Tài liệu Các yếu tố ảnh hưởng doanh thu tại công ty xổ số kiến thiết quảng trị

LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế “Các yếu tố ảnh hưởng doanh thu tại Công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị” là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi và chưa được công bố dưới bất cứ hình thức nào. Các số liệu và thông tin được nêu trong luận văn này đều có nguồn gốc rõ ràng, trung thực và được phép công bố, tôi xin cam đoan các thông tin trích dẫn trong luận văn được chỉ rỏ Ế nguồn gốc. TÊ ́H U Tác giả luận văn Đ A ̣I H O ̣C K IN H Nguyễn Hồ Phúc i LỜI CẢM ƠN Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế “Các yếu tố ảnh hưởng doanh thu tại Công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị” là thành quả thu được sau gần 2 năm nghiên cứu tại lớp cao học chuyên ngành Quản trị kinh doanh tại trường Đại học kinh tế Huế. Trong quá trình nghiên cứu và viết luận văn, tôi đã được sự quan tâm, hướng dẫn giúp đỡ của Ban giám đốc, Lãnh đạo các phòng chuyên môn, cán bộ Công ty và Ế trường Đại học Kinh tế Huế. U Trước hết tôi xin gửi lời cám ơn đến PGS.TS Nguyễn Khắc Hoàn, người đã ́H trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình cho tôi trong thời gian học tập, nghiên cứu để tôi hoàn thành tốt luận văn này. Đồng thời tôi cũng xin gửi lời cám ơn sâu sắc đến TÊ toàn thể các giảng viên lớp Cao học K14E QTKD đã truyền đạt kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập tại trường. Bên cạnh đó, tôi cũng xin gửi lời cám ơn đến IN lợi để tôi hoàn thành luận văn này. H Ban lãnh đạo và cán bộ Công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị đã tạo điều kiện thuận K Cuối cùng, tôi xin được gửi lời cám ơn đến các bạn bè và người thân đã tạo ̣C điều kiện giúp đỡ tôi trong công tác cũng như trong học tập để tôi có thể nghiên cứu O thành công đề tài này. Đ A ̣I H Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất đến tất cả mọi người! Huế, tháng 6 năm 2015 Tác giả luận văn Nguyễn Hồ Phúc ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN Họ và tên học viên: NGUYỄN HỒ PHÚC Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh - Niên khóa: 2013 - 2015 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN KHẮC HOÀN Tên đề tài: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG DOANH THU TẠI CÔNG TY XỔ SỐ KIẾN THIẾT QUẢNG TRỊ Ế 1. Tính cấp thiết của đề tài U Công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị là Công ty 100% vốn nhà nước, kinh ́H doanh ngành hàng đặc thù có điều kiện, lãi, lỗ được quyết định chủ yếu bởi chi phí TÊ trả thưởng. Cơ cấu trả thưởng được xây dựng cho các bộ vé là 50% doanh thu phát hành. H Khi tỷ lệ tiêu thụ đạt 100%, với cơ cấu trả thưởng là 50%, các khoản phí khác được IN xác định từ đầu thì hoạt động của công ty luôn có lợi nhuận. Tuy nhiên do tỷ lệ tiêu thụ hiện nay của công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị chỉ đạt từ 10 đến 15% dẫn đến K lỗ trả thưởng là nguy cơ thường trực và việc mất vốn là điều khó tránh. ̣C Những năm gần đây, tỷ lệ tiêu thụ của công ty ngày càng giảm dẫn đến hiệu ̣I H năm trước đây. O quả kinh doanh thấp, thu nhập của người lao động ngày càng sụt giảm so với các Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu, đề ra giải pháp cải thiện Đ A tình hình doanh thu tại công ty XSKT Quảng Trị là vấn đề cấp thiết hiện nay. 2. Phương pháp nghiên cứu Sử dụng các phương pháp so sánh, phân tích thống kê mô tả, hạch toán kinh tế để phân tích, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu tại Công ty XSKT Quảng Trị. 3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp của đề tài: Đề tài đã đánh giá tổng quát các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu tại công ty XSKT Quảng Trị, chỉ ra các điểm mạnh, điểm yếu để có các giải pháp phù hợp nhằm phát triển doanh thu iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Bình Định - BKQN Biết kết quả ngay - D.Thu Doanh thu - Đ.Nẵng Đà Nẵng - Đ.Lăk Đăk Lăk - Đ.Nông Đăk Nông - G.Lai Gia Lai - XSKT Xổ số kiến thiết - KTTT Kiến thiết truyền thống - K.Tum Kon Tum - K.Hòa Khánh Hòa - N.Thuận Ninh Thuận - P.Yên Phú Yên - Q.Trị Quảng Trị - Q.Bình Quảng Bình ́H TÊ H IN K - Q.Nam Quảng Nam Quảng Ngãi O ̣C - Q.Ngãi ̣I H - VPĐD Văn phòng đại diện Thừa Thiên Huế Đ A - TT.Huế U Ế - B.Định iv DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1 Lịch phát hành vé Xổ số kiến thiết truyền thống các công ty trong khu vực(hiện nay): ........................................................................................................... 15 Bảng 1.2 Doanh số phát hành tại thị trường các tỉnh trong khu vực(hiện nay) ........ 16 Bảng 1.3 Doanh thu tiêu thụ các công ty trong khu vực(hiện nay) .......................... 18 Bảng 2.1 Nguồn nhân lực của công ty XSKT Quảng Trị ......................................... 31 Bảng 2.2 Tình hình doanh thu của Công ty từ năm 2010 đến năm 2014 ................. 35 Ế Bảng 2.3 Quy mô, cơ cấu và biến động doanh thu của công ty từ năm 2010 đến năm U 2014........................................................................................................................... 39 ́H Bảng 2.4 Quy mô, cơ cấu doanh thu các VPĐD từ năm 2010 đến năm 2014.......... 50 Bảng 2.5 Quy mô, cơ cấu doanh thu theo tháng từ năm 2010 đến năm 2014 .......... 53 TÊ Bảng 2.6 Tình hình doanh thu, lợi nhuận của công ty từ năm 2010 đến năm 2014 . 57 Bảng 2.7 Doanh thu các vùng thị trường năm 2014 ................................................. 74 Đ A ̣I H O ̣C K IN H Bảng 2.8 Doanh thu các công ty từ năm 2010 đến năm 2014 .................................. 79 v DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ VÀ HÌNH VẼ Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý kinh doanh của công ty ............................ 26 Hình 2.2 biểu đồ doanh thu của công ty từ năm 2010 đến 2014 .............................. 37 Hình 2.3 biểu đồ thị phần của công ty từ năm 2010 đến 2014 ................................. 38 Hình 2.4 Sơ đồ doanh thu bình quân kỳ các năm từ 2010 đến năm 2014 ................ 52 Hình 2.5 Sơ đồ các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến doanh thu ............................ 58 Ế Hình 2.6 Biểu đồ doanh thu các kỳ phát hành tháng 7 năm 2011 ............................ 60 U Hình 2.7 Biểu đồ doanh thu các kỳ phát hành tháng 8 năm 2011 ............................ 62 ́H Hình 2.8 Biểu đồ doanh thu các kỳ phát hành tháng 9 năm 2011 ............................ 63 Hình 2.9 Biểu đồ doanh thu tiêu thụ năm 2011 và năm 2012 .................................. 67 TÊ Hình 2.10 Sơ đồ kênh phân phối 2 cấp ……. ........................................................ 68 Hình 2.11 Sơ đồ kênh phân phối 3 cấp …….. ........................................................ 70 Đ A ̣I H O ̣C K IN H Hình 2.12 Sơ đồ các yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến doanh thu.............................. 80 vi MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i LỜI CÁM ƠN ............................................................................................................. ii TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ ................................ iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................... iv DANH MỤC BẢNG BIỂU ........................................................................................ v DANH MỤC SƠ ĐỒ HÌNH VẼ ............................................................................... vi Ế PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................... 1 U CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU .................................... 4 ́H 1.1. TỔNG QUAN VỀ XỔ SỐ................................................................................... 4 1.1.1. Khái niệm về xổ số......................................................................................... 4 TÊ 1.1.2. Bản chất của xổ số.......................................................................................... 4 1.1.3. Phân loại xổ số ............................................................................................... 5 H 1.1.3.1 Loại hình mở thưởng trước ....................................................................... 5 IN 1.1.3.2 Loại hình mở thưởng sau .......................................................................... 5 K 1.1.4. Đặc tính của nhà tổ chức và người chơi xổ số ............................................... 6 1.1.4.1 Đối với nhà tổ chức .................................................................................. 6 O ̣C 1.1.4.2 Đối với người chới xổ số........................................................................... 6 ̣I H 1.1.5. Tác động kinh tế - xã hội của xổ số ............................................................... 