ chøc tÝn dông. Hai lµ mét doanh nghiÖp vay vèn nhiÒu tæ chøc tÝn dông víi nhiÒu dù ¸n, ph¬ng ¸n vay kh¸c nhau. Trêng hîp nµy cha cã v¨n b¶n chÝnh thøc nµo ®iÒu chØnh. HiÖn nay ®ång tµi trî x¶y ra rÊt Ýt do c¸c ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông cha cã kh¶ n¨ng phèi hîp liªn kÕt, cßn thêng xuyªn x¶y ra trêng hîp nhiÒu ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông cïng cho vay mét doanh nghiÖp víi c¸c dù ¸n kh¸c nhau. Do sù s¬ hë nµy, cïng víi sù tån t¹i nhiÒu ng©n hµng, nhiÒu chÝnh s¸ch c¹nh tranh, thu hót kh¸ch hµng nhiÒu khi thiÕu thËn träng, ®«i khi cßn qu¸ dÔ dµng cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho mét sè doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶, thua lç nhng lîi dông vay vèn ë nhiÒu ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông ®Ó ®¶o nî bÊt hîp ph¸p, thËm chÝ ngay trªn cïng mét ®Þa bµn vµ lóc ®ã rñi ro lµ tÊt yÕu cho ng©n hµng. - §èi víi hÖ thèng quü tÝn dông nh©n d©n, mét h×nh thøc tÝn dông phæ biÕn víi ®Þa bµn réng kh¾p, c¸c quy ®Þnh vÒ trÝch lËp vµ sö dông dù phßng rñi ro cßn nhiÒu ®iÓm cha phï hîp. Kinh tÕ níc ta chñ yÕu lµ n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt phô thuéc vµo thiªn nhiªn, mÆt kh¸c ë níc ta cha cã chÝnh s¸ch b¶o hiÓm mïa mµng, gi¸ c¶ cho n«ng nghiÖp nªn ho¹t ®éng tÝn dông ë ®©y lu«n tiÒm Èn nguy c¬ rñi ro cao. ChÝnh v× vËy, viÖc quy ®Þnh c¨n cø sè d nî qu¸ h¹n (ph©n theo nhãm) ®Çu n¨m ®Ó trÝch lËp dù phßng ®Ó xö lý rñi ro trong n¨m tµi chÝnh e r»ng cha thËt hîp lý bëi ®©y kh«ng ph¶i lµ sè d nî qu¸ h¹n b×nh qu©n c¶ n¨m. H¬n n÷a hÖ thèng quü tÝn dông nh©n d©n ®îc thiÕt lËp theo nguyªn t¾c vÒ tæ chøc vµ tµi chÝnh nh»m ®¶m b¶o an toµn cho c¶ hÖ thèng, nhng cha cã quy ®Þnh nµo h×nh thµnh mét nguån dù tr÷ bï ®¾p rñi ro chung cho c¶ hÖ thèng, nh»m hç trî gi¶i quyÕt rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng vît qu¸ n¨ng lùc tµi chÝnh cña tæ chøc. - VÒ ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng tuy tËn tôy víi c«ng viÖc nhng cã tr×nh ®é kh«ng ®ång ®Òu. Cã nhiÒu c¸n bé thùc sù giái vµ cã n¨ng lùc nhng còng cã nhiÒu c¸n bé cßn h¹n chÕ, kh«ng theo kÞp víi tèc ®é ph¸t triÓn ngµy cµng nhanh cña kü thuËt nghiÖp vô ng©n hµng. Trong t×nh h×nh ®æi míi phøc t¹p nh hiÖn nay, 15 yªu cÇu ®èi víi c¸n bé tÝn dông rÊt cao, kh«ng nh÷ng vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô mµ ph¶i cã nhiÒu hiÓu biÕt s©u vÒ ®èi tîng kh¸ch hµng, vÒ thÞ trêng vµ lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh mµ m×nh phô