Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
lêi më ®Çu
ThÕ giíi ®· vµ ®ang diÔn ra nh÷ng biÕn ®æi to lín vµ s©u s¾c. C¸c quèc gia
trªn thÕ giíi phô thuéc lÉn nhau trong mèi quan hÖ kinh tÕ, kh«ng cã quèc gia
nµo ph¸t triÓn mµ kh«ng më réng mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Æc biÖt lµ
ngo¹i th¬ng. Xu híng khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ cµng thÓ hiÖn mét c¸ch râ nÐt
ch¼ng h¹n nh sù lín m¹nh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi: WTO,
EU, ASEAN, APEC ... Thªm vµo ®ã, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt trªn thÕ
giíi diÔn ra hÕt søc s«i ®éng vµ ph¸t triÓn nh vò b·o . Sù ph¸t triÓn cña khoa
häc c«ng nghÖ ®· ®Èy nhanh qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi.
ChÝnh v× vËy, ngµy nay hîp t¸c quèc tÕ ®· trë thµnh yªu cÇu tÊt yÕu ®èi víi sù
ph¸t triÓn ®i lªn cöa mçi quèc gia.
Hoµ nhËp víi xu thÕ trªn, trong c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ ,x©y dùng ®Êt
níc, ®Æc biÖt lµ sau khi tiÕn hµnh ®æi míi kinh tÕ x· héi, §¶ng vµ ChÝnh phñ ViÖt
Nam rÊt coi träng ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. ViÖc ®Þnh ra mét chiÕn lîc ph¸t
triÓn kinh tÕ, trong ®ã ®Æc biÖt coi träng chiÕn lîc c«ng nghiÖp ho¸ híng vÒ xuÊt
khÈu, lµ mét yªu cÇu thùc sù cÊp b¸ch ®èi víi ViÖt Nam hiÖn nay. ChiÕn lîc
kinh tÕ híng vÒ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ph¶i híng vµo kh«ng ngõng më réng
ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, khoa häc kü thuËt,
khai th¸c tèi ®a vµ cã hiÖu qu¶ lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ
th«ng qua con ®êng xuÊt khÈu.
§Ó thùc hiÖn chiÕn lîc trªn, trong nh÷ng n¨m qua ViÖt Nam ®· kh«ng
ngõng më réng quan hÖ kinh tÕ víi c¸c níc trªn thÕ giíi, c¸c tæ chøc kinh tÕ khu
vùc vµ thÕ giíi. ViÖc gia nhËp ASEAN (07/1995) ®¸nh dÊu mét bíc khëi ®Çu cho
ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp víi c¸c tæ chøc kinh tÕ trªn thÕ giíi. Lµ thµnh
viªn cña ASEAN, ViÖt Nam ®· cam kÕt thùc hiÖn CEPT/AFTA. Khu vùc mËu
dÞch tù do ASEAN (AFTA) ®Æt cho ViÖt Nam nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc míi
®èi víi ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc nµy ®ái hái trong tiÕn
tr×nh thùc hiÖn chiÕn lîc c«ng nghiÖp ho¸ híng vÒ xuÊt khÈu, ViÖt Nam cÇn ®Æt
ra cho m×nh c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu sao cho ph¸t huy ®îc nh÷ng mÆt lîi thÕ vµ kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ.
XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ kh¸ch quan trªn vµ díi sù tËn t×nh híng dÉn cña TiÕn sÜ
T¹ §øc Kh¸nh t«i ®· chän ®Ò tµi “Sù cÇn thiÕt cña héi nhËp AFTA thùc tr¹ng
vµ gi¶i ph¸p” cho ®Ò ¸n m«n häc cña m×nh, víi mong muèn tõ sù ph©n tÝch thùc
tr¹ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp AFTA, sÏ lµ c¬ së ®¸nh
1
gi¸ c¸c mÆt u nhîc ®iÓm trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam.Tõ ®ã ®Ò ra
mét sè biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu ®èi víi ViÖt Nam tríc thÒm thÕ kû míi.
2
Ch¬ng I. Sù cÇn thiÕt cña héi nhËp kinh tÕ
1. Xu thÕ toµn cÇu hãa sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
1.1. T×nh h×nh quèc tÕ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
Quan (GATT) vµ c¸c tæ chøc ®a ph¬ng kh¸c , ®i , ®«i víi khu vùc ho¸ kinh
tÕ . ViÖc thµnh lËp c¸c khèi trong xu híng hßa b×nh , hîp t¸c , næi lªn xu híng
toµn cÇu hãa kinh tÕ víi viÖc thµnh lËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) thay
cho hiÖp ®Þnh chung vÒ th¬ng m¹i vµ thuÕ vµ khu vùc kinh tÕ , vÒ c¬ b¶n , thèng
nhÊt víi xu thÕ tù do hãa th¬ng m¹i toµn cÇu . Song gi÷a c¸c k
trong xu híng hßa b×nh , hîp t¸c , næi lªn xu híng toµn cÇu hãa kinh tÕ víi viÖc thµnh lËp
tæ chøc th¬hèi vµ khu vùc còng cã nh÷ng kh¸c biÖt vÒ chÝnh s¸ch vµ lîi Ých .
§ång thêi trªn thÕ giíi còng ®ang xuÊt hiÖn kh¶ n¨ng t¨ng cêng hîp t¸c ë tÇm
khu vùc ,khèi , nh liªn minh ch©u ©u vµ ASEAN … Mét thÕ giíi míi ®ang më ra
nhiÒu c¬ héi vµ kh¶ n¨ng cho ViÖt Nam trong huy ®éng nguån néi lùc do ph¸t
triÓn; ®ång thêi còng ®ang ®Æt ViÖt Nam tríc nhiÒu th¸ch thøc trong viÖc tËn
dông c¸c c¬ héi vµ kh¶ n¨ng. ®IÒu nµy ®ßi hái chóng ta ph¶I cã mét chÝnh s¸ch
kinh tÕ ®èi ngo¹i võa cã ®Þnh híng chiÕn lîc ®óng , võa cã sù mÒm dÎo, linh
ho¹t , thÝch øng víi bèi c¶nh thÕ giíi míi, trong ®ã ph¶I ®Æt träng t©m vµo viÖc
thiÕt lËp quan hÖ vµ khai th¸c thÞ trêng cña c¸c níc vµ trung t©m lín cña thÕ giíi
nh liªn minh ch©u ¢u , Mü vµ NhËt B¶n.
ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn cña ASEAN , ®ang thùc hiÖn lé tr×nh
cña khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN(AFTA) vµ s¾p tíi sÏ lµ thµnh viªn cña
WTO, APEC … Nh vËy gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c níc sÏ h×nh thµnh mét lo¹t c¸c
quan hÖ song ph¬ng, ®a ph¬ng ®an chÐo nhau:
ViÖt Nam víiASEAN, AFTA.
ViÖt Nam víi tõng níc( hoÆc nhãm níc nhá) trong ASEAN, trong AFTA.
ViÖt Nam víi WTO.
ViÖt Nam víi APEC, vµ sau nµy cã thÓ quan hÖ víinhiÒu tæ chøc kh¸c.
§IÒu ®ã cã nghÜa lµ mét mÆt chóng ta ph¶I tham gia tÝch cùc trong khu«n
khæASEAN , AFTA vµ AIE, mÆt kh¸c , ph¶I chó ý tíi tÊt c¶ quan hÖ víi c¸c
ngoµI ASEAN thuéc khu vùc ch©u ¸ th¸I b×nh d¬ng.
§Ó thùc hiÖn ®îc ®IÒu nµy ®ßi hái ph¶I cã mét tÇm nh×n toµn cÇu vµ
chiÕn lîc, víi mét ®èi s¸ch thÝch hîp b¶o ®¶m lîi Ých cña ViÖt Nam trong nÒn
kinh tÕ thÕ giíi c¶ vÒ ng¾n h¹n còng nh dµI h¹n .
3
Xu thÕ ®a nguyªn vµ ®a d¹ng hãa c¸c trung t©m kinh tÕ. ThÕ giíi
ngµy nay kh«ng cßn do mét sè Ýt siªu cêng kinh tÕ chi phèi. Mü tuy vÉn cßn lµ
mét cêng quèc kinh tÕ lín nhng vai trß ®· gi¶m m¹nh . NhiÒu trung t©m kinh tÕ
®· næi lªn chia sÎ quyÒn lùc víi Mü vµ NhËt B¶n nh EU, ASEAN, Trung Quèc…
Vµ trong t¬ng lai kh«ng xa,khi Nga vµ c¸c níc thuéc Liªn X«(cò) æn ®Þnh, phôc
håi vµ ph¸t triÓn th× c¸n c©n lùc lîng kinh tÕ sÏ thay ®æi.
