Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
lêi më ®Çu
§Êt n-íc ta ®ang trªn ®-êng ®æi míi, víi môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ nh»m thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, n©ng cao chÊt l-îng
cuéc sèng cña ng-êi d©n, tõng b-íc hoµ nhËp vµo c¸c n-íc trong khu vùc,
còng nh- trªn thÕ giíi. §Ó thùc hiÖn ®-îc môc tiªu nµy, cÇn thùc hiÖn tèt
c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ tõ trung bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng,
trong ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña toµn x· héi nãi chung vµ hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh cña tùng doanh nghiÖp nãi riªng lµ rÊt quan träng.
Tr-íc ®©y, trong nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh kh«ng ®-îc chó träng do doanh nghiÖp chØ thùc hiÖn theo chØ
tiªu kÕ hoÆch cña Nhµ n-íc, kh«ng ph¶i c¹nh tranh, l·i hay lç do Nhµ
n-íc chÞu. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho n-íc ta tôt hËu
so víi thÕ giíi cßn trong c¬ chÕ thÞ tr-êng s¶n xuÊt kinh doanh nh- thÕ
nµo phô thuéc vµo lµ do cung cÇu thÞ tr-êng quyÕt ®Þnh nªn tÝnh c¹nh
tranh rÊt cao, ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi c«ng
t¸c qu¶n lý vµ s¶n xuÊt cho khoa häc, hîp lý n©ng cao tÝnh linh ho¹t trong
kinh doanh vµ ®Æc biÖt lµ n©ng cao ®-îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, cã
nh- vËy míi ®¶m b¶o ®-îc sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp.
HiÖn nay, n-íc ta ch-a cã mét nÒn c«ng nghiÖp hoµn chØnh cã tr×nh
®é c«ng nghÖ cao, nªn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ cÇn
thiÖt vµ còng rÊt khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ d-íi ngµnh dÖt may. Do vèn ®Çu tthÊp, sè l-îng lao ®éng lín, chÊt l-îng s¶n phÈm míi chØ ®¸p øng nhu
cÇu, trong n-íc, ch-a ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng quèc tÕ nªn c¸c
doanh nghiÖp ViÖt Nam míi chØ gia c«ng thuª cho n-íc ngoµi lµ chñ yÕu,
®iÒu nµy h¹n chÕ rÊt nhiÒu kh¶ n¨ng chñ ®éng vµ linh ho¹t cña doanh
nghiÖp. Tuy nhiªn, ngµnh dÖt may ViÖt Nam cã -u ®iÓm yªu cÇu kü thuËt
cña kh¸ch hµng. Nh- vËy, viÖc n©ng cao hiÖu quña s¶n xuÊt kinh doanh ë
c¸c doanh nghiÖp dÖt may kh«ng ph¶i khã kh¨n, ®iÒu cÇn quan t©m lµ
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c¸ch thøc tæ chøc ë mçi doanh nghiÖp cã tËn dông lîi thÕ vµ h¹n chÕ
®-îc ®iÓm yÕu hay kh«ng.
XuÊt ph¸t tõ tÇm quan träng cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh, cïng víi nh÷ng lý luËn ®· häc vµ thùc tÕ t¹i xÝ nghiÖp may Thanh
Tr×, em ®· ®i s©u nghiªn cø ®Ò tµi: “hiÖu qu¶ s¶n xuÊt ®iÒu kiÖn t¹i xÝ
nghiÖp may xuÊt khÈu Thanh Tr×” víi c¬ së sè liÖu minh ho¹ ®îc lÊy t¹i
xÝ nghiÖp. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu dùa trªn c¬ së lý luËn, kÕt hîp víi
kh¶o s¸t thùc tÕ t¹i xÝ nghiÖp, tõ ®ã rót ra nh÷ng nhËn xÐt vµ ®Ò xuÊt gi¶i
ph¸i hoµn thiÖn.
Do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ, chuyªn ®Ò nµy sÏ kh«ng tr¸nh khái thiÕu
sãt, rÊt mong ®-îc sù gióp ®ì cña thÇy h-íng dÉn vµ c¸c c« chó trong xÝ
nghiÖp .
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn I
C¬ së lý luËn vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
I-/
Nh÷ng quan niÖm vµ vai trß cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh trong doanh nghiÖp.
1-/ Nh÷ng quan ®iÓm:
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng d-íi bÊt kú h×nh thøc kinh doanh nµo mäi
doanh nghiÖp ®Òu cã 2 môc tiªu chung lµ:
- Lµm ra s¶n phÈm, dÞch vô phôc vô cho tiªu dïng x· héi.
- TÝch luü cho b¶n th©n doanh nghiÖp ®Ó më réng s¶n xuÊt vµ ®¶m b¶o cuéc
sèng c¸n bé cho c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp.
NÕu ®¹t ®-îc môc tiªu nµy th× doanh nghiÖp ®· ®¹t ®-îc hiÖu qu¶ kinh doanh.
Cã nhiÒu quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tr-íc ®©y ng-êi ta coi
hiÖu qu¶ lµ kÕt qu¶ ®¹t ®-îc trong kinh doanh tøc lµ doanh thu tiªu thô s¶n phÈm
hay dÞch vô. Ngµy nay xuÊt ph¸t tõ nh÷ng luËn ®iÓm cña lý thuyÕt hÖ thèng thÞ
c¸c nh¯ kinh tÕ v¯ thèng kª cho rºng: “hiÖu qu° l¯ mét ph¹m trï ph°n ¸nh yªu
cÇu cña quy luËt kiÖm thêi gian.
Tøc lµ trong lao ®éng con ng-êi t¹o ra mét s¶n phÈm hay dÞch vô trong mét
kho¶ng thêi gian ng¾n nhÊt th× ®-îc coi lµ lao ®éng ®¹t hiÖu qña cao.
VÝ dô ®Ó tÝnh n¨ng suÊt lao ®éng cña ng-êi nµy so víi ng-êi kh¸c th× chóng
ta so s¸nh thêi gian cña hai ng-êi lµm ra mét s¶n phÈm hoÆc ng-êi l¹i trong mét
thêi gian nhÊt ®Þnh th× mçi ng-êi t¹o ra bao nhiªu s¶n phÈm (n¨ng suÊt ph¶n ¸nh
hiÖu qu¶). Con ng-êi lao ®éng ®Ó t¹o ra s¶n phÈm tiªu dông cho x· héi vµ lao
®éng ®-îc tÝnh b»ng thêi gian. VËy víi mét môc tiªu nhÊt ®Þnh con ng-êi ph¶i
thùc hiÖn trong thêi gian Ýt nhÊt cã thÓ hay nãi c¸ch kh¸c, trong mét kho¶n thêi
gian nhÊt ®Þnh kÕt qu¶ ®¹t ®-îc ph¶i cao nhÊt.
Tíi ®©y ta cã thÓ ®Þnh nghÜa: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét hÖ th«ng
chØ tiªu so s¸nh, biÓu hiÖn møc ®é tiÕt kiÖn chi phÝ trong mét ®¬n vÞ kÕt qu¶ h÷u
Ých cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong mét thêi kú. HoÆc cã thÓ hiÓu: “hiÖu qu°
kinh doanh ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp th«ng
qua c¸c chØ tiªu ®Æc tr-ng kÕ to¸n ®-îc x¸c ®Þnh b»ng tû lÖ so s¸nh gi÷a ®Çu ra
vµ ®Çu vµo. Trong ®ã ®Çu vµo gåm c¸c nguån lùc ®éng vËt ho¸ vµ chi phÝ lao
®éng sèng. §Çu ra lµ doanh thu hoÆc c¸c chi tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ®¹t ®-îc.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Qua nh÷ng quan niÖm ®· tr×nh bµy ë trªn ®· lµm râ phÇn nµo vÒ hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó tõ ®ã cã thÓ rót ra vai trß cña nã trong nÒn kinh tÕ vÜ m«
cung nh- t¹i c¸c doanh nghiÖp.
