BỘ CÔNG THƯƠNG
TỔNG CÔNG TY GIẤY VIỆT NAM
VIỆN NGHIÊN CỨU CÂY NGUYÊN LIỆU GIẤY
……………………*……………………
BÁO CÁO KẾT QUẢ ĐỀ TÀI CẤP BỘ NĂM 2008
CHỌN VÀ DẪN GIỐNG MỘT SỐ DÒNG
KEO TAI TƯỢNG VÀ BẠCH ĐÀN CÓ TRIỂN VỌNG
Ở VÙNG TRUNG TÂM BẮC BỘ ĐỂ THIẾT LẬP
VƯỜN LƯU GIỮ GIỐNG
CHỦ NHIỆM ĐỀ TÀI: ThS. HÀ VĂN HUY
CỘNG TÁC VIÊN:
TS. HUỲNH ĐỨC NHÂN
KS. HOÀNG NGỌC HẢI
KS. VŨ THỊ LAN
KS. TRIỆU HOÀNG SƠN
7118
17/02/2009
PHÚ THỌ, THÁNG 12 NĂM 2008
Môc lôc
Danh môc ch÷ viÕt t¾t
Trang
3
Tãm t¾t
4
phÇn I. tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu
6
1. C¬ së ph¸p lý
6
2. TÝnh cÊp thiÕt vµ môc tiªu nghiªn cøu
6
2.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
6
2.2. Môc tiªu cña ®Ò tµi
7
3. Néi dung nghiªn cøu
7
4. Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu trong n−íc vµ n−íc ngoµi
7
PhÇn II. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ TH¶o luËn
10
1. Ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh nghiªn cøu
10
2. Nguyªn vËt liÖu sö dông cho nghiªn cøu
11
3. KÕt qu¶ thùc nghiÖm
12
3.1. Tû lÖ ra rÔ cña hom c¸c dßng B¹ch ®µn vµ Keo tai t−îng
12
3.1.1. C¸c dßng B¹ch ®µn
12
3.1.2. C¸c dßng Keo tai t−îng
14
3.2. Trång bæ sung c©y cÊp hom vµo v−ên l−u gi÷ gièng
15
3.3. Sinh tr−ëng rõng trång kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh 2008
15
3.3.1. C¸c dßng B¹ch ®µn trång ë vïng Phï Ninh, Phó Thä
15
3.3.2. C¸c dßng Keo tai t−îng trång ë vïng Hµm Yªn, Tuyªn Quang
19
3.4. Sinh tr−ëng rõng trång kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh 2007
24
3.4.1. C¸c dßng B¹ch ®µn trång ë vïng LËp Th¹ch, VÜnh Phóc
24
3.4.2. C¸c dßng Keo tai t−îng trång ë vïng Hµm Yªn, Tuyªn Quang
29
3.4.3. C¸c dßng Keo tai t−îng trång ë vïng Phï Yªn, S¬n La
34
1
phÇn iiI. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ
39
1. KÕt luËn
39
2. KiÕn nghÞ
40
Phô biÓu
41
Tµi liÖu tham kh¶o
52
2
Danh môc C¸c tõ viÕt t¾t
NN & PTNN:
N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n
NPK:
Ph©n v« c¬ hçn hîp ®¹m, l©n, kali
H:
ChiÒu cao
H(tb):
ChiÒu cao trung b×nh
Hvn:
ChiÒu cao vót ngän
D1.3:
§−êng kÝnh ë ®é cao 1,3 mÐt
D1.3(tb):
§−êng kÝnh trung b×nh ë ®é cao 1,3 mÐt
TLS:
Tû lÖ sèng
Sig:
X¸c xuÊt tÝnh ®−îc
N:
MËt ®é
NC:
Nghiªn cøu
NL:
Nguyªn liÖu
NLG:
Nguyªn liÖu giÊy
CTLN:
C«ng ty l©m nghiÖp
3
Tãm t¾t
§Ó tiÕp tôc ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng, n¨m 2006 ViÖn nghiªn cøu c©y
nguyªn liÖu giÊy ®−îc Bé C«ng nghiÖp, nay lµ Bé C«ng Th−¬ng phª duyÖt thùc hiÖn
®Ò tµi "Chän vµ dÉn gièng mét sè dßng B¹ch ®µn vµ Keo tai t−îng cã triÓn väng ë
vïng Trung t©m B¾c bé ®Ó thiÕt lËp v−ên l−u gi÷ gièng". §Ò tµi ®· tiÕn hµnh chän
®−îc 200 c©y tréi, sau khi xö lý cã 148 c©y ra chåi, tiÕn hµnh thu chåi vµ gi©m hom
kÕt qu¶ cã 103 c©y tréi cã hom ra rÔ. Trong 103 c©y tréi cã hom ra rÔ gåm 49 c©y
B¹ch ®µn vµ 54 c©y Keo tai t−îng. C¸c c©y gièng t¹o tõ hom cña 103 c©y tréi nµy
®−îc trång trong v−ên l−u gi÷ gièng.
