Tài liệu Các tiền tố và hậu tố trong tiếng anh y khoa

DANH SÁCH CÁC TIỀN TỐ VÀ HẬU TỐ TRONG TIẾNG ANH Y KHOA A Tiền tố/ hậu tố a-, anab- Anh-Anh Denotes an absence of, without away from Anh-Việt Vắng mặt hoặc k có Đi từ Từ gốc Ví dụ Ancient Greek ἀ-/ἀν(a-/an-), without, not Latin Latin (abdōmen), abdomen, fat around the belly Apathy (thờ ơ), Analgia (không đau đớn) Abduction (bắt cóc) abdomin(o)- Of or relating to the abdomen -ac, -acal pertaining to Liên quan đến... Greek -ακός (-akos) Sensation Cảm giác Greek αἴσθησις Anesthesia (gây tê) pertaining to Denoting a white or pale color Pain Pain Pain Denoting something as different, or as an addition (other or Liên quan đến... Latin -alis abdominal (thuộc bụng) Trắng hoặc nhạt Latin albus, white Albino (bạch tạng) đau --- Greek ἄλγος Greek Greek Khác nhau hoặc bổ sung nhau Ancient Greek ἄλλος (allos), another, other Analgesic (giảm đau) Myalgia(chứng nhứt gân) -Alloantigen (kháng nguyên đk mã hóa trên cùng 1 locus ở các sinh vật cùng loài), acanth(o)acous(io)acr(o)-acusis -ad adaden(o)-, aden(i)adip(o)adren(o)-aemia (BrE) aer(o)aesthesio(BrE) -al albalge(si)-algia alg(i)oallo- Liên quan tới bụng Abdomen (bụng) cardiac (liên quan tới tim), hydrophobiac (k có ái lực vs nước) acanthocyte (1 loại tb máu có Ancient Greek ἄκανθα thorn or spine Gai/ cột sống gai chống lại vi sinh vật) , (akantha), thorn acanthoma (khối u ở biểu bì) Greek ἀκουστικός acoumeter (thiết bị đo đọ nhạy (acoustikos), of or for Of or relating to hearing Liên quan tới Nghe of tai), acoustician hearing Greek ἄκρον (akron), acroosteolysis (hoại tử đốt Cực, trên cùng, điểm extremity, topmost highest or farthest xa ngón tay), acromegaly xa nhất hoặc cao nhất point (bệnh xương to do tuyến Greek ἀκουστικός yên) Hearing Liên quan tới nghe (acoustikos), of or for paracusis ( khuyết tật về nghe) hearing toward, in the direction of Hướng tới Dorsad ( hướng phía sau lưng) increase, adherence, Tăng, chuyển động về, Adduction ( đi sâu vào phần sâu Latin motion toward, very rất... của cơ thể) Adenocarcinoma ( hình như là Ancient Greek ἀδήν, Liên quan tới Tuyến ung thư mô tuyến), adenology ἀδέν- (adēn, aden-), Of or relating to a gland (nghành tuyến học), adenotome ^^ an acorn; a gland (dụng cụ cắt bỏ hạch adenoid) Of or relating to fat or Liên quan tới mô mỡ Latin (adeps, adip-), Adipocyte ( Tế bào mỡ, tạo fatty tissue hay chất béo fat thành mô mỡ) Of or relating to adrenal Liên quan tói Tuyến adrenal artery (động mạch tuyến Latin glands thượng thận thượng thận) Greek ἀναιμία, blood condition Máu Anaemia ( thiếu máu) without blood Aerosinusitis (hình như nghĩa là air, gas Khí Greek ἀήρ, ἀέρος viêm xoang) 1 diferent) Denoting something as positioned on both sides; Describing both of two Pertaining to the membranous fetal sac (amnion) allopathy(diều trị bằng cách ngăn chặn các triệu chứng) 2 phía, 2 mặt Latin (ambi-, ambo), both, on both sides Ambidextrous (thuận cả 2 bên) Liên quan tới màng ối Greek ἄμνιον Amniocentesis (chọc ối) on both sides 2 bên Greek ἀμφί (amphi) not, without K có, k Greek ana- back, again, up Lặp lại, quay lại Greek amphismela ( 1 loại dao giải phẩu dùng đk cả 2 mặt) Analgesia ( thuốc giảm đau) Anaplasia ( sự thay đổi đặc tính của tb, xra trong u ác tính) an(o) Anus Hậu môn Latin andr(o)- pertaining to a man Liên quan tới nam giới Greek ἀνήρ, ἀνδρ- Andrology (nam học), android (giống người) angi(o)- blood vessel Mạch máu( ủa, đáng ra phải thuộc về động Greek ἀγγεῖον mạch mới đúng chứ nhể..) Angiogram (biểu đồ x-quang of mạch máu) aniso- Describing something as unequal Bất bình đẳng Ancient Greek ἄνῑσος (anīsos), unequal ankyl(o)-, ancyl(o)- Denoting something as crooked or bent Quanh co hoặc cong Ancient Greek Ankylosis ( cứng khớp, bất ἀγκύλος (ankýlos), động khớp) crooked, curved Phía trước, trước Latin (āntē), before, in front of antepartum (giai đoạn trước sinh) Chống, đối, nghịch Ancient Greek (anti), against Antibody (kháng thể), antipsychotic (chống loạn thần) ambiamnioamph-, amphian- anteantiapo- Describing something as positioned in front of another thing Describing something as 'against' or 'opposed to' another separated from, derived