2-/ Vai trß cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
VÒ mÆt lý luËn:
Cã thÓ nãi r»ng nhiÖm vô trung t©m cña c«ng t¸c qu¶n lý, kinh tÕ lµ sö dông
mét c¸c lîi nhÊt ph©n phèi hîp lý nhÊt c¸c nguån vèn vµ lao ®éng tiÕt kiÖn thêi
gian. TÝnh chÊt toµn diÖn trong sù ho¹t ®éng ph¸t triÓn vµ trong viÖc tiªu dïng
cña mçi con ng-êi còng nh- toµn x· héi ®Òu phô thuéc vµo sù tiÕt kiÖm thêi
gian. Doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, ®êi sèng lao ®éng muèn ngµy
mét tèt h¬n th× doanh nghiÖp ph¶i biÕt qu¶n lý, sö dông, cã hiÖu qu¶ c¸c nguån
lùc vµ chi phÝ cña m×nh. Muèn sö dông cã hiÖu qu¶ th× ph¶i x¸c ®Þnh môc ®Ých
cÇn thiÕt ®¹t ®-îc ®Ó tõ ®ã dù ®o¸n c¸c kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp
nh- tæng doanh thu, lîi nhuËn, NSL§...
VÒ mÆt thùc tiÔn.
Môc tiªu ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp lµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bëi v× môc ®Ých kinh doanh lµ kiÕm lîi nhuËn. §ång
thêi trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ më cöa n-íc ta hiÖn nay ®ang ngµy cµng hoµ
nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi th× sù c¹nh tranh trong n-íc vµ ngoµi n-íc cµng
quyÕt liÖt. §iÒu ®ã b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i
kh«ng ngõng më réng quy m« ph©n x-ëng kinh doanh, n©ng cao hiÖu qu¶, c¶i
tiÕn mÉu m· vµ n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, dÞch vô ngµy cµng ®· d¹ng,
phong phó.
Nãi tãm l¹i, tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ngµy nay khi ®i vµo s¶n xuÊt kinh
doanh môc tiªu tr-íc nhÊt lµ lîi nhuËn, mµ lîi nhuËn l¹i phô thuéc vµo hiÖu qu¶
s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc sö dông c¸c nguån lùc cµng tèt bao nhiªu th× hiÖu qu¶
kinh tÕ cña doanh nghiÖp cµng ®-îc n©ng cao bÊy nhiªu, chi phÝ gi¸ thµnh cho
mét s¶n phÈm gi¶m lµm lîi nhuËn t¨ng lªn.
II-/ HÖ th«ng chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp.
1-/ Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ vµ ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh
a-/ Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh.
Tiªu chuÈn theo nghÜa kh¸i qu¸t tr×u t-îng lµ tiªu thøc (tÝnh chÊt vµ nÐt ®Æc
tr-ng), ®Æc biÖt ®Ó ®¸nh gi¸ mét sù vËt phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt tÝnh
theo nghÜa hÑp nã l¯ “ngìng” l¯ “møc” lºm c¨n cø ®Ó kÕt luËn hiÖu qu° hay
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
kh«ng vÒ mÆt “chØ tiªu hiÖu qu°” ®ang xÐt vÊn ®Ò ®Æc ra l¯ ph°i x¸c ®Þnh “cét
mèc” l¯m c¬ së ®¸nh gi¸ trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x¸c ®Þnh cét mèc Êy l¯ vÊn
®Ò hÕt søc phøc t¹p, tuú thuéc ë ph-¬ng diÖn xem xÐt vµ quan ®iÓm nh×n nhËn
cña ng-êi nghiªn cøu, ë møc ®Þch b¶n chÊt cña hiÖn t-îng kinh tÕ ®-îc xem xÐt.
Trong kinh doanh tiªu chuÈn hiÖu qu¶ mang tÝnh chÊt t-¬ng ®èi, nã co d·n
linh ho¹t, theo ho¯n c°nh kh¸ch quan v¯ chñ quan ta Ýt nãi ®Õn nh÷ng “con sè”
cña tiªu chuÈn hiÖu qu¶ lµm c¨n cø ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Tiªu chuÈn
hiÖu qu¶ mang tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh nhiÒu h¬n lµ ®Þnh l-îng cã quan ®iÓm cho
r»ng tiªu chuÈn hiÖu qu¶ lµ hiÖu qu¶ tèi -u ®-îc x¸c ®Þnh b»ng ph-¬ng ph¸p tèi
-u. Tøc lµ, sù kú väng h-íng tíi møc tèi ®a hiÖu qu¶ cã thÓ. Tiªu chuÈn cña hiÖu
qu¶ lµ sù chØ dÉn vÒ t tëng trong ho¹t ®éng kinh tÕ “max” vÒ kÕt qu° v¯ “min”
vÒ chi phÝ mµ kh«ng chØ râ lµ bao nhiªu míi ®-îc coi lµ hiÖu qu¶, lîi nhuËn cµng
nhiÒu th× hiÖu qu¶ n©ng cao, cã ý kiÕn cho r»ng tiªu chuÈn hiÖu qu¶ lµ biÓu hiÖn
biÕn ®æi phï hîp cña ®éng th¸i c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ ph¶i so s¸nh n¨m tr-íc c¸c
chØ tiªu hiÖu qu¶ t¨ng gi¶m nh- thÕ nµo.
C¸c chØ tiªu nh- NSL§, møc chi phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cña n¨m nay
t¨ng h¬n n¨m tr-íc lµ cã hiÖu qu¶.
Trong thùc tiÔn, tiªu chuÈn lµ c¨n cø c¬ b¶n, chñ chèt ®Ó nhËn râ thùc tÕ
kh¸ch quan, qua lý luËn vµ dông sè liÖu cô thÓ khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ ë
mét doanh nghiÖp ®Ó thÊy râ xu h-íng vµ b¶n chÊt cña hiÖn t-îng mét c¸ch chi
tiÕu vµ chÝnh x¸c cÇn ph¶i tu©n thñ c¸c yªu cÇu sau:
- TÝnh thiÕt thùc trong nhËn thøc vµ qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt còng nhc¸c bé phËn cÊu thµnh nã.
- Phï hîp víi tr×nh ®é tÝnh to¸n thèng kª trong c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn nhÊt
®Þnh cña doanh nghiÖp.
- TÝnh thèng nhÊt trong ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh, tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu.
- TÝnh so s¸nh gi÷a c¸c chØ tiªu h×nh thµnh v× chØ tiªu hiÖu qu¶.
b-/ Ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh.
HÖ th«ng chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp gåm
c¸c chØ tiªu tæng hîp vµ chØ tiªu c¸ biÖt ®Ó ph¶n ¸nh c¸c mÆt riªng biÖt cña nã.
C¸c chØ tiªu ph¶i cã mèi liªn hÖ rµng buéc chÆt chÏ víi nhau, ®¶m b¶o mçi chØ
tiªu tæng hîp ph¶i b¶o chïm lªn c¸c chØ tiªu bé phËn.