N¨m 2007 ViÖn tiÕp tôc ®−îc Bé C«ng Th−¬ng phª duyÖt thùc hiÖn ®Ò tµi trªn
nh»m tuyÓn chän, dÉn dßng, trång bæ sung v−ên l−u gi÷ gièng. Tõ nh÷ng dßng ®· dÉn
vÒ n¨m 2006, tiÕn hµnh s¶n xuÊt gièng vµ trång kh¶o nghiÖm tÝnh thÝch øng, kh¶ n¨ng
sinh tr−ëng cña chóng trªn mét sè vïng lËp ®Þa ®¹i diÖn trong vïng nguyªn liÖu giÊy
Trung t©m B¾c bé. N¨m 2007 ®Ò tµi ®· tuyÓn chän thªm ®−îc 34 c©y tréi, trong ®ã cã
17 c©y tréi B¹ch ®µn urophylla vµ 17 c©y tréi Keo tai t−îng trªn c¸c diÖn tÝch rõng
trång s¶n xuÊt vµ rõng nghiªn cøu. §Ò tµi ®· dÉn thµnh c«ng 10 dßng B¹ch ®µn vµ
trång bæ sung thªm 10 dßng nµy vµo v−ên l−u gi÷ gièng. §Ò tµi ®· t¹o gièng tõ mét
sè dßng ë trong v−ên l−u gi÷ gièng trång n¨m 2006 vµ thiÕt lËp tæng sè 6 ha rõng
kh¶o nghiÖm dßng. Trong 6 ha gåm: 2,2 ha kh¶o nghiÖm 22 dßng B¹ch ®µn t¹i ®éi
Ngäc Mü, C«ng ty l©m nghiÖp LËp Th¹ch, huyÖn LËp Th¹ch, tØnh VÜnh Phóc. DiÖn
tÝch 2,0 ha kh¶o nghiÖm 27 dßng Keo tai t−îng t¹i ®éi Km 37, Trung t©m nghiªn cøu
vµ thùc nghiÖm c©y nguyªn liÖu giÊy Hµm Yªn, tØnh Tuyªn Quang. DiÖn tÝch 1,8 ha
kh¶o nghiÖm 24 dßng Keo tai t−îng t¹i b¶n B·i §u, x· T©n Lang, huyÖn Phï Yªn,
tØnh S¬n La.
N¨m 2008 ®Ò tµi tiÕp tôc thùc hiÖn nh©n gièng, c¸c c©y hom gièng nµy vµ tiÕp
tôc trång kh¶o nghiÖm ngoµi hiÖn tr−êng, ®ång thêi trång bæ xung thªm c©y cÊp hom
cña c¸c dßng t¹i v−ên −¬m ®Ó n¨m 2009 cã ®ñ sè l−îng hom dïng cho viÖc thö
nghiÖm vÒ ¶nh h−ëng nång ®é cña chÊt kÝch thÝch tíi tû lÖ ra rÔ cña hom. KÕt qu¶
4
nh©n gièng n¨m 2008 cho thÊy ®èi víi c¸c dßng B¹ch ®µn, sö dông IBA nång ®é
0,4% th× c¸c dßng E11, E42 vµ E44 cã tû lÖ ra rÔ cao nhÊt tõ 56,5 - 69,4%. §èi víi
c¸c dßng Keo tai t−îng, sö dông IBA nång ®é 0,75% th× cã ®Õn 22 dßng cã tû lÖ ra rÔ
trªn 50%, trong ®ã cã c¸c dßng A28, A1, A36 vµ A2 cã tû lÖ ra rÔ tõ 83,5 - 85,7%.
C¸c c©y hom t¹o ra tõ thÝ nghiÖm trªn ®−îc bè trÝ trång nh− sau: C¸c dßng
B¹ch ®µn trång trªn diÖn tÝc 1,5 ha t¹i Khu 8, x· Phï Ninh, huyÖn Phï Ninh, tØnh Phó
Thä. C¸c dßng Keo tai t−îng trång trªn diÖn tÝch 1,5 ha t¹i ®éi Km 37, Trung t©m
nghiªn cøu vµ thùc nghiÖm c©y nguyªn liÖu giÊy Hµm Yªn, Tuyªn Quang.
KÕt qu¶ cña c¸c thÝ nghiÖm míi thiÕt lËp n¨m 2008 vµ c¸c thÝ nghiÖm thiÕt lËp
n¨m 2007 sÏ tr×nh bµy chi tiÕt trong b¸o c¸o nµy.
5
phÇn I. tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøu
1. C¬ së ph¸p lý
N¨m 2008, ®Ò tµi "Chän vµ dÉn gièng mét sè dßng B¹ch ®µn vµ Keo tai
t−îng cã triÓn väng ë vïng Trung t©m B¾c bé ®Ó thiÕt lËp v−ên l−u gi÷ gièng" lµ
®Ò tµi kÕ tiÕp n¨m 2006 vµ n¨m 2007.
§Ò tµi lµ mét trong 7 ®Ò tµi, nhiÖm vô khoa häc c«ng nghÖ ®−îc Bé C«ng
Th−¬ng phª duyÖt vµ giao cho ViÖn nghiªn cøu c©y NLG thùc hiÖn theo "QuyÕt
®Þnh vÒ viÖc giao kÕ ho¹ch khoa häc vµ c«ng nghÖ n¨m 2008 sè: 1999/Q§-BCT
ngµy 03 th¸ng 12 n¨m 2007”.
