Môc lôc
Lêi nãi ®Çu
Ch¬ng I Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ qu¶n trÞ vµ qu¶n trÞ cung øng
hµng ho¸ trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
I.DNTM vµ m«i trêng kinh doanh
1.Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp th¬ng m¹i
2.M«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i
II.Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp
1.Kh¸i niÖm vÒ qu¶n trÞ doanh nghiÖp
2.Vai trß cña qu¶n trÞ
3.Chøc n¨ng cña qu¶n trÞ
III.Mua hµng vµ qu¶n trÞ mua hµng trong DNTM
1.B¶n chÊt cña ho¹t ®éng mua hµng
2.Vai trß cña ho¹t ®éng mua hµng trong DNTM
3.Néi dung c¬ b¶n cña qu¶n trÞ mua hµng trong DNTM
4.C¸c h×nh thøc mua hµng vµ t¹o nguån hµng trong DNTM
IV.Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cung øng
1.Kh¸ch hµng
2.Gi¸ c¶ vµ chÊt lîng nguån hµng
3.Nhµ cung cÊp
4.Nh©n viªn mua hµng cña doanh nghiÖp
5.ChÝnh s¸ch, ph¸p luËt, thÞ trêng
V.Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao chÊt lîng qu¶n trÞ cung øng hµng ho¸
Ch¬ng II: Kh¶o s¸t t×nh h×nh cung øng hµng ho¸ t¹i c«ng ty kinh
doanh vµ chÕ biÕn l¬ng thùc Hµ Néi
I.Giíi thiÖu chung vÒ c«ng ty
1.Qóa tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty
2.Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c«ng ty
3.C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty
4.§Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty
II.Thùc tr¹ng cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cung øng hµng ho¸ ë c«ng ty kinh
doanh vµ chÕ biÕn l¬ng thùc Hµ Néi
1.Ho¹t ®éng mua hµng
2.Ho¹t ®éng dù tr÷ hµng ho¸
Ch¬ng III: Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ
cung øng hµng ho¸ t¹i c«ng ty kinh doanh vµ chÕ biÕn l¬ng thùc
Hµ Néi
I.§¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ngty
1.Nh÷ng ®iÓm m¹nh
2.Nh÷ng ®iÓm yÕu tån t¹i cña c«ng ty
II.§¸nh gi¸ ho¹t ®éng qu¶n ttrÞ cung øng hµng ho¸ t¹i c«ng ty
1.Nh÷ng ®iÓm m¹nh
2.Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i
III.Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao c«ng t¸c qu¶n trÞ cung øng t¹i c«ng ty
1.Ph¸t huy h¬n n÷a thÕ m¹nh trong cung øng
2.ThÓ hiÖn cao ®é tÝnh thèng nhÊt khu«n phÐp trong l·nh ®¹o
3.C«ng t¸c ®µo t¹o ®·i ngé nh©n sù ®îc cñngcè
4.TÝch cùc nghiªn cøu b¸m s¸t nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ trêng
5.§Çu t x©y dùng hÖ thèng kho b·i cã quy m«
6.ThiÕt lËp mèi quan hÖ víi b¹n hµng, nhµ cung cÊp
PhÇn kÕt luËn
lêi nãi ®Çu
Ngµy nay nãi ®Õn doanh nghiÖp chÝnh lµ nãi ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp ®ã. Nh ta ®· biÕt ho¹t ®éng kinh doanh bÞ ¶nh hëng bëi rÊt nhiÒu
yÕu tè chi phèi. Mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng tiªu biÓu ®ã chÝnh lµ ho¹t ®éng
tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Ch¼ng cÇn ph¶i ph©n tÝch ai còng biÕt khi ho¹t
®éng tiªu thô s¶n phÈm ®îc ®Èy m¹nh ®ång nghÜa víi viÖc doanh thu b¸n hµng t¨ng
nhanh. Môc tiªu cuèi cïng cña doanh nghiÖp s¾p ®îc thùc hiÖn . SÏ thËt lµ thiÕu sãt
nÕu chØ coi träng ®Õn kh©u tiªu thô s¶n phÈm mµ quªn b½ng ®i c«ng t¸c cung øng
hµng ho¸ trong doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp chØ thùc hiÖn chøc n¨ng b¸n tèt khi
chøc n¨ng thu mua vµ t¹o nguån hµng ®îc ®¶m b¶o. VËy cã thÓ kÕt luËn r»ng ë ®©u
vµ khi nµo c«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng cã chÊt lîng cïng viÖc b¶o qu¶n dù tr÷
hîp lÝ th× ë ®ã, khi ®ã ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh míi diÔn ra tèt ®Ñp ®¶m b¶o
phôc vô tho¶ m·n nhu cÇu tèi ®a cña kh¸ch hµng.
XuÊt ph¸t tõ nhËn ®Þnh trªn, trong thêi gian bèn th¸ng thùc tËp t¹i c«ng ty kinh
doanh vµ chÕ biÕn l¬ng thùc Hµ Néi em ®· cè g¾ng t×m hiÓu, nghiªn cøu ho¹t ®éng
cung øng cña c«ng ty. §îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o híng dÉn NguyÔn
Quang Trung vµ tõ phÝa c«ng ty em ®· chän ®Ò tµi “ C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao
chÊt lîng c«ng t¸c qu¶n trÞ cung øng hµng ho¸ ë c«ng ty kinh doanh vµ chÕ
biÕn l¬ng thùc Hµ Néi ” . V
Néi dung cña ®Ò tµi gåm 3 ch¬ng.
Ch¬ng I: Nh÷ng lÝ luËn c¬ b¶n vÒ qu¶n trÞ vµ qu¶n trÞ cung øng hµng ho¸
trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
Ch¬ng II: Kh¶o s¸t t×nh h×nh cung øng hµng ho¸ t¹i c«ng ty kinh doanh vµ
chÕ biÕn l¬ng thùc Hµ Néi.
Ch¬ng III: Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ cung øng
hµng ho¸ t¹i c«ng ty kinh doanh vµ chÕ biÕn l¬ng thùc Hµ Néi.
CH¦¥NG I: Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ qu¶n trÞ vµ qu¶n trÞ
cung øng hµng ho¸ trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i (Dntm)
I.Dm vµ m«i trêng kinh doanh cña DNTM
1. Kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp th¬ng m¹i
a.Doanh nghiÖp lµ g× ?
ThuËt ng÷ doanh nghiÖp bao hµm nh÷ng néi dung rÊt réng. ThËt vËy tÊt c¶ nh÷ng
®¬n vÞ kinh doanh lµ mét c¸ nh©n, mét tæ chøc, mét tËp thÓ hay thËm chÝ mét c¶
quèc gia khi cã ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ hay dÞch vô ®Òu ®îc coi lµ mét doanh
nghiÖp. Nh÷ng doanh nghiÖp nµy cã t c¸ch ph¸p nh©n, ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn cÊp giÊy phÐp kinh doanh vµ chÞu sù kiÓm so¸t cña nhµ níc.
VËy doanh nghiÖp lµ mét céng ®ång ngêi liªn kÕt thµnh lËp nh»m môc ®Ých chñ
yÕu lµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. Trong ®ã kinh doanh ®îc hiÓu lµ viÖc
thùc hiÖn mét sè hoÆc tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu
thô s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn dÞch vô trªn thÞ trêng nh»m môc ®Ých sinh lêi. Céng
®ång ngêi ë ®©y liªn kÕt víi nhau chñ yÕu trªn c¬ së lîi Ých kinh tÕ.
b.Doanh ngiÖp th¬ng m¹i
Doanh nghiÖp th¬ng m¹i ra ®êi do sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ chuyªn m«n
ho¸ trong s¶n xuÊt: mét bé phËn nh÷ng ngêi s¶n xuÊt kinh t¸ch khái s¶n xuÊt lµm
nhiÖm vô ®a hµng ra ngoµi thÞ trêng ®Ó b¸n. DÇn dÇn c«ng viÖc nµy trë thµnh cè
®Þnh vµ ph¸t triÓn thµnh c¸c ®¬n vÞ, c¸c tæ chøc kinh tÕ chuyªn lµm nhiÖm vô mua
b¸n hµng ho¸ ®Ó thu lîi nhuËn. §Çu tiªn doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®îc xem nh lµ mét
doanh nghiÖp chñ yÕu thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc mua b¸n hµng ho¸ T-H-T’. Nhng
ngµy nay, cïng víi sù ph¸t triÓn cña lÞch sö, sù tiÕn bé cña x· héi loµi ngêi ho¹t
®éng mua b¸n kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ T-H-T’ mµ nã trë nªn phøc t¹p ®a d¹ng h¬n:
®· h×nh thµnh nªn nh÷ng dÞch vô th¬ng m¹i vµ xóc tiÕn th¬ng m¹i. V× vËy doanh
nghiÖp th¬ng m¹i ®îc hiÓu nh lµ doanh nghiÖp víi chøc n¨ng chñ yÕu thùc hiÖn c¸c
ho¹t ®éng th¬ng m¹i.
Ho¹t ®éng th¬ng m¹i chñ yÕu hiÖn nay ®îc ph©n thµnh 3 nhãm mua b¸n hµng
ho¸, dÞch vô th¬ng m¹i, xóc tiÕn th¬ng m¹i trong ®ã dÞch vô th¬ng m¹i g¾n liÒn víi
mua b¸n hµng ho¸, xóc tiÕn th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng nh»m t×m kiÕm, thóc ®Èy viÖc
mua b¸n hµng ho¸ vµ cung øng dÞch vô th¬ng m¹i. Ngoµi ra, doanh nghiÖp thmm
cßn thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh s¶n xuÊt, cung øng dÞch vô, ®Çu t tµi chÝnh. Tuy
nhiªn tû träng ho¹t ®éng th¬ng m¹i vÉn lµ chñ yÕu.
Tãm l¹i, doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ mét tæ chøc ®éc lËp cã sù ph©n c«ng lao
®éng râ rµng vµ ®îc qu¶n lÝ b»ng mét bé m¸y chÝnh thøc doanh nghiÖp th¬ng m¹i cã
thÓ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng mét c¸ch ®éc lËp víi c¸c thñ tôc ®¬n gi¶n vµ nhanh
chãng.
c.§Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i
Kh¸c víi nh÷ng lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c nh doanh nghiÖp s¶n xuÊt, doanh
nghiÖp dÞch vô, ®èi tîng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh«ng ai kh¸c chÝnh lµ nh÷ng
s¶n phÈm hµng ho¸ hoµn chØnh. NhiÖm vô cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh«ng
ph¶i lµ t¹o ra c¸c gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ míi mµ ë ®©y doanh nghiÖp th¬ng m¹i
®¶m nhËn c«ng viÖc thùc hiÖn gi¸ trÞ: nghÜa lµ doanh nghiÖp ®a s¶n phÈm ®Õn tay
ngêi tiªu dïng ®Ó ngêi tiªu dïng sö dông nh÷ng gi¸ trÞ h÷u Ých cña nã.
Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i còng gièng nh mét sè nh÷ng doanh
nghiÖp kh¸c. Nã bao gåm c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ, tæ chøc kÜ thuËt ... nhng mÆt kinh tÕ
næi tréi hµng ®Çu. Nh©n vËt quan träng bËc nhÊt ë ®©y chÝnh lµ nh÷ng kh¸ch hµng,
nh÷ng ngêi tiªu dïng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i hiÓu
r»ng lîi nhuËn chØ ®Æt ra trªn c¬ së t¨ng møc ®é tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng
mµ th«i.
TËp kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i rÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p v× nhu cÇu
cña hä rÊt phong phó. Mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp suy cho cïng lµ híng tíi gi¸
trÞ kh¸ch hµng nªn viÖc ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ trong néi bé tõng doanh nghiÖp
hay gi÷a c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i còng bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu.
Mét ®Æc ®iÓm kh«ng thÓ thiÕu trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i, ®ã lµ sù liªn kÕt
“tÊt yÕu” cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i víi nhau. ChÝnh ®iÒu nµy sÏ t¹o nªn mét
liªn minh chÆt chÏ trong viÖc chuyªn m«n ho¸ vÒ mét mÆt hµng, mét sè s¶n phÈm
nh»m ®¹t tíi sù thuËn tiÖn trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i cña m×nh.
Nãi tãm l¹i, doanh nghiÖp th¬ng m¹i víi nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu kh«ng thÓ
t¸ch rêi ®· t¹o nªn mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i hoµn toµn kh¸c ph©n biÖt râ rµng
víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp s¶n xuÊt , dÞch vô.
2. M«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i (DNTM)
2.1. Kh¸i niÖm m«i trêng kinh doanh
Chóng ta cã thÓ thÊy r»ng doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ mét hÖ thèng hoµn chØnh
cã sù ph©n c«ng râ rµng ë tõng kh©u, tõng bé phËn. Nhng hÖ thèng ®ã kh«ng chØ
®¬n thuÇn nh vËy. Nã cßn cã c¸c mèi liªn hÖ phøc t¹p vµ ®a d¹ng: mèi liªn hÖ víi
kh¸ch hµng, víi thÞ trêng c¸c yÕu tè ®Çu vµo: nguyªn liÖu, lao ®éng, liªn hÖ víi thÞ
trêng, víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kh¸c ... Nh÷ng mèi liªn hÖ nµy cã ¶nh hëng
tiªu cùc còng nh tÝch cùc ®Õn doanh nghiÖp vµ ®îc hiÓu lµ m«i trêng kinh doanh cña
doanh nghiÖp ®ã. VËy m«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ tæng hîp c¸c
yÕu tè ( tù nhiªn vµ x· héi, chÝnh trÞ vµ kinh tÕ, tæ chøc vµ kÜ thuËt ... ) c¸c t¸c ®éng
vµ c¸c mèi liªn hÖ ( trong, ngoµi) cña doanh nghiÖp cã liªn quan ®Õn sù tån t¹i vµ sù
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. M«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i bao
gåm m«i trêng bªn ngoµi, m«i trêng bªn trong, m«i trêng tù nhiªn vµ m«i trêng x·
héi.
2.2. Néi dung cña m«i trêng kinh doanh
a.M«i trêng bªn ngoµi
Lµ hÖ thèng toµn bé c¸c t¸c nh©n bªn ngoµi doanh nghiÖp cã liªn quan vµ cã
¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh tån t¹i vËn hµnh vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
*M«i trêng kinh doanh bªn ngoµi bao gåm:
M«i trêng ®Æc trng cña doanh nghiÖp lµ nh÷ng yÕu tè mµ m«i trêng kinh doanh
riªng cã cña tõng doanh nghiÖp. §©y lµ yÕu tè m«i trêng lµm nã ph©n biÖt víi c¸c
doanh nghiÖp kh¸c. Bao gåm c¸c nhµ cung cÊp, c¸c kh¸ch hµng, nh÷ng tæ chøc c¹nh
tranh, nhµ níc ...
C¸c nhµ cung cÊp: ph¶i kÓ ®Õn ë ®©y kh«ng chØ lµ nh÷ng nhµ cung cÊp nguyªn
vËt liÖu, thiÕt bÞ, hµng ho¸ mµ ph¶i ®Ò cËp ®Õn c¶ nh÷ng nhµ cung cÊp tµi chÝnh nh
ng©n hµng, tÝn dông hay nh÷ng nhµ cung cÊp kh¸c nh ®iÖn, níc ... Nh×n chung,
doanh nghiÖp cÇn ph¶i duy tr× mét hÖ thèng c¸c nhµ cung cÊp ®a d¹ng ®Ó tr¸nh vµ
gi¶m bít nh÷ng rñi ro ®¸ng tiÕc do mét sè nhµ cung cÊp g©y ra t¹o thuËn lîi trong
ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty.
Kh¸ch hµng: lÝ do tån t¹i cña doanh nghiÖp chÝnh lµ kh¸ch hµng. Sè lîng kh¸ch
hµng gia t¨ng ®ång nghÜa víi nh÷ng bÊt tr¾c, rñi ro cña c«ng ty gi¶m xuèng. Nhng
nhu cÇu cña kh¸ch hµng lµ phøc t¹p vµ viÖc ®¸p øng nhu cÇu cho hä qu¶ lµ khã
kh¨n. V× vËy c¸c doanh nghiÖp ph¶i biÕn nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng thµnh kh¸ch
hµng thêng xuyªn, biÕn kh¸ch hµng thêng xuyªn thµnh kh¸ch hµng truyÒn thèng.
Nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh: ®©y lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng cã ¶nh hëng m¹nh mÏ vµ t¸c ®éng trùc tiÕp tíi doanh nghiÖp. Mét mÆt c¸c ®èi thñ c¹nh tranh
lµm doanh nghiÖp ph¶i gi¶m bít doanh sè, t¨ng thªm chi phÝ, h¹ gi¸ b¸n, gi¶m thÞ
phÇn. Nhng mÆt kh¸c hä l¹i lµ ®éng lùc - ®ång nghiÖp gióp doanh nghiÖp lu«n s¸ng
t¹o c¶i tiÕn ®Ó hÊp dÉn, thu hót l«i cuèn kh¸ch hµng.
Nh÷ng nh©n tè trªn ®©y kh«ng thÓ kh«ng ®Ò cËp tíi ë m«i trêng kinh doanh ®Æc
thï cña doanh nghiÖp. §ã lµ nh÷ng h¹t nh©n quan träng chi phèi m¹nh mÏ ®Õn ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp .
M«i trêng chung cña doanh nghiÖp: lµ toµn bé c¸c t¸c nh©n n»m bªn ngoµi
doanh nghiÖp. MÆc dï kh«ng cã liªn quan trùc tiÕp vµ râ rµng víi doanh nghiÖp nhng l¹i cã ¶nh hëng m¹nh mÏ ®Õn nã. M«i trêng kinh doanh chung bao gåm:
Nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ: ®ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò nh t¨ng trëng kinh tÕ, thu nhËp
quèc d©n, l¹m ph¸t thÊt nghiÖp, l·i suÊt, tØ gi¸ hèi ®o¸i. NÕu nh÷ng yÕu tè nµy kh«ng
æn ®Þnh th× ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n nh
khã thu hót ®Çu t, lîi nhuËn kh«ng lín ...
Nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ chÝnh trÞ: ChÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh nay thÕ nµy mai thÕ kh¸c
dÉn ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh«ng ch¾c ch¾n. Ch¼ng cã mét nhµ ®Çu t, mét nhµ
doanh nghiÖp nµo d¹i g× mµ bá tiÒn vµo nh÷ng quèc gia cã chÕ ®é chÝnh trÞ lén xén
v× møc ®é m¹o hiÓm vµ tÝnh chÊt rñi ro rÊt cao.
Nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ v¨n ho¸ x· héi: ®ã lµ nh÷ng tËp qu¸n, nh÷ng thãi quen
mang tÝnh truyÒn thèng, nh÷ng thÞ hiÕu cña d©n c tõng khu vùc tõng nhãm kh¸ch
hµng còng ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ kÜ thuËt c«ng nghÖ: ngµy nay x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn
cïng víi sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña khoa häc kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ, nhu cµu kh¸ch
hµng còng phøc t¹p ®ßi hái cao h¬n v× vËy nÕu doanh nghiÖp víi trang thiÕt bÞ vµ
c«ng nghÖ lçi thêi sÏ kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu cho kh¸ch ¶nh hëng tíi tiÕn tr×nh
hoµn thµnh môc tiªu cña doanh nghiÖp.
C¸c yÕu tè m«i trêng chung t¸c ®éng kh«ng chØ mét m×nh doanh nghiÖp nµo mµ
nã t¸c ®éng ®ång thêi lªn nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c trong tõng khu vùc.
b.M«i trêng bªn trong cña doanh nghiÖp
M«i trêng bªn trong cña doanh nghiÖp ®îc hiÓu lµ nÒn v¨n ho¸ cña tæ chøc
doanh nghiÖp ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cïng víi qu¸ tr×nh vËn hµnh cña doanh
nghiÖp. §©y chÝnh lµ “ c¸i n«i “ nu«i dìng bÇu kh«ng khÝ, b¶n s¾c tinh thÇn ®Æc trng
riªng cña tõng doanh nghiÖp lµ ®éng lùc, néi lùc thóc ®Èy qu¸ tr×nh lµm viÖc h¨ng
say kh«ng mÖt mái v× doanh nghiÖp, v× sù ph¸t triÓn v÷ng vµng cña doanh nghiÖp
trong t¬ng lai. M«i trêng bªn trong cña doanh nghiÖp bao gåm 2 yÕu tè: yÕu tè vËt
chÊt vµ yÕu tè tinh thÇn.
*YÕu tè vËt chÊt trong doanh nghiÖp lµ nh÷ng yÕu tè nh ®iÒu kiÖn tµi chÝnh, c¬
së vËt chÊt kü thuËt, trang thiÕt bÞ m¸y mãc, ®Êt ®ai nhµ xëng…§iÒu kiÖn tµi chÝnh:
thÓ hiÖn kh¶ n¨ng tù chñ cu¶ doanh nghiÖp. NÕu ®iÒu kiÖn tµi chÝnh d dËt doanh
nghiÖp cã thÓ tù quyÕt ®Þnh më réng, ®Çu t hay tiÕn hµnh lµm mét c«ng viÖc g× ®ã
hÕt søc dÔ dµng. Ngîc l¹i ®iÒu kiÖn tµi chÝnh gÆp khã kh¨n, c¸c chñ nî, c¸c ng©n
hµng thóc hèi th× doanh nghiÖp mÊt ®i kh¶ n¨ng tù chñ, tù quyÕt ®Þnh c¸c kÕ ho¹ch
cña m×nh. C¬ së vËt chÊt kü thuËt, trang thiÕt bÞ m¸y mãc, ®Êt ®ai nhµ xëng lµ tµi
s¶n quan träng cña doanh nghiÖp còng gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc thùc hiÖn
ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. §iÒu nµy hoµn toµn ®óng ®èi víi nh÷ng doanh
nghiÖp cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh còng nh c¸c qui m« c¬ së vËt chÊt hiÖn ®¹i nhµ xëng
réng lín.
*YÕu tè tinh thÇn : mét yÕu tè quan träng nhÊt t¹o nªn nÒn v¨n ho¸ cña c«ng ty.
