Lêi më ®Çu
Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu quan träng trong hÖ
thèng c¸c chØ tiªu kinh tÕ phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp vµ cã
mèi quan hÖ mËt thiÕt víi doanh thu, kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,
do vËy ®îc c¸c chñ doanh nghiÖp rÊt quan t©m.
Môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lu«n lµ lîi nhuËn
tèi ®a, chÝnh v× thÕ hä quan t©m ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸
thµnh s¶n phÈm lµ lÏ ®¬ng nhiªn, hä ph¶i biÕt bá ra nh÷ng chi phÝ nµo, bá ra
bao nhiªu vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®îc lµ c¸i g×, lµ bao nhiªu . . . ? Xong nÕu
chØ biÕt mét c¸ch tæng thÓ, chung chung nh vËy th× cha ®ñ, mµ cÇn ph¶i biÕt
mét c¸ch cô thÓ , chi tiÕt ®èi víi tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng lo¹i s¶n phÈm,
c«ng viÖc. ChÝnh v× vËy qu¶n lý chi phi s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm rÊt
cÇn thiÕt vµ quan träng. Vµ ®Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay th×
qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ néi dung kh«ng thÓ thiÕu
trong toµn bé néi dung tæ chøc c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp vµ nã cã ý
nghÜa thiÕt thùc ®èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Nã gióp cho c¸c nhµ
qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã ®îc tr«ng tin h÷u Ých vÒ chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh
s¶n phÈm cña tõng lo¹i ®Ó tõ ®ã ra ®îc nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp cho viÖc
më réng hay thu hÑp quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ngõng hay tiÕp tôc ho¹t
®éng s¶n xuÊt , hay viÖc tù s¶n xuÊt hay ®i mua hoÆc chuyÓn híng kinh
doanh ®Çu t. Ngoµi ra sè liÖu cña qu¶n lý chi phÝ vµ gi¸ thµnh cßn gióp cho
c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Þnh ®îc gi¸ b¸n s¶n phÈm, hµng tån kho, tõ
®ã cã chÝnh s¸ch gi¸ c¶ hîp lý
Cã thÓ thÊy râ vai trß quan träng cña nh÷ng th«ng tin do qu¶n lý chi
phÝ vµ gi¸ thµnh cung cÊp, nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn lîi nhuËn cña doanh
nghiÖp, vµ ¶nh hëng s©u réng tíi nhiÒu lÜnh vùc cña doanh nghiÖp.
Lµ sinh viªn trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i doanh nghiÖp, vµ víi ®Æc thï
s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty TNHH Ngäc Hµ lµ s¶n xuÊt l©m s¶n, em ®·
lùa chän chñ ®Ò viÕt b¸o c¸o qu¶n lý lµ " C«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n
xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ". B¸o c¸o nµy gåm :
PhÇn I : Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm
PhÇn II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸
thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty TNHH Ngäc Hµ
PhÇn III : Mét sè kiÕn nghÞ nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty TNHH Ngäc Hµ
PhÇn I : Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ Chi PhÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
Môc tiªu cuèi cïng cña c¸c doanh nghiÖp lµ tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cho
c¸c chñ së h÷u. Bëi vËy, doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng kho¶n chi phÝ nhÊt
®Þnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tøc lµ doanh
nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuú theo lo¹i h×nh kinh doanh
cña doanh nghiÖp mµ tû träng c¸c bé phËn chi phÝ cã thÓ kh«ng gièng nhau
vµ còng tuú theo c¸c c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau, ngêi ta cã thÓ xem xÐt c¸c lo¹i
chi phÝ díi c¸c gi¸c ®é kh¸c nhau nh»m phôc vô cho yªu cÇu qu¶n
lý cña doanh nghiÖp
I - Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
1 - Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng
sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t
®éng s¶n xuÊt trong kú kinh doanh nhÊt ®Þnh.
2 - Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt
2.1 - Ph©n lo¹i theo néi dung kinh tÕ cña chi phÝ (Theo yÕu tè chi phÝ s¶n
xuÊt) : gåm 8 yÕu tè chi phÝ
- Nguyªn vËt liÖu chÝnh mua ngoµi
- VËt liÖu phô mua ngoµi
- Nhiªn liÖu mua ngoµi
- N¨ng lîng mua ngoµi
- TiÒn l¬ng c«ng nh©n viªn chøc
- B¶o hiÓm x· héi c«ng nh©n viªn chøc
- KhÊu hao TSC§
- C¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt cho ta thÊy râ møc
chi phÝ vÒ lao ®éng vËt ho¸ vµ lao ®éng sèng trong toµn bé chi phÝ s¶n
xuÊt. §ã lµ ®iÒu quan träng vµ cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh träng ®iÓm qu¶n
lý chi phÝ vµ kiÓm tra sù c©n ®èi víi c¸c kÕ ho¹ch kh¸c nhau nh : dù
to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t, kÕ ho¹ch quü tiÒn l¬ng, kÕ ho¹ch khÊu hao, tÝnh to¸n nhu cÇu vèn lu ®éng ®Þnh møc...