§Ò tµi thùc hiÖn trªn khu©n khæ "Hîp ®ång nghiªn cøu khoa häc vµ ph¸t
triÓn c«ng nghÖ sè: 4108RD/H§-KHCN" ký ngµy 23 th¸ng 01 n¨m 2008 gi÷a Bé
C«ng Th−¬ng vµ ViÖn nghiªn cøu c©y NLG.
§Ò tµi giao cho chñ nhiÖm ®Ò tµi chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn theo
"QuyÕt ®Þnh cña ViÖn tr−ëng ViÖn nghiªn cøu c©y NLG vÒ viÖc giao nhiÖm vô
nghiªn cøu khoa häc vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ sè: 10/Q§-KHTH" ký ngµy 28 th¸ng
01 n¨m 2008.
2. TÝnh cÊp thiÕt vµ môc tiªu nghiªn cøu
2.1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
Theo chu kú kinh doanh rõng trång NLG th× rõng ®−îc khai th¸c ë tuæi 7 vµ
trång l¹i lu©n kú míi. T¹i c¸c vïng NLG cña Tæng c«ng ty giÊy, mçi n¨m trång
hµng ngµn ha rõng Keo vµ B¹ch ®µn. V× vËy ®iÒu tra lùa chän c©y tréi lµ nhiÖm vô
tiÕn hµnh th−êng xuyªn, nh»m tuyÓn chän nh÷ng c©y tréi cã c¸c ®Æc tÝnh tèt nh−
sinh tr−ëng nhanh, kh¸ng s©u bÖnh, chÞu h¹n, chÊt l−îng gç tèt, v.v... Nh÷ng c©y
6
tréi nµy dÉn dßng vÒ vµ l−u gi÷ t¹i ViÖn nghiªn cøu c©y NLG ®Ó lµm nguån vËt
liÖu cho c¸c nghiªn cøu tiÕp theo nh−: t¹o gièng v« tÝnh hoÆc lai t¹o gièng, kh¶o
nghiÖm dßng vµ ®i ®Õn c«ng nhËn gièng ®Ó bæ xung cho tËp ®oµn gièng trång rõng
NLG.
2.2. Môc tiªu cña ®Ò tµi
- Nghiªn cøu t¹o c©y gièng míi Keo tai t−îng vµ B¹ch ®µn b»ng ph−¬ng ph¸p
gi©m hom tõ v−ên l−u gi÷ gièng ®Ó trång kh¶o nghiÖm.
- Trång kh¶o nghiÖm mét sè dßng v« tÝnh Keo tai t−îng vµ B¹ch ®µn trªn mét sè
vïng sinh th¸i.
- Theo dâi, ®¸nh gi¸, lùa chän ®−îc mét sè dßng Keo tai t−îng vµ B¹ch ®µn n¨ng
suÊt cao phôc vô trång rõng nguyªn liÖu giÊy trong vïng.
3. Néi dung nghiªn cøu
- Nghiªn cøu gi©m hom Keo tai t−îng vµ B¹ch ®µn cho c¸c dßng tuyÓn chän.
- N¨m 2008, trång kh¶o nghiÖm nh÷ng dßng v« tÝnh c¸c dßng Keo tai t−îng vµ
B¹ch ®µn míi tuyÓn chän trªn mét sè vïng sinh th¸i.
- Ch¨m sãc, b¶o vÖ, vµ tiÕp tôc theo dâi nh÷ng dßng Keo tai t−îng vµ B¹ch ®µn
trång n¨m 2007.
- Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vµ b−íc ®Çu lùa chän ®−îc mét sè dßng Keo tai t−îng vµ B¹ch
®µn cã triÓn väng ®Ó phôc vô trång rõng nguyªn liÖu giÊy.
4. Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu trong n−íc vµ n−íc ngoµi
Chän c©y tréi vµ kh¶o nghiÖm lµ b−íc c«ng viÖc quan träng trong ch−¬ng
tr×nh c¶i thiÖn gièng c©y trång. ChØ cã tuyÓn chän dßng −u viÖt th× n¨ng suÊt chÊt
7
l−îng rõng míi n©ng cao. Ngµy nay nhê cã ph−¬ng ph¸p c¶i t¹o gièng, nhiÒu n−íc
trªn thÕ giíi ®· ®−a n¨ng suÊt rõng ®¹t tíi 70m3/ha/n¨m nh− ë Brazil, thËm chÝ kÕt
qu¶ nghiªn cøu ®¹t 100m3/ha/n¨m. T¹i Smurfit Carton Colombia víi môc tiªu n©ng
cao n¨ng suÊt rõng hä ®· chän 1100 c©y tréi B¹ch ®µn Grandis vµ ®−a n¨ng xuÊt
rõng trång tõ 25m3/ha/n¨m lªn 40m3/ha/n¨m. ë mét sè n−íc Ch©u ¸ nhê vµo
ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng nh− Trung Quèc, Th¸i Lan, Philippin rõng trång B¹ch
®µn còng ®¹t n¨ng suÊt cao, vÝ dô ë Th¸i Lan n¨ng suÊt rõng B¹ch ®µn
Camaldulensis lµ 40m3/ha/n¨m, c¸ biÖt cßn ®¹t 80m3/ha/n¨m.