Mèi quan hÖ cña ViÖt Nam víi c¸c trung t©m kinh tÕ vµ c¸c cùc ®ang
cã nhiÒu thay ®æi quan träng : quan hÖ th¬ng m¹i vµ ®Çu t níc ngoµI trùc
tiÕp(FDI) cña ViÖt Nam chñ yÕu víi c¸c níc ASEAN vµ §«ng ¸, song tû träng
®ang gi¶m ®I ®¸ng kÓ kÓ tõ n¨m 1993 ; quan hÖ th¬ng m¹i vµ ®Çu t cña ViÖt
Nam víi ch©u ¢u ®øng thø hai, vµ ®ang ph¸t triÓn v÷ng ch¾c; quan hÖ kinh tÕ
gi÷a ViÖt Nam víi Mü vµ B¾c Mü tuy cßn khiªm tèn nhng ®ang t¨ng trëng
nhanh ; quan hÖ kinh tÕ vµ ®Çu t cña ViÖt Nam víi Trung Quèc , nhÊt lµ sau khi
Hång K«ng trë vÒ Trung Quèc ngµy cµng quan träng .
ThÕ giíi vµ khu vùc ®ang vËn ®éng theo xu híng ®a cùc rÊt phøc t¹p ,
bao hµm c¶ ®a cùc trong mét cùc . Gi÷a c¸c khèi , c¸c khu vùc, gi÷a c¸c trung
t©m kinh tÕ cã sù hîp t¸c võa cã c¹nh tranh vµ kh«ng lo¹i trõ kh¶ n¨ng cã xung
®ét g©y ¶nh hëng lín ®Õn kinh tÕ toµn bé khu vùc vµ toµn cÇu. Chóng ta cÇn cã
chÝnh s¸ch c©n b»ng vµ phèi hîp chÝnh s¸ch tèt víi ASEAN ®Ó g©y ¶nh hëng vµ
®¹t ®îc lîi Ých quèc gia tèi ®a trªn trêng quèc tÕ , nhÊt lµ trong quan hÖ phøc t¹p
víi ®a trung t©m.
Nh vËy , tù do hãa th¬ng m¹i toµn cÇu ®I ®«I víi xu híng b¶o vÖ lîi Ých
quèc gia , hîp t¸c ®I ®«I víi c¹nh tranh lµ néi dung xuyªn suèt trong c¸c quan hÖ
kinh tÕ song ph¬ng vµ ®a ph¬ng.
VÒ c¬ b¶n xu híng nµy mang l¹i lîi Ých cho tÊt c¶ c¸c quèc gia, tuy
nhiªn sù ph©n bè lîi Ých l¹i rÊt kh¸c nhau gi÷a c¸c níc , c¸c khèi, c¸c khu vùc
trong ®ã c¸c níc giµu , c¸c níc c«ng nghiÖp vÉn chiÕm u thÕ. Lîi Ých quèc gia
bªn c¹nh hîp t¸c ®a ph¬ng, ViÖt Nam cÇn chó träng hîp t¸c song ph¬ng.
ViÖt Nam cÇn phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a nhiÒu chÝmh s¸chkinh tÕ ®èi
ngo¹i kh¸c nhau , kÕt hîp mÒm dÎo gi÷a song ph¬ng vµ ®a ph¬ng , quan hÖ víi
c¸c khèi vµ c¸ckhu vùc kh¸c nhau , nh»m t¹o sù c©n b»ng gãp phÇn duy tr× sù
hoµ b×nh æn ®Þnh cã lîi cho sù ph¸t triÓn ®Êt níc.
Trong bèi c¶nh toµn cÇu hãa vµ tù do hãa nÒn kinh tÕ thÕ giíi , ViÖt Nam
cã thÓ trao ®æi hµng hãa , dÞch vô , vèn, c«ng nghÖ , th«ng tin víi thÕ giíi, t¹o c¬
së vµ ®éng lùc cho t¨ng trëng kinh tÕ ,nÕu biÕt tËn dông thêi c¬ , vît qua nguy c¬
, chuÈn bÞ ®IÒu kiÖn ®Ó khai th¸c lîi thÕ c¹nh tranh vµ lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc
4
; nÕu biÕt phèi hîp víi c¸c níc kh¸c ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh trªn c¸c diÔn
®µn quèc tÕ . §ång thêi ViÖt Nam còng ®øng tríc th¸ch thøc lµ cã thÓ bÞ l«I
cuèn mét c¸ch thô ®éng vµo c¸c qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn th¬ng m¹i quèc tÕ
dÉn tíi tôt hËu nghiªm tränh so víi c¸c níc kh¸c .Trong khu«n khæ ASEAN vµ
AFTA , nhÊt lµ sau n¨m 2006 ViÖt Nsm kh«ng cßn b¶o hé thÞ trêng néi ®Þa b»ng
hµng rµo thuÕ quan th× th¸ch thøc c¹nh tranh sÏ ®Æt ra rÊt gay g¾t ®èi víi c¸c s¶n
phÈm trong níc , thËm chÝ ngay c¶ ®èi víi s¶n phÈm dïng nguyªn liÖu trong níc
nh xi m¨ng, läc dÇu … V× vËy viÖc tiÕp tôc ®æi míikinh tÕ , ®æi míi thÓ chÕ vµ
chÝnh s¸ch ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng hãa trªn thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ cÇn ®îc xem lµ mét biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó ViÖt Nam héi nhËp mét
c¸ch hiÖu qu¶ vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
Trong bèi c¶nh tù do hãa th¬ng m¹i , ViÖt Nam cÇn ph¶I x¸c ®Þnh râ
lîi thÕ so s¸nh cña m×nh .vÞ trÝ dÞa lý thuËn lîi , æn ®Þnh chÝnh trÞ, lao ®éng ®îc
®µo t¹o tiÒn l¬ng rÎ…lµ nh÷ng lîi thÕ so s¸nh quan träng mµ n íc ta cÇn khai
th¸c triÖt ®Ó ®Ó thu hót ®Çu t cña níc ngoµI vµ t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng
hãa . Tuy nhiªn, trong thêi ®¹i ngµy nay, nhÊt lµ trong ®IÒu kiÖn ph¸t triÓn m¹nh
mÏ cña khoa häa vµ c«ng nghÖ th× lîi thÕ so s¸nh ®ã kh«ng thÓ tån t¹i l©u dµI
kh«ng ph¶I lµ bÊt biÕn mµ cã tÝnh thêi gian vµ thay ®æi qua c¸c giai ®o¹n . V×
vËy bªn c¹nh khai th¸c lîi thÕ so s¸nh cÇn ph¶I hÕt søc chó ý ®Õn viÖc x¸c ®Þnh
râ lîi thÕ c¹nh tranh , khai th¸c tèt lîi thÕ c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ níc ta tõ ®ã
cã nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp nh»m ph¸t huy vµ tËn dông ®îc c¸c lîi thÕ. ChÊt lîng s¶n phÈm , thêi h¹n giao hµng , ®Æc trng vµ sù kh¸c biÖt cña s¶n phÈm hµng
hãa , dÞch vô ViÖt Nam so víi hµng hãa , dÞch vô c¸c níc kh¸c trong viÖc tho¶
m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng lµ nh÷ng trng cña lîi thÕ c¹nh tranh cÇn ph¶I ®îc
quan t©m thÝch ®¸ng . Bªn c¹nh vai trß cña nhµ níc trong viÖc c¶I thiÖn m«I trêng vÜ m« cho viÖc ph¸t huy lîi thÕ c¹nh tranh , cÇn ph¸t huy vai trß, tÝnh chñ
®éng, s¸ng t¹o, ý thøc tr¸ch nhiÖm,quyÒn lîi cña nhµ kinh doanh ViÖt Nam. Ph¸t
triÓn vµ tËn dông lîi thÕ c¹nh tranh ®ang lµ chiÕn lîc vµ lµ ®éng lùc tiÒm tµng l©u
dai ®Ó c¸c níc héi nhËp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu. Lîi thÕ
c¹nh tranh lµ søc m¹nh cña trÝ tuÖ cã tÝnh l©u dµI vµ c¬ b¶n ®Ó cho c¸c níc héi
nhËp kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc mét c¸ch chñ ®éng vµ th¾ng lîi.
Khai th¸c lîi thÕ so s¸nh ®· khã, nhng khai th¸c c¹nh tranh cßn khã
h¬n nhiÒu. Lîi thÕ so s¸nh chñ yÕu dùa vµo tiÒm n¨ng s½n cã cña ®Êt níc vÒ tµI
nguyªn thiªn nhiªn, lao ®éng, vÞ trÝ ®Þa lý. Tuy nhiªn, trong bèi c¶nh toµn cÇu
hãa kinh tÕ thÕ giíi vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn khoa häc, c«ng nghÖ, kü thuËt hiÖn nay
cña thÕ giíi, lîi thÕ nµy kh«ng cßn cã ý nghÜa`to lín nh trong thËp kû 60,70 vµ
5
sÏ tr«I qua nhanh chãng . Cßn lîi thÕ c¹nh tranh, lai ®ang gi÷ vai trß ngµy cµng
quan träng, ®ang lµ lîi thÕ tiÒm tµng c¬ b¶n cho c«ng cuéc c¹nh tranh trªn quy
m« toµn cÇu. ChØ cã xem xÐt trªn khÝa c¹nh nµy, míi cã thÓ lý gi¶I ®îc t¹i sao
nhiÒu níc kh«ng giµu, thËm chÝ nghÌo tµI nguyªn thiªn nhiªn , nh NhËt B¶n,
Singapore, Hµn Quèc….l¹i t¹o lªn nh÷ng thÇn kú vÒ kinh tÕ . XÐt vÒ mÆt lîi thÕ
c¹nh tranh, ViÖt Nam kh«ng dÔ mét lóc ®· cã thÓ c¹nh tranh v÷ng vµng vµ th¾ng
lîi trªn thÞ trêng thÕ giíi vµ h×nh nh kh«ng ph¶I ®· cã nhiÒu ngêi, nhÊt lµ trong
bé m¸y nhµ níc nhËn thøc ®îc ®Çy ®ñ ý nghÜa cña nã. §Ó cã thÓ ®¹t ®îc lîi thÕ
c¹nh tranh cÇn cã hai ®IÒu kiÖn .Mét lµ, cã m«I trêng kinh tÕ vÜ m« mang tÝnh
c¹nh tranh vµ thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t, trong ®ã chÝnh phñ ®ãng vai trß then
chèt ®Ó võa t¹o ra m«I trêng ®ã võa më ®êng vµ hç trî cho khu vùc kinh doanh
th©m nhËp vµ c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng thÕ giíi. Hai lµ, ph¶I cã m«I trêng
kinh tÕ vÜ m« n¨ng ®éng vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, trong ®ã nhµ kinh doanh
®ãng vai trß then chèt, cã n¨ng lùc qu¶n lý cao, võa cã tÝnh tr¸ch nhiÖm x· héi.
Quèc tÕ hãa s¶n xuÊt tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ ngµy cµng ®I vµo chiÒu s©u,
®Æc biÖt lµ chiÒu däc, võa lµm t¨ng kh¶ n¨ng vµ c¬ héi t¨ng trëng cho mçi níc vµ
cho toµn bé nÒn kinh tÕ thÕ giíi, võa lµm t¨ng sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a nÒn
kinh tÕ c¸c níc vµ khu vùc, c¸c vïng kh¸c nhau. Vai trß cña c¸c c«ng ty ®a quèc
gia, xuyªn quèc gia ngµy cµng m¹nh mÏ vµ chi phèi tíi sù vËn ®éng cña nÒn
kinh tÕ thÕ giíi. Cã ý kiÕn dù ®o¸n r»ng thÕ kû 21 lµ thÕ kû kinh tÕ cña c¸c c«ng
ty, hiÖp héi xuyªn quèc gia vµ ®a quèc gia.
Sù ph©n c«ng lao ®éng vµ ph©n c«ng s¶n xuÊt quèc tÕ vÉn tiÕp tôc diÔn
ra ngµy cµng m¹nh mÏ c¶ vÒ chiÒu s©u vµ chiÒu réng, do ®ã vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ViÖt
Nam ph¶I tham gia nh thÕ nµo trong qu¸ tr×nh nµy. ViÖc x¸c ®Þnh ®îc c¸c lîi thÕ
so s¸nh vµ lîi thÕ c¹nh tranh do vËy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng . Nã gióp
chóng ta x¸c ®Þnh râ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp thÝch hîp cña ViÖt Nam tham gia cã
hiÖu qu¶ nhÊt vµo qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ ®ã.
Trong bèi c¶nh toµn cÇu hãa kinh tÕ vµ tù do hãa nÒn th¬ng m¹i thÕ
giíi kh«ng thÓ x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hoµn chØnh theo quan niÖm tríc ®©y, thêi
kú kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung, nghÜa lµ ViÖt Nam tù lùc x©y dùng ®ñ c¸c
ngµnh c«ng nghiÖp, nhÊt lµ c«ng nghiÖp nÆng vµ b¶o hé chóng. Mµ trong t¬ng lai
ViÖt Nam ph¶I biÕt tËn dông c¬ cÊu nÒn kinh tÕ thÕ giíi, khu vùc ®Ó cã thÓ hoµn
thiÖn hãa nÒn kinh tÕ cña m×nh.
ViÖc c¹nh tranh trªn thÞ trêng vèn vµ thÞ trêng quèc tÕ ngµy cµng kh¾c
nghiÖt. C¸c níc ®Òu cÇn vèn ®Ó chuyÓn c¬ cÊu nÒn kinh tÕ. C¸c níc ASEAN vµ
Trung Quèc lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm tµng trong thu hót vèn níc ngoµI
6
®èi víi ViÖt Nam. Do vËy ViÖt Nam cÇn ph¶I c¹nh tranh, nhanh chãng c¶I thiÖn
m«I trêng ®Çu t cña m×nh .
C¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ víi t c¸ch lµ ®éng lùc cña viÖc quèc tÕ
hãa vµ tù do hãa nÒn kinh tÕ thÕ giíi tiÕp tôc ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu
s©u víi ®Æc trng lµ tèc ®é th¬ng m¹i hãa c¸c thµnh qu¶ khoa häc c«ng nghÖ diÔn
ra nhanh chãng, thËm chÝ tøc kh¾c trªn quy m« thÞ trêng toµn cÇu vµ cã sù lan
to¶ s©u, xa tíi nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. H¬n lóc nµo
hÕt, chóng ta ph¶I thÊy râ sù g¾n kÕt chÆt chÏ gi÷a khoa häc vµ th¬ng m¹i, còng
nh quy m« t¸c ®éng cña nã.
ViÖt Nam cÇn cã chiÕn lîc thóc ®Èy, t¨ng tèc thu hót ®Çu t níc ngoµI vµ
nhÊt lµ ®èi víi c¸c c«ng ty lín, c¸c c«ng ty n¾m tiÒm lùc c«ng nghÖ vµ tiÕn bé
khoa häc kü thuËt cña thÕ giíi ®Ó tiÕp cËn nhanh chãng víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn
cña thÕ giíi, tõ ®ã míi cã thÓ thùc hiÖn ®îc chiÕn lîc “ ®I t¾t ®ãn ®Çu”,” ®uæi kÞp
“ c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi vÒ c«ng nghÖ vµ ®Æc biÖt ph¶I t¹o c¬ héi ®Ó
th¬ng m¹i hãa c¸c thµnh qu¶ c«ng nghÖ vµ g¾n kÕt víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
Muèn vËy +ph¶I ®Çu t lín vµo con ngêi vµ gi¸o dôc, khoa häc; ph¶I cã chiÕn lîc
cö ngêi ®I häc vµ n¾m bÝ quyÕt c«ng nghÖ ë níc ngoµI. Nhng th¸ch thøc lín ®èi
víi ViÖt Nam lµ ph¶I xö lý tèt mèi quan hÖ gi÷a nhu cÇu ®Çu t dµI h¹n, chiÕn lîc
¸p lùc ®Çu t ng¾n h¹n.
Trªn c¬ së sù b¸o su híng cña nÒn chÝnh trÞ thÕ giíi lµ hoµ b×nh, æn ®Þnh.
MÆc dï cã thÓ cã nh÷ng biÕn ®éng, xung ®ét côc bé, xu híng t¨ng trëng cña nÒn
kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc vµ c¬ b¶n cã triÓn väng, t¹o c¬ së cho nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam trong thêi gian dµI sÏ cã. Kinh tÕ thÕ giíi ®ang phôc håi vµ sÏ t¨ng trëng trung b×nh ë møc cao trong c¸c n¨m tíi, ®¹t møc t¨ng trung b×nh 4,4% vµ
theo dù ®o¸n míi ®©y do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµI chÝnh Ch©u ¸, tèc
®é nµy sÏ chØ lµ 3,7% trong giai ®o¹n 1997 – 2000. Kinh tÕ Ch©u ¸ mÆc dï cã
nh÷ng dù b¸o bi quan song vÉn dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ tèc ®é t¨ng trëng; riªng tèc
®é t¨ng GDP cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cña khu vùc sÏ ®¹t trung b×nh lµ 7,5%.