tr¸ch. Mét yªu cÇu n÷a víi c¸n bé tÝn dông lµ vÒ tinh thÇn lµm viÖc vµ ý thøc ®¹o ®øc. Kh«ng thÓ phñ nhËn ®îc kÕt qu¶ kh¶ quan cña ho¹t ®éng ng©n hµng trong thêi gian qua lµ do sù cè g¾ng nç lùc, lµm viÖc víi ý thøc tr¸ch nhiÖm cao cña c¸n bé ng©n hµng, ngoµi ra sè lîng tiÒn nh©n viªn ng©n hµng tr¶ l¹i cho kh¸ch, th¸i ®é thùc hiÖn c¸c giao dÞch cho kh¸ch hµng ®· t¹o ®îc niÒm tin cho kh¸ch hµng, nhng còng cã kh«ng Ýt c¸n bé nh©n viªn tho¸i hãa biÕn chÊt, lîi dông nh÷ng kÏ hë cña luËt ®Ó cïng c¸c kh¸ch hµng cã ®¹o ®øc kh«ng tèt rót tiÒn qu¸ h¹n møc, thÈm ®Þnh sai ®Ó ®îc vay sè vèn lín... cïng nhau chia lîi bÊt hîp ph¸p, lµm ¶nh hëng tíi chÊt lîng c¸c kho¶n tÝn dông cña ng©n hµng. Nãi chung do nhiÒu nguyªn nh©n, chñ quan còng nh kh¸ch quan mµ chÊt lîng tÝn dông cha cao. VÒ phÝa ng©n hµng, do thËn trong trong b¶o toµn vèn, tr×nh ®é c¸n bé cha cao nªn cßn khã kh¨n trong qu¶n lý tÝn dông. VÒ phÝa kh¸ch hµng, n¨ng lùc tæ chøc cßn kÐm, thiÕu tµi s¶n thÕ chÊp, hÖ thèng ho¹ch to¸n kÕ to¸n kh«ng râ rµng ®ång bé theo quy ®Þnh, bªn c¹nh ®ã lµ thùc tr¹ng lµm ¨n yÕu kÐm, thiÕu nghiªm tóc, lõa ®¶o khiÕn rñi ro tÝn dông t¨ng cao, gi¶m hiÖu qu¶. Ngoµi ra vÒ nguyªn nh©n kh¸ch quan, m«i trêng ph¸p lý cha hoµn thiÖn, cßn nhiÒu kÏ hë, c¬ chÕ chÝnh s¸ch cha æn ®Þnh, qu¶n lý cßn cha thèng nhÊt vµ nhiÒu tÖ n¹n..., tÊt c¶ nh÷ng nguyªn nh©n Êy ®· khiÕn cho c¸c kho¶n tÝn dông kh«ng ph¸t huy ®îc kÕt qu¶ nh mong ®îi. PhÇn III : c¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i. 16 Tõ thùc tÕ ®· ®a ra, cã thÓ nãi r»ng thùc tr¹ng tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i hiÖn nay tuy ®· cã nh÷ng bíc ®æi míi ®¸ng kÓ nhng vÉn cßn tån t¹i nhiÒu yÕu kÐm. HÖ thèng ng©n hµng nãi chung, tÝn dông nãi riªng ®ang bíc ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng víi ®óng nghÜa “ng©n hµng hiÖn ®¹i” nh»m lµm t¨ng cêng tèc ®é giao dÞch vµ lu th«ng trong nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. §Ó hÖ thèng ng©n hµng ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n vµ thùc sù trë thµnh mét trong nh÷ng c«ng cô kinh tÕ vÜ m« h÷u hiÖu cña nhµ níc th× c¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i ®îc nghiªn cøu vµ ¸p dông mét c¸ch nhanh chãng vµ tÝch cùc. Sau ®©y em xin m¹o muéi ®a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i. 1. Ph©n tÝch, xÕp lo¹i doanh nghiÖp. §©y lµ vÊn ®Ò tiªn quyÕt trong viÖc quyÕt ®Þnh cã cho vay hay kh«ng ®èi víi mét dù ¸n tÝn dông. ViÖc xÕp lo¹i doanh nghiÖp cã thÓ dùa trªn nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau nhng cÇn ph¶i xem xÐt mét c¸ch toµn diÖn tõ t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng vay, kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ ®¶m b¶o tÝn dông. ViÖc ph©n tÝch nµy còng gióp cho ng©n hµng cã mét ®¸nh gi¸ s¬ bé vÒ kh¸ch hµng cña m×nh vµ qua ®ã xem xÐt gi÷a nhu cÇu vay cña kh¸ch hµng vµ ®iÒu kiÖn tÝn dông cña m×nh ®Ó cã c¸c quyÕt ®Þnh cÇn thiÕt. Mét ®iÒu cÇn lu ý lµ sè liÖu dµnh cho ph©n tÝch xÕp lo¹i ph¶i chÝnh x¸c vµ cËp nhËt thêng xuyªn ®Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶. C¸c tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ ph¶i ®îc phæ cËp cho c¸c c¸n bé sö dông thµnh th¹o hç trî ®¾c lùc cho viÖc ph©n lo¹i kh¸ch hµng, gi¶m bít thñ tôc hå s¬ tÝn dông, t¹o thuËn lîi nhanh chãng cho kh¸ch hµng vµ tr¸nh ®îc rñi ro, n©ng cao chÊt lîng tÝn dông. Tuy nhiªn cã nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn tÝn dông nhng v× môc tiªu x· héi hay v× môc ®Ých chÝnh trÞ th× vÉn ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì kh¸ch hµng, ®ång thêi cã nh÷ng ®¸nh gi¸ vµ theo dâi thêng xuyªn ®Ó khuyÕn khÝch sù chuyÓn biÕn tÝch cùc cña kh¸ch hµng. 2. N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n tÝn dông. Theo quy chÕ tÝn dông hiÖn nay, quy ®Þnh xÐt duyÖt thÈm ®Þnh dù ¸n cho vay qu¶ lµ khã kh¨n, h¬n n÷a trong qu¸ tr×nh lµm viÖc víi kh¸ch hµng, cã nhiÒu t×nh huèng mµ c¸n bé tÝn dông kh«ng thÓ lêng tríc ®îc. ChÝnh v× vËy ®Ó n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c thÈm ®Þnh th× ®ßi hái ngêi c¸n bé tÝn dông ph¶i hÕt søc n¨ng ®éng, gi¶i quyÕt víng m¾c mét c¸ch khoa häc, logic. Quy tr×nh thÈm ®Þnh ®èi víi mçi dù ¸n gåm 3 bíc: + TiÕp nhËn hå s¬. + Ph©n tÝch tÝn dông :  Ph©n tÝch c¸c c¨n cø ®¶m b¶o vay vèn.  Ph©n tÝch c¸c néi dung trong v¨n b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh ph¸p lý vµ tÝnh kh¶ thi.  Ph©n tÝch chi phÝ, nguån vèn tr¶ nî vµ t¸i ®Çu t, thêi h¹n cho vay, lÞch tr¶ nî, ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o... + Thùc hiÖn hîp ®ång tÝn dông vµ theo dâi kho¶n vay. 17 C¸c bíc nµy ph¶i ®îc thùc hiÖn tuÇn tù, kh«ng thÓ bá qua hay bá c¸ch bíc nµo. NÕu c¸n bé tÝn dông thùc hiÖn tèt viÖc ®¸nh gi¸, xÕp lo¹i doanh nghiÖp ë trªn th× sÏ ®¬n gi¶n h¬n ë bíc ph©n tÝch tÝn dông. ViÖc ph©n tÝch tÝn dông nh»m kiÓm tra vµ ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý, tÝnh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng tÝn dông trong ®ã ph¶i quan t©m ®Õn c¸c rñi ro tiÒm Èn ®Ó nh»m gióp kh¸ch hµng vµ do ®ã gióp ng©n