Tài liệu Chống bán phá giá

TiÓu luËn luËt KT2 Lêi më ®Çu Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ, mang l¹i nhiÒu lîi Ých vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhiÒu quèc gia trªn c¬ së mét nÒn th¬ng m¹i vµ ®Çu t c«ng b»ng. Nhng trong khi c¸c quèc gia thµnh viªn WTO ®ang ph¶i dÉn dì bá c¸c rµo c¶n thuÕ quan vµ thuÕ ho¸ c¸c rµo c¶n phi thuÕ quan th× c¸c biÖn ph¸p tù vÖ, thuÕ chèng ph¸ gi¸ vµ thuÕ ®èi kh¸ng vÉn ngµy cµng ® îc nhiÒu quèc gia ph¸t triÓn ¸p dông mét c¸ch triÖt ®Ó, nhÊt lµ, nhiÒu n íc ®ang ph¸t triÓn vµ kÐm ph¸t triÓn ph¶i ®èi mÆt víi t×nh tr¹ng hµng ho¸ nhËp khÈu b¸n ph¸ gi¸ t¹i thÞ trêng cña m×nh, vµ g¸nh chÞu nh÷ng thiÖt h¹i cho s¶n xuÊt trong níc. ViÖc t×m c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m th¬ng m¹i c«ng b»ng - biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸, ®ang ®îc rÊt nhiÒu níc quan t©m, kÓ c¶ c¸c níc ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i níc nµo còng ¸p dông biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n, ®«i khi mang tÝnh chñ quan ¸p ®Æt mang tÝnh chÝnh trÞ.... Hµng ho¸ cña ViÖt Nam còng ®· gÆp ph¶i nh÷ng biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸ mµ níc së t¹i ¸p dông. Sù viÖc ®ã còng ®· ¶nh hëng ®Õn xuÊt khÈu hµng ho¸ cña chóng ta. Trong bµi tiÓu luËn nµy em xin ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò “HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Hoa kú. Nh÷ng th¸ch thøc, khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam.” Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy, c« trong khoa LuËt ®· gióp em rÊt nhiÒu trong viÖc hoµn thµnh bµi tiÓu luËn nµy. Néi dung I. HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Hoa kú. 1. C¸c c¸ch hiÓu vÒ ph¸ gi¸: HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 MÆc dï hiÖn t¹i ph¸ gi¸ vµ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®· ® îc WTO thèng nhÊt vµ ®a ra c¸c tiªu chÝ vµ thñ tôc ®Ó ®¸nh gi¸ song khi nãi ®Õn ph¸ gi¸, giíi kinh doanh vÉn cã nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau: - Ph¸ gi¸ lµ gi¶m gi¸ ®Ó tranh giµnh thÞ trêng hoÆc tiªu diÖt ®èi thñ c¹nh tranh. - Ph¸ gi¸ lµ b¸n díi gi¸ thµnh. - Ph¸ gi¸ lµ b¸n díi møc gi¸ b×nh thêng. §Þnh nghÜa vÒ ph¸ gi¸ vµ c¸ch x¸c ®Þnh ph¸ gi¸ cña WTO ®· ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 6 cña GATT: “ Ph¸ gi¸ lµ hµnh vi mµ s¶n phÈm cña mét quèc gia ®îc b¸n ë quèc gia kh¸c t¹i møc thÊp h¬n gi¸ trÞ th«ng thêng vµ lµm thiÖt h¹i hay ®e do¹ lµm thiÖt h¹i vÒ mÆt vËt chÊt mét ngµnh cña quèc gia kh¸c hoÆc lµm chËm trÔ sù thiÕt lËp mét ngµnh ë quèc gia kh¸c”. Hai kh¸i niÖm quan träng quy ®Þnh nµy lµ gi¸ trÞ th«ng thêng vµ thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt. Mét quèc gia bÞ cho lµ ®· b¸n s¶n phÈm cña m×nh ë mét quèc gia kh¸c t¹i møc thÊp h¬n gi¸ trÞ th«ng thêng nÕu: (1) Gi¸ ®ã thÊp h¬n møc gi¸ t¬ng ®èi trong ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i th«ng thêng ®èi víi s¶n phÈm t¬ng tù t¹i níc xuÊt khÈu. (2) NÕu kh«ng thÓ x¸c ®Þnh møc gi¸ néi ®Þa ®ã th×: + Møc gi¸ ®ã thÊp h¬n møc gi¸ t¬ng ®èi cao nhÊt ®îc xuÊt khÈu tíi mét níc thø ba trong ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i th«ng thêng. + Møc gi¸ ®ã thÊp h¬n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i níc xuÊt khÈu céng víi mét tû lÖ hîp lý chi phÝ vµ lîi nhuËn b¸n hµng. 2. BiÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸ trong th¬ng m¹i quèc tÕ Trong th¬ng m¹i quèc tÕ, khi hµng ho¸ bÞ xem lµ b¸n ph¸ gi¸ th× chóng cã thÓ bÞ ¸p ®Æt c¸c biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸ (antiduming) nh thuÕ chèng ph¸ gi¸, ®Æt cäc hoÆc thÕ chÊp, can thiÖp h¹n chÕ ®Þnh lîng hoÆc ®iÒu chØnh møc gi¸ cña nhµ xuÊt khÈu nh»m triÖt tiªu nguy HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 c¬ g©y thiÖt h¹i cho ngµnh s¶n xuÊt trong níc nhËp khÈu, trong ®ã thuÕ chèng b¸n ph¸p gi¸ vµ biÖn ph¸p phæ biÕn nhÊt hiÖn nay. VÒ thùc chÊt, thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ lµ mét lo¹i thuÕ nhËp khÈu bæ sung ®¸nh vµo nh÷ng hµng ho¸ bÞ b¸n ph¸ gi¸ ë níc nhËp khÈu nh»m h¹n chÕ nh÷ng thiÖt h¹i do viÖc b¸n ph¸n gi¸ ® a ®Õn cho ngµnh s¶n xuÊt cña níc ®ã nh»m b¶o ®¶m sù c«ng b»ng trong th¬ng m¹i (nãi chÝnh x¸c ®ã lµ mét sù b¶o hé hîp lý cho s¶n xuÊt trong n íc). ThuÕ nµy ®¸nh vµo c¸c nhµ s¶n xuÊt riªng lÎ chø kh«ng ph¶i lµ thuÕ ¸p ®Æt chung cho hµng ho¸ cña mét quèc gia. Nguyªn t¾c chung nªu ra nh÷ng HiÖp ®Þnh cña WTO lµ kh«ng ®îc ph©n biÖt ®èi xö khi ¸p dông thuÕ chèng ph¸ gi¸, tøc lµ nÕu hµng ho¸ bÞ b¸n ph¸ gi¸ ® îc xuÊt khÈu tõ nh÷ng quèc gi¸ kh¸c nhau víi cïng biªn ®é ph¸ gi¸ nh nhau th× sÏ ¸p ®Æt møc thuÕ chèng ph¸ gi¸ thuéc vµo biªn ®é ph¸ gi¸ cña tõng nhµ xuÊt khÈu chø kh«ng ph¶i ¸p dông b×nh qu©n (ngay c¶ khi c¸c nhµ xuÊt khÈu tõ cïng mét quèc gia) vµ kh«ng ®îc phÐp vît qu¸ biªn ®é ph¸ gi¸ ®· ®îc x¸c ®Þnh. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i bÊt kú trêng hîp b¸n ph¸ gi¸ nµo còng bÞ ¸p ®Æt c¸c biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸. Theo quy ®Þnh cña WTO vµ luËt ph¸p cña rÊt nhiÒu níc th× thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ chØ ®îc ¸p ®Æt khi hµng ho¸ ®îc b¸n ph¸ gi¸ g©y thiÖt h¹i ®¸ng kÓ hay ®e do¹ g©y thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho ngµnh s¶n xuÊt ë níc nhËp khÈu. Nh vËy, nÕu mét hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ cã hiÖn tîng b¸n ph¸ gi¸ nhng kh«ng g©y thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho ngµnh s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã ë n íc nhËp khÈu th× sÏ kh«ng bÞ ¸p ®Æt thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ c¸c biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸ kh¸c. ThiÖt h¹i cho ngµnh s¶n xuÊt trong n íc ®îc hiÓu lµ t×nh tr¹ng suy gi¶m ®¸ng kÓ vÒ sè lîng, møc tiªu thô trong níc, lîi nhuËn s¶n xuÊt, tèc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt, viÖc lµm cho ng êi lao ®éng, ®Çu t tíi c¸c chØ tiªu kh¸c cña ngµnh s¶n xuÊt trong níc hoÆc dÉn ®Õn khã kh¨n cho viÖc h×nh thµnh s¶n xuÊt trong n íc. B¸n ph¸ gi¸ ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo 2 yÕu tè c¬ b¶n lµ: Mét lµ biªn ®é ph¸ gi¸ tõ 2% trë lªn; hai lµ sè lîng, trÞ gi¸ hµng ho¸ b¸n ph¸ gi¸ tõ mét níc vît qu¸ 3% tæng khèi lîng hµng nhËp khÈu (ngo¹i trõ trêng hîp sè lîng nhËp khÈu cña c¸c hµng ho¸ t¬ng tù míi níc cã khèi lîng díi HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 3%, nhng tæng sè c¸c hµng ho¸ t¬ng tù cña c¸c níc kh¸c nhau ®îc xuÊt khÈu vµo níc bÞ b¸n ph¸ gi¸ chiÕm trªn 7%). Theo quy ®Þnh cña WTO, biªn ®é ph¸ gi¸ ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua viÖc so s¸nh víi møc gi¸ cã thÓ so s¸nh ® îc cña hµng ho¸ t¬ng tù ®îc xuÊt khÈu sang mét níc thø ba thÝch hîp, víi ®iÒu kiÖn lµ møc gi¸ cã thÓ so s¸nh ®îc nµy mang tÝnh ®¹i diÖn, hoÆc ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua so s¸nh víi chi phÝ s¶n xuÊt t¹i níc xuÊt xø hµng ho¸ céng thªm kho¶n chi phÝ hîp lý cho qu¶n trÞ, b¸n hµng, c¸c chi phÝ chung kh¸c vµ mét kho¶n lîi nhuËn. Nh vËy, cã thÓ hiÓu r»ng biªn ®é ph¸ gi¸ lµ møc chªnh lÖch gi¸ th«ng thêng cña hµng ho¸ t¬ng tù víi møc gi¸ xuÊt khÈu hiÖn t¹i. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ th«ng thêng ®îc tÝnh to¸n rÊt phøc t¹p dùa trªn c¬ së sæ s¸ch vµ ghi chÐp cña nhµ xuÊt khÈu hoÆc nhµ s¶n xuÊt lµ ®èi tîng ®ang ®îc ®iÒu tra víi ®iÒu kiÖn lµ sæ s¸ch nµy phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n ®îc chÊp nhËn réng r·i vµ ph¶n ¸nh ®îc mét c¸ch hîp lý cña chi phÝ. §Ó x¸c ®Þnh hµng ho¸ cã bÞ b¸n ph¸ gi¸ hay kh«ng ? ViÖc b¸n ph¸ gi¸ cã thÓ g©y thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho ngµnh s¶n xuÊt trong n íc hay kh«ng ®Ó ¸p ®Æt c¸c biÖn ph¸p chèng ph¸ gi¸ th× ®iÒu quan träng nhÊt vµ phøc t¹p nhÊt nµy ë qu¸ tr×nh ®iÒu tra vÒ b¸n ph¸p gi¸. ë nh÷ng quèc gia kh¸c nhau, viÖc ®iÒu tra sÏ ®îc thùc hiÖn bë c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c nhau. Theo quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh vÒ chèng b¸n ph¸p gi¸ cña WTO th× viÖc ®iÒu tra chØ ® îc tiÕn hµnh khi cã ®¬n yªu cÇu b»ng v¨n b¶n cña ngµnh s¶n xuÊt trong níc hoÆc cña ngêi d©n dµnh cho ngµnh s¶n xuÊt trong níc. §¬n yªu cÇu sÏ ®îc coi lµ ®ñ t c¸ch ®¹i diÖn cho ngµnh s¶n xuÊt trong níc nÕu nh ®¬n nµy nhËn ®îc sù ñng hé bëi c¸c nhµ s¶n xuÊt chiÕm tèi thiÓu 50% tæng s¶n l îng cña s¶n phÈm t¬ng tù ®îc b¾t ®Çu nÕu nh c¸c nhµ s¶n xuÊt bµy tá ý kiÕn t¸n thµnh ®iÒu tra chiÕm Ýt h¬n 25% tæng s¶n lîng cña s¶n phÈm t¬ng tù ®îc ngµnh s¶n xuÊt trong níc lµm ra. Trªn thùc tÕ, qu¸ tr×nh ®iÒu tra vÒ b¸n ph¸ gi¸ cña EU, Mü vµ mét sè níc kh¸c cho thÊy viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ th«ng thêng cña hµng ho¸ ®Ó lµm c¨n cø x¸c ®Þnh biªn ®é ph¸ gi¸ qu¸ phøc t¹p vµ ®«i khi kh«ng minh b¹ch, vÉn cßn rÊt nhiÒu ¸p ®Æt. Theo luËt ph¸p cña Mü th× mét khi kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ th«ng thêng t¹i