Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn më ®Çu
Tõ sau khi ®æi míi, víi nh÷ng nç lùc ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ ®ång thêi nh»m thùc hiÖn th¾ng lîi c«ng cuéc CNH
hiÖn ®¹i ho¸. Nhµ n-íc ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m thu
hót nguån ®Çu t- trùc tiÕp n-íc ngoµi(FDI). §Æc biÖt lµ
trong nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp chñ chèt, trong ®ã cã ngµnh
c«ng nghiÖp «t«. N¨m 1991, liªn doanh «t« (liªn doanh l¾p
r¸p s¶n xuÊt «t«) ®Çu tiªn ®-îc thµnh lËp t¹i ViÖt Nam, cho
®Õn nay ®· cã 14 dù ¸n ®-îc duyÖt cÊp phÐp vµ 11 liªn
doanh ®· ®i vµo ho¹t ®éng.
Nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c liªn doanh nµy ph¸t triÓn,
còng nh- ®Ó x©y dùng mét ngµnh c«ng nghiÖp «t« hiÖn ®¹i,
thùc hiÖn c«ng cuéc CNH hiÖn ®¹i ho¸. ChÝnh phñ ViÖt
Nam ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch vÜ m« nh»m hç trî vµ chÊn
chØnh c¸c ho¹t ®éng cña ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt «t«.
Trong qu¸ tr×nh can thiÖp vµo ngµnh c«ng nghiÖp «t«, c¸c
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng t¸c ®éng ®Õn rÊt lín
®Õn ho¹t ®éng cña ngµnh s¶n xuÊt «t« trong n-íc.
§Ó hiÓu râ h¬n vÒ nguyªn nh©n cña viÖc ChÝnh phñ
ban hµnh nh÷ng chÝnh s¸ch nµy, còng nh- nh÷ng kÕt qu¶
cña nh÷ng chÝnh s¸ch nµy ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c liªn doanh
«t« trong n-íc, vµ ph¶n øng cña nh÷ng liªn doanh víi
nh÷ng chÝnh s¸ch nµy, em ®· chän tiÓu luËn “ ChÝnh
s¸chkinh tÕ vÜ m« cña ChÝnh phñ ViÖt Nam can thiÖp vµo
ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt «t«” cho TiÓu luËn m«n häc
Kinh tÕ VÜ M«.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Néi dung
I. ChÝnh s¸ch VÜ m« cña chÝnh phñ ViÖt Nam can
thiÖp vµo Ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt « t«.
1. Mét sè chÝnh s¸ch can thiÖp cña chÝnh phñ ViÖt
Nam vµo Ngµnh CNSX « t«:
Ngµy 29/4/2002, Bé tr-ëng Bé C«ng nghiÖp §Æng Vò
Ch- ký C«ng v¨n sè: 1509/CV-KH§T göi c¸c Bé, ngµnh vµ
UBND c¸c tØnh, thµnh phè víi néi dung “ Tõ ngµy 1/5/2002,
Bé C«ng nghiÖp t¹m thêi kh«ng tiÕp nhËn, xem xÐt c¸c dù
¸n ®Çu t- s¶n xuÊt, l¾p r¸p c¸c lo¹i xe «t« cña c¸c doanh
nghiÖp trong n-íc. §èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t- s¶n xuÊt, l¾p
r¸p «t« ®· cã ý kiÕn nhËn xÐt cña Bé C«ng nghiÖp tr-íc
ngµy 1/5/2002, c¸c chñ ®Çu t- trùc tiÕp tr×nh Thñ t-íng
ChÝnh phñ xem xÐt, quyÕt ®Þnh.”