from αντι Tách ra từ, chuyển đến Ancient Greek ἀπό từ.... arch(i,e,o) first, primitive Đầu, nguyên arsen(o)- Of or pertaining to a male; masculine arteri(o)- Of or pertaining to an artery articul(o)- Of or pertaining to the joints, limbs joint Nam tính, liên quan tới Greek (arsein) đàn ông Ancient Greek ἀρτηρία (artēría), a Liên quan tới động wind-pipe, artery mạch (used distinctly versus a vein) Liên quan tới chi, Ancient Greek αρθρος khớp (arthros), a joint, limb Khớp Latin articulum -ary pertaining to Liên quan tới.... Latin -arius -ase enzyme Enzyme Greek division -asthenia weakness Yếu Greek, ἀσθένεια imperfect or incomplete development Fatty deposit, soft gruel-like deposit process an atrium (esp. heart atrium) Of or pertaining to the ear Phát triển k hoàn toàn hoặc đầy đủ arthr(o)- atel(o) Ather(o)-ation atri(o)aur(i)- διάστασις, Mềm, vữa Quá trình Latin Tâm nhỉ Liên quan tới tai Latin (auris), the ear Anisotropic (đặc tính k giống nhau ở những hướng khác nhau), anisocytosis ( bệnh thay đổi kích thước hồng cầu) Apoptosis ( cái chết có chu trình) archinephron (nguyên thủy của thận) Artery (động mạch), Arteriole (mao mạch) Arthritis (viêm khớp) Articulation (khớp xương) bilary tract (hệ thống ống tiết giữa mật và ruột) Lactase Myasthenia gravis (Hội chứng yếu cơ) atelocardia (tim phát triển k đầy đủ) Atherosclerosis ( xơ vữa động mạch) Lubrication ( bôi trơn) atrioventricular (Liên quan tới tâm nhỉ và tâm thất of tim) 2 Aural (cảm nhận bằng tai) aut(o)aux(o)axillazo(to) self increase; growth Of or pertaining to the armpit [uncommon as a prefix] Tự Tăng, phát triển Greek αὐτο- Autoimmune ( tự miễn dich) auxocardia (bệnh tim to) Liên quan tới nách Latin (axilla), armpit Axilla ( từ y học of nách) nitrogenous compound Hợp chất chứa Nito Azothermia (Bệnh tăng nhiệt độ do hàm lượng nito trong máu) 3 B Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt Từ gốc Ví dụ Nhị, hai Sinh, sống Greek βάλανος - balanos, acorn, glans Latin Ancient Greek βίος Greek βλαστός Balanitis (Quy đầu dương vật) Binary ( Nhị phân) Biology ( Sinh học) Blastomere ( Một trong những tb đk tạo ra do sự phân cắt hợp tử) Blepharoplast ( hạt cơ bản of trùng roi) Brachiopod (Loài tay cuộn), brachiate (đong đưa tay như khỉ) bibio- Of the glans penis or glans clitoridis twice, double Life blast(o)- germ or bud Mầm, chồi blephar(o)- Of or pertaining to the eyelid Liên quan tới mí mắt brachi(o)- Of or relating to the arm Liên quan tới Tay brachy- Indicating 'short' or less commonly 'little' Chỉ ngắn hoặc ít brady- 'slow' Chậm bronch(i)- bronchus Phế quản balano- bucc(o)burs(o)- Of or pertaining to the cheek bursa (fluid sac between the bones) Quy đầu Ancient Greek βλέφαρον (blépharon), eyelid Latin (brachium), from Ancient Greek βραχίων (brachiōn), arm Ancient Greek βραχύς (brachys), short, little, shallow Ancient Greek βραδύς (bradys), slow Liên quan tới má Latin (bucca), cheek Bao hoạt dịch Latin brachycephalic đầu rộng thấp) (Bệnh Bradycardia (Nhịp tim thấp, nhỏ hơn 60) Bronchiolitis obliterans (Viêm tiêu phế quản tắc nghẽn) Buccolabial (Liên quan tới vùng má môi) Bursitis ( Viêm bao hoạt dịch) C Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt Từ gốc Ví dụ capill- Of or pertaining to hair Liên quan tới tóc, lông Latin (capillus), hair capit- Pertaining to the head (as a whole) Liên quan tới đầu (toàn bộ) carcin(o)- Cancer Ung thư cardi(o)- Of or pertaining to the heart Liên quan tới tim carp(o)- Of or pertaining to the wrist Liên quan tới cổ tay Latin (caput, capit-), the head Greek καρκίνος (karkinos), crab Ancient Greek καρδία (kardía), heart Latin (carpus) < Ancient Greek καρπός (karpós), wrist; NOTE: This root should not be confused with the mirror root carp(o)- Anh-Anh fruit. cata- down, under Dưới Greek κατά (kata) -cele pouching, hernia Thoát vị, sưng, khối u Ancient (kēlē) -centesis surgical aspiration Phẩu thuật đục thủng để hút khí hoặc dịch Ancient Greek κέντησις (kentēsis) cephal(o)- Of or pertaining to the head (as a whole) Liên quan tới đầu cerat(o)- Of or pertaining to the cornu; a horn Liên quan tới sừng cerebell(o)- Of or pertaining to cerebellum Liên quan tới tiể