Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Cïng víi nÒn kinh tÕ cña ®Êt n-íc trong 15 n¨m tiÕn hµnh c«ng cuéc
®æi míi võa qua, lÜnh vùc chÊt l-îng s¶n phÈm vµ qu¶n lý chÊt l-îng trong
c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chóng ta ®· cã nh÷ng b-íc tiÕn ®¸ng phÊn khëi
§iÒu nµy rÊt cã ý nghÜa,bëi chÊt l-îng s¶n phÈm vèn lµ ®iÓm yÕu kÐm kÐo dµi
nhiÒu n¨m ë n-íc ta trong thêi kú bao cÊp. Tuy nhiªn trong nÒn kinh tÕ hµng
ho¸ nhiÒu thµnh phÇn hiÖn nay cïng víi qu¸ tr×nh më cöa, víi sù ph¸t triÓn
nh- vò b·o cña nÒn kü thuËt,c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ xu thÕ héi nhËp khu vùc
ho¸, toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, sù c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng sÏ ngµy cµng gay g¾t
quyÕt liÖt. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi ®Çu víi nh÷ng thö th¸ch
to lín nh- : Søc Ðp cña hµng nhËp, cña ng-êi tiªu dïng trong vµ ngoµi n-íc.
M«i tr-êng kinh doanh míi mÎ ®Çy biÕn ®éng. Cung th-êng xuyªn v-ît cÇu.
Hµng rµo thuÕ quan dÇn bÞ xo¸ bá.Nh÷ng thÞ tr-êng quan träng nh- thÞ tr-êng
Ch©u ¢u, thÞ tr-êng Mü, thÞ tr-êng NhËt B¶n l¹i hÕt søc nghiªm ngÆt vÒ thñ
tôc vµ tiÓu chuÈn chÊt l-îng s¶n phÈm. V× vËy vÊn ®Ò chÊt l-îng s¶n phÈm vµ
qu¶n lý chÊt l-îng trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang ngµy cµng cÊp
b¸ch vµ trë thµnh vÊn ®Ò -u tiªn hµng ®Çu. Nh- «ng Hoµng M¹nh TuÊn
nguyªn Tæng côc phã Tæng Côc Tiªu ChuÈn §o L-êng ChÊt L-îng ®· nãi:
"chÊt l-îng s¶n phÈm ngµy nay ®ang trë thµnh mét nh©n tè c¬ b¶n ®Ó quyÕt
®Þnh sù th¾ng b¹i trong c¹nh tranh, quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, h-¬ng vong trong
tõng doanh nghiÖp nãi riªng còng nh- sù thµnh c«ng hay tôt hËu cña nÒn kinh
tÕ ®Êt n-íc nãi chung".
Víi sù hÊp dÉn vµ tÇm quan träng mang tÝnh chiÕn l-îc ®ã. Em
chän"VÊn ®Ò chÊt l-îng s¶n phÈm vµ qu¶n lý chÊt l-îng trong c¸c doanh
nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay" lµm ®Ò tµi cho ®Ò ¸n cña m×nh.
§Ò ¸n ®· hoµn thµnh víi sù h-íng dÉn v« cïng quan träng cña Em xin
ch©n thµnh kÝnh ¬n thÇy.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn I
ChÊt l-îng s¶n phÈm vµ qu¶n lý chÊt l-îng
trong c¸c doanh nghiÖp thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp
trung
I. Quan niÖm vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm, néi dung, ph-¬ng ph¸p qu¶n
lý chÊt l-îng vµ thùc tr¹ng chÊt l-îng s¶n phÈm thêi kú bao cÊp.
1. Quan niÖm vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm.
a. Quan niÖm.
Cã nhiÒu c¸ch quan niÖm vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm bëi xuÊt ph¸t tõ
nh÷ng gãc ®é nh×n nhËn s¶n phÈm kh¸c nhau nh-: Quan niÖm theo c¸ch tiÕp
cËn s¶n phÈm, Quan niÖm d-íi gãc ®é s¶n xuÊt hoÆc quan niÖm d-íi gãc ®é
ng-êi tiªu dïng. Song thay v× tiÕp cËn tõ phÝa kh¸ch hµng, trong suèt thêi kú
bao cÊp chóng ta l¹i quan niÖm chÊt l-îng s¶n phÈm tõ gãc ®é kü thuËt.Theo
®ã chÊt l-îng s¶n phÈm lµ møc ®é chÊp hµnh c¸c yªu cÇu kü thuËt hay sù tu©n
thñ c¸c quy tr×nh kü thuËt, c¸c th«ng sè trong thiÕt kÕ.
b. HËu qu¶ cña quan niÖm.
C¸ch quan niÖm vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm nh- trªn,dÉn tíi thùc tÕ chÊt
l-îng s¶n phÈm chØ ®-îc coi lµ mét vÊn ®Ò cña s¶n xuÊt chø kh«ng ph¶i lµ vÊn
®Ò cña kinh doanh vµ chÊt l-îng s¶n phÈm ®-¬c hiÓu lµ chÊt l-îng cña thµnh
phÈm cuèi cïng. Nh- vËy, c¸ch tiÕp cËn ®ã kh«ng ph¶i lµ c¸ch tiÕp cËn theo
qu¸ tr×nh vµ hÖ thèng. §iÒu ®ã dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ chÊt l-îng s¶n phÈm kh«ng
®-îc chó träng ngay tõ ®Çu. Sù l·ng phÝ do chÕ phÈm, do xuèng cÊp s¶n
phÈm... lµ rÊt lín. Chi phÝ do sai háng rÊt cao .ThËm chÝ ngay tõ kh©u nghiªn
cøu vµ thiÕt kÕ s¶n phÈm. C¸c quan niÖm ®ã còng dÉn tíi c¸ch qu¶n lý chÊt
l-îng thô ®éng lµ sa vµo kiÓm tra lo¹i bá s¶n phÈm sai háng. Chø kh«ng ph¸t
hiÖn vµ gi¶i quyÕt ®-îc vÊn ®Ò mét c¸ch chñ ®éng ®ång thêi kh«ng thóc ®Èy
®-îc qu¸ tr×nh c¶i tiÕn chÊt l-îng s¶n phÈm.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2. Néi dung ph-¬ng ph¸p qu¶n lý chÊt l-îng trong thêi kú bao cÊp.
Trong thêi kú nµy, c¸c doanh nghiÖp ë n-íc ta lµ c¸c doanh nghiÖp
quèc doanh vµ hîp t¸c x·.Ho¹t ®éng qu¶n lý chÊt l-îng trong c¸c doanh
nghiÖp nµy chÞu sù chi phèi cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Qu¶n lý chÊt
l-îng trong c¸c doanh nghiÖp ®-îc tiÕn hµnh trªn tinh thÇn cña nghÞ ®Þnh
159/TTg vÒ c«ng t¸c qu¶n lý chÊt l-îng s¶n phÈm vµ hµng ho¸.
a.Néi dung qu¶n lý
Néi dung qu¶n lý chÊt l-îng trong c¸c doanh nghiÖp lµ cô thÓ ho¸ c¸c
chØ tiªu ph¸p lÖnh vÒ chÊt l-îng cña m×nh thµnh c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt sau ®ã
¸p ®Æt xuèng c¸c ph©n x-ëng. Thø hai lµ ®Èy m¹nh tuyªn truyÒn, gi¸o dôc vÒ
ý nghÜa cña chÊt l-îng s¶n phÈm nh»m t¹o sù chuyÓn biÕn vÒ nhËn thøc, tt-ëng cña ng-êi lao ®éng. Thø ba lµ ®Èy m¹nh c«ng t¸c kiÓm tra chÊt l-îng
s¶n phÈm. Thµnh lËp c¸c phßng KCS trong c¸c doanh nghiÖp. Thø t- lµ x©y
dùng vµ ®¨ng ký c¸c tiªu chuÈn chÊt l-îng.
b. Ph-¬ng ph¸p qu¶n lý
Ph-¬ng ph¸p qu¶n lý chÊt l-îng trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thêi
kú bao cÊp c¬ b¶n lµ sö dông c¸c mÖnh lÖnh hµnh chÝnh vµ kÕt hîp ph-¬ng
ph¸p tuyªn truyÒn gi¸o dôc.
c.hËu qu¶ cña néi dung vµ ph-¬ng ph¸p qu¶n lý
néi dung vµ ph-¬ng ph¸p qu¶n lý trªn dÉn ®Õn thùc tÕ trong c¸c doanh
nghiÖp sau:
* C¬ quan chØ ®¹o cña c¸c doanh nghiÖp th-êng chØ nªu lªn yªu cÇu
mong muèn, cã khi ¸p ®Æt vÒ chÊt l-îng. Nh-ng th-êng kh«ng ®Çu t- thÝch
®¸ng, kh«ng t¹o ®-îc nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt, kü thuËt t-¬ng øng, ®Ó gi¶i
quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i cña chÊt l-îng.
* Ng-êi l·nh ®¹o c¸c doanh nghiÖp th-êng "kho¸n" cho c¸c c¸n bé kü
thuËt bé phËn kü thuËt hoÆc bé phËn kiÓm tra chÊt l-îng tiÕn hµnh c¸c c«ng
t¸c qu¶n lý chÊt l-îng víi tinh thÇn ®-îc ®Õn ®©u hay ®Õn ®ã Ýt quan t©m chØ
®¹o c«ng t¸c.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
* C«ng t¸c ®¨ng ký chÊt l-îng ®· ph¸t huy tèt t¸c dông ban ®Çu nh-ng
do thiÕu th-êng xuyªn c¶i tiÕn nªn ngµy cµng kÐm hiÖu qu¶.
MÆt kh¸c trong ®iÒu kiÖn nÒn s¶n xuÊt l¹c hËu, s¶n xuÊt kh«ng ®ñ ®¸p
øng nhu cÇu cña ng-êi tiªu dïng. VÊn ®Ò chÝnh cña s¶n xuÊt lµ ®¸p øng ®-îc
sè l-îng cßn chÊt l-îng ch-a ®-îc ®-a lªn hµng ®Çu.Ng-êi s¶n xuÊt vµ ng-êi
tiªu dïng kh«ng cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau. Ng-êi s¶n xuÊt kh«ng ph¶i
chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp vÒ nh÷ng s¶n phÈm cña m×nh lµm ra. Còng kh«ng
®-îc h-ëng nh÷ng lîi Ých t-¬ng xøng khi lµm ra nh÷ng s¶n phÈm tèt. Chñ
nghÜa b×nh qu©n ®ã ®· triÖt tiªu ®éng lùc cÇn thiÕt ®Ó c¶i tiÕn n©ng cao chÊt
l-îng s¶n phÈm.
3. Thùc tr¹ng chÊt l-îng s¶n phÈm thêi kú bao cÊp.
T×nh h×nh qu¶n lý chÊt l-îng s¶n phÈm trªn dÉn tíi kÕt qu¶ lµ t×nh
tr¹ng suy gi¶m vÒ chÊt l-îng hµng ho¸ nèi lªn mét c¸ch phæ biÕn vµ trÇm
träng vµo nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kû 70, ®Çu thËp kû 80. Hµng ho¸ cã gi¸
thµnh cao. MÆt hµng ®¬n ®iÖu, nghÌo nµn vÒ chñng lo¹i. Th« kÐm vÒ h×nh
thøc, mÉu m·. ChÊt l-îng l¹i th-êng xuyªn biÕn ®éng. Ng-êi tiªu dïng thiÕu
tin t-ëng vµo hµng ho¸ trong n-íc.Thöc tr¹ng nµy lµ mét trong nh÷ng nguyªn
lµm cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam l©m vµo cuéc khñng ho¶ng cuèi thËp kû 80.
§iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã sù ®æi míi ®óng ®¾n, toµn diÖn vÒ nhËn thøc vµ
ph-¬ng ph¸p tiÕn hµnh trong qu¶n lý chÊt l-îng míi cã thÓ ®-a c¸c doanh
nghiÖp nãi riªng còng nh- nÒn kinh tÕ nãi chung tho¸t khái khñng ho¶ng vµ
ph¸t triÓn ®i lªn.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn II
T×nh h×nh chÊt l-îng s¶n phÈm vµ qu¶n lý chÊt
l-îng trong c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thêi kú ®æi
míi
I. Sù ®æi míi vµ hoµn thiÖn lý thuyÕt qu¶n lý chÊt l-îng trong c¸c
doanh nghiÖp.
Nh- phÇn I ®· nãi, thùc tr¹ng chÊt l-îng s¶n phÈm vµ nh÷ng khiÕm
khuyÕt trong qu¶n lý chÊt l-îng ë c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thêi kú bao cÊp
lµ do nhiÒu nguyªn nh©n. Song mét nguyªn nh©n rÊt quan träng lµ do c¬ së lý
thuyÕt vÒ qu¶n lý chÊt l-îng cña chóng ta cßn khiÕm khuyÕt l¹c hËu. ChÝnh v×
vËy, ®Ó n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tr-íc
hÕt c¸c doanh nghiÖp vµ c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ chÊt l-îng ph¶i cã
®-îc nhËn th-c ®óng ®¾n trong vÊn ®Ò chÊt l-îng. Sau ®ã chóng ta ph¶i ®æi
míi vµ x©y dùng ®-îc c¬ së lý thuyÕt qu¶n lý chÊt l-îng khoa häc, phï hîp
víi t×nh h×nh chÊt l-îng s¶n phÈm vµ tr×nh ®é qu¶n lý chÊt l-îng hiÖn t¹i cña
chóng ta.
Ho¹t ®éng qu¶n lý chÊt l-îng ®· tån t¹i cïng víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña
con ng-êi tõ hµng ngh×n n¨m nay. Song nã chØ trë thµnh mét ho¹t ®éng chøc
n¨ng n»m ngoµi s¶n xuÊt khi nÒn s¶n xuÊt thñ c«ng ph¸t triÓn m¹nh trong c¸c
c«ng tr-êng ë Ch©u ¢u. Qu¶n lý chÊt l-îng trong cac doanh nghiÖp d· tr¶i
qua c¸c giai ®o¹n tõ kiÓm tra chÊt l-îng råi kiÓm so¸t b»ng th«ng kª,tíi ®¶m
b¶o chÊt l-îng, tõ qu¶n lý côc bé tíi qu¶n lý tæng hîp (TQM) vµ qu¶n lý theo
hÖ thèng (ISO 9000, HACCP).
Qu¸ tr×nh tiÕp xóc, du nhËp m¹nh mÏ c¸c ph-¬ng thøc qu¶n lý chÊt
l-îng tiªn tiÕn cña T©y ¢u, Mü vµ NhËt B¶n, cïng víi sù kÕ thõa nh÷ng ®iÓm
phï hîp trong qu¶n lý chÊt l-îng thêi bao cÊp vµ nh÷ng kinh nghiÖm quý gi¸
rót ra trong 15 n¨m tùc hiÖn kinh tÕ thÞ tr-êng ®· h×nh thµnh nªn c¬ së lý
thuyÕt toµn diÖn vÒ qu¶n lý chÊt l-îng cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Cã
thÓ kh¸i qu¸t c¬ së lý thuyÕt ®ã nh- sau:
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1. lý thuyÕt vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm
a. Kh¸i niÖm.
Cã nhiÒu quan ®iÓm vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm song cã mét sè quan ®iÓm
c¬ b¶n sau:
- Quan ®iÓm tiÕp cËn theo s¶n xuÊt: ChÊt l-îng s¶n phÈm lµ nh÷ng ®Æc
tr-ng, ®Æc tÝnh kinh tÕ kü thuËt néi t¹i ph¶n ¸nh gi¸ trÞ sö dông vµ chøc n¨ng
cña s¶n phÈm ®ã, ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ®Þnh tr-íc cña s¶n phÈm trong
nh÷ng ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh vÒ kinh tÕ - x· héi.
- Quan ®iÓm tiÕp cËn theo ng-êi tiªu dïng: ChÊt l-îng s¶n phÈm lµ sù
phï hîp víi nhu cÇu, víi môc ®Ých sö dông cña ng-êi tiªu dïng.
- Quan ®iÓm cña ISO 9002: ChÊt l-îng s¶n phÈm lµ tæng thÓ c¸c chØ
tiªu, nh÷ng ®Æc tr-ng kinh tÕ kü thuËt cña nã thÓ hiÖn ®-îc sù tho¶ m·n nhu
cÇu trong nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªu dïng x¸c ®Þnh, phï hîp víi c«ng dông s¶n
phÈm mµ ng-êi tiªu dïng mong muèn.
- Theo tiªu chuÈn ViÖt Nam TCVN 5841 - 1994 phï hîp víi ISO/DIS
8402: ChÊt l-îng lµ mét tËp hîp c¸c ®Æc tÝnh cña mét thùc thÓ lµm cho thùc
thÓ ®ã cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu ®· nªu ra vµ nh÷ng nhu cÇu tiÒm
Èn.
b. Vai trß cña s¶n phÈm.
Thùc tÕ kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr-êng cho thÊy chÊt l-îng s¶n
phÈm cã vai trß ngµy cµng quan träng vµ ®ang trë thµnh nh©n tè quyÕt ®Þnh sù
tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. §iÒu ®ã thÓ hiÖn qua c¸c ®iÓm sau:
- ChÊt l-îng s¶n phÈm lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ thÓ hiÖn søc
m¹nh c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®ã.
- ChÊt l-îng s¶n phÈm n©ng cao vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn th-¬ng
tr-êng nhê ®ã uy tÝn cña doanh nghiÖp ®-îc ®¶m b¶o. §ã chÝnh lµ c¬ së quan
träng ®Ó doanh nghiÖp ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng vµ l©u dµi.
- ChÊt l-îng s¶n phÈm cã ý nghÜa lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m
chi phÝ khi doanh nghiÖp n©ng mét tû lÖ chÊt l-îng s¶n phÈm lªn.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- N©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm cã thÓ gióp cho ng-êi sö dông tiÕt
kiÖm ®-îc thêi gian søc lùc trong viÖc sö dông vËn hµnh vµ khai th¸c s¶n
phÈm. §©y lµ mét gi¶i ph¸p quan träng t¹o ra sù thèng nhÊt lîi Ých gi÷a ng-êi
s¶n xuÊt vµ ng-êi tiªu dïng.
- N©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm lµ c¬ së quan träng ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng
xuÊt khÈu vµ kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña doanh nghiÖp nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ
nãi chung trªn thÞ tr-êng thÕ giíi. Do ®ã lµm t¨ng kh¶ n¨ng tróng thÇu cña c¸c
doanh nghiÖp.
b. §Æc ®iÓm chÊt l-îng.
ChÊt l-îng s¶n phÈm lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, x· héi, c«ng nghÖ tæng
hîp lu«n thay ®æi theo thêi gian vµ kh«ng gian phô thuéc chÆt chÏ vµo m«i
tr-êng vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh cô thÓ trong tõng thêi kú.
Mçi s¶n phÈm ®-îc ®Æc tr-ng b»ng c¸c tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm riªng biÖt néi
t¹i cña b¶n th©n s¶n phÈm. Nh÷ng ®Æc tÝnh ®ã ph¶n ¸nh tÝnh kh¸ch quan cña
s¶n phÈm thÓ hiÖn trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ sö dông s¶n phÈm. Nh÷ng ®Æc
tÝnh kh¸ch quan nµy phô thuéc rÊt lín vµo tr×nh ®é thiÕt kÕ quy ®Þnh cho s¶n
phÈm. Mçi tÝnh chÊt ®-îc biÓu thÞ b»ng c¸c chØ tiªu c¬ lý ho¸ nhÊt ®Þnh c¬ thÓ
®o l-êng, ®¸nh gi¸ ®-îc. V× vËy, nãi ®Õn chÊt l-îng ph¶i ®¸nh gi¸ th«ng qua
hÖ thèng chØ tiªu, tiªu chuÈn cô thÓ. §Æc ®iÓm nµy kh¼ng ®Þnh nh÷ng sai lÇm
cho r»ng chÊt l-îng s¶n phÈm lµ c¸c chØ tiªu kh«ng thÓ ®o l-êng, ®¸nh gi¸
®-îc.
Nãi ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm lµ ph¶i xem xÐt s¶n phÈm ®ã tho¶ m·n ®Õn
møc ®é nµo nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Møc ®é tho¶ m·n phô thuéc rÊt lín vµo
chÊt l-îng thiÕt kÕ vµ nh÷ng tiªu chuÈn kü thuËt ®Æt ra cho mçi s¶n phÈm. ë
c¸c n-íc t- b¶n qua ph©n tÝch thùc tÕ chÊt l-îng s¶n phÈm trong nhiÒu n¨m
qua ng-êi ta ®i ®Õn kÕt luËn r»ng chÊt l-îng s¶n phÈm tèt hay xÊu th× 75%
phô thuéc vµo gi¶i ph¸p thiÕt kÕ, 20% phô thuéc vµo c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm
so¸t vµ chØ cã 5% phô thuéc vµo kÕt qu¶ nghiÖm thu cuèi cïng.
ChÊt l-îng s¶n phÈm cßn mang tÝnh d©n téc thÓ hiÖn ë truyÒn thèng tiªu
dïng. Mçi d©n téc, mçi quèc gia, mçi vïng ®Òu cã thÞ hiÕu tiªu dïng kh¸c
nhau. Mét s¶n phÈm cã thÓ ®-îc xem lµ tèt ë n¬i nµy nh-ng l¹i lµ kh«ng tèt,
kh«ng phï hîp víi n¬i kh¸c. Trong kinh doanh kh«ng thÓ cã chÊt l-îng nh7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nhau cho tÊt c¶ c¸c vïng mµ c¨n cø vµo hoµn c¶nh cô thÓ ®Ó ®Ò ra c¸c ph-¬ng
¸n chÊt l-îng cho phï hîp. ChÊt l-îng chÝnh lµ sù phï hîp vÒ mäi mÆt víi yªu
cÇu cña kh¸ch hµng.
ChÊt l-îng s¶n phÈm thÓ hiÖn ë hai cÊp ®é vµ ph¶n ¸nh hai mÆt kh¸ch
quan, chñ quan hay cßn gäi lµ hai lo¹i chÊt l-îng:
+ ChÊt l-îng trong tu©n thñ thiÕt kÕ thÓ hiÖn ë møc ®é s¶n phÈm ®¹t
®-îc so víi tiªu chuÈn thiÕt kÕ ®Ò ra. Khi s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã nh÷ng ®Æc
tÝnh kinh tÕ, kü thuËt cµng gÇn víi tiªu chuÈn thiÕt kÕ th× chÊt l-îng cµng cao,
®-îc ph¶n ¸nh th«ng qua c¸c chØ tiªu nh- tû lÖ phÕ phÈm, s¶n phÈm kh«ng ®¹t
yªu cÇu thiÕt kÕ. Lo¹i chÊt l-îng nµy ph¶n ¸nh nh÷ng ®Æc tÝnh b¶n chÊt kh¸ch
quan cña s ¶n phÈm do ®ã liªn quan chÆt chÏ ®Õnkh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ chi
phÝ.
+ ChÊt l-îng trong sù phï hîp: ChÊt l-îng phô thuéc vµo møc ®é phï
hîp cña s¶n phÈm thiÕt kÕ so víi nhu cÇu vµ mong muèn cña kh¸ch hµng.
Møc ®é phï hîp cµng cao th× chÊt l-îng cµng cao. ChÊt l-îng nµy phô thuéc
vµo mong muèn vµ sù ®¸nh gi¸ chñ quan cña ng-êi tiªu dïng v× vËy nã t¸c
®éng m¹nh mÏ ®Õn kh¶ n¨ng tiªu thô cña s¶n phÈm.
c. Nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm.
* Nhãm nh©n tè bªn ngoµi.
- Nhu cÇu thÞ tr-êng.
Nhu cÇu lµ xuÊt ph¸t ®iÓm cña qu¸ tr×nh qu¶n lý chÊt l-îng t¹o lùc hót
®Þnh h-íng cho c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn chÊt l-îng s¶n phÈm. C¬ cÊu, tÝnh chÊt,
®Æc ®iÓm vµ xu h-íng vËn ®éng cña nhu cÇu t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn chÊt l-îng
s¶n phÈm. ChÊt l-îng s¶n phÈm cã thÓ ®-îc ®¸nh gi¸ cao ë thÞ tr-êng nay
nh-ng l¹i kh«ng ®-îc ®¸nh gi¸ cao ë thÞ tr-êng kh¸c. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i
tiÕn hµnh nghiªm tóc, thËn träng cña c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr-êng, ph©n tÝch
m«i tr-êng kinh doanh, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nhËn thøc cña kh¸ch hµng, thãi
quen tuyÒn thèng, phong tôc, tËp qu¸n, v¨n ho¸, lèi sèng, môc ®Ých sö dông
s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n... nh»m ®-a ra nh÷ng s¶n phÈm phï hîp víi
tõng lo¹i thÞ tr-êng.
Th«ng th-êng khi møc sèng x· héi cßn thÊp, s¶n phÈm khan hiÕm th× yªu
cÇu cña ng-êi tiªu dïng ch-a cao, ng-êi ta ch-a quan t©m tíi chÊt l-îng s¶n
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phÈm. Nh-ng khi ®êi sèng x· héi ®-îc c¶i thiÖn th× ®ßi hái vÒ chÊt l-îng sn¶
phÈm sÏ n©ng cao, ngoµi tÝnh n¨ng sö dông cßn cã c¶ gi¸ trÞ thÈm mü. Ng-êi
tiªu dïng cã thÓ chÊp nhËn gi¸ cao ®Ó cã ®-îc nh÷ng s¶n phÈm -ng ý.
ChÝnh v× vËy, c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¶i s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt
l-îng ®¸p øng ®-îc nhu cÇu thÞ tr-êng. Lóc ®ã, viÖc n©ng cao chÊt l-îng s¶n
phÈm míi ®i ®óng h-íng.
- Tr×nh ®é tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ
Trong thêi ®¹i ngµy nay kh«ng cã sù tiÕn bé kinh tÕ, x· héi nµo l¹i kh«ng
g¾n liÒn víi tiÕn bé khoa hoa c«ng nghÖ trªn thÕ giíi. B¾t ®Çu tõ cuéc c¸ch
m¹ng khoa häc lÇn thø nhÊt, chñng lo¹i vµ chÊt l-îng s¶n phÈm kh«ng ngõng
thay ®æi víi tèc ®é t-¬ng ®èi nhanh. TiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ cã t¸c ®éng
nh- mét lùc ®Èy t¹o kh¶ n¨ng ®-a chÊt l-îng s¶n phÈm kh«ng ngõng t¨ng lªn.
Nhê kh¶ n¨ng to lín cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ ®· s¸ng chÕ ra nh÷ng s¶n
phÈm míi, t¹o ra vµ ®-a vµo s¶n xuÊt víi c«ng nghÖ míi cã c¸c chØ tiªu kinh
tÕ kü thuËt cao h¬n, thay thÕ nguyªn liÖu míi tèt h¬n vµ rÎ h¬n, h×nh thµnh
ph-¬ng ph¸p vµ ph-¬ng tiÖn kü thuËt qu¶n trÞ tiªn tiÕn gãp phÇn gi¶m chi phÝ
®ång thêi n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, rót ng¾n chu kú sèng s¶n phÈm, chu
kú s¶n xuÊt kinh doanh.
- C¬ chÕ qu¶n lý.
Kh¶ n¨ng c¶i tiÕn vµ n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm cña mçi doanh
nghiÖp phô thuéc rÊt chÆt chÏ vµo c¬ chÕ qu¶n lý cña mçi n-íc. C¬ chÕ qu¶n
lý võa lµ m«i tr-êng võa lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt t¸c ®éng ®Õn ph-¬ng h-íng, tèc
®é c¶i tiÕn vµ n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp. KÕ ho¹ch
ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ cho phÐp x¸c ®Þnh tr×nh ®é chÊt l-îng vµ møc ®é chÊt
l-îng tèi -u, x¸c ®Þnh c¬ cÊu mÆt hµng, x©y dùng chiÕn l-îc con ng-êi trong
tæ chøc phï hîp víi ®-êng lèi ph¸t triÓn chung.
HÖ thèng gi¸ c¶ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ s¶n
phÈm cña m×nh, doanh nghiÖp cã thÓ x©y dùng c¸c chiÕn l-îc c¹nh tranh vµ
t×m mäi c¸ch n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm mµ kh«ng sî bÞ chÌn Ðp vÒ gi¸.
ChÝnh s¸ch ®Çu t- quyÕt ®Þnh quy m« vµ h-íng ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Dùa
vµo ®ã c¸c nhµ s¶n xuÊt cã kÕ ho¹ch ®Çu t- cho c«ng nghÖ, huÊn luyÖn ®µo t¹o
®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l-îng s¶n phÈm.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ChÝnh s¸ch th-¬ng m¹i vÒ chÊt l-îng, tæ chøc hÖ thèng qu¶n lý chÊt
l-îng ®Òu cã nh÷ng vai trß nhÊt ®Þnh ®èi víi chÊt l-îng s¶n phÈm cña c¸c
doanh nghiÖp.
Tãm l¹i, th«ng qua c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n-íc t¹o
®iÒu kiÖn kÝch thÝch :
- TÝnh ®éc lËp, tù chñ s¸ng t¹o trong c¶i tiÕn chÊt l-îng s¶n phÈm ë c¸c
doanh nghiÖp.
- H×nh thµnh m«i tr-êng thuËn lîi cho viÖc huy ®éng c«ng nghÖ míi, tiÕp
thu øng dông nh÷ng ph-¬ng ph¸p qu¶n trÞ chÊt l-îng hiÖn ®¹i.
- Sù c¹nh tranh c«ng b»ng, lµnh m¹nh, xo¸ bá søc ú vµ t©m lý û l¹i,
kh«ng ngõng ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn hoµn thiÖn chÊt l-îng s¶n phÈm.
* Nhãm nh©n tè bªn trong.
- Lùc l-îng lao ®éng trong doanh nghiÖp.
§©y lµ nh©n tè cã ¶nh h-ëng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm. Cho
dï tr×nh ®é c«ng nghÖ cã hiÖn ®¹i ®Õn ®©u nh©n tè con ng-êi vÉn ®-îc coi lµ
nh©n tè c¨n b¶n nhÊt t¸c ®éng ®Õn chÊt l-îng c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n
phÈm vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô. Tr×nh ®é chuyªn m«n, tay nghÒ kinh nghiÖm,
ý thøc tr¸ch nhiÖm, tÝnh kû luËt, tinh thÇn hiÖp t¸c phèi hîp, kh¶ n¨ng thÝch
øng víi sù thay ®æi, n¾m b¾t th«ng tin cña mäi thµnh viªn trong doanh nghiÖp
t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm. Sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña
doanh nghiÖp tr-íc hÕt phô thuéc vµo chÊt l-îng cña tËp thÓ nh÷ng ng-êi lao
®éng mµ ®øng ®Çu lµ ng-êi l·nh ®¹o cña doanh nghiÖp.
Quan t©m ®Çu t- ph¸t triÓn vµ kh«ng ngõng n©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ
tr×nh ®é nguån nh©n lùc lµ nhiÖm vô quan träng trong qu¶n lý chÊt l-îng cña
c¸c doanh nghiÖp. §ã còng lµ con ®-êng quan träng nhÊt n©ng cao kh¶ n¨ng
c¹nh tranh vÒ chÊt l-îng cña mçi quèc gia.
- Kh¶ n¨ng vÒ c«ng nghÖ m¸y mãc thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp.
§èi víi mçi doanh nghiÖp, c«ng nghÖ lu«n lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬
b¶n cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm. Møc ®é chÊt l-îng s¶n
phÈm trong mçi doanh nghiÖp phô thuéc rÊta lín vµo tr×nh ®é hiÖn ®¹i, c¬ cÊu
®ång bé, t×nh h×nh b¶o d-ìng duy tr× kh¶ n¨ng lµm viÖc theo thêi gian cña
m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng doanh nghiÖp tù ®éng ho¸ cao,
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
d©y chuyÒn vµ tÝnh chÊt s¶n xuÊt hµng lo¹t. Tr×nh ®é c«ng nghÖ cña c·c doanh
nghiÖp kh«ng t¸ch rêi tr×nh ®é c«ng nghÖ trªn thÕ giíi. Muèn s¶n phÈm cã
chÊt l-îng ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng ®Æc biÖt lµ thÞ tr-êng quèc
tÕ mçi doanh nghiÖp cÇn cã chÝnh s¸ch c«ng nghÖ phï hîp cho phÐp sö dông
nh÷ng thµnh tùu khoa häc trªn thÕ giíi ®ång thêi khai th¸c tèt ®a nguån c«ng
nghÖ nh»m t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt l-îng cao víi chi phÝ hîp lý.
- VËt t-, nguyªn liÖu vµ hÖ thèng tæ chøc ®¶m b¶o vËt t- nguyªn liÖu cña
doanh nghiÖp.
Nguyªn vËt liÖu lµ yÕu tè tham gia trùc tiÕp cÊu thµnh nªn s¶n phÈm.
Nh÷ng ®Æc tÝnh cña nguyªn liÖu sÏ ®-îc ®-a vµo s¶n phÈm, v× vËy chÊt l-îng
cña nguyªn liÖu ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra.
Kh«ng thÓ cã chÊt l-îng s¶n phÈm cao tõ nh÷ng nguyªn liÖu cã chÊt l-îng
tåi. Chñng lo¹i, c¬ cÊu, tÝnh ®ång bé vµ chÊt l-îng nguyªn vËt liÖu cã ¶nh
h-ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l-îng s¶n phÈm.
Ngoµi ra, chÊt l-îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cßn phô thuéc rÊt lín
vµo viÖc thiÕt lËp hÖ thèng cung øng nguyªn vËt liÖu thÝch hîp trªn c¬ së t¹o
dùng mèi quan hÖ l©u dµi, hiÓu biÕt vµ t«n träng lÉn nhau gi÷a con ng-êi s¶n
xuÊt vµ ng-êi cung øng, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh
x¸c ®óng n¬i cÇn thiÕt.
- Tr×nh ®é tæ chøc qu¶n trÞ vµ tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
Tr×nh ®é qu¶n trÞ lnãi chung vµ tr×nh ®é qu¶n trÞ chÊt l-îng nãi riªng lµ
mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng gãp phÇn thóc ®Èy tèc ®é c¶i tiÕn, hoµn
thiÖn chÊt l-îng s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp. C¸c chuyªn gia qu¶n trÞ chÊt
l-îng ®ång t×nh cho r»ng trong thùc tÕ cã tíi 80% nh÷ng vÊn ®Ò vÒ chÊt l-îng
lµ do qu¶n trÞ chÊt l-îng g©y ra. V× vËy, nã ®Õn qu¶n trÞ chÊt l-îng ngµy nay
ng-êi ta cho r»ng tr-íc hÕt ®ã lµ chÊt l-îng cña qu¶n trÞ.
C¸c yÕu tè cña s¶n xuÊta nh- nguyªn liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ, d©y chuyÒn
s¶n xuÊt vµ ng-êi lao ®éng dï ë tr×nh ®é nµo nh-ng nÕu kh«ng ®-îc tæ chøc
mét c¸ch hîp lý t¹o ra sù phèi hîp ®ång bé nhÞp nhµng gi÷a c¸c kh©u, c¸c yÕu
tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× kh«ng thÓ t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt l-îng cao.
ThËm chÝ tr×nh ®é qu¶n lý tåi cßn lµm gi¶m chÊt l-îng s¶n phÈm, g©y l·ng phÝ
nguån lùc s¶n xuÊt dÉn ®Õn lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Tr×nh ®é tæ chøc qu¶n trÞ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc thÓ
hiÖn ë c¸c ph-¬ng ph¸p, c¸ch thøc qu¶n trÞ, thiÕt lý qu¶n trÞ, ®¹o ®øc kinh
doanh, ph-¬ng ph¸p qu¶n lý c«ng nghÖ. Mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc
tèt bé m¸y qu¶n trÞ kü thuËt vµ kiÓm tra chÊt l-îng, chó träng trµng bÞ c¸c
ph-¬ng tiÖn kiÓm tra kü thuËt gi¸m ®Þnh chÊt l-îng s¶n phÈm. Muèn cã chÊt
l-îng s¶n phÈm cao cÇn theo dâi kiÓm tra toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, gi¸m s¸t
viÖc thùc hiÖn c¸c quy tr×nh quy ph¹m kü thuËt ®Ó cã biÖn ph¸p kÞp thêi khi
ph¸t hiÖn ra c¸c sai sãt vµ xö lý ngay.
ChÊt l-îng s¶n phÈm cßn phô thuéc rÊt lín vµo c¬ cÊu vµ c¬ chÕ qu¶n trÞ
nhËn thøc, hiÓu biÕt vÒ chÊt l-îng vµ tr×nh ®é cña c¸n bé qu¶n trÞ, kh¶ n¨ng
x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c môc tiªu, chÝnh s¸ch chÊt l-îng vµ chØ ®¹o tæ chøc
thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch chÊt l-îng.
- V¨n ho¸ doanh nghiÖp.
ChÊt l-îng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng do ®ã kh«ng thÓ phã mÆc
cho c¸c nh©n viªn kiÓm tra chÊt l-îng s¶n phÈm. C¸c doanh nghiÖp ph¶i coi
chÊt l-îng lµ vÊn ®Ò thuéc tr¸ch nhiÖm cña toµn bé doanh nghiÖp.
2. Kh¸i niÖm, nhiÖm vô, chøc n¨ng cña qu¶n trÞ chÊt l-îng
a. Kh¸i niÖm
Còng gièng nh- kh¸i niÖm vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm, hiÖn nay cã rÊt nhiÒu
®Þnh nghÜa kh¸c nhau qu¶n trÞ chÊt l-îng. Tuy nhiªn, nh÷ng ®Þnh nghÜa nµy cã
nhiÒu ®iÓm t-¬ng ®ång vµ ph¶n ¸nh ®-îc b¶n chÊt cña qu¶n trÞ chÊt l-îng.
Quan niÖm chung nhÊt, kh¸ toµn diÖn vµ ®-îc chÊp nhËn réng r·i hiÖn
nay do Tæ chøc tiªu chuÈn chÊt l-îng thÕ giíi ®-a ra nh- sau: “Qu¶n trÞ chÊt
l-îng lµ mét tËp hîp nh÷ng ho¹t ®éng cña chøc n¨ng qu¶n trÞ chung nh»m x¸c
®Þnh chÝnh s¸ch chÊt l-îng, môc ®Ých, tr¸ch nhiÖm vµ thùc hiÖn chóng b»ng
ph-¬ng tiÖn nh- lËp kÕ ho¹ch, ®iÒu kiÓn chÊt l-îng, ®¶m b¶o chÊt l-îng vµ c¶i
tiÒn chÊt l-îng trong khu«n khæ mét hÖ thèng chÊt lîng”.
Cã thÓ hiÓu qu¶n trÞ chÊt l-îng lµ viÖc Ên ®Þnh môc tiªu, ®Ò ra nhiÖm vô
vµ t×m con ®-êng ®¹t tíi, gi¶i quyÕt nã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. Môc tiªu
cña qu¶n trÞ chÊt l-îng trong c¸c doanh nghiÖp lµ ®¶m b¶o chÊt l-îng s¶n
phÈm phï hîp víi nhu cÇu vµ chi phÝ tèi -u. §ã chÝnh lµ sù kÕt hîp gi÷a n©ng
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cao nh÷ng ®Æc tÝnh kinh tÕ, kü thuËt h÷u Ých cña s¶n phÈm ®ång thêi gi¶m
l·ng phÝ vµ khai th¸c mäi tiÒm n¨ng ®Ó më réng thÞ tr-êng.
b. B¶n chÊt
Thùc chÊt cña qu¶n trÞ chÊt l-îng lµ mét tËp hîp c¸c ho¹t ®éng cña chøc
n¨ng qu¶n trÞ nh- ho¹ch ®Þnh, tæ chøc, kiÓm vµ so¸t ®iÒu chØnh. §ã lµ mét
ho¹t ®éng tæng hîp vÒ kinh tÕ, kü thuËt vµ x· héi. ChØ khi nµo toµn bé c¸c yÕu
tè kinh tÕ, x· héi, c«ng nghÖ vµ tæ chøc ®-îc xem xÐt ®Çy ®ñ trong mèi quan
hÖ thèng nhÊt r»ng buéc víi nhau trong hÖ thèng chÊt l-îng míi cã c¬ së ®Ó
nãi r»ng chÊt l-îng s¶n phÈm sÏ ®-îc ®¶m b¶o.
Qu¶n trÞ chÊt l-îng ph¶i ®-îc thùc hiÖn th«ng qua mét c¬ chÕ nhÊt ®Þnh
bao gåm hÖ thèng c¸c chØ tiªu, tiªu chuÈn ®Æc tr-ng vÒ kinh tÕ kü thuËt biÓu
thÞ møc ®é tho¶ m·n vÒ nhu cÇu thÞ tr-îng, mét hÖ thèng tæ chøc ®iÒu kiÓn vÒ
hÖ thèng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn chÊt l-îng. ChÊt l-îng ®-îc duy
tr× ®¸nh gi¸ th«ng qua viÖc sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p thèng kª trong qu¶n trÞ
chÊt l-îng.
Quan niÖm hiÖn nay vÒ qu¶n trÞ chÊt l-îng cho r»ng vÊn ®Ò chÊt l-îng
s¶n phÈm ®-îc ®Æt ra vµ gi¶i quyÕt trong toµn bé hÖ thèng bao gåm tÊt c¶ c¸c
kh©u, c¸c qu¸ tr×nh tõ nghiªn cøu thiÕt kÕ ®Õn chÕ t¹o, ph©n phèi vµ tiªu dïng
s¶n phÈm. Qu¶n trÞ chÊt l-îng lµ mét qu¸ tr×nh liªn tôc mang tÝnh hÖ thèng thÓ
hiÖn sù g¾p bã chÆt chÏ gi÷a doanh nghiÖp víi m«i tr-êng bªn ngoµi.
c. NhiÖm vô qu¶n trÞ chÊt l-îng.
NhiÖm vô cña qu¶n trÞ chÊt l-îng lµ x©y dùng hÖ thèng ®¶m b¶o chÊt
l-îng trong c¸c doanh nghiÖp. Trong ®ã cã:
- NhiÖm vô ®Çu tiªn lµ: x¸c ®Þnh cho ®-îc yªu cÇu chÊt l-îng ph¶i ®¹t tíi
ë tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Tøc lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc sù thèng nhÊt gi÷a tho¶
m·n nhu cÇu vÒ thÞ tr-êng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn m«i tr-êng kinh doanh cô thÓ.
- NhiÖm vô thø hai lµ: quy tr× chÊt l-îng s¶n phÈm bao gåm toµn bé
nh÷ng biÖn ph¸p, ph-¬ng ph¸p nh»m ®¶m b¶o nh÷ng tiªu chuÈn ®· ®-îc quy
®Þnh trong hÖ thèng.
- NhiÖm vô thø ba lµ: c¶i tiÕn chÊt l-îng s¶n phÈm. NhiÖm vô nµy bao
gåm qu¸ tr×nh t×m kiÕm, ph¸t hiÖn, ®-a ra tiªu chuÈn míi cao h¬n hoÆc ®¸p
øng tèt h¬n nh÷ng ®ßi hái cña kh¸ch hµng. Trªn c¬ së ®¸nh gi¸, liªn tôc c¶i
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tiÕn nh÷ng quy ®Þnh, tiªu chuÈn cò ®Ó hoµn thiÖn l¹i, tiªu chuÈn ho¸ tiÕp khi
®ã chÊt l-îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp kh«ng ngõng ®-îc n©ng cao.
Qu¶n trÞ chÊt l-îng ph¶i ®-îc thùc hiÖn ë mäi cÊp, mäi kh©u, mäi qu¸
tr×nh. Nã võa cã ý nghÜa chiÕn l-îc vµ mang tÝnh t¸c nghiÖp. ë cÊp cao nhÊt
cña doanh nghiÖp thùc hiÖn qu¶n trÞ chÊt l-îng. CÊp ph©n x-ëng vµ c¸c bé
phËn thùc hiÖn qu¶n trÞ t¸c nghiÖp chÊt l-îng vµ ë tõng n¬i lµm viÖc mçi
ng-êi lao ®éng thùc hiÖn qu¸ tr×nh tù qu¶n trÞ chÊt l-îng. TÊt c¶ c¸c bé phËn,
c¸c cÊp ®Òu cã tr¸ch nhiÖm nghÜa vô, quyÒn h¹n vµ lîi Ých trong qu¶n trÞ chÊt
l-îng cña doanh nghiÖp.
d. C¸c chøc n¨ng qu¶n trÞ chÊt l-îng trong doanh nghiÖp.
* Ho¹ch ®Þnh chÊt l-îng
§©y lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn cña qu¶n trÞ chÊt l-îng. Ho¹ch ®Þnh chÊt l-îng
chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ sÏ gióp ®Þnh h-íng tèt c¸c ho¹t ®éng tiÕp theo v× tÊt c¶
chóng ®Òu phô thuéc vµo kÕ ho¹ch. §©y ®-îc coi lµ chøc n¨ng quan träng
nhÊt nhÊt lµ cÇn ®-îc -u tiªn hµng ®Çu hiÖn nay.
Ho¹ch ®Þnh chÊt l-îng lµ ho¹t ®éng x¸c ®Þnh môc tiªu, ph-¬ng tiÖn,
nguån lùc vµ biÖn ph¸p nh»m thùc hiÖn môc tiªu chÊt l-îng s¶n phÈm. Ho¹ch
®Þnh chÊt l-îng t¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n c¸c nguån
lùc vµ tiÒm n¨ng trong dµi h¹n gãp phÇn gi¶m chi phÝ cho chÊt l-îng; n©ng
cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, gióp cho c¸c c«ng ty chñ ®éng th©m nhËp vµ më
réng thÞ tr-êng ®ång thêi cßn t¹o ra ®-îc mét sù chuyÓn biÕn c¨n b¶n vÒ
ph-¬ng ph¸p qu¶n trÞ chÊt l-îng ë c¸c doanh nghiÖp.
Néi dung chñ yÕu cña ho¹ch ®Þnh chÊt l-îng s¶n phÈm míi bao gåm:
- X¸c lËp nh÷ng môc tiªu chÊt l-îng tæng qu¸t vµ chÝnh s¸ch chÊt l-îng.
- X¸c ®Þnh kh¸ch hµng.
- Ph¸t triÓn c¸c ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch
hµng.
- Ph¸t triÓn qu¸ tr×nh cã kh¶ n¨ng t¹o ra nh÷ng ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm.
- ChuyÓn giao c¸c kÕt qu¶ cña ho¹ch ®Þnh cho bé phËn t¸c nghiÖp.
* Tæ chøc thùc hiÖn.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thùc chÊt ®©y lµ mét qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn c¸c ho¹t ®éng t¸c nghiÖp
th«ng qua c¸c ho¹t ®éng, nh÷ng ph-¬ng tiÖn, kü thuËt, ph-¬ng ph¸p cô thÓ
nh»m ®¶m b¶o chÊt l-îng s¶n phÈm theo ®óng yªu cÇu kÕ ho¹ch. Tæ chøc
thùc hiÖn cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc biÕn c¸c kÕ ho¹ch chÊt l-îng thµnh
hiÖn thùc.
Môc ®Ých, yªu cÇu ®Æt ra víi c¸c ho¹t ®éng triÓn khai:
- §¶m b¶o r»ng mäi ng-êi cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch, nhËn
thøc mét c¸ch ®Çy ®ñ môc tiªu vµ sù cÇn thiÕt cña chóng.
- Gi¶i thÝch cho mäi ng-êi biÕt chÝnh x¸c c¸c nhiÖm vô, kÕ ho¹ch chÊt
l-îng cô thÓ cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn.
- Tæ chøc nh÷ng ch-¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ gi¸o dôc, cung cÊp nh÷ng kiÕn
thøc, kinh nghiÖm cÇn thiÕt ®èi víi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch.
- Cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c nguån lùc ë nh÷ng n¬i vµ lóc cÇn thiÕt kÓ c¶
nh÷ng ph-¬ng tiÖn kü thuËt dïng ®Ó kiÓm so¸t chÊt l-îng.
* KiÓm tra
KiÓm tra chÊt l-îng lµ ho¹t ®éng theo dâi, thu nhËp, ph¸t hiÖn vµ ®¸nh
gi¸ nh÷ng trôc trÆc, khuyÕt tËt cña qu¸ tr×nh cña s¶n phÈm vµ dÞch vô ®-îc
tiÕn hµnh trong mäi kh©u xuyªn suèt ®êi sèng cña s¶n phÈm.
Môc ®Ých kiÓm tra kh«ng chØ lµ tËp trung vµo viÖc ph¸t hiÖn c¸c s¶n
phÈm háng, lo¹i c¸i tèt ra khái c¸i xÊu mµ lµ ph¸t hiÖn nh÷ng trôc trÆc, khuyÕt
tËt ë mäi kh©u, mäi c«ng ®o¹n t×m kiÕm nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra trôc trÆc
khuyÕt tËt ®ã ®Ó t×m nh÷ng biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi.
Nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu cña kiÓm so¸t chÊt l-îng lµ:
- §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn chÊt l-îng vµ x¸c ®Þnh møc ®é chÊt l-îng
®¹t ®-îc trong thùc tÕ cña doanh nghiÖp.
- So s¸nh chÊt l-îng thùc tÕ víi kÕ ho¹ch ®Ó ph¸t hiÖn c¸c sai lÖch ®ã
trªn c¸c ph-¬ng diÖn vÒ kinh tÕ, kü thuËt, x· héi.
- Ph©n tÝch c¸c th«ng tin vÒ chÊt l-îng lµm c¬ së cho c¶i tiÕn vµ khuyÕn
khÝch c¶i tiÕn chÊt l-îng.
- TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng cÇn thiÕt nh»m kh¾c phôc nh÷ng sai lÖch, ®¶m
b¶o thùc hiÖn ®óng nh÷ng yªu cÇu ban ®Çu hoÆc thay ®æi theo dù kiÕn.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Th«ng th-êng hiÖn nay cã hai lo¹i kiÓm tra: kiÓm tra th-êng kú hµng
th¸ng hoÆc kiÓm tra ®Þnh kú vµ kiÓm tra cuèi kú cïng vµo cuèi n¨m kinh
doanh.
* Ho¹t ®éng ®iÒu chØnh vµ c¶i tiÕn.
Ho¹t ®éng ®iÒu chØnh nh»m lµm cho c¸c ho¹t ®éng cña hÖ thèng doanh
nghiÖp cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®-îc c¸c tiªu chuÈn chÊt l-îng ®Ò ra ®ång thêi
còng lµ ho¹t ®éng ®-a chÊt l-îng s¶n phÈm thÝch øng víi t×nh h×nh míi nh»m
gi¶m dÇn kho¶ng c¸ch gi÷a mong muèn cña kh¸ch hµng vµ thùc tÕ chÊt l-îng
®¹t ®-îc, tho¶ m·n nhu cÇu kh¸ch hµng ë møc cao h¬n.
C¸c b-íc c«ng viÖc chñ yÕu lµ:
- X¸c ®Þnh nh÷ng ®ßi hái cô thÓ vÒ c¶i tiÕn chÊt l-îng tõ ®ã x©y dùng c¸c
dù ¸n c¶i tiÕn chÊt l-îng.
- Cung cÊp c¸c nguån lùc cÇn thiÕt nh- tµi chÝnh, kü thuËt, lao ®éng.
- §éng viªn, ®µo t¹o vµ khuyÕn khÝch qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ dù ¸n c¶i
tiÕn chÊt l-îng.
Khi cÇn thiÕt cã thÓ ®iÒu ®Ønh môc tiªu chÊt l-îng. Thùc chÊt ®ã chÝnh lµ
qu¸ tr×nh c¶i tiÕn chÊt l-îng cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ m«i tr-êng kinh
doanh míi cña doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh c¶i tiÕn ®-îc thùc hiÖn theo c¸c b-íc
sau:
- Thay ®æi qu¸ tr×nh nh»m gi¶m quyÕt tËt
- Thùc hiÖn c«ng nghÖ míi
-Ph¸t triÓn s¶n phÈm míi, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
II. T×nh h×nh qu¶n lý chÊt l-îng vµ chÊt l-îng s¶n phÈm cña c¸c
doanh nghiÖp ViÖt Nam tõ 1986 ®Õn nay.
1. T×nh h×nh qu¶n lý chÊt l-îng.
Qu¶n lý chÊt l-îng lµ mét qu¸ tr×nh réng lín l©u dµi vµ liªn tôc. Tõ
1986 ®Õn nay qu¶n lý chÊt l-îng s¶n phÈm hµng ho¸ ë n-íc ta ®-îc t¸ch
thµnh hai tÇm qu¶n lý râ rÖt.
ë tÇm vÜ m« qu¸ tr×nh nµy ®-îc thùc hiÖn trªn c¬ së ph¸p lÖnh chÊt
l-îng hµng ho¸, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ c¸c th«ng t- h-íng dÉn cña Bé
Khoa Häc C«ng NghÖ Vµ M«i Tr-êng. C«ng t¸c qu¶n lý tiªu chuÈn chÊt
l-îng chñ yÕu do Tæng côc TC-§L-CL vµ c¸c bé phËn ë c¸c khu vùc vµ ®Þa
ph-¬ng trong toµn quèc ®¶m nhiÖm. Ngoµi ra cßn cã c¸c c¬ quan qu¶n lý thÞ
tr-êng vµ c¬ quan qu¶n lý chÊt l-îng ngµnh cïng phèi hîp qu¶n lý. Tõ ngµy 8
- 12 - 1995 ®Ó t¨ng c-êng tr¸ch nhiÖm cña c¸c ngµnh vµ nh»m n©ng cao hiÖu
qu¶ qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ chÊt l-îng hµng ho¸, ngoµi Bé Khoa Häc C«ng
NghÖ Vµ M«i Tr-êng lµ c¬ quan ®Çu mèi vÒ qu¶n lý chÊt l-îng hµng ho¸ cßn
cã mét sè bé chuyªn ngµnh kh¸c còng cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vÒ chÊt l-îng
hµng ho¸ nh- Bé c«ng nghiÖp, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, Bé
Thuû s¶n, Bé Y tÕ, Bé X©y dùng, Bé Giao th«ng vËn t¶i vµ Bé V¨n ho¸ Th«ng
tin.
Qu¶n lý Nhµ n-íc vÒ chÊt l-îng hµng ho¸ cho ®Õn nay ®· thùc hiÖn
®-îc nh÷ng néi dung sau:
- X©y dùng vµ ban hµnh tiªu chuÈn cho s¶n phÈm. TÝnh cho ®Õn n¨m
1999 th× ViÖt Nam ®· x©y dùng ®-îc 11 tiªu chuÈn chÊt l-îng s¶n phÈm
t-¬ng øng víi Bé ISO 9002.
- Tæ chøc ®¨ng ký chÊt l-îng hµng ho¸.
- Thanh tra viÖc kiÓm tra thùc hiÖn ®¨ng ký chÊt l-îng hµng ho¸.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
- KiÓm tra chÊt l-îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu.
- Chøng nhËn hµng ho¸ phï hîp tiªu chuÈn.
- Chøng nhËn hÖ thèng chÊt l-îng.
- Tæ chøc gi¶i th-ëng hµng ViÖt Nam ChÊt L-îng Cao.
Nh÷ng biÖn ph¸p qu¶n lý nµy ®· t¹o ra c¬ së ph¸p lý chung lµm cho
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng qu¶n lý
chÊt l-îng cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng ®i vµo nÒ nÕp . Khu«n khæ ®ã mét
mÆt t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp qu¶n lý chÊt
l-îng nghiªm tóc, s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh ®¸ng v-¬n lªn ®¹t hiÖu qu¶ kinh
tÕ cao, dÇn héi nhËp víi c¸c doanh nghiÖp khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §ång thêi
t¹o nªn søc Ðp buéc c¸c doanh nghiÖp qu¶n lý chÊt l-îng kÐm, s¶n xuÊt kinh
doanh kh«ng lµnh m¹nh, ph¶i thay ®æi c¸ch nghÜ c¸ch lµm, chñ ®éng n©ng cao
chÊt l-îng ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
KÕt qu¶ cã sù chuyÓn biÕn tèt trong c¸c doanh nghiÖp. Mét sè doanh
nghiÖp kh«ng thÓ thay ®æi c¸ch qu¶n lý tr× trÖ trong chÊt l-îng s¶n phÈm, s¶n
xuÊt kinh doanh kh«ng ph¸t triÓn ®· buéc ph¶i ®ãng cöa. Cßn l¹i nhiÒu doanh
nghiÖp ®· vËn ®éng b»ng c¸ch më réng liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c doanh
nghiÖp n-íc ngoµi. §æi míi c«ng nghÖ häc tËp c¸ch qu¶n lý míi vµ v-¬n lªn.
Kh«ng Ýt doanh nghiÖp ®· chñ ®éng ®µo t¹o nh©n lùc, ®æi míi c«ng nghÖ, t×m
kiÕm më réng thÞ tr-êng, thËm chÝ chuyÓn h-íng s¶n xuÊt kinh doanh, nè lùc
n©ng cao chÊt l-îng vµ ®· trô v÷ng, v-¬n lªn.
ë tÇm vi m«, trong nh÷ng n¨m ®æi míi võa qua c¸c doanh nghiÖp n-íc
ta ph¶i ®-¬ng ®Çu víi c¸c th¸ch thøc lín nh-: Cung lín h¬n cÇu. Hµng ngo¹i
nhËp trµn lan. ThÞ tr-êng trong vµ ngoµi n-íc yªu cÇu kh¾t khe vÒ chÊt l-îng
§ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ngµy cµng nhiÒu cho chÊt l-îng s¶n
phÈm hµng ho¸ cña m×nh. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n
trÞ chÊt l-îng ë c¸c doanh nghiÖp n-íc ta ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc
thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt chñ yÕu sau:
*Thay ®æi nhËn thøc vÒ vai trß vµ néi dung qu¶n lý chÊt l-îng.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
NÕu nh- tr-íc ®©y c¸c doanh nghiÖp ®ång nhÊt qu¶n trÞ chÊt l-îng víi
kiÓm tra chÊt l-îng vµ coi viÖc ®¶m b¶o, n©ng cao chÊt l-îng lµ tr¸ch nhiÖm
cña ng-êi s¶n xuÊt vµ ng-êi kiÓm tra chÊt l-îng, coi qu¶n lý chÊt l-îng lµ
c«ng viÖc cña bé phËn kiÓm tra chÊt l-îng s¶n phÈm, th× ngµy nay c¸c doanh
nghiÖp ®· hiÓu qu¶n trÞ chÊt l-îng ®Çy ®ñ h¬n. NhiÒu doanh nghiÖp s¶n xuÊt
®· coi qu¶n trÞ chÊt l-îng lµ tr¸ch nhiÖm cña mäi ng-êi, mäi tæ chøc trong
doanh nghiÖp. Qu¶n trÞ chÊt l-îng gåm tæng hîp c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, kü
thuËt, tæ chøc, x· héi v¨n ho¸ ®-îc tiÕn hµnh ®ång bé ë tÊt c¶ c¸c kh©u cña
chu tr×nh s¶n xuÊt vµ cung øng dÞch vô, tõ marketing, thiÕt kÕ, chÕ t¹o, s¶n
xuÊt, l¾p r¸p ®Õn sö dông, b¶o hµnh nh»m ®¶m b¶o vµ n©ng cao chÊt l-îng s¶n
phÈm, dÞch vô ®¸p øng tèt nhu cÇu kh¸ch hµng.
* X¸c ®Þnh ®óng vµi trß cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp ®èi víi qu¶n trÞ
chÊt l-îng. Ngµy nay nhiÒu doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· x¸c ®Þnh 80% ®Õn 90%
tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o n©ng cao chÊt l-îng lµ thuéc vÒ gi¸m ®èc. Bëi vËy qu¶n
trÞ chÊt l-îng trë thµnh tr¸ch nhiÖm cña mäi ng-êi, mäi bé phËn trong doanh
nghiÖp. NhËn thøc ®-îc ®iÒu nµy nhiÒu doanh nghiÖp ®· c¬ cÊu l¹i bé m¸y
qu¶n trÞ doanh nghiÖp vµ bé m¸y qu¶n trÞ chÊt l-îng theo m« h×nh gi¸m ®èc
trùc tiÕp n¾m vµ chØ ®¹o c«ng t¸c qu¶n trÞ chÊt l-îng. Ch¼ng h¹n ë XÝ nghiÖp
B¸nh møt kÑo Hµ Néi, gi¸m ®èc trùc tiÕp n¾m phßng kÕ ho¹ch, kü thuËt vµ
kiÓm tra chÊt l-îng. ë c«ng ty R-îu Vang, N-íc Gi¶i Kh¸t Th¨ng Long,
gi¸m ®èc n¾m vµ chØ ®¹o ban ¸p dông ISO 9000. H¬n 50 gi¸m ®èc vµ tæng
gi¸m ®èc tham gia th-êng xuyªn c©u l¹c bé chÊt l-îng. Cã gi¸m ®èc tù tay
viÕt chÝnh s¸ch chÊt l-îng vµ hå s¬ chÊt l-îng cho c«ng ty.
a.C¸c biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l-îng.
Trong qu¸ tr×nh ®æi míi qu¶n trÞ chÊt l-îng tuú tõng ®iÒu kiÖn vµ t×nh
h×nh cña m×nh c¸c doanh nghiÖp ®· triÓn khai nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu cña
qu¶n trÞ chÊt l-îng nh- sau.
*§æi míi c«ng nghÖ.
Tr×nh ®é c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ViÖt Nam hiÖn nay
cßn thua kÐm thÕ giíi 2 - 3 thÕ hÖ nªn ®æi míi c«ng nghÖ ®-îc coi lµ nÒn
t¶ng, lµ kh©u ®ét ph¸ trong hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o n©ng cao ch¸t
l-îng. Bëi v× kh«ng ®æi míi c«ng nghÖ th× kh«ng ®æi míi ®-îc thiÕt kÕ (s¶n
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
phÈm, c«ng nghÖ) vµ kh«ng thÓ n©ng cao ®-îc c¸c th«ng sè kinh tÕ - kü thuËt
cña s¶n phÈm.
* Tiªu chuÈn ho¸ s¶n phÈm
Tiªu chuÈn ho¸ lµ c¬ së ®¶m b¶o, n©ng cao vµ qu¶n trÞ chÊt l-îng. NhiÒu
doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· t¨ng c-êng vµ ®æi míi c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸ theo
h-íng x©y dùng vµ thùc hiÖn 3 lo¹i tiªu chuÈn chñ yÕu (hÖ thèng chØ tiªu, tiªu
chuÈn chÊt l-îng phï hîp víi tõng lo¹i s¶n phÈm, c¸c qui ®Þnh vÒ qui tr×nh,
qui ph¹m s¶n xuÊt; x¸c ®Þnh møc phÕ phÈm cho phÐp) vµ më réng, n©ng cao
tû träng c¸c tiªu chuÈn do doanh nghiÖp qu¶n lý.
* PhÊn ®Êu theo hÖ thèng qu¶n lý chÊt l-îng TQM, ISO 9000, HACCP.
NhiÒu doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng
xuÊt khÈu ®· tÝch cùc phÊn ®Êu ®Ó ®-îc c«ng nhËn ®¹t tiªu chuÈn ISO 9000.
NÕu n¨m 1990, ViÖt Nam míi b¾t ®Çu tuyªn truyÒn ¸p dông ISO 9000 vµ
kh«ng Ýt doanh nghiÖp ch-a hiÓu ISO 9000 lµ g× th× nay ISO 9000 ®· trë thµnh
môc tiªu phÊn ®Êu cña nhiÒu doanh nghiÖp. Sè l-îng c¸c doanh nghiÖp ®-îc
c«ng nhËn ®¹t tiªu chuÈn ISO 9000 t¨ng lªn kh«ng ngõng. N¨m 1997 chØ cã
vµi doanh nghiÖp, n¨m 1998 cã 28 doanh nghiÖp, n¨m 1999 cã 75 doanh
nghiÖp, cuèi n¨m 2001 cã trªn 500 doanh nghiªp ®-îc cÊp chøng nhËn ISO
9000. §èi t-îng ®-îc c«ng nhËn ISO 9000 më réng, tr-íc ®©y chØ cã xÝ
nghiÖp liªn doanh vµ xÝ nghiÖp cã 100% vèn ®Çu t- n-íc ngoµi ®-îc nhËn th×
ngµy nay ngoµi c¸c doanh nghiÖp kÓ trªn (60% n¨m 1999) cßn nhiÒu doanh
nghiÖp s¶n xuÊt (32%) vµ c¶ doanh nghiÖp t- nh©n (8%) còng ®-îc nhËn.
Mét sè doanh nghiÖp ®ang phÊn ®Êu thùc hiÖn hÖ thèng qu¶n lý chÊt
l-îng TQM vµ HACCP. HiÖn nay cã 2 doanh nghiÖp lµ c«ng ty Nhùa TiÒn
Phong H¶i Phßng vµ c«ng ty C¬ KhÝ X¨ng DÇu Thµnh Phè Hå ChÝ Minh ®ang
thùc hiÖn hÖ thèng qu¶n lý chÊt l-îng TQM. §Õn cuèi n¨m 1999, cã 18 doanh
nghiÖp thuéc ngµnh chÕ biÕn thñy s¶n ®· ®¹t tiªu chuÈn chÊt l-îng xuÊt khÈu
s¶n phÈm sang thÞ tr-êng Mü.
2. T×nh h×nh chÊt l-îng s¶n phÈm.
ChÊt l-îng hµng tiªu dïng ViÖt Nam mÊy n¨m qua ®· cã nhiÒu tiÕn bé
®¸ng kÓ. Nh÷ng tiÕn bé chÊt l-îng næi bËt ®-îc thÓ hiÖn ë khÝa c¹nh sau
* §a d¹ng, phong phó vÒ chñng lo¹i, kiÓu d¸ng.
20