§Ó x¸c ®Þnh møc ®é hiÖu qu¶ kinh doanh th× cã thÓ lÊy c¸c chØ tiªu ë kú
thùc hiÖn ®em so s¸nh víi kú gèc hoÆc kú tr-íc.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
VÒ nguyªn t¾c x©y dùng chØ tiªu ph¶i cã quan ®iÓm thùc tiÔn b¶o ®¶m tÝnh
kh¶ thi thuËn lîi cho viÖc ¸p dông thùc tÕ.
Cø mçi chi tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt so víi mét chØ tiªu ph¶n ¸nh chi
phÝ nguån hoÆc yÕu tè trung gian sÏ ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tÝnh theo tiªu chuÈn Q/A.
Q: KÕt qu¶ ®Çu ra.
A: ChØ tiªu ®Çu vµo.
HoÆc theo chiÒu ng-îc l¹i A/Q. Tuy tõng mùc ®Ých nghiªn cøu ph¶n ¸nh
kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸c cho biÕt kh¶ n¨ng tÝch luü
vèn kinh doanh vµ më réng kinh doanh cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng thanh to¸n
c«ng nî, kh¶ n¨ng thu nhËp cña ng-êi lao ®éng vµ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp trªn thÞ tr-êng.
2-/ C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn hÖ th«ng chØ tiªu.
a-/ Theo néi dung kinh tÕ cña nh©n tè.
- Nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh ph¶n ¸nh qui m« s¶n xuÊt
kinh doanh nh-: sè l-îng lao ®éng, vËt t-, tiÒn vèn...
- Nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp nh-: c¸c kh©u cung øng, s¶n xuÊt., tiªu thô...
b-/ Theo tÝnh tÊt yÕu cña nh©n tè.
- Nh©n tè chñ quan: Ph¸t sinh vµ t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh lµ do sù
chi phèi cña b¶n th©n doanh nghiÖp, ch¼ng h¹n: gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm, t¨ng thêi gian lao ®éng, tiÕt kiÖm hao phÝ nguyªn vËt liÖu...lµ
tuú thuéc vµo sù nç lùc cña b¶n th©n doanh nghiÖp.
- Nh©n tè kh¸ch quan: ph¸t sinh vµ t¸c ®éng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh nh- lµ
mét yªu cÇu tÊt yÕu, ngoµi sù chi phèi cña b¶n th©n doanh nghiÖp ch¼ng h¹n: gi¸
c¶ thÞ tr-êng, thuÕ suÊt, møc ®é c¹nh tranh...
ViÖc ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh theo sù t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè chñ
quan vµ kh¸ch quan gióp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n nh÷ng nç lùc cña b¶n
th©n doanh nghiÖp vµ t×m h-íng t¨ng nhanh hiÖu qu¶ kinh doanh.
c-/ Theo xu h-íng t¸c ®éng cña nh©n tè bao gåm:
- Nh©n tè tÝch cùc: cã t¸c ®éng lµm t¨ng qui m« cña kÕt qu¶ kinh doanh bao
gåm tÊt c¶ c¸c yÕu tè cã t¸c ®éng tèt lµm ¶nh h-ëng xÊu tíi kÕt qu¶ kinh doanh.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§¸ng gi¸ kÕt qu¶ kinh doanh theo h-íng t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè tÝch cùc
vµ tiªu cùc gióp cho doanh nghiÖp chñ ®éng lµm mäi biÖn ph¸p ®Ó ph¸t huy
nh÷ng nh©n tè tÝch cùc, t¨ng nhanh kÕt qu¶ kinh doanh. §ång thêi h¹n chÕ tèi ®a
nh÷ng nh©n tè tiªu cùc, cã t¸c dông xÊu ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
Còng cÇn l-u ý: ViÖc ph©n lo¹i nh©n tè ph¶i tuú thuéc vµo mçi quan hÖ cô
thÓ cña nh©n tè víi chØ tiªu ph©n tÝch sù ph©n biÖt gi÷a chóng chØ cã ý nghÜa
t-¬ng ®èi vµ chóng cã thÓ chuyÓn ho¸ cho nhau. VÝ dô: L-îng hµng ho¸ tiªu thô
lµ chØ tiªu ph©n tÝch khi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ tiªu thô, nh-ng l¹i lµ nh©n tè khi ph©n
tÝch møc lîi nhuËn vÒ tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸.
3-/ HÖ thèng chØ tiªu:
3.1-/
ChØ tiªu tæng hîp.
Lµ chØ tiªu bao chïm lªn c¸c chØ tiªu c¸ biÖt tøc lµ sù biÕn ®éng cña chØ tiªu
tæng hîp x¶y ra khi cã sù biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu c¸ biÖt.
a. Tû suÊt lîi nhuËn cña vèn s¶n xuÊt.
P1 = Lỗi!
C«ng thøc nµy cho thÊy mét ®ång vèn ®Çu t- vµo s¶n xuÊt kinh doanh sÏ
t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn, nÕu tû suÊt lîi nhuËn cña vèn s¶n xuÊt cµng cao
th× hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp cµng cao vµ ng-îc l¹i. §Ó ®¹t ®-îc ®iÒu
nµy doanh nghiÖp ph¶i lµm sao ®Ó t¨ng ®-îc lîi nhuËn vµ gi¶m ®-îc vèn s¶n
xuÊt kinh doanh. Nh-ng kh«ng cã nghÜa lµ gi¶m vèn s¶n xuÊt kinh doanh th× cã
hiÖu qu¶ mµ ph¶i chän mét møc vèn phï hîp ®Ó cã thÓ cã lîi nhuËn cao nhÊt.
b. Tû träng lîi nhuËn trong tæng gi¸ trÞ kinh doanh.
P2 = Lỗi!
Trong ®ã tæng gi¸ trÞ kinh doanh chÝnh lµ tæng doanh thu cña doanh nghiÖp
trong tõng thêi kú. Tuú tõng mÆt hµng kinh doanh mµ tû träng lîi nhuËn kh¸c
nhau. Trong c«ng thøc nµy nÒn tû träng lîi nhuËn cµng cao th× doanh nghiÖp
kinh doanh cµng cã hiÖu qu¶. Nh-ng ë ®©y chØ so s¸nh trªn møc ®é tû träng t-¬ng
®èi, nÕu ®Ó so s¸nh víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c, mÆt hµng kinh doanh kh¸c th× ch-a h¼n ®·
nãi lÕn ®-îc kÕt qu¶ gi÷a hay c«ng ty, hai mÆt hµng kinh doanh cã tû träng lîi
nhuËn trong tæng gi¸ trÞ kinh doanh lµ rÊt nhá, nh÷ng gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña nã rÊt lín
v× mÆt hµng cña kinh doanh cã gi¸ trÞ cao vµ doanh thu t-¬ng ®èi lín.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Muèn so s¸nh gi¸ trÞ tuyÖt ®èi gi÷a 2 doanh nghiÖp, gi÷a hai mÆt hµng ®Ó
cã thÓ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ so s¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c th× viÖc sö dông chØ tiªu
sau.
c. Tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng chi phÝ
P3 = Lỗi!
C«ng thøc nµy cho thÊy doanh nghiÖp bá ra mét ®ång chi phÝ th× cã thÓ thu
vÒ ®-îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn vµ ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp th× ph¶i
h¹n chÕ tèi ®a chi phÝ ®Ó thu vÒ hiÖu qu¶ cao nhÊt.
d. Tû suÊt gi¸ trÞ gia t¨ng trªn vèn s¶n xuÊt kinh doanh
H1 = Lỗi!