níc xuÊt khÈu, HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 ngêi ta cã thÓ lÊy møc gi¸ cña hµng ho¸ t¬ng tù trong ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i b×nh thêng ë mét níc thø ba cã ngêi tr×nh ®é ph¸t triÓn nh cña níc bÞ ®iÒu tra b¸n ph¸ gi¸. §©y chÝnh lµ c¸i c¬ quan träng mµ trong vô kiÖn phi lý vÒ Th¬ng m¹i Mü ®· tÝnh to¸n gi¸ trÞ th«ng thêng theo gi¸ t¹i B¨ng - la - ®Ðt víi lËp luËn r»ng. ViÖt Nam cha cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng, v× vËy c¸c chi phÝ vµ c¸c sè liÖu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cung cÊp lµ kh«ng ph¶n ¶nh trung thùc vµ kh«ng tin cËy ® îc. Cã thÓ nãi r»ng, thuÕ chèng b¸n ph¸ gÝa lµ mét c«ng cô b¶o hé rÊt m¹nh vµ rÊt lîi h¹i. 3. C¬ chÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü §o¹n 800-801 cña §¹o LuËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü quy ®Þnh: “BÊt cø ngêi nµo thùc hiÖn hay gióp ®ì thùc hiÖn viÖc nhËp khÈu hµng ho¸ níc ngoµi vµo Mü mét c¸ch phæ biÕn vµ cã hÖ thèng ®Ó b¸n nh÷ng hµng ho¸ ®ã ë møc gi¸ thÊp h¬n ®¸ng kÓ gi¸ thùc tÕ thÞ tr êng, hay gi¸ b¸n bu«n cña nh÷ng hµng ho¸ ®ã t¹i thÞ tr êng n¬i nã ®îc s¶n xuÊt hay t¹i thÞ trêng níc ngoµi kh¸c mµ c¸c hµng ho¸ ®ã thêng ®îc xuÊt khÈu sau khi ®· céng gi¸ b¸n bu«n, chi phÝ vËn t¶i, thuÕ, vµ c¸c chi phÝ vµ lÖ phÝ cÇn thiÕt kh¸c ®Òu bÞ coi lµ vi ph¹m ph¸p luËt nÕu nh÷ng hµnh vi kÓ trªn ®îc thùc hiÖn víi dù ®Þnh ph¸ ho¹i, hay g©y tæn thÊt mét ngµnh cña Mü, hay ng¨n c¶n viÖc thiÕt lËp mét ngµnh t¹i Mü, hay t¹o sù kiÒm chÕ hoÆc ®éc quyÒn vÒ hµng ho¸ ®ã t¹i Mü”. C¸c thñ tôc hµnh chÝnh ¸p dông cho viÖc chèng ph¸ gi¸ ®îc quy ®Þnh trong §¹o LuËt chèng ph¸ gi¸ 1916; §¹o luËt chèng ph¸ gi¸ 1921; Môc VII cña §¹o LuËt thuÕ 1930. Thñ tôc chñ ®¹o ®ã lµ: thay v× dùa trªn hµnh ®éng cña chÝnh phñ hay c¸ nh©n tríc toµ ¸n, luËt chèng ph¸ gi¸ cho phÐp thùc hiÖn c¸c thñ tôc tè tông. Cô thÓ lµ, nh÷ng ngêi ®¹i diÖn cho mét ngµnh ë Mü cã thÓ lÊy c¸c l¸ phiÕu biÓu quyÕt vµ tr×nh cho Bé Th ¬ng M¹i Mü (DOC). DOC sÏ quyÕt ®Þnh cã tån t¹i viÖc ph¸ gi¸ hay kh«ng vµ ITC cã tr¸ch nhiÖm t×m kiÕm b»ng chøng vµ chøng minh sù tån t¹i c¸c tæn thÊt. Yªu cÇu vÒ viÖc cã dù ®Þnh hay kh«ng cã dù ®Þnh tõ phÝa bªn bÞ kh«ng quan träng. NÕu ITC ph¸t hiÖn ra tån t¹i ph¸ gi¸ vµ tæn thÊt ph¸ gi¸, thuÕ ch«ng ph¸ gi¸ sÏ ®îc ¸p dông. Bªn bÞ sÏ kh«ng ph¶i chÞu c¸c trõng ph¹t d©n sù hay h×nh sù nµo. HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 II. nh÷ng th¸ch thøc vµ khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam . ViÖc b¸n ph¸ gi¸ ®ang diÔn ra ngµy cµng nhiÒu ë hÇu hÕt c¸c quèc gia kÓ c¶ c¸c quèc gia ph¸t triÓn vµ ®ang ph¸t triÓn. MÆc dï lµ n íc ®ang ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp, nhng vµi n¨m trë l¹i ®©y hµng ho¸ cña ViÖt Nam ®· dÇn th©m nhËp vµo c¸c thÞ trêng kh¸c nhau vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng ®· bÞ níc ngoµi tiÕn hµnh ®iÒu tra b¸n ph¸ gi¸ tíi 8 lÇn (tÝnh tõ 1994 - 2002). Trong sè 8 vô c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam bÞ ¸p ®Æt thuÕ chèng ph¸ gi¸. Vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra, c¸c ba - sa cña ViÖt Nam t¹i Mü (n¨m 2002) ®îc coi lµ mét vô kiÖn cã quy m« lín vµ cã rÊt nhiÒu ¸p ®Æt bÊt c«ng tõ phÝa Mü. C¸c ngµnh ®· tõng bÞ kiÖn ph¸ gi¸ cña ViÖt Nam lµ tái, giµy dÐp, bét ngät, c¸ tra, c¸ basa, bËt löa gas. Canada kiÖn ViÖt Nam hai vô liªn quan tíi giµy dÐp vµ tái. ThuÕ chèng ph¸ gi¸ ¸p dông cho tái cña ViÖt Nam lµ 1,48 CA§/kg. EU kiÖn ViÖt Nam hai vô liªn quan tíi giµy dÐp vµ bét ngät. Møc thuÕ chèng ph¸ ®èi víi bét ngät lµ 16,8%. Riªng ®èi víi mÆt hµng giµy dÐp, EU ®· kh«ng ®¸nh thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi ViÖt Nam v× tèc ®é t¨ng trëng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam thÊp h¬n c¸c quèc gia kh¸c lµ Trung Quèc, In®«nªxia vµ Th¸i Lan. Ba Lan kiÖn ViÖt Nam mét vô vÒ bËt löa gas. ThuÕ chèng ph¸ gi¸ lµ 0,09 EUR/chiÕc. Mü kiÖn ViÖt Nam mét vô vÒ c¸ tra, c¸ basa. ThuÕ chèng ph¸ gi¸ ¸p ®Æt cho ViÖt Nam tõ 38% ®Õn 64%. Ph¬ng thøc mµ HiÖp héi c¸ tra, c¸ ba sa (CFA) cña Mü ®· thùc hiÖn trong vô tranh chÊp víi ViÖt Nam cã thÓ tãm t¾c nh sau: + Tríc hÕt, CFA ®· g©y søc Ðp b¾t c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam ph¶i thay ®æi tem d¸n ®Ó ph©n biÖt c¸c cña ViÖt Nam víi c¸ cña Mü. + Sau ®ã, CFA kiÖn ViÖt Nam ®· ph¸ gi¸ c¸ tra, c¸ basa trªn thÞ trêng Mü. G¹o cña ViÖt Nam ®· tõng bÞ Columbia kiÖn vµo n¨m 1994 víi biªn ph¸ gi¸ lµ 9,7% nhng