hµng tr¸nh ®îc sù gi¶m sót chÊt lîng tÝn dông. Bíc thø ba còng kh«ng kÐm phÇn quan träng, ph¶i kiÓm tra tõ tríc cho ®Õn trong vµ sau khi ®¨ng ký hîp ®ång tÝn dông. HiÖn nay c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thêng kh«ng chuyÓn tiÒn trùc tiÕp cho kh¸ch hµng mµ chuyÓn th¼ng vµo tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng sö dông sai môc ®Ých, do vËy nªn c¨n cø vµo hãa ®¬n hay hîp ®ång víi bªn thø ba ®Ó chuyÓn ph¸t tiÒn. Nh vËy còng phÇn nµo kiÓm tra ®îc viÖc sö dông vèn còng nh tiÕn ®é s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¸n bé tÝn dông lµ ngêi cã vai trß quan träng trong viÖc qu¶n lý t×nh h×nh thu nî, l·i vµ gèc, ¶nh hëng ®Õn vßng quay cña vèn vµ tû träng nî qu¸ h¹n. C¸n bé tÝn dông ®îc ph©n c«ng qu¶n lý trùc tiÕp tõng ®èi tîng kh¸ch hµng nªn thêng xuyªn theo dâi trùc tiÕp, nh¾c nhë kh¸ch hµng thùc hiÖn ®óng hîp ®ång tÝn dông, cã nh÷ng kiÕn nghÞ cÇn thiÕt tøc thêi tíi cÊp trªn ®Ó cã ph¬ng ¸n gióp ®ì kh¸ch hµng khi cã khã kh¨n. C¸n bé tÝn dông ph¶i lµ ngêi trùc tiÕp chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chÊt lîng c¸c kho¶n tÝn dông mµ m×nh phô tr¸ch. Nªn cã chÕ ®é thëng ph¹t c«ng minh ®Ó c¸n bé tÝn dông nªu cao tinh thÇn tù chñ vµ tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc. 3. T¨ng cêng h¬n n÷a c«ng t¸c gi¸m s¸t tiÒn vay. §©y lµ mét biÖn ph¸p quan träng ®Ó phßng ngõa rñi ro ®¹o ®øc. ViÖc gi¸m s¸t sÏ gióp ng©n hµng kiÓm so¸t ®îc hµnh vi cña ngêi vay vèn, ®¶m b¶o ®ång vèn ®îc sö dông ®óng môc ®Ých. NÕu gi¸m s¸t kh«ng chÆt chÏ sÏ t¹o ra nh÷ng lç hæng cho kh¸ch hµng sö dông vèn sai víi dù ¸n, lµm ph¸t sinh nh÷ng rñi ro tÝn dông míi mµ ng©n hµng kh«ng biÕt vµ kh«ng lêng tríc ®îc. ViÖc kiÓm tra gi¸m s¸t ph¶i ®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc xem xÐt c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ®Þnh kú cña kh¸ch hµng vµ c¸c giÊy tê cã liªn quan, ngoµi ra cßn cã sù kiÓm tra thùc tÕ c¬ së ®Ó kiÓm tra thùc tÕ c¬ së cña c¸n bé tÝn dông ®Ó kh¼ng ®Þnh kÕt qu¶ c¸c b¸o c¸o tríc ®ã. Bªn c¹nh viÖc kiÓm tra qu¸ tr×nh sö dông tiÒn vay, c¸n bé còng ®Æc biÖt ph¶i lu ý tíi tµi s¶n thÕ chÊp cña kh¸ch hµng, ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n thÕ chÊp theo gi¸ hiÖn hµnh, nÕu gi¶m so víi gi¸ ban ®Çu thÕ chÊp th× ph¶i yªu cÇu kh¸ch hµng bæ sung tµi s¶n thÕ chÊp kh¸c hoÆc gi¶m d nî t¬ng øng. C¸n bé tÝn dông ph¶i n¾m râ c¸c nguån thu cña kh¸ch hµng vµ yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i thùc hiÖn viÖc thanh to¸n cho ®¬n vÞ qua ng©n hµng. ViÖc