Tài liệu công tác xã hội với trẻ em bị xâm hại tình dục

Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục Nhóm 1 k54 ctxh Page 1 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục MỤC LỤC A. PHẦN MỞ ĐẦU.....................................................................................................2 B.NỘI DUNG CHÍNH............................................................................................3 I. Cơ sở lí luận.........................................................................................................3 1.Những khái niệm công cụ...................................................................................3 1.1. Khái niệm CTXH và CTXH với trẻ em............................................................3 1.2. Khái niệm trẻ em..............................................................................................3 1.3. Khái niệm trẻ em bị xâm hại tình dục...............................................................4 1.4. Thế nào là xâm hại tình dục trẻ em?.................................................................4 Xâm hại tình dục,....................................................................................................4 2.Lý thuyết áp dụng.................................................................................................6 2.1. Lý thuyết nhu cầu của Maslow.........................................................................6 2.2. Lý thuyết hệ thống............................................................................................8 II. Thực trạng trẻ em bị xâm hại tình dục................................................................9 III. Những dấu hiệu trẻ bị lạm dụng tình dục........................................................11 1. Dấu hiệu về thể chất.......................................................................................11 Dấu hiệu về hành vi...............................................................................................11 Thủ phạm của những hành vi lạm dụng tình dục trẻ em........................................13 IV. Nguyên nhân và hậu quả của xâm hại tình dục trẻ em....................................13 1. Nguyên nhân...................................................................................................13 2. Hậu quả.............................................................................................................16 2.1. Hậu quả về thể chất.......................................................................................16 2.2. Hậu quả về hành vi........................................................................................17 2.3. Hậu quả tâm lý..............................................................................................17 V. Vai trò của nhân viên CTXH trong việc giảm thiểu tình trạng LDTDTE........20 VI.CAN THIỆP TRƯỜNG HỢP CỤ THỂ...........................................................23 Nhóm 1 k54 ctxh Page 2 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục 1. Trường hợp.....................................................................................................23 2. Tiến trình can thiệp.........................................................................................25 C. KẾT LUẬN......................................................................................................30 TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................................31 Nhóm 1 k54 ctxh Page 3 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục A. PHẦN MỞ ĐẦU Trẻ em là mầm non, là chủ nhân tương lai của đất nước. Là thế hệ đầy triển vọng trong mọi lĩnh vực. Nhưng đông thời cũng là đối tượng nhạy cảm và dễ bị tổn thương khi thiếu sự quan tâm, chăm sóc và