sau ®ã Columbia quyÕt ®Þnh r»ng ViÖt Nam HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 ®· kh«ng g©y thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt víi viÖc s¶n xuÊt g¹o cña Columbia nªn kh«ng ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. ViÖt Nam cßn rÊt Ýt kinh nghiÖm trong viÖc ®¬ng ®Çu víi c¸c vô kiÖn ph¸ gi¸ vµ vËn dông c¬ chÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Qua c¸c vô kiÖn ph¸ gi¸ chóng ta cã c¬ héi nh×n nhËn râ h¬n thùc tr¹ng th ¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay. EU ®· b¸c bá vô kiÖn DN ViÖt Nam b¸n ph¸ gi¸ bËt löa gas vµo thÞ trêng nµy víi lý lÏ, DN ViÖt Nam ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Trong khi ®ã, Hoa Kú l¹i kÕt luËn ViÖt Nam cã nÒn kinh tÕ phi thÞ trêng. ViÖc xem xÐt ViÖt Nam lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng hay phi thÞ trêng hoµn toµn mang tÝnh chÝnh trÞ, kh«ng phô thuéc vµo yÕu tè kü thuËt, mÆc dï phÝa Mü cã ®a ra 5 yÕu tè kü thuËt ®Ó xem xÐt. Nh vËy, kinh tÕ thÞ trêng chØ lµ c¸i cí mµ nguyªn nh©n s©u xa chÝnh lµ gi¸ b¸n. Víi møc gi¸ 1kg c¸c basa kho¶ng 3USD th× c¸c DN Hoa Kú c¹nh tranh næi, khi ®ã h×nh thøc kiÖn ph¸ gi¸ ®îc sö dông nhiÒu nhÊt. Chñ nghÜa b¶o hé mËu dÞch Hoa Kú ®· ph¸t triÓn ®Õn mét møc tinh vi víi c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®«i khi l¹i tr¾ng trîn theo lèi ®¬n ph¬ng - ¸p ®Æt, nhÊt lµ víi c¸c nÒn kinh tÕ nhá bÐ. C¸ch tèt nhÊt lµ chóng ta kh«ng kh«ng ®Ó x¶y ra kiÖn c¸o b¸n ph¸ gi¸. Thùc tÕ chóng ta kh«ng b¸n ph¸ gi¸ nhng kh«ng t×m hiÓu xem ®èi t¸c cña ta ë níc së t¹i chi phÝ s¶n xuÊt nh thÕ nµo, b¸n gÝa bao nhiªu. NÕu chóng ta nghiªn cøu kü, sÏ ®a ®îc møc gi¸ phï hîp, kh«ng g©y m©u thuÉn vÒ lîi Ých víi DN Hoa kú th× ch¾c ch¾n viÖc kiÖn c¸o sÏ Ýt s¶y ra. MÆt kh¸c, ngay c¶ trong t×nh h×nh xuÊt khÈu thuËn lîi, chóng ta còng nªn san sÎ sang c¸c thÞ trêng kh¸c, bëi cø gia t¨ng s¶n lîng xuÊt khÈu vµo mét thÞ trêng sÏ bÞ DN níc së t¹i ph¶n øng mét c¸ch tiªu cùc. V¨n phßng Ng©n s¸ch Quèc héi Mü míi ®©y ®· cã b¸o c¸o kÕt luËn r»ng luËt chèng b¸n ph¸ gi¸ trªn thùc tÕ ®· g©y tæn hao cho nÒn kinh tÕ Mü nhÊt lµ qua vô kiÖn t«m ®îc nhiÒu níc quan t©m hiÖn nay, John McQuaid c«ng t¸c t¹i tê “The Times picayune” ®· tËp hîp ý kiÕn cña c¸c nhµ kinh tÕ nh»m chØ ra nh÷ng ®iÓm phi lý trong luËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü. “B¸n ph¸ gi¸” gîi lªn h×nh ¶nh C«ng ty níc ngoµi theo ®uæi chiÕn lîc cã chñ ý, cã sù ph©n phèi hîp nh»m c¶n trë DN trong n íc b»ng hµng NK gi¸ rÎ trµn ngËp thÞ trêng. §©y chÝnh lµ ®iÖp khóc mµ HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 ngµnh c«ngnghiÖp ®¸nh b¾t t«m ë Mü viÖn lµm lý do kh¬i kiÖn. Ng d©n ®¸nh b¾t t«m ë Mü nãi riªng hä bÞ ¸p ®¶o bëi xu h¬ng hµng NK b¸n ph¸ gi¸ tõ 6 níc nu«i t«m ®ang gia t¨ng, khiÕn mÆt hµng t«m r¬i gi¸. Liªn minh t«m miÒn nam níc Mü (SSA), ®¹i diÖn cho 8 bang trong ®ã Louisiana, ®· ®Ö ®¬n theo luËt chèng ph¸ gi¸, yªu cÇu chÝnh phñ Mü ¸p thuÕ ®èi víi mÆt hµng t«m NK vµ trî gi¸ s¶n phÈm cña hä. Trªn thùc tÕ, luËt chèng ph¸ gi¸ cña Mü kh«ng ®ßi hái b»ng chøng cho thÊy c¸c C«ng ty níc ngoµi bÞ c¸o buéc b¸n ph¸ gi¸ ®ang phèi hîp hµnh ®éng hay cã ý ®Þnh ®Èy mÆt hµng cña hä trµn ngËp thÞ trêng Mü. C¸c nhµ kinh tÕ nãi r»ng luËt chèng ph¸ gi¸ ®îc so¶n th¶o kh¸i qu¸t vµ nhiÒu tr×nh tù cho luËt nµylµ thñ tôc ho¹t ®éng tiªu chuÈn ®æi míi c¸c DN t¹i Mü vµ trªn thÕ giíi. Sù kh¸c biÖt gi÷a v¨n b¶n luËt vµ thùc tiÔn lµ ®iÒu b×nh thêng trong thÕ giíi cña chèng ph¸ mµ nh÷ng ngêi ®¸nh b¾t t«m ë Mü bíc vµo. Khi toµn cÇu ho¸ g©y ra lµn sãng ®æ vì xuyªn suèt nÒn kinh tÕ Mü. Th¬ng m¹i quèc tÕ ®· trë thµnh vÊn ®Ò chÝnh trÞ t¹i Lousiana, còng nh víi nhiÒu bang kh¸c ph¶i chèng chäi víi nguy c¬ mÊt viÖc lµm do sù c¹nh tranh tõ níc ngoµi. LuËt chèng ph¸ gi¸ më ra ph¬ng thøc gióp c¸c ngµnh c«ng nghiÖp gÆp khã kh¨n cã ®îc kho¶n trî cÊp kinh tÕ t¹m thêi. LuËt nµy còng ®îc xem xÐt lµ mét chiÕc van an toµn vÒ chÝnh trÞ. MÆc dï c¸c quyÕt ®Þnh vÒ chèng ph¸ gi¸ cã ¶nh h ëng trªn toµn thÕ giíi, nhng chóng l¹i ®îc quyÕt ®Þnh trong ph¹m vi mét nhãm nhá, thiÓn cËn ë Oashinht¬n. Nh÷ng ý kiÕn chØ trÝch nãi r»ng c¸c vô kiÖn bÞ chi phèi bëi nh÷ng quy ®Þnh mµ Ýt ng êi bªn ngoµi cã thÓ hiÓu ®îc vµ ®Çy rÉy nh÷ng m©u thuÉn. Nh÷ng ngêi ®Ò xíng viÖc kiÖn tông nãi r»ng luËt chèng ph¸ gi¸ cã thÓ “lµm c©n b»ng s©n ch¬i” th¬ng m¹i quèc tÕ, n¬i lµm c¸c C«ng ty níc ngoµi thêng kh«ng ch¬i c«ng b»ng vµ c¸ch ch¬i cña hä ®e d¹o viÖc lµm cña Mü. LuËt chèng