thêng xuyªn kiÓm tra tµi kho¶n cña kh¸ch hµng lµ mét ph¬ng thøc ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña hä. NÕu ph¸t hiÖn t×nh tr¹ng cã thÓ xÊu ®i, ph¶i yªu cÇu kh¸ch hµng ®iÒu chØnh l¹i kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc t×m biÖn ph¸p ®Ó thu nî. C¸n bé tÝn dông kh«ng ®îc ®Ó “t×nh c¶m” chi phèi trong c«ng viÖc, kiªn quyÕt xö lý mét c¸ch ®óng ®¾n, ®¶m b¶o thu håi nî vay. 18 4. TrÝch lËp quü bï ®¾p rñi ro. ChÊt lîng tÝn dông h×nh thµnh do sù hîp t¸c cña c¶ hai phÝa ngêi ®i vay vµ ngêi cho vay. Ng©n hµng lùa chän vµ quyÕt ®Þnh cho vay tõ viÖc xÐt duyÖt c¸c dù ¸n víi kú väng cã ®îc kho¶n cho vay cã lîi nhuËn cao vµ an toµn. Tuy nhiªn qua mét thêi gian víi sù t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè, dù ¸n trë nªn kÐm hiÖu qu¶, møc ®é rñi ro t¨ng lªn ®e däa kh¶ n¨ng lîi nhuËn vµ thu håi vèn cña ng©n hµng. ChÝnh lóc nµy, quü bï ®¾p rñi ro sÏ lµ tÊm l¸ ch¾n ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng kh«ng bÞ ¶nh hëng. Quü bï ®¾p rñi ro h×nh thµnh trªn c¬ së kh¶ n¨ng mÊt vèn cña kho¶n cho vay, mét mÆt sÏ gióp ng©n hµng kh¾c phôc ®îc nh÷ng hËu qu¶, mÆt kh¸c t¨ng cêng søc m¹nh tµi chÝnh còng nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng, tõ ®ã n©ng cao chÊt lîng tÝn dông. Tuy nhiªn, hiÖn nay hÖ thèng quü nµy còng cha thùc sù ®îc quan t©m nh cÇn thiÕt, ®îc trÝch lËp ra tõ sè d nî qu¸ h¹n ®Çu n¨m lµ kh«ng hiÖu qu¶ (sè d quü tÝn dông dù phßng cña toµn hÖ thèng quü tÝn dông nh©n d©n lµ 41 tû ®ång vµo cuèi n¨m 1998 – mét sè tiÒn kh«ng nhá bÞ l·ng phÝ). Quü dù phßng nªn ®îc cho phÐp göi t¹i c¸c ng©n hµng khu vùc hay TW chø kh«ng ®Ó t¹i c¬ së nh hiÖn nay khiÕn cho viÖc sö dông kh«ng hîp lý. Ngoµi ra còng nªn h×nh thµnh mét quü dù phßng rñi ro cho toµn bé hÖ thèng b»ng c¸ch trÝch mét tû lÖ % sè tiÒn tõ quü bï ®¾p rñi ro cña c¬ së nh»m t¹o ra mét chç dùa v÷ng ch¾c cho ng©n hµng c¬ së b»ng tiÒm lùc tµi chÝnh lín m¹nh cña quü tæng hîp nµy. 5. Gi¶i quyÕt nî qu¸ h¹n – Xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh. Nî qu¸ h¹n cao vµ cã chiÒu híng ngµy cµng gia t¨ng ®ang b¸o ®éng cho sù an toµn cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i (n¨m 1996 : 9,04%, t¨ng 1% so víi n¨m 1995, trong ®ã tû lÖ nî qu¸ h¹n khã ®ßi chiÕm 51,14%). Nguyªn nh©n lµ do thay ®æi c¬ chÕ, chñ tr¬ng më réng mèc lé giíi cña ChÝnh phñ lµm cho c¸c tµi s¶n cña ng©n hµng ph¸t m¹i n»m trong quy ho¹ch kh«ng cã ngêi mua. Nguyªn nh©n thø hai lµ do c¸c doanh nghiÖp kh«ng thÝch øng kÞp víi c¬ chÕ nªn lµm ¨n thua lç, viÖc tr¶ nî ng©n hµng gÆp khã kh¨n. Ngoµi ra, vÒ phÝa ng©n hµng, ®éi ngò c¸n bé tÝn dông, thanh tra, gi¸m s¸t lµm viÖc kÐm hiÖu qu¶, tho¸i hãa biÕn chÊt, c«ng t¸c th«ng tin cha tèt lµm cho viÖc lùa chän kh¸ch hµng gÆp ph¶i rñi ro ®èi nghÞch, kh«ng kiÓm so¸t ®îc rñi ro ®¹o ®øc dÉn ®Õn sù sôt gi¶m cña chÊt lîng tÝn dông. Do ®ã cÇn cã mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu nh sau: Mét lµ, víi nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n, sau khi ®· râ nguyªn nh©n cÇn ph¶i ®Ò nghÞ c¸c cÊp ngµnh chÝnh quyÒn cã liªn quan phèi hîp gi¶i quyÕt nhanh chãng, døt ®iÓm, hoÆc xö lý hµnh chÝnh yªu cÇu båi thêng, hoÆc chuyÓn sang c¸c c¬ quan ph¸p luËt ®Ó xö lý theo quy ®Þnh. Hai lµ, s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp, tÝnh to¸n kü kh¶ n¨ng kh¶ thi vµ cã nh÷ng gi¶i ph¸p nghiÖp vô theo dâi gi¸m s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh sö dông vèn còng nh gi¸ trÞ thùc trong t¬ng lai cña tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng ph¸t m¹i tµi s¶n mµ kh«ng cã ngêi mua. 6. N©ng cao chÊt lîng nh©n sù vµ chuyªn m«n hãa c¸n bé tÝn dông. Con ngêi lu«n lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh, nhiÖm vô ng©n hµng ®ßi hái ë lùa chän nh©n sù c¶ ë ®¹o ®øc vµ chuyªn m«n nghÒ nghiÖp. Hai mÆt nµy ph¶i g¾n bã kh¨ng khÝt kh«ng thÓ t¸nh rêi. NÒn kinh tÕ më s«i ®éng hiÖn nay cÇn mét nguån 19 nh©n lùc cã chÊt lîng nhng thùc tÕ, nguån nh©n lùc nµy chØ ®¸p øng ®îc yªu cÇu sè lîng. Mét phÇn lín trong sè nµy do c¬ chÕ cò ®µo t¹o kh«ng thÓ thay ®æi mét sím mét chiÒu, ®µo t¹o l¹i cßn h¹n chÕ, sè nhËn míi còng cßn h¹n chÕ do ®ã nh×n chung tr×nh ®é cßn yÕu kÐm, thiÕu n¨ng ®éng s¸ng t¹o vµ kinh nghiÖm th× nhiÒu nhng kh«ng thÝch øng víi c¬ chÕ míi. §Ó ®¶m b¶o chÊt lîng tÝn dông, c¸n bé tÝn dông ph¶i lµ ngêi am hiÓu t×nh h×nh kinh tÕ nãi chung vµ kh¸ch hµng nãi riªng, tõ thùc lùc tµi chÝnh ®Õn tiÒm n¨ng thanh to¸n, tiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ dù ®o¸n trong t¬ng lai vµ quan träng nhÊt lµ n¾m râ t c¸ch ®¹o ®øc kh¸ch hµng v× ®ã lµ ®iÒu quyÕt ®Þnh ý muèn tr¶ nî cña hä. §Ó gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu qu¸ lín nµy ®èi víi c¸n bé tÝn dông, chuyªn m«n hãa lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu bªn c¹nh viÖc n©ng cao chÊt lîng nh©n sù. HiÖn nay ë ®a sè c¸c ng©n hµng, sù chuyªn m«n hãa chØ c¬ b¶n dùa trªn sè kh¸ch hµng, møc d nî vµ thµnh phÇn kinh tÕ, ®iÒu ®ã khiÕn cho mçi c¸n bé tÝn dông ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn rÊt nhiÒu lÜnh