giáo dục của gia đình và nhà trường. Một trong những vấn nạn về trẻ em mà tôi muốn nhắc tới ở đây chính là nạn hiếp dâm trẻ em. Vấn đề này thực sự đang trở thành một vấn đề nhức nhối trong toàn xã hội. Hiện nay, hiếp dâm trẻ em hay lạm dụng tình dục trẻ em đang là một vấn đề nghiêm trọng mà không chỉ trẻ em Việt Nam mà khắp thế giới phải đối mặt. Trong những năm gần đây nổi lên những vụ hiếp dâm hết sức kinh hoàng, mứa độ ngày càng gia tăng và độ tuổi bị hiếp thì ngày càng được trẻ hóa. Nếu vụ xâm phạm tình dục trẻ em của ca sĩ người Anh Gary Glitter từng gây xôn xao dư luận thì vụ xâm phạm tình dục trẻ em Việt Nam của Johnny còn kinh khủng hơn gấp nhiều lần. Johnny khai rằng hắn đã từng dụ dỗ và quan hệ tình dục với “không dưới 100 bé gái Việt Nam” Nhóm 1 k54 ctxh Page 4 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục Lí do tại sao? Bài tiểu luận này tôi sẽ đi sâu vào phân tích và làm rõ từ đó áp dụng vào một trường hợp cụ thể để giải quyết. B.NỘI DUNG CHÍNH I. Cơ sở lí luận 1.Những khái niệm công cụ 1.1. Khái niệm CTXH và CTXH với trẻ em Công tác xã hội là một nghề chuyên hỗ trợ, giúp đỡ những người gặp khó khăn hoặc những người bị đẩy ra ngoài xã hội (người nghèo, người khuyết tật, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, phụ nữ, người già. Công tác xã hội với trẻ em là sử dụng các kỹ năng chuyên nghiệp để nhằm hỗ trợ, giúp đỡ những trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn, mang lại cho trẻ em niềm tin vào cuộc sống; để các em có thể phát triển một cách đầy đủ, đúng đắn và khỏe mạnh. 1.2. Khái niệm trẻ em - Theo Luật bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ em của Việt nam:” trẻ em là những người dưới 16 tuổi, người chưa thành niên là người dưới 18 tuổi”. - Trong triết học, trẻ em được coi là mối quan hệ biện chứng với sự phát triển xã hội. - Tâm lý học cho rằng, trẻ em là giai đoạn đầu của sự phát triển tâm lý - nghiên cứu con người. - Theo quan niệm của xã hội học trẻ em là một nhóm nhân khẩu đặc biệt trong quá trình xã hôi hóa. - Theo công ước quốc tế:” trẻ em là những người dưới 18 tuổi”. Nhóm 1 k54 ctxh Page 5 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục Như vậy, trẻ em đang trong giai đoạn phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần, rất dề gặp phải những tổn thương đặc biệt là những yếu tố tiêu cực như tệ nạn xã hội, bạo lực, sự mất mát, buồn chán…rất dễ làm cho trẻ bị tổn thương tâm lý. Trẻ em luôn cần được sự chăm sóc và bảo vệ của gia đình và xã hội. 1.3. Khái niệm trẻ em bị xâm hại tình dục Trẻ em bị xâm hại: Xâm hại là tất cả thái độ, hành vi tổn thương đến sự tự trọng của trẻ, làm hại đến thân thể, sức khỏe và tâm lý của trẻ qua hành động mắng chửi, xỉ nhục, thậm chí dùng vũ lực (đánh đập) để trừng phạt, răn đe, dạy dỗ con trẻ… Sự xâm hại đó không chỉ diễn ra trong gia đình, mà còn diễn ra trong trường học, thậm chí ngay trên đường phố. Khái niệm xâm hại trẻ em không chỉ là xâm hại thân thể mà còn xâm hại tới cảm xúc, tinh thần của trẻ. Xâm hại thân thể bao gồm mọi hình thức gây đau đớn về thể chất cho các em kể từ bấu véo cho đến rung lắc, bợp tai, tát, đánh đập... Trẻ có thể bị tổn thương rất đa dạng, từ tổn thương phần mềm (vết rách, bầm tím, vết bỏng) cho đến gẫy răng, gẫy xương, vỡ nội tạng, thương tích hệ thần kinh trung ương. Bị xúc phạm thân thể từ nhỏ, các em lại dễ phát triển hành vi bạo lực hoặc phạm tội sau này. Xâm hại về tinh thần có thể bao gồm những hành vi mắng chửi, lăng nhục trẻ… Những hành vi này gây rối loạn nghiêm trọng về nhân cách, nhận thức và tâm trí trẻ, chúng dễ trở thành người mất lòng tin, sống thu mình, không cởi mở, có biểu hiện thụ động hay kích động quá mức, thể chất còi cọc, ngôn ngữ phát triển chậm, gương mặt vô cảm. 1.4. Thế nào là xâm hại tình