Lêi nãi ®Çu
HiÖn nay, c¸c ngµnh kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh c¬ khÝ nãi riªng ®ßi
hái kü s c¬ khÝ vµ c¸n bé kü thuËt c¬ khÝ ®îc ®µo t¹o ra ph¶i cã kiÕn thøc
s©u réng, ®ång thêi ph¶i biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®ã ®Ó gi¶i quyÕt
nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ thêng gÆp trong s¶n xuÊt, söa ch÷a vµ sö dông.
Môc tiªu cña m«n häc lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi häc n¾m v÷ng vµ vËn
dông cã hiÖu qu¶ c¸c ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ, x©y dùng vµ qu¶n lý c¸c qu¸
tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm c¬ khÝ vÒ kü thuËt s¶n xuÊt vµ tæ chøc s¶n xuÊt
nh»m ®¹t ®îc c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt theo yªu cÇu trong ®iÒu kiÖn vµ
qui m« s¶n xuÊt cô thÓ. M«n häc cßn truyÒn ®¹t nh÷ng yªu cÇu vÒ chØ tiªu
c«ng nghÖ trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ c¸c kÕt cÊu c¬ khÝ ®Ó gãp phÇn n©ng
cao hiÖu qu¶ chÕ t¹o chóng.
§å ¸n m«n häc c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y n»m trong ch¬ng tr×nh ®µo t¹o
cña ngµnh chÕ t¹o m¸y thuéc khoa c¬ khÝ cã vai trß hÕt søc quan träng
nh»m t¹o cho sinh viªn hiÓu mét c¸ch s©u s¾c vÒ nh÷ng vÊn ®Ò mµ ngê kü
s gÆp ph¶i khi thiÕt kÕ mét qui tr×nh s¶n xuÊt chi tiÕt c¬ khÝ.
§îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn Huy Ninh ®· gióp em
hoµn thµnh tèt ®å ¸n m«n häc nµy.
I - Ph©n tÝch chøc n¨ng lµm viÖc cña chi
tiÕt.
1. Chøc n¨ng lµm viÖc.
Lµ bé phËn nèi gi÷a trôc ®iÒu khiÓn vµ c¸c b¸nh r¨ng di trît nh»m
®iÒu chØnh sù ¨n khíp cña c¸c cÆp b¸nh r¨ng (khi cÇn thay ®æi tû sè
truyÒn trong hép tèc ®é).
2. §iÒu kiÖn lµm viÖc.
§iÒu kiÖn lµm viÖc kh«ng kh¾c nghiÖt, chi tiÕt chØ chÞu m« men xo¾n
nhá khi lµm viÖc (g¹t cho c¸c b¸nh r¨ng ¨n khíp víi nhau) vµ chi tiÕt th1
êng xuyªn kh«ng chÞu t¶i, kh«ng mµi mßn, cã va ®Ëp khi lµm viÖc, nhiÖt
®é lµm viÖc kh«ng cao.
ii- Ph©n tÝch tÝnh c«ng nghÖ trong kÕt cÊu
cña chi tiÕt.
Ph©n tÝch kÕt cÊu
theo quan ®iÓm c«ng
nghÖ trong kÕt cÊu cña
chi tiÕt. PhÇn tö kÕt
cÊu còng nh nh÷ng yªu
cÇu kü thuËt ®· hîp lý
víi chøc n¨ng lµm viÖc
cña ®èi tîng gia c«ng.
BÒ mÆt lµm viÖc chñ yÕu cña tay biªn lµ hai bÒ mÆt trong cña hai lç.
Cô thÓ ta cÇn ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn kü thuËt sau ®©y:
- Hai lç vÝt 1 vµ 2 dïng ®Ó cè ®Þnh cµng víi trôc
- Hai ®êng t©m cña hai lç I vµ II ph¶i song song víi nhau vµ cïng
vu«ng gãc víi mÆt ®Çu tay biªn . Hai ®êng t©m cña hai lç I vµ II ph¶i ®¶m
b¶o kho¶ng c¸ch A = 1500,1, ®é kh«ng song song cña hai mÆt A vµ B lµ
0,1 mm trªn l = 100 mm , ®é kh«ng vu«ng gãc cña t©m lç so víi mÆt ®Çu
lµ 0,1 mm trªn l = 100 mm .
Qua c¸c ®iÒu kiÖn kü thuËt trªn ta cã thÓ ®a ra mét sè nÐt c«ng nghÖ
®iÓn h×nh gia c«ng chi tiÕt tay biªn nh sau:
+ KÕt cÊu cña cµng ph¶i ®îc ®¶m b¶o kh¶ n¨ng cøng v÷ng.
+ ChiÒu dµi c¸c lç c¬ b¶n nªn chän b»ng nhau vµ c¸c mÆt ®Çu cña
chóng thuéc hai mÆt ph¼ng song song víi nhau lµ tèt nhÊt.
+ KÕt cÊu cña cµng nªn chän ®èi xøng qua mÆt ph¼ng nµo ®ã. §èi
víi cµng g¹t c¸c lç vu«ng gãc cÇn ph¶i thuËn lîi cho viÖc gia c«ng lç.
+ KÕt cÊu cña cµng ph¶i thuËn lîi cho viÖc gia c«ng nhiÒu chi tiÕt
cïng mét lóc.
+ KÕt cÊu cña cµng ph¶i thuËn lîi cho viÖc chän chuÈn th« vµ chuÈn
tinh thèng nhÊt.
Kh¶ n¨ng ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p gia c«ng tiªn tiÕn.
C¸c ph¬ng ph¸p gia c«ng b»ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Òu kh«ng phï hîp víi ®iÒu
kiÖn kü thuËt vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt.
Gia c«ng b»ng ph¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn sè CNC kh«ng phï hîp víi ®iÒu
kiÖn s¶n xuÊt ë níc ta.
Iii - X¸c ®Þnh d¹ng s¶n xuÊt.
S¶n lîng hµng n¨m ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau ®©y:
N N1.m.(1
2
100
)
Trong ®ã:
N: Sè lîng chi tiÕt ®îc s¶n xuÊt trong mét n¨m.
N1: Sè s¶n phÈm (sè m¸y) ®îc s¶n xuÊt trong mét n¨m.
m: Sè chi tiÕt trong mét s¶n phÈm, m=1.
: Sè chi tiÕt ®îc chÕ t¹o thªm ®Ó dù tr÷ (5%).
: Sè phÕ phÈm (3%).
N 5000.1.(1
Träng lîng cña chi tiÕt:
53
) 5400 ( chiÕc).
100
Q=V.
Trong ®ã:
: Träng lîng riªng cña vËt liÖu. = 7,85 g/cm3
V: ThÓ tÝch chi tiÕt.
V= . 202. 25 + . 12,52.25 + . 42. 5 + .42.4,5 + 0,5.(25 + 40).150. 10
+ 0,5.( . 202. 10 - . 12,52.10) =96719 mm3=96,7 cm3
Q=96,7 .7,85=760 (g)
Tra b¶ng 2 trang 13 [5], ta ®îc d¹ng s¶n xuÊt lµ hµng lo¹t.
iv- CHän ph¬ng ph¸p chÕ t¹o ph«i.
§èi víi chi tiÕt ®· cã, cã thÓ ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p chÕ t¹o ph«i
sau ®©y.
*Ph«i dËp.
Ph«i dËp thêng dïng cho c¸c lo¹i chi tiÕt sau ®©y: trôc r¨ng c«n, trôc
r¨ng th¼ng, c¸c lo¹i b¸nh r¨ng kh¸c, c¸c chi tiÕt d¹ng cµng, trôc ch÷ thËp,
trôc khuûu . . . cã c¸c ®Æc ®iÓm.
Sö dông mét bé khu«n cã kÝch thíc lßng khu«n gÇn gièng vËt gia
c«ng.