§©y lµ mét trong nh÷ng v¨n b¶n ®-îc c¸c Bé, ngµnh cã
liªn quan ban hµnh, ®iÒu chØnh vÒ c¸c ho¹t ®éng trong lÜnh
vùc l¾p r¸p s¶n xuÊt «t«.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Vµo thËp niªn 90, ViÖt Nam næi lªn nh- mét hiÖn t-îng
khi cã tíi 14 dù ¸n liªn doanh s¶n xuÊt «t« ®-îc cÊp phÐp,
trong ®ã 11 liªn doanh ®· ®i vµo ho¹t ®éng. Trong suèt h¬n
10 n¨m, kÓ tõ khi liªn doanh «t«(liªn doanh l¾p r¸p, s¶n
xuÊt «t«) ®Çu tiªn d-îc thµnh lËp, chÝnh phñ ViÖt Nam ®· cã
nhiÒu chÝnh s¸ch can thiÖp vµo ngµnh c«ng nghiÖp nµy nãi
chung vµ ho¹t ®éng cña c¸c liªn doanh «t« nãi riªng.
ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch b¶o hé (kÓ c¶ thuÕ
vµ phi thuÕ) rÊt cao ®èi víi c¸c s¶n phÈm «t«. Ch¼ng h¹n
nh- tõ n¨m 1994, thuÕ suÊt nhËp khÈu ¸p dông ®èi víi «t«
tõ 5 chç ngåi trë xuèng lµ 200%, trªn 5 chç ngåi ®Õn 15 chç
ngåi lµ 150%, trªn 15 chç ngåi ®Õn 24 chç ngåi lµ 100% vµ
trªn 24 chç ngåi lµ 50%, «t« võa chë hµng võa chë ng-êi lµ
102%, xe t¶i kh«ng qu¸ 5 tÊn lµ 60% (hiÖn nay lµ 100%) vµ
xe t¶i trªn 5 tÊn ®Õn 20 tÊn lµ 3%. Tõ n¨m 1999, «t« tõ 24
chç ngåi trë xuèng nhËp khÈu cßn ph¶i chÞu thªm thuÕ tiªu
thô ®Æc biÖt. Trong khi ®ã, bé linh kiÖn nhËp khÈu ®Ó l¾p r¸p
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ë d¹ng CKD2 chØ ph¶i chÞu thuÕ nhËp khÈu 20% vµ thuÕ
GTGT 5%.
Bé Tµi chÝnh ®ang dù kiÕn tr×nh ChÝnh phñ t¨ng thuÕ nhËp
khÈu xe «t« nguyªn chiÕc trong thêi gian tíi. Dù kiÕn, xe ®· qua
sö dông sÏ cã møc thuÕ gÊp ®«i xe míi cïng chñng lo¹i. §èi víi
xe míi, lo¹i chë ng-êi 50 chç ngåi trë xuèng vµ xe t¶i kh«ng
qu¸ 5 tÊn sÏ cã møc thuÕ míi lµ 120%, thay v× 100% nh- hiÖn
t¹i.
Bªn c¹nh nh÷ng chÝnh s¸ch thuÕ quan, chÝnh phñ cßn
sö dông c¸c chÝnh s¸ch b¶o hé phi thuÕ quan.Theo QuyÕt
®Þnh cña Thñ t-íng ChÝnh phñ vÒ c¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt
nhËp khÈu thêi kú 2001 2005, Nhµ n-íc ¸p dông biÖn
ph¸p phi thuÕ nh- cÊm nhËp khÈu «t« ®· qua sö dông tõ 16
chç ngåi trë xuèng vµ nhËp khÈu «t« míi nguyªn chiÕc tõ 9
chç ngåi trë xuèng ph¶i cã giÊy phÐp cña Bé Th-¬ng m¹i.
Ngoµi ra chÝnh phñ cßn khuyÕn khÝch, thËm chÝ yªu cÇu c¸c
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, khi cã nhu cÇu mua s¾m xe
«t«, ph¶i mua xe s¶n xuÊt trong n-íc.