ViÖt Nam n»m ë khu vùc nµy vµo trao ®æi chñ yÕu víi khu vùc mËu dÞch tù do,
do vËy ®©y lµ c¬ héi lÞch sö hiÕm thÊy cho ViÖt Nam héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi vµ
khu vùc nÕu biÕt tËn dung kh¶ n¨ng vµ lîi thÕ tõ thµnh c«ng cña ®æi míi kinh tÕ
trong 10 n¨m qua ®Ó ®¹t tèc ®é t¨ng trëng cao trong mét thêi gian dµI s¾p tít.
Tuy nhiªn, bªn c¹nh lîi Ých c¬ b¶n thu hót ®îc tõ viÖc tþ do ho¸ th¬ng m¹i
vµ ®Çu t toang cÇu, kh«ng ®îc xem thêng c¸c sung ®ét gi÷a c¸c nÒn v¨n ho¸
kh¸c nhau, gi÷a c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ Ph¬ng §«ng vµ Ph¬ng T©y… ThËm trÝ cã thÓ
x¶y ra chiÕn tranh. Xung ®ét kh«ng chØ cßn ë d¹ng tiÒm tµng mµ ®· bïng næ lÎ
7
tÎ trªn thÕ giíi, nhÊt lµ ë vïng Trung §«ng… §e do¹ tíi nhiÒu h íng ph¸t triÓn
l¹c quan cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
XÐt cho cïng, ®Ó cã thÓ héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, tríc
hÕt ph¶I biÕt khai th¸c tiÒm lùc trong níc, ph¶I cã con ngêi vµ tæ chøc, trong ®ã
®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi, bëi lÏ cã ph¸t
huy vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong níc th× míi cã kh¶ n¨ng héi nhËp
kinh tÕ thÕ giíi thµnh c«ng.
1.2- Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ – xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i.
Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ lµ mét xu thÕ míi cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
kinh tÕ thÞ trêng, ph¶n ¸nh tr×nh ®é cao cña lùc lîng s¶n xuÊt x· héi mµ ë ®ã
ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ quèc tÕ hãa s¶n xuÊt ®· trë thµnh phæ biÕn.
Tríc khi ph¬ng thøc s¶n xuÊt TBCN ra ®êi, do tr×nh ®é lùc lîng s¶n xuÊt
thÊp kÐm, giao th«ng cha ph¸t triÓn, viÖc s¶n xuÊt hµng hãa vµ trao ®æi hµng hãa
cßn bÞ giíi h¹n, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp. Khi diÔn ra cuéc c¸ch m¹ng c«ng
nghiÖp, ®êi sèng kinh tÕ c¸c níc cã sù thay ®æi c¨n b¶n. T×nh tr¹ng tù cÊp tù tóc,
bÕ quan to¶ c¶ng ®îc thay thÕ b»ng sù s¶n xuÊt vµ tiªu dïng mang tÝnh quèc
tÕ.§Æc biÖt sau ®ã do t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, lùc lîng s¶n xuÊt vµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn hÕt søc nhanh chãng. Thªm
vµo ®ã lµ th¾ng lîi cña phong trµo gi¶I phãng d©n téc lµm cho hÖ thèng ph©n
c«ng lao ®éng x· héi ®îc ph©n bè tèt gäi lµ toµn cÇu hãa kinh tÕ . Toµn cÇu hãa
kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn míi cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ hîp t¸c s¶n
xuÊt vît ra khái biªn gi¬Ý quèc gia v¬n tíi quy m« toµn thÕ giíi ®¹t ®Õn tr×nh ®é
chÊt lîng míi. KÓ tõ nh÷ng n¨m 80 ®Õn nay toµn cÇu hãa ph¸t triÓn víi tèc ®é
nhanh chãng ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc th¬ng m¹i.
§Æc trng næi bËt cña toµn cÇu hãa kinh tÕ lµ nÒn kinh tÕ thÕ giíi tån
t¹i vµ ph¸t triÓn nh mét chØnh thÓ, trong ®ã mçi quèc gia lµ mét bé phËn cã quan
hÖ t¬ng t¸c lÉn nhau víi nhiÒu h×nh thøc phong phó. Tham gia toµn cÇu hãa kinh
tÕ, c¸c quèc gia vÉn hoµn toµn ®éc lËp vÒ chÝnh trÞ, x· héi, vÉn lµ chñ thÓ tù
quyÕt ®Þnh con ®êng ph¸t triÓn cña m×nh. Toµn cÇu hãa kinh tÕ lµm cho c¸c quèc
gia ngµy cµng phô thuéc vµo nhau h¬n vÒ vèn, kü thuËt, c«ng nghÖ, nguyªn liÖu
vµ thÞ trêng. §Õn nay toµn cÇu hãa ®· cuèn hót hÇu hÕt c¸c quèc gia ë c¸c ch©u
lôc, ®· cã 27 tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ toµn cÇu ra ®êi vµ ho¹t ®éng. §©y lµ sù
ph¸t triÓn cha tõng cã. Toµn cÇu hãa kinh tÕ, mÆc dï cho ®Õn nay vÉn cã nh÷ng
quan ®Ióm tr¸I ngîc nhau, nhng râ rµngnã lµ xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i kh«ng
thÓ kh¸c ®I ®îc. ChØ quèc gia nµo b¾t kÞp xu thÕ nµy, biÕt tËn dông c¬ héi, vît
8
qua th¸ch thøc míi ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn. Cù tuyÖt hay khíc tõ toµn cÇu hãa
kinh tÕ tøc lµ tù g¹t m×nh ra khái sù ph¸t triÓn.
9
Trªn c¬ së dù b¸o xu hãng cña nÌn chÝnh trÞ thÕ giíi lµ hoµ b×nh, æn ®Þnh.
MÆc dï cã thÓ cã nh÷ng biÕn ®éng vµ xung ®ét côc bé , xu híng t¨ng trëng cña
nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ kkhu vùc vÒ c¬ b¶n cã triÓn väng , t¹o c¬ së cho nÒn kinh
tÕ ViÖt Nam trong mét thêi gian dµi sÏ cã. Kinh tÕ thÕ giíi ®ang phôc håi vµ sÏ
t¨ng trëng trung b×nh ë møc cao trong c¸c n¨m tíi , ®¹t møc t¨ng trung b×nh
4,4%vµ theo dù ®o¸n míi ®©y do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ch©u
© , t«c ®é nµy sÏ chØ lµ 3,7% trong giai ®o¹n 1997 – 2000. Kinh tÕ ch©u ¸ mÆc
dÇu cã nh÷ng dù b¸o bi quan song vÉn dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ tèc ®é t¨ng ; riªng
tèc ®é t¨ng GDP cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cña khu vùc sÏ ®¹t trung b×nh 7,5%.
ViÖt Nam n»m ë khu vùc nµy vµ trao ®æi mËu dÞch chñ yÕu víi khu vùc nµy ,do
vËy ,®©y lµ c¬ héi lÞch sö hiÕm thÊy cho ViÖt Nam héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi vµ
khu vùc nÕu biÕt tËn dông k¶ n¨ng vµ lîi thÕ tõ thµnh c«ng cña ®æi míi kinh tÕ
trong 10 n¨m qua ®Ó ®¹t tèc ®é t¨ng trëng cao trong mét thêi gian dµi s¾p tíi.
Tuy nhiªn , bªn c¹nh c¸c lîi Ých c¬ b¶n thu ®îc tõ viÖc tù do ho¸ th¬ng m¹i
vµ ®Çu t toµn cÇu , kh«ng ®îc xem thêng c¸c xung ®ét gi÷a c¸c nÒn v¨n ho¸ kh¸c
nhau, gi÷a c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña ph¬ng T©y víi c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña ph¬ng
§«ng … ThËm chÝ cã thÓ x¶y ra chiÕn tranh , xung ®ét kh«ng chØ cßn ë d¹ng
tiÒm tµng, mµ ®· bïng næ lÎ tÎ trªn thÕ giíi , nhÊt lµ ë vïng Trung §«ng … ®e
do¹ tíi chiÒu híng ph¸t triÓn l¹c quan cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
XÐt cho cïng , ®Ó cã thÓ héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ kinh tÕ thÕ giíi ,
tríc hÕt ph¶i biÕt khai th¸c tiÒm lùc trong níc , ph¶i cã con ngêi vµ c¸c tæ chøc,
trong ®ã ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖpcã kh¶ n¨ng héi nhËp víi thÕ giíi , bëi lÏ
cã thÓ ph¸t huyvµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trong níc th× míi cã kh¶ n¨ng
héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi thµnh c«ng.
2. Tham gia héi nhËp kinh tÕ lµ xu thÕ tÊt yÕu ®èi víi sù nghiÖp
c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ cña ViÖt Nam.
2.1. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan tham gia héi nhËp kinh tÕ.
Tham gia héi nhËp kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch kinh tÕ , t¹o mét
thÞ trêng m¹nh mÏ ®Ó tù do ho¸ trªn mäi lÜnh vùc vÒ kinh tÕ ®ång thêi s½n sµng
vËn dông sù u ®·i cña c¸c thµnh viªn kh¸c cho m×nh ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt , më
réng thÞ trêng . Tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµm t¨ng kh¶ n¨ng phèi hîp
chÝnh s¸ch vµ tËp trung mäi nç lùc cña c¸c quèc gia nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò kinh
tÕ mang tÝnh toµn cÇu. ®ång thêi nã còng t¹o kh¶ n¨ng ph©n bè nguån tµi
nguyªn, kÕt qu¶ ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt cña nh©n lo¹i vµ c¸c nguån lùc
10
tµi chÝnh trªn ph¹m vi toµn cÇu gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia.
ViÖt Nam tham gia héi nhËp kinh tÕ ®îc t¹o ®iÒu kiÖn c¾t gi¶m c¸c kho¶n chi vÒ
an ninh , quèc phßng tËp trung cho sù nghiÖp CNH – H§h ®Êt níc ®ång thêi cã
thÓ æn ®Þnh vÒ kinh tÕ chÝnh rÞ x· héi . MÆt kh¸c tham gia héi nhËp kinh tÕ lµm
cho c¸c quèc gia ®an xen phô thuéc lÉn nhau dÉn ®Õn sù b×nh ®¼ng trong sù giao
lu vµ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ , tr¸nh t×nh tr¹ng c« lËp , t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt
Nam häc hái kinh nghiÖm trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ ,
tæ chøc s¶n xuÊt … V× vËy, tr íc c¸c ®iÒu kiÖn ®Æt r a ®ã th× héi nhËp kinh tÕ cña
ViÖt Nam lµ mét tÊt yÕu.
2.2. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc trong héi nhËp kinh tÕ cña ViÖt Nam.
Lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ , níc ta sÏ cã
nh÷ng c¬ héi míi ®Ó ph¸t triÓn. §ã lµ :
T¹o kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng ra níc ngoµi trªn c¬ së c¸c hiÖp ®Þnh th¬ng
m¹i ®· ký kÕt víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi : Nõu thùc hiÖn ®Çy ®ñ
c¸c cam kÕt trong AFTA th× ®Õn n¨m 2006 hµng c«ng nghiÖp chÕ biÕn cã xuÊt xø
tõ níc ta sÏ ®îc tiªu thô trªn tÊt c¶ c¸c thj trêng c¸c nøc ASEAN víi d©n sè trªn
500 triÖu ngêi vµ GDP trªn 700 tû USD. Nõu sau n¨m 2000 , níc ta gia nhËp
UTO th× sÏ ®îc hëng nh÷ng u ®·i dµnh cho níc ®ang ph¸t triÓn theo quy chÕ tèi
huÖ quèc trong quan hÖ víi 132 níc ®ã dÔ dµng h¬n. Tõ 2020 , hµng rµo thuÕ
quan cña c¸c níc APEC sÏ ®îc rì bá ®©y lµ c¬ héi ®Ó níc ta xuÊt khÈu hµng ho¸
vµo c¸c níc thµnh viªn APEC.
Cã c¬ héi më réng thu hót c¸c nguån vèn tõ níc ngoµi : Tham gia héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ c¬ héi thÞ ®Ó thÞ trêng níc ta ®îc më réng , ®iÒu nµy sÏ
hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t . Hä sÏ mang vèn vµ c«ng nghÖ vµo níc ta ,sö dông lao
®éng vµ tµi nguyªn vèn cã cña níc ta , lµm ra c¸c s¶n phÈm trªn thÞ trêng khu
vùc vµ thÕ giíi víi c¸c u ®·i mµ níc ta cã . C¬ héi më réng thÞ trêng kÐo theo c¬
héi thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi . §©y còng lµ c¬ héi ®Ó thóc ®Èy c¸c doanh
nghiÖp trong níc huy ®éng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ .
Tranh thñ ®îc kü thuËt , c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña c¸c níc ®i tríc ®Ó ®Èy
nhanh c¸c tiÕn tr×nh cña c¸c níc ®i tríc ®Ó ®Èy nhanh tiÕn tr×nh CNH H§H t¹o
c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho c«ng cuéc x©y dùng CNXH . Héi nhËp kinh tÕ quèc
tÕ lµ con ®êng ®Ó khai th«ng thÞ trêng níc ta víi thÕ giíi , t¹o ra m«i trêng ®Çu t
hÊp dÉn cã hiÖu qu¶ , qua ®ã c¸c kü thuËt c«ng nghÖ níc ngoµi . Nh»m ph¸t triÓn
11
n¨ng lùc kü thuËt c«ng nghÖ quèc gia . Trong canh tranh quèc tÕ cã thÓ c«ng
nghÖ nµy lµ cò ®èi víi c¸c níc ph¸t triÓn nhng l¹i lµ míi vµ cã hiÖu qu¶ t¹i mét
níc ®ang ph¸t triÓn nh ViÖt Nam .
T¹o c¬ héi më réng giao lu c¸c nguån lùc cña níc ta víi c¸c níc : víi d©n
sè 76,3 triÖu ngêi nguån nh©n lùc cña níc ta kh¸ dåi dµo , nhng kh«ng héi nhËp
th× viÖc sö dông trong níc bÞ l·ng phÝ , kÐm hiÖu qu¶ . Song bªn c¹nh nh÷ng c¬
héi trªn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng ®Æt níc ta tríc nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch
thøc nh :
Tham ra vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ ®Ó ®i ®Õn tù do ho¸ th¬ng m¹i tøc
lµ chÊp nhËn t c¸ch thµnh viªn c¹nh tranh ngang b»ng víi c¸c níc kh¸c , nhng
hiÖn nay vÉn cßn tôt hËu kh¸ xa vÒ kinh tÕ so víi nhiÒu nø¬c trong c¸c tæ chøc
kinh tÕ mµ ta ®· tham gia . Trªn thÞ trêng néi ®Þa , do kü thËt c«ng nghÖ vµ qu¶n
lý cßn kÐm nªn nhiÒu s¶n phÈm cña ta thiÕu søc c¹nh tranh víi mÆt hµng cïng
lo¹i c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng vµ gi¸ c¶ .
VÝ dô : §êng RS cña ta gi¸ xuÊt xëng n¨m 1999 lµ 340-400 USD/tÊn nhng
gi¸ nhËp khÈu chØ cã 260-300USD/TÊn .
Trªn thÞ trêng thÕ giíi , ta míi xuÊt khÈu chñ yÕu lµ c¸c nguyªn liÖu vµ
s¶n phÈm s¬ chÕ nh dÇu th« g¹o ... Trong khi ®ã , gi¸ c¶ c¸c mÆt hµng nguyªn
liÖu vµ s¬ chÕ l¹i bÊp bªnh , hay bÞ t¸c ®éng xÊu bÊt lîi cho xuÊt khÈu . Tham gia
toµn cÇu hãa kinh tÕ tøc lµ níc ta chÊp nhËn nh÷ng chÊn ®éng cã thÓ xÈy ra trong
hÖ thèng kinh tÕ toµn cÇu . Trong trêng hîp ®ã , nÕu n¨ng lùc qu¶n lý kinh tÕ vi
m« kÐm , hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng l¹c hËu , tÖ tham nhòng vµ quan liªu
hoµnh hµnh kh«ng chñ ®éng phßng vÖ tich cùc th× nÒn kinh tÕ khã tr¸nh khái sù
®æ vì , khñng ho¶ng . §©y lµ mét th¸ch thøc lín ®èi víi níc ta .
2.3. Nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó tiÕn ®Õn viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ tù chñ
vµ chñ ®éng trong viÖc h«Þ nhËp vµo nÒn kinh tÕ quèc tÕ .