§é chÝnh x¸c cña vËt dËp cao, ®Æc biÖt lµ c¸c kÝch thíc theo chiÒu
cao vµ sai lÖch gi÷a hai nöa khu«n. Th«ng thêng ®é bãng cña dËp thÓ tÝch
®¹t ®îc tõ 2 4,®é chÝnh x¸c ®¹t ®îc 0,1 0,05.
Tr¹ng th¸i øng suÊt vËt gia c«ng nãi chung lµ nÐn khèi, do ®ã kim
lo¹i cã tÝnh dÎo tèt h¬n, biÕn d¹ng triÖt ®Ó h¬n, c¬ tÝnh s¶n phÈm cao h¬n
vµ cã thÓ gia c«ng vËt phøc t¹p.
DÔ c¬ khÝ ho¸ nªn n¨ng suÊt cao.
3
HÖ sè sö dông vËt liÖu cao.
ThiÕt bÞ sö dông cã c«ng suÊt lín, chuyÓn ®éng chÝnh x¸c, chÕ t¹o
khu«n ®¾t tiÒn.
Do nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn nªn dËp thÓ tÝch chØ dïng trong s¶n xuÊt
hµng lo¹t vµ hµng khèi.
*RÌn tù do.
¦u ®iÓm cña rÌn tù do.
ThiÕt bÞ rÌn ®¬n gi¶n, vèn ®Çu t Ýt.
Cã kh¶ n¨ng lo¹i trõ c¸c khuyÕt tËt ®óc nh rç khÝ, rç co ... BiÕn tæ
chøc h¹t thµnh tæ chøc thí, t¹o ®îc c¸c tæ chøc thí uèn xo¾n, do ®ã lµm
t¨ng c¬ tÝnh s¶n phÈm.
Lîng hao phÝ kim lo¹i khi rÌn Ýt h¬n khi gia c«ng c¾t gät.
C¸c nhîc ®iÓm cña rÌn tù do.
§é chÝnh x¸c kÝch thíc, ®é bãng bÒ mÆt kÐm.
ChÊt lîng vËt rÌn kh«ng ®ång ®Òu trong tõng phÇn cña chi tiÕt vµ
gi÷a c¸c lo¹t gia c«ng chÊt lîng gia c«ng cßn phô thuéc vµo tr×nh ®é c«ng
nh©n vµ tr×nh ®é tæ chøc n¬i lµm viÖc.
N¨ng suÊt lao ®éng thÊp, lîng d, dung sai vµ thêi gian gia c«ng lín,
hiÖu qu¶ kinh tÕ kh«ng cao.
Sö dông trong s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, lo¹t nhá, phôc vô c«ng nghiÖp
söa ch÷a, chÕ t¹o m¸y.
*§óc trong khu«n kim lo¹i.
Cã thÓ t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, kÝch thíc chÝnh x¸c, ®é bãng
bÒ mÆt cao, cã kh¶ n¨ng c¬ khÝ ho¸, tù ®éng ho¸ cao.
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®óc nãi chung h¹ h¬n so víi c¸c d¹ng s¶n xuÊt kh¸c.
VËt ®óc dÔ tån t¹i c¸c d¹ng rç co, rç khÝ, nøt . . .
Tiªu hao mét phÇn kim lo¹i do hÖ thèng rãt, ®Ëu ngãt. . .
Khi ®óc trong khu«n kim lo¹i, tÝnh dÉn nhiÖt cña khu«n cao nªn
kh¶ n¨ng ®iÒn ®Çy kÐm. MÆt kh¸c cã sù c¶n c¬ cña khu«n kim lo¹i lín
nªn dÔ g©y ra nøt.
Tãm l¹i: Tõ chøc n¨ng, ®iÒu
kiÖn lµm viÖc vµ s¶n lîng cña
chi tiÕt ta chän ph¬ng ph¸p chÕ
t¹o ph«i dËp.
4
v- LËp thø tù c¸c nguyªn c«ng.
*X¸c ®Þnh ®êng lèi c«ng nghÖ.
Víi d¹ng s¶n xuÊt lo¹t lín vµ ®Ó phï hîp ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ë níc
ta lµ c¸c m¸y chñ yÕu lµ m¸y v¹n n¨ng nªn ta chän ph¬ng ¸n gia c«ng tËp
trung nguyªn c«ng vµ gia c«ng tuÇn tù c¸c bÒ mÆt.
*LËp s¬ bé c¸c nguyªn c«ng
Nguyªn c«ng 1 : Phay mÆt ®Çu A cña cµng, gia c«ng trªn m¸y phay
®øng, dïng dao phay mÆt ®Çu, ®¹t ®é bãng Rz= 20
Nguyªn c«ng 2 : Phay mÆt ®Çu B cña cµng, gia c«ng trªn m¸y phay
®øng, dïng dao phay mÆt ®Çu ,®¹t ®é bãng Rz= 20
Nguyªn c«ng 3: Khoan, khoÐt, doa lç to cña cµng 20+0.084, gia
c«ng trªn m¸y khoan ®øng, ®¹t ®é nh¸m Ra=2,5
Nguyªn c«ng 4: Khoan, khoÐt, doa lç nhá cña cµng 12+0.07, gia
c«ng trªn m¸y khoan ®øng, ®¹t ®é nh¸m Ra=2,5
Nguyªn c«ng 5 : Phay hai mÆt ®Çu lç ren, gia c«ng trªn m¸y phay
ngang, dao phay ®Üa.
Nguyªn c«ng 6: Khoan, ta r« lç ren 4 trªn vÊu ®Çu to, gia c«ng
trªn m¸y khoan ®øng.
Nguyªn c«ng 7 : Khoan, ta r« lç ren 4 trªn vÊu ®Çu nhá, gia c«ng
trªn m¸y khoan ®øng.
Nguyªn c«ng 8: KiÓm tra ®é song song cña ®êng t©m hai lç, ®é
kh«ng song song cña 2 lç 20 vµ 12 nhá h¬n 0.1mm trªn 100mm.
*ThiÕt kÕ c¸c nguyªn c«ng cô thÓ
Nguyªn c«ng 1 : Phay mÆt
n
®Çu A cña cµng
§Þnh vÞ: Chän hai mÆt
®Çu B cña trô lµm chuÈn th«
®Þnh vÞ ba bËc tù do ,hai khèi
V mét khèi V tuú ®éng vµ
mét khèi V cè ®Þnh dÞnh vÞ ba
bËc tù do.
KÑp chÆt: KÑp chÆt
b»ng c¬ cÊu ren vÝt tay ®ßn.
Chän m¸y: M¸y phay
®øng v¹n n¨ng 6M12. C«ng
suÊt cña m¸y
Nm = 8,7kW, hiÖu suÊt m¸y = 0,75. Giíi h¹n sè vßng quay trôc
chÝnh(31,5-1600) m=18
Chän dao: Dïng dao phay mÆt ®Çu g¾n m¶nh hîp kim cøng, cã c¸c kÝch
thíc sau( Tra theo b¶ng 5-126 Sæ tay C«ng nghÖ ChÕ T¹o M¸y tËp 2):
D = 80 mm, Z = 5 r¨ng.
*Phay th«
ChÕ ®é c¾t: X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho mét dao. ChiÒu s©u c¾t t = 1,5 mm.
Lîng ch¹y dao r¨ng lµSz = 0,13mm/r¨ng, tèc ®é c¾t V= 316 m/phót.
C¸c hÖ sè hiÖu chØnh:
5
k1: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo ®é cøng(HB=170-220) cña chi tiÕt gia
c«ng (b¶ng 5-126 Sæ tay CNCTM2) k1 = 1
k2: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo tr¹ng th¸i cña bÒ mÆt gia c«ng(cã vá
cøng) cho trong b¶ng 5-126 trong Sæ tay CNCTM2 k2 = 0,9
k3: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chu kú bÒn cña dao k3=1
VËy tèc ®é tÝnh to¸n lµ: Vt=Vb.k1.k2.k3= 316.1.0,9.1 = 284.4
m/phót.