Bªn c¹nh c¸c chÝnh s¸ch hç trî vµ khuyÕn khÝch nh»m
thu hót c¸c nhµ ®Çu t- n-íc ngoµi vµo ViÖt Nam, Nhµ n-íc
cßn ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh vÒ tû lÖ néi ®Þa ho¸ cho c¸c
liªn doanh «t«. Th«ng t- sè 215/UB/LXT, ngµy 8/2/1995,
cña Uû ban Nhµ n-íc vÒ hîp t¸c vµ ®Çu t-, víi néi dung
“ ChËm nhÊt vµo n¨m thø 5, kÓ tõ khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt, ph¶i
sö dông linh kiÖn phô tïng s¶n xuÊt trong n-íc víi tû lÖ Ýt
nhÊt lµ 5% gi¸ trÞ xe vµ t¨ng dÇn theo tõng n¨m ®Ó ®Õn n¨m
thø 10 ®¹t tû lÖ Ýt nhÊt lµ 30% gi¸ trÞ xe”
2. Thùc tÕ c¸c liªn doanh l¾p r¸p, s¶n xuÊt «t« t¹i
ViÖt Nam :
Th¸ng 6 n¨m 1991, c«ng ty liªn doanh Mekong Auto liªn doanh «t« ®Çu tiªn ®-îc thµnh lËp t¹i ViÖt Nam, ®¸nh
dÊu mét b-íc ®i míi cho nÒn c«ng nghiÖp «t« n-íc ta. Cho
®Õn nay ®· cã 14 dù ¸n s¶n xuÊt «t« ®-îc cÊp giÊy phÐp ®Çu
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
t-, víi tæng vèn ®¨ng ký lµ 872 triÖu USD. Trong ®ã cã c¸c
nhµ s¶n xuÊt «t« hµng ®Çu trªn thÕ giíi nh-: Toyota, Ford,
Mercedes-Benz... Trong ®ã cã 11 liªn doanh ®· ®i vµo ho¹t
®éng, cã 3 dù ¸n kh«ng triÓn khai lµ Chrysler, Nissan vµ
VIETSIN.
Trong h¬n 10 n¨m qua, c¸c liªn doanh «t« ®· liªn tôc
®-a ra nh÷ng s¶n phÈm cña m×nh vµ dÇn dÇn ®· t¹o ®-îc
chç ®øng trªn thÞ tr-êng ViÖt Nam . Nh÷ng s¶n phÈm mµ
c¸c nhµ s¶n xuÊt tung ra trªn thÞ tr-êng ViÖt Nam thêi gian
qua, cã kh«ng Ýt nh÷ng dßng xe næi tiÕng vµ b¸n ch¹y trªn
thÕ giíi. §a phÇn lµ c¸c lo¹i xe 4 chç ngåi, 6 chç ngåi vµ 8
chç ngåi hay mini bus 16 chç...
B¶ng 1. C¸c c«ng ty liªn doanh « t«
S
Vèn ®Çu t-
Vèn ph¸p
C«ng suÊt
(triÖu
®Þnh
thiÕt kÕ
Tªn c«ng ty
T
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
T
USD)
(triÖu
(1000
USD)
xe/n¨m)
60,00
20,00
10,00
35,15
10,00
10,90
3 VMC
32,23
10,00
10,00
4 VIDAMCO
50,00
16,00
9,60
5 VINASTAR
70,00
15,00
11,00
10,00
8,49
3,60
7 Benz
Tæng sè
20,96
862,33
7,74
274,33
12,40
155,66
8 Daihatsu ViÖt
102,00
72,00
20,00
Nam Bé C«ng nghiÖp)
199,00
( 9Nguån:
30,00
17,00
42,14
20,00
1 Mekong
2 Hoµ
B×nh
6 Mercedes
1 Suzuki
-
ViÖt
89,61
0 Nam
15,00
23,60
HÇu hÕt c¸c doanh50,00
nghiÖp FDI vÒ
«t« ®Òu dõng
ë møc
l¾p
CKD1, ViÖt
CKD2 (bao
gåm c¸c c«ng
s¬n, l¾p
1 r¸p
Ford
16,38
4,98®o¹n hµn,2,20
r¸p
kiÓm tra, tinh chØnh)
c«ng nghÖ gièng
1 vµ
Nam
17,00vµ ®Çu t- 4,98
1,76nhau
cho
c¶ 3 c«ng ViÖt
®o¹n: hµn,
tÈy röa vµ18,00
s¬n( trong ®ã3,60
mét sè
1 Chrysler
110,00
2 Nam
1 Toyota
ViÖt
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
liªn doanh cã ®Çu t- d©y chuyÒn s¬n tÜnh ®iÖn) vµ l¾p
r¸p(kÌm c¸c thiÕt bÞ kiÓm tra.)
Ngµy 5/11/2001, C«ng ty Toyota ViÖt Nam (TMV) ®·
chÝnh thøc th«ng b¸o vÒ kÕ ho¹ch x©y dùng nhµ m¸y s¶n
xuÊt chi tiÕt th©n xe t¹i Mª Linh, VÜnh Phóc. Nhµ m¸y ®-îc
trang bÞ m¸y dËp cì Ao- lo¹i lín nhÊt trong c«ng nghiÖp
«t«, víi lùc dËp 1.200 tÊn, ®©y lµ c«ng nghÖ ®Çu tiªn ®-îc
¸p dông trong c«ng nghÖ «t« ViÖt Nam. Liªn doanh Toyota
ViÖt Nam ®-îc ®¸nh gi¸ lµ c«ng ty ®i ®Çu trong viÖc néi ®Þa
ho¸ s¶n phÈm, víi tû lÖ néi ®Þa ho¸ ®¹t 12% (®¸nh gi¸ s¬ bé
cña Bé C«ng nghiÖp).
TÝnh ®Õn n¨m 2000, danh s¸ch 14 chi tiÕt trªn xe ®-îc
néi ®Þa ho¸ bao gåm: ghÕ ngåi, bé d©y ®iÖn, tói dông cô,
tÊm èp bªn s-ên, c¸c ng¨n, gi¸ ®ì lèp dù phßng, tÊm èp cöa,
kÝnh bªn, kÝnh hËu, radio, vá bäc lèp dù phßng, tay quay
kÝnh, èng x¶ vµ anten.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tr¶ lêi pháng vÊn Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam «ng
Jason Liu Tæng gi¸m ®èc C«ng ty Ford ViÖt Nam cho biÕt:
“ T¹i ViÖt Nam, Ford cam kÕt ®Çu t- l©u dµi vµ phÊn ®Êu
trë thµnh nhµ cung cÊp xe h¬i hµng ®Çu t¹i thÞ tr-êng nµy.
B-íc ®Çu Ford chñ tr-¬ng ®Çu t- nh»m t¹o mét nÒn t¶ng
thËt vòng ch¾c vµ sau ®ã vµo ®óng thêi ®iÓm sÏ ®Çu t- m¹nh
vµo s¶n xuÊt c¸c phô tïng trong n-íc.
Mét sè nhµ s¶n xuÊt kh¸c còng ®ang chuÈn bÞ cho viÖc
n©ng cao tû lÖ néi ®Þa ho¸ cña m×nh. Mercedes- Benz vµo
®Çu n¨m 2002 còng ®· l¾p ®Æt mét d©y chuyÒn hµn th©n míi
cho dßng C - Class 5 chç( gåm xe C - 200K vµ C -180
Classic), d©y chuyÒn sö dông c¸c phô tïng CKD2. §©y lµ
b-íc ®i chuÈn bÞ cho viÖc t¨ng møc néi ®Þa ho¸ cña liªn
doanh.
Kh«ng kÐm c¹nh, Vidamco ®ang chuÈn bÞ tÝch cùc cho
ch-¬ng tr×nh néi ®Þa ho¸ trong 3 n¨m tíi, b¾t ®Çu tõ nh÷ng
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chi tiÕt th«ng dông nh-: s¨m lèp, ¾c quy, ghÕ, hÖ thèng d©y
®iÖn, kÝnh...
II. §¸nh gi¸ vÒ c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña chÝnh phñ
ViÖt Nam can thiÖp vµo ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt « t«.
1. C¸c chÝnh s¸ch can thiÖp cña chÝnh phñ:
C«ng nghiÖp «t« lµ mét ngµnh chiÕm tû träng kh¸ lín
trong c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, nã võa s¶n xuÊt ra t- liÖu s¶n
xuÊt (d-íi d¹ng ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn c¸c lo¹i, c¸c cì),
võa s¶n xuÊt ra t- liÖu tiªu dïng ( «t« con, «t« du lÞch lµ mét
trong c¸c lo¹i ®ã). Trong nhiÒu tr-êng hîp, cïng mét s¶n
phÈm cña ngµnh nµy, tuú môc ®Ých sö dông cô thÓ mµ cã thÓ
®-îc coi lµ t- liÖu s¶n xuÊt hay t- liÖu tiªu dïng. ¤t« lµ mét
s¶n phÈm phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i cã sù tham gia cña rÊt nhiÒu
ngµnh kh¸c nhau, mµ trong ®ã c«ng nghiÖp còng chØ lµ mét
ngµnh. Do vËy, sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp «t« cã t¸c
®éng tíi kh¶ n¨ng vµ nhu cÇu ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp nãi
riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung. NhËn thøc ®-îc tÇm quan
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
träng nµy, chÝnh phñ ®· x¸c ®Þnh râ viÖc ph¸t triÓn ngµnh
c«ng nghiÖp «t« lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp chñ chèt trong
chiÕn l-îc ph¸t triÓn cña n-íc ta.
Thùc tÕ, ngay tõ khi x©y dùng vµ thùc hiÖn c«ng cuéc
c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc, mét sè nhµ m¸y s¶n
xuÊt «t« ®· dÇn dÇn ®-îc thµnh lËp. Tuy nhiªn, ®ã chØ lµ
nh÷ng c¬ së ®¶m nhËn viÖc söa ch÷a c¸c lo¹i «t« ®ang l-u
hµnh, sau ®ã mét sè nhµ m¸y ®-îc trang bÞ bæ sung ®Ó kh«i
phôc, c¶i t¹o c¸c lo¹i xe hiÖn cã thµnh xe míi. Trong khi ®ã
c¸c thiÕt bÞ chÕ t¹o kü thuËt cña ngµnh chÕ t¹o c¬ khÝ ViÖt
Nam l¹c hËu h¬n c¸c n-íc kh¸c trong khu vùc xÊp xØ 30
40 n¨m, vµ ®i sau c¸c n-íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn 60 70
n¨m. V× thÕ, xÐt vÒ lùc, ViÖt Nam kh«ng thÓ tù m×nh ph¸t
triÓn ngµnh c«ng nghiÖp «t«.
Con ®-êng duy nhÊt ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp «t« ë
n-íc ta lµ liªn doanh víi n-íc ngoµi. Sau khi ban hµnh luËt
§Çu t- n-íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, chÝnh phñ ®· ®-a ra c¸c
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chÝnh s¸ch -u ®·i vÒ thuÕ vµ phi thuÕ cho c¸c nhµ ®Çu tvµo ngµnh c¬ khÝ nãi chung vµ c«ng nghiÖp «t« nãi riªng.
ViÖt Nam ®· thu hót ®-îc nhiÒu nhµ ®Çu t- vµo lÜnh vùc
c«ng nghiÖp «t«, trong ®ã cã c¸c h·ng lín nh- Ford,
Toyota... §· cã 14 dù ¸n ®Çu t- vµo lÜnh vùc «t«, 11 dù ¸n
®· ®i vµo ho¹t ®éng chøng tá c¸c chÝnh s¸ch thu hót khuyÕn
khÝch cña chÝnh phñ ®· cã kÕt qu¶. Nh-ng viÖc cÊp phÐp
mét c¸ch å ¹t ®· khiÕn cho viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp «t«
®ang gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n kh«ng dÔ th¸o gì.
N-íc ta lµ mét n-íc ph¸t triÓn muén trong khu vùc
ASEAN, v× vËy cÇn ph¶i ngoµi viÖc n©ng cao tÝnh c¹nh tranh
cña c¸c doanh nghiÖp trong n-íc cßn ph¶i ng¨n chÆn c¸c
søc Ðp tõ phÝa bªn ngoµi. Nhµ n-íc ®· ban hµnh c¸c chÝnh
s¸ch b¶o hé c¸c liªn doanh «t« trong n-íc, víi c¸c chÝnh
s¸ch thuÕ quan vµ phi thuÕ quan. Nh»m môc ®Ých gióp cho
c¸c liªn doanh «t« trong n-íc cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t
triÓn.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ó h×nh thµnh c«ng nghiÖp «t«, mçi n-íc ®Òu cÇn cã 4
®iÒu kiÖn: tÝch tô t- b¶n, kü thuËt - c«ng nghÖ, tÝch tô cña
ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o phô tïng, vµ thÞ tr-êng. C¸c
chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ ViÖt Nam nh»m t¸c ®éng vµo cÇu
ë trong n-íc. Gióp më réng thÞ tr-êng tiªu thô cho c¸c liªn
doanh «t«, b»ng c¸c chÝnh s¸ch t¸c ®éng vµo gi¸, vµ c¶ t¸c
®éng trùc tiÕp vµo cÇu (nh- viÖc yªu cÇu c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh sù nghiÖp khi cã nhu cÇu th× ph¶i mua xe cña c¸c liªn
doanh ë trong n-íc). Bëi thÞ tr-êng «t« lµ mét thÞ tr-êng
nh¹y c¶m víi c¸c yÕu tè nh- tèc ®é t¨ng tr-ëng kinh tÕ, møc
®é gia t¨ng ®Çu t- n-íc ngoµi, c¬ së h¹ tÇng..., vµ ®Æc biÖt lµ
gi¸ xe trªn thÞ tr-êng.
Sù b¶o hé triÖt ®Ó vÒ thuÕ vµ c¸c ®iÒu kiÖn nhËp khÈu
®· lµm cho møc gi¸ cña nh÷ng chiÕc xe nhËp khÈu trë nªn
cao h¬n rÊt nhiÒu so víi gi¸ xe cïng lo¹i ®-îc l¾p r¸p ë
trong n-íc. NhÊt lµ ®èi víi nh÷ng chiÕc xe h¬i 4 chç, xe h¬i
du lÞch, thuÕ suÊt nhËp khÈu ¸p dông ®èi víi «t« tõ 5 chç
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ngåi trë xuèng lµ 200%, bªn c¹nh ®ã cßn ph¶i chÞu thªm
thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. Thö lµm mét phÐp tÝnh ®¬n gi¶n, «t«
tõ 5 chç ngåi trë xuèng l¾p r¸p trong n-íc ®-îc b¶o hé
b»ng thuÕ nhËp khÈu vµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt b»ng 320%
gi¸ CIF. Trong khi ®ã, bé linh kiÖn nhËp khÈu ®Ó l¾p r¸p ë
d¹ng CKD2, chØ ph¶i chÞu thuÕ nhËp khÈu lµ 20% vµ thuÕ
GTGT lµ 5%.