Trong c«ng t¸c c¶i t¹o gièng c¸c n−íc ®Òu thiÕt lËp v−ên l−u gi÷ gièng gäi
lµ ng©n hµng dßng (Clone Banks). Môc tiªu lµ l−u gi÷ c¸c gièng ®· tuyÓn chän
phôc vô nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt. ThËm chÝ c¶ nh÷ng gièng khã ra rÔ còng ®−îc l−u
gi÷ nÕu nh− c¸c gièng ®ã cã −u ®iÓm mong ®îi. ë Nam Phi khi thiÕt lËp v−ên l−u
gi÷ gièng ng−êi ta th−êng trång 5-10 c©y cho mét gièng, Trung Quèc trång 5 c©y
cho 1 gièng.
ë viÖt Nam ch−¬ng tr×nh c¶i thiÖn gièng ®ang ë giai ®o¹n ®Çu cho mét sè
gièng nhËp néi nh− B¹ch ®µn, Keo vµ Th«ng. GÇn 20 n¨m trë l¹i ®©y ViÖn nghiªn
cøu c©y nguyªn liÖu giÊy ®· thiÕt lËp mét sè thÝ nghiÖm kh¶o nghiÖm loµi vµ xuÊt
xø cho c¸c loµi kÓ trªn. Sau ®ã lµ b−íc chän c©y tréi vµ kh¶o nghiÖm dßng. §Õn
nay ®· chän ®−îc trªn 500 c©y tréi B¹ch ®µn vµ Keo, thiÕt lËp nhiÒu kh¶o nghiÖm
dßng v« tÝnh cho 2 loµi nµy vµ ®· cã 8 dßng B¹ch ®µn, 5 dßng Keo ®−îc c«ng nhËn
lµ gièng tiÕn bé kü thuËt. HiÖn nay c¸c dßng B¹ch ®µn vµ Keo lai −u tréi ®ã ®·
®−îc trång kh¶o nghiÖm trªn diÖn réng vµ cho n¨ng xuÊt rõng cao tõ 2030m3/ha/n¨m. Song ®Ó tiÖm cËn víi n¨ng suÊt rõng cña mét sè n−íc trªn thÕ giíi,
ViÖn tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c c¶i thiÖn gièng c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u, c¶
vÕ chÊt l−îng còng nh− vÒ sè l−îng. Do vËy, ngoµi nh÷ng dßng B¹ch ®µn, Keo lai
®· ®−îc c«ng nhËn gièng tiÕn bé kü thuËt, cÇn tiÕp tôc tuyÓn chän c©y −u tréi ®èi
víi B¹ch ®µn, Keo lai vµ dÉn gièng vÒ trång v−ên l−u gi÷ gièng phôc vô cho c«ng
8
t¸c nh©n gièng vµ nghiªn cøu tiÕp theo. Ngoµi nh÷ng loµi trªn, loµi Keo tai t−îng
(Acacia mangium) cã rÊt nhiÒu triÓn väng trong trång rõng nguyªn liÖu giÊy do
kh¶ n¨ng sinh tr−ëng nhanh, cho n¨ng suÊt rõng cao vµ cã kh¶ n¨ng c¶i t¹o ®Êt tèt
cho nªn diÖn tÝch trång loµi c©y nµy ngµy cµng t¨ng, tuy nhiªn viÖc nghiªn cøu
chän, dÉn dßng vµ nh©n gièng v« tÝnh cho loµi Keo tai t−îng cßn nhiÒu h¹n chÕ.
Do vËy, viÖc tiÕp tôc nghiªn cøu chän vµ dÉn dßng, trång v−ên l−u gi÷ gièng, kh¶o
nghiÖm dßng ®èi víi loµi B¹ch ®µn, Keo lai vµ Keo tai t−îng lµ hÕt søc cÇn thiÕt
nh»m bæ xung vµo ng©n hµng dßng c¸c gièng −u tréi cã c¸c ®Æc tÝnh tèt phôc vô
cho s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu.
§Ò tµi "Chän vµ dÉn gièng mét sè dßng Keo tai t−îng vµ B¹ch ®µn cã
triÓn väng ë vïng Trung t©m B¾c bé ®Ó thiÕt lËp v−ên l−u gi÷ gièng" lµ ®Ò tµi
kÕ tiÕp n¨m 2006 n¨m 2007 ®−îc Bé C«ng NghiÖp nay lµ Bé C«ng Th−¬ng phª
duyÖt. N¨m 2008 ®Ò tµi nµy tiÕp tôc thö nghiÖm gi©m hom c¸c dßng B¹ch ®µn vµ
Keo tai t−îng ®ang l−u gi÷ t¹i v−ên −¬m ViÖn nghiªn cøu c©y nguyªn liÖu giÊy.
Trång kh¶o nghiÖm 1,5 ha c¸c dßng B¹ch ®µn t¹i vïng Phï Ninh, Phó Thä vµ 1,5
ha c¸c dßng Keo tai t−îng t¹i vïng Hµm Yªn, Tuyªn Quang. §Ò tµi tiÕp tôc theo
dâi, ®¸nh gi¸ sinh tr−ëng cña c¸c dßng B¹ch ®µn vµ Keo tai t−îng trång n¨m 2007
vµ n¨m 2008.
9
PhÇn II. KÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn
1. Ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh nghiªn cøu
- Gi©m hom Keo vµ B¹ch ®µn theo ph−¬ng ph¸p gi©m hom th«ng th−êng. Chän
hom ngän b¸nh tÎ, xö lý thuèc IBA sau ®ã c¾m hom vµo bÇu ®Êt.
- Trång v−ên l−u gi÷ gièng: C©y trång trong bÇu ®Êt cã ®−êng kÝnh 18cm, chiÒu
cao 22cm, xÕp bÇu theo hµng trªn luèng, luèng cã chiÒu réng 1,2m, chiÒu dµi tõ 57m, c¸c luèng c¸ch nhau 0,5m. Trªn mçi hµng trång cïng gièng vµ mçi hµng trång
5- 10 c©y.
- C¸c dßng B¹ch ®µn trång kh¶o nghiÖm trªn diÖn tÝch 1,5 ha t¹i Khu 8, x· Phï
Ninh, huyÖn Phï Ninh, tØnh Phó Thä. C¸c dßng Keo tai t−îng trång kh¶o nghiÖm
trªn diÖn tÝch 1,5 ha t¹i ®éi Km 37, Trung t©m nghiªn cøu vµ thùc nghiÖm c©y
nguyªn liÖu giÊy Hµm Yªn, Tuyªn Quang. Kü thuËt trång vµ ch¨m sãc thùc hiÖn
theo quy tr×nh trång rõng NLG cña Tæng c«ng ty giÊy ViÖt Nam.
Bố Trí thí nghiệm - Thu thập và xử lý số liệu:
Hom ®−îc c¾m theo dßng riªng rÏ trªn khèi vµ lËp s¬ ®å vÞ trÝ ®Ó theo dâi tû
lÖ ra rÔ cña hom.
Rõng kh¶o nghiÖm c¸c dßng c©y tréi bè trÝ trång theo loµi trªn mét sè vïng
®¹i diÖn, mçi vïng 1 thÝ nghiÖm. B¹ch ®µn trång kh¶o nghiÖm trªn diÖn tÝch 1,5 ha
ë Phï Ninh, Phó Thä vµ Keo tai t−îng trång kh¶o nghiÖm trªn diÖn tÝch 1,5 ha ë
Hµm Yªn, Tuyªn Quang. Mçi thÝ nghiÖm gåm tõ 22-26 dßng, mçi dßng 6 c©y, lÆp
l¹i theo khèi ngÉu nhiªn ®Çy ®ñ 4 lÇn.
C¸c sè liÖu theo dâi cho c¸c thÝ nghiÖm thiÕt lËp n¨m 2008 gåm: Tû lÖ ra rÔ
cña hom theo dßng, theo loµi; Tû lÖ sèng, sinh tr−ëng vÒ ®−êng kÝnh gèc (D 0,0 ) vµ
chiÒu cao vót ngän (Hvn) cña c¸c dßng khi trång trªn rõng trång thÝ nghiÖm.
10
C¸c sè liÖu cÇn theo dâi cho c¸c thÝ nghiÖm thiÕt lËp n¨m 2007 gåm: Tû lÖ
sèng, sinh tr−ëng vÒ ®−êng kÝnh ngang ngùc (D1,3 ) t¹i vÞ trÝ chiÒu cao 1,3m vµ
chiÒu cao vót ngän (Hvn) cña c¸c dßng t¹i rõng trång thÝ nghiÖm.
C¸c sè liÖu ®o ®Õm ®uîc tiÕn hµnh xö lý vµ ph©n tÝch sè liÖu b»ng phÇn
mÒm SPSS 16.0 trªn m¸y vi tÝnh.
2. Nguyªn vËt liÖu sö dông cho nghiªn cøu
Tiªu chuÈn hom: Chän nh÷ng hom cña c¸c dßng B¹ch ®µn vµ Keo tai t−îng
gièng nh− tiªu chuÈn hom Keo lai vµ hom B¹ch ®µn urophylla hiÖn ®ang ®−îc ¸p
dông trong s¶n xuÊt ®¹i trµ.
Sö lý vµ gi©m hom: Sau khi cắt, hom được xử lý trong dung dịch Benlate
nồng độ 200ppm trong 15 phót, chấm hom vào thuốc kÝch thÝch ra rễ IBA nång ®é
0,4% ®èi víi B¹ch ®µn vµ 0,75% ®èi víi Keo, sau ®ã c¾m hom vµo bÇu polyetylen
cã ®−êng kÝnh 7cm, cao12 cm, ruét bÇu lµ ®Êt tÇng B ®−îc sö lý b»ng thuèc tÝm
(KMnO4) nồng độ 0,1%. C¸c bÇu nµy xÕp trong lång che ni l«ng vµ phun n−íc
b»ng hÖ thèng phun s−¬ng. ChÕ ®é phun cho c¸c dßng B¹ch ®µn gièng nh− chÕ ®é
phun cho c¸c hom b¹ch ®µn PN14, U6 vµ chÕ ®é phun cho c¸c dßng Keo tai t−îng
gièng nh− chÕ ®é phun cho Keo lai BV10 vµ BV16.