Nã bao gåm nh÷ng nh©n tè nh con ngêi, lîi thÕ kinh doanh, uy tÝn cña doanh
nghiÖp. Ngêi ta nãi: “ con ngêi cã kh¶ n¨ng thay ®æi c¶ thÕ giíi” ®· kh¼ng ®Þnh vai
trß to lín cña nh©n tè nµy. Trong doanh nghiÖp yÕu tè nµy ®îc hiÓu lµ toµn bé ban
l·nh ®¹o c«ng ty vµ tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn. NÒn v¨n ho¸ ph¸t triÓn cao víi
bÇu kh«ng khÝ h¨ng say lµm viÖc ®Ò cao sù s¸ng t¹o hay mét nÒn v¨n ho¸ thÊp kÐm
phæ biÕn sù bµng quan thê ¬ v« tr¸ch nhiÖm ®Òu do yÕu tè con ngêi chi phèi. §iÒu
kiÖn vÒ tµi chÝnh trong doanh nghiÖp hay lîi thÕ kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn
th¬ng trêng ®Òu do yÕu tè con ngêi quyÕt ®Þnh, chi phèi. ThÕ míi biÕt kh¶ n¨ng cña
con ngêi thËt vÜ ®¹i. Lîi thÕ kinh doanh, uy tÝn cña doanh nghiÖp: mét nh©n tè cã lîi
cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Uy tÝn vÒ chÊt lîng, gi¸ c¶, th¸i ®é
phôc vô, dÞch vô sau b¸n hµng t¹o lßng tin cho ngêi tiªu dïng h×nh thµnh nªn mét
h×nh ¶nh ®Ñp cña c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp cßn tham gia c¸c ho¹t ®éng x·
héi, thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm x· héi g©y ra mèi thiÖn c¶m cña kh¸ch hµng.
c.M«i trêng tù nhiªn vµ x· héi: ®©y lµ yÕu tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn con ngêi ®Õn
kh¶ n¨ng lµm viÖc cã hiÖu qu¶ cña con ngêi. §ã chÝnh lµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc, ®iÒu
kiÖn sinh ho¹t, ®iÒu kiÖn sèng cña con ngêi víi m«i trêng lµm viÖc trong s¹ch kh«ng
« nhiÔm víi nh÷ng yÕu tè ngo¹i c¶nh tho¸ng m¸t, s¹ch sÏ cã khu«n viªn c©y xanh t¬i tèt sÏ t¹o cho con ngêi tinh thÇn s¶ng kho¸i søc khÎo ®¶m b¶o vµ n¨ng suÊt lao
®éng lµm viÖc ®îc t¨ng lªn. Ngîc l¹i ®iÒu kiÖn lµm viÖc chËt chéi, ån µo, bÈn thØu ...
sÏ t¹o ra sù øc chÕ t©m tr¹ng dÔ bÞ kÝch thÝch, quan hÖ x· héi sÏ bÞ tæn th¬ng, m©u
thuÉn x· héi dÔ bÞ tÝch tô vµ bïng næ.
Tãm l¹i c¸c yÕu tè m«i trêng trong, ngoµi, tù nhiªn vµ x· héi lµ mét phÇn kh«ng
thÓ thiÕu khi ®Ò cËp ®Õn m«i trêng kinh doanh cña bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo.
II.Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1.Kh¸i niÖm vÒ QTDNTM
Nãi vÒ qu¶n trÞ, ngêi ta ®a ra rÊt nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau. Theo quan ®iÓm
cña NguyÔn V¨n Lª qu¶n trÞ ®îc gi¶i thÝch nh sau: qu¶n lµ ®a ®èi tîng vµo môc tiªu
cÇn ®¹t vµ trÞ lµ ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p mang tÝnh hµnh chÝnh, ph¸p chÕ nh»m ®¹t
®îc môc tiªu ®ã.
Cßn theo quan ®iÓm cña Hkoontz qu¶n trÞ lµ ho¹t ®éng cÇn thiÕt thiÕt yÕu, nã
®¶m b¶o phèi hîp nh÷ng nç lùc c¸ nh©n nh»m ®¹t ®îc c¸c môc ®Ých cña nhãm. Môc
tiªu cña nã lµ h×nh thµnh mét m«i trêng mµ trong ®ã con ngêi cã thÓ ®¹t ®îc c¸c
môc ®Ých cña nhãm víi thêi gian, tiÒn b¹c, vËt chÊt vµ sù bÊt m·n c¸ nh©n lµ Ýt nhÊt.
Quan ®iÓm cña tËp thÓ t¸c gi¶ häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia: qu¶n trÞ lµ sù t¸c
®éng cña c¬ quan qu¶n lÝ vµo ®èi tîng qu¶n lÝ ®Ó t¹o ra sù chÕ biÕn cña toµn bé hÖ
thèng nh»m ®¹t ®îc môc ®Ých nhÊt ®Þnh.
Theo quan ®iÓm cña trêng ph¸i t©m lÝ häc th× qu¶n trÞ lµ khoa häc vµ lµ nghÖ
thuËt. Víi c¸ch thùc hµnh th× qu¶n trÞ lµ nghÖ thuËt cßn kiÕm thøc vÒ qu¶n lÝ lµ khoa
häc. Qu¶n trÞ lµ biÕt xÐt ®o¸n vµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh cã c¬ së nhê thu ®îc c¸c th«ng
tin nhanh chãng, ®Çy ®ñ râ rµng vÒ nhiÒu mÆt.
Tãm l¹i, tõ nh÷ng quan ®iÓm trªn qu¶n trÞ ®îc hiÓu lµ tËp hîp c¸c ho¹t ®éng
nh»m ®¶m b¶o sù hoµn thµnh c«ng viÖc qua nç lùc ( sù thùc hiÖn) cña ngêi kh¸c.
Qu¶n trÞ võa lµ khoa häc võa lµ nghÖ thuËt bëi v× qu¶n trÞ cã c¬ së b¾t nguån tõ
nh÷ng m«n khoa häc kh¸c, qu¶n trÞ cã ®èi tîng nghiªn cøu rÊt cô thÓ, cã ph¬ng
ph¸p ph©n tÝch vµ cã lÝ thuyÕt xuÊt ph¸t tõ viÖc nghiªn cøu ®ã. §iÒu nµy chøng tá
qu¶n trÞ lµ khoa häc. Nãi qu¶n trÞ lµ nghÖ thuËt qu¶ kh«ng sai v× qu¶n trÞ lµ c¸ch øng
xö, hµnh vi cña c¸c nhµ qu¶n trÞ. Nh÷ng c¸ch øng xö, nh÷ng hµnh vi nµy kh«ng tu©n
theo mét quy luËt nµo, kh«ng s¸ch vë nµo ®Ò cËp ®Õn mµ nã ®ßi hái nh÷ng nhµ qu¶n
trÞ ph¶i biÕt linh ho¹t, s¸ng t¹o vËn dông tuú vµo t×nh huèng cô thÓ. Kh«ng thÓ kÕt
luËn r»ng mét nhµ qu¶n trÞ cã tr×nh ®é häc vÊn cao mµ l¹i lµ mét nhµ qu¶n trÞ tµi ba.
Mét vÊn ®Ò n÷a cÇn chó ý, qu¶n trÞ chÝnh lµ qu¶n trÞ sù thay ®æi. ThÕ giíi kinh
doanh tiÕn triÓn rÊt nhanh cïng c¸c tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ. Nh÷ng sù thay ®æi
nhanh ®Õn nçi hiÖn t¹i h×nh nh cha b¾t ®Çu t¬ng lai ®· s½n sµng ®èi ®Çu th¸ch thøc
chóng ta. Lµ nhµ qu¶n trÞ th× ph¶i cã tÇm nh×n réng lín ®ång thêi ph¶i s½n sµng tiÕp
nhËn nh÷ng thay ®æi, cã kh¶ n¨ng biÕn th¸ch thøc thµnh c¬ héi vµ n¾m b¾t kÞp thêi
nh÷ng c¬ héi quý b¸u ®ã. §Æc biÖt lµ nh÷ng nhµ qu¶n trÞ trong c¬ chÕ thÞ trêng mét
c¬ chÕ c¹nh tranh vµ th¶i lo¹i, mét c¬ chÕ kh«ng hÒ dung n¹p nh÷ng nhµ qu¶n trÞ chØ
biÕt lµm theo mÖnh lÖnh mµ kh«ng ®ñ n¨ng lùc g©y ra nh÷ng thay ®æi thËm chÝ
nh÷ng ®¶o lén hîp lÝ mµ qua ®ã cã thÓ ®a doanh nghiÖp m×nh ph¸t triÓn mét c¸ch
nhanh chãng.
2. Vai trß cña qu¶n trÞ
Cã thÓ nãi vai trß cña qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i nãi riªng hay bÊt
cø doanh nghiÖp nµo nãi chung còng cã tÇm quan träng rÊt lín. Ngêi ta vÝ vai trß
cña qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i nh vai trß cña mét nh¹c trëng ®iÒu khiÓn
c¶ dµn nh¹c trªn s©n khÊu. Cã thÓ h×nh dung c«ng viÖc cña nh¹c trëng thËt ®¬n gi¶n
chØ cã mçi nhiÖm vô vung ®òa lªn cao hay xuèng thÊp nhng ®iÒu ®ã l¹i cã t¸c dông
to lín lµm c¶ dµn nh¹c ¨n khíp nhÞp nhµng víi nhau. ThËt vËy mét nh¹c sÜ ®éc tÊu vÜ
cÇm th× tù ®iÒu khiÓn b¶n th©n m×nh nhng c¶ mét dµn nh¹c th× kh«ng thÓ thiÕu ngêi
nh¹c trëng. Trong qu¶n trÞ còng vËy víi sù bu«ng láng qu¶n lÝ hay qu¶n lÝ tåi sÏ më
®êng cho chñ nghÜa tù do, sù rèi lo¹n vµ ®iÒu tÊt yªó lµ ¶nh hëng ®Õn nh÷ng ho¹t
®éng kh¸c trong doanh nghiÖp. Nhng nÕu cã mét nhµ qu¶n trÞ lçi l¹c tµi ba th× ch¾c
ch¾n sù thµnh c«ng trong mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ trong tÇm tay. Thùc tÕ
chøng minh r»ng nguyªn nh©n sù ph¸ s¶n cña nh÷ng c«ng ty lín nhá thuéc vÒ c«ng
t¸c qu¶n trÞ chiÕm 50 60 %.
3. Chøc n¨ng cña qu¶n trÞ
Qu¶n trÞ doanh nghiÖp bao gåm bèn chøc n¨ng chñ yÕu: häach ®Þnh, tæ chøc,
l·nh ®¹o vµ kiÓm so¸t.
a. Ho¹ch ®Þnh: lµ mét qu¶n trÞ liªn quan ®Õn t duy vµ ý chÝ cña con ngêi b¾t ®Çu
b»ng viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu vµ ®Þnh râ chiÕn lîc, chÝnh s¸ch thñ tôc vµ c¸c kÕ ho¹ch
chi tiÕt ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu.
Ho¹ch ®Þnh lµ quyÕt ®Þnh cho c¸c ho¹t ®éng t¬ng lai. Nã lµ mét t©m tr¹ng vµ
mét hµnh ®éng híng vÒ t¬ng lai. Ho¹ch ®Þnh cã t¸c dông quyÕt ®Þnh ph¬ng híng
vËn ®éng ph¸t triÓn vµ kh¾c phôc nh÷ng m©u thuÉn trªn c¬ së nghiªn cøu c¸c nhu
cÇu lîi Ých vµ kh«ng quªn tÝnh ®Õn nh÷ng quy luËt kh¸ch quan ... §Æc biÖt ho¹ch
®Þnh cßn cho phÐp x¸c ®Þnh c¸c nguån vËt chÊt cô thÓ nh lao ®éng, tµi chÝnh ... cÇn
thiÕt ®Ó cã thÓ ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra. Kh«ng nh÷ng thÕ ho¹ch ®Þnh cßn cã t¸c dông
hîp t¸c phèi hîp gi÷a c¸c bé phËn kh¸c nhau cïng thùc hiÖn mét môc tiªu chung.
Ho¹ch ®Þnh cßn mang tÝnh chÊt ®éng viªn cæ vò thùc hiÖn mét xung lùc, sù vËn
®éng t¬ng øng cña hÖ thèng qu¶n lÝ.
§Ó chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh cã hiÖu qu¶ th× mäi ho¹t ®éng trong ho¹ch ®Þnh ph¶i
mang tÝnh quy luËt vµ cã th«ng tin ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. Bëi v× bÊt cø c¸i g× tr¸i quy
luËt sÏ bÞ ®µo th¶i vµ sù sai lÖch thiÕu th«ng tin sÏ lµm ho¹ch ®Þnh kh«ng cã c¬ së.
Trong ho¹ch ®Þnh cÇn cã tÝnh thèng nhÊt, cã sù nhÊt qu¸n trong sù liªn quan ®Õn
c«ng viÖc vµ nhiÖm vô ®îc giao, cã giøi h¹n vÒ thÈm quyÒn vµ ®Þa chØ n¬i nhËn cô
thÓ.
b. Tæ chøc: lµ mét trong bèn chøc n¨ng c¬ b¶n cña qu¶n trÞ. §ã lµ viÖc x¸c lËp
m« h×nh ph©n c«ng vµ giao nhiÖm vô cho c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp ®Ó ®¶m
nhËn nh÷ng ho¹t ®éng cÇn thiÕt phï hîp vµ x¸c ®Þnh c¸c mèi quan hÖ vÒ nhiÖm vô,
quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c bé phËn ®ã. Môc tiªu cña chøc n¨ng nµy lµ t¹o ra
mét m«i trêng néi bé thuËn lîi tõ ®ã mçi c¸ nh©n trong tËp thÓ cã thÓ ph¸t huy toµn
diÖn n¨ng lùc vèn cã vµ sù nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc.
Khi x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc ph¶i ®i ®«i víi phï hîp víi môc tiªu cña doanh
nghiÖp. NghÜa lµ khi môc tiªu thay ®æi th× c¬ cÊu tæ chøc còng ph¶i thay ®æi theo.
§a d¹ng qu¶n lÝ ph¶i phï hîp víi ®a d¹ng ®èi tîng qu¶n lÝ. Cã nh thÕ doanh nghiÖp
míi t¹o ra mét hÖ thèng tæ chøc hµi hoµ c©n ®èi cïng thèng nhÊt, nhÊt qu¸n . §©y lµ
c«ng viÖc hÕt søc khã kh¨n ®ßi hái sù kÕt hîp gi÷a hai hÖ thèng tæ chøc chÝnh vµ
phô. Mét hÖ thèng lµ linh hån, nÒn t¶ng. Cßn hÖ thèng kia lµ c¬ b¾p ®Ó c¶ hÖ thèng
ho¹t ®éng ®îc nhÞp nhµng.
c. L·nh ®¹o: Nãi ®Õn chøc n¨ng nµy ®ã lµ mét qu¸ tr×nh mét nghÖ thuËt t¸c
®éng ®Õn con ngêi sao cho hä tù nguyÖn vµ h¨ng h¸i ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu chung cña
tæ chøc. Mét c¸ch tæng qu¸t l·nh ®¹o ®îc hiÓu lµ mét hÖ thèng (mét qu¸ tr×nh) t¸c
®éng ®Õn con ngêi hay mét tËp thÓ ®Ó hä ( con ngêi hay tËp thÓ nhËn t¸c ®éng) tù
nguyÖn vµ nhiÖt t×nh thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cÇn thiÕt nh»m ®¹t ®îc môc tiªu cña tæ
chøc.
L·nh ®¹o lµ lµm sao ®Ó mäi ngêi tu©n thñ. T©m lÝ con ngêi cã xu híng phôc vô
ngêi mµ hä cho lµ cã thÓ cung cÊp cho hä nh ph¬ng tiÖn ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng nhu cÇu, íc väng ®ã. L·nh ®¹o t¹o ®éng c¬ thóc ®Èy mäi ho¹t ®éng. Ngêi NhËt ®· chøng
minh c¸c quy luËt nµy. ¤ng Ishikawa nãi “ trong mäi môc ®Ých cña c«ng ty chóng
t«i xÕp tríc tiªn lµ c«ng nh©n, sau ®ã míi ®Õn kh¸ch hµng. H¹nh phóc cña c«ng
nh©n ph¶i ®i tríc v× h¹nh phóc ®ã g¾n liÒn víi viÖc phôc vô ngêi tiªu dïng. C«ng
nh©n vµ ngêi tiªu dïng tuy hai mµ lµ mét “. Chñ tÞch cña mét h·ng ®iÖn tö næi tiÕng
thÕ giíi Sony ®· ph¸t biÓu “ c«ng nh©n quan träng h¬n cæ ®«ng, chóng t«i nh mét
®¹i gia ®×nh trong ®ã hä lµ con c¸i chóng t«i. Chóng t«i quan t©m ®Õn lîi Ých cña
tõng ngêi nh÷ng ngêi b×nh thêng còng nh næi tréi, ®em h¹nh phóc thùc sù ®Õn cho
hä vµ tin tëng ë b¶n th©n hä. §æi l¹i sù quan t©m ®Æc biÖt ®ã nh÷ng ngêi c«ng nh©n
NhËt B¶n coi doanh nghiÖp nh gia ®×nh cña hä vµ b»ng tÊt c¶ kh¶ n¨ng cña m×nh hä
cè g¾ng x©y dùng vµ b¶o vÖ ng«i nhµ th©n yªu ®ã.
L·nh ®¹o kh«ng ph¶i lµ viÖc ®øng ngoµi cïng, kh«ng ph¶i lµ ®øng trªn tËp thÓ
®Ó ra lÖnh do¹ n¹t hoÆc m¾ng má. Ngêi l·nh ®¹o còng kh«ng bao giê ®îc ®øng ®»ng
sau cÇm roi cÇm gËy ®Ó thóc giôc mµ ngêi l·nh ®¹o ph¶i ®Æt m×nh trong nhãm lµ
thµnh viªn chÝnh thøc ®ång thêi lµ ngêi híng dÉn, ngêi ®iÒu khiÓn tiªn phong ®i ®Çu
trong nhãm t¹o niÒm tin sù phÊn khÝch cho c¶ nhãm lµm måi löa lan to¶ lßng nhiÖt
t×nh trong c«ng viÖc.
d. KiÓm so¸t: §©y lµ chøc n¨ng cuèi cïng nhng kh«ng thÓ thiÕu trong qu¶n trÞ v×
nÕu l·nh ®¹o mµ kh«ng cã kiÓm tra coi nh kh«ng cã l·nh ®¹o. Chøc n¨ng nµy nh»m
t×m hiÓu xem xÐt c¸c quyÕt ®Þnh ®îc thùc hiÖn nh thÐ nµo, ph¸t hiÖn c¸c mèi liªn hÖ
ngîc vÒ c¸c quyÕt ®Þnh, nh÷ng kÕ ho¹ch ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh t¹o kh¶ n¨ng thùc thi
tèt h¬n. Th«ng qua kiÓm tra, còng t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn hµnh vi cña con ngêi
nh»m n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ cñng cè c¸c chøc n¨ng trªn.
§ã lµ bèn chøc n¨ng c¬ b¶n cña qu¶n trÞ. Gi÷a c¸c chøc n¨ng nµy cã sù ph©n
biÖt t¬ng ®èi nhng chóng l¹i cã mèi liªn hÖ ngîc bæ xung vµ quy ®Þnh lÉn nhau.
Chóng ®îc thùc hiÖn ®ång thêi, ®an xen nhau. Trong mçi chøc n¨ng l¹i cã ba chøc
n¨ng kia cïng tån t¹i.
III.Mua hµng vµ qu¶n trÞ mua hµng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
1. B¶n chÊt cña ho¹t ®éng mua hµng
NhiÖm vô c¬ b¶n, chñ yÕu nhÊt cña DNTM lµ ®¶m b¶o cung øng cho s¶n xuÊt
vµ tiªu dïng nh÷ng lo¹i hµng ho¸ cÇn thiÕt, ®ñ vÒ sè lîng, tèt vÒ chÊt lîng, kÞp thêi
gian yªu cÇu vµ thuËn lîi cho kh¸ch hµng.
Cã thÓ hiÓu cung øng hµng ho¸ lµ viÖc tæ chøc nguån hµng nh»m phôc vô cho
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc diÔn ra thuËn lîi nh»m gãp
phÇn hoµn thµnh môc tiªu chung: ®Èy m¹nh ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh vµ thu
®îc lîi nhuËn tõ nh÷ng ho¹t ®éng ®ã. Mua hµng lµ mét trong nh÷ng néi dung chÝnh
cña c«ng t¸c cung øng hµng ho¸. VËy b¶n chÊt cña mua hµng chÝnh lµ c«ng t¸c tæ
chøc t¹o nguån hµng trong doanh nghiÖp ®Ó cã kh¶ n¨ng ®¸p øng vµ tho¶ m·n mäi
nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
Nguån hµng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé khèi lîng vµ c¬ cÊu hµng ho¸ thÝch
hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®· vµ cã kh¶ n¨ng mua trong thÞ trêng. C«ng t¸c
mua hµng cã hiÖu qu¶ ®ång nghÜa víi viÖc t¹o ra nguån hµng æn ®Þnh, cã chÊt lîng.
ViÖc tæ chøc ho¹t ®éng t¹o nguån lµ toµn bé nh÷ng ho¹t ®éng nghiÖp vô nh»m t¹o ra
hµng ho¸ ®Ó ®¶m b¶o cung øng kÞp thêi, ®ång bé vµ ®Çy®ñ, ®óng quy c¸ch, kÝch cì ,
mµu s½c ... cho nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng.
Néi dung c¬ b¶n cña c«ng t¸c t¹o nguån lµ viÖc nghiªn cøu, x¸c ®Þnh nhu cÇu
cña kh¸ch vÒ khèi lîng, c¬ cÊu mÆt hµng, quy c¸ch, cì lo¹i, thêi gian, gi¸ c¶ mµ
kh¸ch hµng cã thÓ chÊp nhËn cho ®Õn viÖc chñ ®éng nghiªn cøu vµ t×m hiÓu kh¶
n¨ng cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, c¸c tæ chøc, c¸c nhµ cung cÊp trong vµ ngoµi níc ®Ó
®Æt hµng, kÝ kÕt ho¹t ®éng mua hµng ®ång thêi cã biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra vµ tæ
chøc thùc hiÖn tèt viÖc mua, vËn chuyÓn, giao nhËn ®a hµng vÒ doanh nghiÖp phï
hîp víi yªu cÇu thùc tÕ cña kh¸ch hµng.
2. Vai trß cña ho¹t ®éng mua hµng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
*Tríc tiªn ph¶i ®Ò cËp ®Õn vai trß cña nã ®èi víi kÕt qu¶ kinh doanh trong
DNTM.
Ho¹t ®éng mua hµng gi÷ vÞ trÝ quan träng lµ kh©u ®Çu tiªn c¬ b¶n cña ho¹t ®éng
kinh doanh. V× vËy mua hµng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh trong doanh
nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
Ho¹t ®éng mua hµng diÔn ra nhanh chãng, phï hîp, ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu cña
kh¸ch hµng gióp cho ho¹t ®éng kinh doanh tiÕn hµnh ®îc thuËn lîi, kÞp thêi, liªn tôc
vµ æn ®Þnh . Th«ng qua viÖc ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn hµng ho¸ ®· t¹o ®iÒu kiÖn
cho c«ng t¸c b¸n hµng nhanh chãng, h×nh ¶nh cña c«ng ty ®èi víi kh¸ch hµng ngµy
cµng ®îc c¶i thiÖn b¶o ®¶m môc tiªu cuèi cïng cña doanh nghiÖp.
C«ng t¸c mua hµng æn ®Þnh, hîp lÝ gióp cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp h¹n chÕ bít ®îc t×nh tr¹ng thõa thiÕu, ø ®äng hµng ho¸, vèn lu©n chuyÓn
quay vßng nhanh, kh«ng ¶nh hëng ®Õn kh©u lu th«ng hµng ho¸ ®ång thêi t¹o uy tÝn
®èi víi kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp.
Bªn c¹nh ®ã, ho¹t ®éng mua hµng cßn cã t¸c dông gióp cho ho¹t ®éng tµi chÝnh
cña doanh nghiÖp ®îc thuËn lîi: kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh cã tiÒn bï ®¾p chi phÝ
kinh doanh, më réng quy m« kinh doanh, t¨ng lîi nhuËn, t¨ng thu nhËp ®¶m b¶o ®êi
sèng cho ngêi lao ®éng vµ thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhµ níc.
Kh«ng nh÷ng thÕ, ho¹t ®éng mua hµng còng lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña
doanh nghiÖp víi c¸c ®èi thñ kh¸c trªn thÞ trêng do t¹o ®îc nguån hµng phong phó
®a d¹ng cã chÊt lîng phï hîp víi nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hµng.
*C«ng t¸c mua hµng còng cã vai trß to lín ®èi víi x· héi.
Nhê mua hµng, doanh nghiÖp b¸n hµng t¹o ®iÒu kiÖn tho¶ m·n ®Çy ®ñ nhu cÇu
cho ngêi tiªu dïng vÒ mÆt sè lîng, chÊt lîng ®Ó n©ng cao møc sèng cho mäi thµnh
viªn trong x· héi ®ång thêi gãp phÇn æn ®Þnh gi¸ c¶ thÞ trêng.
Tæ chøc nguån hµng cã t¸c dông thóc ®Èy c¸c ngµnh s¶n xuÊt ph¸t triÓn do c«ng
t¸c tiªu thô hµng ho¸ diÔn ra nhanh chãng, thu håi l¹i vèn cho s¶n xuÊt vµ tÝch luü
®Ó më réng s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy s¶n xuÊt c¶i tiÕn kü thuËt, thùc hiÖn
c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Kh«ng nh÷ng thÕ c«ng t¸c mua hµng trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i gãp phÇn
më réng xuÊt khÈu, thùc hiÖn tÝch luü cho doanh nghiÖp vµ cho x· héi ®ång thêi t¹o
®iÒu kiÖn thùc hiÖn tèt mèi liªn hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c ngµnh vµ c¸c khu vùc kinh tÕ.
Nãi tãm l¹i, c«ng t¸c tæ chøc nghiÖp vô mua hµng cã vai trß quan träng mét
nh©n tè gãp phÇn quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña doanh nghiÖp.
3.Néi dung c¬ b¶n cña qu¶n trÞ mua hµng
ViÖc nghiªn cøu c¸c quan ®iÓm vÒ qu¶n trÞ vµ nghiÖp vô mua hµng ë nh÷ng môc
trªn ®· ®i ®Õn kÕt luËn vÒ qu¶n trÞ mua hµng hay ®ã chÝnh lµ qu¶n trÞ cung øng hµng
ho¸. VËy qu¶n trÞ nguån hµng (cung øng) ®îc hiÓu lµ tæng hîp nh÷ng ho¹t ®éng
nh»m ®¶m b¶o sù thµnh c«ng trong c«ng t¸c mua hµng th«ng qua nh÷ng nç lùc, cè
g¾ng cña ngêi kh¸c. Cung øng hµng ho¸ lµ nhiÖm vô c¬ b¶n hµng ®Çu quyÕt ®Þnh
®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cung øng hµng ho¸ bao gåm qu¸ tr×nh
mua hµng hay viÖc t¹o ra nguån hµng vµ qu¸ tr×nh dù tr÷ hµng ho¸ trong kho.
a.Qu¶n trÞ mua hµng
Qu¶n trÞ mua hµng lµ nh÷ng ho¹t ®éng nh»m t¹o ra nguån hµng tèt nhÊt ®¸p
øng ®Çy ®ñ nhu cÇu cÇn thiÕt cña kh¸ch hµng.
Qu¶n trÞ mua hµng bao gåm nh÷ng chøc n¨ng sau: ho¹ch ®Þnh, tæ chøc, l·nh ®¹o
vµ kiÓm so¸t.
Mét doanh nghiÖp muèn ®¶m b¶o viÖc b¸n ra ®Òu ®Æn, thêng xuyªn th× ph¶i cã
mét khèi lîng hµng ho¸ ®ù tr÷ ®ñ ®Ó cung cÊp cho nhu cÇu kh¸ch hµng. §ã chÝnh lµ
c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch mua hµng vµ chÝnh lµ c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh mua hµng.
Ngµy nay, trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nµy mét doanh nghiÖp kinh doanh kh«ng chØ
dõng l¹i ë mét mÆt hµng nhÊt ®Þnh mµ xu thÕ lµ kinh doanh nhiÒu lo¹i mÆt hµng
kh¸c nhau vµ mçi mÆt hµng gi÷ mét vÞ trÝ nhÊt ®Þnh. Cã mÆt hµng gi÷ vÞ trÝ chñ ®¹o
nhng còng cã mÆt hµng l¹i gi÷ vÞ trÝ thø yÕu. Nh÷ng mÆt hµng chñ ®¹o lµ nh÷ng mÆt
hµng mang l¹i doanh thu vµ lîi nhuËn cao v× thÕ nÕu thiÕu sÏ ¶nh hëng rÊt lín ®Õn
kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn cã mét chÝnh
s¸ch cung øng hµng ho¸ cã lùa chän nghÜa lµ cÇn tËp trung vµo mét sè mÆt hµng chñ
yÕu quan träng.
ViÖc tæ chøc t¹o ra mét nguån hµng æn ®Þnh, ®Çy ®ñ kÞp thêi, ®ång bé ®óng thêi
gian, quy c¸ch, chñng lo¹i, mµu s¾c, gi¸ c¶, chÊt lîng thuéc chøc n¨ng thø hai trong
qu¶n trÞ mua hµng. Tæ chøc trong mua hµng lµ lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t huy cao ®é kh¶
n¨ng thu mua ®îc nguån hµng tèt nhÊt ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
L·nh ®¹o trong mua hµng lµ chøc n¨ng hç trî cho chøc n¨ng tæ chøc. Muèn
c«ng t¸c tæ chøc ®¹t yªu cÇu tèt th× l·nh ®¹o ph¶i ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Ngêi l·nh
®¹o ph¶i biÕt c¸ch chØ huy ph©n c«ng hîp lÝ ®ång thêi lµ tÊm g¬ng s¸ng, lµ tiªn
phong trong mäi ho¹t ®éng cho nh©n viªn noi theo.
KiÓm so¸t lµ chøc n¨ng cuèi cïng nhng còng kh«ng thÓ thiÕu v× thiÕu kiÓm so¸t
còng nh kh«ng cã l·nh ®¹o vµ kÐo theo mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng kh¸c cã liªn quan bÞ
ngõng trÖ. KiÓm so¸t cñng cè hoµn thiÖn ®Ó ®i ®Õn kh©u cuèi cïng tr¸nh thiÕu xãt,
sai lÖch trong qu¸ tr×nh mua hµng.
Qu¸ tr×nh mua hµng
T×m
vµ nhu
lùa chän
BiÓu
hiÖn
cÇu
ngêi cung øng
Tho¶ m·n
Th¬ng lîng vµ ®Æt
hµng
Kh«ng tho¶ m·n
§¸nh gi¸ kÕt qu¶
Theo dâi kiÓm tra
vµ giao nhËn hµng
ho¸
BiÓu hiÖn nhu cÇu: ®Ó ®¸p øng cho kÕ ho¹ch b¸n hµng vµ dù tr÷ th× viÖc ®Çu
tiªn ph¶i x¸c ®Þnh nhu cÇu, c¬ cÊu nhu cÇu. Do ®ã doanh nghiÖp ph¶i ®Èy m¹nh ho¹t
®éng Marketing ®Ó t×m hiÓu xem nhu cÇu kh¸ch hµng tõ ®ã cã kÕ ho¹ch ®¸p øng. KÕ
ho¹ch mua ®îc tÝnh to¸n nh sau:
Mua vµo = B¸n ra + Dù tr÷ cuèi k× - Dù tr÷ ®Çu k×.
T×m vµ lùa chän ngêi cung øng: c«ng viÖc nµy cã thÓ th«ng qua c¸c b¹n hµng,
héi chî, triÓn l·m, t¹p chÝ, c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. ViÖc t×m kiÕm lùa
chän kh«ng ph¶i dÔ dµng mµ ph¶i t×m hiÓu thËt kÜ cµng xem nh÷ng nhµ cung cÊp cã
kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña m×nh hay kh«ng. CÇn xem xÐt uy tÝn, sù tÝn
nhiÖm cña c¸c nhµ cung cÊp, chÊt lîng, mÉu m·, gi¸ c¶ hµng ho¸, c¸c tÝnh n¨ng kü
thuËt cña s¶n phÈm ... khi ®ã míi cã thÓ cã nguån hµng phï hîp hÊp dÉn ®èi víi
doanh nghiÖp.
Th¬ng lîng vµ ®Æt hµng: gi÷ vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh quyÕt ®Þnh mua
hµng. ViÖc th¬ng lîng ®¶m b¶o thuËn lîi cho c¶ hai bªn ®Æc biÖt lµ vÒ phÝa doanh
nghiÖp, nh xem xÐt mÉu m·, gi¸ c¶, ®iÒu kho¶n khi thÞ trêng cã biÕn ®éng, h×nh thøc
thanh to¸n, ®iÒu kiÖn giao hµng ... ViÖc th¬ng lîng ®«i khi gióp doanh nghiÖp gi¶m
®îc rÊt nhiÒu chi phÝ.
Sau khi th¬ng lîng, ®¹t ®îc mét sè nh÷ng tho¶ thuËn nhÊt ®Þnh doanh nghiÖp
tiÕn hµnh kÝ kÕt hîp ®ång. Hîp ®ång lµ c¬ së ph¸p lÝ rµng buéc c¶ hai bªn mua vµ
b¸n. Cã hîp ®ång viÖc mua hµng ®îc ®¶m b¶o h¬n.
Theo dâi kiÓm tra giao nhËn hµng ho¸: c«ng viÖc nµy ®¶m b¶o cho hµng ho¸
nhËp kho ®îc nghiÖm thu cÈn thËn ng¨n chÆn viÖc thÊt tho¸t tµi s¶n, ng¨n chÆn hµng
kÐm phÈm chÊt ®Õn tay ngêi tiªu dïng ®ång thêi t¨ng uy tÝn cho doanh nghiÖp.
b.Qu¶n trÞ dù tr÷
M¸c ®· kh¼ng ®Þnh r»ng “ chØ nhê h×nh thµnh mét dù tr÷ nh thÕ míi ®¶m b¶o ®îc tÝnh chÊt thêng xuyªn liªn tôc cña qu¸ tr×nh lu th«ng vµ do ®ã c¶ qu¸ tr×nh t¸i s¶n
xuÊt n÷a trong ®ã cã c¶ qu¸ tr×nh lu th«ng ”. Dù tr÷ hµng ho¸ trong lu th«ng gi÷ vÞ
trÝ quan träng nÕu kh«ng cã dù tr÷ th× kh«ng thÓ cã lu th«ng hµng ho¸. Dù tr÷ hµng
ho¸ lµ mét bé phËn cña dù tr÷ x· héi bao gåm: nh÷ng hµng ho¸ n»m trong kho cña
s¶n xuÊt, hµng ho¸ ®i trªn ®êng, hµng ho¸ n»m trong kho doanh nghiÖp ...
Dù tr÷ hµng ho¸ cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i th«ng qua c«ng t¸c b¶o ®¶m c©n
®èi cung cÇu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Dù tr÷ cã thÓ t¹o ra tû lÖ c©n ®èi cña c¸c
ngµnh, c¸c lÜnh vùc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt vµ x· héi. Søc
m¹nh kinh tÕ cña nhµ níc mét phÇn thÓ hiÖn ë lùc lîng dù tr÷ cña nÒn kinh tÕ quèc
d©n trong ®ã dù tr÷ cña c¸c doanh nghiÖp chiÕm bé phËn quan träng. V× vËy nhiÖm
vô tËp trung dù tr÷ vµo doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®Ó huy ®éng vµ chi phèi dù tr÷ kÞp
thêi lµ rÊt quan träng.
Dù tr÷ ë c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ lùc lîng vËt chÊt chñ yÕu ®Ó ®¸p øng
nhu cÇu cña kh¸ch hµng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n mét c¸ch liªn tôc ®ång bé, nhÊt
lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh nh÷ng mÆt hµng quan träng thiÕt yÕu ®èi víi s¶n
xuÊt vµ ®êi sèng. Nhê lùc lîng dù tr÷ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ gi÷ ®îc vai trß chØ
®¹o trong c«ng viÖc chiÕm lÜnh vµ lµm chñ thÞ trêng.
NÕu dù tr÷ duy tr× ë møc hîp lÝ gãp phÇn sö dông hiÖu qu¶ vèn kinh doanh,
gi¶m chi phÝ h×nh thµnh vµ duy tr× n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña
doanh nghiÖp. Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t cña kinh tÕ thÞ trêng dù tr÷ nh mét
ph¬ng tiÖn t¨ng cêng uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng, thÓ hiÖn søc m¹nh cña doanh
nghiÖp.
VËy qu¶n trÞ dù tr÷ (qu¶n trÞ hµng tån kho) lµ tæng hîp c¸c ho¹t ®éng nh»m
t¹o ra mét lùc lîng dù tr÷ tèi u cÇn thiÕt ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp
cã hiÖu qu¶ nhÊt. C«ng t¸c ho¹ch ®Þnh, tæ chøc, l·nh ®¹o, kiÓm so¸t trong qu¶n trÞ
dù tr÷ phèi hîp ®an xen nhau cïng ®¹t ®îc môc tiªu chung lµ t¹o ra ®îc khèi lîng
dù tr÷ hîp lÝ nhÊt cÇn thiÕt cho doanh nghiÖp ®Ó tr¸nh nh÷ng chi phÝ kh«ng hîp lÝ.
Ho¹ch ®Þnh trong dù tr÷ ph¶i tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c, nh÷ng chØ tiªu ®¸nh
gi¸ ph©n tÝch t×nh h×nh dù tr÷ cña doanh nghiÖp. Vµ ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ®óng t×nh
h×nh cÇn kÕt hîp víi mua hµng, b¸n hµng, c¸c chØ tiªu vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp. Cã thÓ ph©n tÝch theo c¸c chØ tiªu sau:
Dù tr÷ cuèi k× (Dck) lµ lîng hµng ho¸ ®îc duy tr× mét c¸ch cã ý thøc ®Ó d¶m b¶o
cã nh÷ng hµng b¸n vµo ®Çu k× kÕ ho¹ch khi cha nhËp hµng.
Tån kho ®Çu k× lµ lîng hµng ho¸ cßn l¹i mét c¸ch ngÉu nhiªn th«ng qua ho¹t
®éng mua b¸n cuèi k× tríc chuyÓn sang.
Dù tr÷ b×nh quan trong k× (Dbq)
- Xem thêm -