2.2 - Ph©n lo¹i theo c«ng dông cô thÓ cña chi phÝ trong s¶n xuÊt (Theo
kho¶n môc tÝnh gi¸ thµnh) : gåm 11 kho¶n môc
- Nguyªn vËt liÖu chÝnh
- VËt liÖu phô
- Nhiªn liÖu dïng vµo s¶n xuÊt
- N¨ng lîng dïng vµo s¶n xuÊt
- TiÒn l¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt
- BHXH cña c«ng nh©n s¶n xuÊt
- KhÊu hao TSC§ dïng vµo s¶n xuÊt
- Chi phÝ qu¶n lý ph©n xëng
- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
- ThiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm háng
- Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt
C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho doanh nghiÖp tÝnh ®îc gi¸ thµnh s¶n
phÈm, ®ång thêi x¸c ®Þnh ¶nh hëng sù biÕn ®éng tõng kho¶n môc ®èi
víi toµn bé gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m khai th¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng
trong doanh nghiÖp.
2.3 - Ph©n lo¹i theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m s¶n
lîng hµng ho¸ : gåm chi phÝ biÕn ®æi ( biÕn phÝ) vµ chi phÝ cè ®Þnh ( ®Þnh
phÝ )
- Chi phÝ biÕn ®æi : Lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi theo sù thay ®æi cña møc s¶n
lîng nh : tiÒn mua nguyªn nhiªn vËt liÖu , tiÒn l¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp
s¶n xuÊt, ...
- Chi phÝ cè ®Þnh : Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi hoÆc thay ®æi kh«ng
®¸ng kÓ so víi sù thay ®æi cña s¶n lîng nh : khÊu hao TSC§, tiÒn thuª
mÆt b»ng nhµ xëng,...
Qua viÖc xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n lîng s¶n
xuÊt s¶n phÈm gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý t×m ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý
thÝch hîp víi tõng lo¹i chi phÝ ®Ó h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm, gióp
doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc s¶n lîng s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh
2.4 - Ph©n lo¹i theo ph¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ vµo gi¸ thµnh : cã chi
phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp
- Chi phÝ trùc tiÕp : lµ nh÷ng chi phÝ cã quan hÖ trùc tiÕp víi qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt ra tõng lo¹i s¶n phÈm vµ ®îc tÝnh trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n
phÈm hay lo¹i s¶n phÈm, chi phÝ trùc tiÕp bao gåm :
+ TiÒn l¬ng vµ BHXH cña c«ng nh©n s¶n xuÊt
+ Nguyªn vËt liÖu chÝnh, phô dïng vµo s¶n xuÊt
+ Nhiªn liÖu, ®éng lùc dïng vµo s¶n xuÊt
+ C«ng cô lao ®éng nhá dïng vµo s¶n xuÊt
+ Chi phÝ trùc tiÕp kh¸c b»ng tiÒn
- Chi phÝ gi¸n tiÕp : lµ nh÷ng chi phÝ cã quan hÖ ®Õn ho¹t ®éng chung cña
ph©n xëng, cña doanh nghiÖp vµ ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh mét c¸ch gi¸n
tiÕp b»ng ph¬ng ph¸p ph©n bæ
C¸ch ph©n lo¹i nµy cho ta thÊy râ t¸c dông cña tõng lo¹i chi phÝ ®Ó tõ
®ã ®Æt ra ph¬ng híng phÊn ®Êu h¹ thÊp chi phÝ riªng ®èi víi tõng lo¹i
II - Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n
phÈm
1 - Kh¸i niÖm
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ cña doanh
nghiÖp ®Ó hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh
2 - Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm
Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc ph©n chia thµnh gi¸ thµnh c¸ biÖt vµ gi¸ thµnh
b×nh qu©n toµn ngµnh.
+ Gi¸ thµnh c¸ biÖt : gi¸ thµnh s¶n phÈm cña mét doanh nghiÖp biÓu hiÖn
b»ng chi phÝ c¸ biÖt cña doanh nghiÖp ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm.
Trªn thùc tÕ, cïng mét lo¹i s¶n phÈm trªn thÞ trêng cã thÓ do nhiÒu doanh
nghiÖp s¶n xuÊt , nhng ë mçi doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn cô thÓ kh«ng
gièng nhau nªn gi¸ thµnh cña c¸c doanh nghiÖp vÒ s¶n phÈm ®ã kh«ng
gièng nhau. Gi¸ thµnh h×nh thµnh ë tõng doanh nghiÖp gäi lµ gi¸ thµnh c¸
biÖt.
