B
CÔNG THƯƠNG
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M
THÀNH PH
H
CHÍ MINH
KHOA CÔNG NGH TH C PH M
............
ð
...........
ÁN H C PH N PHÂN TÍCH TH C PH M
ð TÀI:CÁC PHƯƠNG PHÁP KI M TRA CH TIÊU CH T LƯ NG
CÀ PHÊ NHÂN NGUYÊN LI U
L P: 04DHDB2
Tp.HCM, tháng 06, năm 2016
1
L I C M ƠN
Trư c tiên em xin g i l i c m ơn chân thành và s tri ân sâu s c ñ i v i các th y
cô c a trư ng ð i h c Công nghi p Th c ph m Thành ph H Chí Minh, ñ c bi t là
cô….ñã giúp ñ em r t nhi t tình trong th i gian qua. Nh s ch d n t n tình c a cô
mà em ñã hoàn thành ñư c bài ñ án này.Và qua m t th i gian làm ñ tài ñ án ñã
cung c p cho em r t nhi u thông tin c n thi t cho ngành h c c a mình sau này cũng
như h c thêm ñư c r t nhi u k năng m m có ích cho vi c t l p sau này như: k năng
làm vi c ñ c l p, k năng tra c u thông tin trên internet, k năng qu n th i gian, rèn
cho chúng tôi có tinh th n trách nhi m trong công vi c và ch u trách nhi m trư c
nh ng vi c mình làm… Không ch v y, làm vi c ñ c l p cũng giúp em h c h i ñư c
r t nhi u ñi u hay và thú v , nh v y mà g n k t hơn trong tình b n, giúp ñ nhau
nhi u hơn trong h c t p
Trong quá trình làm ñ án, khó tránh kh i sai sót, r t mong các Th y, Cô b qua. ð ng
th i do trình ñ lý lu n cũng như kinh nghi m th c ti n còn h n ch nên bài báo cáo
không th tránh kh i nh ng thi u sót, em r t mong nh n ñư c ý ki n ñóng góp Th y,
Cô ñ em h c thêm ñư c nhi u kinh nghi m và s hoàn thành t t hơn các ñ án s p
t i.
2
NH N XÉT C A GIÁO VIÊN HƯ NG D N
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
GIÁO VIÊN HƯ NG D N
3
M cl c
DANH M C VI T T T.................................................................................................7
DANH M C B NG .......................................................................................................8
DANH M C HÌNH ........................................................................................................9
CHƯƠNG I : T NG QUAN V CÀ PHÊ ...................................................................10
1.1. L ch s phát tri n c a cây cà phê .......................................................................10
1.1.1. Trên th gi i ................................................................................................10
1.1.2.
Vi t Nam..................................................................................................10
1.2. ð c ñi m th c v t h c c a cây cà phê ...............................................................12
1.2.1. Coffea Arabica (Cà phê chè): ......................................................................13
1.2.2. CoffeaRobusta(Cà phê v i): ........................................................................15
1.2.3. Coffea exelsa chari (Cà phê mít): ................................................................16
1.3. C u t o qu cà phê ..............................................................................................16
1.3.1. V qu .........................................................................................................17
1.3.2. Th t qu ........................................................................................................17
1.3.3. V thóc ........................................................................................................17
1.3.4. Nhân ............................................................................................................17
1.4. Thành ph n hóa h c c a qu cà phê ...................................................................17
1.4.1. Caffeine .......................................................................................................17
1.4.2. Protein và acid amin ....................................................................................18
1.4.3. Các enzyme .................................................................................................18
1.4.4. Carbonhydrate .............................................................................................18
1.4.5. Lipid ............................................................................................................19
1.4.6. Các acid h u cơ ...........................................................................................19
1.4.7. Các ch t thơm ..............................................................................................19
1.4.8.Các ch t khoáng ...........................................................................................19
CHƯƠNG II : CÁC CH TIÊU VÀ PHƯƠNG PHÁP KI M TRA CH T LƯ NG
CÀ PHÊ NHÂN NGUYÊN LI U THEO TCVN .........................................................21
4
2.1. Ch tiêu ch t lư ng: ............................................................................................21
2.1.1. Xác ñ nh hàm lư ng nư c theo TCVN 6537 : 2007 ( ISO 1446:2001 ) .....21
2.1.2. TCVN 9723:2013 v Cà phê và s n ph m cà phê- Xác ñ nh hàm lư ng
cafein b ng s c ký l ng hi u năng cao (HPLC) - Phương pháp chu n .................26
2.1.3. Xác ñ nh hàm lư ng tro t ng s và tro không tan trong axit clohydric theo
TCVN 5253:1990 ..................................................................................................32
2.1.4. Xác ñ nh hàm lư ng xơ thô c a cà phê nhân tham kh o TCVN 5714:2007
...............................................................................................................................33
2.1.5. Xác ñ nh hàm lư ng nitơ t ng s và tính hàm lư ng protein tham kh o
TCVN 11033:2015 ................................................................................................37
2.2. Ch tiêu ñ c t n m m c .....................................................................................42
2.2.1. Xác ñ nh Ochratoxin A (OTA) trong cà phê nhân b ng s c ký l ng theo
TCVN 8426:2010 ..................................................................................................42
2.2.2. AOAC Official Method Surplus 970.46Aflatoxins in Green Coffee,
(Aflatoxins trong Cà phê nhân.Phương pháp s c kí b n m ng)............................47
2.3. Ch tiêu kim lo i n ng và các nguyên t vi lư ng ..............................................55
2.3.1. Xác ñ nh hàm lư ng asen b ng phương pháp b c dietyldithiocacbamat theo
TCVN 7601 : 2007 ................................................................................................55
2.3.2. Xác ñ nh hàm lư ng cadimi b ng phương pháp quang ph h p th nguyên
t theo TCVN 7603 : 2007 ....................................................................................59
2.3.3. Xác ñ nh hàm lư ng th y ngân b ng phương pháp quang ph h p th
nguyên t không ng n l a theo TCVN 7604 : 2007 .............................................62
2.3.4. Xác ñ nh hàm lư ng chì b ng phương pháp quang ph h p th nguyên t
theo TCVN 7602:2007 ..........................................................................................66
2.3.5. Xác ñ nh hàm lư ng k m trong th c ph m b ng ño quang ph h p th
nguyên t theo TCVN 10915 : 2015 .....................................................................69
2.4. Ch tiêu vi sinh....................................................................................................73
2.4.1. S d ng ñĩa ñ m Petrifilm ñ ñ nh lư ng t ng vi sinh v t hi u khí theo
TCVN 9977 : 2013 ................................................................................................73
2.4.2. S d ng ñĩa ñ m PetrifilmTM ñ ñ nh lư ng coliform và Escherichia coli
theo TCVN 9975 : 2013 ........................................................................................76
2.4.3. Phương pháp phát hi n và ñ nh lư ng Staphylococcus aureus (S. aureus)
b ng k thu t tính s có xác su t l n nh t (MPN) theo TCVN 7927:2008 ..........79
2.4.4. Xác ñ nh t ng n m men và n m m cb ng phương pháp s d ng màng khô
có th hoàn nư c theo TCVN 7852:2008 ..............................................................83
5
2.4.5. Xác ñ nh Clostridium botulinum trong th c ph m b ng phương pháp vi
sinh theo TCVN 9049 : 2012.................................................................................86
2.5. Ch tiêu c m quan ...............................................................................................91
2.5.1. Phương pháp ki m tra ngo i quan, xác ñ nh t p ch t l và khuy t t t theo
TCVN 4808 : 2007 ................................................................................................91
TÀI LI U THAM KH O .............................................................................................94
6
DANH M C VI T T T
TCVN : Tiêu Chu n Vi t Nam
AOAC : Association of Official Analytical Chemists
TLC : Thin – Layer Chromatography
QCVN : Quy Chu n Vi t Nam
ISO : International Organization for Standardization
HPLC : High Performance Liquid Chromatography
7
DANH M C B NG
B ng 1.1 Di n tích cà phê Vi t Nam qua m t s năm ............................................... 11
B ng 1.2 T ng s n lư ng và xu t kh u cà phê c a Vi t Nam niên v t 2000/01 ñ n
2010/2011 ................................................................................................................... 12
B ng 2.1 Các th tích acid sulfuric ñ m ñ c ............................................................. 38
B ng 2.2 Các th tích acid clohydric ñ m ñ c ........................................................... 38
B ng 2.3 Chu n b các acid chu n hi u chu n ........................................................... 43
B ng 2.4 – Các s có xác su t l n nh t (MPN) trên gam ph n m u th , s d ng 3 ng
................................................................................................................................... 82
8
DANH M C HÌNH
Hình 1.1 Cây cà phê Arabica ......................................................................................... 13
Hình 1.2 Lá, hoa và qu Cà phê Arabica ....................................................................... 13
Hình 1.3 Cà phê nhân nguyên li u Arabica (Chưa rang) ............................................. 14
Hình 1.4 Cà phê nhân nguyên li u Arabica (ðã rang) .................................................. 14
Hình 1.5 Cây cà phê Robusta ....................................................................................... 15
Hình 1.6 Lá và hoa cà phê Robusta .............................................................................. 15
Hình 1.7 Qu cà phê Robusta ........................................................................................ 15
Hình 1.8 Cà phê nhân nguyên li u Robusta ................................................................. 15
Hình 1.9 Cây cà phê exelsa chari .................................................................................. 16
Hình 1.10 Lá cà phê exelsa chari................................................................................... 16
Hình 1.11 Qu cà phê exelsa chari ................................................................................ 16
Hình 1.12 Nhân cà phê exelsa chari .............................................................................. 16
Hình 2.1 – Thi t b phân tích quang ph h p th nguyên t không ng n l a ............... 65
9
CHƯƠNG I : T NG QUAN V CÀ PHÊ
1.1. L ch s phát tri n c a cây cà phê
1.1.1. Trên th gi i
Theo nghiên c u ,cây cà phê ñư c phát hi n t i kaffa, ñã có nh ng ghi nh n
ñây
và cho ñ n th k XIV nh ng ngư i buôn nô l ñã mang cà phê t Ethiopia sang x
R p.
T i th k XV Cà phê ñã tr thành m t th c u ng truy n th ng c a ngư i
R p và là
nơi tr ng cà phê ñ c quy n v i trung tâm giao d ch cà phê là thành ph c ng Mocha,
hay còn ñư c g i là Mokka. Ngư i
này và gi
T
R p r t t hào v phát minh ra lo i th c u ng
bí m t ñ b o t n ñ c quy n v m t lo i s n ph m.
ñ u nh ng năm 1900, cà phê tr thành ñ u ng ph thông
nhi u nư c trên th
gi i như ð c, M , Úc ... cho ñ n ngày nay.
Trên th gi i hi n nay có 75 nư c tr ng cà phê, trong ñó có 51 nư c xu t kh u. ð ng
ñ u th gi i v c di n tích và s n lư ng là Brazil, ti p theo là Colombia, Vi t Nam…
Di n tích, s n lư ng cà phê trên toàn th gi i dao ñ ng
m c 11,3÷11,5 tri u ha và
6,7÷8,0 tri u t n, trong ñó cà phê chè chi m t i 70% di n tích. Th ph n thương m i
xu t nh p kh u toàn c u hàng năm kho ng 5,2÷5,7 tri u t n, trong ñó các nư c tr ng
cà phê tiêu th kho ng 1,6 tri u t n, b ng 20÷22% s n lư ng, còn g n 80% là ñ xu t
kh u.
Giá cà phê xu t kh u luôn có s bi n ñ ng l n do ph thu c vào th i ti t, chính sách
d tr và lư ng t n kho c a các nư c xu t nh p kh u.
1.1.2.
Vi t Nam
L n ñ u tiên cà phê ñư c ñưa vào Vi t Nam vào năm 1875, gi ng Arabica ñư c
ngư i Pháp mang t ñ o Bourbon (bây gi là ñ o Reunion, n m
Madagascar) sang tr ng
phía ñông c a
phía B c sau ñó lan ra các t nh mi n Trung như Qu ng
Bình, Qu ng Tr … Sau thu ho ch ch bi n dư i thương hi u “Arabica du Tonkin”, cà
phê ñư c nh p kh u v Pháp.
10
Năm 1925, l n ñ u tiên ñư c tr ng
Tây Nguyên, sau gi i phóng di n tích cà phê c
nư c kho ng 20.000 ha, nh s h tr v n t qu c t , cây cà phê d n ñư c chú tr ng,
ñ n năm 1980 di n tích ñ t 23.000 ha, xu t kh u trên 6000 t n. B n k ho ch ban ñ u
ñư c xây d ng năm 1980 ñ t m c tiêu cho ngành cà phê Vi t Nam có kho ng 180
nghìn ha v i s n lư ng 200.000 t n. Sau ñó, b n k
Các con s cao nh t d ng l i
ho ch này ñã nhi u l n s a ñ i.
m c 350.000 ha v i s n lư ng 450.000 t n (VICOFA,
2002).
Cho ñ n nay s n lư ng cà phê c nư c chi m 8% s n lư ng nông nghi p, chi m 25%
giá tr xu t kh u và là nư c xu t kh u cà phê Robusta l n nh t th gi i v i hai t nh có
di n tích canh tác l n nh t là ðăkLăk và Gia Lai, mang l i vi c làm n ñ nh, thu nh p
cao cho hàng tri u ngư i góp ph n n ñ nh kinh t xã h i
nh ng vùng xa xôi h o
lánh, dân t c ít ngư i…
Vi t Nam hi n là nư c s n xu t cà phê l n th 2 trên th gi i sau Brazil và ñ ng ñ u
th
gi i v xu t kh u cà phê v i. Di n tích cà phê Vi t Nam qua m t s năm ñư c
th ng kê kê t i B ng 1.2
B ng 1.1 Di n tích cà phê Vi t Nam qua m t s năm
ðơn v : Nghìn hecta
Di n tích cà phê VN
2005
2006
2007
2008
2009
Di n tích gieo tr ng
497,4
488,7
508,8
530,9
537,0
Di n tích cho s n ph m
483,6
481,2
488,7
500,2
504,1
13,8
7,5
20,1
30,7
32,9
Di n tích tr ng m i
Ngu n: T ng c c th ng kê GSO
Theo k ho ch phát tri n ñ n năm 2020 cho ngành cà phê ñư c th o lu n t i m t h i
th o do B Nông nghi p và phát tri n thôn t ch c vào ngày 22 tháng 4 năm 2012 t i
Buôn Ma Thu t, Vi t Nam ñã lên k
ho ch c t gi m 13,5% di n tích cà phê t
555.000 hecta xu ng còn 480.000 hecta, trong khi v n gi s n lư ng n ñ nh vào cu i
th p k này là vào kho ng 1,1 tri u t n, ho c 18,33 tri u bao (bao 60 kg) cà phê m t
năm, tương t như s n lư ng c a v mùa 2010/2011.
11
B ng 1.2 T ng s n lư ng và xu t kh u cà phê c a Vi t Nam
niên v t 2000/01 ñ n 2010/2011
Niên v
S n lư ng
Xu t kh u
2000/01
14841
14606
2001/02
13093
11966
2002/03
11574
11555
2003/04
15337
14497
2004/05
14370
13994
2005/06
13842
13122
2006/07
19340
18090
2007/08
16467
15774
2008/09
18500
17386
2009/10
18200
14591
2010/11
19467
16850
Ngu n: ©InternationalCoffeeOrganizatio
A: Cà phê chè (Arabica)
R: Cà phê v i (Robusta)
Các ñ nh hư ng c a ngành cà phê Vi t Nam hi n nay:
-
Chuy n d ch cơ c u cây tr ng
-
H giá thành s n xu t, nâng cao hi u qu kinh doanh
-
Áp d ng công ngh sau thu ho ch tiên ti n, ñ i m i thi t b , nâng cao ch t lư ng
s n ph m k t h p v i b o v môi trư ng
-
Xây d ng và ban hành các tiêu chu n c p Nhà nư c v cà phê
-
M
r ng th trư ng cho cà phê Vi t Nam
phê
-
nư c ngoài, xúc ti n vi c tiêu th cà
th trư ng n i ñ a
Phát tri n m t ngành cà phê b n v ng.
1.2. ð c ñi m th c v t h c c a cây cà phê
Phân lo i
Cây cà phê thu c h th ng phân lo i th c v t sau:
12
Ngành: Magnoliophyta
L p: Magnoliopsida
B : Gentianales
H : Rubiaceae
Chi: Coffea
1.2.1. Coffea Arabica (Cà phê chè):
Cây cao 3÷5m, trong ñ u ki n ñ t ñai thu n l i có th cao 7÷10m. ð c thân ho c
ñi
nhi u thân, nhi u cành n m ngang. Lá hình tr ng ho c hình lư i mác, phi n lá có
ư
nhi u gân, kích thư c lá thay ñ i theo t ng ch ng và ñi u ki n ngo i c nh, thư ng dài
t 10÷15 cm, r ng t 4÷6cm.
Hình 1.1Cây cà phê Arabica
ArabicaHình 1.2 Lá, hoa và qu Cà phê Arabica
H t có v l a màu b c, ít bám nhân. Kích thư c dài t 5÷10mm, r ng 4÷7mm, dày
2÷4mm. Kh i lư ng c a 100 h t vào kho ng 14÷20g. Hàm lư ng caffeine trong h t
1÷3%. Năng su t ñ t kho ng 400÷500kg cà phê nhân (h t)/ha thu c lo i t t,
600÷800kg/ha thu c lo i có ph m ch t cao. Cà
phê chè có hương thơm n ng nàn, v d u.
ơm
13
Hình 1.3 Cà phê nhân nguyên li u
Hình 1.4 Cà phê nhân nguyên li u
Arabica (Chưa rang)
Arabica (ðã rang)
14
1.2.2. CoffeaRobusta(Cà phê v i):
Cây cao t
3÷8m, ñ c thân hay nhi u thân, cành thư ng r
xu ng. Lá hình tr ng
ho c hình lư i mác, kích th c lá l n hơn lá cà phê chè: dài 10÷40cm, r ng 8÷10cm.
thư
n
Hình 1.5 Cây cà phê Robusta
Hình 1.6 Lá và hoa cà phê Robusta
Qu hình tr ng ho c hình tròn, qu chín có màu ñ nh t ho c màu h ng, trên qu
thư ng có ñư ng gân d c. H t hình b u d c ho c hình tròn, v l a màu tr ng r t khó
bong, h t dài 5÷8mm. Kh i lư ng c a 100 h t vào kho ng 11÷17g. Hàm l ng
lư
caffeine trong h t 1,97÷3,06 % là lo i có nhi u caffeine nh t trong 3 lo i. Năng su t:
lo i thư ng t 500÷600kg nhân/ ha; lo i t t: 800÷1000 kg/ha. V giá tr thương ph m,
cà phê v i có hương thơm kém h cà phê chè, v trung tính, thư ng ñ pha tr n v i
ơm
hơn
cà phê chè, ñ i b ph n dùng ch bi n cà phê hoà tan, cà phê s a, bánh k o cà phê.
Hình 1.7 Qu cà phê Robusta
Hình 1.8 Cà phê nhân nguyên li u Robusta
15
1.2.3. Coffea exelsa chari (Cà phê mít):
Cây cao t
6÷15m, có khi cao t i 20m trong ñi u ki n t t, cành lá m c thành tán
tròn ho c hình chóp nón. Lá hình tr ng ho c hình lư i mác, gân lá n i nhi u
m t
dư i, lá có kích thư c l n.
Hình 1.9 Cây cà phê exelsa chari
Hình 1.10 Lá cà phê exelsa chari
Qu hình tr ng hơi ép ngang, qu chín có màu ñ , qu to, v
i
dày. H t có hình dáng
gi ng h t cà phê chè, h t có màu vàng xanh hay màu vàng r , v l a dính sát vào
nhân, khó bong. Kh i lư ng c a 100 h t vào kho ng 10÷14g. Hàm l ng caffeine
lư
trong h t 1,02÷1,15%. Nă su t : Bình thư ng 500÷600kg cà phê nhân/ha, t t :
Năng
1200÷1400kg. Giá tr
thương ph m: h t không ñ u, khó ch bi n, hương v th t
th
thư ng. Giá th trư ng kém h lo i arabica và robusta, nhưng v m t tr ng tr t nó là
hơn
lo i cà phê sinh trư ng kho , ch u ñư c h n, ít ñòi h i công chăm sóc, h u như không
ăm
b sâu phá ho i.
Hình 1.11 Qu cà phê exelsa chari
Hình 1.12 Nhân cà phê exelsa chari
1.3. C u t o qu cà phê
16
1.3.1. V qu
V qu là l p màng m ng, dai, thành ph n ch y u là cellulose, chi m kho ng
20÷23% kh i lư ng qu . Bên trong là l p mang màu, khi qu xanh l p mang màu là
chlorophyll màu xanh, khi qu chín l p mang màu là anthoxian màu ñ . Phía ngoài v
qu
ñư c ph
m t l p sáp m ng có tác d ng ch ng thoát m cho qu , l p này m t
d n khi qu chín.
1.3.2. Th t qu
Th t qu
x p ti p theo l p v qu , là l p khá dày (1,5÷2mm) g m nh ng t bào
m m, không có caffeine, tanin, nhi u ñư ng và pectin, chi mkho ng 43÷45% kh i
lư ng qu . Khi qu xanh, l p th t qu có tác d ng d tr ch t dinh dư ng và cung c p
ch t dinh dư ng cho h t phát tri n. Khi qu chín, l p th t qu chuy n sang giai ño n
phân gi i.
1.3.3. V thóc
Ti p theo l p th t qu là l p v tr u, hay còn g i là v thóc, v c ng, chi m kho ng
6÷7,5% kh i lư ng qu . Thành ph n ch y u là cellulose, mu i khoáng và m t lư ng
ch t béo. L p v c ng th c ch t là m t màng bán th m thô gi nhi m v b o v cho
nhân. V thóc khô c a cà phê chè d ñ p v hơn so v i cà phê v i và cà phê mít. v i
có màu nâu nh t, cà phê mít có màu vàng nh t, bám r t ch c vào nhân
1.3.4. Nhân
Nhân c a m t qu thư ng có 2 h t, bên trong là phôi và n i nhũ. Nhân chi m kho ng
30% kh i lư ng qu . Nhũ ch a toàn b ch t dinh dư ng c a h t, còn phôi ch a r và
m m.
1.4. Thành ph n hóa h c c a qu cà phê
1.4.1. Caffeine
Alkaloid quan tr ng nh t trong h t cà phê là caffeie. Caffeine là m t alkaloid có
công th c là C8H10O2N4 . Caffeine ñư c t ng h p t lá, hàm lư ng thay ñ i trong
kho ng 1÷5% ch t khô, t p trung nhi u nh t
nhân. Hàm lư ng caffeine trong nhân
thay ñ i tuỳ vào gi ng cà phê, thư ng dao ñ ng trong kho ng 1÷4.Trong quá trình
17
rang, hàm lư ng caffeine h u như không thay ñ i. Trigoneline gi m kho ng 75%, t o
thành các s n ph m g m acid nicotinic (niacin), nicitinamide và các ch t thơm bay hơi
như pyrine và pyrol. Trong ñó ñáng chú ý nh t là niacin, trong cơ th con ngư i có tác
d ng như m t lo i vitamin.
1.4.2. Protein và acid amin
H u như không có m t trong cà phê rang, do rang
nhi t ñ cao nên m t ph n b
phân h y, ph n còn l i k t h p v i carbonhydrate và các acid chlorogenic t o thành
nh ng ch t màu nâu.
B ng phương pháp th y phân, ngư i ta th y trong thành ph n protein c a cà phê có
nh ng acid amin sau: cysteine, alanine, phenylalanine, histidine, leucine, lysine…Các
acid amin này ít th y
tr ng thái t do, chúng thư ng
d ng liên k t. Khi gia nhi t,
các m ch polypeptide b phân c t, các acid amin ñư c gi i phóng ra tác d ng v i nhau
ho c tác d ng v i nh ng ch t t o mùi và v cho cà phê rang. Trong s các acid amin
k trên ñáng chú ý nh t là nh ng acid amin có ch a lưu huỳnh như cystein, methionine
và proline, chúng góp ph n t o nên hương v ñ c trưng c a cà phê sau khi rang. ð c
bi t, methionine và proline có tác d ng làm gi m t c ñ oxi hóa các ch t thơm, làm
cho cà phê rang gi ñư c mùi v khi b o qu n. Trong quá trình ch bi n ch có m t
ph n protein b phân gi i thành acid amin, còn ph n l n b bi n thành h p ch t không
tan.
1.4.3. Các enzyme
H t cà phê cũng như các b ph n khác c a cây ch a m t lư ng l n enzyme như
glucosidase, protease, lipase, polyphenol oxidase. S ho t ñ ng c a chúng tùy vào th i
ñi m mà có th làm tăng ho c gi m ch t lư ng cà phê.
1.4.4. Carbonhydrate
Hàm lư ng carbonhydrate trong cà phê khô kho ng 60%. Ph n l n là các
polysaccharide hòa tan ho c không hòa tan trong nư c và m t ph n nh là các ñư ng
saccharose, glucose…Trong quá trình rang các carbonhydrate bi n ñ i nhi u, chúng có
th
phân h y thành các h p ch t khác nhau ho c bi n m t h u như hoàn toàn như các
18
ch t ñư ng ñã nói trên. Các ñư ng kh tham gia m t s ph n ng t o màu và mùi cho
cà phê rang. Các polysaccharide không hòa tan trong nư c, chúng t o nên nh ng thành
t bào c a h t cà phê và sau khi pha tr
thành bã cà phê.
1.4.5. Lipid
Trong cà phê nhân t ng hàm lư ng ch t béo chi m kho ng 13%. Trong quá trình rang
các h p ch t béo m t ñi 1÷2%. Các ch t béo ch
y u t o thành d u cà phê là
trigliceride và diterpene, là d ng este c a acid bão hòa, nh t là panmitic, behenic,
arachidic. Các diterpene này r t nh y v i acid, nhi t và ánh sáng. Hàm lư ng diterpene
gi m ñi trong quá trình b o qu n cũng như quá trình rang có th là do t o thành các
terpnene bay hơi, naphtalene và quinoline.
1.4.6. Các acid h u cơ
ð i di n quan tr ng nh t c a nhóm acid là các lo i acid chlorogenic. ðây là nh ng
lo i acid ñ c trưng ñ i v i cà phê. Trong quá trình rang chúng b phân h y 30÷70%,
sau khi rang có s hình thành m t s acid d bay hơi. T t c các acid này ñ u góp ph n
t o v chua c a cà phê.
1.4.7. Các ch t thơm
Cà phê có kho ng trên 700 h p ch t thu c 47 nhóm ch t bay hơi. Chúng h u như
không có m t trong cà phê nhân s ng mà ñư c hình thành do s bi n ñ i v c u trúc
các h p ch t trong quá trình ch bi n, ñ c bi t là quá trình rang.
Trong thành ph n c a các h p ch t thơm có kho ng 50% aldehyde, 20% ketone, 8%
ester, 7% heterocylic, 2% dimethylsulfide, m t lư ng ít hơn là các sulfide h u cơ
khác, còn có m t lư ng nh nitrile, alcohol ho c các carbonhydrate ñã bão hòa và
chưa bão hòa có tr ng lư ng phân t th p như isoprene.
1.4.8.Các ch t khoáng
Hàm lư ng ch t khoáng trong cà phê kho ng 3÷5%, ch y u là kali, nitơ magie,
photpho, clo.Ngoài ra còn th y nhôm, s t, ñ ng, iod, lưu huỳnh …nh ng ch t này nh
hư ng không t t ñ n mùi v cà phê. Ch t lư ng cà phê cao khi hàm lư ng ch t khoáng
càng th p và ngư c l i.
19
20
- Xem thêm -