dục trẻ em? Xâm hại tình dục, nỗi đau còn bị bỏ ngỏ(ảnh minh họa) Nhóm 1 k54 ctxh Page 6 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục XHTD trẻ em hay còn gọi là lạm dụng tình dục (LDTD) trẻ em là những hành động dâm dục của người lớn tuổi đối với người dưới 16 tuổi (Công ước của Liên Hiệp Quốc về quyền trẻ em được thông qua ngày 20 tháng 11 năm 1989). XHTD trẻ em có thể xét ở hai khía cạnh: XHTD trong phạm vi gia đình và XHTD ngoài phạm vi gia đình. Trong phạm vi gia đình: Người gần gũi trong gia đình như bố hay anh, chú, bác có hành động như trên với con gái hay em gái, cháu gái cũng là lạm dụng tình dục. LDTD gia đình thường không xảy ra ở những gia đình có văn hóa, có nề nếp, gia phong, nghĩa là nơi mà các thành viên trong gia đình biết tôn trọng lẫn nhau. Trong các gia đình đó, những người lớn biết bảo vệ và tôn trọng quyền của các trẻ em. Những kẻ LDTD trẻ em trong phạm vi gia đình là những kẻ biết lợi dụng quyền lực và vị thế của họ trong gia đình, lợi dụng sự phụ thuộc, sự ngây thơ, sự ngờ nghệch và tình yêu của trẻ để có hành vi mang ý đồ dâm dục bất chính. Tỷ lệ hành vi này là bao nhiêu còn chưa được nêu lên một cách chính xác ở nước ngoài cũng như ở trong nước, vì nhiều người không muốn tố cáo hành vi này. Mặc dầu LDTD trong phạm vi gia đình có thể xảy ra ở mọi hoàn cảnh kinh tế của gia đình nhưng nó thường xảy ra ở những gia đình có nhiều vấn đề như thất nghiệp, nghiện rượu, thô lỗ với vợ và gia đình bất hòa. LDTD phạm vi gia đình thường xảy ra trong những hoàn cảnh mà cha mẹ chia tay nhau hoặc một người bị bỏ rơi, bị đối xử ghẻ lạnh. Ngoài ra, người ta cũng nhận thấy rằng những kẻ LDTD trẻ em cũng thường là những người đã từng bị lạm dụng khi còn bé. Nhóm 1 k54 ctxh Page 7 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục LDTD trẻ em ngoài phạm vi gia đình (hay còn gọi là tệ ham thích có quan hệ tình dục với trẻ em), thường là những người đàn ông trưởng thành, tìm kiếm khoái cảm với trẻ em nam hoặc nữ bằng nhiều cách, từ vuốt ve, sờ mó bộ phận sinh dục cho đến có hành động giao cấu thực sự. 2.Lý thuyết áp dụng 2.1. Lý thuyết nhu cầu của Maslow Nhà tâm lý học Abraham Maslow (1908-1970) được xem như một trong những người tiên phong trong trường phái Tâm lý học nhân văn (humanistic psychology). Năm 1943, ông đã phát triển một trong các lý thuyết mà tầm ảnh hưởng của nó được thừa nhận rộng rãi và được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm cả lĩnh vực giáo dục. Đó là lý thuyết về Thang bậc nhu cầu (Hierarchy of Needs) của con người. Trong lý thuyết này, ông sắp xếp các nhu cầu của con người theo một hệ thống trật tự cấp bậc, trong đó, các nhu cầu ở mức độ cao hơn muốn xuất hiện thì các nhu cầu ở mức độ thấp hơn phải được thoả mãn trước.. - Nhu cầu cơ bản (basic needs): Nhu cầu này còn được gọi là nhu cầu của cơ thể (body needs) hoặc nhu cầu sinh lý (physiological needs), bao gồm các nhu cầu cơ bản của con người như ăn, uống, ngủ, không khí để thở, tình dục, các nhu cầu làm cho con người thoải mái,…đây là những nhu cầu cơ bản nhất và mạnh nhất của con người. Maslow cho rằng, những nhu cầu ở mức độ cao hơn sẽ không xuất hiện trừ khi những nhu cầu cơ bản này được thỏa mãn và những nhu cầu cơ bản này sẽ chế ngự, hối thúc, giục giã một người hành động Nhóm 1 k54 ctxh khi nhu cầu cơ bản này chưa đạt được. Page 8 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục - Nhu cầu về an toàn, an ninh (safety, security needs): Khi con người đã được đáp ứng các nhu cầu cơ bản, tức các nhu cầu này không còn điều khiển suy nghĩ và hành động của họ nữa, họ sẽ cần gì tiếp theo? Khi đó các nhu cầu về an toàn, an ninh sẽ bắt đầu được kích hoạt. Nhu cầu an toàn và an ninh này thể hiện trong cả thể chất lẫn tinh thần. Con người mong muốn có sự bảo vệ cho sự sống còn của mình khỏi các nguy hiểm. Nhu cầu này sẽ trở thành động cơ hoạt động trong các trường hợp khẩn cấp, nguy khốn đến tính mạng như chiến tranh, thiên tai, gặp thú dữ,…. Trẻ con thường hay biểu lộ sự thiếu cảm giác an toàn khi bứt rứt, khóc đòi cha mẹ, mong muốn được vỗ về. Đứa trẻ đói khát cùng cực thì không thể học tốt, một đứa trẻ bị stress thì không thể học hành, một đứa trẻ bị sợ hãi, bị đe dọa thì càng không thể học. Lúc này, các nhu cầu cơ bản, an toàn, an ninh được kích hoạt và nó chiếm quyền ưu tiên so với các nhu cầu học hành. - Nhu cầu về xã hội (social needs) Nhu cầu này còn được gọi là nhu cầu mong muốn thuộc về một bộ phận, một tổ chức nào đó (belonging needs) hoặc nhu cầu về tình cảm, tình thương (needs of love). Nhu cầu này thể hiện qua quá trình giao tiếp như việc tìm kiếm, kết bạn, tìm Nhóm 1 k54 ctxh Page 9 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục người yêu, lập gia đình, tham gia một cộng đồng nào đó, đi làm việc, đi chơi picnic, tham gia các câu lạc bộ, làm việc nhóm, … - Nhu cầu về được quý trọng (esteem needs): Nhu cầu này còn được gọi là nhu cầu tự trọng (self esteem needs) vì nó thể hiện 2 cấp độ: nhu cầu được người khác quý mến, nể trọng thông qua các thành quả của bản thân, và nhu cầu cảm nhận, quý trọng chính bản thân, danh tiếng của mình, có lòng tự trọng, sự tự tin vào khả năng của bản thân. Sự đáp ứng và đạt được nhu cầu này có thể khiến cho một đứa trẻ học tập tích cực hơn Kinh nghiệm giáo dục cũng chỉ ra rằng: các hành động bêu xấu học sinh trước lớp, cho các học sinh khác “lêu lêu” một em học sinh bị phạm lỗi,… chỉ dẫn đến những hậu quả tồi tệ hơn về mặt giáo dục, tâm lý. - Nhu cầu được thể hiện mình (self-actualizing needs) Nói một cách đơn giản hơn, đây chính là nhu cầu được sử dụng hết khả năng, tiềm năng của mình để tự khẳng định mình, để làm việc, đạt các thành quả trong xã hội. Trẻ em là một con người- cá nhân của xã hội, vì vậy các em cũng có những nhu cầu giống như mọi thanh viên khác trong xã hội. Nhu cầu cao nhất của trẻ đó chính là được thừa nhận, được tôn trọng và được thể hiện mình. Đó cũng là quyền lợi của các em mà không một ai được phép lấy đi của trẻ. 2.2. Lý thuyết hệ thống Lý thuyết hệ thống bao gồm :  Hệ thống phi chính thức  Hệ thống chính thức  Hệ thống xã hội Các hệ thống tác động đến trẻ và nếu các hệ thống này không hoạt động đúng chức năng thì sẽ gây ra vấn đề cho trẻ trong đó có sự tổn thương về tinh thần. Nhóm 1 k54 ctxh Page 10 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục Vận dụng lý thuyết hệ thống trong việc can thiệp giúp đỡ trẻ bị xâm hại tình dục thông qua hoạt động của các hệ thống của trẻ. II. Thực trạng trẻ em bị xâm hại tình dục Tình trạng hành hạ, xâm hại tình dục trẻ em ở nước ta đang ở mức báo động và ngày càng trở nên phức tạp. Trung bình một năm trên toàn quốc xảy ra trên 100 vụ giết trẻ em, 800 vụ xâm hại tình dục trẻ em, 50 vụ bắt cóc chiếm đoạt, mua bán trẻ em. Tình trạng trẻ em đang bị bạo hành gia đình thời gian qua đã trở thành mối quan tâm sâu sắc của toàn xã hội. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2010, toàn quốc phát hiện 30 vụ giết trẻ em, 255 vụ trẻ em bị hiếp dâm, giao cấu với trẻ em 146 vụ, 59 vụ cố ý gây thương tích trẻ em…Số trẻ em bị xâm hại tình dục có xu hướng tăng. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2010 đã phát hiện 704 vụ, theo dự báo, năm nay, con số này sẽ là 900 em. Trên thực tế, con số này cao hơn nhiều lần. Đáng lo ngại nhất là tỷ lệ các cháu bị xâm hại tình dục có độ tuổi ngày càng thấp. Số trẻ em bị xâm hại tình dục chủ yếu là bị hiếp dâm (chiếm 65,9%). Số trẻ em bị xâm hại tình dục nhiều nhất là ở vùng đồng bằng sông Cửu Long rồi đến Đông Nam bộ. Địa phương để xảy ra nhiều trẻ em bị xâm hại tình dục là Hà Nội, Quảng Ninh, Gia Lai, Đắc Lắc, Đồng Nai, Tây Ninh, Đồng Tháp, Nhóm 1 k54 ctxh Page 11 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục An Giang, Kiên Giang. Bộ Lao động TB&XH đã tiến hành khảo sát nạn trẻ em bị xâm hại tình dục tại 13 tỉnh tại đồng bằng sông Cửu Long từ năm 2009 đến tháng 6/2010. Kết quả cho thấy, trẻ dưới 6 tuổi chiếm 13,5% tổng số trẻ bị xâm hại tình dục, trẻ từ 6 tuổi đến dưới 13 tuổi chiếm 37,2%. Số trẻ em bị xâm hại tình dục nhiều lần chiếm 28,2% và số trẻ em bỏ học, sống lang thang bị xâm hại tình dục chiếm 11,6%. Việc xâm hại tình dục trẻ em ngày càng có tính chất phức tạp hơn, số trẻ em bị xâm hại phần lớn là những người gần gũi với nạn nhân (chiếm 56,1%). Gần đây đã xuất hiện nhiều hình thức tội phạm xâm hại tình dục trẻ em nam. Đối tượng xâm hại tình dục trẻ em không chỉ là người Việt Nam mà đã xuất hiện đối tượng phạm tội là người nước ngoài như Mỹ, Anh, Malaysia… Họ thường lợi dụng việc đi du lịch đến Việt Nam tìm trẻ em để quan hệ tình dục. Đặc biệt gần đây nhất là vụ một khách du lịch Mỹ đã thực hiện hành vi hiếp dâm với hơn 100 trẻ em Việt Nam. Tính chất của một số vụ xâm hại tình dục trẻ em có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, như tình trạng loạn luân (bố đẻ xâm hại tình dục với con gái chiếm 0,6%, bố dượng xâm hại tình dục với con riêng của vợ chiếm 1%). Mặc dù vụ việc loạn luân chiếm tỷ lệ rất thấp, nhưng gây ảnh hưởng rất lớn tới truyền thống đạo đức gia đình và an toàn xã hội. Nó đã gióng lên hồi chuông báo động về sự suy đồi đạo đức, là nỗi kinh hoàng và gây bức xúc mạnh mẽ trong dư luận xã hội như: bố đẻ hiếp dâm con gái nhiều lần dẫn đến mang thai, bác ruột hiếp dâm cháu gái, mẹ đẻ giữ chân con gái ruột để bố dượng thực hiện hành vi hiếp dâm (An Giang), ông ngoại hiếp dâm cháu gái (Cà Mau), hay gần đây nhất là vụ bác họ hiếp cháu gái 14 tuổi khiến nạn nhân chết ngay trong nhà nghỉ (Hà Nội) … Xâm hại tình dục trẻ em có tác động rất lớn, nó làm ảnh hưởng không nhỏ tới cả thể xác lần tinh thần, nhưng tôi phải khẳng định rằng cái ảnh hưởng về mặt tâm lý là lớn hơn nhiều lần. Khi bị cưỡng bức, hiếp dâm, các cháu nhỏ thường bị dẫn Nhóm 1 k54 ctxh Page 12 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục đến tình trạng tinh thần, tâm lý hoảng loạn. Thậm chí, sự hoảng loạn về tinh thần dẫn đến loạn nhịp tim, các mạch máu căng nhanh thậm chí nghẽn và dẫn đến tử vong. Trường hợp cháu gái chết trong nhà nghỉ ở quận Long Biên vừa rồi là điển hình. Tâm lý, tinh thần các em thường bị khủng hoảng trầm trọng, kéo dài; thậm chí những em từng bị xâm hại tình dục nếu không được sống trong môi trường được giáo dục tốt, không được động viên, chăm sóc tốt sẽ rất đáng ngại. Không ít trường hợp các em mang tâm lý thù hận đối với xã hội và quay trở lại trả thù xã hội Qua việc phân tích những số liệu ở trên cho chúng ta thấy thực trạng của vấn đề trên. Làm thế nào để nhận biết được những dấu hiệu của trẻ bị làm dụng tình dục.Tôi sẽ đi sâu phân tích trong phần tiếp theo của bài. III. Những dấu hiệu trẻ bị lạm dụng tình dục 1. Dấu hiệu về thể chất - Trẻ gặp khó khăn trong việc ngồi chơi hoặc đi lại - Quần áo lót của trẻ bị rách, bẩn một cách không bình thường hoặc có vết máu - Có vết thâm tím, chảy máu hoặc trẻ kêu đau ở bộ phận sinh dục, hậu môn hoặc các bộ phận kín khác của cơ thể mà không rõ nguyên nhân - Trẻ bị đau rát khi đi tiểu - Trẻ bị mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục, đặc biệt khi trẻ dưới 13 tuổi - Có bằng chứng của các vấn đề căng thẳng về thần kinh: đau bụng hoặc đau đầu định kì mà không tìm được nguyên nhân Dấu hiệu về hành vi - Tái diễn việc đái dầm hoặc ị đùn mặc dù trẻ đã ở lứa tuổi kiểm soát được bản thân - Cách cư xử thụt lùi so với sự phát triển của lứa tuổi Nhóm 1 k54 