+ Gi¸ thµnh b×nh qu©n toµn ngµnh : nÕu ®øng trªn gi¸c ®é cña nÒn kinh
tÕ mµ xem xÐt th× mçi lo¹i s¶n phÈm ®Òu cã gi¸ thµnh xÊp xØ gi¸ thµnh
b×nh qu©n tøc lµ møc gi¸ thµnh vµo bËc trung b×nh so víi ®iÒu kiÖn s¶n
xuÊt lóc ®ã. Gi¸ thµnh nµy ®îc gäi lµ gi¸ thµnh b×nh qu©n toµn ngµnh.
- Gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn ®îc ph©n chia thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm
vµ gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô.
+ Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm : bao gåm nh÷ng kho¶n chi phÝ mµ doanh
nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm nh chi phÝ vËt t
trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ....
+ Gi¸ thµnh tßan bé cña s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô : bao gåm toµn bé chi phÝ
®Ó hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt còng nh tiªu thô s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh toµn
bé cña s¶n
phÈm, hµng
ho¸, dÞch vô
Gi¸ thµnh s¶n
XuÊt cña s¶n
=
PhÈm,hµng
ho¸,dÞch vô
Chi phÝ
+
b¸n hµng
Chi phÝ qu¶n
+
lý doanh
nghiÖp
- Ngoµi ra gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc ph©n chia thµnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch vµ
gi¸ thµnh thùc tÕ.
+ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch : lµ gi¸ thµnh dù kiÕn ®îc x©y dùng dùa trªn ®Þnh
møc kinh tÕ kü thuËt vµ dùa trªn sè liÖu ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ
ho¹ch gi¸ thµnh cña thêi kú tríc
+ Gi¸ thµnh thùc tÕ : lµ tæng chi phÝ thùc tÕ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó
hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm trong mét thêi kú nhÊt
®Þnh.
3 - Ph©n biÖt chi phÝ s¶n xuÊt víi gi¸ thµnh s¶n phÈm
- Gi÷a gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ chi phÝ s¶n xuÊt cã sù gièng nhau vµ kh¸c
nhau ë møc ®é vµ ph¹m vi chi phÝ.
- Néi dung cña gi¸ thµnh lµ chi phÝ s¶n xuÊt, nhng kh«ng ph¶i mäi chi phÝ
s¶n xuÊt ®Òu ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chØ tÝnh nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong k× , kh«ng tÝnh ®Õn
chi phÝ cã liªn quan ®Õn sè s¶n phÈm , dÞch vô ®· hoµn thµnh hay cha
trong khi ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ giíi h¹n sè chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan
®Õn khèi lîng s¶n phÈm dÞch vô hoµn thµnh .
- Chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh trong mét k× cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm liªn quan ®Õn
chi phÝ s¶n xuÊt cña k× tríc chuyÓn sang , chi phÝ ph¸t sinh k× nµy vµ chi
phÝ k× nµy chuyÓn sang k× sau .
- Chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng g¾n liÒn víi khèi lîng, chñng lo¹i hoµn thµnh nhng gi¸ thµnh s¶n phÈm l¹i liªn quan ®Õn khèi lîng , chñng lo¹i hoµn thµnh
.
4- §èi tîng tÝnh gi¸
- §èi tîng tÝnh gi¸ cã thÓ lµ :
+ S¶n phÈm cèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
+ S¶n phÈm ®ang trªn d©y tryÒn s¶n xuÊt
- ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thùc chÊt lµ viÖc x¸c ®Þnh s¶n phÈm, b¸n
thµnh phÈm, c«ng viÖc lao vô nhÊt ®Þnh ®ßi hái ph¶i tÝnh gi¸ thµnh 1 ®¬n
vÞ s¶n phÈm, tuú theo yªu cÇu cña h¹ch to¸n kÕ to¸n néi bé vµ tiªu thô
s¶n phÈm.
III - Mét sè biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹
gi¸ thµnh s¶n phÈm
1 - ý nghÜa cña tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm
- Trong ph¹m vi tõng doanh nghiÖp th× tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊtvµ h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm lµm cho lîi nhuËn cña doanh nghiÖp t¨ng lªn, c¸c quü
cña doanh nghiÖp ®îc më réng, ®êi sèng vËt chÊt t¨ng lªn, ®iÒu kiÖn lao
®éng ®îc c¶i thiÖn.
- T¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt viÖc tiªu thô s¶n phÈm, t¹o
ra lîi thÕ cho doanh nghiÖp trong c¹nh tranh.
- Gi¶m bít nhu cÇu vÒ vèn lu ®éng.
2 - C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm
- øng dông tiÕn bé cña khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt
- Tæ chøc lao ®éng vµ sö dông con ngêi : ViÖc tæ chøc lao ®éng khoa häc
sÏ t¹o ra sù kÕt hîp c¸c yÕu tè s¶n xuÊt mét c¸ch hîp lý, lo¹i trõ t×nh
tr¹ng l·ng phÝ lao ®éng, thóc ®Èy n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
- Tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ tµi chÝnh : gióp doanh nghiÖp ®a ra ph¬ng ¸n
s¶n xuÊt tèi u, ph¬ng ¸n sö dông vèn cã hiÖu qu¶.
3- C¸c chØ tiªu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm
§èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ b¸n ra thÞ trêng, viÖc h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh qua 2 chØ tiªu lµ møc h¹ gi¸ thµnh vµ tû lÖ h¹
gi¸ thµnh.
- Møc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm
M
=
(Zi1- Zi0) Si1
Trong ®ã
Zi1 : Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm lo¹i i ë kú kÕ ho¹ch
Zi0 : Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm lo¹i i ë kú gèc
Si1 : S¶n lîng s¶n phÈm so s¸nh ®îc lo¹i i Ë kú kÕ ho¹ch
- Tû lÖ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm
T
=
M
* 100 (%)
(Si1 * Zi0)
4 - C¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm
- N©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng : ViÖc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng sÏ lµm
cho sè giê c«ng tiªu hao ®Ó s¶n xuÊt mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm gi¶m bít hoÆc
lµm cho sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian t¨ng
thªm. KÕt qu¶ cña viÖc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng lµm cho chi phÝ vÒ
tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ mét sè kho¶n chi phÝ cè ®Þnh kh¸c
trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc h¹ thÊp
Muèn kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng doanh nghiÖp ph¶i
nhanh chãng ®ãn nhËn sù tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ, tæ chøc lao
®éng khoa häc ®Ó tr¸nh l·ng phÝ søc lao ®éng vµ m¸y mãc thiÕt bÞ.
- TiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu tiªu hao : Nguyªn vËt liÖu chiÕm tû träng lín
trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ( 60% - 70% ). V× vËy phÊn ®Êu tiÕt kiÖm
nguyªn vËt liÖu tiªu hao cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc h¹ thÊp gi¸
thµnh s¶n phÈm.
Muèn tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu tiªu hao, doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng
®Þnh møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu tiªn tiÕn, sö dông vËt liÖu thay thÕ,
tËn dông phÕ liÖu, phÕ phÈm, c¶i tiÕn c«ng t¸c thu mua, b¶o qu¶n...
- TËn dông c«ng suÊt m¸y mãc, thiÕt bÞ : Khi sö dông ph¶i tËn dông hÕt kh¶
n¨ng cña thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn cã ®Ó s¶n xuÊt ®îc nhiÒu s¶n phÈm h¬n,
gi¶m chi phÝ khÊu hao vµ mét sè chi phÝ cè ®Þnh kh¸c.
Muèn tËn dông c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶i chÊp hµnh ®óng ®¾n
®Þnh møc sö dông thiÕt bÞ, chÊp hµnh nghiªm chØnh chÕ ®é b¶o qu¶n,
kiÓm tra, söa ch÷a thêng xuyªn, c¶i tiÕn kü thuËt ®Ó n©ng cao n¨ng lùc
s¶n xuÊt cña thiÕt bÞ.
- Gi¶m bít nh÷ng tæn thÊt trong s¶n xuÊt : nh÷ng tæn thÊt trong s¶n xuÊt lµ
nh÷ng chi phÝ vÒ s¶n phÈm háng vµ chi phÝ ngõng s¶n xuÊt. C¸c kho¶n
chi phÝ nµy kh«ng t¹o thµnh gi¸ trÞ cña s¶n phÈm nhng nÕu ph¸t sinh
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Òu dÉn ®Õn l·ng phÝ vÒ nh©n lùc, vËt lùc vµ gi¸
thµnh s¶n phÈm t¨ng cao.
Muèn gi¶m bít s¶n phÈm háng ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao kü thuËt
s¶n xuÊt, n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm trong s¶n xuÊt, thùc hiÖn chÕ ®é
tr¸ch nhiÖm vËt chÊt khi x¶y ra s¶n phÈm háng.
Muèn gi¶m bít t×nh tr¹ng ngõng s¶n xuÊt ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp
nguyªn vËt liÖu ®Òu ®Æn, tu©n thñ nghiªm ngÆt chÕ ®é kiÓm tra vµ söa
ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ, kh¾c phôc tÝnh chÊt thêi vô trong s¶n xuÊt.
- TiÕt kiÖm chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh : Chi phÝ hµnh chÝnh bao gåm tiÒn l¬ng cña c¸n bé nh©n viªn qu¶n lý, chi phÝ v¨n phßng, bu ®iÖn, tiÕp t©n,...