7 1.1.5.1 Tác động tích cực ...................................................................................... 7 Đ A 1.1.5.2 Tác động tiêu cực ...................................................................................... 8 1.1.6. Xu hướng phát triển của ngành xổ số ............................................................ 8 1.2 TỔNG QUAN VỀ DOANH THU XỔ SỐ ......................................................... 10 1.2.1 Khái niệm về doanh thu ................................................................................ 10 1.2.2 Tổng quan về doanh thu xổ số ...................................................................... 11 1.2.3 Tổng quan về các nguồn thu của hoạt động xổ số ........................................ 11 1.2.4 Nguyên tắc ghi nhận doanh thu..................................................................... 12 1.2.5 Đặc điểm của kinh doanh xổ số .................................................................... 12 1.2.6 Các chỉ tiêu đánh giá doanh thu .................................................................... 13 vii 1.3. TỔNG QUAN VỀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG DOANH THU XỔ SỐ...... 13 1.3.1. Khái quát về thị trường xổ số khu vực miền Trung – Tây nguyên .............. 13 1.3.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu xổ số .................................................. 18 1.3.2.1 Các yếu tố khách quan: ............................................................................. 18 1.3.2.2 Các yếu tố chủ quan : ................................................................................. 20 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG DOANH THU VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN DOANH THU XỔ SỐ ................................................................... 22 Ế 2.1 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY TNHH MTV U XỔ SỐ KIẾN THIẾT QUẢNG TRỊ......................................................................... 22 ́H 2.1.1. Quá trình phát triển của Ngành xổ số Việt Nam.......................................... 22 2.1.2. Quá trình hình thành và phát triển Công ty TNHH MTV xổ số kiến thiết TÊ Quảng Trị ................................................................................................ ……..…..23 2.2 TÌNH HÌNH DOANH THU TẠI CÔNG TY TỪ NĂM 2010 ĐẾN 2014......... 32 H 2.2.1 Quy mô, cơ cấu và biến động doanh thu các công ty phát hành ngày thứ năm IN từ năm 2010 đến năm 2014 ....................................................................................... 32 K 2.2.2 Quy mô, cơ cấu và biến động doanh thu của công ty từ năm 2010 đến năm 2014........................................................................................................................... 36 O ̣C 2.2.3 Quy mô, cơ cấu và biến động doanh thu theo địa bàn từ năm 2010 đến năm ̣I H 2014........................................................................................................................... 40 2.2.4 Quy mô, cơ cấu và biến động doanh thu theo tháng từ năm 2010 đến năm Đ A 2014........................................................................................................................... 51 2.3 TÌNH HÌNH CHI PHÍ, LỢI NHUẬN CỦA CÔNG TY TỪ NĂM 2010 ĐẾN 2014........................................................................................................................... 54 2.3 1 Về chi phí ...................................................................................................... 54 2.3.2 Về lợi nhuận .................................................................................................. 55 2.4 PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG DOANH THU TẠI CÔNG TY TỪ NĂM 2010 ĐẾN 2014. ............................................................................................. 58 2.4.1 Các yếu tố khách quan: ................................................................................ 58 2.4.1.1 Yếu tố chính sách quản lý : ..................................................................... 58 viii 2.4.1.2 Yếu tố khách hàng................................................................................... 67 2.4.1.3 Đối thủ cạnh tranh................................................................................... 74 2.4.1.4 Sự lựa chọn kết quả xổ số kiến thiết cho xổ số lô tô............................... 77 2.4.1.5 Lịch quay số mở thưởng ......................................................................... 78 2.4.2 Các yếu tố chủ quan : ..................................................................................... 80 2.4.2.1 Khả năng về tài chính............................................................................... 80 2.4.2.2 Nhân lực .................................................................................................. 82 Ế 2.4.2.3 Chế độ tiền lương ..................................................................................... 83 U 2.5 ĐÁNH GIÁ CÁC KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC, NHỮNG HẠN CHẾ, TỒN TẠI VÀ ́H NGUYÊN NHÂN ..................................................................................................... 84 2.5.1. Những kết quả đạt được ................................................................................84 TÊ 2.5.2. Những hạn chế tồn tại và nguyên nhân........................................................ 85 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO DOANH THU TẠI CÔNG TY XỔ SỐ H KIẾN THIẾT QUẢNG TRỊ ................................................................................... 86 IN 3.1 ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH CHUNG THỜI GIAN TỚI ....................................... 86 K 3.1.1 Thuận lợi ....................................................................................................... 86 3.1.2 Khó khăn ....................................................................................................... 86 O ̣C 3.2 CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN THỜI GIAN TỚI ............................................... 87 ̣I H 3.2.1 Mục tiêu chiến lược....................................................................................... 87 3.2.2 Định hướng phát triển ................................................................................... 88 Đ A 3.2.3 Các chỉ tiêu cơ bản phấn đấu thực hiện ........................................................ 88 3.3 GIẢI PHÁP ......................................................................................................... 89 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................... 92 PHỤ LỤC.................................................................................................................. 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... 98 BIÊN BẢN HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN NHẪN XÉT CỦA PHẢN BIỆN 1 VÀ 2 BẢN GIẢI TRÌNH CHÍNH SỬA XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN ix PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị là Công ty 100% vốn nhà nước, kinh doanh ngành hàng đặc thù có điều kiện, lãi, lỗ được quyết định chủ yếu bởi chi phí trả thưởng. Cơ cấu trả thưởng được xây dựng cho các bộ vé là 50% doanh thu phát hành. Khi tỷ lệ tiêu thụ đạt 100%, với cơ cấu trả thưởng là 50% theo quy định của Bộ Tài Ế chính, các khoản phí khác được xác định từ đầu thì hoạt động của công ty luôn có U lợi nhuận, an toàn vốn là tuyệt đối. Tuy nhiên do tỷ lệ tiêu thụ hiện nay của các ́H Công ty trong khu vực miền Trung – Tây Nguyên là rất thấp, chỉ vào khoảng từ 10% đến 32 % số lượng vé phát hành, riêng công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị chỉ TÊ đạt từ 10 đến 15% dẫn đến lỗ trả thưởng là nguy cơ thường trực và việc mất vốn là điều khó tránh. H Những năm gần đây, tỷ lệ tiêu thụ của công ty ngày càng giảm, dẫn đến hiệu IN quả kinh doanh thấp, thu nhập của người lao động đang có xu hướng năm sau thấp K hơn năm trước. Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu, đề ra giải pháp cải thiện O ̣C tình hình doanh thu tại công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị là vấn đề cấp thiết hiện ̣I H nay. 2. Mục tiêu nghiên cứu Đ A 2.1 Mục tiêu chung Trên cơ sở nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu, từ đó đề ra các giải pháp phát triển doanh thu. 2.2 Mục tiêu cụ thể: - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về doanh thu và doanh thu Xổ số kiến thiết; - Đánh giá thực trạng doanh thu và các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu tại công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị; - Đề ra các giải pháp tăng doanh thu cho công ty trong thời gian tới. 1 3. Đối tượng, phạm vi và địa điểm nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Doanh thu và các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu tại công ty Xổ số kiến thiết Quảng Trị - Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu tại công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị từ năm 2010-2014. - Địa điểm nghiên cứu: Tại công ty xổ số kiến thiết Quảng Trị. 4. Phương pháp nghiên cứu Ế * Thu thập số liệu: U - Từ nguồn số liệu thống kê tại Công ty XSKT Quảng Trị; ́H - Từ các báo cáo tổng kết quý, năm của khối xổ số miền Trung, của Ban xổ TÊ số - Bộ Tài chính; - Các quy định về hoạt động xổ số của Bộ Tài Chính và các cơ quan chức H năng; chức liên quan khác. K * Tổng hợp phân tích IN - Từ số liệu báo cáo tình hình kinh tế, chính trị, xã hội của Chính phủ, các tổ ̣C - Thu thập số liệu doanh thu các năm từ 2010-2014; O - Phân tích tình hình doanh thu các năm từ 2010-2014; ̣I H - Phân tích biến động thị phần của các văn phòng; - Phân tích biến động tỷ trọng doanh thu của các văn phòng trong tổng thể Đ A Công ty; - Phân tích biến động tỷ trọng doanh thu của Công ty so với tổng thể doanh thu toàn thị trường; - Thống kê, đánh giá, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu. * Công cụ đánh giá, phân tích - Xử lý số liệu bằng phần mềm Excel; - Sử dụng phương pháp so sánh để phân tích và đánh giá mức độ tăng giảm của các chỉ số; - Sử dụng các loại biểu đồ để phân tích. 2 5. Kết cấu của đề tài Ngoài lời mở đầu và kết luận – kiến nghị, nội dung của Luận văn được thể hiện trong 3 chương chính sau đây: - Chương 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu; - Chương 2: Thực trạng về doanh thu và các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu xổ số; - Chương 3: Giải pháp phát triển doanh thu tại Công ty TNHH MTV XSKT Đ A ̣I H O ̣C K IN H TÊ ́H U Ế Quảng Trị 3 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1. TỔNG QUAN VỀ XỔ SỐ 1.1.1. Khái niệm về xổ số Xổ số ra đời từ rất lâu và có mặt trên toàn thế giới, do đó có rất nhiều quan niệm khác nhau về xổ số. Ế Tùy theo mỗi quốc gia, xổ số được quan niệm như sau: U - Theo quan niệm của người Úc, “xổ số là hoạt động vui chơi ăn tiền”; ́H - Thụy Sĩ thì cho rằng, “xổ số là một hình thức rút thưởng theo vận may, với mục đích dành lấy tiền thưởng hoặc một quyền lợi nào đó”; TÊ - Bộ dân chánh Trung Quốc quan niệm, “xổ số là một hình thức phát hành có mệnh giá và trong đó có in số, hình thù mà người mua có thưởng hoặc không có H thưởng”; IN - Việt Nam cho rằng, xổ số là “các sự kiện có kết quả ngẫu nhiên”. K Từ đó, có thể hiểu rằng: Xổ số là các hoạt động vui chơi giải trí theo vận may và mang tính xác suất để nhận các giải thưởng. O ̣C 1.1.2. Bản chất của xổ số thế giới: ̣I H Bản chất của xổ số cũng được nhìn nhận dưới nhiều góc độ khác nhau trên Đ A - Đối với người Pháp, “xổ số là các trò chơi ngẫu nhiên, đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí của dân chúng đồng thời tạo nguồn thu cho ngân sách”; - Người Úc thì cho rằng, “xổ số là hoạt động vui chơi ăn tiền, là một thực trạng xã hội. Nhà nước nhận trách nhiệm đứng ra tổ chức cho người dân vui chơi theo đúng luật pháp, nhằm đảm bảo quyền lợi của người vui chơi, đồng thời qua đó thu tiền để sử dụng cho những công việc lợi ích chung toàn xã hội”; - Việt Nam cho rằng, xổ số “là công cụ tài chính của Nhà nước để điều tiết, phân phối lại thu nhập quốc dân, khai thác thêm nguồn thu cho ngân sách”. 4 Như vậy, bản chất của xổ số có thể được hiểu: là hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp dựa trên các hoạt động vui chơi giải trí theo vận may, khai thác thêm nguồn thu cho ngân sách Nhà nước để đầu tư cho các công trình phúc lợi, y tế, giáo dục và các hoạt động từ thiện... 1.1.3. Phân loại xổ số Tùy theo đặc điểm, bản chất của các loại hình xổ số đang tồn tại phổ biến trên thị trường hiện nay, người ta phân loại các loại hình xổ số như sau: Ế 1.1.3.1. Loại hình mở thưởng trước U - Xổ số cào BKQN(biết kết quả ngay): Là loại hình xổ số mở thưởng trước ́H bằng phần mềm phân bổ ngẫu nhiên các giải thưởng. Kết quả trúng thưởng được in sẵn trên tờ vé và được phủ kín. Sau khi mua vé, người mua thực hiện gạt bỏ lớp phủ TÊ trên bề mặt vé ở nơi quy định để biết được kết quả trúng thưởng hoặc không trúng thưởng. H - Xổ số bóc BKQN: Là loại hình xổ số quay số mở thưởng trước. Sau khi IN mua vé, người mua thực hiện bóc, xé hoặc bằng các hình thức khác để mở tờ vé, đối K chiếu giữa các số in sẵn trên tờ vé với bảng kết quả xổ số do Công ty XSKT(Xổ số kiến thiết) thông báo để biết được kết quả trúng thưởng hoặc không trúng thưởng. O ̣C 1.1.3.2. Loại hình mở thưởng sau. ̣I H - Xổ số kiến thiết truyền thống: Là loại hình xổ số có in sẵn trước giá vé; các chữ số, chữ cái để khách hàng lựa chọn tham gia dự thưởng. Số lượng các chữ số, Đ A chữ cái được giới hạn trong phạm vi vé số phát hành và việc xác định kết quả trúng thưởng được thực hiện sau thời điểm phát hành vé số. - Xổ số tự chọn: Là loại hình xổ số mà người chơi được quyền lựa chọn trước các con số, ký hiệu để tham gia dự thưởng. Xổ số tự chọn có các loại sau: + Xổ số lô tô thủ công: Là loại hình xổ số mà người mua được quyền lựa chọn các chữ số, chữ cái mà mình ưa thích để tham gia dự thưởng và việc xác định kết quả trúng thưởng được thực hiện sau thời điểm phát hành vé xổ số; + Xổ số tự chọn điện toán: Là loại hình xổ số được phát hành thông qua thiết 5 bị điện tử đầu cuối, điện thoại cố định, điện thoại di động hoặc internet, cho phép người tham gia dự thưởng thực hiện lựa chọn một tập hợp các con số để tham gia dự thưởng theo thể lệ tham gia dự thưởng đối với từng loại hình sản phẩm do công ty xổ số điện toán công bố. 1.1.4. Đặc tính của nhà tổ chức và người chơi xổ số 1.1.4.1. Đối với nhà tổ chức - Cơ cấu giải thưởng được nhà nước quy định theo nguyên tắc an toàn cho Ế nhà tổ chức: Đối với bất kỳ trò chơi xổ số nào, giải thưởng là yếu tố hấp dẫn người U chơi, cơ cấu giải thưởng càng cao càng hấp dẫn người chơi. Để hạn chế nhà tổ chức ́H nâng cao giải thưởng để thu hút người chơi, từ đó dẫn đến các rủi ro cho nhà tổ chức, Nhà nước quy định mức tối đa về tỷ lệ trả thưởng. TÊ - Các doanh nghiệp kinh doanh xổ số chỉ được phép tối đa hóa lợi nhuận trong phạm vi cho phép: Khác với các doanh nghiệp khác, trong lĩnh vực xổ số Nhà H nước kiểm soát chặt chẽ và hạn chế về quy mô hoạt động, hạn chế về quảng cáo, IN khống chế về tỷ lệ trả thưởng và mức thuế suất nên lợi nhuận tối đa được định trước K (lợi nhuận định mức). - Nhà tổ chức phải tuân thủ các điều kiện theo quy định của pháp luật: Hoạt O ̣C động kinh doanh xổ số là một ngành cung cấp dịch vụ giải trí đặc biệt nên nhà tổ ̣I H chức phải tuân thủ những điều kiện khắt khe hơn so với các ngành nghề khác, đó là những điều kiện liên quan đến: phương thức tổ chức hoạt động, cơ chế giám sát, Đ A tiêu chuẩn thiết bị, cơ chế trả thưởng, phân phối lợi nhuận… 1.1.4.2. Đối với người chơi xổ số - Đặc tính nổi bật nhất của người chơi xổ số là sự kỳ vọng vào giải thưởng, giải thưởng là một trong những nguyên nhân chủ yếu hấp dẫn người chơi. Các trò chơi dể trúng thưởng, giải thưởng càng cao thì càng thu hút người chơi. Chính vì thế, người chơi dù tham gia bất kỳ loại hình xổ số nào thì “mục đích của họ là muốn trúng thưởng và trúng các giải thưởng lớn”. - Ham mê là một đặc tính của con người, các trò chơi xổ số luôn có sự hấp dẫn trong mỗi loại hình, đó là sự hấp dẫn về mặt giải thưởng, về phương thức tham 6 gia và cả sự kích thích trí tò mò, mong muốn khám phá của người chơi… Tất cả những điều này đã đem lại cho người chơi sự đam mê và rất dễ trở thành nhu cầu hàng ngày trong cuộc sống của một số đối tượng trong xã hội. Do đó, “sự ham mê là một đặc tính cơ bản của người chơi xổ số”. - Đối tượng tham gia các trò chơi xổ số cũng được pháp luật quy định rõ ràng và có tính chất bắt buộc tuân thủ để hạn chế các tác động tiêu cực đến gia đình và xã hội. Những điều kiện để khống chế người tham gia các trò chơi xổ số thông Ế thường dựa trên năng lực hành vi pháp luật. Cụ thể, “những người chơi xổ số phải U thỏa mãn điều kiện về năng lực hành vi pháp luật”. ́H 1.1.5. Tác động kinh tế - xã hội của xổ số 1.1.5.1. Tác động tích cực TÊ - Nhu cầu giải trí bằng các trò chơi xổ số đã có từ lâu đời và nó là một thực tế tồn tại ở mọi quốc gia. Thực tế cho thấy, cho dù pháp luật của các nước có quy H định cấm tổ chức các trò chơi may rủi thì các hoạt động này vẫn cứ lén lút diễn ra IN dưới nhiều hình thức khác nhau. Chính vì vậy, việc Nhà nước cho phép tổ chức các K hoạt động xổ số hợp pháp sẽ “góp phần đáp ứng nhu cầu giải trí lành mạnh của một bộ phận dân cư, từ đó hạn chế tình trạng cờ bạc bất hợp pháp gây nên các tác động O ̣C xấu về kinh tế và xã hội”. ̣I H - Nguồn thu từ hoạt động kinh doanh xổ số chủ yếu được hình thành từ các loại thuế hoặc lợi nhuận còn lại. Khoản thu thu này chủ yếu sử dụng cho các mục Đ A đích phát triển cơ sở hạ tầng về y tế, giáo dục và nhân đạo, từ thiện... do đó, “hoạt động xổ số tham gia đóng góp vào nguồn thu của ngân sách; bổ sung thêm nguồn lực tài chính cho các mục tiêu phát triển cơ sở hạ tầng về y tế, giáo dục, nhân đạo và từ thiện...”. - Để tổ chức các trò chơi xổ số, nhà tổ chức cần có mạng lưới thông tin, truyền thông, giao dịch thanh toán, vận chuyển sản phẩm… nhằm phục vụ cho công tác tổ chức và quản lý hoạt động. Chính vì thế “hoạt động kinh doanh xổ số có tác động gián tiếp đến sự phát triển của các ngành kinh doanh khác”. - Hoạt động kinh doanh xổ số cần có một nguồn nhân lực nhất định. Các loại 7 hình xổ số truyền thống thường sử dụng nhiều lao động. Người lao động trong lĩnh vực này phần lớn nằm ở khâu phân phối nên không đòi hỏi có trình độ học vấn cao. Chính vì vậy, “xổ số là một trong những ngành giải quyết việc làm cho các nhóm đối tượng khó tìm việc làm trong xã hội”. 1.1.5.2. Tác động tiêu cực - Về dài hạn nhà tổ chức các trò chơi xổ số luôn luôn có lợi nhuận và người chơi là đối tượng nắm phần bất lợi. Do đó, người chơi càng đam mê, càng chơi lâu Ế dài thì khả năng bị thua lỗ là rất lớn. Tong thực tế cuộc sống đã có nhiều trường hợp U do đam mê quá mức, không kiểm soát được hành vi dẫn đến những thiệt hại kinh tế ́H không nhỏ cho chính bản thân và gia đình. Chính vì thế trong hệ thống pháp luật của Nhà nước thường có những quy định kiềm chế người tham gia nhằm hạn chế TÊ tình trạng trên, tuy nhiên việc quản lý này là rất khó. Do đó, “xổ số có thể làm ảnh hưởng đến khả năng cân đối tài chính của người chơi”. H - Sự ham mê thái quá của người chơi thường gây thiệt hại về kinh tế cho bản IN thân và gia đình. Bản thân người chơi nếu rơi vào cảnh túng quẫn, nợ nần,… họ rất K có thể có những hành động tiêu cực gây hại cho bản thân, gia đình và xã hội như: trộm cướp, lừa đảo, tham ô,... đó là các hành vi suy thoái đạo đức thường thấy ở O ̣C những đối tượng đam mê quá mức các trò chơi may rủi mà xã hội đang lên án. Do ̣I H đó, “xổ số đang bị nhìn nhận là nguyên nhân phát sinh các thói hư tật xấu, tệ nạn trong xã hội”. Đ A - Theo thống kê, nguồn thu cho ngân sách từ hoạt động xổ số là rất đáng kể nhưng xã hội cũng phải gánh chịu nhiều hậu quả phát sinh từ hoạt động này. Để giải quyết những hậu quả này, Chính phủ và các tổ chức xã hội phải đứng ra thực hiện một số trách nhiệm xã hội đối với những hậu quả đó. Các nhà nghiên cứu cho rằng: “Chi phí khắc phục hậu quả phát sinh từ hoạt động xổ số là đáng kể, đây là khoản chi phí gián tiếp của xã hội cho hoạt động xổ số”. 1.1.6. Xu hướng phát triển của ngành xổ số Cùng với sự phát triển nhanh chóng của hoạt động dịch vụ nói chung, dịch vụ kinh doanh xổ số kiến thiết thời gian qua đã có những đóng góp đáng kể cho sự 8 tăng trưởng của nhóm ngành dịch vụ. Xổ số được coi là một ngành dịch vụ đặc thù, có độ nhạy cảm cao, được nhiều quốc gia trên thế giới kinh doanh hoạt động nhằm đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí có thưởng của người dân, tăng thu cho ngân sách. Ở Việt Nam, xổ số cũng được xác định là một ngành dịch vụ đặc thù với tên gọi xổ số kiến thiết do Nhà nước độc quyền quản lý và kinh doanh với phương châm “ích nước, lợi nhà”. Trong vài năm trở lại đây, theo đà phát triển chung của đất nước, hoạt động kinh doanh xổ số kiến thiết cả nước cũng tiếp tục đạt được những kết quả Ế rất đáng khích lệ cả về doanh thu và số thu nộp ngân sách nhà nước. Trước sự phát U triển của khoa học kỹ thuật, trình độ quản lý, thị hiếu của khách hàng, ngành xổ số ́H đã bộc lộ nhiều nhược điểm và định hướng phát triển trong thời gian tới như sau: - Nhân rộng xổ số điện toán TÊ Từ năm 2012, Thủ tướng đồng ý thành lập Công ty xổ số điện toán quốc gia, dành cho một bộ phận có nhu cầu, có điện thoại di động, internet, không thích vé xổ H số truyền thống hiện nay. Thời gian tới, dự kiến phát hành xổ số điện toán trong IN phạm vi toàn quốc. Còn về thời điểm nào chuyển hẳn vé xổ số từ truyền thống sang K điện toán thì phụ thuộc vào nhu cầu của người dân. Định hướng của Bộ tài chính là dần dần từng bước hiện đại hóa ngành xổ số. Một số chuyên gia dự báo trong tương O ̣C lai xổ số điện toán sẽ thay thế xổ số truyền thống hiện nay, bởi lẽ loại hình mới này ̣I H ra đời phù hợp với xu thế phát triển của thế giới, giúp cho người chơi vé số có thêm sự lựa chọn và thuận lợi khi mua vé số (qua mạng internet, điện thoại...), đặc biệt là Đ A tính hấp dẫn khi giải thưởng sẽ được cộng dồn nếu không có người trúng giải. - Cộng dồn giải Đặc biệt Để hoạt động XSKT lành mạnh, đem lại nguồn thu hợp lý phát triển phúc lợi địa phương, đem lại sự hài lòng cho người chơi trong việc đóng góp khi mua vé và thu lợi khi trúng giải thì ngành XSKT cấu trúc lại theo một số định hướng sau: Hình thành một số ít các công ty gồm TP.Hà Nội, TP.HCM và các khu vực như Tây nguyên, Đông Nam bộ, ĐBSCL. Cơ cấu tham gia và quyền lợi các tỉnh trong công ty XSKT khu vực có thể theo các tiêu chí dân số, nhiệm vụ phát triển từng giai đoạn. Điều này sẽ giúp giảm chi phí phát hành, quy mô phát hành lớn, 9 giảm mật độ xổ số, đa dạng hệ thống phát hành, có sự tham gia của các cửa hàng tạp phẩm, cây xăng… như mô hình ở Mỹ. Các đơn vị này được hưởng tỷ lệ chiết khấu vừa phải, nhưng sẽ được hưởng tỷ lệ trúng thưởng khi bán được vé số trúng giải đặc biệt. Cần xác định cơ chế XSKT là dịch vụ hưởng phí chứ không trực tiếp thắng thua với người chơi. Cơ chế thu - chi phải minh bạch, theo cơ chế này thì công ty XSKT được hưởng tỷ lệ để chi phát hành và thu công ích trên doanh thu, phần còn Ế lại là trả thưởng. Nếu kỳ đó không có người trúng giải đặc biệt thì số tiền được nhập U vào kỳ sau giúp giải thưởng tăng lên và càng thu hút người chơi vì giá vé không ́H đổi. - Thu gọn đầu mối: TÊ Mô hình thị trường cạnh tranh như hiện nay giúp doanh nghiệp tự chủ và năng động hơn trong kinh doanh. Tuy nhiên, mô hình này làm chi phí tăng và rủi ro H lớn, lãng phí nguồn nhân lực và số tiền nhiều tỉ đồng do việc tiêu thụ vé số ế ẩm K được những nhược điểm trên. IN phải hủy. Do vậy, nếu hình thành theo mô hình công ty mẹ - công ty con sẽ tránh 1.2 TỔNG QUAN VỀ DOANH THU XỔ SỐ O ̣C 1.2.1 Khái niệm về doanh thu ̣I H Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp góp Đ A phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Doanh thu của các doanh nghiệp gồm doanh thu bán hàng, doanh thu cung cấp dịch vụ, hoạt động tài chính và các hoạt động bất thường. - Doanh thu bán hàng, cung cấp dịch vụ là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ các giao dịch như bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ… - Doanh thu từ hoạt động tài chính bao gồm: + Tiền lãi: Lãi cho vay, lãi tiền gửi, lãi bán hàng trả chậm, trả góp, lãi đầu tư trái phiếu… + Thu nhập từ cho thuê tài sản; 10 + Thu nhập về đầu tư mua bán chứng khoán; + Thu nhập chuyển nhượng cho thuê cơ sở hạ tầng; + Thu nhập từ các hoạt động đầu tư khác; - Doanh thu từ các hoạt động bất thường là khoản thu từ các hoạt động xảy ra không thường xuyên như: thu từ bán vật tư hàng hóa, tài sản dư thừa, công cụ dụng cụ đã phân bổ hết… các khoản phải trả nhưng không cần trả, các khoản thu từ việc chuyển nhượng thanh lý tài sản, nợ khó đòi đã xóa nay thu hồi được… Ế 1.2.2 Tổng quan về doanh thu xổ số U - “Doanh thu có thuế” là doanh thu từ hoạt động kinh doanh các loại hình xổ ́H số đã bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt. Doanh thu có thuế để xác định các khoản chi hoa hồng đại lý, trích lập quỹ dự phòng rủi ro trả thưởng, TÊ chi hỗ trợ phòng chống số đề, làm vé số giả; - “Doanh thu chưa có thuế” là doanh thu từ hoạt động kinh doanh các H loại hình xổ số không bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt. Doanh IN thu chưa có thuế để xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp kinh doanh xổ K số; - “Doanh thu thực tế” là doanh thu có thuế thực tế phát sinh tại địa bàn O ̣C của từng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Doanh thu thực tế để làm cơ sở ̣I H phân bổ nguồn thu ngân sách từ hoạt động kinh doanh xổ số tự chọn, xổ số điện toán theo quy định tại Thông tư 01/2014/TT-BTC do BTC ban hành ngày Đ A 02/01/2014. 1.2.3 Tổng quan về các nguồn thu của Công ty xổ số Doanh thu của doanh nghiệp kinh doanh xổ số bao gồm: - Doanh thu từ hoạt động kinh doanh các loại hình xổ số; - Doanh thu từ hoạt động kinh doanh khác ngoài hoạt động kinh doanh xổ số được pháp luật cho phép; - Doanh thu từ hoạt động tài chính bao gồm các khoản thu phát sinh được xác định theo chế độ quản lý tài chính đối với doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; 11