VÒ mÆt khoa häc , viÖc tr×nh bÇy lý luËn ®Ó CNH H§H x©y dùng nÒn kinh
tÕ ®éc lËp tù chñ kh¸ dÔ , v× chØ cÇn c¨n cø trªn lý luËn M¸c vÒ 2 KVSX , khu
vùc 1 s¶n xuÊt c¸c m¸y vµ khu vùc 2 s¶n xuÊt hµng tiªu dïng . Do hiÖu qu¶ cao
cña khu vùc s¶n xuÊt 1 nªn tiªn cÊp vèn ngo¹i tÖ vµ tiÒn néi cho KVSX1 . Ngoµi
ra , còng nªn bæ tóc lý luËn M¸c b»ng kinh nghiÖm ngêi NhËt vµ ngêi Hµn Quèc
vÒ viÖc s¶n xuÊt hµng tiªu dïng cÊp cao ®Ó thay hµng ngo¹i vµ ®Ó t¨ng nhanh
12
suÊt khÈu , t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn xuÊt siªu . C¸c nhµ kinh tÕ còng ®Òu ®ång ý
ph¶i n©ng cao ®Çu t nªn 30% GDP th× míi thùc hiÖn ®îc viÖc ph¸t khëi
Tuy nhiªn viÖc x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ vÊp ph¶i rÊt nhiÒu khã
kh¨n víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng kh«ng cã tæ chøc vµ kÕ ho¹ch.
13
2. AFTA & Sù héi nhËp cña ViÖt Nam.
Gi÷a thËp niªn 90 ViÖt Nam tham gia ASEAN & CEPT trong mét bèi
c¶nh: tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp xa so víi bªn c¹nh ®ã thuÕ nhËp khÈu cßn lµ mét
táng nh÷ng nguån thu quan träng cña ChÝnh phñ. Do vËy khi tham gia AFTA,
ViÖt Nam cÇn ph¶i ®¹t ®îc c¸c môc tiªu sau:
1. Kh«ng g©y ¶nh hëng tíi nguån thu ng©n s¸ch.
2. KÐo dµi ®Õn møc cã thÓ sù b¶o hé hîp lý ®èi víi s¶n xuÊt cã thªm thÕ
giíi chuÈn bÞ ®èi phã víi nh÷ng th¸ch thøc, cña AFTS.
3. T¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®æi míi c«ng nghÖ
kü thuËt, nh»m thóc ®Èy tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
4. Tranh thñ u ®·i ®Ó më réng thÞ trêng cho xuÊt khÈu vµ thu hót vèn ®Çu
t cña níc ngoµi.
C¨n cø vµo bèi c¶nh, môc tiªu cÇn ®¹t ®îc vµ nh÷ng quy ®Þnh cña CEPT,
ViÖt Nam ®· x©y dùng lÞch tr×nh c¾t gi¶m thuÕ theo tõng lo¹i danh môc vµ c¸c
kªnh gi¶m thuÕ nh sau:
1. Danh môc 1: Danh môc lo¹i trõ hoµn toµn ®îc x©y dùng phï hîp víi
®iÓm 9 cña hiÖp ®Þnh CEPT; danh môc nµy bao gåm c¸c mÆt hµng cã ¶nh hëng
®Õn an ninh quèc gia v¨n ho¸ lÞch sö, søc khoÎ, vµ nh÷ng mÆt hµng chóng ta kÐm
lîi thÕ ph¶i nhËp khÈu nhiÒu tõ c¸c níc ASEAN nh vò khÝ, chÊt næ, « t« chë
kh¸ch tõ 15 chç ngåi trë xuèng...v..v.. danh môc nµy ViÖt Nam ®a ra 146 mÆt
hµng.
2. Danh môc 2: Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi ®îc x©y dùng c¨n cø vµo quy
®Þnh cña CEPT vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010 cña c¸c ngµnh kinh tÕ ë níc
ta. Danh môc lo¹i trõ t¹m thêi ph¶i b¶o ®¶m kh«ng ¶nh hëng ®Õn nguån thu
ng©n s¸ch vµ b¶o hé mét sè ngµnh s¶n xuÊt trong níc cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn.
Danh môc nµy ViÖt Nam cã 1.189 mÆt hµng. Nã bao gßm c¸c mÆt hµng cã thuÕ
suÊt trªn 2% vµ nh÷ng mÆt hµng cã thuÕ suÊt díi 20%, nhng tríc m¾t cÇn b¶o hé
b»ng thuÕ quan vµ phi thuÕ quan. Tõ ngµy 1.1.1999 ®Õn 1.1.2003 mçi n¨m chóng
ta chuyÓn 20% trong tæng sè mÆt hµng lo¹ nµy sang danh môc c¾t gi¶m thuÕ.
3. Danh môc 3: Danh môc c¸c mÆt hµng n«ng s¶n cha qua chÕ biÕn nh¹y
c¶m, chóng ta x©y dùng dùa trªn kinh nghiÖm cña c¸c níc ASEAN vµ c¨n cø vµo
yªu cÇu b¶o hé cao cña s¶n xuÊt trong níc danh môc nµy gåm cã 50 mÆt hµng
nh thÞt, trøng, s÷a, g¹o....
4. Danh môc 4: Danh môc c¾t, gi¶m thuÕ, th¸ng 10.1995 tøc lµ sau 3
th¸ng chóng ta gia nhËp ASEAN. ViÖt Nam ®· c«ng bè chÝnh thøc danh môc
14
gi¶m thuÕ nhËp khÈu 1633 mÆt hµng cho thêi kú 1996-2000. Danh môc cÆt gi¶m
thuÕ quan ngay cña ViÖt Nam chñ yÕu bao gåm nh÷ng m¹t hµng cã thuÕ suÊt
cao, nhng chóng ta ®ang cã lîi thÕ so s¸nh.
Héi nghÞ Bé trëng kinh tÕ lÇn thø 31 vµ héi ®ång AFTA lÇn thø 13 diÔn ra
tõ ngµy 29/9 ®Õn ngµy 10/1999 t¹i Singapore vèn chñ ®Ò tÝnh: ®Èy nhanh qu¸
tr×nh thùc hiÖn AFTA, tiÕn tíi lo¹i bá hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan trong
ASEAN tho¶ thuËn c«ng nhËn lÉn nhau vÒ môc tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó t¹o ®iÒu
kiÖn trong th¬ng m¹i cña ASEAN. T¹i héi nghÞ c¸c thµnh viªn ®· thèng nhÊt.
1. Mçi thµnh viªn rµ so¸t danh môc lo¹i trõ hoµn toµn cña m×nh theo híng,
chuyÓn 1 sè lîng ®¸ng kÓ mÆt hµng tõ danh môc lo¹i trõ hoµn toµn sang diÖn c¾t
gi¶m thuÕ. ViÖt Nam ®· tuyªn bè chuyÓn 23 mÆt hµng tõ danh môc c¾t gi¶m
thuÕ.
2. Môc tiªu c¾t gi¶m thuÕ cña thuÕ trong danh môc c¾t gi¶m thuÕ lµ 0-5%
theo quy ®Þnh tríc ®©y CEPT ®îc thay thÕ b»ng môc tiªu gi¶m thuÕ suÊt xuèng
0% ®Ó ®¹t ®îc ASEAN lµ khu mËu dÞch tù do hoµn toµn. §èi víi ViÖt Nam héi
nghÞ khuyÕn khÝch tèi ®a ho¸ dßng thuÕ cã thuÕ suÊt 0-5% vµo n¨m 2003.
3. C¸c bé trëng kinh tÕ ®· ký nghÞ ®Þnh th vÒ tho¶ thuËn ®Æc biÖt s¶n phÈm
nh¹y c¶m cao. Néi dung chÝnh cña NghÞ ®Þnh nµy lµ: c¸c mÆt hµng n«ng s¶n cha
chÕ biÕn thuéc diÖn nh¹y c¶m sÏ ®a vµo diÖn gi¶m thuÕ n¨m 2001 (®èi víi ViÖt
Nam n¨m 2004) vµ ®¹t møc thuÕ suÊt cßn 0-5% vµo n¨m 2010 (®èi víi ViÖt
Nam n¨m 2013). N¨m 2010 còng lµ n¨m c¸c níc ASEAN thèng nhÊt lo¹i bá
hoµn toµn hµng rµo phi thuÕ quan. §èi víi mÆt hµng nh¹y c¶m cao (chñ yÕu lµ
G¹o nhËp khÈu vµo malaysia, Philippin vµ In®«nªsia) ®îc linh ho¹t h¬n nhng
thuÕ suÊt kh«ng qu¸ 20%.
Qua gÇn 3 n¨m thùc hiÖn cÆt gi¶m thuÕ theo CEPT, nh×n chung c¸c doanh
nghiÖp ViÖt Nam cha nhËn thøc ®îc hÕt khã kh¨n th¸ch thøc, tÝnh c¹nh tranh gay
g¾t cña viÖc më cöa thÞ trêng héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc. Do vËy hä cha cã
nh÷ng ®iÒu chØnh cÇn thiÕt ®Ó phï hîp víi lÞch gi¶m thóª nhËp khÈu víi ASEAN
mµ vÉn tiÕp tôc ®Çu t vµ kinh doanh theo ph¬ng thc cò, thËm chÝ nhiÒu doanh
nghiÖp cßn kiÕn nghÞ ChÝnh phñ tiÕp tôc b¶o hé nh tríc ®©y.
Th¸ch thøc vÒ lé tr×nh gi¶m thuÕ vµ phi thuÕ quan khi ViÖt Nam thùc hiÖn
CEPT cã nh÷ng ®iÓm chó ý sau:
1. TiÕn tr×nh c¾t gi¶m thuÕ, cña chóng ta chØ b¾t ®Çu vµo n¨m 1998, do vËy
®Ó thêi gian lµ vÊn ®Ò khÈn thiÕt. NÕu chóng ta thùc hiÖn tiÕn tr×nh gi¶m thuÕ
chËm ch¹p nh hiÖn nay th×, nh÷ng n¨m sau ph¶i tiÕn hµnh nhanh h¬n. §iÒu nµy
15
rÊt cã thÓ dÉn tíi sù ®ét biÕn vÒ nhËp khÈu vµ t¨ng søc Ðp c¹nh tranh, g©y khã
kh¨n lín cho c¸c doanh nghiÖp trong níc.
2. Danh môc lo¹i trõ hoµn toµn cßn cha ®¸p øng yªu cÇu cña CETP vÒ
chóng ta vÉn cßn dïng viÖc miÔn trõ hoµn toµn ®Ó b¶o hé hoÆc duy tr× nguån thu.
Trong danh môc lo¹i trõ hoµn toµn ViÖt Nam cßn xÕp nh÷ng mÆt hµng lµ nhiªn
liÖu vµ thiÕt bÞ truyÒn thèng, « t« díi mét chç ngåi, hµng thanh lý vµ hµng tiªu
dïng ®· qua sö dông víi môc tiªu lµ t¹o nguån thu ng©n s¸ch vµ b¶o hé cã chän
läc. §iÒu nµy cha phï hîp víi quy ®Þnh cña WTO.
3. §èi víi hµng rao phi thuÕ quan: Tõ tríc ®Õn nay chóng ta chØ míi dïng
c¸c biÖn ph¸p ®¬n gi¶n chØ lµ giÊy phÐp hay h¹n ng¹ch mµ cha ¸p dông c¸c biÖn
ph¸p kh¸c. NhÊt lµ nh÷ng biÖn ph¸p vÒ tiªu chuÈn kü thuËt, chÊt lîng vµ thÞ trêng. Do vËy khi thùc hiÖn CEPT chóng ta ph¶i b·i bá biÖn ph¸p h¹n ng¹ch nhng
l¹i cha cã biÖn ph¸p kh¸c th× sÏ g©y nhiÒu khã kh¨n ®Ó ®¶m b¶o nh÷ng môc tiªu
mµ chóng ta ®· ®Ò ra.
§Ó ®¶m b¶o lé tr×nh ®· ®a ra AFTS, nhiÖm vô hÕt søc cÊp b¸ch cña ViÖt
Nam lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t cña c¸c ngµnh trong qu¸ tr×nh héi
nhËp. LËp tr×nh gi¶m thuÕ cô thÓ cho c¸c mÆt hµng theo CEPT ph¶i ®îc x©y dùng
trªn c¬ së ph©n chia c¸c ngµnh s¶n xuÊt theo 3 nhãm chÝnh.
1. Nhãm 1: Nhãm mÆt hµng cã n¨ng lùc c¹nh tranh cã thÕ m¹nh trong
xuÊt khÈu lµ c¸c ngµnh cã lîi thÕ so s¸nh. LÞch tr×nh gi¶m thuÕ cho c¸c ngµnh
hµng nµy ®îc ®a vµo thùc hiÖn sím nhÊt bëi viÖc c¾t gi¶m thuÕ sÏ kh«ng cã
nh÷ng ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®Õn thu ng©n s¸ch, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong níc. §ång
thêi chóng ta sím tËn dông ®îc nh÷ng u ®·i cña c¸c níc thµnh viªn kh¸c.
2. Nhãm 2: Nhãm ngµnh hµng cã kh¶ n¨ng ®îc nh÷ng u ®·i cña c¸c níc
thµnh viªn kh¸c. §©y lµ nh÷ng ngµnh hµng hiÖn cã nhiÒu khã kh¨n trong c¹nh
tranh víi hµng nhËp khÈu, nhng trong t¬ng lai cã thÓ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh nÕu
chóng ta cã híng ®Çu t ®óng ngay tõ b©y giê. §èi víi nhãm ngµnh hµng nµy lÞch
tr×nh gi¶m thuÕ cã thÓ tiÕn hµnh chËm h¬n t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp
trong níc ph¸t triÓn.
3. Nhãm 3: Nhãm ngµnh hµng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm lµ nh÷ng
ngµnh hµng xuÊt cÇn lîng vèn ®Çu t lín c«ng nghÖ hiÖn ®¹i – nh÷ng yÕu tè mµ
chóng ta bÞ h¹n chÕ. LÞch tr×nh gi¶m thuÕ ®èi víi nhãm ngµnh hµng nµy sÏ bÞ
chËm nhÊt, tuy nhiªn chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ ®Þnh híng ®Çu t vµ
®îc xóc tiÕn sím ®Ó doanh nghiÖp tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng khã kh¨n khi chÝnh phñ
gi¶m thuÕ quan vµ xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan.
16
§èi víi doanh nghiÖp yÕu tè quyÕt ®Þnh lµ chñ ®éng, s¸ng t¹o v¬n m¹nh ra
thÞ trêng, níc ngoµi: Doanh nghiÖp cÇn ph¶i t¹o ra mét søc ®Ò kh¸ng cao trong
c¹nh tranh víi hµng nhËp khÈu, tr¸nh t tëng û l¹i mµ ph¶i chuyÓn ®éng thùc sù
m¹nh mÏ, s½n sµng cho cuéc c¹nh tranh c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶
s¶n xuÊt ®¸p øng yªu cÇu, vÒ qu¶n lý chÊt lîng, m«i trêng, gi¸ c¶ hîp lý, cã nh
vËy sù hîi nhËp cña ViÖt Nam vµo ASEAN & AFTA míi thùc sù ®¸p øng môc
tiªu ®Ò ra vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao.
17
Ch¬ng II. Thùc tr¹ng cña sù héi nhËp
1. Ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp
kinh tÕ quèc tÕ.
1.1. Thùc tr¹ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam.
1.1.1. Vai trß, vÞ trÝ c¶u doanh nghiÖp ViÖt Nam.
Kinh nghiÖm ph¸t triÓn cña c¸c níc trªn thÕ giíi cho thÊy doanh nghiÖp
ViÖt Nam lu«n lu«n ®ãng mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
ChÝnh v× vËy c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nhËn ®îc sù quan t©m, hç trî hÕt søc
®Æc biÖt tõ phÝa ChÝnh phñ vµ tÊt nhiªn nh÷ng ®ãng gãp cña c¸c doanh nghiÖp
cho nÒn kinh tÕ ngµy cµng gia t¨ng. Th«ng thêng nã chiÕm rÊt cao trong nÒn
kinh tÕ, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho mét lîng lao ®éng lín – chiÕm 2/3 lùc lîng
lao ®éng chÝnh cña mçi quèc gia.
Níc ta lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn, nghÌo nµ, l¹c hËu, víi h¬n 80% d©n sè
sèng ë n«ng th«ng l¹i chñ yÕu sèng b»ng nghÒ n«ng vµ møc thu nhËp thÊp, diÖn
tÝch ®Êt ®¹i b×nh qu©n ®Çu ngêi thÊp lao ®éng nhµn d nhiÒu l¹i ®ang trong qu¸
tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, th× ph¸t triÓn tiÒm n¨ng cña c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt cÇn
thiÕt bëi doanh nghiÖp ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh
tÕ x· héi, ®ãng gãp vµo tæng s¶n phÈm x· héi, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ thu nhËp
cho ngêi lao ®éng, c©n ®èi c¬ cÊu c«ng – N«ng nghiÖp.
Doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay chiÕm mét lîng kh¸ lín ®ãng gãp
kho¶ng 28% GDP, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho gÇn 8,5 triÖu lao ®éng, chiÕm kho¶ng
80,2% tæng sè lao ®éng phi N«ng nghiÖp vµ chiÕm kho¶ng 22,5% lùc lîng lao
®éng cña c¶ níc, ®ãng gãp kho¶ng 31% gi¸ trÞ tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp.
