Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
I. C«ng nghÖ IP
1.1 Tæng quan.
ViÖc thùc hiÖn truyÒn ®a tin tøc trªn m¹ng Internet dùa trªn giao
thøc TCP/IP cã nghÜa lµ c¸c m¸y tÝnh kÕt nèi ®Õn m¹ng cÇn ph¶i cã mét
sè hiÖu ®Ó nhËn d¹ng, sè hiÖu nµy ®-îc gäi lµ ®Þa chØ IP cña m¸y tÝnh ®ã.
Tin tøc truyÒn ®a trªn m¹ng ®-îc thÓ hiÖn d-íi d¹ng c¸c gãi tin, mçi gãi
tin ®Òu ®-îc g¸n c¸c ®Þa chØ IP cña m¸y tÝnh cÇn nhËn th«ng tin ®ã. Trong
c«ng nghÖ IP mét vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m n÷a lµ c¸c bé ®Þnh tuyÕn, ®Ó c¸c
gãi tin ®Õn ®Ých mét c¸ch chÝnh x¸c cÇn ph¶i thùc hiÖn viÖc ®Þnh tuyÕn
(router). Do c¸c m¸y tÝnh trong m¹ng ®Òu cã mét ®Þa chØ IP duy nhÊt nªn
c¸c bé router sÏ tÝnh to¸n vµ t×m ra h-íng truyÒn phï hîp.
1.2 C«ng nghÖ IP version 6 (IP phiªn b¶n 6).
IP version 6 (IPv.6) lµ phiªn b¶n míi cña giao thøc Internet vèn ®·
trë nªn hÕt søc phæ biÕn víi chóng ta ngµy nay, lµ giao thøc Internet
Protocol (IP hay TCP/IP). Sù ra ®êi cña IPv.6 b¾t nguån tõ chç ng-êi ta
ph¸t hiÖn ra nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh trong m¹ng IP khi mµ Internet ®· ph¸t
triÓn v-ît bËc. Bëi vËy IPv.6 ®-îc ®-a ra nh- mét gi¶i ph¸p cho nh÷ng
vÊn ®Ò trªn còng nh- ®Ó t¹o ra giao thøc -u viÖt h¬n giao thøc TCP/IP.
Chóng ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng b»ng c¸ch sö dông giao thøc IP phiªn
b¶n 4 hiÖn nay râ rµng kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao. Bëi v× t¹i thêi ®iÓm ®-a ra
giao thøc IP, nh÷ng nhµ thiÕt kÕ vµ quy ho¹ch m¹ng ®· cho r»ng con sè 4
tû nót m¹ng (c¸c ®Þa chØ IP cña m¸y tÝnh) cã thÓ cïng trao ®æi th«ng tin
víi nhau lµ qu¸ ®ñ cho m¹ng truyÒn th«ng cho dï cã ph©n c¸c nót m¹ng
trªn thµnh c¸c líp A, B, C ®i ch¨ng n÷a. Tuy nhiªn gÇn 75% trong sè ®Þa
chØ nµy ®· bÞ chiÕm gi÷ bëi nh÷ng ng-êi khæng lå trong viÔn th«ng nhMIT hay AT&T. C¸c c«ng ty nµy ®Òu cã ë vÞ trÝ A trong c¸c ph©n líp IP,
mçi h·ng hiÖn nay ®ang ®iÒu khiÓn kho¶ng h¬n 16 triÖu ®Þa chØ. Bëi vËy
c¸c c«ng ty kh¸c ngµy nay chØ cã thÓ chia sÎ víi nhau nh÷ng ®Þa chØ thuéc
líp C mµ th«i .
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ng-îc l¹i víi IPv.4 (chØ sö dông 32 bÝt dÓ ®¸nh ®Þa chØ), IPv.6 sö
dông ®Õn 128 bÝt do ®ã cã thÓ ®a sè ®Þa chØ IP lªn tíi 340 tû tû tû tû ®Þa
chØ. Nãi c¸c kh¸c nÕu mçi ng-êi trªn hµnh tinh chóng ta ®Òu së h÷u mét
m¹ng IPv.6 víi 18 tû nót th× IPv.6 vÉn thõa kh¶ n¨ng ®Ó ®¸nh ®Þa chØ cho
tÊt c¶ c¸c nót ®ã.
VÊn ®Ò thø hai x¶y ra ®èi víi giao thøc IPv.4 lµ khã kh¨n cña viÖc
chän ®-êng trong mét hÖ thèng m¹ng lu«n thay ®æi nh- Internet. VÊn ®Ò
nµy cµng trë nªn râ rµng khi chóng ta xÐt ®Õn c¸c chøc n¨ng cña internet
t¹i nh÷ng møc øng dông cao nhÊt. HiÖn t¹i, ng-êi ta sö dông hai gi¶i ph¸p
sau ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn:
Sö dông nh÷ng kü thuËt ®Ó chuyÓn ®æi ®Þa chØ (Network Address
Translation) ®Ó c¶i thiÖn kh¶ n¨ng ®¸nh ®Þa chØ.
Sö dông c¬ chÕ chän ®-êng liªn m¹ng kiÓu kh«ng ph©n líp
(Classles Interdomain Routing) ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò chän ®-êng.
Tuy nhiªn, c¶ hai gi¶i ph¸p trªn míi chØ lµ t¹m thêi. Bëi vËy ng-êi ta
®· ®-a ra IPv.6 ®Ó gi¶i quyÕt triÖt ®Ó c¸c vÊn ®Ò trªn.
Kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ ®Þa chØ còng nh- chän ®-êng chØ lµ hai trong sè
rÊt nhiÒu tÝnh n¨ng cña IPv.6. Nh÷ng kh¶ n¨ng nµy ph¸t triÓn dùa trªn
nh÷ng nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp cho m«t cÊu tróc m¹ng cã kh¶ n¨ng
chuyÓn ®æi cao, t¨ng c-êng b¶o mËt vµ toµn vÑn d÷ liÖu, tÝch hîp víi c¸c
tiªu chuÈn chÊt l-îng dÞch vô cã kh¶ n¨ng tù ®éng cÊu h×nh m¹ng, tÝch
hîp víi c«ng nghÖ di ®éng, truyÒn th«ng d÷ liÖu...
T¹i héi nghÞ th-êng niªn cña SIGCOMM n¨m 1999, bµ Sandy Fraser
- gi¸m ®èc kü thuËt cña AT&T ®· bµy tá mèi quan t©m cña m×nh tíi cÊu
tróc m¹ng Internet hiÖn nay. Liªu cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó ®¸p øng tèc ®é ph¸t
triÓn cña ViÔn th«ng vµ C«ng nghÖ truyÒn th«ng nh- hiÖn nay hay kh«ng?
T¹i sao chóng ta ch-a chuyÓn ®æi tõ IPv.4 sang IPv.6 ? Ph¶i ch¨ng tæ chøc
chÞu tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn Internet IETF ®ang tá ra cøng
nh¾c trong ho¹t ®éng cña m×nh?
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò xung quanh viÖc phá cËp IPv.6 lµ chóng ta
kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®-îc khi nµo chóng ta míi cã thÓ ®Æt dÊu chÊm hÕt
cho c¸c ®Þa chØ kiÓu IPv.4. Nh÷ng ng-êi l¹c quan cho r»ng IPv.4 sÏ chØ
cßn tån t¹i trong vµi thËp kû n÷a mµ th«i. Bëi v× cã mét thøc tÕ lµ nh÷ng
quèc gia chØ ®-îc ph©n phèi ®Þa chØ IPv.4 nh-: Trung Quèc, NhËt B¶n....
l¹i ®ang lµ nh÷ng n-íc cã nhu cÇu vÒ ®Þa chØ IP t¨ng m¹nh trong thêi gian
tíi. Nh÷ng nhµ cung cÊp dÞch vô IP thÕ hÖ míi nh-: C«ng nghÖ ®iÖn tho¹i
sè di ®éng vµ nh÷ng nhµ cung cÊp thiÕt bÞ m¹ng còng nãi r»ng hé cÇn tíi
hµng triÖu ®Þa chØ IP cho hµng triÖu thiÕt bÞ tíi cña hä. Chóng ta còng cÇn
ghi nhËn nh÷ng ®éng th¸i tÝch cùc tõ phÝa IETF, nhãm nghiªn cøu vÒ giao
thøc IP thÕ hÖ míi cña tæ chøc nµy ®ang cè g¾ng ®-a ra nh÷ng ®Æc t¶ vÒ
IPv.6 còng nh- thiÕt lËp ra mét diÔn ®µn míi nh»m môc ®Ých ph¸t triÓn
giao thøc nµy.
1.3 ChuyÓn ®æi tõ IPv.4 sang IPv.6.
Mét yªu cÇu tèi cÇn thiÕt víi IPv.6 lµ tr-íc khi cã thÓ chuyÓn ®æi
hoµn toµn m¹ng Internet sang sö dông IPv.6, th× giao thøc nµy ph¶i
“chung sèng ho¯ b×nh” víi IPv.4. Thùc tÕ th× IPv.6 ho¯n to¯n cã thÓ hç trî
kh¶ n¨ng nµy, chóng ta cã thÓ n©ng cÊp cÊu tróc m¹ng theo kiÓu n©ng cÊp
tõng nót m¹ng råi míi n©ng cÊp router, hay ng-îc l¹i n©ng cÊp router lªn
IPv.6 råi míi n©ng cÊp nót m¹ng. ThËm chÝ chóng ta cã thÓ chØ n©ng cÊp
mét sè nót m¹ng vµ router, sè cßn l¹i gi÷ nguyªn.
Cho ®Õn khi nhµ cung cÊp dÞch vô cã thÓ x©y dùng ®-îc Backbone
IPv.6 riªng vµ b¾t ®Çu cung cÊp c¸c dÞch vô IPv.6, c¸c nót m¹ng ®Çu cuèi
vÉn trao ®æi th«ng tin qua m¹ng IPv.4 ®iÒu nµy cã thÓ ®-îc thùc hiÖn dÔ
dµng bëi c¸c gãi tin IPv.6 ®-îc ®ãng gãi trong phÇn d÷ liÖu cña IPv.4. T¹i
mét ®iÓm dõng, gãi tin IPv.4 sÏ ®-îc ph©n tÝch ®Ó lÊy l¹i gãi tin IPv.6 råi
tiÕp tôc ®-îc göi cho tíi ®iÓm ®Ých.
1.4 Nh÷ng thuËn lîi cña m¹ng IP thÕ hÖ míi sö dông IPv.6.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Víi viÖc ®¸p øng ®-îc c¸c nhu cÇu doanh nghiÖp vÒ kh¶ n¨ng t-¬ng
t¸c d÷ liÖu ®a ph-¬ng tiÖn còng nh- hç trî cho c¸c øng dông truyÒn th«ng
chÊt l-îng cao, IPv.6 ®ang lµ gi¶i ph¸p ®Çy triÓn väng cho c¸c liªn m¹ng
cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng còng nh- toµn Internet nãi chung.
TÝnh tin cËy vµ kh¶ chuyÓn:
M«t trong nh÷ng kh¸c biÖt quan träng gi÷a m¹ng Internet ngµy nay
vµ m¹ng Internet trong t-¬ng lai sÏ lµ ®é tin cËy cña nã Internet sÏ trì nªn
lu«n s½n sµng khi chung ta muèn sö dông nã. Ng-êi dïng sÏ dÔ dµng kÕt
nèi vµo m¹ng mµ kh«ng cÇn thùc hiÖn mét lo¹t c¸c thñ tôc quay sè ®¨ng
nhËp phøc t¹p nh- ngµy nay n÷a vµ hä cã thÓ truy nhËp vµo bÊt cø side
nµo hay m«t øng dông nµo trªn m¹ng mµ kh«ng ph¶i quan t©m ®Õn nh÷ng
vÊn ®Ò nh- biÕn ®æi th«ng l-îng m¹ng dÉn ®Õn mÊt kÕt nèi.
TÝnh an toµn vµ b¶o mËt:
Ng-êi dïng trong m¹ng IP thÕ hÖ míi cã thÓ hoµn toµn tin cËy vµo
nh÷ng d÷ liÖu trªn m¹ng gièng nh- nh÷ng d÷ liÖu mµ hä l-u tr÷ trong
tñ hå s¬ cña m×nh víi sù trî gióp cña th«ng tin sè lóc ®ã ®· trë nªn
phæ biÕn, c¸c d÷ liÖu cña ng-êi dïng sÏ ®-îc b¶o mËt vµ l-u tr÷ hÕt
søc an toµn. §Æc biÖt, chóng ta sÏ cã ®-îc nh÷ng ph-¬ng ph¸p ®¶m
b¶o an toµn ®Ó:
B¶o ®¶m tÝnh bÝ mËt cña d÷ liÖu ®-îc göi ®i trªn m¹ng Internet.
B¶o ®¶m r»ng nh÷ng th«ng ®iÖp ®-îc göi ®i vµ nhËn vÒ hoµn toµn
chÝnh x¸c.
L-u tr÷ vµ b¶o ®¶m an toµn cho c¸c th«ng tin c¸ nh©n trªn m¹ng.
Cung cÊp ch÷ ký ®iÖn tö cho c¸c v¨n b¶n l-u hµnh trªn m¹ng.
B¶o ®¶m r»ng c¸c giao dÞch sÏ ®-îc thùc hiÖn ®óng víi thêi gian quy
®Þnh.
ChÊt l-îng dÞch vô:
C¶ IPv.4 vµ IPv.6 ®Òu hç trî nh÷ng tr-êng trong phÇn header ®Ó ®¶m
b¶o cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c biÖt ®¬n gi¶n. C¶ IPv.4 vµ IPv.6 ®Òu cã thÎ
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hç trî giao thøc l-u tr÷ tµi nguyªn cho nh÷ng dÞch vô t-¬ng ®èi phøc t¹p
h¬n. Khu«n d¹ng gãi tin trong IPv.6 bao gåm mét tr-êng 24 bÝt ®Ó x¸c
®Þnh trafficflow cho phÐp c¸c nhµ cung cÊp cã thÓ thùc hiÖn nh÷ng tiªu
chuÈn chÊt l-îng dÞch vô cña m×nh. MÆc dï nh÷ng dÞch vô nµy ®ang cßn
ë giai ®o¹n thö nghiÖm nh÷ng IPv.6 ®· ®îc ®Æt nÒn mãng cho phÐp triÓn
khai nh÷ng øng dông ®¶m b¶o chÊt l-îng dÞch vô cho phÐp ph-¬ng thøc
míi cã tÝnh kh¶ thi. Mét ®iÓm lîi kh¸c cña IPv.6 lµ cung cÊp tr-êng flow
label còng cã thÓ ®-îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh gi¶i th«ng ngay c¶ khi phÇn d÷
liÖu gãi tin ®· bÞ m· ho¸. Nhê th«ng tin trong tr-êng flow label, chóng ta
cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc nh÷ng gãi tin nµo cÇn ph¶i ®-îc thao t¸c mét c¸ch
®Æc biÖt. VÝ dô nh-: d÷ liÖu h×nh ¶nh, ©m thanh cã thÓ g¾n víi mét nh·n
flow label còng cã thÓ ®-îc sö dông ®Ó g¾n cho mét luång d÷ liªô nh÷ng
møc -u tiªn vÒ ®¶m b¶o an toµn vÒ ®é trÔ hay vÒ chi phÝ truyÒn th«ng.
Hç trî c¸c øng dông di ®éng:
V× nhiÒu lý do, hiÖn nay IPv.4 tá ra rÊt khã kh¨n trong viÖc qu¶n lý
nót m¹ng di ®éng.
Mçi nót m¹ng di ®éng cÇn sö dông mét ®Þa chØ chuyÓn tiÕp t¹i mçi
thêi ®iÓm mµ nã kÕt nèi víi Internet. IPv.4 thùc hiÑn viÖc nµy mét c¸ch
khã kh¨n.
IPv.4 kh«ng hç trî nh÷ng c¬ chÕ ®· ®¨ng ký vµ qu¶n lý thuª bao tèt
mµ nh÷ng c¬ chÕ nµy l¹i rÊt cÇn thiÕt trong m¹ng di ®éng ®Ó c¸c agent cã
thÓ ®-îc th«ng tin vÒ vÞ trÝ míi cña c¸c nót di ®éng.
C¸c nót m¹ng di ®éng th-êng gÆp nhiÒu khã kh¨n ®Ó x¸c ®Þnh xem
chóng cã cïng thuéc mét m¹ng IPv.4 hay kh«ng.
Trong IPv.4 c¸c nót m¹ng di ®éng th-êng kh«ng thÓ th«ng b¸o cho
®èi t¸c truyÒn th«ng cña nã sù thay ®æi vÞ trÝ.
CÊu tróc IPv.6 cho phÐp hç trî tèi ®a cho viÖc thiÕt lËp vµ qu¶n lý
c¸c nót m¹ng di ®éng. ViÖc t¨ng c-êng kh¶ n¨ng xö lý vÒ lùa chän ®Þa chØ
®Ých tù ®éng cÊu h×nh, routing header, ®ãng gãi gãi tin, ®¶m b¶o an toµn
vµ cã thÓ truyÒn th«ng anycast ®¸p øng ®-îc yªu cÇu cña m¹ng di ®éng.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2. C¸c dÞch vô cña Internet
2.1 Th- ®iÖn tö (E-mail).
Lµ dÞch vÞ c¬ b¶n, ®-îc sö dông nhiÒu nhÊt vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt. Ng-êi göi n¹p th«ng tin cÇn so¹n th¶o trªn m¸y tÝnh, khi khai b¸o ®Þa chØ
m¸y tÝnh cña ng-êi nhËn trong Internet, råi thùc hiÖn mét sè thao t¸c ®¬n
gi¶n theo mÉu h-íng dÉn. Bøc th- ®iÖn tö ®-îc tù ®éng chuyÓn ®Õn vµ l-u
tr÷ trong hép th- cña ngêi nhËn. Khi bËt m¸y tÝnh cña m×nh, còng thùc
hiÖn mét sè thao t¸c h-íng dÉn ®¬n gi¶n, ng-êi nhËn sÏ thÊy trªn mµn
h×nh xuÊt hiÖn c¸c th- ®iÖn tö míi ®-îc chuyÓn ®Õn. C¸ch göi th- ®iÖn tö
thuËn tiÖn h¬n nhiÒu so víi göi th- qua hÖ thèng b-u ®iÖn tr-íc ®©y hoÆc
qua FAX, l¹i rÎ h¬n vµ nhanh h¬n nhiÒu lÇn. DÞch vô th- ®iÖn tö lµ mét
ph-¬ng thøc ®¸ng tin cËy ®Ó göi vµ nhËn c¸c th«ng ®iÖp nµy tíi ®óng ®Þa
chØ vµ cßn nguyªn vÑn.
2.2 DÞch vô trao ®æi c¸c tÖp d÷ liÖu còng ®-îc thùc hiÖn t-¬ng tù
®èi víi th- ®iÖn tö. DÞch vô trao ®æi tÖp FPT (File Transfer Protocol: Giao
thøc chuyÓn tÖp) cho phÐp chuyÓn tÖp tõ mét m¸y tÝnh nµy tíi mét m¸y
tÝnh kh¸c. PhÇn nhiÒu ng-êi ta dïng dÞch vô FTP chÐp tÖp trªn mét m¸y
chñ tõ xa vµo m¸y tÝnh cña m×nh. ViÖc xö lý nµy gäi lµ t¶i xuèng
(Downloading) vµ ng-îc l¹i gäi lµ ®a lªn m¹ng (uploading).
2.3 Th«ng tin d-íi d¹ng tiÕng nãi vµ h×nh ¶nh ®-îc truyÒn ®i
th«ng qua dÞch vô siªu v¨n b¶n (Hypertext) nh- MO-SAIC vµ WWW
(World Wide Web).
2.4 DÞch vô Telnet: Cho phÐp thiÕt lËp mét phiªn lµm viÖc d¹ng tr¹m
®Çu cuèi (terminal session) víi mét m¸y tÝnh tõ xa. VÝ dô, chóng ta cã thÓ
sö dông Telnet ®Ó kÕt nèi víi mét m¸y chñ ë mét miÒn kh¸c cña thÕ giíi.
ChØ khi nèi kÕt ®-îc thiÕt lËp, chóng ta míi cã thÓ th©m nhËp vµo (log in)
m¸y tÝnh ®ã theo nh- lÖ th-êng (tÊt nhiªn chóng ta ph¶i cã tµi kho¶n
ng-êi dïng (User Account) hîp lÖ vµ mËt khÈu (Password). Telnet cßn
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cho phÐp hai ch-¬ng tr×nh phèi hîp lµm viÖc b»ng c¸ch trao ®æi d÷ liÖu
trªn Internet.
2.5 Usenet: Lµ lo¹i dÞch vô trong ®ã c¸c lo¹i th«ng tin mµ chØ cã thÓ
trao ®æi trong mét nhãm ng-êi theo kiÓu héi th¶o chuyªn ®Ò, th«ng qua
dÞch vô gäi lµ nhãm tin tøc (New Groups). Internet cã h¬n 1000 nhãm
kh¸c nhau víi ph¹m vi vµ chñ ®Ò rÊt réng, nh- c¸c së thÝch c«ng viÖc, së
thÝch vµ c¸ch sèng...
2.6 Truy nhËp th«ng tin tõ xa (Remote Login): X©m nhËp vµo mét
m¸y tÝnh bÊt kú trªn m¹ng ®Ó t×m kiÕm c¸c th«ng tin cÇn biÕt vµ ®-îc
phÐp. HiÖn nay trong Internet cã rÊt nhiÒu kho d÷ liÖu ®å sé lu«n lu«n më
cöa phôc vô miÔn phÝ cho mäi ngêi.
3.C¸c øng dông c«ng nghÖ IP t¹i ViÖt Nam.
ë ViÖt Nam, c«ng nghÖ IP ®· ®-îc øng dông phôc vô c«ng t¸c ho¹t
®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu tõ kh¸ sím chñ yÕu d-íi d¹ng c¸c m¹ng
côc bé LAN t¹i c¸c c«ng së, tr-êng häc, viÖn nghiªn cøu... Cho ®Õn cuèi
n¨m 1997, c«ng nghÖ IP cho m¹ng WAN b¾t ®Çu ®-îc ph¸t triÓn réng r·i
víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Internet t¹i ViÖt Nam. §Õn nay hÖ th«ng
m¹ng IP ®· trë nªn phæ biÕn trªn toµn quèc tuy nhiªn kh¶ n¨ng ®¸p øng
vÒ chÊt l-îng còng nh- d¶i th«ng vÉn cßn h¹n chÕ (HÇu hÕt lµ 10Mbps
cho m¹ng LAN vµ 2Mbps cho m¹ng WAN back bone).