não cerebr(o)- Of or pertaining to the brain Liên quan tới não Latin (cerebrum), brain cervic- Of or pertaining to the neck, the cervix Liên quan tới cổ, cổ tử cung Latin (cervix, cervīc-), neck, cervix chem(o)- chemistry, drug Thuốc, hóa chất Greek χημεία chir(o)-, cheir(o)- Of or pertaining to the hand Liên quan tới tay chlor(o)- Denoting a green color Biểu thị màu lục chol(e)- Of or pertaining to bile Liên quan tới mật puncture cholecyst(o)- Of or pertaining to gallbladder chondr(i)o- cartilage, granular chrom(ato)- color gristle, for the the granule, Liên quan tới túi mật Sụn, xương sụn, hạt... Màu Greek κήλη Ancient Greek κεφαλή (képhalē), the head Ancient Greek κέρας, κερατ- (kéras, kerat-), a horn Latin (cerebellum), little brain Ancient Greek χείρ, χειρο- (cheir, cheiro-), hand Ancient Greek χλωρός (chloros), green, yellow-green Ancient Greek (cholē), bile χολή Capillus ( lông trên cơ thể, đặc biệt là tóc trên đầu) Carcinoma (Ung thu biểu mô) Cardiology ( Tim học) Carpopedal (Liên quan tới cổ tay hoặc chân) Cataract (Đục thủy tinh thể) Hydrocele (Sưng đau dạng túi dịch ở tinh hoàn) Amniocentesis (Chọc lấy nước ối) Cephalocentesis( Lấy dịch não tủy) Ceratoid sừng) (dạng Cerebellum (Tiểu não) Cerebrology (Náo học) Cervicodorsal (gáy) Chemotherapy (Hóa trị) Chiropractor (Bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình) Chlorophyll (Diệp lục) Cholaemia (Suy giảm chức năng mật) Ancient Greek χοληκύστις (cholēkýstis), Cholecystectomy gallbladder (Cắt túi mật) < χολή (cholē), bile, gall + κύστις (kýstis), bladder Chondrocalcinosi Ancient Greek χονδρός s (Hội chứng tạo (chondros) sỏi trong mô liên kết) Ancient Greek χρῶμα Hemochromatosis (Hội chứng cở thể hấp thụ quá nhiều săt, bệnh di truyền) Bacteriocidal (Tác nhân diệt khuẩn) killing, destroying Tiêu diệt, hủy Latin cis- Of or pertaining to the cilia, the eyelashes; eyelids as Denoting something 'around' another on this side Liên quan tới lông mao, lông mi, mí mắt Chỉ cái xung quanh cái khác Phía này Clast Break Phá vỡ co- with, together, in association Liên kết, với,.. col-, colo-, colono- Colon Liên quan tới đại tràng colp(o)- Of or pertaining to the vagina Liên quan tới âm đạo com- with, together Với, cùng Contra Against Chống lại cor- with, together -- cor-, core-, coro- Of or pertaining to eye's pupil Liên quan tới con ngươi cordi- Of or pertaining to the heart [Uncommon as a prefix] Liên quan tới tim < Latin (cilium), eyelash; Ciliary (Lông mi) eyelid Circumcision (Cắt Latin (circum), around bao quy đấu) Latin (cis) osteoclast ( TB Greek κλαστός tiêu xương) Coenzymes (Enz liên kết với 1 tiểu Latin phân k phải protien) Colonoscopy (Nội soi đại tràng) Ancient Greek κόλπος Colposcopy (Soi (kólpos), bosom, womb; cổ tử cung) hollow, depth Latin Contraindicate (Chỉ ra nguy Latin hiểm hoặc tác dụng phụ) Latin Ancient Greek κόρη Corectomy (Phẩu (kórē), girl, doll; pupil thuật con ngươi) of the eye Commotio cordis (Tim ngừng đập Latin (cor, cordi-), heart do 1 tác động mạnh vào tim) cornu- Applied to processes and parts of the body describing them likened or similar to horns Bộ phận cơ thể đk mô tả như sừng cost(o)- Of or pertaining to the ribs cox- Of or relating to the hip, haunch, or hip-joint crani(o)- Belonging or relating to the cranium -crine to secrete Tiết εκκρίνει ecrine cry(o)- Cold Lạnh Greek κρύος cutane- Skin Da, bì Latin cutis cyan(o)- Denotes a blue color Ancient Greek κύανος, Chỉ màu xanh cyan ( chi κυάνεος (kýanos, tiết màu này trên google) kyáneos), blue cycl- circle, cycle Vòng -cidal, -cide cilicircum- Latin (cornū), horn tới xương Liên quan Latin (costa), rib sườn tới mông, Liên quan Latin (coxa), hip khớp mông Latin (cranium) < Ancient Greek κρᾱνίον Liên quan tới hộp sọ (krānion), the cranium, skull, bones enclosing the brain Greek κύκλος (kuklos) Costochondral (sụn sườn) Coxitis ( Viêm khớp hông) Craniology ( Nghành nghiên cứu hộp sọ) Endocrine (Nội tiết) Cryoablation (Cắt bỏ mô bằng nhiệt đọ siêu lạnh) Subcutaneous (dưới da) Cyanopsia (1 bệnh mù màu, nhìn tats cả thành màu xanh) Biểu thị 1 vật cong, một Ancient Greek dạng khác không phổ (kȳphós), biến của kyph(o)hunchback