Mçi doanh nghiÖp ®îc xem nh lµ nh÷ng tÕ bµo c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ
quèc gia. §Êt níc ®ang ph¸t triÓn víi nguån lùc h¹n chÕ nhng chóng ta l¹i cã lîi
thÕ cña “ngêi ®i sau” trong viÖc ph¸t triÓn c¸c m« h×nh doanh nghiÖp. §iÒu nµy
hÕt søc quan träng, bëi lÏ bªn c¹nh viÖc ph¸t huy néi lùc quèc gia (vèn, lao
®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn...) ®Æc biÖt t¹o mét sè lîng lín c«ng ¨n viÖc lµm víi
chi phÝ kh«ng qu¸ cao theo íc tÝnh cña World Bank th× ®Ó t¹o ra mét sè lîng lín
c«ng ¨n viÖc lµm vµ ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ mµ l¹i
kh«ng qu¸ phô thuéc vµo bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ mµ l¹i kh«ng qu¸ phô thuéc
vµo bªn ngoµi.
1.1.2. Thùc tr¹ng c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam.
18
Theo íc tÝnh cña ViÖn qu¶n lý kinh tÕ trung ¬ng, nÕu xÐt theo tiªu chÝ vÒ
vèn th× c¸c doanh nghiÖp cã mét sè vèn kh¸ lín, quy m« lao ®éng cao. Nh vËy
xÐt theo hai tiªu chÝ vÒ vèn vµ lao ®éng th× doanh nghiÖp níc ta cã tÇm ph¸t triÓn
lín. Trong ®ã cã khaáng 4500 doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ 4300 doanh
nghiÖp Nhµ níc. Trong ®ã ngµnh dÞch vô, th¬ng m¹i chiÕm mét sè lîng lín. Cã
kho¶ng 20% doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong ngµnh c«ng nghiÖp, 1% doanh
nghiÖp trong c¸c ngµnh vËn t¶i...
VÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, theo ®¸nh gi¸ th× t×nh h×nh s¶n xuÊt
trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cã sù gi¶m sót dÇn ®Õn sù ph¸t triÓn chËm cña nÒn
kinh tÕ vÒ vèn th× cã tíi 55% sè doanh nghiÖp thiÕu vèn, v× vËy ®a sè c¸c doanh
nghiÖp khi tham gia vµo thÞ trêng tµi chÝnh ®Òu gÆp khã kh¨n do kh«ng ®ñ tµi s¶n
thÕ chÊp.
VÒ c«ng ngh th× nh×n chung c¸c doanh nghiÖp ®Òu ®æi míi c«ng ngh ë øc
® nhÊt ®Þnh, ®iÒu nµy hoµn toµn hîp lý v× c«ng nghÖ lµ yÕu tè tíi n¨ng suÊt chÊt
lîng cña s¶n phÈm gióp c¸c doanh nghiÖp cã thÓ c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng
thÕ giíi. Bªn c¹nh ®ã ®éi ngò qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò bøc xóc
hiÖn nay, theo íc tÝnh th× ®a sè c¸c «ng chñ doanh nghiÖp cã tr×nh ®é kh«ng cao,
®iÒu kiÖn mÆt b»ng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cßn chËt hÑp, ®a sè c¸c
doanh nghiÖp ph¶i thuª mÆt b»ng thËm chÝ dïng c¶ nhµ ë lµm n¬i s¶n xuÊt kinh
doanh. Bªn c¹nh ®ã, do ®ång vèn cã h¹n cho nªn ®a sè c¸c doanh nghiÖp kh«ng
thÓ trang bÞ hÖ thèng thiÕt bÞ xö lý chÊt th¶i nh»m ®¶m b¶o c¶nh quan m«i trêng
sèng xung quanh.
1.2. Gi¶i ph¸p chñ yÕu lµm hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý nh»m khuyÕn khÝch,
hç trî vµ thóc ®Èy ph¸t triÓn doanh nghiÖp ë níc ta.
1.2.1. Hoµn thiÖn vµ ban hµnh khung khæ ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp
níc ta.
ë hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi, chóng ta ®Òu thÊy mçi níc ®Òu cã mét bé
luËt riªng cho c¸c doanh nghiÖp. ë ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay viÖc x©y dùng hÖ
thèng c¸c v¨n b¶n, bé luËt dµnh cho c¸c doanh nghiÖp lµ hÕt søc quan träng. Tríc m¾t cÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh cã liªn
quan tíi lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy vµ gi¸m s¸t thËt kü qu¸ tr×nh ¸p dông cña
c¸c c¬ quan chøc n¨ng. VÒ l©u dµi, mét bé phËn luËt doanh nghiÖp quy ®Þnh râ:
lo¹i h×nh doanh nghiÖp cho tõng ngµnh cô thÓ, vÒ t c¸ch ph¸p nh©n, vÒ tæ chøc
ho¹t ®éng, vÒ chÝnh s¸ch b¶o hé lµ ®iÒu chóng ta cÇn lµm. Trong qu¸ tr×nh x©y
dùng luËt ph¶i tiÕn hµnh song song viÖc x©y dùng c¸c v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh
®Ó sau khi v¨n b¶n cã hiÖu lùc th× lËp tøc ®îc ¸p dông ngay vµo cuéc sèng mµ
19
kh«ng cÇn c¸c v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh. C¸c v¨n b¶n ph¶i ®îc ®¶m b¶o tÝnh æn
®Þnh l©u dµi vµ ®ång bé thèng nhÊt ®Ó c¸c doanh nghiÖp yªn t©m ®Çu t vµo s¶n
xuÊt kinh doanh.
1.2.2 C¸c thñ tôc hµnh chÝnh.
Thñ tôc hµnh chÝnh lu«n lµ vÊn ®Ò nhøc nhèi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, v×
vËy ChÝnh phñ cã nh÷ng biÖn ph¸p triÖt ®Ó vµ liªn tôc t¹o ®iÒu kiÖn tèt nh©t cho
c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ®ã cÇn ®Æc biÖt chó ý
bèn thñ tôc cã ¶nh hëng lín ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, thñ tôc thµnh
lËp vµ ®¨ng ký kinh doanh, thñ tôc thuÕ ®Êt, thñ tôc vay vèn tÝn dông, thñ tôc
xuÊt nhËp khÈu.
1.2.3. Thµnh lËp côc hoÆc c¬ quan ph¸t triÓn doanh nghiÖp.
HÇu hÕt c¸c níc ®Òu tËp trung c¸c doanh nghiÖp l¹i trong mét tæ chøc
qu¶n lý, thùc thi c¸c chÝnh s¸ch ®Ò nghÞ c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn cho doanh
nghiÖp. C¬ quan nµy sÏ thèng nhÊt qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp trªn ph¹m vi c¶ níc
vµ cã sù phèi hîp víi c¬ quan Nhµ níc (chñ yÕu lµ ph©n cÊp thµnh phè, tØnh ....).
Nh vËy v× ®Ó c¸c bé, ngµnh kh¸c nhau qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp, chóng ta cã côc
hoÆc c¬ quan ph¸t triÓn doanh nghiÖp sÏ thèng nhÊt qu¶n lý lo¹i h×nh doanh
nghiÖp nµy cïng víi c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc.
1.2.4. ChÊn chØnh vµ thùc hµnh c¸c tæ chøc cung cÊp dÞch vô cho c¸c
doanh nghiÖp viÖc tæ chøc hÖ thèng c¸c c¬ quan cung cÊp th«ng tin t vÊn, dÞch
vô lµ vÊn ®Ò quan träng ë ViÖt Nam vµ lµ nhu cÇu bøc thiÕt cña c¸c doanh
nghiÖp. §iÒu nµy sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc thu thËp th«ng tin
kinh tÕ, th«ng tin thÞ trêng nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ ho¹t ®éng h¬n cho c¸c doanh
nghiÖp.
HiÖn nay mÆc dï cã rÊt nhiÒu tæ chøc trong vµ ngoµi níc cung cÊp dÞch vô
cho c¸c doanh nghiÖp, tuy nhiªn mét sè c¸c tæ chøc nµy ho¹t ®éng v× lîi nhuËn
vµ thùc sù kh«ng gióp g× cho ChÝnh phñ trong c«ng t¸c h¹ch ®Þnh còng nh thùc
thi c¸c ®¹o luËt liªn quan ®Õn c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh v× thÕ ChÝnh phñ nªn
thiÕt lËp nh÷ng ho¹ch ®Þnh cô thÓ cho c¸c tæ chøc nµy nhng võa cã thÓ tËn dông
®îc nh÷ng g× s½c cã trong viÖc h¹ch ®Þnh vµ thùc thi c¸c chÝnh s¸ch cho doanh
nghiÖp võa t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tiÕp cËn ®îc víi nh÷ng
dÞch vô tiÖn Ých nµy.
20
.DOC 
28 
76 
83 