HiÖn nay, m¹ng truy nhËp VNN ®· cã mÆt t¹i 61 tØnh thµnh phè,
®-îc chia lµm 3 vïng t-¬ng thÝch víi m¹ng PSTN ®ang tån t¹i. Ba vïng
nµy ®-îc kÕt nèi b»ng backbone 2MBps, t¹i Hµ Néi cã c¸c cæng kÕt nèi
ra Internet quèc tÕ. Mçi vïng cã mét Inter Domain Router HN- gateway
cisco 7531.
Nh×n s¬ ®å h×nh 1.1 chóng ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng m¹ng nµy ®-îc
cÊu t¹o nªn tõ 5 ph©n líp chÝnh, ph©n líp trªn cïng chÝnh lµ m¹ng
Internet quèc tÕ. C¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Internet trong n-íc sÏ truy
nhËp tíi m¹ng Internet quèc tÕ b»ng nh÷ng cæng riªng sö dông ®-êng
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
truyÒn tèc ®é cao. T¹i mçi cæng truy nhËp Internet quèc tÕ c¸c nhµ cung
cÊp dÞch vô cã thÓ ®Æt mét Domain router lµm nhiÖm vô ®Þnh tuyÕn cho
toµn bé thuª bao trong n-íc muèn truy nhËp Internet quèc tÕ qua cæng
trªn. V× mét Router t¹i mét cæng truy nhËp quèc tÕ cã thÓ lµ kh«ng ®ñ cho
nhu cÇu thuª bao c¶ n-íc, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô cã thÓ sö dông nhiÒu
Domain router, nÕu mét trong c¸c router nµy bÞ qu¸ t¶i, c«ng viÖc cña nã
cã thÓ sÏ ®-îc chia sÎ trong mét router kh¸c cßn rçi. Domain router cã thÓ
®-îc kÕt nèi víi c¸c router ph©n cÊp, c¸c router cã nhiÖm vô chuyÓn ®æi
giao diÖn m¹ng WAN - LAN. Mçi router nµy ®-îc kÕt nèi mét Access
server t¹i ®iÓm truy nhËp cña c¸c m¹ng PSTN B-u ®iÖn tØnh. Tõ ®©y c¸c
kÕt nèi Inernet gi÷a c¸c thuª bao vµ nhµ cung cÊp dÞch vô sÏ ®-îc thiÕt
lËp.
Internet
quèc tÕ
M¹ng Internet
quèc tÕ
§-êng kÕt nèi
internet quèc tÕ
Backbone
WAN
Internet
domain router
§iÓm
truy nhËp
phÝa thuª
bao
LAN
§iÓm truy nhËp
dÞch vô
Access Server
Web Server Mail Server
PSTN
PSTN néi
tØnh
PSTN néi
tØnh
PSTN néi
tØnh
user
PC
8
PC
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
H×nh 1.1: CÊu tróc m¹ng Internet t¹i ViÖt Nam.
4. M¹ng ®iÖn tho¹i c«ng céng trªn m¹ng ViÔn th«ng ViÖt Nam
DÞch vô tho¹i lµ mét trong nh÷ng dÞch vô c¬ b¶n cña ViÔn th«ng, do
®ã vÒ cÊu tróc th× m¹ng ®iÖn tho¹i c«ng céng n»m trong cÊu tróc m¹ng
ViÔn th«ng bao gåm m¹ng néi h¹t, m¹ng liªn tØnh, m¹ng quèc tÕ vµ kÕt
hîp thµnh ba miÒn trung t©m: Hµ Néi, §µ N½ng, TP Hå ChÝ Minh.
M¹ng viÔn th«ng lµ tæ hîp c¸c nót m¹ng ®-îc nèi víi nhau b»ng c¸c
®-êng truyÒn dÉn. Nót m¹ng ®-îc ph©n thµnh nhiÒu thø cÊp vµ tõ ®ã kÕt
hîp víi c¸c ®-êng truyÒn t¹o thµnh c¸c cÊp m¹ng kh¸c nhau. Nót m¹ng
th-êng lµ c¸c tæng ®µi, ®-êng truyÒn lµ c¸c tuyÕn truyÒn dÉn.
ë m¹ng l-íi, c¸c thuª bao ®-îc ®Êu nèi vµo c¸c tæng ®µi néi h¹t hoÆc
c¸c tæng ®µi nh¸nh.Th«ng qua m¹ng l-íi, c¸c thuª bao ®-îc ®Êu nèi víi
nhau dÓ thùc hiÖn c¸c dÞch vô th«ng tin nh- ®iÖn tho¹i, truyÒn sè liÖu, Fax
vµ c¸c dÞch vô kh¸c.
§Ó t¹o kÕt nèi gi÷a c¸c thuª bao víi nhau, c¸c nót m¹ng ph¶i trao
®æi th«ng tin trªn c¬ së th«ng tin yªu cÇu dÞch vô vµ ®Þa chØ m¹ng l-íi
(danh b¹) cña c¸c thuª bao, m¹ng l-íi trao ®æi th«ng tin ®Þa chØ vµ dÞch vô
gäi lµ m¹ng b¸o hiÖu.
Nót m¹ng cÊp 1: bao gåm c¸c nót m¹ng quèc tÕ (Gateway QT) c¸c
nót m¹ng nµy lµm nhiÖm vô giao tiÕp vµ kÕt nèi m¹ng quèc gia víi m¹ng
quèc tÕ. Chóng bao gåm thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch vµ thiÕt bÞ truyÒn dÉn ®Ó
t¹o tuyÕn kÕt nèi cho thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch vÒ c¸c nót m¹ng quèc gia vµ ®i
quèc tÕ. ThiÕt bÞ thuyÒn dÉn th-êng lµ c¸p quang vµ vÖ tinh.
Nót m¹ng cÊp 2: lµ nót m¹ng chuyÓn tiÕp quèc gia. Nã bao gåm c¸c
tæng ®µi ®-êng dµi vµ hÖ thèng truyÒn dÉn ®-êng trôc. C¸c tæng ®µi lµm
nhiÖm vô chuyÓn m¹ch ®Ó kÕt hîp víi c¸c hÖ thèng truyÒn dÉn t¹o ra
tuyÕn nèi ®-êng dµi cho c¸c thuª bao qua m¹ng cÊp 4 vµ cÊp 5
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nót m¹ng cÊp 3: Lµ nót m¹ng chuyÓn tiÕp néi h¹t hoÆc néi tØnh.
Chóng bao gåm nh÷ng tæng ®µi Tandem còng nh- c¸c hÖ thèng truyÒn
dÉn ®Ó kÕt nèi c¸c tæng ®µi Tandem víi c¸c nót cho cuéc gäi tõ thuª bao
trong khu vùc néi h¹t hoÆc néi tØnh víi nhau vµ c¸c cuéc gäi liªn tØnh
quèc tÕ chiÒu ®i vµ chiÒu ®Õn. C¸c hÖ th«ng truyÒn dÉn lµm nhiÖm vô t¹o
®-êng truyÒn nèi c¸c tæng ®µi Tadem c¸c víi nót 2 vµ 4, chóng th-êng lµ
hÖ thèng c¸p quang hay viba.