ChÝnh nhê vµo sî chªnh lÖch vÒ gi¸ vµ h¹n chÕ nhËp
khÈu, c¸c liªn doanh «t« trong n-íc ®· tiªu thô ®-îc phÇn
lín c¸c lo¹i xe nµy trong sè c¸c s¶n phÈm ®-îc tiªu thô cña
hä. ChØ tÝnh riªng quý I n¨m 2002, trong sè 5.452 xe c¸c
lo¹i mµ c¸c liªn doanh «t« t¹i ViÖt Nam b¸n ®-îc th× lo¹i xe
4 chç b¸n ch¹y nhÊt víi 3.747 chiÕc, chiÕm h¬n 68,7%.(
trong n¨m 2000, c¸c liªn doanh b¸n ®-îc 14.000 chiÕc xe,
trong ®ã xe du lÞch chiÕm 55%).
Víi c¸c chÝnh s¸ch b¶o hé triÖt ®Ó, ChÝnh phñ mong
muèn c¸c nhµ s¶n xuÊt chËm nhÊt vµo n¨m thø 5 kÓ tõ ngµy
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®i vµo ho¹t ®éng, tû lÖ néi ®Þa ho¸ sÏ lµ 5% gi¸ trÞ xe, vµ tû
lÖ nµy sÏ t¨ng dÇn theo c¸c n¨m vµ vµo n¨m thø 10 tû lÖ nµy
sÏ lµ 30%. ThÕ nh-ng cho ®Õn nay, ®· h¬n 10 n¨m kÓ tõ khi
liªn doanh «t« ®Çu tiªn ®-îc cÊp phÐp ho¹t ®éng th× t×nh
h×nh ho¹t ®éng néi ®Þa ho¸ cña c¸c liªn doanh gÇn nh- lµ
kh«ng mÊy kh¶ quan. Cho ®Õn thêi ®iÓm nµy, chØ cã Toyota
ViÖt Nam lµ cã tû lÖ néi ®Þa ho¸ trªn 10% ( kho¶n 12% _
theo ®¸nh gi¸ s¬ bé cña Bé C«ng nghiÖp), cßn l¹i c¸c liªn
doanh kh¸c chØ ë møc trªn d-íi 5%.
Víi mong muèn ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt
«t« thùc sù, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· ra søc thu hót c¸c nhµ
®Çu t- vµo lÜnh vùc nµy vµ còng ®-a ra c¸c yªu cÇu vÒ tû lÖ
néi ®Þa ho¸ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t-. Tuy nhiªn, c¸c chÝnh
s¸ch cña ChÝnh phñ ®ang trë nªn thiÕu tÝnh kh¶ thi. C«ng
nghiÖp «t« lµ mét ngµnh ®ßi hái vèn ®Çu t- cao, thêi gian
thu håi vèn l¹i dµi, vµ ®©y lµ mét ngµnh cã lîi thÕ t¨ng theo
quy m«. Trong khi ®ã, thÞ tr-êng néi ®Þa cña ViÖt Nam qu¸
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nhá bÐ, ®iÒu nµy lµm cho c¸c liªn doanh «t« kh«ng khai
th¸c hÕt ®-îc c«ng suÊt thiÕt kÕ cña m×nh. Theo kh¶o s¸t thÞ
tr-êng cña bé c«ng nghiÖp kÕt hîp víi sù trî gióp cña
Mitsubishi Corp. NhËt B¶n, víi nhu cÇu «t« nh- dù b¸o th×
nÕu cÊm hoµn toµn xe nhËp ngo¹i, th× c¸c liªn doanh còng
chØ ph¸t huy ®-îc 25% c«ng suÊt thiÕt kÕ. Cßn trªn thùc tÕ
hiÖn nay c¸c liªn doanh còng chØ míi ph¸t huy ch-a ®Õn
15% c«ng suÊt. Mét khi c¸c liªn doanh vÉn cßn sö dông qu¸
Ýt c«ng suÊt thiÕt kÕ th× viÖc ®Çu t- s¶n xuÊt c¸c bé phËn phô
tïng thay thÕ nhËp khÈu lµ mét ®iÒu hÕt søc khã kh¨n.