Sè vßng quay cña trôc chÝnh theo tèc ®é tÝnh to¸n lµ:
nt =
1000.vt 1000.284,4
D
3,14.80
1132vßng/phót
Ta chän sè vßng quay theo m¸y nm = 1250 vßng/phót. Nh vËy, tèc ®é c¾t
thùc tÕ sÏ lµ:
Vtt =
.D.nm 3,14.80.1250
314 m/phót.
1000
1000
Lîng ch¹y dao phót lµ Sp = Sz.z.nm = 0,13.5.1250 =812.5 mm/phót.
Theo m¸y ta cã Sm = 800mm/phót.
* ChÕ ®é c¾t khi phay tinh t=0,5 S o=1mm/vßng c¸c th«ng sè
kh¸c lÊy nh phÇn trªn Vtt=314 m/phót nm = 1250 vßng/phót Sn =
800mm/phót
Tra b¶ng 5-129STCNCTM cã c«ng suÊt c¾t cÇn thiÕt lµ N=2,3 kw
tho¶ m·n c«ng suÊt cña m¸y
Nguyªn c«ng 2 : Phay mÆt ®Çu B cña cµng
§Þnh vÞ: Chän mÆt ®Çu A cña trô lµm chuÈn ®Þnh vÞ ba bËc tù do
,hai khèi V mét khèi V tuú ®éng
vµ mét khèi V cè ®Þnh dÞnh vÞ ba
bËc tù do.
KÑp chÆt: KÑp chÆt b»ng c¬ cÊu
ren vÝt tay ®ßn.
Chän m¸y: M¸y phay ®øng
v¹n n¨ng 6M12. C«ng suÊt cña
m¸y Nm = 8,7kW, hiÖu suÊt m¸y
= 0,75.Giíi h¹n sè vßng quay
trôc chÝnh(31,5-1600) m=18
Chän dao: Dïng dao phay mÆt
®Çu g¾n m¶nh hîp kim cøng, cã
c¸c kÝch thíc sau( Tra theo b¶ng
5-126 Sæ tay C«ng nghÖ ChÕ T¹o M¸y tËp 2):
D = 80 mm, Z = 5 r¨ng.
Lîng d gia c«ng: Phay víi lîng d Zb1 = 1,5 m m
*Phay th«
ChÕ ®é c¾t: X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho mét dao. ChiÒu s©u c¾t t = 1,5
mm, lîng ch¹y dao r¨ng lµ
Sz = 0,13mm/r¨ng, tèc ®é c¾t V= 316 m/phót. C¸c hÖ sè hiÖu chØnh:
k1: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo ®é cøng(HB=170-220) cña chi tiÕt gia
c«ngb¶ng 5-127 Sæ tay CNCTM2 k1 = 1
k2: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo tr¹ng th¸i cña bÒ mÆt gia c«ng(cã vá
cøng) cho trong b¶ng 5-126 trong Sæ tay CNCTM2 k2 = 0,9
k3: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chu kú bÒn cña dao k3=1
VËy tèc ®é tÝnh to¸n lµ: Vt=Vb.k1.k2.k3= 316.1.0,9.1 = 284.4 m/phót.
Sè vßng quay cña trôc chÝnh theo tèc ®é tÝnh to¸n lµ:
6
nt =
1000.vt 1000.284,4
D
3,14.80
1132vßng/phót
Ta chän sè vßng quay theo m¸y nm = 1250 vßng/phót. Nh vËy, tèc
®é c¾t thùc tÕ sÏ lµ:
Vtt =
.D.nm 3,14.80.1250
314 m/phót.
1000
1000
Lîng ch¹y dao phót lµ Sp = Sz.z.nm = 0,13.5.1250 =812.5 mm/phót.
Theo m¸y ta cã Sm = 800mm/phót.
*ChÕ ®é c¾t khi phay tinh t=0,5 S o=1mm/vßng c¸c th«ng sè
kh¸c lÊy nh phÇn trªn Vtt=314 m/phót nm = 1250 vßng/phót Sn=
800mm/phót
Tra b¶ng 5-129STCNCTM cã c«ng suÊt c¾t cÇn thiÕt lµ N=2,3 kw
tho¶ m·n c«ng suÊt cña m¸y
Nguyªn c«ng 3: Khoan, khoÐt, doa lç ®Çu to cña cµng 20+0.084.
LËp s¬ ®å g¸ ®Æt: Dïng
mÆt Alµm mÆt chuÈn tinh khèng
chÕ 3 bËc tù do, dïng khèi V cè
®Þnh h¹n chÕ 2 bËc tù do, dïng
khèi V di ®éng h¹n chÕ 1 bËc tù
do cßn l¹i
KÑp chÆt: Dïng má kÑp cã
®Çu kÑp ch÷ C kÑp chÆt vµo mÆt
®Çu to cña cµng
Chän m¸y: M¸y khoan
®øng 2H125 cã ®êng kÝnh mòi
khoan lín nhÊt khi khoan thÐp cã
®é bÒn trung b×nh
max = 25mm. C«ng suÊt
cña m¸y Nm = 2,2 kW
Chän dao: Mòi khoan cã kÝch thíc nh sau d = 18 mm, mòi khoÐt cã
d=19,8mm vµ mòi doa cã d = 20mm ( Tra theo b¶ng 3-131Sæ tay C«ng
nghÖ ChÕ T¹o M¸y tËp 1):
Lîng d gia c«ng: Víi lîng d khoan Zb1 = d1/2 = 9 mm, lîng d khi
khoÐt lµ Zb2=(d2-d1)/2=0,9 vµ lîng d doa Zb3 = (d3-d2)/2 =0,1 mm
ChÕ ®é c¾t: X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho khoan lç 18, chiÒu s©u c¾t
t = 9 mm, lîng ch¹y dao S = 0,36 (Tra b¶ng 5-87 STCNCTM-tËp2
S=0.350,43 mm/vßng), ThÐp 45 HB=170-220 lµ nhãm gia c«ng 6 ta cã
tèc ®é c¾t V=24 m/phót. (b¶ng 5-86 sæ tay c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y tËp 2 )
Ta cã c¸c hÖ sè:
k1:HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chu kú bÒn T cña dao, k1= 1
k2: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo tr¹ng th¸i thÐp, k2 = 1.
k3: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chiÒu s©u lç, k3 = 1.
k4: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo M¸c cña vËt liÖu mòi khoan,
k4 = 1.(hÖ sè k2 ,k3,k4 tra b¶ng 5- 87 STCNCTM tËp 2)
vt = vb.k1.k2.k3.k4 = 24.1.1.1.1 = 24 m/phót.
Ta x¸c ®Þnh sè vßng quay tÝnh to¸n cña trôc chÝnh nt vµo c«ng thøc:
nt =
1000.vt 1000.24
.d
3,14.18
425vßng/phót
ta chän sè vßng quay cña trôc chÝnh theo d·y sè vßng quay: n m = 450
vßng/phót
7
Tra b¶ng 5-88 ta cã c«ng suÊt cÇn thiÕt lµ 1,7 kw tho¶ m·n c«ng
suÊt lµm viÖc cña m¸y
X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho khoÐt lç 19,8, chiÒu s©u c¾t t = 0,9 mm,
lîng ch¹y dao S = 0,56 (Tra b¶ng 5-107 STCNCTM-tËp2
0.50,6)mm/vßng, tèc ®é c¾t V=22 m/phót. (b¶ng 5-105 sæ tay c«ng
nghÖ chÕ t¹o m¸y tËp 2 ) Ta cã c¸c hÖ sè:
k1: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chu kú bÒn T cña dao, k1= 1
k2: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo tr¹ng th¸i thÐp, k2 = 1.
k3: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chiÒu s©u lç, k3 = 1.
k4: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo M¸c cña vËt liÖu mòi khoan,
k4 = 1.(hÖ sè k2 ,k3,k4 tra b¶ng 5- 87 STCNCTM tËp 2)
vt = vb.k1.k2.k3.k4 = 22.1.1.1.1 = 22 m/phót.
Ta x¸c ®Þnh sè vßng quay tÝnh to¸n cña trôc chÝnh nt vµo c«ng thøc:
nt =
1000.vt
1000.22
.d
3,14.19,8
354 vßng/phót
ta chän sè vßng quay cña trôc chÝnh theo d·y sè vßng quay: n m = 360
vßng/phót
X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho doa lç 20. ChiÒu s©u c¾t t = 0,1 mm, lîng ch¹y dao S = 1 mm/vßng (tra b¶ng 5-112 STCNCTM-tËp2), tèc ®é c¾t
V = 9,2 m/phót. Ta cã c¸c hÖ sè:
k1: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chu kú bÒn T cña dao, k1= 1
k2: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo tr¹ng th¸i thÐp, k2 = 1.
k3: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chiÒu s©u lç, k3 = 1.
k4: HS ®iÒu chØnh phô thuéc vµo m¸c cña vËt liÖu mòi khoan, k4 = 1
vt = vb.k1.k2.k3.k4 = 9,2.1.1.1.1 = 9,2 m/phót.
Ta x¸c ®Þnh sè vßng quay tÝnh to¸n cña trôc chÝnh nt vµo c«ng thøc:
nt =
1000.vt 1000.9,2
.d
3,14.20
146 vßng/phót
Sè vßng quay cña trôc chÝnh theo d·y sè vßng quay: n m = 150
(vßng/phót) vµ lîng ch¹y dao S = 1 (mm/vßng)
Nguyªn c«ng 4: Khoan, doa lç ®Çu nhá cña cµng 12+0.07.
LËp s¬ ®å g¸ ®Æt: Dïng
mÆt B lµm mÆt chuÈn tinh khèng
chÕ 3 bËc tù do, dïng 1 chèt trô
ng¾n h¹n chÕ 2 bËc tù do, dïng
khèi V tù lùa h¹n chÕ 1 bËc tù do
cßn l¹i
KÑp chÆt: Dïng má kÑp cã
®Çu kÑp ch÷ C kÑp chÆt vµo mÆt
®Çu to cña cµng
Chän m¸y: M¸y khoan
®øng 2H125 cã ®êng kÝnh mòi
khoan lín nhÊt khi khoan thÐp cã
®é bÒn trung b×nh max = 25mm.
C«ng suÊt cña m¸y Nm = 2,2 kW
Chän dao: Mòi khoan cã kÝch thíc nh sau d1 = 11.8 mm vµ mòi doa
th« cã d2 = 12mm
8
Lîng d gia c«ng: Víi lîng d khoan Zb1 = d1/2 = 5,9 mm, lîng d khi
khoÐt lµ Zb2=(d2-d1)/2=0,1 mm
ChÕ ®é c¾t: X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho khoan lç: chiÒu s©u c¾t t =
5,9mm, lîng ch¹y dao S = 0,27 (Tra b¶ng 5-87 STCNCTM-tËp2
0.250,31)mm/vßng, tèc ®é c¾t V=20,5 m/phót. (b¶ng 5-86 sæ tay c«ng
nghÖ chÕ t¹o m¸y tËp 2 ) Ta cã c¸c hÖ sè:
k1: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chu kú bÒn T cña dao, k1= 1
k2: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo tr¹ng th¸i thÐp, k2 = 1.
k3: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chiÒu s©u lç, k3 = 1.
k4: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo M¸c cña vËt liÖu mòi khoan,
k4 = 1.(hÖ sè k2 ,k3,k4 tra b¶ng 5- 87 STCNCTM tËp 2)
vt = vb.k1.k2.k3.k4 = 20,5.1.1.1.1 = 20,5 m/phót.
Ta x¸c ®Þnh sè vßng quay tÝnh to¸n cña trôc chÝnh nt vµo c«ng thøc:
nt =
1000.vt
1000.20,5
.d
3,14.11,8
553 vßng/phót
ta chän sè vßng quay cña trôc chÝnh theo d·y sè vßng quay: n m = 570
vßng/phót
Tra b¶ng 5-88 ta cã c«ng suÊt cÇn thiÕt lµ 0,8 kw tho¶ m·n c«ng
suÊt lµm viÖc cña m¸y
X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho doa lç 12. ChiÒu s©u c¾t t = 0,1 mm, lîng ch¹y dao S = 0,8 mm/vßng (tra b¶ng 5-112 STCNCTM-tËp2), tèc ®é
c¾t V = 10.6 m/phót. Ta cã c¸c hÖ sè:
k1: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chu kú bÒn T cña dao, k1= 1
k2: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo tr¹ng th¸i thÐp, k2 = 1.
k3: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chiÒu s©u lç, k3 = 1.
k4: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo M¸c cña vËt liÖu mòi khoan,
k4 = 1.
vt = vb.k1.k2.k3.k4 = 10,6.1.1.1.1 = 10,6 m/phót.
Ta x¸c ®Þnh sè vßng quay tÝnh to¸n cña trôc chÝnh nt vµo c«ng thøc:
nt =
1000.vt
1000.10,6
.d
3,14.12
281 vßng/phót
Sè vßng quay cña trôc chÝnh theo d·y sè vßng quay nm =250
vßng/phót vµ lîng ch¹y dao S = 0,8 mm/vßng
Nguyªn c«ng 5: Phay mÆt ®Çu hai lç ren
§Þnh vÞ: Chän mÆt
B lµm chuÈn th« ®Þnh vÞ
ba bËc tù do, mét chèt trô
ng¾n ®Æt vµo lç 20 ®Þnh
vÞ hai bËc tù do, vµ mét
chèt tr¸m vµo lç 12
®Þnh vÞ nèt 1 bËc tù do.
KÑp chÆt: KÑp chÆt
b»ng c¸c bu l«ng ®ai èc
cã trôc ren nèi víi c¸c
chèt trô vµ chèt tr¸m.
Chän m¸y: M¸y
phay n»m ngang v¹n
n¨ng 6H81. C«ng suÊt cña m¸y Nm = 6.3kW
Chän dao: Dïng dao phay ®Üa, cã c¸c kÝch thíc sau
Dao 1: D= 130, z= 16, B=8, lîng d t= 2mm
9
Dao 2: D= 60, z=16, B=10, lîng d t= 3mm
( Tra theo b¶ng 5-171 Sæ tay C«ng nghÖ ChÕ T¹o M¸y tËp 2):
ChÕ ®é c¾t ta chØ cÇn tÝnh cho dao 2: theo b¶ng 5-171 ta ®îc víi Sz=
0,13 mm ta cã v= 41m/ph
C¸c hÖ sè hiÖu chØnh:
k1: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo ®é cøng(HB=170-220) cña chi tiÕt gia
c«ng b¶ng 5-127 Sæ tay CNCTM2 k1 = 1
k2: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo tr¹ng th¸i cña bÒ mÆt gia
c«ng(cã vá cøng) cho trong b¶ng 5-126 trong Sæ tay CNCTM2 k2 = 0,9
k3: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chu kú bÒn cña dao k3=1
VËy tèc ®é tÝnh to¸n lµ: Vt=Vb.k1.k2.k3= 41.1.0,9.1 = 36.9 m/phót.
Sè vßng quay cña trôc chÝnh theo tèc ®é tÝnh to¸n lµ:
nt =
1000.vt 1000.36,9
D
3,14.60
195 vßng/phót
Ta chän sè vßng quay theo m¸y nm = 200 vßng/phót. Nh vËy, tèc ®é
c¾t thùc tÕ sÏ lµ:
Vtt =
.D.nm 3,14.60.200
37,68 m/phót.
1000
1000
Lîng ch¹y dao vßng lµ Sv = Sz.z = 0,13.16=2 mm/vßng.
Lîng ch¹y dao phót lµ SP = Sz. z. n = 0,13. 16. 200=416mm/ph2
Tra b¶ng 5-174 ta ®îc c«ng suÊt c¸t cÇn thiÕt mét dao lµ 2,5 kw,
nªn cña hai dao lµ 5kw <6,3 nªn tho¶ m·n
Nguyªn c«ng 6: Khoan, ta r« lç ren 4 ë vÊu ®Çu to.
LËp s¬ ®å g¸ ®Æt:
Dïng mÆt A lµm mÆt
chuÈn tinh khèng chÕ 3
bËc tù do, mét chèt trô
ng¾n ®Æt vµo lç 20
®Þnh vÞ hai bËc tù do, vµ
mét chèt tr¸m vµo lç
12 ®Þnh vÞ nèt 1 bËc
tù do.
KÑp chÆt: Dïng
má k Ñp cã ®Çu kÑp ch÷
C kÑp chÆt vµo mÆt ®Çu to cña cµng
Chän m¸y: M¸y khoan ®øng 2M112 cã ®êng kÝnh mòi khoan lín
nhÊt khi khoan thÐp cã ®é bÒn trung b×nh max = 12mm. C«ng suÊt cña
m¸y Nm = 0,6 kW
Chän dao: Mòi khoan cã kÝch thíc nh sau d1 = 3,4 mm, mòi ta r«
cã d2=4 mm
Lîng d gia c«ng: Víi lîng d khoan Zb1 = d1/2 = 1,7 mm.
ChÕ ®é c¾t: X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho khoan lç 3,4, chiÒu s©u c¾t t
= 1,7 mm, lîng ch¹y dao S = 0.1mm/v, tèc ®é c¾t V=32 m/phót. (b¶ng 586 STCNCTM tËp 2) Ta cã c¸c hÖ sè:
k1: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chu kú bÒn T cña dao, k1= 1
k2: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo tr¹ng th¸i thÐp, k2 = 1.
k3: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chiÒu s©u lç, k3 = 1.
k4: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo M¸c cña vËt liÖu mòi khoan,
10
k4 = 1.(hÖ sè k2 ,k3,k4 tra b¶ng 5- 87 STCNCTM tËp 2)
vt = vb.k1.k2.k3.k4 = 32.1.1.1.1 = 32 m/phót.
Ta x¸c ®Þnh sè vßng quay tÝnh to¸n cña trôc chÝnh nt vµo c«ng thøc:
nt =
1000.vt
1000.32
.d
3,14.3,4
2997 vßng/phót
ta chän sè vßng quay cña trôc chÝnh theo d·y sè vßng quay:
nm = 2844 vßng/phót
Tra b¶ng 5-88 ta cã c«ng suÊt cÇn thiÕt lµ 1,7 kw tho¶ m·n c«ng
suÊt lµm viÖc cña m¸y
X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho ta r« 4. tra b¶ng 5-188 STCNCTM-T2:
víi lîng ch¹y dao 0,2 mm/v ta cã tèc ®é c¾t lµ v= 5m/ph.
Ta x¸c ®Þnh sè vßng quay tÝnh to¸n cña trôc chÝnh nt vµo c«ng thøc:
nt =
1000.vt 1000.5
.d
3,14.4
398 vßng/phót
ta chän sè vßng quay cña trôc chÝnh theo d·y sè vßng quay:
nm = 400 vßng/phót
Nguyªn c«ng 7: Khoan, ta r« lç ren 4 ë vÊu ®Çu nhá.
LËp s¬ ®å g¸ ®Æt: Dïng mÆt Alµm mÆt chuÈn tinh khèng chÕ 3 bËc
tù do, mét chèt trô ng¾n ®Æt vµo lç 20 ®Þnh vÞ
hai bËc tù do, vµ mét chèt tr¸m vµo lç 12 ®Þnh
vÞ nèt 1 bËc tù do.
KÑp chÆt: Dïng má kÑp cã ®Çu kÑp ch÷ C
kÑp chÆt vµo mÆt ®Çu to cña cµng
Chän m¸y: M¸y khoan ®øng 2H125 cã ®êng kÝnh mòi khoan lín nhÊt khi khoan thÐp cã
®é bÒn trung b×nh max = 25mm. C«ng suÊt cña
m¸y Nm = 2,2 kW
Chän dao: Mòi khoan cã kÝch thíc nh sau
d1 = 3,4 mm, mòi ta r« cã d2=4 mm
Lîng d gia c«ng: Víi lîng d khoan Zb1
= d1/2 = 1,7 mm.
ChÕ ®é c¾t: X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho
khoan lç 3,4, chiÒu s©u c¾t t = 1,7 mm, lîng ch¹y dao S = 0.2mm/v, tèc
®é c¾t V=15 m/phót. (b¶ng 5-86 sæ tay c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y tËp 2). Ta
cã c¸c hÖ sè:
k1: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chu kú bÒn T cña dao, k1 = 1 k2:
HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo tr¹ng th¸i thÐp, k2 = 1.
k3: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo chiÒu s©u lç, k3 = 1.
k4: HÖ sè ®iÒu chØnh phô thuéc vµo M¸c cña vËt liÖu mòi khoan,
k4 = 1.(hÖ sè k2 ,k3,k4 tra b¶ng 5- 87 STCNCTM tËp 2)
vt = vb.k1.k2.k3.k4 = 15.1.1.1.1 = 15 m/phót.
Ta x¸c ®Þnh sè vßng quay tÝnh to¸n cña trôc chÝnh nt vµo c«ng thøc:
nt =
1000.vt 1000 .15
.d
3,14.3,4
1440 vßng/phót
ta chän sè vßng quay cña trôc chÝnh theo d·y sè vßng quay:
nm = 1440 vßng/phót
X¸c ®Þnh chÕ ®é c¾t cho ta r« 4. tra b¶ng 5-188 STCNCTM-T2:
víi lîng ch¹y dao 0,2mm/v ta cã tèc ®é c¾t lµ v= 5m/ph.
11
Ta x¸c ®Þnh sè vßng quay tÝnh to¸n cña trôc chÝnh nt vµo c«ng thøc:
nt =
1000.vt 1000.5
.d
3,14.4
398 vßng/phót
ta chän sè vßng quay cña trôc chÝnh theo d·y sè vßng quay:
nm = 400 vßng/phót
Nguyªn c«ng 8: KiÓm tra ®é song song cña ®êng t©m hai lç
LËp s¬ ®å g¸ ®Æt: Dïng mÆt A lµm mÆt chuÈn tinh khèng chÕ 3 bËc
tù do, mét chèt trô ng¾n ®Æt vµo lç 20 ®Þnh
vÞ hai bËc tù do. Lång trôc kiÓm tra vµo lç
12 cña cµng . Quay cµng quanh chèt ®Þnh
vÞ cho ®Õn khi trôc kiÓm tra ch¹m vµo c÷ t×.
HiÖu sè cña hai ®ång hå biÓu hiÖn ®é kh«ng
song song cña hai lç cµng .
Vi - TÝnh lîng d cho mét bÒ
mÆt vµ tra lîng bÒ mÆt cßn
l¹i.
Lîng d gia c«ng ®îc x¸c ®Þnh hîp lý vÒ trÞ sè vµ dung sai sÏ gãp
phÇn b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ v×:
Lîng d qu¸ lín sÏ tèn nguyªn vËt liÖu, tiªu hao lao ®éng ®Ó gia
c«ng nhiÒu ®ång thêi tèn n¨ng lîng ®iÖn, dông cô c¾t, vËn chuyÓn nÆng . .
. dÉn ®Õn gi¸ thµnh t¨ng.
Ngîc l¹i, lîng d qu¸ nhá sÏ kh«ng ®ñ ®Ó hít ®i c¸c sai lÖch cña
ph«i ®Ó biÕn ph«i thµnh chi tiÕt hoµn chØnh.
Trong c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y, ngêi ta sö dông hai ph¬ng ph¸p sau
®©y ®Ó x¸c ®Þnh lîng d gia c«ng:
Ph¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm.
Ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n ph©n tÝch.
Ph¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm x¸c ®Þnh lîng d gia c«ng b»ng
kinh nghiÖm. Nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p nµy lµ kh«ng xÐt ®Õn nh÷ng
®iÒu kiÖn gia c«ng cô thÓ nªn gi¸ trÞ lîng d thêng lín h¬n gi¸ trÞ cÇn thiÕt.
Ngîc l¹i, ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n ph©n tÝch dùa trªn c¬ së ph©n tÝch
c¸c yÕu tè t¹o ra líp kim lo¹i cÇn ph¶i c¾t gät ®Ó t¹o ra chi tiÕt hoµn
chØnh.
Trong ®å ¸n nµy chØ tÝnh lîng d theo ph¬ng ph¸p ph©n tÝch cho nguyªn
c«ng 3, cßn l¹i lµ thèng kª kinh nghiÖm.
*Nguyªn c«ng 1: Phay mÆt ®Çu thø nhÊt.
Theo tµi liÖu tham kh¶o ta cã:
12
Lîng d dËp 20,05mm.
Lîng d gia c«ng th« sau khi dËp: 1,5mm.
Lîng d gia c«ng tinh sau b¸n tinh: 0,5mm.
*Nguyªn c«ng 2: Phay mÆt ®Çu thø hai.
Lîng d dËp 2 0,5mm.
Lîng d gia c«ng th« sau khi dËp: 1,5 mm.
Lîng d gia c«ng tinh: 0,5 mm.
*Nguyªn c«ng 3: Khoan, khoÐt, doa lç 20.
Gia c«ng lç 20+0,084 ®¹t c¸c yªu cÇu sau ®©y:
§é nh¸m bÒ mÆt : Ra=2.5m.
VËt liÖu :
Chi tiÕt m¸y:
ThÐp 45.
Cµng g¹t.
Tr×nh tù gia c«ng bÒ mÆt lç 20 cña cµng g¹t gåm c¸c nguyªn c«ng
sau:
- Khoan lç ®Æc.
- KhoÐt réng lç.
- Doa lç.
C¶ ba nguyªn c«ng trªn ®Òu cã cïng chuÈn ®Þnh vÞ lµ:
MÆt ®¸y ®Þnh vÞ 3 bËc b»ng phiÕn t×, 2 khèi V (mét cè ®Þnh, mét
tuú ®éng) ®Þnh vÞ 3 bËc cßn l¹i trªn 2 mÆt trô.
Lîng d gia c«ng tÝnh cho c¸c nguyªn c«ng, c¸c bíc khoan, khoÐt,
doa lç 20.
2 Z min 2( Rz Ta a b )
C«ng thøc tÝnh:
RZa : ChiÒu cao nhÊp nh« tÕ vi do bíc c«ng nghÖ s¸t tríc ®Ó l¹i.
Ta: ChiÒu s©u líp h háng bÒ mÆt do bíc c«ng nghÖ s¸t tríc ®Ó l¹i.
a : Sai lÖch vÒ vÞ trÝ kh«ng gian do bíc c«ng nghÖ s¸t tríc ®Ó l¹i
( ®é cong vªnh, ®é lÖch t©m, ®é kh«ng song song …)
b : Sai sè g¸ ®Æt chi tiÕt ë bíc c«ng nghÖ ®ang thùc hiÖn.
2
2
Khoan lç tõ ph«i ®Æc.
Sau khi khoan theo b¶ng 13-TK§A- CNCTM:
Rza=40m; Ta= 60m.
Sai lÖch vÞ trÝ kh«ng gian tæng céng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
a =
2
c2 cm
13
Gi¸ trÞ cong vªnh c cña lç ®îc tÝnh theo c¶ hai ph¬ng híng kÝnh vµ híng
trôc:
c=
k .d 2 k .l 2
1,5.20 2 1,5.25 2
= 48 m.
Trong ®ã: Víi Dph«i=40 =>
Theo b¶ng 15 TK§A C«ng nghÖ ChÕ T¹o M¸y=>k =1,5
L=25, d=20
lµ chiÒu dµi vµ ®êng kÝnh lç.
Gi¸ trÞ cm (§é xª dÞch ph«i) ®îc tra theo b¶ng 17 -TK§A C«ng
nghÖ ChÕ T¹o M¸y: cm = 0,5 mm = 500m.
a = 48 2 5002 = 502,3 m.
Sai sè g¸ ®Æt chi tiÕt b ë bíc nguyªn c«ng ®ang thùc hiÖn ®îc x¸c
®Þnh b»ng tæng vÐct¬ sai sè chuÈn c vµ sai sè kÑp chÆt, nÕu kh«ng xÐt ®Õn
sai sè ®å g¸:
b = c2 k2
c : sai sè chuÈn( khi gèc kÝch thíc kh«ng trïng víi chuÈn ®Þnh vÞ)
c = 0.2 + 2.e (chän e = 0 kh«ng tån t¹i ®é lÖch t©m)
c = 0,2mm=200µm
k: s¹i sè kÑp chÆt (B¶ng 24) k = 55 m
b = c2 k2 = 552 2002 = 207,4m.
B©y giê ta cã thÓ x¸c ®Þnh lîng d nhá nhÊt theo c«ng thøc:
2.Zbmin = 2.(RZ + Ti+ i 1 i ) = 2.(40 + 60 + 502, 48 208,82 )
= 2.643,4 = 1286,8 m.
Lîng d nhá nhÊt cña khoÐt (gia c«ng th«):
2.Zbmin = 1286,8 m.
TÝnh lîng d cho bíc gia c«ng tinh( doa):
Sai lÖch kh«ng gian cßn l¹i sau khi khoÐt lµ:
1 = k.a ®èi víi gia c«ng lç th× k = 0,05, ®èi víi gia c«ng th«( hÖ
sè chÝnh x¸c ho¸).
1 = 0,05. 502,3 = 25,12 m.
b = 0,05.207,4= 10,37m.
RZi = 30 m.
Ti = 40 m.
2.Zbmin = 2.(30 + 40 + 25,122 10,37 2 )
= 2. 97,2= 194,4m.
Khi gia c«ng khoan: dmax=18,58 => dmin=dmax-=18,58-0,18=18,40
Khi gia c«ng khoÐt: dmax=19,89 => dmin=dmax-=19,89-0,07=19,82
Khi gia c«ng doa : dmax=20,08 => dmin=dmax-=20,08-0,02=20,06
Lîng d giíi h¹n: Sau khoan: 2Zmin=19,89-18,58 =1310 (m)
2Zmax=19,82-18,40 =1420 (m)
2
2
14
2
2
Sau khoÐt: 2Zmin= 20,08-19,89 =190 (m)
2Zmax=20,06-19,82 =240 (m)
Ta cã thÓ lËp ®îc b¶ng tÝnh to¸n lîng d nh sau:
Bíc RZa Ti
Zbmin
dt
Dmin Dmax 2Zmin
a
b
mm
m m m
m
m
m
m mm
m
Khoan 40 60 502,3
18,582 180 18,40 18,58
KhoÐt 30 40 25,12 207,4 643,4 19,889 70 19,82 19,89 1310
Doa
5 10
10,37
97,2 20,084 20 20,06 20,08 190
Tæng
1500
KiÓm tra:
Tph - Tch = 1660- 1500 = 160 = 180 - 20 = 2Zmax - 2Zmin
δ2- δ3=70-20=50
2Zmax-2Zmin=240-190=50
δ1- δ2=180-70=110
2Zmax-2Zmin=1420-1310=110
Nguyªn c«ng 4: Khoan, doa lç 12+0,07
Lîng d khoan 6.9mm ®¹t kÝch thíc lç 11.78 mm.
Lîng d doa 0,1mm ®¹t kÝch thíc lç 12.
Nguyªn c«ng 5: phay mÆt ®Çu hai vÊu.
KÝch thíc cho trªn b¶n vÏ chi tiÕt.
Nguyªn c«ng 6 ,7: Khoan ta r« ren M4.
Lîng d khi khoan 1,7 mm ®¹t kÝch thíc lç 3,4.
Ta r« ren M4 bíc 0,2mm.
Vii - TÝnh chÕ ®é c¾t cña mét bÒ mÆt nµo ®ã,
cßn tÊt c¶ c¸c bÒ mÆt gia c«ng kh¸c cña
chi tiÕt th× tra theo Sæ tay C«ng nghÖ [1-2].
Nguyªn c«ng tÝnh chÕ ®é c¾t( trïng nguyªn c«ng thiÕt kÕ ®å g¸):
Nguyªn c«ng 4 khoan, khoÐt, doa, v¸t mÐp lç 20+0,035. Ta cã c¸c th«ng
sè ®Çu vµo: M¸y khoan ®øng 2A135(K135) C«ng suÊt cña m¸y Nm = 6
kW, hiÖu suÊt = 0,8.
*TÝnh chÕ ®é c¾t khi khoan lç 18
ChiÒu s©u c¾t:t= 18 =9 mm
2
V
Cv D q
kv
T mS y .
Tèc ®é c¾t: Cã c«ng thøc:
Trong ®ã: theo b¶ng 5-28 trang 23, víi mòi khoan b»ng thÐp giã, lîng ch¹y dao S=0,36 mm >0.2 Cv=9,8; y=0, 5; q =0,4; m=0,2. khi khoan
kh«ng cã dung dÞch tr¬n nguéi.
15
2Zmax
m
1420
240
1660
T : Chu kú bÒn, víi dao b»ng thÐp giã T=45 phót (tra b¶ng 5-30 sæ
tay c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y tËp 2)
kv: HÖ sè ®iÒu chØnh chung cho tèc ®é c¾t khi tÝnh ®Õn c¸c ®iÒu
kiÖn thùc tÕ:
kV=kMV.kUV.kLV.
kMV: HÖ sè phô thuèc vµo vËt liÖu gia c«ng. §èi víi thÐp 45 (tra
b¶ng 5-1 STCNCTM tËp 2)
kMV=1
kUV: HÖ sè phô thuéc vµo vËt liÖu dông cô c¾t. Theo b¶ng 5-6
STCNCTM tËp 2 cã kUV=1
kLV: HÖ sè phô thuéc vµo chiÒu s©u khoan. L=25mm, theo b¶ng 531 cã kLV=1
9,8.18 0 , 4
1.1.1 24 (m/phót).
45 0 , 2.0,36 0, 5
1000.v
1000.24
.
D
n=
= 3,14.18 =425 (vßng/phót)
v=
Tra theo m¸y cã nm=450
Theo sæ tay cã , m« men c¾t khi khoan:
q
y
MX = 10.CM.D .S .kp
Theo b¶ng 5.32 STCNCTM2 cã:
CM = 0,0345; q = 2; y = 0,8.
Theo b¶ng 5.9 STCNCTM2 cã:
kP = kMP = 1
2
0.8
MX=10. 0,0345 .18 0,36 .1=39,4 Nm
q
y
Lùc c¾t: P0=10.CP.D .S .kP
Theo b¶ng 5.32 cã CP=68; q=1;
y =0,8
1
0 ,8
P0=10. 68. 18 . 0,36 . 1=5405 N
C«ng suÊt c¾t:
M x .n
39,4.450
Ne= 9750 = 9750 =1,8 kw
so víi c«ng suÊt m¸y Ne<.Nm nghÜa lµ 1,8<2,8.0,8
M¸y 2A125 ®ñ c«ng suÊt ®Ó gia c«ng lç 18
2.TÝnh chÕ ®é c¾t khi khoÐt lç 19,8
ChiÒu s©u c¾t:t=0.9 mm
Cv D q
m x y kv
Tèc ®é c¾t: V T .t .S
Ta cã theo b¶ng5-30: T=30 phót, theo b¶ng5-112: S=0,56 mm/vßng
Theo b¶ng 5-29 STCNCTM tËp 2 ta cã c¸c hÖ sè :Cv=16,3 q=0,3
x=0,2 y=0, 5 m=0,3
16,3.19,8 0,3.1
=20
30 0,3 0,9 0 , 2 0,56 0,5
1000.V
1000.20
n= .D = 3,14.19,8 =322
V=
v/p
chän theo m¸y nm=360 v/p
TÝnh m«men xo¾n: Theo sæ tay CNCTM tËp 2 trang 21 ta cã
q
x
y
M=10. CM D .t .S .kp
Theo b¶ng 5-32 STCNCTM tËp 2 ta cã :CM=0,09 q=1 x=0,9 y=0,8
16
M= 10.0,09 .19,8.0,90,9.0,560,8.1=10,2(Nm)
x
q
y
TÝnh lùc c¾t: P0 =10.Cp.t .D .S .Kp
Theo b¶ng 5-23 STCNCTM tËp 2 ta cã: Cp=67 ; x=1,2 ; y=0,65
P0=10.67.0,91,2.19,80.0,560,65.1=405 (N)
TÝnh c«ng suÊt c¾t :Theo sæ tay c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y tËp 2 ta cã
M x .n
10,2.360
9750
Ne=
= 9750 =0,4 kw
3.TÝnh chÕ ®é c¨t cho nguyªn c«ng doa
ChiÒu s©u c¾t: t=0.1 mm
Cv D q
kv
T m .t x .S y
Tèc ®é c¾t: V
Theo b¶ng5-30 Ta cã T=40 phót,
Theo b¶ng 5-27 cã S=1mm/vßng
Theo b¶ng 5-29 STCNCTM tËp 2 ta cã c¸c hÖ sè :Cv=10,5
x=0,2 y=0,65 m=0,4
q=0,3
10,5.20 0, 3.1
=9,3 m/phut
40 0, 4 0,10, 210, 65
1000.V 1000.9,3
n= .D = 3,14.20 =148 v/p
V=
Tra theo m¸y nm=150 v/p
TÝnh m«men xo¾n: Theo sæ tay CNCTM tËp 2 trang 21 ta cã
x
y
Mx=(10 Cp D.t .Sz .Z)/200
Theo b¶ng 5-32 STCNCTM tËp 2 ta cã :Cp=67 x=1,2 y=0,65
Sz= S = 1 =0.1 mm/rang
10 10
1, 2
0 , 65
Mx= 67.0,1 .0,1 .20.10
200
=0,95(Nm)
TÝnh c«ng suÊt c¾t :Theo sæ tay c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y tËp 2 ta cã
M x .n
0,95.150
Ne= 9750 = 9750 =0,015 kw
viii- TÝnh thêi gian gia c«ng c¬ b¶n cho tÊt
c¶ c¸c nguyªn c«ng.
Trong s¶n xuÊt hµng lo¹t vµ s¶n xuÊt hµng khèi thêi gian nguyªn
c«ng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau ®©y:
Ttc = To + Tp + Tpv + Ttn
Trong ®ã :
Ttc - Thêi gian tõng chiÕc (thêi gian nguyªn c«ng).
To - Thêi gian c¬ b¶n ( thêi gian cÇn thiÕt ®Ó biÕn ®æi trùc tiÕp h×nh
d¹ng, kÝch thíc vµ tÝnh chÊt c¬ lÝ cña chi tiÕt; thêi gian nµy cã thÓ ®îc
thùc hiÖn b»ng m¸y hoÆc b»ng tay vµ trong tõng trêng hîp gia c«ng cô thÓ
cã c«ng thøc tÝnh t¬ng øng).
Tp - Thêi gian phô ( thêi gian cÇn thiÕt ®Ó ngêi c«ng nh©n g¸, th¸o
chi tiÕt, më m¸y, chän chÕ ®é c¾t, dÞch chuyÓn ô dao vµ bµn m¸y, kiÓm tra
17
kÝch thíc cña chi tiÕt ...). Khi x¸c ®Þnh thêi gian nguyªn c«ng ta cã thÓ gi¸
trÞ gÇn ®óng Tp = 10%To.
Tpv - Thêi gian phôc vô chç lµm viÖc gåm: thêi gian phôc vô kü
thuËt (Tpvkt) ®Ó thay ®æi dông cô, mµi dao, söa ®¸, ®iÒu chØnh m¸y, ®iÒu
chØnh dông cô (Tpvkt = 8%To); thêi gian phôc vô tæ chøc (T pvtc) ®Ó tra dÇu
cho m¸y, thu dän chç lµm viÖc, bµn giao ca kÝp (Tpvtc=3%To).
Ttn - Thêi gian nghØ ng¬i tù nhiªn cña c«ng nh©n (Ttn = 5%To).
X¸c ®Þnh thêi gian c¬ b¶n theo c«ng thøc sau ®©y:
To =
L L1 L 2
S .n
Trong ®ã:
L - ChiÒu dµi bÒ mÆt gia c«ng (mm).
L1 - ChiÒu dµi ¨n dao (mm).
L2 - ChiÒu dµi tho¸t dao (mm).
S - Lîng ch¹y dao vßng(mm/vßng).
n - Sè vßng quay hoÆc hµnh tr×nh kÐp trong 1 phót.
1. Thêi gian c¬ b¶n cña nguyªn c«ng 1: Phay mÆt ®Çu A b»ng dao
phay mÆt ®Çu:
Phay th« :
L = 182,5 mm.
L1 = t ( D t ) (0,5 3) = 1,5(80 1,5) + 2 = 12,85
L2 = (2 5) mm. Chän L2=5
Thêi gian phay th«:
T1 =
L L1 L2
= 182,5 12,85 5 = 0,25 phót
800
S .n
Phay tinh :
L = 182,5 mm.
L1 = t ( D t ) (0,5 3) =
L2 = (2 5) mm. Chän L2=5
Thêi gian phay tinh:
T2 =
0,5(80 0,5)
+ 2 = 8,3
L L1 L2
= 182,5 8,3 5 = 0,24 phót
800
S .n
Thêi gian phay mÆt A:
T01 = T1+T2=0,25+ 0,24 = 0,49 phót
2. Thêi gian c¬ b¶n cña nguyªn c«ng 2: Phay mÆt B cña cµng.
T02 = T01= 0,49 phót
3. Thêi gian c¬ b¶n cña nguyªn c«ng 3: Khoan, khoÐt, doa lç
20+0,084.
TÝnh thêi gian c¬ b¶n nguyªn c«ng:
T03= T1 + T2 + T3
Trong ®ã
T1lµ thêi gian c¬ b¶n cho khoan.
T2 lµ thêi gian c¬ b¶n cho khoÐt.
T3 lµ thêi gian c¬ b¶n cho doa.
Thêi gian c¬ b¶n mçi bíc ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
T1 = L L1 L2 .i (phót).
víi:
S .n
L: chiÒu dµi bÒ mÆt gia c«ng (mm).L=25mm
L1: ChiÒu dµi ¨n dao (mm).
L2: ChiÒu dµi tho¸t dao (mm).
S: Lîng ch¹y dao vßng (mm/vßng).
n: Sè vßng quay hoÆc hµnh tr×nh kÐp trong mét phót
18
Thêi gian c¬ b¶n cña khoan
L1 = d cot g (0,5 2) = 18 . cotg600 +2= 7,2 mm
2
2
L2 = (13)mm. Chän L2=3mm
Nh trªn ta cã:
S= 0,36mm/vßng.
n= 450(v/ph)
L = 25 mm
Thay vµo c«ng thøc ta cã:
25 7,2 3
T1 = 0,36.450 = 0,22 (ph)
Thêi gian c¬ b¶n cña khoÐt réng lç:
L= 25 mm
L1 =
Dd
2
.cotg +(0,52) =
19,8 18
.cotg45+
2
2 =2,9
L2= (0,52) mm. LÊy L2 = 2 mm
25 2,9 2
T2 = 0,56.360 = 0,15 (ph)
øng víi s¬ ®å doa lç th«ng suèt cã:
L1 =
Dd
2
.cotg +(0,52) =
20 19,8
2
.cotg45+ 2 =2,1
L2 = (13)mm. chän L2=3mm
Theo trªn doa lç th«ng suèt ta cã:
S =1mm/vßng.
n= 150(v/ph)
L = 25mm
Thay vµo c«ng thøc ta cã:
25 2,1 3
T3 =
= 0,2 (ph)
1.150
Thêi gian gia c«ng c¬ b¶n:
T03 = 0,23+ 0,15+ 0,2 =0,58 (ph).
4. Thêi gian c¬ b¶n cña nguyªn c«ng 4: Khoan, doa lç 12+0,07.
TÝnh thêi gian c¬ b¶n nguyªn c«ng:
T03= T1 + T2
Trong ®ã
T1lµ thêi gian c¬ b¶n cho khoan.
T2 lµ thêi gian c¬ b¶n cho doa.
Thêi gian c¬ b¶n cña khoan
L1 = d cot g (0,5 2) = 11,8 . cotg600 +2= 5,4 mm
2
2
L2 = (13)mm. Chän L2=3mm
Nh trªn ta cã:
S= 0,27mm/vßng.
n= 570(v/ph)
L = 25mm
Thay vµo c«ng thøc ta cã:
25 5,4 3
T1 = 0,27.570 = 0,22 (ph)
øng víi s¬ ®å doa lç th«ng suèt cã:
L1 =
Dd
2
.cotg +(0,52) =
12 11,8
2
19
.cotg45+ 2 =2,1
L2 = (13)mm. chän L2=3mm
Theo trªn doa lç th«ng suèt ta cã:
S =0,8mm/vßng.
n= 250(v/ph)
L = 25mm
Thay vµo c«ng thøc ta cã:
25 2,1 3
T3= 0,8.250 = 0,15 (ph)
Thêi gian gia c«ng c¬ b¶n:
T04 = 0,22+ 0,15 = 0,37 (ph).
5. Thêi gian c¬ b¶n cña nguyªn c«ng 5: Phay hai vÊu b»ng dao
phay ®Üa :
L = 8 mm.
L1 = (25)= 49 mm
L2 = (3 10) mm. Chän L2=6
Thêi gian phay
T05 =
L L1 L2
= 8 49 6 = 0,16 phót
200.2
S .n
6. Thêi gian c¬ b¶n cña nguyªn c«ng 6: Khoan, ta r« M4 cña ®Çu
to
TÝnh thêi gian c¬ b¶n nguyªn c«ng:
T06= T1 + T2
Trong ®ã
T1lµ thêi gian c¬ b¶n cho khoan.
T2 lµ thêi gian c¬ b¶n cho ta r«.
Thêi gian c¬ b¶n cña khoan
L1 = d cot g (0,5 2) = 3,4 . cotg600 +2= 3 mm
2
2
L2 = (13)mm. Chän L2=3mm
Nh trªn ta cã:
S= 0,1 mm/vßng.
n= 2844 (v/ph)
L = 13mm
Thay vµo c«ng thøc ta cã:
13 3 3
T1 = 0,1.2844 = 0,07 (ph)
øng víi s¬ ®å ta r« lç cã:
L1= L2 = (13) bíc ren. chän L2=2mm
Theo trªn doa lç th«ng suèt ta cã:
S =0,2mm/vßng.
n= 2844(v/ph)
L = 13mm
Thay vµo c«ng thøc ta cã:
13 2 2
T3= 2. 0,2.2844 = 0,06 (ph)
Thêi gian gia c«ng c¬ b¶n:
T06 = 0,07+ 0,06 = 0,13 (ph).
7. Thêi gian c¬ b¶n cña nguyªn c«ng 7: Khoan, ta r« M4 ®Çu nhá
T07= T1 + T2
20
- Xem thêm -
.DOC 
25 
219 
106 