Nót m¹ng cÊp 4: Lµ nót m¹ng néi h¹t, bao gåm c¸c hÖ thèng tæng
®µi néi h¹t (Local Exchange) vµ hÖ thèng ®Êu nèi c¸c tæng ®µi néi h¹t víi
c¸c tæng ®µi Tandem, vµ c¸c tæng ®µi néi h¹t víi c¸c tæng ®µi nh¸nh (t«ng
®µi vÖ tinh vµ c¸c tæng ®µi ®éc lËp dung l-îng nhá, cßn gäi lµ tæng ®µi
thuª bao). C¸c hÖ thèng ë ®©y lµ c¸c hÖ thèng truyÒn dÉn c¸p quang vµ
viba dung l-îng nhá.
Nót m¹ng cÊp 5: §©y lµ nót m¹ng g¾n liÒn víi truy cËp thuª bao vµ
kÕt nèi trùc tiÕp víi c¸c thuª bao.Chóng th-êng lµ tæng ®µi ®éc lËp dung
l-îng nhá kÕt nèi víi c¸c nót m¹ng phÝa trªn qua ®-êng truyÒn trung kÕ
sö dông b¸o hiÖu.
C¸c kiÓu nèi m¹ng chñ yÕu trong m¹ng ViÔn th«ng hiÖn nay lµ c¸c
m¹ng h×nh sao, m¾t l-íi, m¹ng hçn hîp. M¹ng ViÔn th«ng ®-îc kÕt nèi
víi nhau bëi c¸c ®-êng nèi c¬ b¶n vµ c¸c ®-êng nèi trùc tiÕp l-u l-îng
cao. C¸c ®-êng nèi c¬ b¶n t¹o ra m¹ng ®¶m b¶o l-u tho¸t l-u l-îng c¬
b¶n vµ ®Þnh h×nh m¹ng sao cho mäi thuª bao trªn m¹ng cã thÓ ®-îc thiÕt
lËp tuyÕn nèi víi nhau. Ngoµi ra c¸c tuyÕn nèi trùc tiÕp l-u l-îng cao
h×nh thµnh gi÷a hai nót m¹ng cã l-u l-îng hÊp dÉn (nhiÒu thuª bao), ®¶m
b¶o hiÖu suÊt sö dông vµ chÊt l-îng truyÒn dÉn cao còng nh- c¸c ý nghÜa
vÒ mÆt kinh tÕ.
DÞch vô tho¹i c«ng céng hiÖn nay ®ang sö dông c«ng nghÖ sè ho¸
truyÒn thèng yªu cÇu tèc ®é 64Kbps th-êng ®-îc gäi lµ m¹ng tho¹i PCM
64 Kbps. PCM lµ tÝn hiÖu ®iÒu xung m·, tÝn hiÖu tho¹i PCM trong suèt
thêi gian ®µm tho¹i vµ chiÕm toµn bé b¨ng tÇn. §©y lµ b¶n chÊt cña viÖc
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ghÐp kªnh ph©n chia theo thêi gian (TDM) sö dông trong m¹ng chuyÓn
m¹ch kªnh.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
D-íi ®©y lµ s¬ ®å cÊu tróc m¹ng ®iÖn tho¹i c«ng céng.
International Hµ néi
Gateway
SW.Voice over IP
II. C«ng
nghÖ
TP. HCM
§µ n½ng
National
1. Kh¸i niÖm vÒ c«ng nghÖ Voice over IP (VoIP)
transit SW
C«ng nghÖ Voice over IP (VoIP) hay ®iÖn tho¹i Internet lµ mét dÞch
vô ®iÖn tho¹i sö dông m¹ng c«ng nghÖ IP kÕt hîp víi kh¶ n¨ng tÝnh to¸n
Local
vµ sö
lý d÷ liÖu
Tanden
SW cña c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi ®Ó thùc hiÖn truyÒn t¶i c¸c cuéc
®µm tho¹i. Trong ®ã luång th«ng tin sÏ ®-îc truyÒn trong c¸c gãi
(packets). C¸c thuËt ng÷ nh- IP telephony, Internet telephony, packetLocal SW
voice, packetized voice vµ Voice over IP ®-îc sö dông víi nghÜa t-¬ng tù
nhau.
Remote
Voice over
Supscriber
UnitIP (VoIP) lµ sù ph©n bè thêi gian thùc cña tÝn hiÖu tho¹i
H×nh 1.2: CÊu tróc m¹ng ®iÖn tho¹i c«ng céng ViÖt Nam.
(vµ cã thÓ lµ c¸c kiÓu sè liÖu cña c¸c thiÕt bÞ multimedia kh¸c) gi÷a
hai hoÆc nhiÒu bªn tham gia qua m¹ng dïng giao thøc Internet vµ trao ®æi
th«ng tin yªu cÇu ®Ó ®iÒu khiÓn sù ph©n phèi nµy. VoIP lµ c¬ héi tèt ®Ó
thiÕt kÕ c¸c hÖ thèng truyÒn th«ng multimedia toµn cÇu cã thÓ thay thÕ c¬
së h¹ tÇng m¹ng hiÖn t¹i mµ kh«ng lµm trë ng¹i ®Õn di s¶n c«ng nghÖ cò
hµng thÕ kû tr-íc.
H.323
Gatekeeper
M¹ng IP
H.323 GateWay
H.323 GateWay
PSTN
PSTN
H×nh 2.1: M« h×nh cung cÊp dÞch vô tho¹i IP theo chuÈn H.323.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong ®ã:
H.323 Gatekeeper: Gi¸m s¸t cæng theo chuÈn H.323.
PSTN: M¹ng chuyÓn m¹ch ®iÖn tho¹i c«ng céng.
2. Sù kh¸c nhau gi÷a VoIP vµ m¹ng chuyÓn m¹ch ®iÖn tho¹i
c«ng céng chung (GSTN).
VoIP cã mét sè khÝa c¹nh kh¸c víi GSTN c¶ thuËt ng÷, cÊu tróc vµ
c¸c giao thøc. Sù kh¸c nhau lµ ¶nh h-ëng ®Õn thiÕt kÕ cña c¸c dÞch vô
VoIP.
VÒ c¬ b¶n VoIP dùa vµo m« h×nh ®Çu cuèi ®Õn ®Çu cuèi (end to end)
cho sù ph©n phèi dÞch vô. C¸c giao thøc b¸o hiÖu n»m gi÷a c¸c hÖ thèng
®Çu cuèi bao hµm trong c¸c cuéc gäi; C¸c bé ®Þnh tuyÕn m¹ng xem c¸c
gãi b¸o hiÖu nµy gièng nh- bÊt kú sè liÖu kh¸c. Tuy nhien ®Ó VoIP cã thÓ
lîi dông c¸c bé ®Þnh tuyÕn b¸o hiÖu hoÆc proxy ®Ó hç trî chøc n¨ng nhx¸c ®Þnh vÞ trÝ ng-êi sö dông. Trong tr-êng hîp nµy, c¸c proxy chØ sö
dông cho ®inh tuyÕn cña c¸c th«ng ®iÖp b¸o hiÖu khëi ®éng. C¸c th«ng
®iÖp b¸o hiÖu khëi ®éng tiÕp theo cã thÓ trao ®æi end to end, do tÝnh liªn
tiÕp cña m« ×nh b¸o hiÖu end to end, tr¹ng th¸i cuéc gäi end to end ®-îc
xem nh- lµ sù minh ho¹ cña nhiÒu ®Æc tr-ng ®iÖn tho¹i.
Internet b¶n th©n nã lµ da dÞch vô vµ ®éc lËp dÞch vô. Nã cung cÊp
truyÒn t¶i møc gãi end to end cho c¸c dÞch vô nµo ®· triÓn khai t¹i c¸c hÖ
thèng ®Çu cuèi qua giao thøc vµ phÇn mÒm ë tÇng cao h¬n. §iÒu nµy lµm
nã dÉn ®Çu trong kh¶ n¨ng mÒm dÎo vµ më réng. VoIP t¸ch rêi thiÕt lËp
cuéc gäi víi gi÷ tr-íc tµi nguyªn. Trong Internet c¸c giao thøc RSVP
(giao thøc thiÕt lËp tµi nguyªn dù tr÷) dïng ®Ó gi÷ tr-íc tµi nguyªn,c¸c
giao thøc nµy lµ ®éc lËp øng dông, sù gi÷ tr-íc cã thÎ x¶y ra tr-íc hoÆc
sau khi b¾t ®Çu cña ®ãng sè liÖu thøc tÕ. Khi giao thøc nµy dïng sau khi
dßng sè liÖu thøc tÕ ®· b¾t ®Çu, sè liÖu ®-îc xem nh- víi sù cè g¾ng tèt
nhÊt (best effort). Do ®ã dÉn tíi VoIP cã thÓ ®-îc dïng cho mét cuéc gäi
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
mµ kh«ng cÇn gi÷ tr-íc tµi nguyªn trong m¹ng khi kh¶ n¨ng cña m¹ng lµ
®ñ.
MÆc dï kh¶ n¨ng bµo hiÖu cña hÖ thèng ®Çu cuèi GSTN (General
Switching Telephone Network) bÞ giíi h¹n. C¸c ®Þa chØ cña GSTN (lµ sè
®iÖn tho¹i) lµ qu¸ t¶i víi Ýt nhÊt bèn chøc n¨ng: nhËn diÖn ®iÓm ®Çu cuèi,
nhËn diÖn dÞch vô, nhËn diÖn ai tr¶ c-íc cho cuéc gäi vµ nhµ cung cÊp
dich vô truyÒn t¶i. GSTN còng trãi buéc nguån gèc cuéc gäi víi viÖc
thanh to¸n c-íc phÝ, ngo¹i trõ nh- thay ®æi mét sè ®Þa chØ (nh- sè 800)
trong m¹ng th«ng minh hoÆc c¸c ®Æc tr-ng nh©n c«ng cô thÓ (collect
call). C¸c ®Þa chØ VoIP ®-a vµo c«ng thøc gièng nh- d¹ng URL (Uniform
Resource Loctor- ®¬n vÞ ®Þnh vÞ tµi nguyªn), chóng ®-îc sö dông duy
nhÊt ®Ó nhËn diÖn ®iÓm ®Çu cuèi vµ nhËn diÖn chØ dÉn dÞch vô c¬ b¶n. C¸c
chøc n¨ng kh¸c nh- thanh to¸n c-íc vµ chän nhµ cung cÊp dÞch vô truyÒn
t¶i lµ dÔ dµng h¬n, lîi dông bëi c¸c giao thøc nh- RSVP vµ RTSP theo c¸c
®Þa chØ.
VoIP ®-a ra møc tù do lín h¬n ®Ó t×m c¸c chøc n¨ng gi÷a c¸c server
m¹ng víi ng-êi ®-îc cung cÊp vµ c¸c hÖ thèng ®Çu cuèi ®· khai th¸c. VÝ
dô: v× b¸o hiÖu end to end, c¸c dÞch vô ®iÖn tho¹i nh- ph©n biÖt chu«ng
dùa trªn cuéc gäi khÈn cÊp, lùa chän ®Çu cuèi trªn c¬ së ph-¬ng thøc vµ
m· thµnh mËt m· x¸c nhËn, nhËn diÖn ng-êi gäi (them vµo ®Æc tr-ng s½n
cã cña ®iÖn tho¹i truyÒn th«ng nh- quay sè nhanh vµ nhËn diÖn ng-êi gäi)
cã thÓ hoµn thµnh mét c¸ch b×nh th-êng bëi ngay c¶ víi hÖ th«ng VoIP
riªng rÏ, chÝnh v× vËy nã cho nhiÒu kÕt qu¶ mÒm dÎo h¬n.
HÖ thèng diÖn tho¹i dïng c¸c giao thøc b¸o hiÖu kh¸c nhau gi÷a
mét ng-êi dïng vµ m¹ng (User Network Interface- UNI) gièng nh- so
s¸nh gi÷a c¸c phÇn tö m¹ng (Network-Network Interface – NNI). §iÒu
nµy t¹o ra mét sè ®Æc tr-ng nµo ®ã (nh- sù chuyÓn dÞch c¸c sè) lµ kh«ng
s½n sµng ®èi víi ®Çu cuèi ng-êi dïng, hoÆc dÉn ®Õn ph©n líp ®Çu cuèi
ngêi dïng nh l¯ “m¹ng”, víi c¸c øng dông an to¯n më réng trong qu¸
tr×nh truy nhËp ®Õn c¬ së d÷ liÖu vµ tµi nguyªn m¹ng. Sù ph©n biÖt gi÷a
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
UNI vµ NNI lµ kh«ng tån t¹i trªn Internet, c¶ hai t¹i møc truyÒn t¶i sè liÖu
vµ b¸o hiÖu. SIP cã thÓ thiÕt lËp c¸c cuéc gäi gi÷a hai hÖ thèng ®Çu cuèi
mét c¸ch dÔ d¯ng t¹o mét “kªnh” trªn sù gép c¸c RTP (Realtime
Protocol) l¹i.
TÝnh më, ®a dÞch vô, end to end mét c¸ch tù nhiªn cña Internet còng
cã nghÜa r»ng c¸c thµnh phÇn kh¸c nhau cña dÞch vô ®iÖn tho¹i sÏ ®-îc
cung cÊp bëi c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ®iÖn tho¹i kh¸c nhau hoµn toµn.
§iÒu nµy thuËn tiÖn cho ®Çu vµo còng nh- sù c¹nh tranh cao h¬n trªn thÞ
tr-êng cña c¸c dÞch vô Internet nh- lµ VoIP.
Sù kh¸c biÖt cña c¸c chøc n¨ng còng nh- sù ®¬n gi¶n tiÖn lîi cho c¸c
kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi sè. Do mét tæ chøc cã thÓ cung cÊp ¸nh x¹ tªn dÞch
vô, mét ng-êi sö dông cã thÓ thay ®æi c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô mµ kh«ng
cÇn thay ®æi trong tªn. Tù ®éng ho· c¸c dÞch vô trang tr¾ng, cho phÐp c¸c
tÇng kh¸c gi¸n tiÕp lµm gi¶m h¬n n÷a vÊn ®Ò di chuyÓn sè.
3. C¸c ®Æc tr-ng cña VoIP.
Sù kh¸c nhau vÒ kiÕn tróc ®-îc m« t¶ trong phÇn tr-íc dÉn ®Õn mét
sè lîi ®iÓm tõ khÝa c¹nh c¶ ng-êi dïng vµ nhµ cung cÊp dÞch vô truyÒn t¶i,
tiÕn tíi “c¸c cuéc ®iÖn tho¹i rÎ tiÒn h¬n”:
ChÊt l-îng cã thÓ ®iÒu chØnh ®-îc: Trong khi VoIP hiÖn t¹i chÊt
l-îng cßn phô thuéc tõng phÇn (tin-can Quality) dï m· ho¸ vµ gi¶i m· tèc
®é bÝt thÊp, riªng tõng phÇn kh«ng cã lý do (ngo¹i trõ thiÕu cña b¨ng
th«ng). Bëi v× Internet kh«ng ph¶i lµ mét m¹ng dÞch vô cô thÓ, ph-¬ng
thøc trao ®æi lµ ®-îc b×nh chän hoµn toµn bëi c¸c hÖ thèng ®Çu cuèi. Do
vËy, c¸c hÖ thèng ®Çu cuèi cã thÓ ®iÒu khiÓn sè l-îng nÐn trªn c¬ së b¨ng
th«ng cña m¹ng hoÆc néi dung ®Ó truyÒn.
Sù an toµn: Internet cã tiÕng lµ kh«ng an toµn, ngay c¶ mét m¾c rÏ
nghe trém mét hép ®iÖn tho¹i dÔ dµng h¬n lµ mét router. HiÖn t¹i SIP
(Session Initiation Protocol) cã thÓ m· thµnh mËt m· cña nh÷ng ph-¬ng
thøc truyÒn th«ng. Trªn toµn tr×nh ®-îc m· ho¸ thµnh mËt m· ®¶m b¶o
truyÒn th«ng an toµn.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
NhËn diÖn ng-êi sö dông: C¸c dÞch vô ®iÖn tho¹i truyÒn th«ng ®¬n
gi¶n vµ ISDN ®-a ra nhËn diÖn ng-êi gäi chØ ra mét sè (rÊt hiÕm khi lµ
tªn) cña ng-êi gäi, nh÷ng trong khi cÇu nèi héi tho¹i nhiÒu bªn, kh«ng
x¸c ®Þnh ®-îc ai ®ang nãi. Giao thøc trao ®æi thêi gian thùc RTP dïng
cho VoIP hç trî dÔ dµng ®Ó chØ ra ng-êi nãi trong c¶ ®a ph¸t ®¸p
(Multicast) vµ c¸c cÊu h×nh ghÐp nèi vµ cã thÓ truyÒn th«ng tin chi tiÕt
h¬n theo mong muèn cña ng-êi gäi.
Giao diÖn ng-êi sö dông: C¸c hÖ thèng ®Çu cuèi VoIP cã nhiÒu kh¶
n¨ng b¸o hiÖu phong phó h¬n, giao diÖn ®å häa cung cÊp bëi VoIP cã thÓ
thay ®æi dÔ dµng cho phï hîp h¬n vµ ®-a ra c¸c ®Æc tr-ng chØ dÉn phong
phó h¬n.
Liªn kÕt ®iÖn tho¹i - m¸y tÝnh: Kh¶ n¨ng kÕt nèi tõ ®iÖn tho¹i vµo
m¸y tÝnh hiÖn nay ®· cã rÊt phong phó c¸c s¶n phÈm ®Ó gi¶i quyÕt kÕt nèi
phøc t¹p nµy.
§Æc tr-ng cã mÆt nhiÒu n¬i: VoIP kh«ng chÞu ¶nh h-ëng bëi c¸c
vÊn ®Ò c¬ së h¹ tÇng m¹ng cè ®Þnh. Ngµy nay giao thøc Internet lµ ®-îc
dïng quèc tÕ vµ v× vËy c¸c dÞch vô ®-îc ®Þnh nghÜa réng bëi c¸c hÖ thèng
®Çu cuèi.
§a ph-¬ng tiÖn (multimedia): T¨ng thªm c¸c ph-¬ng tiÖn truyÒn
th«ng phô trî nh- video, whiteboards chia sÎ, hoÆc c¸c øng dông chia sÎ
lµ dÔ h¬n nhiÒu trong m«i tr-êng Internet so víi m¹ng ®iÖn tho¹i truyÒn
th«ng ®¬n gi¶n vµ ISDN. Lµm c¸c giao thøc b¸o hiÖu ®¬n gi¶n h¬n, c¸c
vÊn ®Ò nh- ph©n phèi kªnh –B vµ ®ång bé lµ kh«ng tån t¹i trong
Internet.
Lîi Ých cho c¸c nhµ truyÒn t¶i:
TriÖt vµ nÐn im lÆng: göi ©m thanh nh- c¸c gãi lµm nã dÏ dµng triÖt
tiªu ®i trong thêi gian im lÆng, v× thÕ thu nhá b¨ng th«ng tiªu tèn, ®Æc biÖt
trong héi tho¹i nhiÒu bªn tham gia hoÆc hÖ thèng th«ng b¸o tho¹i. Kh«ng
gièng nh- GSTN, nãi chung triÖt im lÆng qua c¸c liªn kÕt gi÷a toµn cÇu v×
VoIP thùc hiÖn triÖt im lÆng t¹i c¸c ®iÓm ®Çu cuèi. C¸c m¹ng gãi lµ thÝch
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
hîp h¬n nhiÒu ®Ó ghÐp kªnh, sù nÐn ®-îc dïng t¹i c¸c hÖ thèng ®Çu cuèi
®Ó thu nhá b¨ng th«ng thiªu thô qua toµn thÓ m¹ng, tÊt nhiªn nÐn còng
gãp phÇn c¶n trë tíi viÖc n©ng cao chÊt l-îng dÞch vô tho¹i. Tuy nhiªn ®·
cã bé m· ho¸ vµ gi¶i m· tèc ®é thÊp, chóng ®-a ra c¶ chÊt l-îng tuyÖt h¶o
vµ b¨ng th«ng thu nhá so GSTN. V× vËy sù triÖt im lÆng vµ bï nÐn ®Ó t¨ng
hiÖu qu¶ cña chuyÓn m¹ch gãi.
Chia sÎ thuËn lîi: §Æc tr-ng cña m¹ng IP lµ chia sÎ tÊt c¶ c¸c tµi
nguyªn cña m¹ng c¸c kªnh truyÒn th«ng kh«ng t¹o ra cè ®inh nh- c¸c
m¹ng tho¹i riªng, m¹ng sè liÖu vµ m¹ng b¸o hiÖu riªng rÏ.
C¸c dÞch vô tiªn tiÕn: Sö dông giao thøc ®¬n gi¶n h¬n cho viÖc ph¸t
triÓn vµ triÓn khai c¸c dÞch vô ®iÖn tho¹i tiªn tiÕn ë trong m«i tr-êng
chuyÓn m¹ch gãi h¬n lµ trong m«i tr-êng GSTN. Chóng thùc hiÖn ®Çy ®ñ
c¸c chøc n¨ng cña c¸c giao thøc nh- b¸o hiÖu ng-êi dïng ®Õn m¹ng b¸o
hiÖu sè 7.
T¸ch biÖt cña tho¹i vµ ®iÒu khiÓn luång: Trong ®iÖn tho¹i, luång
b¸o hiÖu truyÒn t¶i trªn m¹ng t¸ch biÖt, ph¶i duyÖt tÊt c¶ c¸c chuyÓn m¹ch
trung gian ®Ó thiÕt lËp m¹ch. Trong khi ®ã göi gãi trong Internet kh«ng
yªu cÇu thiÕt lËp, ®iÒu khiÓn cuéc gäi, Internet cã thÓ tËp trung ë trªn
chøc n¨ng cuéc gäi (h¬n lµ trªn kÕt nèi). VÝ dô nã dÔ dµng ®Ó tr¸nh ®Þnh
tuyÕn tam gi¸c khi göi hoÆc chuyÓn giao c¸c cuéc gäi.
4. KiÕn tróc cña hä giao thøc H.323.
4.1.Giíi thiÖu vÒ kiÕn tróc cña hä giao thøc H.323.
ChuÈn H.323 cung cÊp nÒn t¶ng kü thuËt cho truyÒn tho¹i, h×nh ¶nh
vµ sè liÖu mét c¸ch ®ång thêi qua m¹ng IP vµ m¹ng Internet. Tu©n theo
chuÈn H.323, c¸c s¶n phÈm vµ øng dông ®a ph-¬ng tiÖn tõ nhiÒu h·ng
kh¸c nhau cã thÓ ho¹t ®éng cïng víi nhau, cho phÐp ng-êi dïng cã thÓ
th«ng tin qua l¹i mµ kh«ng ph¶i quan t©m ®Õn vÇn ®Ò t-¬ng thÝch.
Lµ mét khuyÕn nghÞ ®-îc HiÖp Héi ViÔn Th«ng Quèc TÕ (ITU) ®Ò
xuÊt, H.323 ®Ò ra c¸c tiªu chuÈn cho truyÒn th«ng ®a ph-¬ng tiÖn qua c¸c
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
m¹ng kh«ng ®¶m b¶o truyÒn th«ng tuú thuéc chÊt l-îng dÞch vô (nonGuaranteed Quality of Server). Nh÷ng m¹ng m¸y tÝnh ngµy nay ®a phÇn
®Òu lµ lo¹i m¹ng nµy bao gåm c¸c m¹ng gãi sö dông giao thøc TCP/IP
hoÆc IPX dùa trªn c¸c c«ng nghÖ Ethernet, Fast Ethernet vµ TakenRing.
Do vËy H.323 lµ mét chuÈn rÊt quan träng cho rÊt nhiÒu øng dông céng
t¸c míi còng nh- c¸c øng dông truyÒn th«ng ®a ph-¬ng tiÖn trªn m¹ng
néi bé.
§Õn nay H.323 ®· ph¸t triÓn th«ng qua 2 phiªn b¶n. Phiªn b¶n thø
nhÊt ®-îc th«ng qua vµo n¨m 1996, phiªn b¶n nµy ®-a ra ®iÓm héi tô cho
c«ng nghiÖp vµ h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña nhiÒu s¶n phÈm kh«ng t-¬ng
thÝch trªn tØ lÖ lín. Giao thøc H.323 ®-îc ph¸t triÓn b»ng viÖc sö dông
hoÆc ®-a vµo c©n ®èi víi c«ng nghÖ ®ang tån t¹i ®Ó ®ñ kh¶ n¨ng vµ sù phï
hîp: RTP/RTCP, vµ c¸c chuÈn m· ho¸ dïng l¹i mµ kh«ng cÇn thay ®æi;
H.323 vµ H.245-dÞch vô bæ xung, lµ ®-îc c¶i tiÕn bao gåm ghÐp nèi ®Ó lîi
dông møc trung b×nh ®ang tån t¹i vµ ®¹t ®-îc chÊt l-îng dÞch vô (QoS).
Cho phÐp ng-êi qu¶n trÞ m¹ng ®iÒu khiÓn (m¹ng) c¸c tµi nguyªn sö dông
bëi c¸c cÊu h×nh H.323 vµ c¸c giao thøc liªn quan t¹o ra phiªn b¶n n¨m
1998 ®· t¨ng thªm c¸c khuyÕn nghÞ liªn quan míi (H.235: c¬ cÊu an ninh;
H.332: më réng cho c¸c héi tho¹i nhãm lín; H.450.x). øng dông cña
chuÈn nµy rÊt réng bao gåm c¶ c¸c thiÕt bÞ ho¹t ®éng ®éc lËp (standalone) còng nh- nh÷ng øng dông truyÒn th«ng nhóng trong m«i tr-êng
m¸y tÝnh c¸ nh©n, cã thÓ ¸p dông cho ®µm tho¹i ®iÓm-®iÓm còng nh- cho
truyÒn th«ng héi nghÞ. H.323 cßn bao gåm c¶ chøc n¨ng ®iÒu khiÓn cuéc
gäi, qu¶n lý th«ng tin ®a ph-¬ng tiÖn vµ qu¶n lý b¨ng th«ng ®ång thêi cßn
cung cÊp giao diÖn gi÷a m¹ng LAN vµ c¸c m¹ng kh¸c.
4.2 Chång giao thøc H.323 (H.323 Protocol Stack)
KhuyÕn nghÞ cña ITU-T vÒ chuÈn H.323 ®· ®-a ra cÊu tróc giao thøc
cho c¸c øng dông H.323 bao gåm c¸c khuyÕn nghÞ:
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
H.245: khuyÕn nghÞ vÒ b¸o hiÖu ®iÒu khiÓn truyÒn th«ng
Multimedia.
H.225.0: ®ãng gãi vµ ®ång bé c¸c dßng th«ng tin ®a ph-¬ng tiÖn
(tho¹i, truyÒn h×nh, sè hiÖu). KhuyÕn nghÞ nµy bao gåm giao thøc
RIP/RTCP (giao thøc vËn chuyÓn thêi gian ®äc/giao thøc ®iÒu
khiÓn vËn chuyÓn thêi gian ®äc) vµ c¸c thñ tôc ®iÒu khiÓn cuéc gäi
Q.931.
C¸c chuÈn nÐn tÝn hiÖu tho¹i: G.711 (PCM 64 kbps); G:722; G.723,
G.728, G.729.
C¸c chuÈn nÐn tÝn hiÖu video:H.261, H.263.
I-120: C¸c chuÈn cho c¸c øng dông chia sÎ sè liÖu.
G.711
G.722
RAS
G.723
H.261
G.728
H.263
Call Cotroll
T.120
H.245
G.729
RTP/RTCP
UDP
TCP
IP
H×nh 2: CÊu tróc giao thøc øng dông H.323
4.3 C¸c thuËn lîi khi tu©n theo chuÈn H.323
- Thèng nhÊt c¸c chuÈn codec: H.323 sö dông c¸c tiªu chuÈn nÐn
d·n tÝn hiÖu audio vµ video do ITU ®Ò xuÊt. §iÒu nµy ®¶m b¶o c¸c thiÕt bÞ
tõ c¸c h·ng s¶n xuÊt kh¸c nhau cã thÓ giao tiÕp ®-îc víi nhau.
- §¶m b¶o sù ho¹t ®éng qua l¹i (Interoperability): Gióp cho ng-êi sö
dông kh«ng ph¶i quan t©m ®Õn tÝnh t-¬ng thÝch cña thiÕt bÞ. §Ó ®¶m b¶o
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
bªn thu gi¶i m· ®óng tÝn hiÖu media H.323 cung cÊp mét c¬ cÊu cho phÐp
bªn thu b¸o cho bªn ph¸t c¸c kiÓu m· ho¸, nÐn tÝn hiªuh mµ nã hç trî.
- §éc lËp ®èi víi nÒn phÇn cøng vµ hÖ ®iÒu hµnh.
- Hç trî kÕt nèi ®a ®iÓm vµ truyÒn th«ng multicast.
- §éc lËp ®èi víi kiÕn tróc m¹ng.
- Cã kh¶ n¨ng qu¶n lý b¨ng th«ng.
5. C¸c phÇn tö cña m¹ng VOIP.
5.1 Tæng quan vÒ cÊu h×nh chuÈn cña m¹ng VOIP
Theo ETSI[12], cÊu h×nh chuÈn cña m¹ng VOIP bao gåm c¸c phÇn
tö sau:
- ThiÕt bÞ ®Çu cuèi kÕt nèi víi m¹ng IP: ®iÖn tho¹i, Fax, PC…
- M¹ng truy nhËp IP: PPP Acces Server.
- M¹ng x-¬ng sèng IP.
- Gateway
- Media Gateway Contrller.
- Media Gateway.
- Gatekeeper.
- M¹ng SCN (Switched Circuit Network): Hub, router…
- ThiÕt bÞ ®Çu cuèi kÕt nèi víi m¹ng SCN.
- DÞch vô Back-end.
6. Gateway-Gatekeeper vµ c¸c giao diÖn chuÈn trong m« h×nh
H.323
D
Gatekeeper
G
Back end
Gatekeeper
F
C
A
E.b
H.323
Terminal
Media GW
controller
J
Signalling
GW
SCN
N
B
Media GW
20
GateWay
E.a