vùc, khã kh¨n trong thu thËp vµ xö lý th«ng tin. Do ®ã chóng t«i ®Ò xuÊt viÖc chuyªn m«n hãa c¸n bé tÝn dông theo viÖc qu¶n lý c¸c nhãm kh¸ch hµng cã cïng lÜnh vùc chuyªn m«n. §iÒu nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé tÝn dông tËp trung ®i s©u vµo mét lÜnh vùc cô thÓ, tr¸nh dµn tr¶i, ph¸t huy ®îc n¨ng lùc, së trêng riªng. ViÖc chuyªn m«n hãa nh vËy còng kh¾c phôc ®îc m©u thuÉn gi÷a chuyªn m«n hãa vµ ®a d¹ng hãa, lµm t¨ng chÊt lîng vµ ®é tin cËy cña th«ng tin tÝn dông, t¹o c¬ së cho viÖc x©y dùng c¸c mèi quan hÖ kh¸ch hµng l©u dµi, ®ång thêi còng lµm gi¶m chi phÝ trong mçi dù ¸n víi c¸c kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. Muèn vËy, ng©n hµng ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p cô thÓ: - §Þnh híng vµ néi dung båi dìng ph¶i ®îc ho¹ch ®Þnh l©u dµi. X¸c ®Þnh tiªu chuÈn vµ ®Ò ra môc tiªu cña tõng giai ®o¹n ®Ó cã nh÷ng kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ båi dìng phï hîp. - ViÖc ®µo t¹o vµ båi dìng ph¶i lùa chän ®óng ®èi tîng theo ®óng chuyªn m«n, c¸n bé ®îc ®µo t¹o ph¶i ®óng n¨ng lùc vµ ph¶i ph¸t huy hiÖu qu¶ ®µo t¹o cho ng©n hµng, tr¸nh l·ng phÝ trong ®µo t¹o. - Coi träng ®óng møc c«ng t¸c ®µo t¹o, båi dìng t¹i chç, kÕt hîp gi÷a gi¶ng d¹y häc tËp vµ c«ng viÖc hiÖn t¹i, kh¾c phôc nh÷ng m©u thuÉn gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tiÔn. Ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mçi c¸n bé tÝn dông ph¸t huy ®îc hÕt nh÷ng kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó häc tËp vµ lµm viÖc cã hiÖu qu¶. - CÇn chèng quan niÖm coi thêng kinh nghiÖm song còng kh«ng ®îc cêng ®iÖu hãa kinh nghiÖm. Kinh nghiÖm ph¶i ®i ®«i víi lý luËn, lý luËn lµ tr×nh ®é cao h¬n vÒ chÊt so víi kinh nghiÖm, lý luËn l¹i kh«ng ®îc xa rêi thùc tÕ. ViÖc ®µo t¹o ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cÇn chó träng chÊt lîng, hiÖu qu¶ thùc tÕ chø kh«ng v× sè lîng. 7. N©ng cao chÊt lîng th«ng tin tÝn dông. ViÖc n¾m kh«ng v÷ng vµ ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cã thÓ khiÕn c¸c ng©n hµng lÆp ph¶i sai lÇm lùa chän ®èi nghÞch. ChÝnh v× vËy ngoµi viÖc nhËn c¸c th«ng tin tõ trùc tiÕp kh¸ch hµng, ng©n hµng ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó thu thËp, xö lý th«ng tin, kiÓm tra ®é tin cËy vµ hiÓu râ h¬n vÒ kh¸ch hµng. ViÖc thiÕt lËp phßng th«ng tin víi c¸c c¸n bé chuyªn tr¸ch ë c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt. C¸c c¸n bé th«ng tin tÝn dông cÇn ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n vÒ nghiÖp vô 20