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
B¶ng 2. S¶n xuÊt «t« cña c¸c liªn doanh t¹i ViÖt Nam
CSTK
H·ng
2000
2001
QI/2002
(xe/n¨m)
Mekon
g
VMC
Vidamc
o
Vinasta
414
2.22
2
1.75
0
r
Tæng
Merced
es
866
1.80
0
2.90
6
1.62
19.
1
958
13.955
556
547
1.87
237
10.000
531
10.900
1.011
10.000
412
9.600
487
11.000
90
3.600
345
12.400
132.86
20.000
0
23.600
Bé
20.000
1.477
5.456
190
(Nguån:
650
Vindac
779
4
C«ng nghiÖp)
o
946
ThÞ tr-êng qu¸ nhá bÐ, víi møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu
Visuco
4.60
469
31
1.760
ng-êi thÊp, n¨m 2001 lµ 420 USD/ ng-êi, kh«ng ®ñ ®¶m
Toyota
0
1.50
b¶o cho thÞ tr-êng «t« ph¸t triÓn. Theo tÝnh to¸n cña c¸c
Isuzu
453
8
Ford
1.19
5.75
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
n-íc ph¸t triÓn, GDP/ ®Çu ng-êi cã liªn quan tû lÖ thuËn víi
nhu cÇu vÒ xe h¬i, theo ®ã, ®Ó x©y dùng ®-îc ngµnh c«ng
nghiÖp «t« hiÖn ®¹i th× GDP b×nh qu©n ®Çu ng-êi cÇn ®¹t
møc 3000 USD. Trong khi ®ã, l¹i cã qu¸ nhiÒu nhµ s¶n xuÊt,
l¾p r¸p «t« ho¹t ®éng. ViÖt Nam cã tíi 11 liªn doanh l¾p
r¸p, s¶n xuÊt «t«, qu¸ nhiÒu khi so s¸nh víi kh¶ n¨ng s¶n
xuÊt 10 triÖu xe/ n¨m cña NhËt B¶ncòng chØ víi 11 nhµ s¶n
xuÊt. C¸c nhµ s¶n xuÊt trong n-íc kh«ng chØ c¹nh tranh víi
nhau trong mét thÞ tr-êng nhá bÐ mµ cßn ph¶i ®èi mÆt víi
t×nh tr¹ng xe nhËp khÈu nguyªn chiÕc ngµy mét t¨ng. ChÝnh
®iÒu nµy ®· gãp phÇn lµm chËm qu¸ tr×nh néi ®Þa ho¸ cña
c¸c liªn doanh. Mét nghÞch lý lµ khi ChÝnh phñ cè g¾ng t×m
mäi c¸c ®Ó hç trî cho c¸c liªn doanh «t« ph¸t triÓn th× t×nh
tr¹ng nhËp khÈu «t« nguyªn chiÕc kÓ c¶ ®· hoÆc ch-a qua sö
dông ngµy mét t¨ng kho¶ng 85% n¨m. T×nh h×nh nhËp khÈu
«t« ®-îc thÓ hiÖn qua biÓu sau:
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
BiÓu 1. T×nh h×nh nhËp khÈu «t« nguyªn chiÕc
qua c¸c n¨m
ngh×n chiÕc
60
49.6
50
40
30
20
26.7
13.5
11.8
11.2
1997
1998
1999
10
0
2000
2001
N¨m
2001
1997
1998
1999
2000
Sè
l-îng
13,5
(ngh×n
11,2
11,8
26,7
49,6
chiÕc)
Qu¸ nhiÒu nhµ l¾p r¸p, s¶n xuÊt «t« trong khi l¹i thiÕu
hôt vÒ nhµ cung cÊp thiÕt bÞ, phô tïng ®Ó thùc hiÖn tiÕn tr×nh
néi ®Þa ho¸. C¸c phô tïng s¶n xuÊt trong n-íc chñ yÕu lµ