cyph(o)- Denotes something as bent (uncommon as a prefix) cyst(o)-, cyst(i)- Of or pertaining to the urinary Liên quan bladder quang cyt(o)- Cell Tb Greek κύτος -cyte Cell -- Greek tới κυφός bent, bàng Ancient Greek κύστις (kýstis); bladder, cyst Cyphosis (=Kyphosis, gù lưng) Cystotomy ( Phẩu thuật cắt bàng quang) Cytokine ( Proteins đk TB tiết ra để truyền đạt tín hiệu vs TB khác) Leukocyte (Bạch cầu) D Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt dacryo- Tear Nước mắt dactyl(o)- Of or pertaining to a finger, toe Liên quan tới ngón tay, ngón chân de- away from, cessation Xa, chấm dứt dent- Of or pertaining to teeth Liên quan tới răng dermat(o)-, derm(o)- Of or pertaining to the skin Liên quan tới da -desis Binding Buộc, giữ, cố định dextr(o)- right, on the right side Bên phải di- Two 2 di- apart, separation Tách, tháo dia- (same as Greek mean) Xuyên, cắt qua,... dif- apart, separation Of or pertaining to the finger [rare as a root] -- digit- Liên quan tới ngón tay Từ gốc Ví dụ Dacryorrhea (chảy Greek δάκρυ nhiều nước mắt) Dactylology ( Ngôn Ancient Greek δάκτυλος ngữ cử chỉ cho ng (dáktylos), finger, toe câm điếc) Latin deLatin (dens, dentis), Dentist (Nha sĩ) tooth Ancient Greek δέρμα, (Da δέρματ(dérma, Dermatology démat-), skin, human liễu) skin Arthrodesis (cố định Greek δέσις (desis) khớp) Dextrocardia (Tật tim Latin dexter ở bênh phải) Diplopia (chứng nhìn Greek διđôi) Latin Ancient Greek διά (diá), Diastasis (giai đoạn through, during, across giữa of 1 nhịp tim) Latin Latin (digitus), finger, Digit (ngón tay, chân) toe polydipsia (Hội chứng khát nước quá mức) Latin disDissection (Bóc tách) dorsal (lưng), Latin (dorsum), back Dorsocephalad (về phái sau đầu) -dipsia Suffix mean "(condition of) thirst"' Khát dis- separation, taking apart -- dors(o)-, dors(i)- Of or pertaining to the back Liên quan tới Lưng duodeno- duodenum, twelve: upper part of the small intestine (twelve inches long on average), connects to the stomach Tá tràng Latin duodeni dynam(o)- force, energy, power Quyền lực, sức mạnh, năng lượng Greek (dunamis) -dynia Pain Đau dys- bad, difficult Tồi tệ, khó Greek δυσ- Duodenal atresia (Hẹp tá tràng) δύναμις Vulvodynia (đau mãn tính âm hộ) Dysphagia (chứng khó nuốt) E Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt Từ gốc Ví dụ -eal ec- pertaining to out, away Liên quan tới... Ra xa Latin Greek ἐκ- (ek-) ect(o)- outer, outside Bên ngoài Greek ἐκτός -ectasis, -ectasia expansion, dilation Mở rộng, dãn Ancient Greek ἔκτασις -ectomy Denotes a surgical operation or removal Phẩu thuật cắt bỏ 1 hay toàn of a body part. bộ Resection, excision Ancient Greek (ectomē), excision -emesis vomiting condition Nôn, ói Greek ἕμεσις Trạng thái, tình trạng máu Greek blood -emia encephal(o)endo- blood condition (AmE) Of or pertaining to the brain. Also see Cerebro. Denotes something as 'inside' or 'within' ἀν-αιμία, without Liên quan tới não, xem thêm Ancient Greek ἐγκέφαλος Cerebro (enképhalos), the brain Chỉ cái bên trong Ancient Greek ἐνδο(endo-), inside, internal Eosin comes from Eos, the Greek word for 'dawn' and the name of the Greek Goddess of the Dawn. Ancient Greek ἔντερον (énteron), intestine Ancient Greek ἐπι- (epi-), before, upon, on, outside, outside of Ancient Greek ἐπίσιον(epísion), the pubic area, loins; vulva Ancient Greek ἐρυθρός (erythros), red eosin(o)- Red Màu đỏ enter(o)- Of or pertaining to the intestine Liên quan tới ruột epi- [Same as Greek Mean: on, upon] Bên ngoài, trước, trên episi(o)- Of or pertaining to the pubic region, the loins Liên quan tới vùng âm hộ erythr(o)- Denotes a red color Chỉ màu đỏ gullet (AmE) Thực quản Greek οἰσοφάγος sensation (AmE) Cảm giác Greek αἴσθησις -esophageal, -esophago esthesio- ἐκτομή eu- true, good, well, new Đúng, tốt, mới Greek ex- Out of, away from Ra khỏi, đi từ, lồi ra ngoài Latin exo- Denotes something as 'outside' another Bên ngoài cái khác Ancient Greek ἐξω- (exo-), outside of, external extra- outside Ngoài Latin Ectopic pregnancy (Thai ngoài tử cung) Bronchiectasis (Giản phế quản) Mastectomy (Cắt bỏ vú) Hematemesis (Nôn ra máu) Anemia (Bệnh thiếu máu) Encephalogram (Não đồ) Endocrinology (Nội tiết học) Eosinophil granulocyte (Thiếu hụt bất thường bạch cầu có hạt trong máu) Gastroenterology ( Ruột học ??? O.o) Epistaxis (chảy máu cam),, epidural (ngoài màng cứng) Episiotomy (Cắt taanngf sinh môn) Erythrocyte cầu) (hồng Eukaryote ( Nhân thật) Exophthalmos (Lồi mắt) Exoskeleton (Bộ xương ngoài) Extradural hematoma (Tích tụ máu ngoài màng cứng trên não) F Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt faci(o)- Of or pertaining to the face Liên quan tới mặt fibr(o) fiber Sợi filli- fine, hair like -form, -iform fossa front- Từ gốc Ví dụ Latin (faciēs), the face, countenance Facioplegia (Tê liệt mặt) Như tóc Hình thành tính từ chỉ Used to form adjectives Latin (forma), form, có hình dạng, hình indicating 'having the form of' shape thức... A hollow or depressed area; Khu vực, kênh, rãnh Latin (fossa), ditch, pit trench or channel trống rỗng Of or pertaining to the Latin (frōns, front-), Liên quan tới trán forehead the forehead Fibroblast (Sợi nguyên bào) Cuneiform (Dạng hình gai) fossa ovalis (Mở tĩnh mạch hiển) Frontonasal (chỉ xương trán và mũi) G Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt Từ gốc Ví dụ Galactorrhea ( Bệnh tiết Sữa Greek γάλα, γαλακτsữa ở nam giới hoặc phụ nữ chưa con) Ancient Greek γαστήρ Gastric bypass ( Một Liên quan tới dạ dày (gastēr), γαστρ-, phẩu thuật cắt bỏ 1 stomach, belly phần dạ dày) (1) Endogen ( Cây một lá mầm, mọc nhờ năng 1. Chỉ sinh ra từ, Ancient Greek -γενής (lượng bên trong nó) trong... genēs) < γεν-νάειν (gen(2) Heterogenous 2. Chỉ 1 loại nhất định náein), to be born ( không tương tự, k đồng nhất) Hình thánh, liên quan tới Cardiogenic shock (Sốc Greek sản xuất tim) Genu valgum ( nghiên Liên quan tới đầu gối Latin (genū), knee vào phía bên trong of đùi) galact(o)- milk gastr(o)- Of or pertaining to the stomach -gen (1) Denotes the sense 'born in, from' (2) Denotes the sense 'of a certain kind' -genic Formative, pertaining to producing genu- Of or pertaining to the knee gingiv- Of or pertaining to the gums Liên quan tới nướu glauc(o)- Denoting a grey or bluish-grey colour Chỉ màu xanh xám hoặc xám gloss(o)-, glott(o)- Of or pertaining to the tongue Liên quan tới lưỡi gluco- glucose -- glyco- sugar Đường gnath(o)- Of or pertaining to the jaw Liên quan tới hàm Ancient Greek γνάθος (gnáthos), jaw -gnosis knowledge Hiêu biết Greek gon(o)- seed, semen; reproductive Hạt, tinh dịch, sinh sản Ancient Greek γόνος -gram, -gramme record or picture Bản thu hay hình ảnh (Biêu đò) Greek γράμμα (gramma) Angiogram ( Mạch đồ) -graph instrument used to record data or picture Dụng cụ để thu dữ liệu hay hình ảnh Ancient Greek -γραφία (-graphía), written, drawn, graphic interpretation -graphy process of recording Quá trình thu ghi gyn(aec)o- (BrE), woman gyn(ec)o- (AmE) also, Phụ nữ Latin (gingīva), gum Ancient Greek γλαυκός (glaukos), grey, bluish-grey Ancient Greek γλῶσσα, γλῶττα (glōssa, glōtta), tongue Greek γλυκός, sweet Greek γυνή, γυναικ- Gingivitis ( Viêm nướu) Glaucoma ( Bệnh tăng nhãn áp) Glossology ( Thiệt học) Glycolysis (đường phân) Gnathodynamometer ( Thiết bị đo sức mạnh hàm) diagnosis (chuẩn đoán), prognosis (tiên lượng) Gonorrhea (Bệnh lậu) Electrocardiograph Máy điện tim) ( Angiography (Chụp động mạch) Gynecomastia (Rối loạn phát triển vú to bất thường ở nam giói) H Tiền tố/Hậu tố halluc- Anh-Anh to wander in mind hemat-, haemato- Of or blood (haem-, hem-) pertaining to Anh-Việt Lang thang trong tâm trí Liên quan tới máu Từ gốc Classical Latin to wander in mind Latin (hæma) < Ancient Greek αἵμα, αἱματ(haima, haimat-), blood Greek Ví dụ Hallucinosis (bệnh ảo giác) Ancient Greek ἡμι(hēmi-), "half" Ancient Greek ἥπαρ, ἡπατο(hēpar, hēpato-), the liver Cerebral hemisphere (Bán cầu não) Hematology học) (huyết Hematological malignancy (Máu ác tính) hema or hemo- blood (AmE) Máu hemangi or hemangio- blood vessels Mô máu hemi- one-half 1/2 hepat- (hepatic-) Of or pertaining to the liver Liên quan tới gan heter(o)- Denotes something as 'the other' (of two), as an addition, or different Chỉ cái khác trong 2 cái, cái thêm vào, cái khác Ancient Greek ἕτερος Heterogeneous (héteros), the other (of (Không đồng