Gi¸ trÞ gia t¨ng cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú (tÝnh theo n¨m) lµ chØ
tiªu ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ë tÇm hiÖu
qu¶ kinh tÕ x· héi. Nã ph¶n ¸nh tæng hîp kh«ng chØ ë kh¶ n¨ng hoµn vèn vµ sinh
lîi cho chñ së h÷u doanh nghiÖp mµ cßn gãp phÇn cho ng©n s¸ch Nhµ n-íc d-íi
d¹ng thuÕ, tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng cña ng-êi lao ®éng vµ c¶ khÊu hao dïng ®Ó
kh«i phôc, ®æi míi vµ hoµn thiÖn ho¸ TSC§ ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh
doanh.
Gi¸ trÞ gia t¨ng ®-îc tÝnh nh- sau:
Gi¸ trÞ gia t¨ng = TiÒn c«ng, tiÒn l-¬ng, tiÒn th-ëng cña ng-êi lao ®éng
+ Thu nhËp hçn hîp
+ ThuÕ s¶n xuÊt kinh doanh c¸c lo¹i
+ KhÊu hao TSC§
+ Lîi nhuËn sau thuÕ
ë c«ng thøc tÝnh (H1) ®Ó kh«ng ngõng t¨ng hiÖu qu¶ tøc lµ ph¶i t¨ng gi¸ trÞ
gia t¨ng tøc lµ ph¶i t¨ng quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp. ChØ tiªu nµy cho ta biÕt hiÖu qu¶ mét c¸ch tæng hîp ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp.
e. Tû suÊt gi¸ trÞ gia t¨ng trªn tæng doanh thu
H2 = Lỗi!
C«ng thøc nµy cho biÕt cø mét ®ång gi¸ trÞ kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ
®ãng gãp cho x· héi bao nhiªu ®ång gi¸ trÞ gia t¨ng. Nã lµ c¬ së ®Ó tæng hîp l¹i
thµnh tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP) cña quèc gia.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Khi gi¸ trÞ gia t¨ng cµng cao th× hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña doanh nghiÖp
trong ho¹t ®éng kinh doanh cµng cao. HiÖu qu¶ kinh doanh nµy ®-îc xem trªn
gãc ®é tæng thÓ cña doanh nghiÖp c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u.
f. Tû suÊt gi¸ trÞ gia t¨ng tæng chi phÝ s¶n xuÊt .
H3 = Lỗi!
C«ng thøc nµy cho biÕt doanh nghiÖp bá ra mét ®ång chi phÝ trong ho¹t
®éng kinh doanh th× sÏ thu vÒ (hay ®ãng gãp cho x· héi) bao nhiªu ®ång gi¸ trÞ
gia t¨ng. HÖ sè nµy cµng cao cho phÐp ta ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp ngµy cµng cã hiÖu qu¶.
3.2-/
HÖ thèng chØ tiªu c¸ biÖt
C¸c chØ tiªu c¸ biÖt (bé phËn) trong hÖ thèng chØ tiªu hiÖu qu¶ ph¶n ¸nh
tõng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña doanh nghiÖp. §¶m b¶o tÝnh cô thÓ toµn diÖn khi
nghiªn cøu vµ phôc vô c¸c yªu cÇu kh¸c nhau trong qu¶n lý kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
§Ó x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu nµy ph¶i dùa vµo t×nh h×nh cô thÓ t¹i doanh
nghiÖp. Víi mèÜ doanh nghiÖp x©y dùng chØ tiªu dùa trªn c¬ së tµi liÖu thu thËp
®-îc. Sè liÖu cµng chi tiÕt, ®Çy ®ñ th× cã thÓ x©y dùng ®-îc nhiÒu chØ tiªu ®¸nh
gi¸ hiÖu qu¶ vµ viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ
chÝnh x¸c h¬n.
3.2.1-/ HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng
Sè l-îng vµ chÊt l-îng lao ®éng lµ yÕu tè c¬ b¶n cña s¶n xuÊt gãp phÇn
quan träng vµo n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng
®-îc biÓu hiÖn ë n¨ng suÊt lao ®éng. Møc n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu suÊt tiÒn
l-¬ng (H)
- N¨ng suÊt lao ®éng lµ gi¸ trÞ kÕt qu¶ lao ®éng trong mét thêi gian ®¬n vÞ
lao ®éng:
NSL§ = Lỗi!
N¨ng suÊt lao ®éng biÓu hiÖn b»ng ®¬n vÞ thêi gian lµ l-îng thêi gian lao
®éng hao phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.
- HoÆc n¨ng suÊt lao ®éng biÓu hiÖn b»ng hiÖn vËt lµ sè l-îng s¶n phÈm
b×nh qu©n cña mét c«ng nh©n s¶n xuÊt ra trong kú (hoÆc n¨m) gäi lµ møc n¨ng
suÊt lao ®éng.
Møc NSL§ = Lỗi!
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
N¨ng suÊt lao ®éng chÞu ¶nh h-ëng cña chÊt l-îng c«ng nghÖ s¶n xuÊt, chÊt
l-îng nguyªn vËt liÖu sö dông, tr×nh ®é c«ng nh©n vËn hµnh, c«ng nghÖ s¶n xuÊt,
kh¶ n¨ng tæ chøc qu¶n lý vµ tæ chøc cung cÊp nguyªn vËt liªu. Bëi vËy, ph©n tÝch
n¨ng suÊt lao ®éng lµ viÖc ®¸nh gi¸ sö dông tæng hîp c¸c yÕu tè cÊu thµnh n¨ng
lùc s¶n xuÊt.
- HiÖu suÊt tiÒn l-¬ng (H)
H = Lỗi!
- HoÆc :
H= Lỗi!
(H) cho biÕt mét ®ång tiÒn l-¬ng øng víi bao nhiªu ®ång lîi nhuËn hay
tæng gi¸ trÞ s¶n l-îng . TiÒn l-¬ng cµng cao chøng tá hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng
cµng tèt .
L-¬ng lµ mét trong nh÷ng ®éng c¬ thóc ®Èy n¨ng suÊt lao ®éng. Ng-êi lao
®éng ph¶i ®-îc tr¶ l-¬ng mét c¸ch xøng ®¸ng, ®¶m b¶o cho hä mét cuéc sèng
æn ®Þnh cã nh- vËy th× n¨ng suÊt lao ®éng míi t¨ng lªn ®-îc.
3.2.2-/ HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh (tµi s¶n cè ®inh)
Vèn cè ®Þnh cña mét doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña vèn ®Çu t- øng tr-íc
vÒ tµi s¶n cè ®Þnh, mµ ®Æc ®iÓm cña nã lµ lu©n chuyÓn dÇn trong nhiÒu chu kú
s¶n xuÊt vµ hoµn thµnh mét vßng tuÇn hoµn khi TSC§ ®· hÕt thêi gian sö dông.
HiÖu qu¶ sö dông TSC§ lµ môc ®Ých cña viÖc trang bÞ TSC§ trong c¸c
doanh nghiÖp. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông TSC§ chÝnh lµ kÕt qu¶ cña viÖc c¶i
tiÕn c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng vµ tæ chøc s¶n xuÊt, hoµn chØnh kÕt cÊu tµi s¶n cè
®Þnh, hoµn thiÖn nh÷ng kh©u yÕu hoÆc l¹c hËu cña quy tr×nh c«ng nghÖ. §ång
thêi, sö dông cã hiÖu qu¶ TSC§ hiÖn cã lµ biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó sö dông vèn mét
c¸ch hiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm.
HiÖu qu¶ sö dông TSC§ ®-îc tÝnh b»ng c«ng thøc
Lỗi!
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø mét ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n cña TSC§ tham gia
vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th× t¹o ra bao nhiªu ®ång gi¸ trÞ s¶n l-îng s¶n
phÈm. ChØ tiªu nµy cµng cao chøng tá viÖc qu¶n lý vµ sö dông TSC§ cµng tèt
Gi¸ trÞ SLSP =
Nguyªn gi¸ b×nh qu©n; cña TSC§ x HiÖu suÊt sö dông; TSC§
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tõ c«ng thøc trªn, chØ tiªu s¶n l-îng s¶n phÈm biÕn ®éng do ¶nh h-ëng cña
hai nh©n tè. §ã lµ nguyªn gi¸ b×nh qu©n cña TSC§ vµ hiÖu suÊt sö dông TSC§,
cã thÓ vËn dông ph-¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn ®Ó ph©n tÝch sù ¶nh h-ëng cña
tõng nh©n tè ®Õn chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n l-îng s¶n phÈm. Trong ®ã, hiÖu suÊt sö dông
TSC§ lµ nh©n tè ph¸t triÓn s¶n xuÊt theo chiÒu s©u, cã thÓ t¨ng lªn v« h¹n.
3.3.2-/HiÖu qu¶ sö dông vèn l-u ®éng
Vèn l-u ®éng cña doanh nghiÖp lµ sè tiÒn øng tr-íc vÒ TSL§ vµ tµi s¶n l-u
th«ng nh»m ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp thùc hiÖn ®-îc
th-êng xuyªn, liªn tôc.
§Æc ®iÓm cña lo¹i vèn nµy lµ lu©n chuyÓn kh«ng ngõng, lu«n thay ®æi h×nh
th¸i biÓu hiÖn, lu©n chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ ngay mét lÇn vµ hoµn thµnh mét vßng
tuÇn hoµn trong mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn l-u ®éng gåm: TiÒn mÆt,
nguyªn vËt liÖu, b¸n s¶n phÈm mua ngoµi, phô tïng thay thÕ, c«ng cô lao ®éng,
vèn trong qu¸ tr×nh trùc tiÕp s¶n xuÊt.
Vèn l-u ®éng lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu ®-îc cña qu¸ tr×nh t¸i
s¶n xuÊt nhËp khÈu.
HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n l-u ®éng ®-îc ph¶n ¸nh th«ng qua c¸c chØ tiªu
nh- søc s¶n xuÊt, søc sinh lîi cña vèn l-u ®éng.
Søc s¶n xuÊt cña vèn l-u ®éng = Lỗi!
C«ng thøc nµy cho biÕt cø mét ®ång vèn l-u ®éng ®em l¹i mÊy ®ång lîi nhuËn.
- Ph©n tÝch tèc ®é chu chuyÓn cña vèn l-u ®éng.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vèn l-u ®éng ho¹t ®éng kh«ng ngõng,
th-êng xuyªn qua c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt (dù tr÷ - s¶n xuÊt tiªu thô). §Èy m¹nh tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn l-u ®éng sÏ gãp phÇn n©ng cao
hiÖu qu¶ sö dông vèn. §Ó x¸c ®Þnh tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn l-u ®éng ng-êi ta
th-êng sö dông c¸c chØ tiªu sau:
Lỗi!
ChØ tiªu nµy cho biÕt VL§ quay ®-îc mÊy vßng trong kú. NÕu sè vßng
quay t¨ng th× hiÖu qu¶ sö dông t¨ng vµ ng-îc l¹i.
Lỗi!
ChØ tiªu nµy cho biÕt sè ngµy cÇn thiÕt cho VL§ quay ®-îc mét vßng. Thêi
gian mét vßng (kú) lu©n chuyÓn cµng nhá th× tèc ®é lu©n chuyÓn cµng lín.
HÖ sè ®¶m nhiÖm VL§ = Lỗi!
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
HÖ sè nµy cµng nhá chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao, sè vèn tiÕt
kiÖm ®-îc cµng nhiÒu. ChØ tiªu nµy cho biÕt ®Ó cã mét ®ång lu©n chuÈn th× cÇn
mÊy ®ång vèn l-u ®éng.
TÊt c¶ c¸c c¸ch tÝnh trªn gióp cho doanh nghiÖp thÊy ®-îc vèn l-u ®éng cña
doanh nghiÖp ®-îc sö dông cã hiÖu qu¶ ®Õn ®©u, ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng ®iÒu chØnh
thÝch hîp. Doanh nghiÖp ph¶i dùa vµo nh÷ng c¸ch tÝnh trªn cïng víi ®Æc ®iÓm,
c¬ cÊu cña doanh nghiÖp ®Ó dù tr÷ mét sè vèn l-u ®éng lu«n mang l¹i hiÖu qu¶
cao nhÊt, sao cho kh«ng d- thõa vèn lµm cho ®ång vèn kh«ng sinh lêi vµ còng
kh«ng bÞ thiÕu hôt lµm ¶nh h-ëng tíi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, doanh thu, kÕ ho¹ch
b¸n hµng, giao hµng... cña doanh nghiÖp.
Bªn c¹nh ®ã vèn l-u ®éng còng cÇn ®¶m b¶o hai yªu cÇu sau:
- Tû lÖ c©n ®èi b»ng c¶ tiÒn vµ hiÖn vËt cña TSC§ vµ TSL§ trong s¶n xuÊt.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ sù ho¹t ®éng thèng nhÊt cña tÊt c¶ c¸c yÕu tè vËt chÊt. Tuú
vµo tõng ngµnh, ®Æc ®iÓm cña tõng doanh nghiÖp mµ tû lÖ c©n ®èi nµy kh¸c
nhau. VÝ dô xÝ nghiÖp may gia c«ng xuÊt khÈu (Thanh Tr×) th× sè vèn l-u ®éng
kh«ng lín, tû lÖ gi÷a TSL§ vµ TSC§ chªnh lÖch rÊt lín do nguån nguyªn vËt
liÖu lµ do b¹n hµng cung cÊp.
- Vèn l-u ®éng cã sè vßng quay trong mét kú cµng nhiÒu cµng tèt vµ thêi
gian cña mét vßng quay cµng nhá th× cµng cã hiÖu qu¶.
Tãm l¹i, ®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo th× vèn l-u ®éng còng rÊt
quan träng dï nã chiÕm mét tû lÖ lín hay nhá trong tæng vèn. Nh×n vµo sù ho¹t
®éng cña vèn l-u ®éng ta cã thÓ thÊy ®-îc doanh nghiÖp ®ang kinh doanh cã l·i,
s¶n phÈm tiªu thô chËm. §iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn râ qua sè vßng quay còng nhthêi gian cho mét vßng lu©n chuyÓn cña VL§.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn II
HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i xÝ nghiÖp may
xuÊt khÈu Thanh Tr×.
I-/
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp
1-/ Qu¸ tr×nh h×nh thµnh
Trô së chÝnh: Km sè 11 - Quèc lé 1A - ThÞ trÊn V¨n §iÓn.
Ngµnh nghÒ chÝnh: chuyªn may gia c«ng hµng xuÊt khÈu.
Tªn giao dÞch quèc tÕ: THANH TRI GARMENT FACTORY
Cïng víi chÝnh s¸ch më cöa cña Nhµ n-íc, viÖc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸
ngµy cµng ph¸t triÓn. Trong ®ã ngµnh dÖt may còng chiÕm mét tØ träng lín trong
tæng sè hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. NhËn thÊy ®-îc c¬ héi còng nh- nhu cÇu cña
thÞ tr-êng vµ mong muèn ph¸t triÓn kinh doanh. C«ng ty s¶n xuÊt - dÞch vô xuÊt nhËp khÈu tæng hîp Hµ Néi. Trùc thuéc liªn xÝ nghiÖp s¶n xuÊt dÞch vô XuÊt nhËp khÈu Hµ Néi - HAPROSIMEX ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp mét xÝ nghiÖp
may hµng gia c«ng xuÊt khÈu. LÊy tªn lµ xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu Thanh Tr×, ®Æt
t¹i thÞ trÊn V¨n §iÓn vµo th¸ng 2 - 1995.
MÆc dï khi cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp, xÝ nghiÖp kh«ng cã mÆt b»ng ®Ó s¶n
xuÊt ph¶i thuª ®Êt t¹i kho 6 - Bé Th-¬ng M¹i. Nh-ng xÝ nghiÖp ®· tËp trung ®Çu
t- vèn ban ®Çu rÊt lín ®Ó x©y dùng nhµ x-ëng vµ xÝ nghiÖp b¾t ®Çu tuyÓn lao
®éng vµ tæ chøc c«ng t¸c ®µo t¹o cho c«ng nh©n.
XÝ nghiÖp chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th¸ng 9 - 1996
sau mét thêi gian s¶n xuÊt thö, t×m kiÕm b¹n hµng, ®µo t¹o tay nghÒ cho c«ng
nh©n vµ hoµn chØnh bé m¸y qu¶n lý. §Ó ph¸t huy hÕt tiÒm n¨ng vµ t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Ngµy 13 - 6 - 1996 xÝ
nghiÖp trë thµnh 1 doanh nghiÖp ®éc lËp cã t- c¸ch ph¸p nh©n, h¹ch to¸n kinh tÕ
®éc lËp, cã con dÊu riªng vµ tµi kho¶n riªng t¹i Ng©n hµng (quyÕt ®Þnh sè 2032
Q§/UB cña UBND thµnh phè Hµ Néi).
Cho ®Õn nay xÝ nghiÖp ®· chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng ®-îc h¬n 2 n¨m,
nh÷ng thµnh c«ng mµ xÝ nghiÖp ®¹t ®-îc lµ rÊt ®¸ng kÓ. HiÖn nay, s¶n phÈm cña
xÝ nghiÖp ®· t¹o ®-îc lßng tin v÷ng ch¾c ë kh¸ch hµng vµ ®· cã mÆt ë nhiÒu
n-íc trªn thÕ giíi nh-: NhËt, Canada, c¸c n-íc khèi EU...
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2-/ C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y
HiÖu qu¶ kinh doanh cña mét doanh nghiÖp phô thuéc nhiÒu vµo tr×nh ®é vµ
n¨ng lùc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. V× vËy viÖc tæ chøc, s¾p xÕp mét c¬ cÊu tæ
chøc hîp lý vµ tËn dông hÕt n¨ng lùc cña tõng bé phËn, tõng ng-êi lµ ®iÒu mµ
ngay tõ khi thµnh lËp xÝ nghiÖp ®· cã kÕ ho¹ch bè trÝ lùc l-îng lao ®éng ®Ó ®em
l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt.
Sau khi ®· nghiªn cøu c¸c kiÓu c¬ cÊu tæ chøc, còng nh- tham kh¶o ý kiÕn
cña c¸c ®¬n vÞ cïng ngµnh. XÝ nghiÖp xÐt thÊy ®¬n vÞ m×nh cã quy m« kh«ng
lín, l¹i míi thµnh lËp nªn ban l·nh ®¹o ®· chän c¬ cÊu tæ chøc cña xÝ nghiÖp lµ
kiÓu c¬ cÊu trùc tuyÕn chøc n¨ng theo chÕ ®é mét thñ tr-ëng. Trong ®ã gi¸m ®èc
lµ ng-êi cã quyÒn cao nhÊt vµ lµ ng-êi chÞu tr¸ch nhiÖm cuèi cïng tr-íc C«ng ty
s¶n xuÊt dÞch vô xuÊt nhËp khÈu tæng hîp Hµ Néi.
* Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Ban l·nh ®¹o vµ c¸c phßng ban.
- Gi¸m ®èc lµ ng-êi ®øng ®Çu xÝ nghiÖp, trùc tiÕp chØ huy toµn bé ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp, x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ng¾n vµ dµi h¹n,
®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña c¸c phßng ban.
- Phã gi¸m ®èc: gióp viÖc cho gi¸m ®èc vÒ c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh
doanh, x©y dùng chiÕn l-îc kinh doanh dµi h¹n vµ ng¾n h¹n, chiÕn l-îc
Marketing, chiÕn l-îc gi¸ c¶...
- Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Thùc hiÖn chÕ ®é vÒ tæ chøc hµnh chÝnh, v¨n
th- b¶o mËt, ®¶m b¶o an ninh trËt tù, qu¶n lý trang thiÕt bÞ lµm viÖc, tiÕp kh¸ch
trong ph¹m vi xÝ nghiÖp...
- Phßng kÕ ho¹ch: lµ bé phËn tham m-u, gióp gi¸m ®èc x¸c ®Þnh ph-¬ng
h-íng, môc tiªu, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, cung øng vËt t- mét c¸ch cô thÓ tõng quý,
tõng n¨m vµ trùc tiÕp qu¶n lý c¸c ph©n x-ëng.
- Phßng tµi vô: Lµ bé phËn tham m-u gióp gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c tµi chÝnh,
kÕ to¸n ®¶m b¶o ph¶n ¸nh tøc thêi vµ chÝnh x¸c c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh,
®ång thêi gi¸m s¸t kiÓm tra c¸c nghiÖp vô ®ã.
- Phßng lao ®éng - TiÒn l-¬ng: phô tr¸ch vÒ lao ®éng, tÝnh to¸n ph©n phèi
l-¬ng, th-ëng cho c«ng nh©n viªn theo quy ®Þnh cña xÝ nghiÖp vµ thùc hiÖn thu
nép c¸c kho¶n trÝch tõ l-¬ng.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Gi¸m ®èc
phã Gi¸m ®èc
p. tæ
chøc
hµnh
chÝnh
p.
xuÊt
nhËp
khÈu
Ph©n x-ëng I
p. tµi
vô
p. kÕ
ho¹ch
ph©n x-ëng II
p. lao
®éng
tiÒn
l-¬ng
p. kü
thuËt
m¸y
ph©n x-ëng III
p. c¬
®iÖn
ph©n x-ëng thªu
- Phßng kü thuËt may: Nghiªn cøu thiÕt kÕ c¸c mÉu m· cho tõng lo¹i s¶n
phÈm phôc vô cho s¶n xuÊt.
- Phßng c¬ ®iÖn: chÕ t¹o khu«n mÉu, gia c«ng vµ söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ cña
xÝ nghiÖp.
Khèi s¶n xuÊt
- Ph©n x-ëng 1 & 2: lµ hai ph©n x-ëng chuyªn trùc tiÕp may hµng trong
n-íc vµ phôc vô n-íc ngoµi.
- Ph©n x-ëng 3: chuyªn may hµng gia c«ng cho NB
- Ph©n x-ëng thªu: cã nhiÖm vô thªu h×nh lªn s¶n phÈm
Qua ho¹t ®éng thùc tiÔn ®· chøng minh m« h×nh qu¶n lý mµ xÝ nghiÖp ®·
chän lµ hîp lý vµ cã hiÖu qu¶. Mét sè -u ®iÓm mµ c¬ cÊu qu¶n lý nµy ®em l¹i lµ:
+ Th«ng tin hai chiÒu tõ ng-êi ®øng ®Çu lµ gi¸m ®èc xuèng tíi tõng c«ng
nh©n ®-îc truyÒn nhanh vµ chÝnh x¸c, mäi sai xãt vµ v-íng m¾c trong s¶n xuÊt
®-îc th«ng tin kÞp thêi tíi ban l·nh ®¹o ®Ó cã ph-¬ng ¸n gi¶i quyÕt kÞp thêi.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ C¸c phßng ban bé phËn ®-îc ph©n c«ng nhiÖm vô, quyÒn h¹n râ rµng theo
®óng chuyªn m«n nghiÖp vô, còng nh- mäi ng-êi kh«ng qu¸ thô ®éng trong s¶n
xuÊt vÉn cã thÓ ph¸t huy ®-îc kh¶ n¨ng vµ tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña m×nh.
+ Víi quy m« s¶n xuÊt nh- xÝ nghiÖp th× c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y nh- vËy lµ
phï hîp: gän nhÑ, linh ho¹t, cã sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ cao vµ kh«ng cã
sù chång chÐo lªn nhau vÒ tr¸ch nhiÖm, lîi Ých cña c¸c bé phËn.
3-/ §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng cña xÝ nghiÖp.
Lao ®éng cña xÝ nghiÖp ®-îc chia lµm hai lo¹i lµ: lao ®éng trùc tiÕp vµ lao
®éng gi¸n tiÕp.
- Lao ®éng trùc tiÕp.
May lµ mét c«ng viÖc ®ßi hái sù ch¨m chØ vµ tû mû, do ®ã mµ lùc l-îng lao
®éng cña xÝ nghiÖp cã tû lÖ lao ®éng n÷ chiÕm 90% tæng sè lao ®éng. Lùc l-îng
lao ®éng nµy cßn rÊt trÎ (trung b×nh lµ 23 tuæi). ë ®é tuæi nµy ng-êi lao ®éng dÔ
tiÕp thu tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ cã kh¶ n¨ng vµ n©ng cao tay nghÒ. Tuy nhiªn do
lùc l-îng lao ®éng n÷, chiÕm mét tû träng lín, l¹i ®ang trong ®é tuæi sinh ®Î,
th-êng ph¶i nghØ lµm viÖc trong thêi gian dµi g©y khã kh¨n cho xÝ nghiÖp trong
c«ng t¸c s¾p xÕp vµ tæ chøc lao ®éng cho s¶n xuÊt.
B¶ng 1 - B¸o c¸o sö dông thêi gian lao ®éng n¨m 1998.
STT
Néi dung
§V tÝnh
KÕ ho¹ch Thùc hiÖn
1
Thêi gian lµm viÖc trong n¨m
ngµy
365
365
2
Thêi gian nghØ lÔ
ngµy
7
7
3
Thêi gian chñ nhËt
ngµy
54
54
4
Thêi gian ng-ng viÖc
ngµy
31
27
Trong ®ã:
+ PhÐp n¨m
ngµy
12
12
+ NghØ èm
ngµy
5
5
+ Con èm
ngµy
1
1
+ KHHG§
ngµy
7
4
+ C«ng Ých
ngµy
7
5
5
Thêi gian theo chÕ ®é
ngµy
304
304
6
Thêi gian lµm viÖc cã hiÖu qu¶
ngµy
273
277
giê
2184
2216
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Qua b¶ng sè liÖu trªn do phßng L§ - TL cung cÊp cho thÊy c¸c chØ tiªu sö
dông thêi gian lao ®éng ®Òu hoµn thµnh v-ît møc kÕ ho¹ch.
§Ó hoµn thµnh kÕ ho¹ch thêi gian lao ®éng xÝ nghiÖp ®· lu«n duy tr× mét
lùc l-îng lao ®éng cã thÓ thay thÕ cho nh÷ng lao ®éng ph¶i nghØ lµm v× lý do:
Thai s¶n, èm, ch¨m sãc con èm hoÆc thùc hiÖn KHHG§. Nguån lao ®éng thay
thÕ nµy lµ nh÷ng thî phô, tæ tr-ëng s¶n xuÊt, tæ phã s¶n xuÊt, c¸c c«ng nh©n söa
ch÷a b¸n thµnh phÈm vµ c¸n bé kiÓm tra, khi cÇn thiÕt th× hä cã thÓ thay thÕ vµo
vÞ trÝ cña ng-êi nghØ.
B»ng c¸ch nµy mµ viÖc tæ chøc lao ®éng s¶n xuÊt kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n. Thùc
tÕ ®· chøng minh kÕ ho¹ch sö dông thêi gian lao ®éng cña xÝ nghiÖp ®Òu hoµn
thµnh v-ît møc kÕ ho¹ch.
- Lao ®éng gi¸n tiÕp.
Lµ lùc l-îng lao ®éng n»m trong c¸c bé phËn phßng ban qu¶n lý cña xÝ
nghiÖp gåm 120 ng-êi trong tæng sè 1036 c¸n bé c«ng nh©n viªn (chiÕm kho¶ng
16%). §©y lµ lùc l-îng lao ®éng chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt
nªn ®ßi hái hä ph¶i cã tr×nh ®é qu¶n lý, n¾m v÷ng chuyªn m«n nghiÖp vô ®Ó
®¶m nhËn c¸c nhiÖm vô nh-: tæ chøc, lªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, thùc hiÖn ghi chÐp
sæ s¸ch chøng tõ, nghiÖp vô kÕ to¸n, ®Ò ra c¸c chiÕn l-îc ph¸t triÓn kinh doanh,
x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp...
§Ó s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ cao, kh«ng chØ lùc l-îng lao ®éng trùc
tiÕp cã tay nghÒ cao mµ ®ßi hái lao ®éng gi¸n tiÕp còng ph¶i cã tr×nh ®é häc vÊn
cao. Sè liÖu cña B¶ng 2 cho thÊy, mçi phßng ban cña xÝ nghiÖp trung b×nh cã hai
ng-êi tèt nghiÖp ®¹i häc, gi¸m ®èc vµ phã gi¸m ®èc ®Òu tèt nghiÖp ®¹i häc chuyªn
ngµnh kinh tÕ. Sè cßn l¹i ®Òu tèt nghiÖp trung cÊp hoÆc kü thuËt phæ th«ng.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
B¶ng 2 - Lao ®éng vµ tr×nh ®é lao ®éng n¨m 1998.
Lao ®éng
TT
Phßng ban xuÊt nhËp khÈu
BËc thî
Tæng
sè
§H
1 Ban gi¸m ®èc
2
2
2 Phßng xuÊt nhËp khÈu
7
6
1
3 Phßng lao ®éng - tiÒn l-¬ng
6
3
1
2
4 Phßng kÕ ho¹ch
9
2
3
4
5 Phßng tµi vô
5
2
3
6 Phßng b¶o vÖ
15
7 Phßng hµnh chÝnh
22
8 Ph©n x-ëng 1 (qu¶n lý)
TC
KTPT BËc 1
15
7
1
6
9 Ph©n x-ëng 2 (qu¶n lý)
7
1
6
10 Phßng kü thuËt
23
11 Ph©n x-ëng thªu
11
12 Kho chÝnh
8
916
14 Tæng céng
1038
BËc 3
BËc 4
BËc 5
70
679
140
20
7
70
679
140
20
7
15
1
13 C«ng nh©n trùc tiÕp
BËc 2
6
23
2
23
2
9
3
3
16
83
Víi mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý hiÖn nay sÏ gióp cho xÝ nghiÖp tæ chøc vµ
qu¶n lý tèt ho¹t ®éng s¶n xuÊt, mang l¹i hiÖu qu¶ cao, v× hä cã ®ñ kh¶ n¨ng tiÕp
thu nh÷ng c¸i míi, tiªn tiÕn, vËn dông s¸ng t¹o vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh, l·nh ®¹o xÝ nghiÖp kh«ng ngõng ph¸t triÓn.