ctxh Page 13 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục - Có những hiểu biết và ngôn ngữ về tình dục khác thường không phù hợp với lứa tuổi - Biều hiện sự quan tâm bất thường, lo lắng hoặc sợ hãi nói về những vấn đề liên quan đến tình dục hoặc khám sức khoẻ - Có những ám chỉ bóng gió về quan hệ tình dục qua các hoạt động hoặc bàn luận không phù hợp với lứa tuổi - Có những hoạt động mang tính tình dục trong khi chơi đùa với trẻ em khác, với búp bê, đồ chơi hoặc động vật - Thủ dâm - Có hành vi gợi tình với người lớn tuổi hoặc trẻ em khác, hoặc ngược lại rất hay né tránh các đụng chạm về cơ thể - Từ chối cởi trang phục hoặc đồ lót - Hay giật mình - Cô lập xa lánh, không chan hoà với mọi người, không quan hệ với bạn bè cùng trang lứa - Không có khả năng tập trung, hay mơ hồ - Ăn uống bất thường - Có hành vi hoặc có ý định tự sát - Trở nên hết sức tự ti Nhóm 1 k54 ctxh Page 14 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục - Ác mộng lặp đi lặp lại - Có thái độ tội lỗi, xấu hổ, giận dữ, cuồng nộ, hung hăng, buồn bã, đau đớn - Suy sụp, học hành sút kém hẳn không rõ nguyên nhân - Dửng dưng, không có phản ứng tình cảm - Lo lắng, lo sợ bị tấn công, sợ sệt một điều gì đó, bị ám ảnh khiếp sợ - Chạy chốn khỏi gia đình - Trầm cảm Thủ phạm của những hành vi lạm dụng tình dục trẻ em Các nghiên cứu thường cho kết quả khác nhau về con số nhưng tựu trung thủ phạm thường gặp nhất là những thành viên trong gia đình hoặc những người quen biết. Trường hợp trẻ em bị LDTD do người lạ mặt thường thấp hơn so với người trong gia đình. IV. Nguyên nhân và hậu quả của xâm hại tình dục trẻ em 1. Nguyên nhân Nguyên nhân đầu tiên, còn ít người biết đến, đó là bệnh thích làm tình với trẻ con (bệnh Pedophilia). Khi nghiên cứu trên những kẻ bệnh hoạn này, người ta Nhóm 1 k54 ctxh Page 15 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục phát hiện đa số lúc còn bé họ đã từng bị xâm hại. Một nửa số trẻ bị xâm hại tình dục, sau này lớn lên có xu hướng lại lặp lại hành vi mà kẻ phạm tội đã thực hiện với mình. Đây là một dạng bệnh lý do bị tổn thương trong não. Người ta gọi là tình trạng đông cứng cảm xúc, nó cô lại, đến tuổi phát dục bắt đầu lặp lại hành vi mà mình đã từng bị cưỡng bức Cha mẹ, người chăm sóc, đỡ đầu trẻ thiếu nhận thức về nguy cơ, thiếu kỹ năng phòng ngừa, kỹ năng giải quyết về pháp lý, kỹ năng chăm sóc và phục hồi cho trẻ bị xâm hại tình dục về thể chất và tâm lý. Phần lớn các trường hợp gọi đến đường dây tư vấn hỗ trợ trẻ em bị XHTD đều chậm hơn rất nhiều so với thời điểm trẻ bị xâm hại, thậm chí vụ việc xảy ra đã 2-3 năm nhưng vì nhiều lý do (xấu hổ, sợ bị ảnh hưởng đến thanh danh của gia đình…) nên chỉ khi được biết về đường dây mới dám tố cáo. Chứng cứ là hết sức quan trọng để làm căn cứ giải quyết theo pháp luật thì gia đình không đưa ra được vì thời gian quá lâu. Ông Đặng Nam (Giám đốc Trung tâm tư vấn và dịch vụ truyền thông (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) đưa ra một trong số hàng trăm trường hợp mà Đường dây tư vấn XHTD trẻ em đã tiếp nhận, một trẻ 3 tuổi bị XHTD, 2 tuần sau bố em bé gọi điện thông báo và hỏi về giải pháp hỗ trợ. Tuy nhiên, khi nhân viên tư vấn khai thác sâu thì người cha giấu nói là chuyện của hàng xóm. Quá trình cung cấp thông tin, kết nối can thiệp mất 7 ngày, người cha này mới nói thật và cùng vợ đưa cháu đến tham vấn trị liệu tại tổng đài của đường dây. Lúc này, bộ phận sinh dục của cháu đã thâm tím, phù nề, vết rách còn rỉ máu. Tinh thần của cháu bé hoảng loạn. Cháu khóc gào, đái dầm liên tiếp… Do khả năng nhận thức và tự bảo vệ của trẻ em còn nhiều hạn chế nên các em dễ có nguy cơ bị lạm dụng, xâm hại, nhất là về tình dục, sức khoẻ, nhân phẩm. Ông Đặng Nam đưa ra dẫn chứng: “Một trẻ ở Bắc Cạn ở cùng dì ruột và chú, đã 13 tuổi nhưng vẫn ngủ cùng giường với dì chú. Sáng sớm, dì dậy nấu cơm, trẻ bị chú xâm hại tình dục. Chú còn thuyết phục được cháu đồng thuận với hành vi này. Nhóm 1 k54 ctxh Page 16 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục Khi được tư vấn, trẻ nói là yêu chú và coi chuyện này không có vấn đề gì. Cháu bé này đã có thai”. Ảnh hưởng của văn hoá phẩm đồi truỵ, phản động Hiện nay các thế lực phản động thù địch với chủ nghĩa xã hội vẫn không ngừng tấn công chúng ta trên mặt trận văn hoá, tư tưởng. Chúng đã sử dụng một hệ thống thông tin đại chúng khổng lồ, gồm hơn 30 đài phát thanh, hơn 50 nhà xuất bản, gần 600 tờ báo, tạp chí và hàng trăm loại sản phẩm văn hoá có nội dung phản động, đồi trụy nhằm phá hoại tư tưởng, lối sống của nhân dân ta - nhất là đối với thế hệ trẻ. Mặt khác, trong thời kì đổi mới, ngoài những thành quả đã đạt được, chúng ta còn thiếu sót. Quản lí nhà nước về kinh tế - xã hội còn yếu, tình hình xã hội còn nhiều tiêu cực. Trong lĩnh vực văn hoá-văn nghệ, nhiều khi còn buông lỏng công tác quản lí, nhiều bộ phim, bằng hình, sách truyện có nội dung tuyên truyền bạo lực, kích động, khiêu dâm vẫn được trình chiếu và bán trên thị trường, bất chấp dư luận và pháp luật. Chính vì vậy, môi trường đó đã thẩm lậu vào bộ phận không nhỏ các tầng lớp nhân dân, trong đó có cả những cháu còn rất nhỏ từ 9 đến 13 tuổi. Luật pháp còn nhiều kẽ hở Theo TS Vũ Công Giao - Hội Luật gia Việt Nam : Chúng ta đã có một khung pháp luật chung về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em khá toàn diện và tiến bộ. Khung pháp luật chung này đã bao gồm nhiều qui định có tác dụng trực tiếp hoặc gián tiếp bảo vệ trẻ em không bị xâm hại tình dục. Tuy nhiên, khung pháp luật hiện hành về bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em mới chỉ tập trung vào điều chỉnh một số hình thức xâm hại tình dục trẻ em nghiêm trọng như hiếp dân, cưỡng dâm, buôn bán trẻ em để sử dụng vào mục đích bóc lột tình dục… mà chưa Nhóm 1 k54 ctxh Page 17 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục chú trọng điều chỉnh những hình thức xâm hại tình dục trẻ em ít nghiêm trọng hơn quấy rối tình dục, dâm ô trẻ em… Thêm vào đó, về cơ bản, pháp luật mới chỉ chú ý phòng ngừa tình trạng XHTD trẻ em xảy ra trong môi trường gia đình chứ chưa chú ý đến việc phòng ngừa tình trạng này xảy ra ở các môi trường khác như ở nhà trường, ở nơi chăm sóc thay thế, nơi làm việc và trong môi trường tố tụng. Một hạn chế nữa là hệ thống pháp luật về tố tụng hình sự hiện hành còn chưa có những qui định riêng về các quyền của trẻ em là nạn nhân của tội phạm nói chung, nạn nhân của hành vi XHTD trẻ em nói riêng nên vẫn có những thủ tục tố tụng bất cập mà có thể gây cho những trẻ là nạn nhân của những hành vi xâm hại tình dục sự “tổn thương lần thứ hai” trong quá trình tố tụng. Ngoài qui định của pháp luật, theo TS Dương Tuyết Miên, vấn đề giáo dục giới tính cũng như giáo dục các em biết cách tự bảo vệ mình còn bị coi nhẹ, chưa chú trọng ngay khi các em đang học ở mẫu giáo, tiểu học. Các trường mẫu giáo, tiểu học cũng như các bậc cha mẹ chưa chú trọng giáo dục con biết cách tự bảo vệ mình (tuy chỉ là những hình thức giản đơn)… Đến thời điểm này, các giải pháp được đưa ra chống XHTD trẻ em là tăng cường công tác tuyên truyền cho những người có trách nhiệm và tăng khả năng tự bảo vệ của các em trước những kẻ xấu. 2. Hậu quả 2.1. Hậu quả về thể chất Những hậu quả về mặt cơ thể có thể thấy được ngay ở trẻ em nhỏ như rách âm đạo-trực tràng gây chảy máu nặng nề, các tổn thương khác của bộ phận sinh dục, nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Với trẻ lớn hơn, nguy cơ có thai được phát hiện muộn không phải là hiếm gặp. Với những trường hợp này, sức Nhóm 1 k54 ctxh Page 18 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục khỏe và tương lai của bà mẹ lẫn trẻ em thường ở trong tình trạng rất mong manh, khó khăn. Tình trạng chậm phát triển: khả năng vận động năng lực xã hội, khả năng nhận thức, thể hiện ngôn ngữ: do sức lực của trẻ bị dồn hết vào việc tự vệ bản thân 2.2. Hậu quả về hành vi Trẻ em bị lạm dụng tình dục có thể biểu hiện những rối loạn về hành vi cũng như tâm thần từ nhẹ đến nặng, ngắn hạn cũng như dài hạn. Tùy thuộc vào mức độ của lạm dụng tình dục mà trẻ có thể biểu hiện sợ hãi và lo lắng trước người khác giới hoặc trước những vấn đề liên quan đến tình dục và có thể biểu hiện những hành vi tình dục không đúng mực. Trẻ trở nên lệ thuộc hoặc hiếu chiến, ngang bướng. 2.3. Hậu quả tâm lý Ban đầu trẻ có thể chưa nhận thức rõ về tai họa giáng xuống đời mình. Dần dần trẻ sẽ nhận biết thêm những bất hạnh của bản thân. Sự phát hiện này có thể gây sốc và trẻ thường có diễn biến tâm lý như sau. Giai đoạn 1, trẻ không chấp nhận sự thật ác nghiệt đó, có thể ngơ ngác, bất động, trầm cảm. Trẻ không tin tưởng vào bản thân, vào những người khác và môi trường xung quanh. Giai đoạn 2 là sự đau khổ đi kèm với hành vi rối loạn tâm lý, có các hành động nông nổi, tự đày đọa mình như: tự gây tai nạn, cố tình để ốm, đến có việc có hành vi cố gắng tự sát. Đây cũng là cách để trẻ thoát khỏi cảm giác tồi tệ của bản thân. Giai đoạn 3 là mệt mỏi buông xuôi, mặc cho mọi sự đưa đẩy. Giai đoạn 4, trẻ sẽ đối diện với sự thật và tìm giải pháp cho bản thân. Những ảnh hưởng ban đầu hay ảnh hưởng ngắn hạn thường xuất hiện trong khoảng 2 năm đầu tiên. Những biểu hiện này tùy thuộc vào mức độ, hoàn cảnh cũng như tuổi của trẻ lúc bị lạm dụng tình dục. Tuy nhiên những biểu hiện thường Nhóm 1 k54 ctxh Page 19 Trẻ em bị bạo xâm hại tình dục gặp bao gồm những biểu hiện thơ ấu hóa (ví dụ trẻ có thể mút tay mặc dù đã lớn hoặc đái dầm), rối loạn giấc ngủ, chán ăn, xấu hổ, mặc cảm tội lỗi, rối loạn về ứng xử cũng như khả năng học tập ở trường, biểu hiện co mình lại không tham gia vào các hoạt động đoàn thể hay xã hội, tính cách dễ bùng nổ... Những hậu quả xấu của lạm dụng tình dục có thể để kéo dài nhiều năm sau này cũng như đến tuổi trưởng thành. Những người này thường có biểu hiện trầm cảm. Nếu tình trạng lo lắng ở mức độ cao có thể đãn đến những hành vi tự hủy hoại cơ thể như nghiện rượu, nghiện ma túy, có những cơn hốt hoảng, những rối loạn lo âu ở một tình huống đặc trưng nào đó, mất ngủ. Và rất nhiều người gặp rất nhiều khó khăn trong đời sống tình dục sau này. Bị lạm dụng tình dục từ nhỏ còn có thể là nguyên nhân của 2 rối nhiễu về hành vi tình dục sau này: - Chứng nghiện tình dục: Là tình trạng luôn bị thôi thúc, ám ảnh bởi chuyện tình dục như một cách tránh né vô thức nỗi đau cảm xúc; Thờ ơ, xa rời những cảm xúc thật sự của mình. Những người nghiện tình dục thường không thể tâm sự hay biểu lộ cảm xúc với mọi người, do đó mối quan hệ thường phức tạp, rối nhiễu. Giới y học đã ngày càng quan tâm đến hiện tượng này vì người ta có thể mắc chứng nghiện tình dục cũng như nghiện rượu hay ma túy. Ðối tượng nghiện tình dục có thể là nam hay nữ và thuộc đủ các thành phần xã hội. Nguyên nhân dẫn đến chứng nghiện tình dục còn chưa được biết rõ. Một số nhà nghiên cứu khẳng định có yếu tố di truyền, trong khi nhiều người khác chú ý đến yếu tố thay đổi các hóa chất - thần kinh gắn với sự phát triển cơn nghiện. Cũng có những bằng chứng cho thấy đó là hậu quả về chấn thương tâm lý từ lúc nhỏ, những trải nghiệm trong quá khứ bị hành hạ về thể xác và xúc cảm, nạn nhân của lạm dụng tình dục hoặc bị đối xử tàn tệ về thể xác và tinh thần. Có lẽ còn một cách giải thích nữa thuộc phạm vi sinh học đối với hiện tượng nghiện tình dục - giống như nghiện ma túy và nghiện rượu - là đưa Nhóm 1 k54 ctxh Page 20