Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Chính sách kinh tế mới của lênin và sự vận dụng nó ở...

Tài liệu Chính sách kinh tế mới của lênin và sự vận dụng nó ở

.PDF
36
67
72

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. §Ò tµi: chÝnh s¸ch kinh tÕ míi cña lªnin vµ sù vËn dông nã ë viÖt nam. a.phÇn më ®Çu. Trong lÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn chñ nghÜa x· héi thÕ giíi, chÝnh s¸ch kinh tÕ míi (NEP) cña Lªnin, xuÊt hiÖn vµo nh÷ng n¨m ®Çu tiªn, ë n-íc x· héi chñ nghÜa ®Çu tiªn trªn thÕ giíi . ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi cña Lªnin cã ý nghÜa cùc kú quan träng, tr-íc hÕt nã kh«i phôc ®-îc nÒn kinh tÕ X« viÕt sau chiÕn tranh. ChØ trong mét thêi gian ng¾n ®· t¹o ra mét b-íc ph¸t triÓn quan träng biÕn "n-íc Nga ®ãi" thµnh mét n-íc cã nguån lùc dåi dµo. Tõ ®ã, nã kh¾c phôc khñng ho¶ng chÝnh trÞ, cñng cè lßng tin cho nh©n d©n vµ sù th¾ng lîi tÊt yÕu vµ b¶n chÊt tèt ®Ñp cña chñ nghÜa x· héi theo nh÷ng nguyªn lý mµ Lªnin v¹ch ra. ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi cña Lªnin cßn ®¸nh dÊu mét b-íc ph¸t triÓn míi vÒ lý thuyÕt nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa. Theo t- t-ëng nµy nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, c¸c h×nh thøc kinh tÕ qu¸ ®é, viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ, quan t©m tíi lîi Ých kinh tÕ c¸ nh©n tr-íc hÕt lµ cña n«ng d©n lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c trong viÖc x©y dùng m« h×nh nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa . TiÒm n¨ng t- duy lý luËn, chÝnh trÞ vµ nghÖ thuËt l·nh ®¹o tæ chøc thùc tiÔn cña Lªnin trong thêi kú chÝnh s¸ch kinh tÕ míi, vÉn lu«n lµ céi nguån cña sù s¸ng t¹o cña nh÷ng ng-êi céng s¶n ®ang trùc tiÕp l·nh ®¹o c«ng cuéc x©y dùng x· héi míi ë c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau. ë n-íc ta, nhiÒu ng-êi ®· nãi tíi chÝnh s¸ch kinh tÕ míi cña Lªnin tõ nhiÒu n¨m tr-íc. Nh-ng hiÖn nay, thùc tiÔn c¸ch m¹ng n-íc ta lµ ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò, møc ®é khã kh¨n vµ cô thÓ h¬n, nh- sö dông c¬ cÊu nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ víi vai trß chñ ®¹o cña nÒn kinh tÕ quèc doanh, vËn dông quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, qui luËt gi¸ trÞ víi vai trß kÕ ho¹ch ho¸, vËn dông nguyªn t¾c qu¶n lý tËp trung d©n chñ trong viÖc ph¸t huy m¹nh mÏ tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o cña s¬ së vµ ®Þa -1- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. ph-¬ng....Kh«ng cã mét chÝnh s¸ch chñ tr-¬ng nµo cã hiÖu qu¶ nÕu kh«ng nhËn thøc vµ gi¶i quyÕt ®óng ®¾n c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n ®ã. NhËn thøc vµ vËn dông kinh nghiÖm vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ míi cña Lªnin sÏ gãp phÇn quan träng vµo suy nghÜ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò nãi trªn. Nh÷ng quan ®iÓm kinh tÕ cña §¶ng ta nhÊt lµ tõ §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø V ®Õn nay ®· thÓ hiÖn sù vËn dông quan ®iÓm cña Lªnin trong chÝnh s¸ch kinh tÕ míi . TÊt nhiªn, do thêi gian vµ kh«ng gian c¸ch xa nhau, nªn nhËn thøc vµ vËn dông nã cã sù kh¸c nhau vÒ b-íc ®i, néi dung vµ biÖn ph¸p cô thÓ trong khi tiÕn hµnh ë n-íc ta. ChÝnh v× vËy em chän ®Ò tµi nµy víi môc ®Ých lµm s¸ng tá vÊn ®Ò trªn qua viÖc nghiªn cøu vÒ lý luËn cña Lªnin trong chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ®Ó tõ ®ã vËn dông vµo ®iÒu kiÖn n-íc ta. Do tr×nh ®é vµ hiÓu biÕt cã h¹n, bµi viÕt nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong nhËn ý kiÕn phª b×nh gãp ý cña thÇy c« ®Ó hoµn thiÖn bµi viÕt, nh©n ®©y em thµnh thËt c¸m ¬n thÇy gi¸o NguyÔn TiÕn Long ®· gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! -2- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. b. phÇn néi dung. i. c¬ së lý luËn: 1. Hoµn c¶nh ra ®êi cña NEP: Nh- ta ®· biÕt, chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ra ®êi kh«ng chØ g¾n víi bèi c¶nh lÞch sö n-íc Nga ®Çu nh÷ng n¨m 20 mµ cßn g¾n liÒn víi t×nh h×nh quèc tÕ cã nh÷ng thay ®æi mang tÝnh b-íc ngoÆt. VÒ t×nh h×nh quèc tÕ, NEP ra ®êi trong bèi c¶nh quèc tÕ hÕt søc ®Æc biÖt ®ã lµ bèi c¶nh mµ triÓn väng cña c¸ch m¹ng thÕ giíi ®Çy høa hÑn ®-îc h×nh thµnh vµo n¨m1918 sau th¾ng lîi mang ý nghÜa v¹ch thêi ®¹i nh-ng trong bèi c¶nh ®ã ®· khiÕn n-íc Nga x« viÕt trÎ tuæi ph¶i tån t¹i ë tr¹ng th¸i biÖt lËp, ®¬n ®éc trong mét thêi gian dµi víi c¸c n-íc t- b¶n chñ nghÜa. Kh«ng bao l©u sau c¸ch m¹ng th¸ng m-êi, viÖc thùc hiÖn x©y dùng kÕ ho¹ch chñ nghÜa x· héi cña Lªnin bÞ gi¸n ®o¹n bëi cuéc néi chiÕn 1918 - 1920 . §Ó ®èi ®Çu víi mét nÒn kinh tÕ thèi n¸t ë trong n-íc vµ sù tÊn c«ng cña c¸c n-íc t- b¶n chñ nghÜa, Lªnin ®· ¸p dông chÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn. Néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn lµ tr-ng thu l-¬ng thùc thõa cña n«ng d©n sau khi dµnh l¹i cho hä møc ¨n tèi thiÓu. §ång thêi xo¸ bá quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, xo¸ bá viÖc mua b¸n l-¬ng thùc tù do trªn thÞ tr-êng, thùc hiÖn chÕ ®é cung cÊp hiÖn vËt cho qu©n ®éi vµ bé m¸y nhµ n-íc. ChÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn ®· ®ãng vai trß quan träng trong th¾ng lîi cña nhµ n-íc X« viÕt. Nhê ®ã mµ qu©n ®éi ®ñ søc chiÕn th¾ng kÎ thï, b¶o vÖ ®-îc nhµ n-íc X« viÕt. Tuy nhiªn, khi hoµ b×nh lËp l¹i, chÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn kh«ng cßn thÝch hîp. Nã trë thµnh nh©n tè k×m h·m sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt, thªm vµo ®ã hËu qu¶ cña chiÕn tranh ®èi víi nÒn kinh tÕ rÊt nÆng nÒ. NÒn kinh tÕ Nga bÞ l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng trÇm träng, cô thÓ: 1/4 tµi s¶n quèc gia bÞ pha huû, n«ng nghiÖp r¬i vµo t×nh tr¹ng ®×nh trÖ, n-íc Nga cã n¨m triÖu ng-êi bÞ chÕt ®ãi. L-u th«ng ph©n phèi cùc kú rèi ren, ®ång róp gi¶m gi¸ 13 ngh×n ®ång, -3- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. ng©n hµng kh«ng cßn lý do ®Ó tån t¹i. N¨m 1920 so víi n¨m 1913 s¶n l-îng n«ng nghiÖp chØ cßn mét nöa, ®¹i c«ng nghiÖp cßn 1/7, giao th«ng vËn t¶i bÞ tª liÖt v× thiÕu nguyªn liÖu, tµi chÝnh - tÝn dông th× l©m vµo t×nh tr¹ng rèi lo¹n. ChÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn ®· xo¸ bá nh÷ng kÝch thÝch kinh tÕ, nh÷ng thø nµy bÞ coi lµ tµn d- cña chñ nghÜa t- b¶n. Sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp th× bÞ k×m h·m bëi " chÕ ®é tr-ng thu kh«ng tr¶ l¹i s¶n phÈm thÆng d- cña n«ng d©n, n«ng d©n kh«ng cßn høng thó ®Ó s¶n xuÊt víi ý nghÜ s¶n xuÊt ®Ó lµm g× nÕu hä cø lÊy hÕt s¶n phÈm thõa. C¶ sù ph©n phèi b×nh qu©n theo chÕ ®é tem phiÕu trong khi ®ång tiÒn mÊt gi¸ còng lµ trë ng¹i ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ. NhvËy ®· vi ph¹m nguyªn t¾c ph©n phèi b×nh qu©n theo lao ®éng vµ ®iÒu ®ã dÉn tíi chç ph¸ vì kû luËt lao ®éng ë trong n-íc, n¨ng suÊt lao ®éng gi¶m sót, s¶n xuÊt ®×nh ®èn...t×nh tr¹ng nÒn kinh tÕ n-íc Nga lóc nµy ®-îc Lªnin vÝ nh- mét ng-êi bÞ ®¸nh thËp tö nhÊt sinh chØ cã thÓ ®i l¹i b»ng ®«i n¹ng cña m×nh. §øng tr-íc hoµn c¶nh ®ã, §¹i héi X cña §¶ng céng s¶n B«nsªvÝch Nga (häp tõ 8 ®Õn 16 – 3 – 1921) ®± chð tr­¬ng thay chÝnh s²ch “ Kinh tÕ céng s°n thêi chiÕn” b´ng chÝnh s²ch “Kinh tÕ míi” _ NEP. 2. Néi dung cña NEP: C¸c néi dung cña NEP lµ mét hÖ thèng gåm nhiÒu m¾t kh©u liªn hoµn, cã mèi liªn hÖ bªn trong nh- mét d©y chuyÒn, kh«ng thÓ thiÕu kh©u nµo. TÊt c¶ c¸c kh©u t¹o thµnh c¬ chÕ kinh tÕ cho phÐp nhµ n-íc th¸o gì khã kh¨n, ®iÒu hµnh sù vËn ®éng kinh tÕ - x· héi. C¬ chÕ kinh tÕ cña NEP gåm mÊy kh©u sau ®©y: 2.1. Kh©u thø nhÊt cña c¬ chÕ NEP: ThuÕ l-¬ng thùc. Cã thÓ coi ®©y lµ kh©u ®Çu, lµ b-íc qu¸ ®é tõ tr¹ng th¸i hçn lo¹n sang c¬ chÕ kinh tÕ míi. ThuÕ l-¬ng thùc l¹i lµ kh©u ®Çu tiªn v× trong ®iÒu kiÖn n-íc Nga lóc Êy, giai cÊp n«ng d©n vµ n«ng nghiÖp lµ nguån nu«i sèng x· héi. S¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi phô thuéc vµo n«ng nghiÖp. Khã kh¨n lín nhÊt mµ nhµ n-íc vÊp ph¶i lµ thiÕu l-¬ng thùc. N¹n ®ãi n¨m 1921 cµng lµm t¨ng khã kh¨n -4- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. ®ã. V× vËy môc ®Ých trùc tiÕp cña thuÕ l-¬ng thùc lµ mét trong nh÷ng "biÖn ph¸p cÊp tèc c-¬ng quyÕt nhÊt ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng cña n«ng d©n vµ n©ng cao lùc l-îng s¶n xuÊt cña hä". Thùc hiÖn thuÕ l-¬ng thùc, xo¸ bá chÕ ®é tr-ng thu l-¬ng thùc thõa cã nghÜa lµ chuyÓn tõ biÖn ph¸p hµnh chÝnh thuÇn tuý sang biÖn ph¸p kinh tÕ, thuÕ l-¬ng thùc cã vai trß cña b-íc qu¸ ®é ®ã. Theo chÝnh s¸ch thuÕ l-¬ng thùc, ng-êi n«ng d©n chØ nép thuÕ l-¬ng thùc víi mét møc cè ®Þnh trong nhiÒu n¨m. Møc thuÕ nµy c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®Êt ®ai canh t¸c. Nãi c¸ch kh¸c thuÕ n«ng nghiÖp chÝnh lµ ®Þa t« mµ ng-êi n«ng d©n canh t¸c trªn ruéng ®Êt thuéc së h÷u toµn d©n ph¶i tr¶ cho Nhµ n-íc. Sè l-¬ng thùc cßn l¹i, ng-êi n«ng d©n ®-îc tù do trao ®æi, mua b¸n trªn thÞ tr-êng. Nãi tãm l¹i thuÕ l-¬ng thùc lµ ®ßn xeo m¹nh mÏ ®Ó kh«i phôc nÒn n«ng nghiÖp sau chiÕn tranh, biÓu hiÖn yªu cÇu cña tÝnh quy luËt ®Çu tiªn cña qu¸ tr×nh kh«i phôc kinh tÕ, bëi v×: "ThuÕ l-¬ng thùc sÏ gióp vµo viÖc c¶i thiÖn nÒn kinh tÕ n«ng d©n. B©y giê, n«ng d©n sÏ b¾t tay vµo viÖc mét c¸ch yªn t©m vµ h¨ng h¸i h¬n". 2.2. Kh©u thø hai cña c¬ chÕ NEP: Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ trong n«ng nghiÖp th«ng qua trao ®æi s¶n phÈm gi÷a n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp. Trong thêi kú ¸p dông chÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn xu h-íng hiÖn vËt ho¸ nÒn n«ng nghiÖp ®-îc duy tr× vµ t¨ng lªn, xu h-íng kinh tÕ hµng ho¸ bÞ k×m h·m. ý nghÜa vµ c¸c t¸c dông cÇn cã cña thuÕ l-¬ng thùc kh«ng thÓ ph¸t huy ®-îc trong nÒn n«ng nghiÖp tù cung tù cÊp, v× sè n«ng s¶n thõa t¨ng lªn mét møc ®é nµo ®ã nÕu kh«ng cã trao ®æi th× nã mÊt t¸c dông kÝch thÝch. Do vËy, muèn c¶i thiÖn ®êi sèng n«ng d©n vµ c«ng d©n th× kh«ng thÓ dùa vµo nÒn n«ng nghiÖp gia tr-ëng mang tÝnh chÊt tù cung tù cÊp mµ chØ cã thÓ dùa vµo mét nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸. -5- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. Kh¸c víi c¬ chÕ giao nép, tr-ng thu dùa trªn mÖnh lÖnh trong thêi kú thùc hiÖn chÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn, c¬ chÕ kinh tÕ hµng ho¸ cho phÐp ®¹t ®-îc c¸c môc tiªu nh-: - §¸p øng nhu cÇu nhiÒu mÆt cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña n«ng d©n vµ x· héi. Th«ng qua trao ®æi hµng ho¸, thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng trong n«ng nghiÖp khuyÕn khÝch s¶n xuÊt n«ng nghiÖp võa ®i vµo chuyªn canh võa ph¸t triÓn kinh doanh tæng hîp, nhê ®ã c¸c lùc l-îng s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp ®-îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn. - §ã lµ con ®-êng ®Ó nhµ n-íc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò l-¬ng thùc mét c¸ch v÷ng ch¾c. S¶n xuÊt l-¬ng thùc ngµy cµng mang tÝch chÊt hµng ho¸ th× n«ng d©n cã lîi h¬n, nªn võa më réng diÖn tÝch canh t¸c, võa th©m canh nhê ®Çu t- thªm vèn vµ lao ®éng. KÕt qu¶ lµ tæng sè l-¬ng thùc cña x· héi t¨ng lªn, khèi l-îng