C©y hom gièng cña c¸c dßng B¹ch ®µn sö dông trång kh¶o nghiÖm dßng t¹i
Phï Ninh, Phó Thä vµ c©y hom Keo tai t−îng trång thö nghiÖm ë vïng Hµm Yªn,
Tuyªn Quang. C¸c dßng B¹ch ®µn vµ Keo tai t−îng ®−îc trång theo quy tr×nh
trång rõng NLG cña Tæng c«ng ty giÊy ViÖt Nam. MËt ®é trång 1333 c©y/ha, cù ly
3m x 2,5m. Hè cuèc 40cm x 40cm x 40cm vµ bãn lãt mçi hè 200 gam NPK (10-55). Ch¨m sãc 3 n¨m, 6 lÇn, n¨m thø nhÊt 2 lÇn, n¨m thø hai 3 lÇn, n¨m thø ba 1
lÇn. Néi dung ch¨m sãc gåm ph¸t thùc b×, c¾t d©y leo, tØa cµnh nh¸nh, xíi cá, vun
®Êt xung quang gèc c©y trång víi ®−êng kÝnh 0,8 - 1m.
11
3. KÕt qu¶ thùc nghiÖm
3.1. Tû lÖ ra rÔ cña hom c¸c dßng B¹ch ®µn vµ Keo tai t−îng
Do n¨m 2008 ®Ò tµi tiÕp tôc thùc hiÖn nh©n gièng tõ sè l−îng c©y cÊp hom
rÊt Ýt, v× vËy kh«ng cã ®ñ sè l−îng hom ®Ó thùc hiÖn liÒn mét lóc võa gi©m hom
t¹o gièng ®Ó trång rõng kh¶o nghiÖm ngoµi hiÖn tr−êng vµ võa thö nghiÖm tû lÖ ra
rÔ cña hom th«ng qua viÖc sö dông nång ®é thuèc kÝch thÝch ra rÔ. XuÊt ph¸t tõ lý
do trªn ®Ò tµi tËp trung nh©n ®ñ sè c©y hom gièng trång rõng kh¶o nghiÖm vµ
trång bæ xung thªm sè l−îng c©y cho mçi dßng cña mçi loµi nh»m cã ®ñ sè l−îng
hom cho n¨m 2009 tiÕn hµnh thö nghiÖm gi©m hom.
KÕt qu¶ ra rÔ cña hom theo loµi vµ c¸c dßng nh− sau:
3.1.1. C¸c dßng B¹ch ®µn:
Hom B¹ch ®µn gi©m ngày 25 th¸ng 3 n¨m 2008, trong sè 42 dßng gi©m hom
cã 37 dßng ra rÔ vµ 5 dßng kh«ng ra rÔ. Trong 37 dßng ra rÔ cã 3 dßng tû lÖ ra rÔ
>50% vµ cao nhÊt lµ dßng E44 tû lÖ ra rÔ 69,4% (xem b¶ng 1).
12
B¶ng 1: Tû lÖ ra rÔ gi©m hom cña dßng Bạch đàn
Sè TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
13
Ký hiÖu dßng
E44
E42
E11
E1
E34
E33
E43
NM15
E27
E46
E28
E3
E7
E19
V§14
E14
E2
E15
E23
E6
E32
E18
E21
E16
E50
E20
E8
E10
E22
E38
E41
E13
E17
E4
E9
E5
E7
E12
E49
E26
E30
E25
Sè hom xö lý
(hom)
36
260
62
315
260
117
182
150
156
136
325
663
137
208
84
117
546
214
143
232
161
142
149
286
195
200
148
202
327
33
42
44
34
37
43
52
24
31
26
35
28
9
Sè hom ra rÔ
(hom)
25
175
35
150
120
52
80
63
64
51
120
240
47
70
28
36
168
60
38
60
40
32
32
60
40
38
27
29
46
4
5
4
3
3
3
3
1
0
0
0
0
0
Tû lÖ ra rÔ
(%)
69.4
67.3
56.5
47.6
46.2
44.4
44.0
42.0
41.0
37.5
36.9
36.2
34.3
33.7
33.3
30.8
30.8
28.0
26.6
25.9
24.8
22.5
21.5
21.0
20.5
19.0
18.2
14.4
14.1
12.1
11.9
9.1
8.8
8.1
7.0
5.8
4.2
0.0
0.0
0.0
0.0
0.0
3.1.2. C¸c dßng Keo tai t−îng:
§ît gi©m hom ngày 30/01/2008 do thêi tiÕt rÐt ®Ëm kÐo dài nªn toµn bé sè
hom gi©m kh«ng ra rÔ. §ît gi©m hom lÇn 2, ngày 5 th¸ng 3 n¨m 2008 trong sè 32
dßng cã 29 dßng ra rÔ vµ 3 dßng kh«ng ra rÔ. Trong sè 29 dßng ra rÔ cã 22 dßng tû
lÖ ra rÔ >50% vµ c¸c dßng A28, A1, A36 vµ A2 ra rÔ rÊt cao tõ 83,5% ®Õn 85,7%
(xem b¶ng 2).
B¶ng 2: Tû lÖ ra rÔ gi©m hom c¸c dßng Keo tai t−îng
Sè TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
14
Ký hiÖu dßng
A2
A36
A1
A28
A42
A31
A23
A40
A10
A16
A8
A37
A15
A6
A12
A13
A4
A46
A43
A17
A5
A41
A24
A30
A53
A25
A3
A47
A29
A52
A21
A45
Sè hom xö lý
(hom)
28
330
124
91
126
154
104
135
84
23
38
85
51
69
54
39
55
299
78
78
104
53
208
19
46
65
146
323
50
9
2
6
Sè hom ra rÔ
(hom)
24
280
105
76
100
120
80
103
64
17
27
59
35
47
36
26
35
180
45
44
58
27
97
7
16
22
40
78
9
0
0
0
Tû lÖ ra rÔ (%)
85.7
84.8
84.7
83.5
79.4
77.9
76.9
76.3
76.2
73.9
71.1
69.4
68.6
68.1
66.7
66.7
63.6
60.2
57.7
56.4
55.8
50.9
46.6
36.8
34.8
33.8
27.4
24.1
18.0
0
0
0
3.2. Trång bæ sung c©y cÊp hom vµo v−ên l−u gi÷ gièng
Sau khi hom cña c¸c dßng ra rÔ vµ sinh tr−ëng æn ®Þnh tiÕn hµnh trång c©y
vµo trong bÇu ®Êt cã ®−êng kÝnh 18cm, chiÒu cao 22cm, xÕp bÇu theo hµng trªn
luèng theo kÝch th−íc chiÒu réng 1,2m, chiÒu dµi tõ 5-7m, c¸c luèng c¸ch nhau
0,5m. Trªn mçi hµng trång cïng gièng vµ mçi hµng trång 5- 10 c©y.
Cho ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay ®· trång ®−îc 3752 c©y cÊp dßng cña c¸c dßng
c©y tréi B¹ch ®µn vµ 896 c©y cÊp dßng cña c¸c dßng Keo tai t−îng (xem s¬ ®å 1a,
1b trång v−ên l−u gi÷ gièng B¹ch ®µn vµ s¬ ®å 2 trång v−ên l−u gi÷ gièng Keo tai
t−îng).
3.3. Sinh tr−ëng rõng trång kh¶o nghiÖm dßng v« tÝnh n¨m 2008
3.3.1. C¸c dßng B¹ch ®µn trång ë vïng Phï Ninh, tØnh Phó Thä
C¸c dßng B¹ch ®µn trång t¹i l« 1, khu 8, x· Phï Ninh, huyÖn Phï
Ninh, tØnh Phó Thä. L« 1 cã ®é cao 40 m so víi mùc n−íc biÓn, ®é dèc b×nh qu©n
20o, ®Êt Feralit mµu vµng nh¹t ph¸t triÓn trªn nÒn ®¸ mÑ phiÕn th¹ch sÐt. Thùc b×
nhãm 1b chñ yÕu lµ sim, mua, tÕ guét. ThÝ nghiÖm ®−îc bè trÝ theo S¬ ®å 3 - S¬ ®å
bè trÝ thÝ nghiÖm 25 dßng b¹ch ®µn −u tréi t¹i x∙ Phï Ninh - huyÖn Phï Ninh Phó Thä.
15
Sau khi trång 4 th¸ng tû lÖ sèng cña c¸c dßng B¹ch ®µn tham gia thö nghiÖm
thÓ hiÖn trªn b¶ng 3.
B¶ng 3: Tû lÖ sèng c¸c dßng B¹ch ®µn 4 th¸ng tuæi
trång 2008 t¹i Phï Ninh, Phó Thä
Sè TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
16
Dßng
E19
E7
E46
NM15
E50
E33
E32
E44
E18
V§14
E11
E8
E43
E34
E28
E27
E16
E15
E6
E3
PN14
E14
E1
E42
E2
Tû lÖ sèng (%)
83,3
100
100
100
95,8
95,8
95,8
91,7
100
91,7
100
95,8
87,5
79,2
95,8
79,2
95,8
100
95,8
100
95,8
100
95,8
100
83,3
Trªn biÓu ®å 1 cho thÊy c¸c dßng B¹ch ®µn sau trång 4 th¸ng tuæi t¹i Phï
Ninh, Phó Thä cã tû lÖ sèng t−¬ng ®èi cao. 9 dßng cã tû lÖ sèng 100% (gåm:
E7, E46, NM15, E18, E11, E15, E3, E14 vµ E42); 14 dßng cã tû lÖ sèng tõ 80%
- 96% (gåm: E19, E50, E33, E32, E44, V§14, E8, E43, E28, E16, PN14, E1 vµ
E2) vµ cã 2 dßng cã tû lÖ sèng d−íi 80% (gåm: E34 vµ E27).
Biểu đồ 1: Tỷ lệ sống các dòng Bạch đàn 4 th¸ng tuæi
trồng năm 2008 tại Phù Ninh, Phú Thọ
E7 E46NM15
Tỷ lệ sống (%)
100
E50
E19
80
E18
E33
E32 E44
E11
VĐ14
E8
E43
E16
E28
E34
E14
E3
E15
E6
PN14
E42
E1
E2
E27
60
40
20
0
1
3
5
7
9
11
13 15
Dòng
17
19
21
23
25
KÕt qu¶ ph©n tÝch ph−¬ng sai b»ng phÇn mÒm SPSS 16.0 cho thÊy c¸c chØ
tiªu Hvn vµ D0,0 cña c¸c dßng B¹ch ®µn tham gia thö nghiÖm cã sù sai kh¸c râ
rÖt (Sig = 0,00< 0,05, xem Phô biÓu 1).
B¶ng 4 cho thÊy ë thêi ®iÓm 4 th¸ng tuæi c¸c dßng E28 vµ NM15 lµ nhãm
cã sinh tr−ëng vÒ Hvn lµ lín nhÊt (E28 = 159,6cm, MN15 = 179,8cm) vµ cao
h¬n dßng ®èi chøng PN14 (E28 sinh tr−ëng Hvn cao h¬n PN14 lµ 50,3cm;
NM15 sinh tr−ëng Hvn cao h¬n PN14 lµ 70,5cm).
17
B¶ng 4: Sinh tr−ëng Hvn (cm) c¸c dßng B¹ch ®µn 4 th¸ng tuæi
trång n¨m 2008 t¹i Phï Ninh, Phó Thä
Sè
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Dßng
N
E3
E32
E34
E33
E16
U6
E27
E42
E19
E46
E43
E2
PN14 (§C)
E8
E1
E18
E15
E7
E11
V§14
E44
E6
E50
E28
NM15
24
23
23
19
20
20
21
24
24
23
24
24
23
22
24
23
24
23
23
24
23
19
22
24
23
1
64,17
86,73
87,90
89,13
89,65
90,00
91,84
93,54
95,50
96,46
2
86,73
87,90
89,13
89,65
90,00
91,84
93,54
95,50
96,46
101,19
107,25
109,35
110,22
111,00
114,17
115,42
116,25
118,33
Subset for alpha = .05
3
4
5
89,13
89,65
90,00
91,84
93,54
95,50
96,46
101,19
107,25
109,35
110,22
111,00
114,17
115,42
116,25
118,33
122,73
91,84
93,54
95,50
96,46
101,19
107,25
109,35
110,22
111,00
114,17
115,42
116,25
118,33
122,73
124,32
125,00
93,54
95,50
96,46
101,19
107,25
109,35
110,22
111,00
114,17
115,42
116,25
118,33
122,73
124,32
125,00
126,09
6
126,09
159,56
7
159,56
179,79
Trong 25 dßng tham gia thö nghiÖm th× cã 16 dßng ®−îc xÕp vµo nhãm cã
sinh tr−ëng D0,0 cao nhÊt sau khi trång 4 th¸ng tuæi. §ã lµ c¸c dßng: E33, E42,
E46, E1, E44, E7, E50, E11, E8, PN14(§C), E15, E6, E34, V§14, NM15 vµ E28
trong ®ã dßng E28 cã sinh tr−ëng D0,0 cao nhÊt 2,0cm vµ cao h¬n dßng ®èi chøng
PN14 lµ 0,40cm ( xem b¶ng 5)
18
B¶ng 5: Sinh tr−ëng D0.0(cm) c¸c dßng B¹ch ®µn 4 th¸ng tuæi
trång n¨m 2008 t¹i Phï Ninh, Phó Thä
Sè
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Dßng
N
E3
E16
E32
E27
E19
E2
E43
E18
U6
E33
E42
E46
E1
E44
E7
E50
E11
E8
PN14(§C)
E15
E6
E34
V§14
NM15
E28
24
23
23
19
20
20
21
24
24
23
24
24
23
22
24
23
24
23
23
24
23
19
22
24
23
1
0,99
1,05
1,17
1,20
1,21
1,36
1,38
1,39
1,41
1,47
1,48
1,49
1,51
2
Subset for alpha = .05
3
4
5
1,05
1,17
1,20
1,21
1,36
1,38
1,39
1,41
1,47
1,48
1,49
1,51
1,54
1,54
1,57
1,17
1,20
1,21
1,36
1,38
1,39
1,41
1,47
1,48
1,49
1,51
1,54
1,54
1,57
1,58
1,60
1,61
1,61
1,69
1,20
1,21
1,36
1,38
1,39
1,41
1,47
1,48
1,49
1,51
1,54
1,54
1,57
1,58
1,60
1,61
1,61
1,69
1,70
1,21
1,36
1,38
1,39
1,41
1,47
1,48
1,49
1,51
1,54
1,54
1,57
1,58
1,60
1,61
1,61
1,69
1,70
1,84
1,86
6
1,47
1,48
1,49
1,51
1,54
1,54
1,57
1,58
1,60
1,61
1,61
1,69
1,70
1,84
1,86
2,00
Nh− vËy, trong sè 25 dßng tham gia thö nghiÖm vµ sau khi trång 4 th¸ng th×
dßng E28 vµ NM15 cã −u ®iÓm næi tréi h¬n c¸c dßng kh¸c. Cô thÓ 2 dßng nµy ®Òu
cã tû lÖ sèng rÊt cao tõ 95,8 - 100%, c¶ 2 dßng nµy còng n»m trong nhãm cã sinh
tr−ëng vÒ Hvn vµ Do.o lín nhÊt vµ lín h¬n dßng ®èi chøng PN14.
3.3.2. C¸c dßng Keo tai t−îng trång ë vïng Hµm Yªn, tØnh Tuyªn Quang
C¸c dßng Keo tai t−îng trång trªn l« 1, kho¶nh K334, ®éi Km 37, Trung
19
- Xem thêm -
.PDF 
64 
35 
111 