nhất) two), another; different hidr(o)- sweat Mồ hôi Greek ἱδρωτ- hist(o)-, histio- tissue Mô home(o)- similar Tương tự Greek ἱστός Ancient Greek ὅμοιος (homoios) Ancient Greek ὁμο(homo-), the same, common Incorrect Etymology < Latin (umerus), shoulder hom(o)humer(o)hydr(o)hyperhyp(o)hyster(o)- Denotes something as 'the same' as another or common Of or pertaining to the shoulder (or [rarely] the upper arm) water Denotes something as 'extreme' or 'beyond normal' Denotes something as 'below normal' Of or pertaining to the womb, the uterus Chỉ 1 vật giống 1 cái khác hoặc phỏ biến Chỉ vai (hoặc có khi cánh tay trên) Nước Greek ὕδωρ Ancient Greek ὑπέρ (hyper), over, above; beyond, to the extreme mức bình Ancient Greek ὑπ(ο)Duwois thường (hypo-), below, under Ancient Greek ὑστέρα Liên quan tới tử cung (hystéra), womb Cực, quá k bình thường Hepatology học) (gan Hyperhidrosis (Bệnh tăng đổ mô hôi) Histology (Mô học) Homeopathy (Vi lượng đồng căn) Homosexuality Đồng tính) Humerus tay) ( (x.cánh Hydrophobe căng bê mặt) (sức Hypertension huyết áp) (Cao Hypovolemia (giảm khối lượng máu) Hysterectomy (Cắt bỏ tử cung) 2 I Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt Từ gốc Ví dụ Tình trạng Greek -ίασις Mydriasis (Giản đồng tử) Chỉ y học, bác si (tiền tó ít phổ biến, hậu tố -iatry phổ biến hơn) Ancient Greek ἰᾱτρός (iātrós), healer, physician Iatrochemistry (Hóa y) -ic condition Of or pertaining to medicine, or a physician [uncommon as a prefix; common as as suffix, see -iatry] Denotes a field in medicine of a certain body component pertaining to Liên quan đến Ancient Greek ἰᾱτρός (iātrós), healer, physician Greek -ικός (-ikos) -icle small Nhỏ Latin -ics organized treatment Tổ chức nghiên cứu, điều trị idio- self, one's own Tự.. Latin -ica < Greek < -ικά Greek ἴδιος, idios, "one's own" ileo- ileum Hồi tràng Greek ἰλεός infra- below Dưới Latin inter- between, among Giữa, trong số Latin intra- within Trong Latin ipsi- same Giống Latin irid(o)- iris Mống mắt ischio- Of or pertaining to the ischium, the hip-joint -ism condition, disease Greek ἴρις Ancient Greek ἰσχιόν Liên quan tới x.cụt, (ischión), hip-joint, khớp hông ischium Tình trạng, bệnh -ismus spasm, contraction Co thắt Greek -ισμός iso- Denoting something as being 'equal' Chỉ 1 cái j đó bằng Ancient Greek (ísos), equal -ist one who specializes in Người chuyên về... Greek -ιστής (-istes) -ite -itis the nature of, resembling inflammation Bản chất, giống như... Viêm Greek -ίτης -ium structure, tissue Cấu trúc, mô isch- Restriction Hạn chế, thiếu -i-asis iatr(o)- -iatry knowledge, Chuyên khoa Greek ἴσχω ἴσος Psychiatry (Tâm thần) Hepatic artery (Động mạch gan) Ovarian follicle (Buồng trứng nang) Obstetrics (Sản khoa) Idiopathic (tự phát) Ileocecal valve (van 1 động mạch ở hồi tràng, chưa học, đoán k ra) Infrahyoid muscles (cơ dưới móng, 4 cơ) Interarticular ligament(dây chằn gian sườn) Intracranial hemorrhage (xuất huyết nội sọ) Ipsilateral hemiparesis (yếu nửa người cùng bên) Iridectomy ( Cắt móng mắt) Ischioanal fossa ( hố chậu) Dwarfism (Lùn) Hemiballismus ( co thắt cơ, hay xãy ra ở chi trên) Isotonic (Đẳng trương) Pathologist ( Nhà nguyên cứu bệnh học) Hermaphrodite (Lưỡng tính) Tonsillitis (Viêm amidan) Pericardium (màng ngoài of tim) Ischemia (Thiếu máu cục bộ) K Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt Từ gốc kal/i potassium Kali karyo- nucleus Hạt nhân Greek κάρυον, "nut" kerat(o)- cornea (eye or skin) Giác mạc Greek movement Chuyển động Greek κινέω koil(o)- hollow Trống rỗng Greek κοῖλος (koilos) kyph(o)- humped Bướu, gù Greek κυφός kin(e)-, kinesi(o)- kin(o), Ví dụ Eukaryote (Nhân thật) Keratoscope (Thiệt bị kiểm tra độ cong giác mạc) Kinesthesia (nhận thức về chuyển động trong không gian) Koilocyte(Tb rỗng) Kyphoscoliosis (cong vẹo cột sống) 14 L Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anha Anh-Việt Từ gốc Ví dụ Labiodental (thuộc về môi) Lacrimal canaliculi (Ống lệ) Lactation (Cho con bú) labi(o)- Of or pertaining to the lip Liên quan tới môi Latin (labium), lip lacrim(o)- tear Nước mắt Latin lact(i)-, lact(o) milk Of or pertaining to the abdomen-wall, flank Of or pertaining to the larynx, the lower throat cavity where the voice box is Sữa Latin Liên quan tới sườn, Ancient Greek λαπάρᾱ Laparotomy (Mỡ bụng) bụng, hông (lapárā), flank latero- lateral Bên Greek λαρυγγ(lárynx, laryng-), throat, gullet Latin lei(o)- smooth Mịn, trơn Greek λεῖος -lepsis, -lepsy attack, seizure Tấn công,, bắt giữ Greek λῆψις lept(o)- light, slender Nhẹ, mãnh leuc(o)-, leuk(o)- Denoting a white color Biểu thị màu trắng Greek λεπτός (leptos) Ancient Greek λευκός (leukos), white, bright lapar(o)laryng(o)- Liên quan quản tới thanh Ancient λάρυγξ, Of or pertaining to the tongue fat stone, calculus speech Denotes someone who studies a certain field: -logy Denotes the academic study or practice of a certain field; The study of Liên quan tới lưỡi Latin (lingua), tongue Béo Đá, giải Phát biểu Biểu thị người nghiên cứu -logy của ngành đó Biểu thị sự nghiên cứu, học tập of 1 ngành nhất định Greek λίπος Greek λίθος Greek λόγος Ancient Greek λογιστής (logistēs), studier, practitioner lymph(o)- lymph Bạch huyết Greek λέμφος, λύμφη lys(o)-, -lytic -lysis dissolution Destruction, separation Giải thể Phá hủy, tách Greek Greek λύσις lingu(a)-, lingu(o)lip(o)lith(o)log(o)-logist -logy Ancient Greek λόγoς (logos) study Larynx (Thanh quản) Lateral pectoral nerve (Tk ngực bên) Leiomyoma (khối u lành tính cơ trơn) Epilepsy (bệnh động kinh), narcolepsy (chứng ngủ rũ) Leukocyte (Bạch cầu) Linguistics (Ngôn ngữ học) Liposuction (Hút mỡ) Lithotripsy (tán sỏi) pathologist (bác sĩ giải phẩu bệnh) hematology (huyết học), urology (Tiết niệu) Lymphedema (phù bạch huyết) Lysosome Paralysis (tê liệt) 5 M Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt Từ gốc Ví dụ Macrophage (đại thực báo) Osteomalacia (loáng xương) Mammogram (chụp x-quang vú) macr(o)- large, long Lớn, dái Greek μακρός -malacia softening Làm mềm, Greek μαλακία Liên quan tới vú Latin (mamma), udder Liên quang tới núm vú Latin (mammilla), nipple Liên quan tới bàn tay Latin (manus), hand mast(o)- Of or pertaining to the breast Liên quan tới vú Ancient Greek μαστός (mastós), breast, women's Mastectomy (Cắt bỏ breast; man's pectoral vú) muscle meg(a)-, megal(o)-, -megaly enlargement Mở rộng, phát to ra Greek μέγας Splenomegaly to) melan(o)- black color Màu đen Ancient Greek μέλας, μελανο- (melas, melano-), black; dark Melanin mamm(o)mammill(o)manu- Of or pertaining to the breast Of or pertaining to the nipple Of or pertaining to the hand breast; Manufacture (Sản xuất) melos extremity Cuối Ancient Greek μέλος mening(o)- membrane Màng Greek μῆνιγξ, μηνιγγ- mero- part 1 phần, bộ phận Greek μέρος (meros), part mes(o)- middle Giữa meta- after, behind instrument used to measure or count process of measuring Pertaining to conditions or instruments of the uterus denoting something as small, or relating to smallness Sau Ancient Greek (mesos), "middle" Greek μετά Dụng cụ đo, tính Greek μέτρον Quá trình đo Greek -μετρία Trạng thái hoặc dụng cụ tử cung Ancient mon(o)- -meter -metry μέσος (Lách erythromelalgia (cảm giác đau nhói như bị bỏng, tăng nhiệt độ và mẫn đỏ) Meningitis (Viêm màng náo) merocrine (tiết các TB mà không làm tuyến bị hư hại), meroblastic(sự phân tách 1 phần) Mesoderm (Trung bì) Metacarpus ( x.bàn tay) Sphygmomanometer (Máy đo huyết áp) Optometry (Kiểm định) Greek μήτρᾱ (mētrā), womb, uterus Metrorrhagia huyết) Nhỏ Ancient Greek (mikros), small Microscope (Kính hiển vi) single Đơn Greek μονός morph(o)- form, shape Dạng, hình Greek μορφή muscul(o)- muscle Cơ Latin my(o)- Of or relating to muscle Liên quan tới cơ Ancient Greek μῦς, μυ(mys, my-), muscle; mouse; mussel myc(o)- fungus Nấm Greek μύκης, μυκητ- myel(o)- Of or relating Liên quan tới tủy xương Ancient metr(o)- micro- to Greek μικρός (băng Infectious mononucleosis ( Đơn nhiễm) Morphology (Hình thái học) Musculoskeletal system (Hệ thống cơ xương) Myoblast (TB tiền cơ) Onychomycosis (Nâm móng tay, chân) μυελόν Myeloblast (TB chưa bone marrow (myelon), bone-marrow myring(o)- eardrum Màng nhỉ Latin myringa myx(o)- mucus Chất nhày Greek μύξα marrow; trưởng thành trong tủy xương , là tiền thân of bạch cầu hạt) Myringotomy (Phẩu thuật cắt bỏ dịch hay thoát mũ màng nhỉ) Myxoma (U niêm, u non) N Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt narc(o)- numb, sleep nas(o)- Of or pertaining to the nose Liên quan tới mũi Latin (nāsum), nose necr(o)- death Chết Greek νεκρός neo- new Mới Greek νέος neur(i)-, neur(o)- Of or pertaining to the kidney Of or pertaining to nerves and the nervous system [Uncommon as a root: neuromostly always used] Of or pertaining to nerves and the nervous system normo- normal nephr(o)nerv- Ngủ, tê Từ gốc Liên quan tới thận Liên quan tới thần kinh hay hệ thống thần kinh (Không phỏ biến bằng neuro-) -Bình thường Greek νάρκη Ancient Greek νεφρός (nephrós), kidney Latin (nervus), tendon; nerve; Cognate with the Greek νευρον (neuron) (see below) Ancient Greek νεῦρον (neuron), tendon, sinew; nerve Latin Ví dụ narcolepsy (chứng ngủ rũ) Nasal ( thuộc về mũi, mũi) Necrotizing fasciitis (Hoại tử gân chân) Neoplasm (U mới hình thành) Nephrology Nerve (Thần kinh) Neurofibromatosis ( Hội chứng u mềm dưới da và trong hệ thần kinh) Normocapnia (Trạng thái CO2 trong máu ở múc bình thường) O Tiền tố/ Hậu tố Anh-Anh Anh-Việt Từ gốc ocul(o)- Of or pertaining to the eye Liên quan tới mắt Latin (oculus), the eye odont(o)- Of or pertaining to teeth Liên quan tới Răng Ancient Greek ὀδούς, ὀδοντ(odoús, odont-), tooth odyn(o)- pain Đau Greek ὀδύνη -oesophageal, oesophago- (BrE) gullet Cuốn họng Greek οἰσοφάγος Ví dụ Oculist (Bác sĩ nhãn khoa) orthodontist ( Bác sĩ chỉnh răng) Stomatodynia khoang miệng) (Đau Sarcoidosis ( Hội chứng ảnh hưởng nhiều cơ quan khác nhau, dẫn tới u hạt) -oid resemblance to Tương đòng với Greek -οειδής ole small or little Denoting something as 'having little, having few' Of or pertaining to the shoulder Nhỏ, ít Latin Chỉ cái nhỏ, ít, vài Ancient Greek ὀλίγος (oligos), few Oligotrophy (suy dinh dưỡng) Liên quan tới vai Ancient Greek ὠμός (ōmos), shoulder Omoplate (x.vai) Khối u, khối lượng Greek -ωμα Sarcoma(U mô liên kết), Teratoma( u lan) olig(o)om(o)- -oma (singular), tumor, mass, collection -omata (plural) omphal(o)- Of or pertaining to the navel, the umbilicus Liên quan tới rốn onco- tumor, bulk, volume U, lớn onych(o)- Of or pertaining to the nail (of a finger or toe) Liên quan tới móng tay, chân oo- Of or pertaining to the an egg, a woman's egg, the ovum Liên quan tới trứng oophor(o)- Of or pertaining to the woman's ovary Liên quan tới buồng trứng ophthalm(o)- Of or pertaining to the eye Liên quan tới mắt optic(o)- Of or relating to chemical properties of the eye Liên quan đặc tính hóa học of mắt) or(o)- Of or pertaining to the mouth Liên quan tới miệng orchi(o)-, orchid(o)-, orch(o)- testis Tinh hoàn orth(o)- Denoting something as straight or correct Chỉ đến nhứng cái đúng và thẳng a condition, disease or increase bony bone bone Tình trạng, bệnh tật hoặc tăng Xương - -osis osseoossiost(e)-, oste(o)- Ancient Greek ὀμφαλός (omphalós), navel, belly-button Greek ὄγκος Ancient Greek < ὄνυξ, ὀνυχο(ónyx, ónycho-), nail; claw; talon Ancient Greek ᾠόν, ᾠο- (ōón, ōo-), egg, ovum Neoclassical Greek ᾠοφόρον (ōophóron), ovary, egg-bearing Ancient Greek ὀφθαλμός (ophthalmós), the eye Middle French (optique) < Greek ὀπτικός (optikós); Cognate with Latin oculus, relating to the eye Omphalotomy Oncology (U học) Onychophagy (thói quen cắn móng tay) Oogenesis(sự hình thành và phát triển của trứng) Oophorectomy Ophthalmology khoa) (Nhãn Opticochemical Latin (ōs, or-), mouth Oral (miệng) Greek ὀρχις (orkhis, orkhi-) Ancient Greek ὀρθός (orthos), straight, correct, normal Orchiectomy, Orchidectomy Greek -ωσις Psychosis (tâm thần) Latin Latin Greek ὀστέον Osteoporosis Orthodontist chỉnh răng) (Bác sĩ (Loãng 9 xương) ot(o)-ous ovari(o)ovo-, ovi-, ovoxooxy- Of or pertaining to the ear pertaining to Of or pertaining to the ovaries Of or pertaining to the eggs, the ovum addition of oxygen sharp, acid, acute, oxygen Liên quan tới tai Liên quan tới Liên quan tới buồng trứng Liên quan tới trứng Bổ sung Oxi Nét, acid, cấp tình, oxy... Ancient Greek οὖς, ὠτOtopathy (bệnh of tai) (ous, ōt-), the ear Latin -osus Latin (ōvarium), ovary Ovariectomy Latin (ōvum), ovum Greek ὀξύς Ovogenesis (Quá trình hình thành giao tử cái) egg, Greek ὀξύς 9