Muèn gi¶m bít chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh ph¶i lu«n lu«n c¶i tiÕn
ph¬ng ph¸p lµm viÖc ®Ó n©ng cao hiÖu suÊt c«ng t¸c qu¶n lý, gi¶m bít sè
lîng nh©n viªn qu¶n lý.
PhÇn II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý CHI PHÝ
S¶N XUÊT vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty
TNHH ngäc hµ
I - Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty
tnhh ngäc hµ
1.1. §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña c«ng ty TNHH Ngäc Hµ
C«ng ty TNHH kinh doanh chÕ biÕn l©m n«ng s¶n – xuÊt nhËp khÈu
Ngäc Hµ gäi t¾t lµ c«ng ty TNHH Ngäc Hµ .
C«ng ty TNHH Ngäc Hµ ®îc thµnh lËp ngµy 21-9-2000 mang giÊy
phÐp kinh doanh sè 0302000049 do së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t tØnh hµ t©y cÊp .
Ngµy 01-01-2001 míi chÝnh thøc ®i ho¹t ®éng lµ mét doanh nghiÖp
nhµ níc – h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp – tù chñ vÒ tµi chÝnh – cã t c¸ch
ph¸p nh©n.
Ngµnh nghÒ kinh doanh cña c«ng ty lµ : nhËp khÈu gç chÕ biÕn n«ng
l©m s¶n, trang trÝ néi thÊt – ngo¹i thÊt – bãc Ðp gç d¸n, v¸n d¨m, mïn ca,
gç x©y dùng, ®å méc d©n dông, dÞch vô th¬ng m¹i, ®¹i lý c¸c lo¹i gç, vËn t¶i
hµng ho¸ ®êng bé vµ vËt liÖu x©y dùng .
C«ng ty TNHH Ngäc Hµ chÞu sù qu¶n lý cña UBND tØnh hµ t©y ( trùc
tiÕp lµ së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t ).
N¨m ®Çu míi thµnh lËp c«ng ty tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn cña
c«ng ty lµ 40 ngêi, trong ®ã c«ng nh©n viªn lao ®éng trùc tiÕp lµ30 ngêi
chiÕm tû lÖ 75%
Trô së chÝnh cña c«ng ty TNHH Ngäc Hµ ®Æt t¹i th«n Trung – x·
Liªn Trung – huyÖn §an Phîng – tØnh Hµ T©y.
- Tæng nguån vèn chñ së h÷u
5.036.511.372®
- Vèn ®iÒu lÖ lµ :
2.000.000®
Trong tæng sè 5.036.511.372® cã 3.018.181.818® lµ vèn cè ®Þnh ®¹t
59,93%. 855.303.427® lµ vèn lu ®éng ®¹t 16,98%, nî ng¾n h¹n lµ
1.162.886.127® ®¹t 23,09%.
HiÖn nay c«ng ty TNHH Ngäc Hµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo
2 lo¹i h×nh :
+ DÞch vô ®¹i lý th¬ng m¹i : mua b¸n n«ng l©m s¶n.
+ S¶n xuÊt chÕ biÕn : chÕ biÕn l©m s¶n.
C«ng ty cung cÊp vµ tiªu thô theo ®¬n ®Æt hµng cña tõng kh¸ch hµng
do ®ã gióp cho c¸c ®èi t¸c cña c«ng ty tho¶i m¸i - ¨n ý vµo së thÝch cña m×nh
®èi víi c«ng ty .
KÕt qu¶ bíc ®Çu vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty :
Trong c¶ n¨m tæng doanh thu lµ :
8.455.960.387®
+ Tæng chÝ phÝ lµ
6.070.645.622®
+ Lîi nhuËn tríc thuÕ lµ :
26.362.511®
+ ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép :
60.491.208®
L¬ng c«ng nh©n viªn hiÖn ®¹i :
+ Theo hîp ®ång lao ®éng møc l¬ng lµ : 400.000.®/th¸ng
+ Thùc tÕ tæng thu nhËp :
56.939.320.®
+ B×nh qu©n :
451.820.®/1 ngêi/th¸ng
1.2. HÖ thèng tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt cña
c«ng ty TNHH Ngäc Hµ.
C«ng viÖc s¶n xuÊt cña c«ng ty lµ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng cña
kh¸ch hµng. Muèn gi÷ ®îc uy tÝn cña kh¸ch hµng vµ ®Èy m¹nh tiªu thô ®Çu
ra, c«ng ty ph¶i chó träng dÕn chÊt lîng mÆt hµng nh kü thuËt, mü thuËt vµ
mÉu m· s¶n phÈm.
Doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng tiÕp cËn thÞ trêng ph¶i t×m hiÓu nghiªn
cøu thÞ trêng ®Ó t×m ®èi t¸c cña c«ng ty, s¶n phÈm cña c«ng ty rÊt ®a d¹ng vÒ
chñng lo¹i biÕn ®éng theo thÞ trêng vµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng v× vËy c«ng
ty rÊt chó träng trong kh©u s¶n xuÊt.
VÝ dô nh mÆt hµng gç Ðp.
§©y lµ lo¹i gç kh«ng mang tÝnh chÊt ®¹i trµ nªn yªu cÇu chÊt lîng
hµng cao cho nªn c«ng ty muèn lµm tèt ph¶i chó ý ®Õn bé m¸y qu¶n lý vµ
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cã hiÓu qu¶ h¬n.
1.2.1 §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý
C«ng ty TNHH Ngäc Hµ lµ mét ®¬n vÞ ho¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp
xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Ó cho c«ng ty TNHH
Ngäc Hµ tæ chøc theo m« h×nh trùc tiÕp víi bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ,qu¶n lý
theo chÕ ®é mét thñ trëng .§øng ®Çu lµ gi¸m ®èc ngêi cã quyÒn lùc l·nh ®¹o
cao nhÊt vµ chÞu mäi tr¸ch nhiÖm víi nh÷ng c¬ quan qu¶n lý chøc n¨ng
,kh¸ch hµng vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty.
Bé m¸y cña c«ng ty cã thÓ tãm t¾t theo s¬ ®å díi ®©y:
S¬ ®å c¬ cÊu cña bé m¸y tæ chøc vµ s¶n xuÊt
Cña c«ng ty TNHH Ngäc Hµ:
Gi¸m ®èc
Phã gi¸m ®èc
Phßng tæ chøc
hµnh chÝnh
Phßng
tµi vô
Phßng
KH SX
Phßng øng dông
khoa häc kü
thuËt
Phßng
KH vËt t
1.2.1.1.Ban
gi¸m ®èc vµxëng
phã gi¸m Ph©n
®èc xëng Ðp
Ph©n xGi¸m
ëng ®èc lµPh©n
xxuÊt
ëng c¾t
ngêiv¸n
phô tr¸chv¸n
chung
h×nh ho¹t ®éngPh©n
s¶nv¸n
kinh
bãc v¸n
ph¬i
thµnht×nh
phÈm
doanh cña c«ng ty trùc tiÕp chØ ®¹o c¸c phßng ban.
Phã gi¸m ®èc lµ ngêi ®îc gi¸m ®èc uû quyÒn chØ ®¹o mäi ho¹t ®éng
cña phßng kÕ ho¹ch vËt t vµ phßng kü thuËt s¶n xuÊt ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt tõ kh©u chuÈn bÞ s¶n xuÊt, kh©u s¶n xuÊt ®Õn kh©u kiÓm tra vÒ chÊt
lîng, sè lîng cña s¶n ph¶m ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®îc tiÕn hµnh th«ng suÊt liªn
tôc, ®ång thêi lµ ngêi ®îc uû quyÒn khi gi¸m ®èc ®i v¾ng.
1.2.1.2.C¸c bé phËn chøc n¨ng
Bé phËn nµy ®îc chuyªn m«n ho¸ theo c¸c chøc n¨ng qu¶n lý cã
nhiÖm vô gióp ban gi¸m ®èc ®Ò ra quyÕt ®Þnh theo dâi, híng dÉn bé phËn s¶n
xuÊt vµ cÊp díi thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh vµ nhiÖm vô ®îc ph©n c«ng. C¸c bé
phËn chøc n¨ng kh«ng nh÷ng hoµn thµnh nhiÖm vô cña m×nh ®îc giao mµ
cßn ph¶i phèi hîp lÉn nhau ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty ®îc
tiÕn hµnh thêng xuyªn, liªn tôc, ®¹t hiÖu qu¶ cao.
Phßng kÕ ho¹ch vËt t : lµm nhiÖm vô c¬ së ®Æt hµng tõ phßng kinh
doanh, lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng tÝnh to¸n vËt t thùc hiÖn theo
hîp ®ång. Ngoµi ra cßn lo cung øng vËt t, c¸c lo¹i vËt liÖu ®Ó phôc vô ®Çy ®ñ
cho s¶n xuÊt, ®¶m b¶o cho kh©u s¶n xuÊt tiÕn hµnh thêng xuyªn liªn tôc.
Phßng kü thuËt øng dông tiÕn bé khoa häc vµ ph¸t minh s¸ng kiÕn ®Ó
c¶i t¹o kü thuËt s¶n phÈm : lµm cho s¶n phÈm ngµy cã chÊt lîng cao, mÉu m·
®Ñp. Ngoµi ra phßng nµy qu¶n lý vÒ mÆt kü thuËt, an toµn cho s¶n xuÊt theo
dâi sö dông m¸y mãc thiÕt söa ch÷a qu¶n lý m¸y mãc vµ kiÓm tra chÊt lîng
trªn tõng c«ng ®o¹n.
Phßng tµi vô : thùc hiÖn vÒ kÕ ho¹ch cho s¶n xuÊt h¹ch to¸n kÕ to¸n,
thùc hiÖn vµ h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô ®Çy ®ñ qu¸ tr×nh vËn ®éng vÒ vËt t tiÒn
vèn, tµi s¶n cña c«ng ty lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. §ång thêi cung cÊp c¸c th«ng
tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ kinh doanh lµm c¬ së cho ban gi¸m ®èc
ra quyÕt ®Þnh kinh doanh. MÆt kh¸c bé phËn nµy cßn cung cÊp c¸c th«ng tin
cÇn thiÕt cho c¸c c¬ së qu¶n lý chøc n¨ng vµ thùc hiÖn chÕ ®é tµi chÝnh cña
nhµ níc ®èi víi c«ng ty.
Phßng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt : kÕ ho¹ch gi¸ thµnh nh÷ng biÖn ph¸p thùc
hiÖn kÕ ho¹ch. Sau ®ã cã nhiÖm vô c©n ®èi l¹i ®ång thêi lµm nhiÖm vô tiÕp
thÞ, tiÕp nhËn c¸c hîo ®ång s¶n xuÊt ®Æt tiªu thô s¶n phÈm.
Phßng tæ chøc hµnh chÝnh : qu¶n lý tæ chøc lao ®éng ( hå s¬ lao ®éng )
thùc hiÖn quy chÕ tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, thùc hiÖn c«ng viÖc hµnh chÝnh nh
v¨n th, y tÕ, héi nghÞ, tiÕp kh¸ch….
1.2.1.3.C¸c ph©n xëng s¶n xuÊt : do qu¶n ®èc phô tr¸ch
Mét qu¶n ®èc ph©n xëng cã nhiÖm vô theo dâi toµn bé ho¹t ®éng s¶n
xuÊt ph©n xëng, ph©n c«ng nhiÖm vô s¶n xuÊt cho tõng tæ, tõng nhãm, tõng
ngêi s¶n xuÊt ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc liªn tôc. Qu¶n ®èc ph©n xëng ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng
vµ chi phÝ tiªu hao theo ®óng ®Þnh møc.
Ph©n xëng bãc v¸n : cã nhiÖm vô bãc gç trßn thµnh v¸n máng, ®óng
kÝch thíc theo ®¬n ®Æt hµng, tiÕt kiÖm ®îc gç.
Ph©n xëng Ðp v¸n : cã nhiÖm vô Ðp gç thµnh phÈm ®¶m b¶o chÊt lîng
s¶n phÈm, kÝch thíc mÉu m· hµng ®óng chñng lo¹i theo ®¬n ®Æt hµng cña
kh¸ch hµng, gi÷ ®îc ch÷ tÝn víi kh¸ch hµng.
Ph©n xëng ph¬i v¸n : ph¬i v¸n kh« theo ®óng quy ®Þnh xÕp v¸n vµo
kho cã tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n kh«ng ®Ó v¸n bÞ Èm mèc….
C¸c ph©n xëng nµy ®Òu chÞu sù qu¶n lý ban gi¸m ®èc c«ng ty. Th«ng
qua qu¶n ®èc ph©n xëng, nhiÖm vô cña c¸c ph©n xëng lµ trùc tiÕp s¶n xuÊt
theo kÕ ho¹ch cña c«ng ty, theo hîp ®ång kinh doanh cua c«ng ty ®· ký
nhËn.
1.2.2. §Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm cña c«ng ty TNHH Ngäc Hµ
Sau khi hîp ®ång ®· ®îc ký kÕt, kh¸ch hµng giao cho c«ng ty b¶n hîp
®ång ®· ®îc ký kÕt .
Khi v¸n thµnh phÈm Ðp xong, chuyÓn sang kh©u c¾t v¸n Ðp xong xÕp
gän tõng lo¹i theo ®¬n ®Æt hµng ®Ó giao cho kh¸ch .
Díi ®©y lµ s¬ ®å quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n cña c«ng ty .
S¬ ®å quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n cña c«ng ty TNHH Ngäc Hµ
§¬n ®Æt hµng
Bãc v¸n
Ph¬i v¸n
C¾t v¸n ®én
Pha chÕ keo
Ðp v¸n
Thµnh phÈm
§¬n ®Æt hµng : lµ khi kh¸ch hµng ®Æt mua mét mÆt hµng nµo ®ã cña
c«ng ty.
Bãc v¸n : cã nhiÖm vô bãc gç trßn thµnh v¸n máng, ®óng kÝch thíc
theo ®¬n ®Æt hµng, tiÕt kiÖm ®îc gç.
Ph¬i v¸n : ph¬i v¸n kh« theo ®óng quy ®Þnh xÕp v¸n vµo kho cã tr¸ch
nhiÖm b¶o qu¶n kh«ng ®Ó v¸n bÞ Èm mèc….
C¾t ®én v¸n : c¾t c¸c lo¹i v¸n xÊu ®Ó ®én víi nhau.
Pha chÕ keo : pha chÕ c¸c lo¹i keo dÝnh ch¾c ch¾n, ®Ó khi d¸n v¸n víi
nhau nã kh«ng bÞ bong ngay.
Ðp v¸n : cã nhiÖm vô Ðp gç thµnh phÈm ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm,
kÝch thíc mÉu m· hµng ®óng chñng lo¹i theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng,
gi÷ ®îc ch÷ tÝn víi kh¸ch hµng.
Thµnh phÈm : khi hoµn thµnh tÊt c¶ c¸c thao t¸c trªn ta sÏ cã nh÷ng
thµnh phÈm mµ c«ng ty cÇn.
II- Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ
gi¸ thµnh s¶n phÈm
1 - §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh t¹i doanh nghiÖp
- §èi víi c¸c c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ lín : c«ng ty tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ vµ
tÝnh gi¸ thµnh theo c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh.
- §èi víi c¸c c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ nhá : c«ng ty tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ vµ
tÝnh gi¸ theo c«ng tr×nh.
2 - Ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm theo c¸c kho¶n môc
2.1- Sè liÖu tËp hîp chi phÝ t¹i c«ng ty TNHH Ngäc Hµ
Kho¶n môc
1 – CP nguyªn vËt liÖu
Sè d ®Çu kú
-
Sè ph¸t sinh trong kú
5.931.070.952
Sè d cuèi kú
-
2 - CP nh©n c«ng
3 - CP chung
Tæng
-
57.600.000
2.342.222.972
8.330.893.924
-
2.2 - Sè liÖu thùc tÕ
a)
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu
Tªn NVL
B¾c k¹n
Keo 2111
Keo 375
Keo 6111
Pin
C¸t ®en
C¸t sái s«ng l«
C¸t vµng s«ng l« kh«ng ho¸ ®¬n
C¸t vµng b·i b»ng kh«ng ho¸ ®¬n
Sè lîng
478.158
7.400
1.020
3.850
624
124.582
6.135
31.369
54.196
Thµnh tiÒn
969.214.885
336.447.200
53.926.686
403.559.386
3.062.966
674.580.705
108.615.943
627.056.197
1.346.733.023
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
C¸t vµng b·i b»ng cã ho¸ ®¬n
§¸ TuyÕn
§¸ Minh
§¸ Thuû
G¹ch
C«ng ty YÕn Linh
Doanh nghiÖp My §oµn
Doanh nghiÖp Hång Phóc
Xi m¨ng
S¾t
Sái
C«ng ty Hoµng Minh
Tæng céng
1.070
470
15.443
6.310
107.017
96.000
70.000
62.000
54.996
1.459
106
80
24.895.589
37.204.434
1.324.019.900
459.045.902
29.196.000
120.000.000
84.000.000
74.400.000
35.863.636
10.967.856
3.714.291
137.120.000
5.931.070.952
b) Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
DiÔn gi¶i
NguyÔn An Ngäc
TrÇn ThÞ Th¶nh
TrÇn Träng Sinh
NguyÔn An Cêng
NguyÔn An Qu©n
Lª TiÕn Linh
NguyÔn Träng TÊn
NguyÔn An Ph¬ng
Ph¹m ThÞ M·o
NguyÔn Thanh H¶i
TrÇn Träng M¹nh
NguyÔn ThÞ Thanh
TrÇn ThÞ BÝch
NguyÔn ThÞ HuÕ
TiÒn L¬ng
8.400.000
6.000.000
6.000.000
6.000.000
6.000.000
3.600.000
3.600.000
3.600.000
3.600.000
6.000.000
4.800.000
4.800.000
3.600.000
3.600.000
15
NguyÔn ThÞ Nga
Tæng céng
3.600.000
57.600.000
c) Chi phÝ s¶n xuÊt chung
STT
1
2
3
4
DiÔn gi¶i
L¬ng qu¶n lý
§iÖn tho¹i
BÕn B·i
Chi phÝ b¸n hµng
C¸t ®en
C¸t vµng
5
6
§¸
Chi kh¸c
L·i tiÒn vay
Tæng céng
Sè tiÒn
59.940.000
29.939.354
7.000.000
1.957.016.012
652.338.000
652.338.670
652.339.340
62.944.106
225.383.500
2.342.222.972
PhÇn III : Mét sè kiÕn nghÞ nh»m tiÕt kiÖm chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i
c«ng ty TNHH ngäc hµ
- Xem thêm -