II-/ T×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i xÝ nghiÖp may
xuÊt khÈu Thanh tr×.
1-/ Quy tr×nh s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp.
Qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt mét c¸ch hîp lý vµ khoa häc sÏ gãp phÇn quan
träng vµo viÖc t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt l-îng cao vµ n©ng cao ®-îc n¨ng suÊt lao
®éng. V× vËy xÝ nghiÖp ®· ®Çu t- vèn, trang bÞ mét hÖ thèng c«ng nghÖ m¸y mãc
hiÖn ®¹i vµ khÐp kÝn cña Hµn Quèc cïng víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn
®-îc ph©n c«ng lao ®éng chuyªn m«n ho¸ cao. Quy tr×nh s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp
®-îc chia thµnh 8 c«ng ®o¹n chÝnh sau:
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
(1) Nguyªn vËt liÖu
(2) T¹o mÉu
(3) C¾t
(4) Ðp
(5) May
(6) KiÓm tra chÊt
l-îng
(7) §ãng gãi
(8) NhËp kho
Chi tiÕt tõng c«ng ®o¹n
- C«ng ®o¹n 1: Sau khi cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt do phßng kÕ ho¹ch lËp,
nguyªn vËt liÖu sÏ ®-îc lÊy tõ kho ®-a tíi c¸c ph©n x-ëng s¶n xuÊt. T¹i ®©y
nguyªn vËt liÖu ®-îc ph©n lo¹i cho phï hîp víi tõng m· hµng.
- C«ng ®o¹n 2: C«ng ®o¹n nµy ®-îc tiÕn hµnh cïng thêi ®iÓm víi kh©u
chuÈn bÞ nguyªn vËt liÖu. MÉu sÏ ®-îc phßng kü thuËt thiÕt kÕ theo tiªu chuÈn
cña m· hµng.
- C«ng ®o¹n 3: V¶i ®-îc tr¶i ph¼ng lªn bµn c¾t, sau ®ã ¸p mÉu lªn, v¹ch
phÊn ®Ó lÊy dÊu. M¸y c¾t sÏ c¾t v¶i thµnh c¸c chi tiÕt cña s¶n phÈm.
- C«ng ®o¹n 4: C¸c chi tiÕt cña s¶n phÈm nh- tay ¸o, cæ ¸o... sÏ ®-îc ®-a vµo
m¸y ®Ó Ðp cho cøng, mét sè chi tiÕt kh¸c cã lãt b«ng còng ®-îc Ðp ®Ó t¹o d¸ng.
- C«ng ®o¹n 5: ®-îc tiÕn hµnh sau khi ®· hoµn thµnh c«ng ®o¹n 4 vµ chia
thµnh hai giai ®o¹n sau:
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
+ Mét sè nguyªn vËt liÖu phô ®-îc may vµo c¸c chi tiÕt cña s¶n phÈm nh-:
khuy ¸o, kho¸, nh·n m¸c... NÕu chi tiÕt nµo cÇn thªu th× chuyÓn sang ph©n
x-ëng thªu.
+ May ghÐp c¸c chi tiÕt thµnh c¸c s¶n phÈm hoµn chØnh.
- C«ng ®o¹n 6: XÝ nghiÖp gäi ®©y lµ bé phËn OTK. Bé phËn nµy sÏ kiÓm tra
chÊt l-îng s¶n phÈm mét c¸ch nghiªm ngÆt theo ®óng yªu cÇu cña m· hµng vÒ:
chÊt l-îng (lo¹i) v¶i, mµu s¾c v¶i, ®-êng may c¸c nguyªn vËt liÖu phô,... NÕu s¶n
phÈm nµo kh«ng ®ñ tiªu chuÈn sÏ bÞ lo¹i ra ®Ó ®em söa ch÷a.
- C«ng ®o¹n 7: T¹i ®©y s¶n phÈm ®-îc lµ ph¼ng, do m¸y lµ thùc hiÖn, sau
®ã ®-îc gÊp l¹i theo ®óng qui ®Þnh kü thuËt, cho vµo tói nilon råi ®ãng hép.
- C«ng ®o¹n 8: S¶n phÈm ®-îc kiÓm tra l¹i mét lÇn n÷a råi míi nhËp kho.
§©y lµ mét d©y truyÒn s¶n xuÊt khÐp kÝn ®ßi hái mçi kh©u cña d©y truyÒn
ph¶i lµm viÖc theo ®óng tiÕn ®é ®· ®Ò ra. NÕu mét kh©u nµo ®ã kh«ng hoµn
thµnh theo kÕ ho¹ch sÏ lµm c¸c kh©u s¶n xuÊt sau ®ã bÞ ngõng s¶n xuÊt. MÆt
kh¸c viÖc ph©n c«ng lao ®éng sÏ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, dÔ dµng gi¸m s¸t
vµ kiÓm tra.
2-/ ThÞ tr-êng kinh doanh.
a-/ Kh¸ch hµng:
Trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, vai trß cña kh¸ch hµng vµ nhu cÇu cña hä cã ý
nghÜa quyÕt ®Þnh tíi mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Ch×a
kho¸ ®Ó ®¹t ®-îc thµnh c«ng lµ ph¶i tho¶ m·n mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ
thùc hiÖn c¸c dÞch vô tèt h¬n ®èi thñ c¹nh tranh.
Do xÝ nghiÖp chuyªn may hµng gia c«ng cho n-íc ngoµi nªn kh¸ch hµng
chÝnh cña xÝ nghiÖp lµ ng-êi n-íc ngoµi chiÕm tõ 93 - 95% tæng doanh thu cña
xÝ nghiÖp. §èi t-îng phôc vô cña xÝ nghiÖp lµ ng-êi tiªu dïng (chñ yÕu lµ thuéc
c¸c n-íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn) nªn yªu cÇu cña hä vÒ s¶n phÈm rÊt cao,
kh«ng nh÷ng chÊt l-îng ph¶i ®¶m b¶o mµ mÉu m·, kiÓu d¸ng s¶n phÈm còng
ph¶i ®Ñp víi tõng lo¹i kh¸ch hµng ë c¸c n-íc kh¸c nhau. VÝ dô: s¶n phÈm gia
c«ng cho NhËt B¶n ph¶i nhá h¬n vµ nhiÒu mµu s¾c h¬n so víi c¸c n-íc Ch©u
¢u, do thêi tiÕt ë c¸c n-íc EU, Canada rÊt l¹nh,cho nªn ¸o Jacket ph¶i dµy vµ
líp b«ng lãt ph¶i nhiÒu h¬n, ¸o s¬ mi th× lo¹i v¶i cÇn cã ®é gi÷ nhiÖt tèt, mµu s¾c
s¶n phÈm nh· nhÆn h¬n.
20
.PDF 
43 
149 
86 