ph¸ gi¸ mµ Quèc héi Mü ban hµnh ® îc xem nh mét vò khÝ tù vÖ cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. Môc tiªu cña luËt nµy lµ ®Ó c©n b»ng th¬ng m¹i bÊt c«ng. Kh¸i niÖm luËt chèng ph¸ gi¸ còng t¬ng tù nh luËt chèng ®éc quyÒn, nã cã t¸c dông s¾p xÕp l¹i thÞ trêng nh»m duy tr× kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ b¶o vÖ ngêi tiªu dïng vÒ l©u dµi. HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 NhiÒu ý kiÕn chØ trÝch, trong ®ã cã nh÷ng ngêi ñng hé th¬ng m¹i tù do vµ nhiÒu nhµ kinh tÕ chñ ®¹o, ®ång t×nh r»ng th ¬ng m¹i toµn cÇu thêng kh«ng c«ng b»ng. Nhng hä còng nãi r»ng luËt chèng ph¸ gi¸ vµ c¸c quy ®Þnh cña luËt nµy, ®Æc biÖt lµ nh÷ng c«ng thøc phøc t¹p mµ ChÝnh phñ ¸p dông ®Ó tÝnh thuÕ, lµ mang tÝnh ®éc ®o¸n vµ g©y trë ng¹i cho c¸c C«ng ty ®ang ho¹t ®éng theo c¸c nguyªn t¾c th«ng th êng t¹i thÞ trêng quèc tÕ. Hä nãi r»ng vÒ c¬ b¶n luËt nµy lµ mét h×nh thøc b¶o hé vµ do ®ã nã lµ kÎ thï cña th¬ng m¹i tù do. Vô kiÖn chèng ph¸ gi¸ t«m chØ lµ mét trong c¶ chôc vô kiÖn xÈy ra mçi n¨m. Bªn nguyªn ®¬n c¸o buéc s¸u níc, Trung Quèc, Ecua®o, Ên §é, Th¸i Lan vµ ViÖt Nam - ®· xuÊt å ¹t s¶n phÈm vµ thÞ tr êng Mü víi gi¸ thÊp h¬n gi¸ thµnh s¶n xuÊt. Nh÷ng ngêi ®¸nh b¾t t«m ë Mü ®ßi hái chÝnh phñ ¸p thuÕ t«m NK tõ 25,76% (møc thÊp nhÊt ®èi víi ViÖt Nam) ®Õn 349% (møc cao nhÊt ®èi víi Braxin). ChÝnh phñ Mü ®· sö dông hÖ thèng hai cÊp, phøc t¹p ®Ó ph©n tÝch vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸. Bé Th¬ng m¹i Mü (DOC) cã quyÒn quyÕt ®Þnh liÖu vÊn ®Ò b¸n ph¸ gi¸ cã x¶y ra trªn thùc tÕ hay kh«ng vµ møc thuÕ nµo sÏ ® îc ¸p ®Æt. Uû ban Th¬ng m¹i qu«c tÕ Mü (USITC) lµ c¬ quan ®a ra ph¸n quyÕt cuèi cïng, quyÕt ®Þnh xem liÖu DN Mü - trong vô kiÖn nµy lµ c¸c DN t«m cã bÞ “thiÖt h¹i vËt chÊt” do hµng NK hay kh«ng. Cho tíi nay cña DOC vµ USITC ®Òu cã nh÷ng ph¸n quyÕt s¬ bé ñng hé ng êi ®¸nh b¾t t«m ë Mü. Theo luËt hiÖn nay, kho¶n tiÒn thuÕ sÏ ® îc dµnh ®Ó trî cÊp cho ngµnh c«ng nghiÖp t«m néi ®Þa. Nh×n chung, ChÝnh phñ Mü thêng cã xu híng ®øng vÒ phÝa c¸c ngµnh c«ng nghiÖp Mü. Theo nhµ kinh tÕ Bruce Blonigen cña §¹i häc tæng hîp bang Oregon, mét chuyªn gia nghiªn cøu lÜnh vùc chèng ph¸ gi¸, cã tíi 80% vô kiÖn cã kÕt luËn lµ x¶y ra t×nh tr¹ng b¸n ph¸ gi¸, kho¶ng 60% vô kiÖn kÕt luËn r»ng c¸c DN néi ®Þa bÞ ¶nh h ëng bëi hµng NK. Thomas Prusa, nhµ kinh tÕ cña §¹i häc tæng hîp Rutgers chuyªn nghiªn cøu vÒ c¸c vô kiÖn th¬ng m¹i vµ chèng ph¸ gi¸ nãi: “DOC gÇn nh kh«ng bao giê kÕt luËn lµ kh«ng x¶y ra t×nh tr¹ng b¸n ph¸ gi¸”. C¸c nhµ kinh tÕ cßn nhiÒu quan t©m ®Õn kh¸c biÖt vÒ môc tiªu chÝnh s¸ch c¬ b¶n cña luËt chèng ph¸ gi¸. Mét sè coi luËt nµy lµ ph HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 ¬ng thøc nu«i dìng chñ nghÜa b¶o hé. Mét sè kh¸c b¶o vÖ kh¸i niÖm nµy nh mét c«ng cô gi÷ g×n viÖc lµm vµ gióp gi¶m bít t¹i ho¹ cña kinh tÕ toµn cÇu. Clyde Prestowitz, Chñ tÞch ViÖn chiÕn lîc kinh tÕ, mét nhãm nghiªn cøu thiªn t¶ cã trô së t¹i Oasinht¬n, nãi: “Kh¸i niÖm chèng ph¸ gi¸ lµ hoµn toµn hîp ph¸p vµ ®· ®îc ®a vµo c¸c quy ®Þnh cña tæ chøc Th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) bëi ®©y lµ c«ng cô ®Ó ®èi phã víi mét sè vÊn ®Ò thùc tÕ”. Nhng nhiÒu nhµ kinh tÕ nãi r»ng c¸ch thøc mµ DOC ph©n xö vô kiÖn t«m ®· bÞ “bãp mÐo” nh»m chèng l¹i c¸c C«ng ty níc ngoµi vµ thiªn vÞ c¸c ng d©n ®¸nh b¾t t«m ë Mü. Theo c¸c nhµ kinh tÕ, yÕu tè g©y tranh c·i nhÊt vÒ luËt chèng ph¸ gi¸ lµ c¸ch thøc DOC tÝnh thuÕ chèng ph¸ gi¸. C¸c nhµ kinh tÕ cña DOC sÏ xem xÐt sù kh¸c biÖt gi÷a gi¸ cña s¶n phÈm NK víi gi¸ trÞ thÞ trêng hîp lý. NÕu gi¸ NK thÊp h¬n, cã nghÜa lµ c¸c C«ng ty n íc ngoµi ®ang b¸n s¶n phÈm vµo Mü víi gi¸ qu¸ rÎ, nh vËy xuÊt hiÖn hiÖn tîng b¸n ph¸ gi¸. Tuy nhiªn, theo Michael Moore vµ mét sè nhµ kinh tÕ kh¸c, khã kh¨n chÝnh ë ®©y lµ lµm sao so s¸nh gi¸ NK thùc tÕ víi “gi¸ thÞ trêng hîp lý” gi¶ thuyÕt, ë mét sè trêng hîp viÖc so s¸nh nh vËy gÇn nh lµ ®iÒu kh«ng thÓ, bëi hÇu nh ch¼ng ai biÕt râ “gi¸ thÞ trêng hîp lý” Tuú thuéc vµo t×nh huèng vô kiÖn chÝnh phñ Mü x¸c ®Þnh gi¸ thÞ trêng hîp lý theo nh÷ng ph¬ng thøc kh¸c nhau. Trong trêng hîp ®¬n gi¶n nhÊt, ChÝnh phñ Mü so s¸nh gi¸ t¹i níc XK víi gi¸ t¹i Mü. Nhng trong hÇu hÕt c¸c vô kiÖn chèng ph¸ gi¸, ph¬ng thøc x¸c ®Þnh kh«ng ®¬n gi¶n nh vËy: Trong sè s¸u níc bÞ kiÖn, SSA nãi r»ng chØ duy nhÊt Braxin cã thÞ trêng néi ®Þa ®¸ng kÓ vÒ mÆt hµng t«m, c¸c níc kh¸c hoÆc kh«ng cã thÞ trêng lín vÒ mÆt hµng nµy hoÆc lµ nh÷ng níc bÞ quy vµo diÖn kh«ng cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Trong nh÷ng trêng hîp nh vËy, DOC cã kh¶ nhiÒu lùa chän phô, lËp danh s¸ch gi¸ t«m t¹i mét níc thø ba mµ DOC cho r»ng cã thÓ so s¸nh víi níc XK. DOC còng quyÕt ®Þnh xem xÐt liÖu c¸c C«ng ty níc ngoµi cã b¸n t«m díi møc chi phÝ s¶n xuÊt, céng thªm tû lÖ lîi tøc ® îc quy ®Þnh. §©y lµ lý lÏ ®îc viÖn dÉn chèng l¹i t«m NK tõ ViÖt Nam vµ Trung Quèc. ChÝnh phñ Mü sÏ tiÕn hµnh ®iÒu tra vµ thu thËp sè liÖu theo c¸ch ®iÒu tra vµ thu thËp sè liÖu theo c¸ch cña m×nh, nh lý lÏ mµ c¸c luËt cña nguyªn ®¬n ®a ra kh«ng ph¶i lµ lý lÏ cuèi cïng. Nhng lý lÏ nµy nh÷ng phÇn nµo cho thÊy c¸ch thøc tiÕn hµnh vô kiÖn. HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 §Ó ®a ra lý lÏ r»ng c¸c C«ng ty Trung Quèc b¸n ph¸ gi¸ t«m t¹i Mü, c¸c luËt s cña nguyªn ®¬n ®· ®Æt ra mét m« h×nh kinh tÕ phøc t¹p ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt t«m t¹i Trung Quèc vµ ViÖt Nam. Nh ng Trung Quèc vµ ViÖt Nam bÞ xÕp vµo diÖn c¸c níc kh«ng cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng, do vËy hä nãi r»ng sè liÖu c¬ b¶n, x¸c thùc vÒ chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ cã lµ kh«ng cã hiÖu lùc. Thay vµo ®ã, c¸c luËt s nguyªn ®¬n lÊy møc gi¸ vµ chi phÝ t¹i Mü vµ Ên §é lµm thÞ tr êng phô ®Ó x¸c ®Þnh sè liÖu. §èi víi trêng hîp Trung Quèc c¸c luËt s kh¶o s¸t c¸c nhµ chÕ biÕn t«m ë Mü nh»m tÝnh to¸n c¸c h¹ng môc ®Ó cã thª chÕ biÕn ® îc 1 pao (0,454kg) t«m ®«ng l¹nh, nh ®iÖn níc, vËt liÖu ®ãng gãi... TiÕp ®Õn hä nghiªn cøu nÒn kinh tÕ Ên §é ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ cña c¸c môc nµy. Sau ®ã hä kÕt hîp h¶i kÕt qu¶ nµy ®Ó ® a møc chi phÝ s¶n xuÊt. Cuèi cïng, hä íc tÝnh tû lÖ l·i ®èi víi mÆt hµng cña Trung Quèc. KÕt qu¶ cña c¸ch tÝnh to¸n nµy ®a ra “gi¸ s¶n xuÊt” ®èi víi t«m lo¹i to cña Trung Quèc lµ 10,6 USD/ pao - cao h¬n 7,72 USD so víi møc gi¸ t«m Trung Quèc nhËp vµo Mü theo sè liÖu cña C¬ quan H¶i quan Mü vµ møc chÖnh lÖch nµy ®îc chuyÓn thµnh møc thuÕ chèng ph¸ gi¸ ®îc ®Ò nghÞ lµ 263,68% (møc cao nhÊt ®îc dù kiÕn ®èi víi t«m cña Trung Quèc”. C¸c nhµ kinh tÕ nãi r»ng c¸ch tÝnh to¸n nh vËy béc lé ®Çy rÉy nh÷ng bÊt cËp, chØ nãi ®¬n gi¶n ngay ë viÖc so s¸nh gi¸ t¹i c¸c níc kh¸c nhau. Michael Moore th¾c m¾c. “Ai d¸m kh¼ng ®Þnh ®ã ®· ph¶i lµ gi¸ hîp lý cha? ViÖc cho r»ng gi¸ viÖn chuyÓn t¹i Ên §é hay Trung Quèc còng ®Òu gièng nhau lµ ®iÒu hÕt søc phi lý”. C¸c nhµ kinh tÕ nãi r»ng mét vÊn ®Ò ®¸ng nãi n÷a lµ viÖc ChÝnh phñ Mü gép tÊt c¶ c¸c C«ng ty vµ c¸c níc cïng vµo mét vô kiÖn chung, dï lµ c¸c C«ng ty kh¸c nhau b¸n s¶n phÈm víi møc gi¸ kh¸c nhau, s¶n phÈm cña níc nµy cã thÓ cã c¬ cÊu gi¸ kh¸c h¼ng so víi s¶n phÈm cña níc kh¸c, hoÆc thËm chÝ lµ mét s¶n phÈm kh¸c h¼n. Trong vô kiÖn t«m, Ên §é ®ang ®a ra lý lÏ r»ng t«m SK cña hä lµ hoµn toµn kh¸c vµ kh«ng thÓ ®em ra so s¸nh víi t«m cña Mü. Trªn thÕ giíi, tõ n¨m 1995 - 2002, c¸c níc vµ vïng l·nh thæ bÞ ®iÒu tra b¸n ph¸ gi¸ nhiÒu nhÊt trong th¬ng m¹i quèc tÕ lµ Trung Quèc: 308 vô, Hµn Quèc: 160 vô, Mü: 115 vô, §µi Loan: 109 vô, In®«- nª - xi - a: 91 vô... Nh vËy, so víi c¸c níc kh¸c th× sè vô mµ c¸c HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 doanh nghiÖp ViÖt Nam bÞ ®iÒu tra cßn lµ con sè rÊt nhá. MÆc dï ViÖt Nam ®· bÞ kiÕn ph¸ gi¸ tõ c¸ch ®©y 10 n¨m song chóng ta ®· kh«ng cã mét kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó ®¬ng ®Çu víi c¸c vÊn ®Ò vÒ gi¸ c¶ vµ chèng b¸n ph¸ gi¸. Khi vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa t¹o ®îc sù chó ý cña d luËn vµ c¸c doanh nghiÖp thñy s¶n ViÖt Nam còng nh nh÷ng ngêi n«ng d©n ViÖt Nam ph¶i g¸nh chÞu phÇn thua, lóc nµy c¸c Bé Ngµnh vµ c¸c HiÖp héi liªn quan míi thùc sù lo ng¹i vÒ kh¶ n¨ng ViÖt Nam bÞ kiÖn ph¸ gi¸ ë nh÷ng mÆt hµng kh¸c. ViÖt Nam kh«ng thÓ tr¸nh khái viÖc tiÕp tôc bÞ kiÖn ph¸ gi¸. Lý do cã thÓ nªu ra nh chèng b¸n ph¸ gi¸ ®îc sö dông nh mét c«ng cô b¶o hé míi, ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn ®Ó xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng gi¸ rÎ vµ ViÖt Nam bÞ cho lµ mét nÒn kinh tÕ phi thÞ trêng. Nh÷ng hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam th«ng thêng cã lîi thÕ c¹nh tranh do gi¸ nh©n c«ng rÎ dÉn ®Õn gi¸ thµnh thÊp so víi c¸c quèc gia kh¸c vµ xu thÕ ngµy cµng nhiÒu cña hµng ho¸ ViÖt Nam th©m nhËp vµo thÞ trêng quèc tÕ ch¾c r»ng c¸c cuéc ®iÒu tra chèng ph¸ gi¸ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ kh«ng dõng l¹i ë ®ã vµ mét khi ®· bÞ ¸p ®Æt thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ th× kh¶ n¨ng xuÊt khÈu mÆt hµng ®ã sÏ bÞ gi¶m ®i rÊt nhiÒu. V× thÕ, vÊn ®Ò ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ qu¶n lý cña ViÖt Nam lµ lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ h¹n chÕ ® îc nh÷ng t¸c ®éng bÊt lîi ®Ó “®ång hµnh” cïng c¸c c«ng cô chèng b¸n ph¸ gi¸. III. Mét sè ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ §Ó chóng ta cã thÓ “®ång hµnh” cïng c¸c biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸, c¸c doang nghiÖp ViÖt Nam tríc hÕt cÇn trang bÞ cho m×nh nh÷ng kiÕn thøc ph¸p luËt vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸ trong th ¬ng m¹i quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã, cÇn lu ý mét sè vÊn ®Ò cô thÓ sau: Mét lµ, s½n sµng ®¬ng ®Çu víi c¸c vô kiÖn ph¸ gi¸ kh¸c. ChÝnh phñ ViÖt Nam cÇn cã kÕ ho¹ch s½n sµng ®¬ng ®Çu víi c¸c vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸ kh¸c. ViÖt Nam cÇn chñ ®éng gi¶m thiÓu tiªu cùc cña viÖc chèng b¸n ph¸ gi¸ tõ c¸c níc kh¸c. Cô thÓ ViÖt Nam cÇn: HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 (1) X©y dùng mét hÖ thèng th«ng tin vÒ ph¸ gi¸ vµ chèng b¸n ph¸ gi¸. (2) X©y dùng c¬ chÕ c¶nh b¶o vÒ kiÖn ph¸ gi¸ vµ chèng b¸n ph¸ gi¸ (trùc thuéc Bé Th¬ng m¹i), dù kiÕn nh÷ng mÆt hµng cã kh¶ n¨ng bÞ kiÖn ph¸ gi¸. (3) X©y dùng c¸ch thøc tËn dông cã hiÖu qu¶ c¸c thñ tôc ®iÒu tra trong khu«n khæ WTO còng nh thñ tôc ®iÒu tra cña níc kiÖn ph¸ gi¸. Ch¼ng h¹n, khi bÞ ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, quèc gia bÞ ¸p thuÕ cã thÓ t¨ng gi¸ hµng ho¸ cña m×nh ®Ó chÞu møc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ thÊp h¬n ë giai ®o¹n xem xÐt l¹i hµnh vi ph¸ gi¸. (4) TÝch tùc tham gia vµo c¸c diÔn ®µn cïng víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®Ó x©y dùng mét c¬ chÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ chÆt chÏ h¬n trong khu«n khæ WTO. §©y ®îc xem lµ c¬ héi ®Ó c¸c doanh nghiÖp thu thËp th«ng tin vÒ vÊn ®Ò nµy vµ chøng minh tÝnh hîp lý cña gi¸ xuÊt khÈu hµng ho¸. Mét khi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®øng ngoµi lµ tù ®¸nh mÊt quyÒn ®îc khiÕu n¹i vµ quyÒn kh¸ng nghÞ cña m×nh. Khi ®ã, c¸c c¬ quan ®iÒu tra sÏ ®a ra nh÷ng ph¸n quyÕt cña riªng hä vµ ¸p ®Æt c¸c biÖn ph¸p chèng ph¸ gi¸, tÊt nhiªn lµ cã lîi cho hä. MÆt kh¸c, khi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi th¾ng kiÖn, hä sÏ kh«ng ngÇn ng¹i tiÕp tôc kiÖn c¸c hµng ho¸ kh¸c, vµ nh vËy th× c¬ héi xuÊt khÈu hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ gi¶m ®i nhanh chãng. Tham gia vô kiÖn (rÊt cã thÓ bÞ thua do nh÷ng ¸p ®Æt v« lý), c¸c doanh nghiÖp cã thÓ rÊt tèn kÐm, nhng tõ chèi tham gia lµ sÏ chÊp nhËn thiÖt h¹i mµ th«ng thêng cßn lín h¬n nhiÒu. Hai lµ, X©y dùng c¬ së d÷ liÖu th«ng tin vÒ ph¸ gi¸, chèng b¸n ph¸ gi¸: C¸c t×nh huèng kiÖn ph¸ gi¸, c¸c vÊn ®Ò liªn quan cÇn ®îc chia theo ngµnh, vµ u tiªn theo ®Æc thï cña nÒn ngo¹i th¬ng ViÖt Nam. Ch¼ng h¹n, thêi gian tríc m¾t, c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c vô kiÖn t«m, dÖt may, giµy dÐp vµ kho¸ng s¶n cÇn ® îc u tiªn thu thËp. ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn lu ý r»ng viÖc n¾m b¾t vµ cã ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ c¸c vô kiÖn trong cïng ngµnh còng nh nh÷ng lËp luËn cña bªn trong vô kiÖn lµ sù HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 chuÈn bÞ cÇn thiÕt ®Ó s½n sµng ®¬ng ®Çu víi c¸c vô kiÖn ph¸ gi¸ trong thêi gian tíi. Ba lµ, tæ chøc t×m hiÓu c¸c vô kiÖn vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸ cña mét sè ngµnh vµ mét sè quèc gia lùa chän: ViÖt Nam cÇn thiÕt ph¶i t×m hiÓu c¸c vô kiÖn vÒ b¸n ph¸ gi¸ trong mét sè ngµnh vµ mét sè quèc gia mµ ViÖt Nam quan t©m. Trong bèi c¶nh c¸c quy ®Þnh vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO cßn cha chÆt chÏ nh hiÖn nay, viÖc t×m hiÓu c¸c vô kiÖn trong mét sè ngµnh lµ cÇn thiÕt. ChÝnh phñ ViÖt Nam cã thÓ t×m ra ®îc c¸c lý lÏ mµ c¸c níc bÞ kiÖn kh¸c ®ang sö dông ®Ó ph¶n b¸c l¹i níc ®i kiÖn. Bèn lµ, chøng minh “ViÖt Nam cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng”. Trong vô kiÖn gi÷a ViÖt Nam vµ Mü vÒ c¸ tra, c¸ basa, ViÖt Nam bÞ coi lµ “nÒn kinh tÒ phi thÞ trêng” dÉn ®Õn nh÷ng tham chiÕu bÊt lîi kh¸c nh ph¶i chän mét níc thø ba ®Ó so s¸nh chi phÝ vµ tÝnh gi¸ trÞ th«ng thêng cña s¶n phÈm. N¨m lµ, thuÕ chèng ph¸ gi¸ sÏ ¸p ®Æt cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cã hµng xuÊt khÈu, v× thÕ khi bÞ kiÖn, rÊt cÇn cã sù tham gia vµ ñng hé cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. NÕu ®øng ngoµi cuéc sÏ lu«n bÞ ¸p ®Æt møc thuÕ suÊt cao nhÊt. Do ®ã, cïng ®oµn kÕt thèng nhÊt ®Ó tham gia vô kiÖn lµ bµi häc quan träng mµ c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc ®· rót ra khi tham gia vô kiÖn vÒ níc t¸o Ðp cña hä vµ c¸c vô kiÖn kh¸c. S¸u lµ, cè g¾ng ®Ó cuéc ®iÒu tra s¬ bé vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸ dÉn ®Õn kÕt luËn tèt nhÊt. VÊn ®Ò rÊt quan träng lµ, c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m hiÓu thËt kü vµ tr¶ lêi tÊt c¸c c©u hái do c¬ quan ®iÒu tra nÕu ra trong b¶ng c©u hái ®iÒu tra mét c¸ch hîp lý nhÊt vµ trong thêi gian sím nhÊt. Sù minh b¹ch vµ râ rµng trong c¸c c©u tr¶ lêi sÏ t¹o Ên t îng tèt víi c¸c c¬ quan ®iÒu tra. Sù tham vÊn c¸c ý kiÕn cña c¸c luËt s cã uy tÝn trong trêng hîp nµy lµ rÊt quan träng. B¶y lµ, cÇn cã nh÷ng chøng cø x¸c ®¸ng ®Ó chøng minh viÖc b¸n gi¸ thÊp (nÕu cã) ®Ó kh«ng g©y thiÖt h¹i cho nÒn s¶n xuÊt c¶ n íc nhËp khÈu (lîng hµng xuÊt khÈu chiÕm díi 3% tæng khèi lîng nhËp khÈu mÆt hµng ®ã cña níc cã hµng b¸n gi¸ thÊp) vµ nÕu cã th× biªn ®é bÞ coi lµ ph¸ gi¸ lµ kh«ng ®¸ng kÓ (díi 2%). §ång thêi, cã thÓ th¬ng lîng víi c¬ quan ®a ra ph¸n quyÕt cña níc nµy nh»m ®¹t ®îc tho¶ thuËn vÒ HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 h¹n chÕ ®Þnh lîng hoÆc chÊp nhËn mét møc gi¸ tèi thiÓu thay v× ¸p ®Æt thuÕ chèng ph¸ gi¸. T¸m lµ, trong ®iÒu kiÖn cã thÓ, h·y thuyÕt phôc c¸c C«ng ty nhËp khÈu cña níc ngoµi cïng lªn tiÕng tríc c¸c c¬ quan ®iÒu tra r»ng, thùc sù kh«ng cã tæn h¹i ®¸ng kÓ. KÕt luËn Nh vËy trong thêi gian võa qua ViÖt Nam ®· ph¶i ®ãn nhËn mét sè vô kiÖn chèng b¸n ph¸ gi¸ tõ mét sè quèc gia mµ chóng ta xuÊt khÈu hµng ho¸ sang níc ®ã. VÊn ®Ò nµy chóng ta ®· gÆp ph¶i tõ rÊt l©u nhng do cha nhËn thøc ®îc tÇm quan trong cña vÊn ®Ò cho nªn cha cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o ®èi víi c¸c vô kiÖn. MÆt kh¸c chóng ta cßn Ýt kinh nghiÖm trong vÊn ®Ò chèng b¸n ph¸ gi¸ cïng víi sù ¸p ®Æt cña nh÷ng níc lín, nh÷ng níc mµ ®ang nhËp khÈu hµng ho¸ cña chóng ta dÉn ®Õn chóng ta gÆp ph¶i nh÷ng bÊt lîi lín. Hµng ho¸ cña chóng ta cã chi phÝ s¶n xuÊt thÊp dÉn ®Õn gi¸ b¸n thÊp nhng vÉn bÞ cho lµ b¸n ph¸ gi¸ vµ chÞu thuÕ xuÊt cao. §iÒu nµy dÉn ®Õn gi¶m kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ ¶nh hëng ®Õn s¶n xuÊt trong níc. Trong thêi gian tíi chóng ta cã thÓ sÏ ph¶i gÆp nh÷ng vô kiÖn b¸n ph¸ gi¸ míi, cho nªn cÇn ph¶i cã nh÷ng t×m hiÓu ®óc rót kinh nghiÖm vµ cã ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét c¸ch tèt nhÊt. HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 Tµi liÖu tham kh¶o 1. T¹p chÝ th¬ng m¹i sè 12 th¸ng 3/2004 2. T¹p chÝ th¬ng m¹i sè 18 th¸ng 5/2004 3. T¹p chÝ th¬ng m¹i sè 22 th¸ng 6/2004 4. T¹p chÝ th¬ng m¹i sè 29 th¸ng 8/2003 5. T¹p chÝ céng s¶n sè 9 th¸ng 5/2004 6. T¹p chÝ Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi sè 2,3,4 n¨m 2004. 7. T¹p trÝ th¬ng m¹I sè 10 th¸ng 3/2005 8. Thêi bao kinh tÕ th¸ng 1,2 ,3 n¨m 2005 HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. TiÓu luËn luËt KT2 Môc lôc Lêi më ®Çu.........................................................................................1 Néi dung I. HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Hoa Kú.............................................................................................2 1. C¸c c¸c hiÓu vÒ ph¸ gi¸...................................................................2 2. BiÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸ trong th¬ng m¹i quèc tÕ................3 3. C¬ chÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü.................................................6 II. Nh÷ng th¸ch thøc vµ khã kh¨n cã liªn quan trong xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam ..............................................................................7 III. Mét sè ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ...........................................................15 KÕt luËn..............................................................................................19 Tµi liÖu tham kh¶o...........................................................................20 HiÖp ®Þnh chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO vµ luËt b¸n ph¸ gi¸ cña hoa Kú . nh÷ng th¸ch thøc , khã kh¨n cã liªn quan trong viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam.