Công tác trả lương, thưởng ở công ty sản xuất công nghiệp xây lắp hà nội hacipco
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
Ch¬ng I: Lý luËn c¬ b¶n vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn thëng
I. TiÒn l¬ng
1. Kh¸i niÖn vµ b¶n chÊt cña tiÒn l¬ng
1.1. Kh¸i niÖm tiÒn l¬ng
TiÒn l¬ng lµ sè tiÒn tr¶ cho ngêi lao ®éng mét c¸ch cè ®Þnh, thêng xuyªn
theo mét ®¬n vÞ thêi gian ( tuÇn, th¸ng, n¨m). Thêng ®îc tr¶ cho c¸n bé qu¶n lý,
l·nh ®¹o, nh©n viªn chuyªn m«n, kü thuËt.
1.2. B¶n chÊt cña tiÒn l¬ng.
TiÒn l¬ng ph¶n ¸nh rÊt nhiÒu mèi quan hÖ kh¸c nhau vÒ kinh tÕ vµ x· héi.
Quan hÖ kinh tÕ vÒ tiÒn l¬ng: TiÒn l¬ng lµ sè tiÒn mµ ngêi sö dông tr¶ cho
ngêi lao ®éng .
Quan hÖ x· héi: TiÒn l¬ng kh«ng chØ thuÇn tuý lµ vÊn ®Ò kinh tÕ mµ cßn lµ
vÊn ®Ò x· héi rÊt quan träng, liªn quan ®Õn ®êi sèng vµ trËt tù x· héi. TiÒn l ¬ng
cµng qu¸n triÖt ®îc tÝnh c«ng b»ng vµ ®¶m b¶o cuéc sèng cho ngêi lao ®éng th×
c¸c quan hÖ x· héi cµng ®îc cñng cè.
1.3 TiÒn l¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l¬ng thùc tÕ.
TiÒn l¬ng danh nghÜa lµ sè tiÒn mµ ngêi sö dông lao ®éng tr¶ cho ngêi lao
®éng. Sè tiÒn nµy lµ nhiÒu hay Ýt phô thuéc trùc tiÕp vµo n¨ng suÊt lao ®éng vµ
hiÖu qu¶ lµm viÖc cña ngêi lao ®éng, phô thuéc vµo tr×nh ®é, kinh nghiÖm lµm
viÖc... ngay trong qu¸ tr×nh lao ®éng.
TiÒn l¬ng thùc tÕ lµ sè lîng c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô
cÇn thiÕt mµ ngêi lao ®éng hëng l¬ng cã thÓ mua ®îc b»ng tiÒn l¬ng danh nghÜa
cña hä.
Quan hÖ gi÷a tiÒn l¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l¬ng thùc tÕ.
I tltt =
I tldn
I gc
Nh vËy nÕu gi¸ c¶ t¨ng lªn th× tiÒn l¬ng thùc tÕ gi¶m ®i, ®iÒu nµy cã thÓ
x¶y ra ngay c¶ khi tiÒn l¬ng danh nghÜa t¨ng lªn do chØ sè gi¸ c¶ t¨ng nhanh h¬n
chØ sè tiÒn l¬ng danh nghÜa. Trong x· héi, tiÒn l¬ng thùc tÕ míi lµ môc ®Ých trùc
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
tiÕp cña ngêi lao ®éng hëng l¬ng. §iÒu chØnh tiÒn l¬ng danh nghÜa kh«ng theo
kÞp víi sù gia t¨ng chØ sè gi¸ c¶, ®Æc biÖt trong trêng hîp duy tr× trong mét thêi
gian dµi th× khi ®ã tiÒn l¬ng sÏ mÊt ®i ý nghi· khuyÕn khÝch, kh«ng cßn lµ mèi
quan t©m trùc tiÕp, hµng ®Çu cña ngêi lao ®éng.
2. Nh÷ng yªu cÇu vµ nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tæ chøc tiÒn l¬ng.
2.1. Yªu cÇu cña tæ chøc tiÒn l¬ng.
§¶m b¶o t¸i s¶n suÊt søc lao ®éng, kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt
chÊt, tinh thÇn ngêi lao ®éng.
Lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng ngõng n©ng cao.
MÆt kh¸c ®©y còng lµ yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi viÖc ph¸t triÓn, n©ng cao tr×nh
®é vµ kü n¨ng cña ngêi lao ®éng.
§¶m b¶o tÝnh ®¬n gi¶n, râ rµng, dÔ hiÓu.
TiÒn l¬ng lµ mèt quan t©m hµng ®Çu cña ngêi lao ®éng, mét chÕ ®é tiÒn l¬ng ®¬n gi¶n, râ rµng, dÔ hiÓu cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ®éng c¬ vµ th¸i ®é lµm
viÖc cña hä, ®ång thêi lµm t¨ng hiÖu qu¶ qu¶n lý, nhÊt lµ qu¶n lý tiÒn l¬ng.
2.2. Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tæ chøc tiÒn l¬ng.
Tr¶ l¬ng ngang nhau cho ngêi lao ®éng nh nhau.
Tr¶ c«ng ngang nhau cho ngêi lao ®éng nh nhau suÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c
ph©n phèi theo lao ®éng. Nguyªn t¾c nµy dïng thíc ®o lao ®éng ®Ó ®¸nh gi¸, so
s¸nh vµ thùc hiÖn tr¶ l¬ng. Nh÷ng ngêi lao ®éng kh¸c nhau vÒ tuæi t¸c, giíi tÝnh,
tr×nh ®é,... nhng cã møc hao phÝ søc lao ®éng nh nhau th× ®îc tr¶ l¬ng nh nhau,
ngoµi ra ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc kh¸c nhau th× cÇn thiÕt ph¶i cã sù ®¸nh gi¸
®óng møc vµ ph©n biÖt c«ng b»ng, chÝnh x¸c trong tÝnh to¸n, tr¶ l¬ng.
§¶m b¶o n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng h¬n tiÒn l¬ng b×nh qu©n.
Nguyªn t¾c nµy b¾t nguån tõ c¬ së cña t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ t¨ng
tiÒn l¬ng b×nh qu©n. Râ rµng lµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ngoµi c¸c yÕu tè còng lµ
c¬ së cña t¨ng tiÒn l¬ng nh n©ng cao tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý lao ®éng... cßn
do ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt, n©ng cao tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt trong lao
®éng.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
Thùc hiÖn tèt nguyªn t¾c nµy sÏ dÉn tíi gi¶m ®i chi phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n
phÈm, do møc gi¶m chi phÝ do t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lín h¬n møc chi phÝ do
t¨ng tiÒn l¬ng, khi ®ã doanh nghiÖp míi thùc sù ®îc coi lµ kinh doanh cã hiÖu
qu¶.
§¶m b¶o míi quan hÖ hîp lý vÒ tiÒn l¬ng gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng lµm
c¸c nghÒ kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Nguyªn t¾c nµy b¾t nguån tõ sù kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ b×nh
qu©n cña ngêi lao ®éng ë mçi ngµnh sù ph©n biÖt trong tr¶ l¬ng sÏ cã t¸c dông
kÝch thÝch hä tÝch cùc häc tËp, n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ. Ngoµi ra, do ®iÒu
kiÖn lao ®éng nÆng nhäc, ®éc h¹i ®ßi hái tiªu tèn sùc lùc h¬n so víi ngêi lao
®éng lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn b×nh thêng, ph¶i ®îc tr¶ l¬ng cao h¬n.
TiÒn l¬ng lµ yÕu tè thu hót ngêi lao ®éng vµo lµm viÖc ë nh÷ng ngµnh ®îc
u tiªn ph¸t triÓn cña ®Êt níc trong tõng thêi kú, mÆt kh¸c nã cßn lµ yÕu tè ®Ó
khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng ®Õn lµm viÖc ë nh÷ng n¬i xa x«i, hÎo l¸nh, h¶i ®¶o...
nh÷ng vïng còng rÊt cÇn ®îc quan t©m ph¸t triÓn.
3. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn tiÒn l¬ng
3.1. C¸c yÕu tè thuéc vÒ m«i trêng bªn ngoµi.
+ Cung cÇu lao ®éng trªn thÞ trêng lao ®éng.
Do tiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng, ®îc h×nh thµnh tõ quan hÖ cung,
cÇu lao ®éng trªn thÞ trêng lao ®éng. Sù vËn ®éng lªn, xuèng cña cung, cÇu lao
®éng sÏ dÉn tíi sù lªn xuèng cña tiÒn l¬ng.
+ VÞ trÝ ®Þa lý.
§©y chÝnh lµ yÕu tè ph©n biÖt vÒ tiÒn l¬ng giê nh÷ng ngêi lao ®éng lµm
trong c¸c doanh nghiÖp ®ãng ë c¸c vïng kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
+ C¸c tæ chøc c«ng ®oµn.
§©y lµ tæ chøc ®¹i diÖn cho tËp thÓ ngêi lao ®éng, ®øng vÒ phÝa ngêi lao
®éng ®Ó th¬ng lîng hoÆc ®Êu tranh víi ngêi sö dông lao ®éng trong viÖc t¨ng l¬ng, gi¶m giê lµm.
+ T×nh tr¹ng cña nÒn kinh tÕ ®ang suy tho¸i hoÆc t¨ng trëng nhanh.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
3.2. C¸c yÕu tè thuéc vÒ tæ chøc.
+ Doanh nghiÖp hoÆc tæ chøc thuéc ngµnh s¶n xuÊt hoÆc lÜnh vùc kinh
doanh nµo.
+ Lîi nhuËn vµ kh¶ n¨ng chi tr¶ tiÒn l¬ng cña tæ chøc.
+ Quy m«, tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt cña tæ chøc.
+ Quan ®iÓm vµ triÕt lý cña tæ chøc trong tr¶ l¬ng.
§ã lµ tr¶ l¬ng thÊp, b»ng hay cao h¬n møc l¬ng thÞnh hµnh trªn thÞ trêng.
3.3. YÕu tè thuéc vÒ c«ng viÖc.
+ Kh¶ n¨ng qu¶n lý, kh¶ n¨ng héi nhËp mµ c«ng viÖc yªu cÇu.
+ Tr¸ch nhiÖm vÒ tµi s¶n, sù trung thµnh mµ c«ng viÖc ®ßi hái víi ngêi lao
®éng.
+ Møc ®é cè g¾ng mµ c«ng viÖc yªu cÇu.
Yªu cÇu vÒ thÓ lùc, trÝ lùc... khi thùc hiÖn c«ng viÖc.
3.4. YÕu tè thuéc vÒ c¸ nh©n ngêi lao ®éng.
Møc tiÒn l¬ng phô thuéc vµo sù hoµn thµnh c«ng viÖc cña ngêi lao ®éng,
tr×nh ®é kinh nghiÖm, th©m niªn c«ng t¸c, sù trung thµnh vµ tiÒm n¨ng cña ngêi
lao ®éng.
Trong 4 yÕu tè kÓ trªn th× yÕu tè thuéc vÒ b¶n th©n ngêi lao ®éng lµ cã ý
nghÜa trùc tiÕp, quyÕt ®Þnh chñ yÕu ®Õn viÖc ngêi lao ®éng nhËn ®îc tiÒn l¬ng
cao hay thÊp.
4. Vai trß cña tiÒn l¬ng trong s¶n xuÊt kinh doanh.
4.1. §èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
TiÒn l¬ng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cÊu thµnh nªn chi phÝ s¶n xuÊt s¶n
phÈm do ®ã cã t¸c dông ¶nh hëng ®Õn gi¸ trÞ s¶n phÈm. DÉn tíi ¶nh hëng ®Õn
kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, víi vai trß lµ mét phÇn cña
chi phÝ s¶n xuÊt th× sù tÝnh to¸n hîp lý kho¶n chi phÝ nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt mét
mÆt ®¶m b¶o kh¶ n¨ng ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cña tæ chøc, mét mÆt ®¶m b¶o hiÖu
qu¶ lîi Ých cña ngêi lao ®éng lµ t¬ng xøng víi c«ng søc hä bá ra.
4.2. §èi víi vÊn ®Ò qu¶n trÞ nh©n lùc.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
TiÒn l¬ng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè thu hót, g×n gi÷ nh÷ng ngêi lao ®éng
giái, phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc cña tæ chøc, ®éng viªn søc s¸ng t¹o, nhiÖt
t×nh, d¸m nghÜ, d¸m lµm v× c«ng viÖc vµ v× môc tiªu chung cña tæ chøc. MÆt
kh¸c ®©y còng lµ yÕu tè dÉn tíi sù tr× trÖ, bÊt m·n, tõ bá c«ng ty.
II. C¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng.
1. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian.
1.1. §èi tîng ¸p dông.
TiÒn l¬ng tr¶ theo thêi gian chñ yÕu ¸p dông víi nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c
qu¶n lý, chuyªn m«n, kü thuËt, nghiÖp vô thuéc lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh,
víi viªn chøc nhµ níc thuéc khu vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp, ®èi víi c«ng nh©n
s¶n xuÊt chØ ¸p dông ë nh÷ng bé phËn lao ®éng lµm m¸y mãc chñ yÕu hoÆc
nh÷ng c«ng viÖc kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®Þnh møc mét c¸ch chÆt chÏ vµ chÝnh x¸c
hoÆc v× tÝnh chÊt cña s¶n xuÊt nªn tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm sÏ kh«ng hiÖu qu¶.
1.2. C¸c chÕ ®é tr¶ l¬ng theo thêi gian.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy quy ®Þnh møc tiÒn l¬ng cña mçi ngêi lao ®éng phô
thuéc vµo møc l¬ng c¸c bËc vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña hä.
LTT =LCB x T
Trong ®ã:
LTT: L¬ng thùc tÕ ngêi lao ®éng nhËn ®îc
LCB: L¬ng cÊp bËc tÝnh theo thêi gian (giê, ngµy, tuÇn, th¸ng);
T: Thêi gian lµm viÖc thùc tÕ (giê, ngµy, tuÇn, th¸ng);
* ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy mang tÝnh chÊt b×nh qu©n, kh«ng khuyÕn khÝch sö
dông hîp lý thêi gian lµm viÖc, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, tËp trung c«ng suÊt
m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng.
¸p dông ®«Ý víi c«ng nh©n phôc vô nh ®iÒu chØnh söa ch÷a thiÕt bÞ, c«ng
nh©n chÝnh lµ viÖc ë n¬i cã tr×nh ®é tù ®éng ho¸ cao, hoÆc yªu cÇu tuyÖt ®èi vÒ
®¶m b¶o chÊt lîng.
LTT=(LCB x Ttt) + TiÒn thëng
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy cã nhiÒu u ®iÓm h¬n chÕ ®é tr¶ l¬ng theo thêi gian
®¬n gi¶n. Bëi v× tiÒn l¬ng kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh th¹o vµ thêi gian
lµm viÖc thùc tÕ mµ cßn g¾n chÆt víi thµnh tÝch c«ng t¸c cña tõng ngêi th«ng qua
c¸c chØ tiªu xÐt thëng ®· ®¹t ®îc. Do ®ã cã t¸c dông khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng
quan t©m ®Õn kÕt qu¶ c«ng t¸c cña m×nh.
Yªu cÇu.
Do ®èi tîng tr¶ l¬ng theo thêi gian chñ yÕu lµ c¸c nh©n viªn gi¸n tiÕp, c¸c
nhµ qu¶n lý. Nh÷ng ngêi mµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÊt lîng
phôc vô cña hä. Mµ nh©n tè nµy kh«ng dÔ dµng ®o lêng ®îc do vËy yªu cÇu ®Æt
ra lµ ph¶i ®¸nh gi¸ ®óng tr×nh ®é ngêi lao ®éng vµ ph¶i c¨n cø vµo ngµy c«ng,
giê c«ng, chÊt lîng c«ng viÖc ®Ó tÝnh l¬ng thëng cho hîp lý khuyÕn khÝch hä g¾n
bã víi doanh nghiÖp, c«ng viÖc.
2. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm.
2.1. Kh¸i niÖm.
Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng dùa trùc
tiÕp vµo sè lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm (hay dÞch vô) mµ hä ®· hoµn thµnh.
2.2. ý nghÜa vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm.
ý nghÜa.
G¾n tiÒn l¬ng víi sè lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh cña ngêi
lao ®éng. §iÒu nµy sÏ cã t¸c dông lµm t¨ng n¨ng xuÊt ngêi lao ®éng. KhuyÕn
khÝch ngêi lao ®éng tÝch cùc häc tËp, rÌn luyÖn kü n¨ng, tÝch luü kinh nghiÖm...
®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng lµm viÖc vµ n¨ng suÊt lao ®éng.
N©ng cao vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý, nhÊt lµ qu¶n lý lao ®éng, n©ng
cao tÝnh tù chñ, chñ ®éng trong lµm viÖc cña ngêi lao ®éng.
§iÒu kiÖn ¸p dông.
§Ó h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm thùc sù ph¸t huy t¸c dông c¸c doanh
nghiÖp cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®îc c¸c ®iÒu kiÖn sau
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
+ Ph¶i x©y dùng ®îc ®Þnh møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc. §©y lµ ®iÒu
kiÖn rÊt quan träng lµm c¬ së ®Ó tÝnh to¸n, ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng x©y dùng kÕ ho¹ch
quü l¬ng, sö dông hîp lý, hiÖu qu¶ quü l¬ng cña doanh nghiÖp.
+ §¶m b¶o tæ chøc vµ phôc vô tèt n¬i lµm viÖc, nh»m ®¶m b¶o cho ngêi
lao ®éng cã thÓ hoµn thµnh vµ hoµn thµnh vît møc n¨ng suÊt lao ®éng nhê gi¶m
bít thêi gian tæn thÊt do phôc vô tæ chøc vµ phôc vô kü thuËt.
+ Lµm tèt c¸c c«ng t¸c kiÓm tra, nghiÖm thu s¶n phÈm, nh»m ®¶m b¶o s¶n
phÈm ®îc s¶n xuÊt theo ®óng chÊt lîng ®· quy ®Þnh, tr¸nh hiÖn tîng ch¹y theo
sè lîng ®¬n thuÇn. Qua ®ã tiÒn l¬ng ®îc tÝnh ®óng vµ g¾n víi kÕt qu¶ thùc tÕ.
+ Gi¸o dôc tèt ý thøc vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi lao ®éng ®Î hä võa phÊn
®Êu n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, ®ång thêi tiÕt
kiÖm vËt t, nguyªn liÖu vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c¸c
trang bÞ lµm viÖc kh¸c.
2.3. C¸c chÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n.
§èi tîng ¸p dông: ¸p dông réng r·i ®èi víi ngêi trùc tiÕp s¶n xuÊt trong
®iÒu kiÖn qu¸ tr×nh lao ®éng cña hä mang tÝnh chÊt ®éc lËp t¬ng ®èi, cã thÓ
kiÓm tr¶, nghiÖm thu s¶n phÈm riªng biÖt.
TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng.
§G
=
Lo
Q
Trong ®ã :
§G lµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng cho s¶n phÈm
L0 lµ l¬ng cÊp bËc c«ng viÖc cña c«ng nh©n trong kú (th¸ng, ngµy)
Q: Møc s¶n lîng cña c«ng nh©n trong kú
T lµ møc thêi gian cña c«ng nh©n trong kú.
TÝnh tiÒn l¬ng thùc tÕ mµ c«ng nh©n nhËn ®îc:
L1=§G x Q1
Trong ®ã:
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
L1: TiÒn l¬ng thùc tÕ mµ c«ng nh©n nhËn ®îc
Q1: Sè lîng s¶n phÈm thùc tÕ hoµn thµnh.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy cã t¸c dông khuyÕn khÝch rÊt m¹nh v× nã c¨n cø trùc
tiÕp vµo kÕt qu¶ lµm viÖc cña ngêi lao ®éng do ®ã cã t¸c dông khuyÕn khÝch hä
tÝch cùc häc tËp, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, t×m tßi, s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt
kh¾c phôc tæn thÊt trong lao ®éng.
- Yªu cÇu: Ên ®Þnh ®¬n gi¸ s¶n phÈm chÝnh x¸c, tr¸nh trêng hîp trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn nÕu ®¬n gi¸ qu¸ cao, sù c¾t gi¶m ®¬n gi¸ cña doanh nghiÖp ®Ó
dÉn tíi n¶n lßng c«ng nh©n.
Ngoµi ra ®Ó tr¸nh ch¹y theo sè lîng ®¬n thuÇn th× c«ng t¸c kiÓm tra,
nghiÖm thu s¶n phÈm ph¶i ®îc tiÕn hµnh chÆt chÏ ®i ®«i víi gi¸o dôc ý thøc
tr¸ch nhiÖm cho ngêi lao ®éng trong viÖc tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ
§èi tîng ¸p dông: Tr¶ l¬ng cho mét nhãm ngêi lao ®éng (tæ s¶n xuÊt) khi
häc hoµn thµnh mét khèi lîng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh. ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy còng ¸p
dông cho nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái nhiÒu ngêi cïng tham gia thùc hiÖn mµ c«ng
viÖc cña mçi ngêi cã liªn quan ®Õn nhau.
- TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng.
+ NÕu tæ hoµn thµnh nhiÒu s¶n phÈm trong kú:
§G
=
Lcb
Qo
Trong ®ã:
§G: Lµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng s¶n phÈm tr¶ cho tæ
LCB: L¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n i
Q0: Møc s¶n l¬ng cña c¶ tæ
+ NÕu tæ chØ hoµn thµnh mét s¶n phÈm trong kú
§G=LCB x T0
Trong ®ã:
§G: Lµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng s¶n phÈm tr¶ cho tæ
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
LCB: L¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n i
T0: Møc thêi gian c¶ tæ
- TÝnh tiÒn l¬ng thùc tÕ:
L 1 = §G x Q1
Trong ®ã:
L1: Lµ tiÒn l¬ng thùc tÕ tæ nhËn ®îc
QCB: Lµ s¶n lîng thùc tÕ tæ hoµn thµnh.
- Chia l¬ng cho c¸c c¸ nh©n trong tæ.
+ Ph¬ng ph¸p dïng hÖ sè ®iÒu chØnh.
H® =
L1
Lo
Trong ®ã:
H®c: Lµ hÖ sè ®iÒu chØnh
L1: Lµ tiÒn l¬ng thùc tÕ nhËn ®îc
L0: Lµ tiÒn l¬ng cÊp bËc c¶ tæ.
TiÒn l¬ng cho tõng c«ng nh©n:
L1= LCB x H®c
Trong ®ã:
L1: Lµ tiÒn l¬ng thùc tÕ c«ng nh©n thø inhËn ®îc
LCB: L¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n i
+ Ph¬ng ph¸ dïng giê - hÖ sè
Quy ®æi sè giê lµm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n ë tõng bËc kh¸c nhau ra sè
giê lµm viÖc cña c«ng nh©n bËc I theo c«ng thøc:
Tq®= TI x Hi
Trong ®ã:
Tq®: Sè giê lµm viÖc quy ®æi ra bËc I cña c«ng nh©n bËc i.
Hi: Lµ hÖ sè l¬ng bËc i trong th¸ng
TI: Sè giê lµm viÖc cña c«ng nh©n thø i
TÝnh tiÒn l¬ng cho mét giê lµm viÖc cña c«ng nh©n bËc I
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
L1 = LI1/TIq®
Trong ®ã:
LI: TiÒn l¬ng cho mét giê cña c«ng nh©n bËc I tÝnh theo tiÒn l¬ng
thùc tÕ.
LI1: TiÒn l¬ng thùc tÕ cña c¶ tæ
TIq®: Tæng sè giê bËc I sau khi quy ®æi.
- TÝnh tiÒn l¬ng cho tõng ngêi.
Li=LI x TIq
Trong ®ã Li: Lµ tiÒn l¬ng thùc tÕ c«ng nh©n i
ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy cã t¸c dông n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm, tinh thÇn
hîp t¸c gi÷a c¸c c¸ nh©n trong tæ ®Ó lµm viÖc hiÖu qu¶. Tuy nhiªn v× tiÒn l¬ng
phô thuéc kÕt qu¶ lµm viÖc c¶ tæ chøc kh«ng ph¶i riªng b¶n th©n ngêi lao ®éng
do ®ã h¹n chÕ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n.
Yªu cÇu: Ph©n c«ng ph©n nhiÖm râ rµng, cã chÕ ®é tiÒn thëng ®èi víi
nh÷ng c«ng nh©n hoµn thµnh tèt vµ ®èi víi c¶ nhãm khi ®ã sÏ cïng nhau chia sÎ
quan ®iÓm, c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p lµm viÖc.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy ¸p dông cho nh÷ng ngêi lao ®éng lµm c¸c c«ng viÖc
phôc vô hay phï trî, phôc vô cho ho¹t ®éng cña c«ng nh©n chÝnh.
- §¬n gi¸ tiÒn l¬ng:
§G
=
L
M .Q
Trong ®ã:
§G §¬n gi¸ tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n phô, phï trî.
L: L¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n phô
Q: Møc s¶n lîng cña c«ng nh©n chÝnh.
TiÒn l¬ng thùc tÕ;
L1=§G x Q1
Trong ®ã:
§G §¬n gi¸ tiÒn l¬ng phôc vô.
L1: TiÒn l¬ng thùc tÕ cña c«ng nh©n phô
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
Q1: Møc s¶n lîng thùc tÕ cña c«ng nh©n chÝnh.
Yªu cÇu: ë chÕ ®é tr¶ l¬ng nµy kÕt qu¶ lµm viÖc cña c«ng nh©n phôc vô
phô thuéc vµo kÕt qu¶ cña c«ng nh©n chÝnh chø kh«ng ph¶i chØ b¶n th©n hä. Nh
vËy ®Ó kÝch thÝch hä tÝch cùc lµm viÖc, phôc vô tèt h¬n cho c«ng nh©n chÝnh, cÇn
ph¶i cã chÕ ®é tiÒn thëng khi hä hoµn thµnh tèt nhiÖm vô cña m×nh.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm kho¸n.
¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc mµ nÕu giao tõng chi tiÕt, bé phËn sÏ
kh«ng cã lîi mµ ph¶i giao toµn bé khèi lîng c«ng viÖc cho nhãm nh©n viªn hoµn
thµnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. §îc ¸p dông kh¸ phæ biÕn trong ngµnh
n«ng nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n hoÆc trong mét sè ngµnh kh¸c khi c«ng nh©n lµm
c¸c c«ng viÖc mang tÝnh ®ét xuÊt. C«ng viÖc kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®îc møc lao
®éng æn ®Þnh trong thêi gian dµi ®îc.
- TiÒn l¬ng kho¸n :
LI=§GK x QI
Trong ®ã:
LI: TiÒn l¬ng thùc tÕ c«ng nh©n nhËn ®îc
§GK: §¬n gi¸ kho¸n cho mét s¶n phÈm hay c«ng viÖc
QI: Sè lîng s¶n phÈm hoµn thµnh.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy cã t¸c dông kÝch thÝch ngêi lao ®éng ph¸t huy s¸ng
kiÕn vµ tÝch cùc c¶i tiÕn lao ®éng ®Ó tèi u ho¸ qu¸ tr×nh lµm viÖc, gi¶m thêi gian
lao ®éng, hoµn thµnh nhanh c«ng viÖc giao kho¸n.
Yªu cÇu: Lµm tèt c«ng t¸c x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ kho¸n ®Ó ngêi lao ®éng chó ý
®Çy ®ñ ®Õn viÖc sö dông nguyªn nhiªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ cho hiÖu qu¶.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cã thëng.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cã thëng lµ sù kÕt hîp tr¶ l¬ng theo s¶n
phÈm vµ tiÒn thëng.
TiÒn l¬ng theo chÕ ®é ngµy gåm 2 phÇn:
- PhÇn tr¶ l¬ng theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh vµ sè lîng s¶n phÈm thùc tÕ hoµn
thµnh.
- PhÇn tiÒn thëng ®¬c tÝnh dùa vµo tr×nh ®é hoµn thµnh vµ hoµn thµnh vît
møc c¸c chØ tiªu thëng c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
TiÒn l¬ng ®îc tÝnh nh sau:
Lth
= L +
Trong ®ã:
L.m.h
100
Tth: TiÒn l¬ng s¶n phÈm cã thëng
L: TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm víi ®¬n gi¸ cè ®Þnh.
m: Tû lÖ phÇn tr¨m tiÒn thëng ( tÝnh theo l¬ng s¶n phÈm víi ®¬n gi¸
cè ®Þnh).
h: Tû lÖ phÇn tr¨m hoµn thµnh vît møc s¶n lîng ®îc tÝnh.
ChØ tiªu thëng ë ®©y cã thÓ lµ thëng hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch s¶n lîng thëng cho toµn bé thêi gian tiÕt kiÖm ®îc do hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch.
H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy phï hîp víi nh÷ng c«ng ty cÇn hoµn thµnh gÊp mét sè
c«ng viÖc trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh (vÝ dô ®Ó giao kÞp s¶n phÈm cho
kh¸ch hµng theo hîp ®ång). ChÕ ®é nµy cã t¸c dông kÝch thÝch nh©n viªn tÝch
cùc lµm viÖc hoµn thµnh vît møc s¶n lîng.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn
Thùc chÊt cña chÕ ®é tr¶ l¬ng nµy lµ tr¶ l¬ng theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh ®èi víi
nh÷ng s¶n phÈm hoµn thµnh kÕ ho¹ch vµ tr¶ l¬ng theo ®¬n gi¸ lò tiÐn ®èi víi
nh÷ng s¶n phÈm vît møc kÕ ho¹ch.
TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Llt =§G* Q1 +§G*k( Q1 -Q0 )
Trong ®ã:
Llt : Tæng tiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm luü tiÕn
§G: §¬n gÝa cè ®Þnh tÝnh theo s¶n phÈm
Q1 ; S ¶n lîng s¶n phÈm thùc tÕ hoµn thµnh
Q0 : S¶n lîng ®¹t møc khëi ®iÓm
Trong ®ã k lµ tû lÖ t¨ng ®¬n gia hîp lý
d c * tc
k =
dl
K: Tû lÖ t¨ng ®¬n gi¸ hîp lý
dc® : tû trong chi phÝ gi¸n tiÕp cè ®Þnh trong gia sthµnh s¶n phÈm
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
tc : Tû lÖ sè tiÒn tiÕt kiÖm vÒchi pÝ s¶n xuÊt gi¸n tiÕp cè ®Þnh dïng ®Ó t¨ng
®¬n gi¸
dl : tû träng tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trong gi¸ thµnh s¶n phÈm khi
hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch s¶n lîng
ChÕ ®é tr¶ l¬ng nµy cã u ®iÓm lµviÖc t¨ng ®¬n gÝa cho nh÷ng s¶n phÈm vît
møc kÕ ho¹ch lµm cho c«ng nh©n tÝch cùc lµm viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng v×
®¬n gi¸ ®èi víi s¶n phÈm vît møc kÕ ho¹ch t¨ng lªn cïng víi sè lîng s¶n phÈm
t¨ng lªn. Tuy nhiªn ¸p dông chÕ ®é tr¶ l¬ng nµy dÔ lµm cho tÊc ®é t¨ng n¨ng
suÊt lao ®éng nhá h¬n tÊc ®é t¨ng tiÒn l¬ng, do vËy kh«ng nªn ¸p dông réng r·i
mµ chØ nªn ¸p dông ë nh÷ng kh©u yÕu cña s¶n xuÊt, nh÷ng khÊu mµ kÕt qu¶ lµm
viÑc cña hä cã ¶nh hëng ®Õn toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
III/ C¸c h×nh thøc tiÒn thëng.
1. Kh¸i niÖm vÇ vai tß cña viÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ thëng
1.1 Kh¸i niÖm
TiÒn thëng thùc chÊt lµ kho¶n tiÒn bæ sung cho tiÒn l¬ng nh»m qu¸n triÖt
h¬n nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ trong s¶n suÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp
1.2 Vai trß cña tiÒn thëng
TiÒn thëng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vËt chÊt ®èi víi
ngêi lao ®éng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, khuyÕn khÝch n©ng cao n¨ng suÊt lao
®éng, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm rót ng¾n thêi gian lµm viÖc.
2. C¸c yÕu tè cña tiÒn thëng
2.1 ChØ tiªu thëng
Lµ yÕu tè quan träng nhÊt trong mçi h×nh thøc tiÒn thëng, lµ chuÈn mùc
quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶, tû lÖ tiÒn thëng.
ChØ tiªu thëng bao gåm c¶ nhãm chØ tiªu vÒ sè lîng vµ chØ tiªu vÒ chÊt lîng g¾n víi thµnh tÝch cu¶ ngêi lao ®éng. Trong ®ã x¸c ®Þnh ®îc mét hay mét sè
chØ tiªu chñ yÕu.
2.2 §iÒu kiÖn thëng
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
§iÒu kiÖn thëng ®a ra ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng tiÒn ®Ò chuÈn mùc ®Ó thùc hiÖn
mét h×nh thøc tiÒn thëng nµo ®ã, ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn ®ã cßn ®îc dïng ®Ó
kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c chØ tiªu thëng
2.3 Nguån tiÒn thëng
Lµ nh÷ng nguån tiÒn cã thÓ ®îc dïng ( toµn bé hay mét phÇn ) ®Ó tr¶ tiÒn
thëng cho ngßi lao ®éng. Trong c¸c doanh nghiÖp th× nguån tiÒn thíng cã thÓ tõ
nhiÒu nguån kh¸c nhau nh: Tõ lîi nhuËn, tõ tiÕt kiÖm quü l¬ng...
2.4 Møc tiÒn thëng
Lµ sè tiÒn thëng cho ngêi lao ®éng khi hä ®¹t ®îc c¸c chØ tiªu vµ diÒu kiÖn
thëng . Møc tiÒn thëng cao hay thÊp tuú thuéc vµo nguån tiÒn thëng vµ yªu cÇu
khuyÕn khÝch cña tõng lo¹i c«ng viÖc.
3. C¸c h×nh thøc tiÒn thëng
3.1 §èi víi nh÷ng c«ng nh©n s¶n xuÊt
Thëng hoµn thµnh vuît møc n¨ng suÊt lao ®éng.
Thëng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm .
Thëng hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n suÊt.
Thëng tiÕt kiÖm nguyªn nhiªn vËt liÖu.
Thëng gi¶m tû lÖ s¶n phÈm háng.
Thëng cho c¸c nh©n viªn nh©n dÞp lÔ tÕt.
Thëng s¸ng kiÕn: Th«ng thêng lµ c¸c s¸ng kiÕn trong s¶n xuÊt ®Ó tiÕt kiÖm
nguyªn nhiªn vËt liÖu, gi¶m hao phÝ lao ®éng, n©ng cao tÝnh n¨ng s¶n phÈm, c¶i
tiÕn ph¬ng ph¸p s¶n suÊt, hoÆc ®æi míi trong ho¹t ®éng cña c«ng ty lµm cho
c«ng ty th¾ng lîi trªn th¬ng trêng
§èi víi c¸c h×nh thøc tiÒn thëng ®· nªu, viÖc quy ®Þnh râ rµng, cô thÓ vÒ
c¸c chØ tiªu thëng phï hîp víi ®Æc ®iiÓm s¶n xuÊt kinh donh cña doanh nghiÖp
còng nh viÖc Ên ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn thëng chÝnh x¸c ®Ó ngêi lao ®éng c¨n cø vµo
®ã phÊn ®¸u trong s¶n xuÊt ®Ó ®¹t ®îc c¸c chØ tiªu ®ã cã ý nghÜa rÊt quan träng,
bëi v× tiÒn th¬ng ngaßi ý nghÜa kÝch thÝch ngêi lao ®«ng vÒ mÆt vËt chÊt , cßn cã
ý nghÜa trong viÖc kh¼ng ®Þnh tÝnh tÝch cùc cña ngêi lao ®éng trong s¶n xuÊt, ®©y
còng cã thÓ lµ c¬ së ®Ó ngêi lao ®«ng ®îc c©n nh¾c , ®a ®i ®µo t¹o... Nh vËy ®Ó
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
tiÒn thëng thùc sù cã t¸c dông khuyÕn khÝch m¹nh cÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng quy
®Þnh râ rµng , cô thÓ, chØ tiªu thëng , ®iÒu kiÖn thëng phï hîp víi tr×nh ®é tay
nghÒ c«ng nh©n, diÒu kiÖn cña tæ chøc s¶n suÊt còng nh mc tiÒn thëng phï hîp
víi nh÷ng kªt qu¶ hä ®¹t ®îc
3.2 Thíng ®èi víi nh©n viªn b¸n hµng
¸p dung ®èi víi nh©n viªn t×m ®îc thÞ trêng tiªu thô míi ®Ó t¨ng sè lîng
s¶n phÈm b¸n ra, tiÒn thëng lµ tû lÖ hoa hång tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m trªn
doanh sè b¸n ra
§Ó kho¶n tiÒn hoa hång nµy cã t¸c dông kÝch thÝch ®èi víi nh©n viªn b¸n
hµng cÇn lu ý c¸c ®Æc diÓm vÒ gÝa trÞ hµng ho¸ , ®Æc ®iÓm hµng ho¸ , ®Þa ®iÓm
kinh doanh , vÞ trÝ cña quÇy hµng, kh¶ n¨ng s¶n phÈm ®ã ®îc tiªu thô trªn thÞ trêng ë tõng thêi diÓm ®Ó Ên ®Þnh tû lÖ hoa hång hîp lý, khuyÕn khÝch nh©n viªn
b¸n hµng tÝch cùc lµm viÖc ®Ó t¨ng sè lîng s¶n phÈm b¸n ra ®Ó cã thÓ ®¹t ®îc tû
lÖ thëng ®ã.
Ngoµi ra tuú thuéc vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh , doanh nghiÖp cã thÓ
¸p dông c¸c h×nh thøc tiÒn thëng nh :Thëng ®¶m b¶o ngµy c«ng , cã t¸c dông
khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng tÝch cùc lµm viÖc, gi¶m thiÓu sè ngµy nghØ, do vËy
kh«ng g©y ¶nh hëng nhiÒu ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, thëng ®èi víi bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp ( nh©n viªn ) thëng ®èi víi c¸c qu¶n trÞ
gia ... v× nh÷ng ®ãng gãp hiÖu qu¶ vÒ mÆt ph¬ng híng . s¸ng kiÕn cña hä cho
c«ng ty.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
IV. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tiÒn l¬ng ,
tiÒn thëng trong doanh nghiÖp
1. §èi v íi ho¹t ®éng s ¶n xu Êt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
TiÒn l¬ng lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña chi phÝ s¶n xuÊt. ViÖc t¨ng hay
gi¶m tiÒn l¬ng nÕu kh«ng cã sù tÝnh to¸n ®Çy ®ñ, kh«ng dùa trªn c¬ së t¨ng n¨ng
suÊt lao ®éng sÏ dÉn tíi t¨ng ®¬n gi¸ s¶n phÈm, ¶nh hëng tíi kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña s¶n phÈm. Trªn c¬ së ®ã, viÖc lùa chän h×nh thøc tr¶ l¬ng cho phï hîp
víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc khuyÕn khÝch ngêi lao
®éng t¨ng s¶n xuÊt. Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n, ¸p dông, cÇn thiÕt ph¶i
cã nh÷ng ®iÒu chØnh cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ ®Ó tiÒn l¬ng mµ ngêi lao
®éng nhËn ®îc t¬ng xøng víi hao phÝ lao ®éng. Do ®ã ®èi víi bÊt kú mét doanh
nghiÖp nµo còng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn viÖc lùa chän, hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc
tr¶ l¬ng ®Ó sö dông hîp lý kho¶n chi phÝ tiÒn l¬ng ®ång thêi qu¶n lý vµ sö dông
lao ®éng hiÖu qu¶.
2. §èi víi vÊn ®Ò qu¶n trÞ nh©n lùc.
Trong bÊt kú mét tæ chøc nµo, nÕu cã ®îc nh÷ng con ngêi nhiÖt t×nh víi
c«ng viÖc, n¨ng ®éng, d¸m nghÜ, d¸m lµm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm v× c«ng viÖc
míi cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc c¸c nhiÖm vô ®Æt ra. Nh vËy khi xÐt ®Õn chñ thÓ nµy
nh mét nh©n tè tÝch cùc trong viÖc n©ng cao søc c¹nh tranh th× vÊn ®Ò t¹o ®éng
lùc cho ngêi lao ®éng cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi tõng doanh nghiÖp. Mét
trong sè c¸c nh©n tè t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng lµ tr¶ l¬ng kÝch thÝch ngêi
lao ®éng, do ®ã viÖc lùa chän h×nh thøc tr¶ l¬ng lµ bíc ®Çu cã ý nghÜa rÊt quan
träng bëi v× rÊt cã thÓ ®èi víi doanh nghiÖp nµy tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ
kh«ng hiÖu qu¶ mµ ph¶i tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm kho¸n. Tuy vËy ®Ó trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn tr¶ l¬ng, ®Ó h×nh thøc tr¶ l¬ng ®ã ph¸t huy hÕt t¸c dông khuyÕn
khÝch cña m×nh th× cÇn ph¶i cã sù tÝnh to¸n, ®èi chiÕu víi t×nh h×nh thùc tÕ, ®Ó
®iÒu chØnh, trªn c¬ së ®ã viÖc hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng còng cã ý nghÜa
quan träng trong viÖc khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng tËn t©m, tËn lùc v× môc tiªu
chung cña tæ chøc trong ®ã cã môc tiªu riªng cña b¶n th©n hä.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
Ngoµi ra viÖc tr¶ l¬ng ®èi víi tõng ®èi tîng còng cã ý nghÜa quan träng.
Mét doanh nghiÖp dïng tiÒn l¬ng ®Ó thu hót ngêi lao ®éng vµ víi tæ chøc m×nh,
tuy nhiªn l¹i kh«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho hä ph¸t huy kh¶ n¨ng cña m×nh th× còng cã
thÓ lµ nguyªn nh©n cña sù tr× trÖ, bÊt m·n, tõ bá c«ng ty ra ®i. Do ®ã trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn, c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng cÇn cã sù ®iÒu chØnh linh ho¹t ®Ó tiÒn l¬ng
mµ ngêi lao ®éng nhËn ®îc kh«ng chØ cã ý nghÜa vÒ mÆt vËt chÊt mµ cßn cã ý
nghÜa vÒ mÆt tinh thÇn,lµ sù thõa nhËn cña tæ chøc ®èi víi thµnh tÝch c¸ nh©n ngêi lao ®éng.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
Ch¬ng II - Thùc tr¹ng tr¶ l¬ng, thëng ë c«ng ty s¶n
suÊt c«ng nghiÖp vµ x©y l¾p Hµ Néi HACIPCO.
I. S¬ lîc sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, mét sè ®Æc diÓm chñ
yÕu ¶nh hëng ®Õn tiÒn l¬ng, tiÒn thëng.
1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.
C«ng ty s¶n suÊt c«ng nghiÖp vµ x©y l¾p Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp nhµ
níc ®îc thµnh lËp theo nghÞ ®Þnh 388, quyÕt ®Þnh sè 1403 Q§/UB, cã trô së taÞ
466 Minh Khai- Hµ Néi.
N¨m 1994, C«ng ty lËp xong luËn chøng kinh tÕ kü thuËt vµ ®îc Uû ban
nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi phª duyÖt ®Çu t mét d©y chuyÒn thiÕt bÞ s¶n suÊt hîp
kim nh«m ®Þnh h×nh c«ng suÊt 1500 tÊn s¶n phÈm/ n¨m ( lµm viÖc ba ca ) .
ThiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ ®îc nhËp tõ c«ng ty HYUNDAI- Hµn Quèc.
N¨m 1995, c«ng ty b¾t ®Çu nhËp khÈu thiÕt bÞ vµ x©y dùng nhµ xëng t¹i x·
Tr©n Phó, huyÖn Thanh Tr×- Hµ Néi trªn mÆt b»ng 5000 m 2 víi n¨m ph©n xëng
s¶n xuÊt.
N¨m 1996, C«ng ty b¾t ®Çu l¾p ®Æt thiÕt bÞ víi sù gióp ®ì cña c¸c chuyªn
gia Hµn Quèc vµ c¸n bé kü thuËt cña c«ng ty ®îc ®µo t¹o t¹i Hµn Quèc.
Th¸ng 5 n¨m 1997, nhµ m¸y ®îc ®a vµo ho¹t ®éng ch¹y thö. Cuèi n¨m
1997, s¶n phÈm thanh hîp kim nh«m ®Þnh h×nh cña c«ng ty ®· ®¹t huy ch¬ng
vµng dµnh cho s¶n phÈm chÊt lîng cao t¹i triÓn l·m s¶n phÈm c«ng nghiÖp toµn
quèc ®îc tæ chøc t¹i Hµ Néi. Gi¶i thëng nµy ®· t¹o uy tÝn bíc ®Çu cho s¶n phÈm
cña c«ng ty trªn thÞ trêng.
Tõ n¨m 1998, c«ng ty ®îc kÕt hîp víi mét sè c«ng ty kh¸c trùc thuéc hiÖp
c«ng ty xuÊt nhËp khÈu vµ ®Çu t ( UNIMEX) nhng vÉn ph¶i h¹ch to¸n kinh
doanh ®éc lËp.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
S¶n phÈm chÝnh cña c«ng ty lµ thanh hîp kim nh«m ®Þnh h×nh thay thÕ gç
vµ c¸c lo¹i vËt liÖu kh¸c lµm ra c¸c lo¹i v¸ch cöa, v¸ch kÝnh, då gia dông ®å
trang trÝ ngo¹i thÊt.
Ngoµi ra HAL- Tªn s¶n phÈm cña c«ng ty cßn lµ hÖ thèng kÕt cÊu têng,
v¸ch kÝnh, cöa kÝnh khung nh«m nh cöa më, cöa trît, cö liÒn v¸ch, cö sæ chíp
lËt, m¸i hiªn , tñ trng bµy, biÓn qu¸ng c¸o , v¸ch ng¨n, ... c¸c s¶n phÈm cña c«ng
ty ®a d¹ng vÒ kÝch thíc, mÉu m· ®ang dÇn kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ trªn thÞ trêng.
1.2 Chøc n¨ng, nhiÖm v ô cña c«ng ty.
Chøc n¨ng cña c«ng ty
S¶n suÊt vµ kinh doanh thanh hîp kim nh«m vµ c¸c s¶n phÈm nh«m.
T v Ên kiÕn tróc x©y dùng, chuyÓn giao c«ng nghÖ míi.
Thi c«ng c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp vµ d©n dông.
NhiÖm vô cña c«ng ty
Nghiªn cøu thÞ trßng ®Ó lËp kÕ ho¹ch s¶n suÊt kinh doanh .
Tæ chøc qu¶ tr×nh s¶n xuÊt, phÊn ®Êu ®¹t ®Þnh møc s¶n lùîng nhµ níc
giao.
PhÊn ®Êu t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ , ®¶m b¶o ®Çy ®ñ viÖc
lµm, t¨ng thªm thu nhËp cho ngêi lao ®éng.
1.3 Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty
§øng ®Çu c«ng ty lµ gi¸m ®èc, díi gi¸m ®èc cã c¸c phã gi¸m ®èc gióp
viÖc, gi¸m ®èc diÒu hµnh mäi c«ng viÖc, qu¶n lý c¸c phßng tæ chøc, phßng tµi
vô, phßng kinh doanh vµ c¸c ph©n xëng .Phã gi¸m ®èc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ
mäi quyÕt ®Þnh còng nh viÖc lµm cña m×nh tríc gi¸m ®èc , gi¸m ®èc thùc hiÖn
tÊt c¶ quyÒn n¨ng còng nh quyÕt ®Þnh theo kÕ ho¹ch ®Ò ra.
C¸c phßng ban hç trî gióp ®ì nhau ®Ó gi¶i quyÕt nhiÖm vô c÷ng nh c«ng
viÖc ®îc giao, c¸c ph©n xëng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt hç trî nhau ®Ó gi¶i quyÕt
nhiÖm vô do phã gi¸m ®èc giao.
Nh vËy tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty lµ theo m« h×nh c¬ cÊu trùc
tuyÕn chøc n¨ng, theo ®ã gi÷u c¸c phßng ban vµ ban gi¸m ®èc cã mèi liªn hÖ
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
NguyÔn ThÞ LÖ Thuû
trùc tuyÕn , c¸c phßng ban lµm nhiÖm vô chøc n¨ng cña m×nh vµ kiÓm tra, gi¸m
s¸t, ®a ra nh÷ng chØ dÉn ®èi víi ®èi tîng qu¶n lý cña m×nh.
1.4 T×nh h×nh thùc hiÖn mét sè chØ tiªu chñ yÕu .
Nh ®· nªu ë trªn, HACIPCO lµ mét doanh nghiÖp h¹ch to¸n kinh doanh
®éc lËp, b¾t ®Çu ®a d©y chuyÒn thiÕt bÞ vµo s¶n xuÊt tõ gi÷a n¨m 1997, lµ mét
doanh nghiÖp nhµ níc mµ tuæi ®êi cßn rÊt trÎ, v× vËy HACIPCO gÆp rÊt nhiÒu
khã kh¨n trong nh÷ng n¨m ®Çu ho¹t ®éng, s¶n xuÊt cßn xa míi ®¹t c«ng suÊt
thiÕt kÕ , kinh doanh cã sù gia t¨ng gi÷a c¸c n¨m nhng cßn thÊp. KÕt qu¶ hoËt
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®îc biÓu hiÖn qua b¶ng:
KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2000 2001, 2002
H¹ng môc
§¬n
Thùc hiÖn Thùc
Tæng doanh thu
vÞ
Tû
2000
12,254
2001
15,628
2002
29,65
2002/2000
127,5
2002/2001
190
349,24
427,94
495,046
122,5
116
TÊn
Tû
309,427
11,8
389,969
14,1
482,206
16,021
126
119,5
123
114
VN§
Tû
0,85
1,3
13,448
153
_
VN§
sau Tû
1,75
1,93
1,32
110
68,4
645000
690000
776500
107
112,5
VN§
S¶n xuÊt nh«m TÊn
thanh
B¸n nh«m thanh
ThÇu x©y l¾p
Lîi
nhuËn
thuÕ
Thu nhËp
VN§
Tû
Ngêi/ th¸ng
VN§
hiÖn Thùc
hiÖn Tû
lÖ
% Tû
lÖ
Nguån: Phßng QLTH c«ng ty HACIPCO
Qua b¶ng ph©n tÝch ta thÊy kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m sau cã sù c¶i
thiÖn h¬n n¨m tríc. Tuy nhiªn con sè ®¹t ®îc cßn thÊp, S¶n xuÊt míi chØ ®¹t xÊp
xØ 500 tÊn s¶n phÈm / n¨m, trong khi c«ng suÊt thiÕt kÕ cña m¸y mãc thiÕt bÞ lµ
1500 tÊn s¶n phÈm / n¨m.
C«ng t¸c kinh doanh : §· cã sù c¶i thiÖn râ rÖt th«ng qua tû lÖ t¨ng trëng
b¸n h«m thanh qua c¸c n¨m, tuy nhiªn , doanh thu ®¹t dîc cßn thÊp cßn xa míi
®¹t chØ tiªu hoµ vèn . Tuy vËy con sè nµy ®· thÓ hiÖn sù cè g¾ng cña toµn thÓ
%
- Xem thêm -