l-¬ng thùc vµo tay nhµ n-íc qua con ®-êng trao ®æi vµ thu thuÕ còng ngµy cµng t¨ng. - Kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ trong n«ng nghiÖp lµm sèng l¹i c¸c ngµnh kinh tÕ vµ toµn bé sinh ho¹t x· héi ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Nh- vËy chÝnh s¸ch thuÕ l-¬ng thùc cña Lªnin cßn bao hµm t- t-ëng chuyÓn sang kinh doanh l-¬ng thùc, ®-îc coi nh- mét ®ßn bÈy quan träng cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt l-¬ng thùc vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi chung. Theo h-íng ®ã nhµ n-íc ®· ®em l¹i sù gióp ®ì to lín vÒ tµi chÝnh vµ kü thuËt cho n«ng d©n. 2.3. Kh©u thø ba cña c¬ chÕ NEP: Kh«i phôc vµ tæ chøc l¹i nÒn s¶n xuÊtt c«ng nghiÖp phï hîp víi yªu cÇu cña n«ng nghiÖp vµ n«ng d©n. Mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn trao ®æi hµng ho¸ lµ cÇn quü hµng c«ng nghiÖp cã c¬ cÊu phï hîp víi yªu cÇu n«ng th«n. Nh-ng trong lóc nµy s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®ang sa sót v× thiÕu l-¬ng thùc vµ nguyªn liÖu. V× vËy, ph¶i xem xÐt mét c¸ch thiÕt thùc yªu cÇu vµ kh¶ n¨ng kh«i phôc c«ng nghiÖp. Qu¸ tr×nh kh«i phôc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cã nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ tÝnh quy luËt sau : Mét lµ, kh«i phôc c«ng nghiÖp trªn c¬ së kü thuËt cò: -6- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. §©y lµ mét tÊt yÕu vÒ hai ph-¬ng diÖn kinh tÕ vµ x· héi v× trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n lóc bÊy giê nhµ n-íc cã rÊt Ýt vèn ®Çu t- cho c«ng nghiÖp, cßn vÒ mÆt x· héi th× thu hót c«ng nh©n trë vÒ xÝ nghiÖp, t¹o thªm c«ng viÖc lµm, nhê ®ã cñng cè kû luËt lao ®éng, tËp hîp l¹i giai cÊp c«ng nh©n, nhanh chãng æn ®Þnh s¶n xuÊt. Hai lµ, ph¹m vi kh«i phôc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp c©n ®èi víi nguån tµi chÝnh, nguyªn liÖu vµ nhiªn liÖu: Do kh«i phôc c«ng nghiÖp dùa trªn kh¶ n¨ng c©n ®èi thùc tÕ, nªn nhµ n-íc thùc hiÖn ®-îc sù tËp trung s¶n xuÊt trong c«ng nghiÖp. §©y kh«ng ph¶i lµ sù tËp trung ho¸ t¹o ra xÝ nghiÖp lín míi, mµ lµ tËp trung nh÷ng c¬ së ®· b¶o ®¶m ®-îc nguyªn liÖu, dù tr÷ vËt chÊt vµ tµi chÝnh. §ã lµ nh÷ng xÝ nghiÖp trong kÕ ho¹ch nhµ n-íc ®-îc cung øng toµn bé hay mét phÇn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt. TËp trung s¶n xuÊt nh- vËy cho phÐp t¹o ra s¶n phÈm thÆng d-, dï chØ lµ cña mét bé phËn c«ng nghiÖp vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho h¹ch to¸n kinh tÕ. Ba lµ, b-íc ®i cña qu¸ tr×nh kh«i phôc c«ng nghiÖp: XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, cã tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng tÝch luü ngay trong qu¸ tr×nh kh«i phôc, nÒn c«ng nghiÖp ®-îc kh«i phôc theo b-íc ®i nh- sau: Tr-íc hÕt lµ kh«i phôc c«ng nghiÖp nhÑ vµ c«ng nghiÖp thùc phÈm, lµ nh÷ng ngµnh g¾n bã víi n«ng nghiÖp vÒ nguyªn liÖu vµ tiªu thô s¶n phÈm. TiÕp ®ã kh«i phôc c«ng nghiÖp than. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng ®-îc kh«i phôc chËm h¬n. Vèn ®Çu t- phÇn lín ®-îc nhµ n-íc h-íng vµo ph¸t triÓn c¬ së n¨ng l-îng. C«ng nghiÖp dÇu khÝ ®-îc kh«i phôc vµ c¶i t¹o c¬ b¶n, cïng víi c¸c c¬ së n¨ng l-îng kh¸c. Bèn lµ, sö dông c¬ cÊu nhiÒu thµnh phÇn trong kh«i phôc c«ng nghiÖp: H×nh thøc kinh tÕ c¬ b¶n trong viÖc sö dông c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn lµ h×nh thøc chñ nghÜa t- b¶n nhµ n-íc nh- h×nh thøc t« nh-îng trong c«ng nghiÖp, h×nh thøc hîp t¸c x· cña nh÷ng ng-êi s¶n xuÊt nhá, h×nh thøc t- nh©n lµm ®¹i lý cho nhµ n-íc trong th-¬ng nghiÖp, h×nh thøc nhµ n-íc cho t- nh©n thuª xÝ nghiÖp, vïng má, khu rõng, khu ®Êt... -7- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. Thùc chÊt cña c¸c h×nh thøc ®ã lµ "nh÷ng m¾t xÝch trung gian cã thÓ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho b-íc chuyÓn tõ chÕ ®é gia tr-ëng, tõ nÒn tiÓu s¶n xuÊt lªn chñ nghÜa x· héi". N¨m lµ, chuyÓn tõ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung b»ng mÖnh lÖnh sang c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh tÕ theo nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ: Trong ®iÒu kiÖn thùc hiÖn NEP, c«ng nghiÖp kh«ng thÓ tiÕp tôc sèng dùa vµo ng©n s¸ch nhµ n-íc, kh«ng thÓ qu¶n lý tËp trung b»ng mÖnh lÖnh nh- tr-íc, ph-¬ng ph¸pqu¶n lý b»ng chØ thÞ th¼ng ®-îc thay b»ng sù kÕt hîp tèi -u, ph-¬ng ph¸p hµnh chÝnh víi ph-¬ng ph¸p kinh tÕ. Sù chuyÓn biÕn trong qu¶n lý c«ng nghiÖp bao gåm mÊy néi dung chñ yÕu: Tr-íc tiªn, tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh tÕ ë c¸c xÝ nghiÖp. C¸c xÝ nghiÖp h¹ch to¸n kinh tÕ ®-îc quyÒn tæ chøc cung øng, quyÒn tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh trªn thÞ tr-êng.Muèn chuyÓn sang h¹ch to¸n kinh tÕ, kh«ng nh÷ng ph¶i b¶o ®¶m quyÒn tù chñ cña xÝ nghiÖp vÒ s¶n xuÊt mµ cßn thùc hiÖn quyÒn tù chñ tµi chÝnh, nhÊt lµ vÒ ph©n phèi lîi nhuËn vµ tiÒn l-¬ng. Sè lîi nhuËn do xÝ nghiÖp t¹o ra ®-îc dµnh 20% ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ vµ më réng s¶n xuÊt, phÇn cßn l¹i nép vµo ng©n s¸ch nhµ n-íc. Nh- vËy do ph¶i tÝnh to¸n ®Õn chi phÝ lç l·i nªn c¸c xÝ nghiÖp ®· thùc hiÖn ®-îc tiÕt kiÖm, ®ång thêi nhê ph¸t huy quyÒn tù chñ, khuyÕn khÝch b»ng tiÒn th-ëng ®· ph¸t huy kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Trong thêi kú nµy, nhê cã chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt gi¸ c¶ thÝch hîp mµ nhµ n-íc ®· giµnh ®-îc thÞ tr-êng n«ng th«n. §iÒu cÇn chó ý trong qu¸ tr×nh phÊn ®Êu ®Ó thiÕt lËp quan hÖ kinh tÕ vµ tû gi¸ hîp lý gi÷a hai ngµnh lµ nh÷ng biÖn ph¸p cho kinh tÕ hai ngµnh t¸c ®éng lÉn nhau, bæ sung cho nhau trong sù ph¸t triÓn, chø kh«ng ph¶i k×m h·m nhau. Khi c¸c xÝ nghiÖp chuyÓn sang h¹ch to¸n kinh tÕ sö dông ngµy cµng réng r·i quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, th× ®ßi hái ph¶i ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vÜ m« trong c«ng nghiÖp: Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn NEP, nhiÒu h×nh thøc qu¶n lý phong phó ®· ®-îc thùc hiÖn vµ vËn dông. Sù thay ®æi trong c¸c h×nh thøc qu¶n lý g¾n liÒn víi sù -8- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. thay ®æi trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, víi sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu x· héi. Nh-ng khuynh h-íng chñ ®¹o cña sù thay ®æi ®ã lµ khuynh h-íng hoµn thiÖn vµ më réng ph¹m vi ¸p dông c¸c nguyªn t¾c qu¶n lý kinh tÕ x· héi chñ nghÜa, dùa trªn quan hÖ biÖn chøng gi÷a tËp trung vµ d©n chñ. §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vÜ m«, vÒ thùc chÊt lµ t¨ng c-êng c«ng t¸c phèi hîp (ph©n c«ng vµ hîp t¸c) gi÷a c¸c ngµnh, c¸c yÕu tè cña nÒn kinh tÕ quèc d©n nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ tèi -u. Do ®ã vai trß cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®-îc cñng cè, chø kh«ng ph¶i lµ xo¸ bá. Lªnin ®· chØ râ: "ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi kh«ng thay ®æi kÕ ho¹ch kinh tÕ thèng nhÊt cña nhµ n-íc vµ kh«ng v-ît ra ngoµi giíi h¹n cña kÕ ho¹ch ®ã, nh-ng thay ®æi biÖn ph¸p thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®ã". D©n chñ ho¸ qu¶n lý kinh tÕ: Mét trong nh÷ng ®Æc tr-ng cña c¬ chÕ qu¶n lý cò vµ c¬ chÕ qu¶n lý thêi kú NEP lµ sù tham gia cña quÇn chóng vµo ho¹t ®éng qu¶n lý. Lªnin coi viÖc l«i cuèn quÇn chóng vµo viÖc qu¶n lý lµ mét vÊn ®Ò nguyªn t¾c, thÓ hiÖn ®ßi hái c¶ vÒ mÆt d©n chñ lÉn mÆt tËp trung. Trong giai ®o¹n tùc hiÖn NEP, d©n chñ ho¸ trong qu¶n lý kinh tÕ ®-îc thùc hiÖn cã kÕt qu¶ trªn mÊy mÆt sau: * Tæ chøc héi nghÞ s¶n xuÊt víi sù tham gia cña ®¹i diÖn c«ng ®oµn vµ chÝnh quyÒn ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cô thÓ vÒ c¶i tiÕn s¶n xuÊt vµ qu¶n lý mµ theo Lªnin: c«ng ®oµn tham gia vµo qu¶n lý cßn quan träng h¬n nhiÒu so víi tuyªn truyÒn s¶n xuÊt. * Thùc hiÖn chÕ ®é ph©n phèi theo lao ®éng, xo¸ bá dÇn t×nh tr¹ng b×nh qu©n ho¸ trong thu nhËp, ®i ®«i víi cñng cè kû luËt lao ®éng, ph¸t triÓn phong trµo thi ®ua. * H×nh thøc c«ng khai vµ d©n chñ trong viÖc lùa chän c¸n bé l·nh ®¹o qu¶n lý. Trong viÖc lùa chän c¸n bé qu¶n lý c¸c cÊp, Lªnin quan t©m ®Æc biÖt ®Õn nh÷ng ng-êi cã tµi, trung thùc, kh«ng ph©n biÖt lµ ®¶ng viªn hay ngoµi ®¶ng vµ ®Æt vÊn ®Ò "duy tr× sù kiÓm so¸t vµ sù l·nh ®¹o cña nh÷ng ng-êi céng s¶n. MÆt kh¸c, nh÷ng ng-êi ngoµi d¶ng còng ph¶i kiÓm so¸t c¸c ®¶ng viªn". -9- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. * Thùc hiÖn nguyªn t¾c vµ sù kiÓm so¸t cña c«ng nh©n trong qu¸ tr×nh c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa nÒn kinh tÕ. 2.4. Kh©u thø t- cña c¬ chÕ NEP: Tæ chøc qu¸ tr×nh l-u th«ng theo quan ®iÓm NEP. Héi nghÞ §¶ng lÇn thø XI th¸ng 12 n¨m 1921 ®· nªu ra ph-¬ng h-íng qu¶n lý lÜnh vùc l-u th«ng lµ "C¨n cø vµo thÞ tr-êng hiÖn cã vµ tÝnh to¸n ®Õn c¸c quy luËt cña nã, chiÕm lÜnh thÞ tr-êng vµ b»ng nh÷ng biÖn ph¸p kinh tÕ th-êng xuyªn, cã c©n nh¾c vµ ®-îc x©y dùng trªn sù kiÓm kª chÝnh x¸c qu¸ tr×nh cña thÞ tr-êng mµ n¾m v÷ng viÖc ®iÒu tiÕt thÞ tr-êng vµ l-u th«ng tiÒn tÖ". Quan ®iÓm cña NEP víi viÖc ®æi míi lÜnh vùc l-u th«ng hoµn toµn kh¸c víi quan ®iÓm trong thêi kú tr-íc lµ quan ®iÓm ®ßi xo¸ bá th-¬ng nghiÖp vµ l-u th«ng hµng ho¸. Nã phï hîp víi yªu cÇu chuyÓn nÒn kinh tÕ tõ tr¹ng th¸i hçn lo¹n sang quü ®¹o t¸i s¶n xuÊt b×nh th-êng, tõ ph©n phèi trùc tiÕp vµ bao cÊp sang kinh tÕ hµng ho¸. Do ®ã, néi th-¬ng trë thµnh c¸i m¾t xÝch ®Æc biÖt cÇn n¾m v÷ng trong d©y truyÒn qu¶n lý, ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. Lªnin ®· chØ ra r»ng th-¬ng nghiÖp lµ m¾t xÝch trong triÓn khai NEP, bëi v×: Môc ®Ých cao nhÊt cña NEP ë b-íc ngo¹t c¸ch m¹ng lµ thiÕt lËp liªn minh kinh tÕ gi÷a hai giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n trong ®iÒu kiÖn n«ng nghiÖp l¹c hËu, ph©n t¸n th× th-¬ng nghiÖp lµ mèi liªn hÖ kinh tÕ duy nhÊt cã thÓ cã gi÷a hµng chôc triÖu tiÓu n«ng víi giai cÊp v« s¶n, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó cho c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp cã thÓ t¸i s¶n xuÊt ®-îc. H¬n n÷a, kh«ng cã ho¹t ®éng th-¬ng nghiÖp th× kh«ng thÓ sö dông c¸c h×nh thøc qu¸ ®é trong s¶n xuÊt vµ l-u th«ng. §Ó h-íng qu¸ tr×nh l-u th«ng hµng ho¸ ®i th¼ng tíi nhu cÇu, nhµ n-íc ®· sö dông nhiÒu h×nh thøc th-¬ng nghiÖp víi mét c¬ cÊu th-¬ng nghiÖp b¶o ®¶m ph¸t huy vai trß cña th-¬ng nghiÖp nhµ n-íc. Trong qu¸ tr×nh tæ chøc l-u th«ng hµng ho¸ theo tinh thÇn NEP, Nhµ n-íc X« viÕt ®· n¾m v÷ng tÝnh quy luËt liªn kÕt gi÷a th-¬ng nghiÖp víi tµi chÝnh vµ ng©n hµng nh- mét chØnh thÓ. Tæ chøc qu¸ tr×nh l-u th«ng, ngoµi th-¬ng nghiÖp ra, giao th«ng vËn t¶i lµ kh©u quan träng v× khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang quü ®¹o NEP, tæng s¶n l-îng x· -10- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. héi t¨ng lªn nhanh chãng, khèi l-îng vËn chuyÓn t¨ng nhiÒu vµ ®a d¹ng, trong khi ngµnh giao th«ng vËn t¶i ®ang gÆp khã kh¨n do bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ trong chiÕn tranh vµ bÞ ®Æt trong c¬ chÕ tËp trung ho¸ cao mµ nay ®· kh«ng cßn phï hîp. §Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n ®ã, mét mÆt nhµ n-íc ®Çu t- kh«i phôc giao th«ng vËn t¶i. MÆt kh¸c, nhµ n-íc chñ tr-¬ng c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh cña giao th«ng vËn t¶i b»ng c¸ch chuyÓn ngµnh nµy sang h¹ch to¸n kinh tÕ. 2.5. Kh©u thø n¨m cña c¬ chÕ NEP: æn ®Þnh tiÒn tÖ, cñng cè nÒn tµi chÝnh X« viÕt. ViÖc æn ®Þnh tiÒn tÖ, cñng cè nÒn tµi chÝnh lµ hai vÊn ®Ò liªn quan mËt thiÕt víi nhau, nhÊt lµ trong bèi c¶nh: n-íc Nga tr¶i qua mÊy n¨m thi hµnh chÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn vµ nh÷ng hËu qu¶ cña chiÕn tranh, nÒn kinh tÕ bÞ x¸o trén, bÞ tµn ph¸, kinh tÕ hµng ho¸ bÞ thu hÑp, xu h-íng hiÖn vËt ho¸ ngµy cµng t¨ng. B-íc vµo kh«i phôc kinh tÕ trong t×nh tr¹ng l¹m ph¸t nÆng nÒ, ng©n s¸ch béi chi ngµy cµng lín, ®ång róp mÊt gi¸.Ta sÏ xÐt tõng vÊn ®Ò: ChÊn chØnh c«ng t¸c tµi chÝnh, cñng cè nÒn tµi chÝnh X« viÕt. Lªnin ®· chØ ra nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó chÊn chØnh c«ng t¸c tµi chÝnh, nh- biÖn ph¸p kiÓm kª, kiÓm so¸t cã t¸c dông tÝnh to¸n nhu cÇu thùc tÕ vÒ tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp, kiÓm so¸t viÖc chi tiªu, h¹n chÕ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ chi phÝ cho bé m¸y. Ngay trong thêi kú thùc hiÖn chÝnh s¸ch céng s¶n thêi chiÕn, Lªnin ®· chØ ra r»ng trong thêi ®¹i chuyªn chÝnh v« s¶n vµ chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t- liÖu s¶n xuÊt, tµi chÝnh cña nhµ n-íc ph¶i trùc tiÕp dùa trªn c¬ së l-u th«ngcña mét bé phËn thu nhËp nhÊt ®Þnhcña c¸c ®éc quyÒn nhµ n-íc. Sù c©n ®èi thu chi chØ cã thÓ thùc hiÖn ®-îc trªn c¬ së tæ chøc viÖc trao ®æi hµng ho¸ ®óng ®¾n. B-íc vµo thùc hiÖn NEP, c«ng t¸c tµi chÝnh cña nhµ n-íc ®øng tr-íc nh÷ng khã kh¨n lín: Ng©n s¸ch nhµ n-íc béi chi 21.937 tØ róp, trong khi c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh qu¸ yÕu kÐm. Do vËy cÇn t¨ng thu, gi¶m chi. * §Ó gi¶m chi chÝnh quyÒn X« viÕt ®· thùc hiÖn mÊy biÖn ph¸p chñ yÕu: -11- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. - Gi¶m biªn chÕ nhµ n-íc mét c¸ch kiªn quyÕt ®Ó gi¶m nhÑ cho ng©n s¸ch, ®i ®«i víi t×m c«ng viÖc lµm cho lao ®éng d«i ra. - Thi hµnh quy ®Þnh vÒ c¸c kho¶n chi tiªu ë møc tèi thiÓu, theo nguyªn t¾c tiÕt kiÖm, c¾t gi¶m nh÷ng kh©u chi kh«ng cÇn thiÕt trong bé m¸y hµnh chÝnhqu¶n lý kinh tÕ. - Kh«ng cÊp ng©n s¸ch cho c¸c xÝ nghiÖp, thùc hiÖn chÕ ®é tù trang tr¶i, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tµi chÝnh trªn c¬ së ®-a c¸c xÝ nghiÖp vµo chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ. * §Ó t¨ng thu, ®· thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau ®©y: - C¸c c¬ së kinh tÕ nhµ n-íc chuyÓn sang h¹ch to¸n kinh tÕ, ph¶i trÝch nép lîi nhuËn vµ khÊu hao cho ng©n s¸ch. Cïng víi sù kh«i phôc s¶n xuÊt, nguån thu nµy ngµy cµng t¨ng vµ dÇn trë thµnh nguån thu chñ yÕu. - X©y dùng l¹i hÖ thèng thuÕ, bao gåm: thuÕ c«ng th-¬ng nghiÖp, thuÕ thu nhËp, thuÕ tµi s¶n, thuÕ n«ng nghiÖp... - Nhµ n-íc tiÕn hµnh ph¸t hµnh c«ng tr¸i vµ tÝn phiÕu ®Ó gãp phÇn t¨ng thªm ng©n s¸ch quèc gia. - Ngoµi ra, sù phôc håi cña ngo¹i th-¬ng cµng bæ sung ®-îc mét sè dù tr÷ vµng cho nhµ n-íc. æn ®Þnh tiÒn tÖ. Trong ba th¸ng ng¾n ngñi thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p quan träng cña nh÷ng kh©u ®Çu trong c¬ chÕ NEP nh- ¸p dông chÝnh s¸ch thuÕ l-¬ng thùc, xo¸ bá chÝnh s¸ch tr-ng thu l-¬ng thùc thõa, chÝnh s¸ch trao ®æi hµng ho¸, cñng cè chÝnh s¸ch th-¬ng nghiÖp... NÕu xÐt theo gãc ®é cña viÖc æn ®Þnh ®ång tiÒn th× nh÷ng kÕt qu¶ b-íc ®Çu cña c¸c biÖn ph¸p ®ã ®· cã t¸c ®éng tÝch cùc nhÊt trªn lÜnh vùc tµi chÝnh, tiÒn tÖ, mµ kÕt qu¶ râ rÖt nhÊt lµ ®· gãp phÇn vµo viÖc æn ®Þnh ®ång róp ®-îc 3 th¸ng trong n¨m 1921. §ã chÝnh lµ tÝn hiÖu vÒ sù ®óng ®¾n cña c¬ chÕ NEP, cã thÓ v÷ng t©m tiÕn hµnh ®Õn kh©u cuèi cïng c¸c c¬ chÕ ®ã. §Ó æn ®Þnh tiÒn tÖ ph¶i tiÕn hµnh c¶i c¸ch tiÒn tÖ th«ng qua c¸c b-íc tuÇn tù: B-íc thø nhÊt lµ tiÕn hµnh thay ®æi ®¬n vÞ tiÒn tÖ, b-íc thø hai lµ b-íc -12- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. qu¸ ®é cña c¶i c¸ch tiÒn tÖ, b-íc cuèi cïng lµ hoµn thµnh c¶i c¸ch tiÒn tÖ cïng víi cñng cè vµ ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng nh- ng©n hµng nhµ n-íc, ng©n hµng c«ng th-¬ng nghiÖp, ng©n hµng chuyªn nghiÖp vµ n¨ng l-îng, ng©n hµng ngo¹i th-¬ng... Nh- vËy, c¸c néi dung c¬ b¶n cña NEP t¹o thµnh mét hÖ thèng gåm n¨m kh©u liªn hoµn kÓ trªn, chóng cã mèi quan hÖ bªn trong nh- mét d©y chuyÒn, kh«ng thÓ thiÕu kh©u nµo. Nh÷ng néi dung nµy kh«ng dõng l¹i ë t- t-ëng, ë lý thuyÕt mµ ý nghÜa lín lao cña nã ®· ®-îc lÞch sö chøng minh. Nhê thùc hiÖn NEP ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh c«ng kh«ng thÓ phñ nhËn trong c«ng cuéc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë Nga ®Çu nh÷ng n¨m 20. ii. c¬ së lý luËn: 1. Thùc tr¹ng kinh tÕ n-íc Nga sau khi thùc hiÖn NEP: Nhê viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ míi mµ chØ trong mét thêi gian ng¾n nhµ n-íc X« viÕt ®· kh«i phôc ®-îc nÒn kinh ttÕ quèc d©n, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn mét sè thµnh tùu sau: Thø nhÊt, do qu¸n triÖt ®Çy ®ñ quan ®iÓm Lªnin trong chÝnh s¸ch l-¬ng thùc nªn ngay sau ®ã, vô thuÕ l-¬ng thùc ®Çu tiªn ®¹t 96% (mÆc dï tû xuÊt thuÕ ®· h¹ thÊp vµ n¨m 1921 lµ n¨m bÞ h¹n hans ghª gím vµ n¹n ®ãi kinh khñng). Cßn sau ®ã, gi÷a n¨m 1922 ®Õn n¨m 1925, n«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh. §Õn n¨m 1925 s¶n xuÊt n«ng nghiÖp n-íc Nga ®· ®¹t møc tr-íc chiÕn tranh(1913), trong khi c¸c n-íc t- b¶n chñ nghÜa tham gia chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø nhÊt ph¶i tr¶i qua m-êi n¨m míi kh«i phôc xong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.N«ng nghiÖp ®-îc phôc håi vµ ph¸t triÓn kÐo theo sù kh«i phôc c«ng nghiÖp vµ th-¬ng nghiÖp. §êi sèng nh©n d©n lao ®éng ®-îc æn ®Þnh trë l¹i sau mét n¨m thi hµnh NEP. Sau 4,5 n¨m thi hµnh NEP, n-íc Nga X« viÕt kh«ng chØ kh¾c phôc ®-îc hËu qu¶ chiÕn tranh vµ n¹n ®ãi, mµ s¶n xuÊt cßn v-ît møc tr-íc chiÕn tranh.. Thø hai, nhê kh«i phôc vµ tæ chøc l¹i nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp c©n ®èi nªn trong 4 n¨m(1921 - 1924), tæng s¶n l-îng c«ng nghiÖp quèc doanh t¨ng h¬n hai -13- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. lÇn. §Õn n¨m 1926, møc t¨ng s¶n phÈm trung b×nh hµng n¨m lµ 41%, c«ng nghiÖp nÆng ®· v-ît møc tr-íc chiÕn tranh. Thø ba, nhê sö dông c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ ë c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh ®· n©ng cao n¨ng xuÊt lao ®éng. Møc s¶n xuÊt cña mét c«ng nh©n trong n¨m 1921 - 1924 ®· t¨ng 14%, trong n¨m 1924 1925 ®· t¨ng ®Õn 168%, gi¸ thµnh s¶n phÈm c«ng nghiÖp quèc doanh gi¶m xuèng nhiÒu. Lîi nhuËn cña c«ng nghiÖp quèc doanh t¨ng lªn 4 lÇn tõ n¨m 1924 ®Õn n¨m 1926. Thø t-, nhê tæ chøc l¹i qu¸ tr×nh l-u th«ng nªn th-¬ng nghiÖp ®-îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, tæng møc l-u chuyÓn hµng ho¸ n¨m 1926 b»ng hai lÇn n¨m 1924. Thø n¨m, nhê cñng cè nÒn tµi chÝnh, æn ®Þnh tiÒn tÖ mµ c¸n c©n thu chi ®-îc c¶i thiÖn nhanh chãng, nÕu th¸ng 9 - 1922, sù thiÕu hôt ®èi víi c¸c kho¶n chi phÝ ng©n s¸ch quèc gia lµ 43,4%, trong n¨m 1922 - 1923 lµ 27,1% th× n¨m 1923 1924 sù thiÕu hôt ng©n s¸ch ®· gi¶m tíi møc tèi thiÓu(tæng sè thu lµ 2026 triÖu róp, tæng sè chi lµ 2022 triÖu róp ). Cßn vÒ æn ®Þnh tiÒn tÖ ®· thu ®-îc nh÷ng th¾ng lîi c¬ b¶n, ®iÒu chØnh l¹i thu nhËp quèc d©n. N¨m 1925 - 1926, thu nhËp quèc d©n ®· thay ®æi h¼n: 82% thu nhËp thuéc c«ng nh©n, n«ng d©n; 10% thuéc t- s¶n thµnh thÞ vµ n«ng th«n; thu nhËp thuéc gia ®×nh nghÌo vµ trung b×nh v-ît møc 1913, ®êi sèng ng-êi d©n ®-îc æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn. Còng trong thùc hiÖn NEP, nhê t¨ng c-êng ph¸t huy vai trß cña hîp t¸c x·, coi hîp t¸c x· lµ bé phËn h÷u c¬ cña nÒn kinh tÕ, lµ liªn minh kinh tÕ gi÷a c«ng nh©n vµ n«ng d©n mµ nhµ n-íc X« viÕt ®· tiÕn ®-îc mét b-íc dµi trong cñng cè khèi liªn minh nµy vµ ®· lËp nªn mét nhµ n-íc c«ng n«ng ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®ã lµ liªn bang céng hoµ XHCN X« viÕt. Tr-íc nh÷ng thµnh tùu to lín ®¹t ®-îc ë n-íc Nga khi thùc hiÖn NEP, nã cßn mang ý nghÜa lÞch sö to lín vµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u cho c«ng cuéc ®æi míi ë n-íc ta hiÖn nay. -14- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. 2. ýnghÜa lÞch sö, bµi häc kinh nghiÖm vµ sù vËn dông cña NEP vµo n-íc ta: 2.1.ýnghÜa lÞch sö, bµi häc kinh nghiÖm cña NEP: 2.1.1 ýnghÜa lÞch sö cña NEP: C¸ch m¹ng th¸ng m-êi më ra thêi ®¹i míi cho x· héi loµi ng-êi, kh«ng chØ v× ®ã lµ cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ®Çu tiªn, mµ cßn v× chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ®Æt nÒn mãng cho toµn bé th¾ng lîi sau nµy trong b¶o vÖ Tæ quèc vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Th¾ng lîi cña chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ngay tõ nh÷ng th¸ng n¨m ®Çu c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ®· cã ý nghÜa lÞch sö vÜ ®¹i. Nã ®· vµ ®ang lµ mét nh©n tè chñ yÕu ph¸t huy ¶nh h-ëng s©u réng cña c¸ch m¹ng th¸ng m-êi trong t- t-ëng vµ t×nh c¶m cña giai cÊp c«ng nh©n, n«ng d©n vµ trÝ thøc trªn toµn thÕ giíi. HiÖn nay, trong qu¸ tr×nh c¶i tæ ë c¸c n-íc x· héi chñ nghÜa, mçi b-íc tiÕn lªn vÒ chÊt cña chñ nghÜa x· héi l¹i cµng lµm næi bËt thªm nh÷ng gi¸ trÞ cña chÝnh s¸ch kinh tÕ cã tÇm vãc lÞch sö ®ã. Nhê cã NEP, nªn lý luËn chñ nghÜa x· héi khoa häc lÇn ®Çu tiªn trë thµnh hiÖn thùc. Lªnin kh«ng nh÷ng dÉ ®Æt nÒn mãng lý luËn, mµ cßn nªu ra mÉu mùc vÒ chiÕn l-îc vµ s¸ch l-îc cña c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa tõ ®iÓm xuÊt ph¸t kh¸c nhau. Ph¶n ¸nh ®óng ®¾n ®ßi hái cña quy luËt ra ®êi vµ ph¸t triÓn chñ nghÜa x· héi trong ®iÒu kiÖn thêi ®¹i míi, t- t-ëng kinh tÕ Lªnin vµ toµn bé häc thuyÕt cña Ng-êi ®ang soi s¸ng, h-íng dÉn mçi b-íc tiÕn lªn cña c¸c qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng ë c¸c n-íc ë tr×nh ®é kh¸c nhau. 2.1.2. Bµi häc kinh nghiÖm cña NEP: Thùc tiÔn ®æi míi ë ViÖt Nam cho thÊy r»ng, kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®-îc nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ b»ng c¸c chñ tr-¬ng, biÖn ph¸p dùa trªn t- duy kinh tÕ cò, mang ®Çy tÝnh bÞ ®éng vµ ®èi phã víi t×nh h×nh. Bëi vËy, ®æi míi t- duy, tr-íc hÕt lµ ®æi míi t- duy kinh tÕ, lµ mét chñ tr-¬ng hoµn toµn ®óng ®¾n, lµ b-íc chuyÓn cã ý nghÜa c¸ch m¹ng, ®Æt -15- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. ®óng vÞ trÝ vµ tÇm vãc cña c¸i tÊt yÕu kinh tÕ tronh thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, tõ mét n-íc ph¶i ®i theo con ®-êng "rót ng¾n", víi h×nh thøc qu¸ ®é "gi¸n tiÕp" mµ lÞch sö ®· quy ®Þnh. Trong mét bèi c¶nh lÞch sö cô thÓ kh«ng b×nh th-êng, nhiÒu biÕn ®éng, ®-¬ng nhiªn chóng ta ph¶i x©y dùng kh«ng chØ ®-êng lèi chiÕn l-îc, mµ c¶ nh÷ng gi¶i ph¸p t×nh thÕ, võa cã kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu tr-íc m¾t, võa t¹o nÒn mãng cho sù ph¸t triÓn l©u bÒn. ChiÕn l-îc vµ s¸ch l-îc ®ã ph¶i dùa trªn mét nÒn t¶ng lý luËn v÷ng ch¾c vµ ®-îc h×nh thµnh trªn c¬ së thùc tiÔn ®Çy ®ñ, kÕt hîp kinh nghiÖm trong n-íc vµ kinh nghiÖm quèc tÕ. Thùc tiÔn x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam hiÖn nay cho thÊy râ, chÝnh s¸ch kinh tÕ míi cña Lªnin lµ mÉu mùc vÒ mét gi¶i ph¸p t×nh thÕ, vµ cßn lµ ®-êng lèi mang tÝnh chiÕn l-îc, lµ c¸i ®em l¹i cho chóng ta c¬ së lý luËn vÒ con ®-êng qu¸ ®é gi¸n tiÕp lªn chñ nghÜa x· héi. Kinh nghiÖm thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ë n-íc Nga ®Çu nh÷ng n¨m 20 vÉn cßn lµ bµi häc bæ Ých cho ®Êt n-íc chóng ta trong bèi c¶nh hiÖn nay. ThËt vËy, nh÷ng t- t-ëng c¬ b¶n trong chÝnh s¸ch kinh tÕ míi cña Lªnin vÒ viÖc sö dông chñ nghÜa t- b¶n nhµ n-íc, thi hµnh chÕ ®é hîp t¸c x·, cho phÐp tù do bu«n b¸n, tù do trao ®æi hµng ho¸, kinh doanh t- nh©n trªn c¬ së ®iÒu tiÕt cña nhµ n-íc vÉn cã gi¸ trÞ vµ ý nghÜa lín lao trong c«ng cuéc ®æi míi, x©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng, cã sù qu¶n lý cña nhµ n-íc, theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa ë n-íc ta. 2.2. Sù vËn dông cña NEP vµo n-íc ta: 2.2.1 Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a thùc tr¹ng n-íc ta hiÖn nay vµ thùc tr¹ng n-íc Nga giai ®o¹n thùc hiÖn NEP: Thêi kú thùc hiÖn NEP ë Liªn X« c¸ch xa chóng ta vÒ mÆt thêi gian, nh-ng nhiÒu vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi mµ NEP ®· gi¶i quyÕt thµnh c«ng lóc bÊy giê nh®· nãi ë trªn lµ rÊt gÇn gòi víi nh÷ng vÊn ®Ò chóng ta ®ang tËp trung suy nghÜ gi¶i quyÕt ë n-íc ta. Tuy nhiªn, nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ cña Liªn X« lóc ®ã, còng nh- t×nh h×nh quèc tÕ thêi kú ®ã kh«ng gièng víi ®iÒu kiÖn n-íc ta vµ hoµn c¶nh thêi ®¹i hiÖn nay. TÝnh ®Õn sù kh¸c nhau Êy trong viÖc vËn dông NEP -16- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. vµo n-íc ta lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt, nhÊt lµ ph¶i chó ý nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau ®©y: Thø nhÊt, ®iÓm xuÊt ph¸t vÒ kinh tÕ - x· héi cña n-íc Nga lóc ®ã kh¸c víi ®iÓm xuÊt ph¸t cña c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ë n-íc ta. N-íc Nga ®· tr¶i qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t- b¶n chñ nghÜa, ®· cã nÒn ®¹i c«ng nghiÖp bªn c¹ch nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt cho hµng ho¸. Sù quyÖn chÆt gi÷a t- b¶n ®éc quyÒn hiÖn ®¹i víi tµn tÝch phong kiÕn lµ ®Æc ®iÓm vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t cña c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa n-íc Nga, cßn n-íc ta qu¸ ®é lªn x· héi chñ nghÜa kh«ng qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t- b¶n chñ nghÜa, ch-a cã nÒn ®¹i c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp cßn ë tr×nh ®é ®éc canh, tù cung tù cÊp. Thø hai, Nga lµ n-íc XHCN ®Çu tiªn trªn thÕ giíi. Nh-ng chóng ta lµ nh÷ng ng-êi ®i sau nªn cã nhiÒu thuËn lîi h¬n trong viÖc tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u. 2.2.2 Nh÷ng ®iÓm chung gi÷a thùc tr¹ng n-íc ta hiÖn nay vµ thùc tr¹ng n-íc Nga giai ®o¹n thùc hiÖn NEP: Muèn vËn dông nh÷ng kinh nghiÖm trong NEP, tr-íc hÕt ph¶i t×m hiÓu kh«ng nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau ®· nãi ë trªn, mµ cßn ph¶i nhËn thøc nh÷ng ®iÓm chung, nh÷ng vÊn ®Ò gièng nhau mµ c¸ch m¹ng gi¶i quyÕt. Ph©n tÝch thùc tr¹ng n-íc ta hiÖn nay vµ t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi mµ NEP ®· gi¶i quyÕt thµnh c«ng th× nh÷ng vÊn ®Ò chung gåm cã: Mét lµ, nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, ®ßi hái ph¶i sö dông vµ c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa nh- thÕ nµo ®Ó h-íng tíi mét nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa. Hai lµ, nÒn n«ng nghiÖp cßn lµ s¶n xuÊt nhá ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a nhµ n-íc víi n«ng d©n nh- thÕ nµo, quan hÖ gi÷a kinh tÕ c«ng nghiÖp víi kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ gia ®×nh nh- th¸ nµo ®Ó thiÕt lËp b-íc ®Çu c¬ së kinh tÕ cña liªn minh c«ng n«ng. Ba lµ, vÒ mÆt ph-¬ng ph¸p l·nh ®¹o vµ qu¶n lý bao gåm hai vÊn ®Ò c¬ b¶n: -17- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. §ã lµ vÊn ®Ò chuyÓn tõ ph-¬ng ph¸p l·nh ®¹o - qu¶n lý chØ mÖnh lÖnh hµnh chinhc, b»ng chØ thÞ tõ trªn xuèng cña c¬ chÕ tËp trung quan liªu sang nh÷ng ph-¬ng ph¸p kinh tÕ lµ chñ yÕu kÕt hîp víi ph-¬ng ph¸p hµnh chÝnh vµ gi¸o dôc. Ngoµi ra, trong khi gi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò trªn, ph-¬ng ph¸p kÕt hîp nh÷ng vÊn ®Ò nãng báng tr-íc m¾t víi nh÷ng vÊn ®Ò l©u dµi mét c¸ch cã c¨n cø lý luËn vµ thùc tiÔn. TÊt c¶ nh÷ng néi dung vµ ph-¬ng ph¸p nãi trªn ®· ®-îc Lªnin gi¶i quyÕt th¾ng lîi chØ trong mét thêi gian ng¾n, trong mét chiÕn l-îc kiÓu mÉu, s¸ng t¹o víi mét quyÕt t©m cao, t¸o b¹o, quÖn chÆt tÝnh khoa häc vµ nghÖ thuËt trong l·nh d¹o. Trong NEP, nh÷ng nh©n tè sau ®©y lµ c¬ së cho viÖc h×nh thµnh chiÕn l-îc s¸ng t¹o. * Thø nhÊt: X©y dùng t- duy lý luËn vµ quan ®iÓm lý luËn ®óng vÒ chñ nghÜa x· héi hiÖn thùc vµ vÒ c¸ch mang x· héi chñ nghÜa trong ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ. ViÖc h×nh thµnh t- duy lý luËn vµ quan ®iiÓm lý luËn ®óng chØ cã thÓ b»ng con ®-êng duy nhÊt lµ c¨n cø vµo lý luËn Mac - Lªnin mµ ph©n tÝch thùc tiÔn ®Êt n-íc, rót ra nh÷ng kÕt luËn vÒ ph©n kú thêi kú qu¸ ®é, nh÷ng néi dung cña chÆng ®-êng, nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng vµ cÇn vËn dông nã mét c¸ch s¸ng t¹o, ph¸t triÓn nã trong ®iÒu kiÖn cô thÓ. * Thø hai: H×nh thµnh t- duy chÝnh trÞ vµ quan ®iÓm chÝnh trÞ ®óng ®¾n, ph¶n ¸nh nh÷ng ®ßi hái cña kinh tÕ vµ x· héi. Trong mäi giai ®o¹n cña c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, nhÊt lµ trong giai ®o¹n cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, nhiÒu giai cÊp vµ tÇng líp x· héi, cã lîi Ých kh¸c biÖt, m©u thuÉn víi nhau th× t- duy chÝnh trÞ ®óng lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Çu tiªn mäi th¾ng lîi vÒ kinh tÕ. T- duy chÝnh trÞ Lªnin - nÝt trong chÆng ®Çu thêi kú qu¸ ®é biÓu hiÖn cô thÓ trªn c¸c chÝnh s¸ch, chñ tr-¬ng quan träng nh-: - ChÝnh s¸ch ®èi víi n«ng nghiÖp vµ n«ng d©n. Ph¶i b¾t ®Çu tõ n«ng d©n trong x©y dùng khèi liªn minh c«ng n«ng vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ trong giai ®o¹n míi. Quan ®iÓm chÝnh trÞ "b¨t ®Çu tõ n«ng d©n" ®-îc cô thÓ ho¸ thµnh hai chÝnh s¸ch kinh tÕ, g¾n bã víi nhau, kh«ng thÓ thiÕu mét. §ã lµ chÝnh s¸ch thuÕ n«ng nghiÖp vµ chÝnh s¸ch trao ®æi hµng ho¸. -18- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. - Sù kÕt hîp thèng nhÊt yªu cÇu kinh tÕ víi yªu cÇu x· héi lµ c¸i cèt lâi cña ph-¬ng ph¸p kinh doanh x· héi chñ nghÜa, ®Æc biÖt quan träng trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. - B¶o ®¶m thùc hiÖn nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ trong l·nh ®¹o - qu¶n lý kinh tÕ vµ x· héi. TÝnh thèng nhÊt biÖn chøng cña nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ lµ b¶n chÊt cña chÕ ®é x· héi míi vµ chÕ ®é kinh tÕ míi. - CÇn cã chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i ®óng ®¾n, cho phÐp tù gi¸c kÕt hîp ®-îc søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i. §Ó n©ng cao tr×nh ®é vµ søc chiÕn ®Êu cña ®¶ng ngang tÇm nhiÖm vô lÞch sö cña giai cÊp th× kh«ng nh÷ng ph¶i båi th-êng t- duy lý luËn, mµ cßn ph¶i cã b-íc chuyÓn ho¸ tõ t- duy lý luËn thµnh t- duy chÝnh trÞ. * Thø ba: VËn dông t- duy lý luËn - chÝnh trÞ vµo ho¹t ®éng thùc tiÔn. Muèn vËn dông cã hiÖu qu¶, ph¶i dùa vµo c¸c nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh, coi nhlµ chuÈn mùc vµ ®Þnh h-íng cña qu¸ tr×nh ®i tõ t- duy trõu t-îng ®Õn tæ chøc thùc tiÔn. Trong thùc tr¹ng n-íc ta hiÖn nay, vËn dông t- duy lý luËn - chÝnh trÞ vµo thùc tiÔn, cÇn ®-îc chó ý mÊy mÆt sau ®©y: - Mét lµ, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh, thùc tr¹ng kinh tÕ - x· héi theo nguyªn t¾c Lªnin - nÝt. §ã lµ ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch m©u thuÉn kinh tÕ - x· h«i - c¸ch nh×n th¼ng vµo sù thËt, theo ®óng nghÜa cña nã. ChØ cã c¸ch ®ã, míi gióp cho c¬ quan l·nh ®¹o n¾m v÷ng thùc chÊt cña mèi quan hÖ kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi gi÷a c¸c giai cÊp vµ tÇng líp, ®-îc ph¶n ¸nh trong nghÞ quyÕt cïng víi viÖc gi¶i ph¸p tõ ®ã ra. - Hai lµ, trong ho¹t ®éng thùc tiÔn, ngoµi ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch m©u thuÉn, cßn ph¶i vËn dông ph-¬ng ph¸p xem xÐt hÖ thèng, tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p ®ång bé vµ cã träng ®iÓm nh- mét c¬ chÕ, trong ®ã cã m¾t xÝch ®Æc biÖt cÇn n¾m ch¾c ®Ó chuyÓn biÕn t×nh h×nh theo h-íng tÝch cùc. ChÝnh Lªnin ®· sö dông hai ph-¬ng ph¸p trªn ®Ó xem xÐt vÊn ®Ò ®êi sèng giai cÊp c«ng nh©n vµ kh«i phôc c«ng nghiÖp trong mèi quan hÖ víi ®êi sèng n«ng d©n vµ kÝch thÝch n«ng nghiÖp. Tõ yªu cÇu trao ®æi gi÷a c«ng nghiÖp víi n«ng nghiÖp, Ng-êi ®· chØ ra th-¬ng nghiÖp lµ m¾t xÝch cÇn ®em toµn lùc ra ®Ó n¾m lÊy. -19- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ. §Ó vËn dông c¸c néi dung vµ ph-¬ng ph¸p nãi trªn, cßn ®ßi hái ë ng-êi l·nh ®¹o c¸c phÈm chÊt sau ®©y: - Ba lµ, thùc hiÖn nguyªn t¾c tÝnh thèng nhÊt gi÷a t- duy vµ hµnh ®éng, nãi víi lµm. ChÝnh ë b-íc nµy míi kiÓm tra ®-îc sù ®óng ®¾n cña t- duy. B-íc chuyÓn nµy ph©n biÖt phÈm chÊt cña ng-êi céng s¶n víi ng-êi c¸ch m¹ng tiÓu ts¶n.Uy tÝn cña §¶ng vµ mçi ®¶ng viªn, rót côc lµ ë kÕt qu¶ cña hµnh ®éng ®óng nh- lêi dËy cña ng-êi thÇy c¸ch m¹ng v« s¶n "Kh«ng ai cã thÓ lµm mÊt uy tÝn cña ng-êi céng s¶n trõ khi hä tù lµm mÊt uy tÝn cØa m×nh". - Bèn lµ, ®èi víi mét tæ chøc, mét tËp thÓ, viÖc vËn dông t- duy míi, quan ®iÓm míi ®· thÓ hiÖn trong chÝnh s¸ch, nghÞ quyÕt, ph¶i ®i ®«i víi c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé. Bé m¸y hµnh ®éng vµ ng-êi c¸n bé chñ chèt ph¶i phï hîp víi tduy vµ quan ®iÓm míi th× míi b¶o ®¶m nguyªn t¾c thèng nhÊt t- duy vµ hµnh ®éng. * Thø t-: VËn dông quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ vµo ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ë n-íc ta. Trong c-¬ng lÜnh §¶ng céng s¶n Liªn X« ®-îc th«ng qua §¹i héi 27 ®· nªu râ: "Nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, hoµn thiÖn viÖc ph©n phèi, trao ®æi, tiªu dïng, ®iÒu quan träng lµ sö dông ®Çy ®ñ h¬n c¸c quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ phï hîp víi néi dung míi vèn cã cña quan hÖ ®èi víi chñ nghÜa x· héi". NghÞ quyÕt §¹i héi VI cña §¶ng ta còng chØ râ r»ng: "TÝnh kÕ ho¹ch lµ ®Æc tr-ng sè mét… Sö dông ®óng ®¾n quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ lµ ®Æc tr-ng thø hai cña c¬ chÕ míi vÒ qu¶n lý kinh tÕ mµ chóng ta ®ang x©y dùng". ChÝnh tõ sù nhËn thøc hÕt søc râ rµng vÒ ý nghÜa, bµi häc kinh nghiÖm cña NEP, cïng nh÷ng ®iÓm chung vµ ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a thùc tr¹ng kinh tÕ n-íc Nga trong giai ®o¹n thùc hiÖn NEP víi ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n-íc ta hiÖn nay mµ §¶ng ta ®· cã nh÷ng vËn dông hÕt søc ®óng ®¾n, s¸ng t¹o NEP vµo ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ nhµ n-íc, ®Æc biÖt lµ ®æi míi qu¶n lý doanh nghiÖp nhµ n-íc, vËn dông thùc hiÖn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®Æc biÖt lµ kinh tÕ t- b¶n nhµ n-íc vµ kinh tÕ hîp t¸c... -20- Sinh viªn: Ph¹m ThÞ Quúnh Chi
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan