Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
§Ò tµi: b¶n chÊt vµ vai trß cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc
gia
Môc lôc
I.
B¶n chÊt vµ Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty xuyªn
quèc gia
1.
Nguån gèc ra ®êi
2.
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ b¶n chÊt cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia..............2
II.
1.
2.
3.
II.
.....................................................................................1
Vai trß cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia
Thóc ®Èy th¬ng m¹i thÕ giíi ............................................................................................3
Thóc ®Èy ®Çu t níc ngoµi
.............................................................................................6
Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ t¹o viÖc lµm ................................................................8
Ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ë viÖt nam
1. ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ..........................................10
2. T¸c ®éng cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n viÖt
nam
3. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra hiÖn nay ®èi víi ho¹t ®éng vµ thu hót tnc ë viÖt nam
KÕt luËn
Më ®Çu
Kinh tÕ chÝnh trÞ lµ mét m«n khoa häc x· héi,lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn m«n kinh tÕ chÝnh trÞ cho thÊy nh÷ng nhËn thøc kh¸c nhau vÒ ®èi tîng
nghiªn cøu cña ktct.chñ nghÜa träng th¬ng cho r»ng ®èi tîng nghiªn cøu cña
m«n kinh tÕ chÝnh trÞ lµ lÜnh vùc lu th«ng mµ chñ yÕu lµ ngo¹i th¬ng.nh÷ng
quy lu©t kinh tÕ ®· chi phèi trùc tiÕp ®Õn nÒn s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa.quan
niÖm cña chñ nghÜa m¸c vÒ ®èi tîng nghiªn cøu cña kinh tÕ chÝnh trÞ:kinh tÕ
chÝnh trÞ häc theo nghÜa réng nhÊt lµ khoa häc vÒ nh÷ng quy luËt chi phèi sù
s¶n xuÊt vµ sù trao ®æi nh÷ng t liÖu sinh ho¹t trong x· héi.ph¬ng ph¸p cña ktct
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
sö dông phÐp duy vËt biÖn chøng vµ nh÷ng ph¬ng ph¸p khoa häc chung nh m«
h×nh ho¸ c¸c qu¸ tr×nh x©y dùng c¸c gi¶ thiÕt....ktct cã chøc n¨ng rÊt quan
träng trong nhËn thøc ,t tëng ®ång thêi nã còng cã vai trß rÊt quan träng trong
®êi sèng x· héi .Trong c«ng cu«c ®æi míi cña ®Êt níc hiÖn nay,nghiªn cøu
ktct gãp phÇn h×nh thµnh nh÷ng t duy kinh tÕ míi.Níc ta lµ mét níc ®ang ph¸t
triÓn cßn rÊt l¹c hËu so víi nh÷ng níc trong khu vùc ®èi víi ngµnh kinh tÕ cha
cã nh÷ng chÝnh s¸ch hîp lý nªn cha thu hót ®îc nhiÒu nguån vèn ®Çu t tõ níc
ngoµi.mét trong nh÷ng nguån vèn ®Çu t quan träng lµ tõ c¸c c«ng ty ®éc
quyÒn hay lµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia.
ChÝnh v× thÕ em chän ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia,®Ó
thÊy râ “b¶n chÊt vµ vai trß cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc
gia “trong viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.
I.
Nguån gèc ra ®êi, B¶n chÊt vµ Qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia
1. Nguån gèc ra ®êi
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö sù ra ®êi cña c¸c tnc trªn thÕ
giíi g¾n liÒn víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt lín t b¶n chñ nghÜa
.§ã lµ sù ph¸t triÓn cao cña chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa lµ sù vËn ®éng s©u s¾c
cña c¸c quan hÖ s¶n xuÊt tbcn.Khi c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ vît dÇn ra khái
ph¹m vi quèc gia vµ gia nhËp vµo guång m¸y s¶n xuÊt kinh doanh quèc tÕ
ngµy cµng ®îc ph¸t triÓn.hai nhµ nghiªn cøu m¸c vµ ¨ngghen khi nghiªn
cøu vÒ chñ nghÜa t b¶n tù do c¹nh tranh ®· dù ®o¸n tÝch tô vµ tËp trung c¬
b¶n th«ng qua hiÖp t¸c gi¶n ®¬n vµ c«ng trêng thñ c«ng cïng víi sù ph©n
c«ng lao ®éng ngµy cµng hoµn thiÖn tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn sù ra ®êi nh÷ng xÝ
nghiÖp t b¶n chñ nghÜa cã quy m« línvµ sù c¹nh tranh cña nh÷ng xÝ nghiÖp
nµy cµng trë nªn gay g¾t .Sù c¹nh tranh gi÷a c¸c xÝ nghiÖp tÊt yÕu sÏ ®a
®Õn kÕt qu¶ lµ c¸c xÝ nghiÖp nhá vµ võa bÞ ph¸ s¶n hoÆc bÞ s¸t nhËp víi
nhau ®Ó trë thµnh nh÷ng xÝ nghiÖp lín h¬n .ChÕ ®é xÝ nghiÖp lµ chÕ ®é
®iÓn h×nh sinh ra trong cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp lÇn thø nhÊt.Khëi ®Çu
xÝ nghiÖp ra ®êi b»ng con ®¬ng c«ng trêng thñ c«ng nhê sù kÕt hîp lao
®éng mét khi lao ®éng ®· liªn kÕt theo mét h×nh thøc nµo ®ã sÏ t¹o ®iÒu
kiÖn cho viÖc s¸ng t¹o ra m¸y mãcvµ hîp thµnh hÖ thèng s¶n xuÊt b»ng
m¸y mãc chÕ ®é xÝ nghiÖp ®· cã ®îc c¬ së v÷ng ch¾c vÒ kü thuËt.Víi chÕ
®é tù do c¹nh tranh cña thÞ trêng ®· ®iÒu tiÕt sù ph©n c«ng vµ trao ®æi cña
x· héi xÝ nghiÖp vµ nhµ m¸y còng nhanh chãng trë thµnh h×nh thøc tæ chøc
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
s¶n xuÊt ®iÓn h×nh ®Ó tæ chøc sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi .nhê sù ph¸t
triÓnm¹nh mÏ cña lùc lîng s¶n xuÊt chÕ ®é xÝ nghiÖp nhµ m¸y ®· më réng
ph¹m vi lÜnh vùc ph©n c«ng x· héi tõ néi bé quèc gia sang ®Þa bµn quèc
tÕ.Vµ do vËy ph©n c«ng lao ®éng vµ trao ®æi quèc tÕ vÒ nguyªn vËt liÖu b¸n
thµnh phÈm vµ s¶n xuÊt gi÷a c¸c níc ngµy cµng ph¸t triÓn.
2.
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ b¶n chÊt cña c¸c c«ng ty
xuyªn quèc gia
Tù do c¹nh tranh kh«ng chØ lµm cho qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt
t¨ng lªn mµ cßn lµ nguyªn nh©n cho sù ra ®êi cña nÒn s¶n xuÊt dùa trªn m¸y
mãc vµ theo ®ã chÕ ®é xÝ nghiÖp tbcn xuÊt hiÖn vµ ngµy cµng hoµn thiÖn.ChÕ
®é xÝ nghiÖp ra ®êi thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng më réng tõ néi bé quèc gia
sang ®Þa bµn quèc tÕ ®· lµm cho tÝch tô vµ tËp trung t b¶n s¶n xuÊt t¨ng lªn
cao vµ theo ®ã c¸c tæ chøc ®éc quyÒn b¾t ®Çu xuÊt hiÖn.c.m¸c vµ
ph.¨ngghen còng ®· kh¼ng ®Þnh r»ng ®éc quyÒn sinh ra tõ tù do c¹nh
tranh nhng kh«ng phñ ®Þnh nã.Mét trong nh÷ng nh©n tè thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp
trung t b¶n ®ã lµ tÝn dông .c.m¸c ®· nãi:lµ c¬ së chñ yÕu cña viÖc chuyÓn
ho¸ dÇn dÇn nh÷ng xÝ nghiÖp t nh©n tbcn thµnh nh÷ng c«ng ty cæ phÇn t b¶n
chñ nghÜa chÕ ®é tÝn dông ®ång thêi còng lµ mét ph¬ng tiÖn ®Ó më réng dÇn
c¸c xÝ nghiÖp hîp t¸c tíi mét ph¹m vi toµn quèc Ýt nhiÒu réng lín.Mét ®Æc trng næi bËt trong giai ®o¹n ®éc quyÒn lµ sù cïng tån t¹i ®an xen nhau gi÷a ®éc
quyÒn quèc gia vµ quèc tÕ.Cïng víi sù ph¸t triÓn quan hÖ quèc tÕ lµm cho c¸c
c«ng ty t b¶n liªn minh víi nhau s¶n xuÊt vµ ph©n phèi hµng ho¸ trªn thÞ trêng
thÕ giíi ®· h×nh thµnh nªn c¸c c«ng ty ®éc quyÒn quèc tÕ .Khi nghiªn cøu sù
h×nh thµnh c¸c tæ chøc ®éc quyÒn quèc tÕ nãi chung vµ c¸c tæ chøc ®éc quyÒn
quèc tÕ xuyªn quèc gia nãi riªng ph¶i xuÊt ph¸t tõ sù tÝch tôvµ tËp trung s¶n
xuÊt.TÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt ®¹t ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh lµm cho c¸c
nhµ ®éc quyÒn quèc gia v¬n ra khái biªn giíi quèc gia ho¹t ®éng trªn ph¹m vi
quèc tÕ thùc hiÖn ph©n chia thÕ giíi vÒ mÆt kinh tÕ.TËp trung s¶n xuÊt cã bíc
ph¸t triÓn míi th× xuÊt khÈu t b¶n còng ®îc ®Èy m¹nh vµ trë thµnh c¬ së kinh
tÕ quan träng cña sù më réng ph¹m vi ho¹t ®éng quèc tÕ cña c¸c c«ng ty
xuyªn quèc gia.Mét ®iÓm ®¸ng chó ý trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c c«ng
ty xuyªn quèc gia lµ sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ mü tõ nöa sau cña
thÕ kû XIX vµ cµng ngµy cµng trë thµnh mét trung t©m søc m¹nh kinh tÕ cña
thÕ giíi.Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c xÝ nghiÖp c«ng th¬ng hiÖn ®¹i chÕ ®é
xÝ nghiÖp cña mü còng ®· ®îc më réng sang t©y ©u vµ nhËt b¶n.Khi ph¹m vi
®Þa lý cña sù ph©n c«ng néi bé xÝ nghiÖp c«ng th¬ng hiÖn ®¹i vît qu¸ biªn giíi
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
quèc gia th× tnc h×nh thµnh.tnc lµ mét c¬ cÊu kinh doanh quèc tÕ dùa trªn sù
kÕt hîp gi÷a qu¸ tr×nh s¶n xuÊt quy m« lín cña nhiÒu thùc thÓ kinh doanh
quèc tÕ vµ qu¸ tr×nh ph©n phèi quy m« quèc tÕ vµo trong mét c¬ cÊu c«ng ty
®¬n nhÊt nh»m chiÕm lÜnh vµ khai th¸c thÞ trêng quèc tÕ ®¹t hiÖu qu¶ tèi u ®Ó
thu lîi nhuËn ®é quyÒn cao.tnc ®îc h×nh thµnh trùc tiÕp trªn c¬ së xÝ nghiÖp
c«ng th¬ng hiÖn ®¹i,khi c¸c xÝ nghiÖp c«ng th¬ng hiÖn ®¹i hng thÞnh chóng ®·
b¾t ®Çu ngay vµo viÖc ®Çu t ra níc ngoµi ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm
hoÆc s¶n xuÊt vµ t×m mua nguyªn liÖu.Tõ thËp kû 60 l¹i ®©y díi t¸c ®éng cña
sù bïng næ c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vµ khoa häc c«ng nghÖ tnc ®· ph¸t
triÓn nhanh chãng.tnc ®· ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh x©y dùng hÖ
thèng ph©n c«ng quèc tÕ kÕt hîp liªn kÕt theo chiÒu ngang vµ däc trong néi bé
c«ng tyc¬ cÊu tæ chøc toµn cÇu cña tnc t¬ng øng ra ®êi .Tõ nh÷ng ®iÒu nªu
trªn ta cã 3 giai ®o¹n qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®i tõ
tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt h×nh thµnh c¸c c«ng ty c«ng ty cæ phÇn c¸c c«ng
ty kinh doanh trong ngµnh c«ng th¬ng ...Mét lµ qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung
s¶n xuÊt diÔn ra song song víi qu¸ tr×nh tÝch tô quyÒn lùc kinh tÕ tÝch tô vµ tËp
trung s¶n xuÊt t¹o ra nh÷ng c«ng ty cùc lín bao gåm trong ®ã rÊt nhiÒu c«ng
ty vµ ngêi ta còng gäi ®ã lµ nh÷ng tËp ®oµn víi c«ng ty mÑ ®øng ®Çu vµ c¸c
c«ng ty con.Chóng cßn ®îc gäi lµ c¸c c«ng ty nhá vµ võa chóng phô thuéc vÒ
tµi chÝnh kü thuËt vµo c«ng ty mÑ.ë mét sè níc t b¶n chñ nghÜa sè xÝ nghiÖp
nhá vµ võa chiÕm ®Õn70_80% tæng sè c¸c xÝ nghiÖp.sù th©u tãm c¸c xÝ nghiÖp
nhá vµ võa thùc hiÖn kiÓm so¸t tµi chÝnh kü thuËt ®· t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho t b¶n sinh lîi.Nhng vÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt h×nh thøc nµy tá tÝnh
hiÖu qu¶ cao gi¶m ®îc chi phÝ s¶n xuÊt tËn dông ®îc mäi kh¶ n¨ng nguyªn
liÖu ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o do ®ã lµm t¨ng quy m« vµ tû suÊt lîi
nhuËn.Hai lµ qu¸ tr×nh tÝch tô s¶n xuÊt còng dÉn ®Õn sù h×nh thµnh c¸c tæ chøc
®éc quyÒn .§éc quyÒn hiÖn ®¹i mang nhiÒu dÊu Ên cña thêi ®¹i c¸ch m¹ng
khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i.Ho¹t ®éng r&d còng nh chuyÓn giao c«ng nghÖ lµ
thÕ m¹nh cña c«ng ty xuyªn quèc gia cïng víi m¹ng líi thÞ trêng réng kh¾p
thÕ giíi.ba lµ qu¸ tr×nh tÝch tô s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp ngµy cµng ®Èy
m¹nh ®a ®Õn viÖc xuÊt hiÖn c¸c h×nh thøc c«ng ty liªn hîp n«ng c«ng nghiÖp
n«ng th¬ng nghiÖp.qu¸ tr×nh tÝch tô s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖpcïng víi sù t¸c
®éng c¶u c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i ®· ®a ®Õn hiÖn tîng cÊu t¹o
h÷u c¬ t¨ng lªn vµ gi¶m ý nghÜa cña ®Þa t« tuyÖt ®èi t¹o ra mèi liªn hÖ ngµy
cµng t¨ng gi÷a c«ng n«ng nghiÖp ®Èy m¹ng xu híng gi¶m tû träng n«ng
nghiÖp trong c¬ cÊu lao ®éng còng nh trong tæng s¶n phÈm quèc d©n.®iÒu nµy
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cho thÊy sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c«ng nghiÖp ®· cã t¸c ®éng trë l¹i thóc
®Èy n«ng nghiÖp ph¸t triÓn.vµ ®Ó toµn bé nÒn kinh tÕ cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh
trong c¹nh tranh nÒn n«ng nghiÖp còng ph¶i cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao.qua
nh÷ng nhËn xÐt trªn cho thÊy r»ng qu¸ tr×nh tÝch tô t b¶n vµ tËp trung s¶n xuÊt
l©u dµi ®· dÉn ®Õn sù h×nh thµnh c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia.
B¶n chÊt:
Qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt t b¶n ®· dÉn ®Õn sù biÕn ®æi quan
träng vÒ lîng vµ chÊt trong c¸c mÆt quan hÖ s¶n xuÊt mµ kh©u quan träng nhÊt
lµ c¸c quan hÖ së h÷u.khi nghiªn cøu vÒ b¶n chÊt cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc
gia trªn thÕ giíi cÇn ph¶i ®i tõ nh÷ng vÊn ®Ò nµy.V× ®Êy lµ b¶n chÊt ®Æc trng
cña c«ng ty xuyªn quèc gia
Cuèi thÕ kû XIX ®Çu thÕ kû XX ë c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn cã thÓ quan s¸t
thÊy nÒn s¶n xuÊt tbcn cã sù ph¸t triÓn.
III. Vai trß cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia
C¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®· cã nh÷ng t¸c ®éng to lín ®Õn sù ph¸t triÓn
cña kkinh tÕ thÕ giíi nãi chung còng nh c¸c nÒn kinh tÕ thÕ giíi cña tõng quèc
gia nãi riªng.®ång thêi c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia còng cã t¸c ®éng tÝch cùc
®Õn ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®Çu t chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o nguån nh©n
lùc.
1. Thóc ®Èy th¬ng m¹i thÕ giíi
Mét trong nh÷ng vai trß næi bËt cña tnc lµ thóc ®Èy th¬ng m¹i quèc tÕ .thËt
vËy tæng gi¸ trÞ th¬ng m¹i cña c¸c chi nh¸nh tnc ë níc ngoµi ®· t¨ng 8% b×nh
qu©n hµng n¨m trong giai ®o¹n 1982-1994.s¶n phÈm phÇn lín tËp trung vµo
hµng chÕ t¹o vµ híng vÒ xuÊt khÈu.vµo gi÷a thËp kû 90 gi¸ trÞ th¬ng m¹i cña
c¸c chi nh¸nh tnc ë níc ngoµi ®· lín h¬n gi¸ trÞ nhËp khÈu cña c¸c khu vùc
nam ,®«ng vµ ®«ng nam ¸.
C¸c khu vùc Gi¸ trÞ th¬ng m¹i cña c¸c Tû lÖ so víi gi¸ trÞ nhËp
chi nh¸nh tnc ë níc ngoµi
khÈu
1982
1994
1982
1994
C¸c níc pt
1770
4528
1.19
1.28
T©y ©u
787
2513
0.88
1.22
Eu
719
2338
0.86
1.21
C¸c níc t©y 68
175
1.18
1.42
©u kh¸c
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
B¾c mü
C¸c níc kh¸c
C¸c níc ®pt
Ch©u phi
Mü la tinh vµ
caribª
Ch©u ©u
777
206
656
66
257
1616
398
1832
132
666
2.10
0.93
1.05
0.66
2.50
1.63
0.83
1.47
1.22
2.87
2
3
0.10
0.22
Ch©u ¸
T©y ¸
Trung ¸
Nam,®«ng vµ
®na
Th¸i b×nh d¬ng
C¸c
níc
trung vµ ®«ng
©u
Toµn thÕ giíi
326
133
...
193
1022
150
2
871
0.85
0.85
...
0.85
1.14
0.93
...
1.18
5
8
1.93
1.86
0.5
52
0.01
1.30
2426
6412
1.12
1.30
Tõ b¶ng trªn cho thÊy gi¸ trÞ th¬ng m¹i cña c¸c chi nh¸nh tnc ®· t¨ng
nhanh ë c¸c khu vùc trªn thÕ giíi.®iÒu nµy ®· nãi lªn r»ng c¸c tnc ®· ®ãng vai
trß rÊt to lín ®èi víi thóc ®Èy th¬ng m¹i thÕ giíi.trao ®æi gi÷a c¸c chi nh¸nh
trong néi bé tnc ë c¸c níc ngµy cµng t¨ng nhanh vµ chiÕm tû träng lín trong
tæng gi¸ trÞ th¬ng m¹i cña nhiÒu níc.trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y víi chiÕn lîc
®a quèc gia vµ t¹o ra c¸c liªn kÕt gi÷a th¬ng m¹i vµ ®Çu t c¸c c«ng ty mÑ thêng chuyÓn giao trùc tiÕp c¸c c«ng nghÖ nguyªn liÖu vµ dÞch vô cho c¸c chi
nh¸nh cña m×nh ë níc ngoµi.do vËy tû lÖ xuÊt khÈu trong tæng gi¸ trÞ s¶n lîng
cña c¸c chi nh¸nh tnc ë níc ngoµi t¨ng nhanh.tuy nhiªn trao ®æi gi÷a c¸c chi
nh¸nh cña tnc thêng ®i cïng víi gi¸ chuyÓn giao tøc lµ gi¸ c¶ kh«ng dùa trªn
quan hÖ cung cÇu mµ lµ gi¸ tho¶ thuËn gi÷a c¸c chi nh¸nh trong cïng mét
tnc ®iÒu nµy ®· lµm thiÖt h¹i ®Õn níc chñ nhµ.®©y lµ vÊn ®Ò cÇn ph¶i ®îc
quan t©m ®èi víi nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn.nh vËy vai trß cña tnc ®èi víi thóc
®Èy th¬ng m¹i thÕ giíi lµ tû träng trao ®æi cña c¸c tnc ngµy cµng lín trong
tæng gi¸ trÞ th¬ng m¹i thÕ giíi ,t¨ng cêng kiÓm so¸t ®Ó h¹n chÕ tnc sö dông
c¸c biÖn ph¸p c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh nh gi¸ chuyÓn giao vµ gi¸ ®éc
quyÒn, khuyÕn khÝch ®Èy m¹nh xuÊt khÈu víi c¸c khuyÕn khÝch ®Çu t vµ ph¸t
triÓn dÞch vô trong thu hót tnc.
2. Thóc ®Èy ®Çu t níc ngoµi
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thùc tÕ hÇu hÕt c¸c ho¹t déng ®Çu t níc ngoµi ®Òu thùc hiÖn qua kªnh
tnc.víi lîi thÕ cña m×nh vÒ nhiÒu vèn kü thuËt hiÖn ®¹i qu¶n lý tiªn tiÕn vµ
m¹ng líi thÞ trêng réng lín c¸c tnc lu«n tÝch cùc ®Çu t ra níc ngoµi nh»m tèi
®a ho¸ lîi nhuËn trªn ph¹m vi toµn cÇu.
Trung 1991
1992
1993
1994
1995
1996
B×nh
19851990
ThÕ giíi
141930 158936 173761 218094 238738 316524 349227
C¸c níc pt 116744 114792 119692 138762 142395 205876 208226
C¸c
níc 24736 41696 49625 73045
90462 96330 128141
®ang pt
Nam,®«ng 12357 21228 27668 47278
55718 65175 81214
vµ
®«ng
nam ¸
ViÖt nam
30
229
385
523
742
2000
2156
Th¸i lan
1017
2014
2114
1730
1322
2003
2426
Xingapo
2952
4887
2204
4686
5480
6912
9440
Philippin
413
544
228
1238
1591
1478
1408
Mianma
28
238
171
149
91
115
100
Malaixia
4054
3998
5183
5006
4342
4132
5300
In®«nªxia 551
1482
1777
2004
2109
4348
7960
Campuchia
33
54
69
151
350
Brun©y
1
4
14
6
7
9
Lµo
2
7
8
30
59
88
104
Trung quèc 2654
4366
11156
27515
33787 35849 42300
Nguån ®Çu t chÝnh ra níc ngoµi lµ c¸c níc ph¸t triÓn ,tríc hÕt lµ c¸c níc
g-7 vµ mét sè níc ch©u ©u.fdi chiÕm mét tû träng rÊt lín trong gdp cña c¸c
níc.n¨m 1996 tû träng fdi vµo vµ ra trong gdp thÕ giíi chiÕm 10,6%vµ
10,8%®èi víi c¸c nam vµ ®«ng nam ¸ tû träng ®ã lµ 15,8% vµ 8,1% ®èi víi
viÖt nam tû träng fdi vµo trong gdp rÊt lín chiÕm tíi 40.2%.trong nhng n¨m
gÇn ®©y víi tèc ®é ph¸t triÓn m¹nh cña m¹ng líi c¸c chi nh¸nh tnc ®· t¨ng
nhanh h×nh thøc s¸t nhËp vµ mua l¹i h¬n lµ h×nh thøc x©y dùng doanh nghiÖp
míi ®Ó më réng ®Çu t ra thÞ trêng ngoµi níc,xu híng gia t¨ng viÖc s¸t nhËp vµ
th«n tÝnh c¸c c«ng ty ngo¹i quèc cña tnc trong ®ã chñ yÕu ë mü vµ t©y ©u lµ
mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng g©y bïng næ ®Çu t níc ngoµi.c¬ cÊu
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
dßng vèn ®Çu t níc ngoµi ®· thay ®æi lín do ®iÒu chØnh chiÕn lîc kinh doanh
cña tnc.víi sù ph¸t triÓn m¹nh cña thÞ trêng tµi chÝnh quèc tÕ h×nh thøc ®Çu
t gi¸n tiÕp ngµy cµng gia t¨ng.tnc thóc ®Èy nhanh tiÕn tr×nh tù do ho¸ ®Çu t
níc ngoµi th«ng qua tham gia s©u réng vµo qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ s¶n
xuÊt.nhê më réng chÝnh s¸ch tù do ho¸ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y fdi ®· t¨ng
lªn nhanh chãng.tnc ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng ®èi víi thóc ®Èy
dßng vèn fdi vµo c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.tõ gi÷a thËp kû 80 c¬ cÊu ®Çu t gi÷a
c¸c khu vùc cña tnc ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã sù thay ®æi ®¸ng kÓtheo
chiÒu híng t¨ng m¹nh vµo c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ch©u ¸ vµ gi¶m dÇn vµo c¸c
níc mü la tinh vµ caribª.nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn ®· thu hót ®îc lîng ®Çu t
fdi rÊt lín vÝ dô nh trung quèc ®· thu hót ®îc tíi h¬n 42 tû usd n¨m 1996 vµ
45,5 tû usd n¨m 1998.nhng nh÷ng n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ cña c¸c níc mülatinhvµ caribª cã sù phôc håi nhanh nªn tnc ®· t¨ng ®¸ng kÓ ®Çu t vµo c¸c
níc nµy.
3. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ t¹o viÖc lµm
Tnc ®· t¸c ®éng rÊt lín ®Õn ph¸t triÓn nguån lùc lao ®éng theo hai c¸ch
trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp.c¸ch trùc tiÕp lµ th«ng qua c¸c dù ¸n ®Çu t,tnc ®µo t¹o
lùc lîng lao ®éng ®Þa ph¬ng ®Ó phôc vô cho nhu cÇu ho¹t ®éng cña dù
¸n.trong khi ®ã c¸ch gi¸n tiÕp lµ t¹o ra c¸c c¬ héi ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn
cña lùc lîng lao ®éng theo ®uæi môc tiªu thu nhËp cao.ë c¸c níc ®ang ph¸t
triÓn c¸c t¸c ®éng nµy cã vai trß rÊt lín ®èi víi ph¸t triÓn nguån lùc lao ®éng
®Æc biÖt lµ ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt vµ qu¶n lý.®©y
lµ tiÒn ®Ò quan träng ®Ó n©ng cao n¨ng su©t lao ®éng ë c¸c níc nµy.c¸c tnc
võa vµ nhá còng cã vai trß quan träng ®èi víi ®µo t¹o viÖc lµm.ë viÖt nam vèn
®Çu t níc ngoµi chñ yÕu do tnc thùc hiÖn lµ mét nguån vèn quan träng ®Ó tiÕn
hµnh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc.víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn viÖc thu hót fdi lµ
rÊt quan träng, muèn vËy cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch x©y dùng thu hót fdi
v× tnc t¸c ®éng thóc ®Èy tÝch cùc dßng fdi vµo c¸c níc ®ang ph¸t triÓn phô
thuéc quan träng vµo chÝnh s¸ch vµ m«i trêng cña níc ®ã.c¸c tnc thêng cã c¸c
ho¹t ®éng trî gióp tµi chÝnh cho c¸c ch¬ng tr×nh nghiªn cøu vµ ®µo t¹o
nghÒ,qu¶n lý.,cung cÊp c¸c thiÕt bÞ khoa häc cho c¸c trêng ®¹i häc viÖn
nghiªn cøu.x©y dùng c¸c trung t©m ®µo t¹o qu¶n lý vµ ®ång thêi còng ph¸t
triÓn c¶ h×nh thøc ®µo t¹o tõ xa .tnc ®· t¹o ®îc kho¶ng 45 triÖu lao ®éng vµo
gi÷a nh÷ng n¨m1970 vµ 10n¨m sau ®¹t ®îc gÇn 65 triÖu lao ®éng con sè nµy
t¨ng lªn ®Õn 70 triÖu vµo gi÷a nh÷ng n¨m cña thËp kû 90.nhng nh×n chung tnc
thêng t¹o viÖc lµm ë c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô h¬n lµ trong ngµnh
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh kh¸c.®iÒu ®ã ®· ph¶n ¶nh ®Æc ®iÓm cña tnc chñ yÕu
®Çu t trong c¸c lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô.mét sè viÖc lµm ®îc t¹o ra
mét c¸ch gi¸n tiÕp th«ng qua c¸c liªn kÕt kinh tÕ cung cÊp dÞch vô cña c¸c
c«ng ty néi ®Þa.nÕu tÝnh sè viÖc lµm ®îc t¹o ra mét c¸ch trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp
th× íc tÝnh tnc ®· t¹o ra kho¶ng 150 triÖu lao ®éng vµ phÇn lín sè lao ®éng
nµy lµm viÖc trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô .®©y lµ ®éi ngò lao ®éng
quan träng ®Ó ph¸t triÓn nguån lùc lao ®éng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi nhÊt lµ
c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.phÇn lín trong sè kho¶ng 1/3 tæng viÖc lµm t¹o ra bëi
tnc ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®· tËp trung vµo c¸c níc ch©u ¸vµ mét sè níc
ch©u mü latinhtrong nh÷ng n¨m gÇn ®©y phÇn lín sè viÖc lµm ®îc t¹o ra bëi
c¸c tnc ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn thuéc vÒ trung quèc.nguyªn nh©n quan
träng lµ nhiÒu tnc ®Çu t vµo trung quèc lµ do cã nh÷ng h×nh thøc míi thu hót
®îc vèn ®Çu t.tõ nh÷ng kÕt qu¶ ph©n tÝch trªn thÊy râ rµng tnc cã vai trß rÊt
lín ®èi víi ph¸t triÓn nguån lùc vµ t¹o viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi
trong ®ã ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn .tuy nhiªn vai trß
nµy cßn phô thuéc rÊt lín vµo ®iÒu kiÖn lÜnh vùc ®Çu t cña níc chñ nhµvµ
chiÕn lîc c¹nh tranh cña c¸c tnc.
II.
Ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ë
viÖt nam
1. ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia
a. C¸c tnc ë viÖt nam cã nguån gèc tõ nhiÒu níc nhng phæ biÕn lµ tõ c¸c
níc ®ang ph¸t triÓn
Thùc tiÔn ho¹t ®éng cña c¸c tnc trªn thÕ giíi ®· cho thÊy 90% sè c«ng ty
cã nguån gèc tõ mét níc.Do ®ã c¨n cø vµo d¸nh s¸ch tªn c¸c quèc gia l·nh
thæ cã vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo viÖt nam chóng ta cã thÓ nhËn diÖn
mét c¸ch ®Çy ®ñ nguån gèc cña c¸c tnc.Tõ n¨m 88-97 phÇn ®Çu t cña c¸c tnc
®«ng ¸ chiÕm tíi 64,8% trong sè 10 níc ®Çu t lín nhÊt vµo viÖt nam.N¨m 98
kinh tÕ ®«ng ¸ l©m vµo khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ th× møc nµy vÉn chiÕm
tíi 44,9% vµ n¨m 1999 sau sù phôc håi cña c¸c nÒn kinh tÕ ®«ng ¸ møc nµy
®· t¨ng trë l¹i víi møc 60,4%.trong sè c¸c c«ng ty níc ngoµi ®Çu t vµo viÖt
nam th× c¸c nhµ ®Çu t thuéc asean chiÕm 24,56%.nh vËy vèn ®Çu t trùc tiÕp
cña níc ngoµi vµo viÖt nam cã nguån gèc chñ yÕu lµ c¸c nÒn kinh tÕ ch©u
¸.c¸c tnc ch©u ¸ víi phÇn lín lµ c¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓnvµ hÇu hÕt c¸c
níc nµy ®Òu chÞu sù t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ n¨m
1997 sù khã kh¨n cña c¸c tnc nµy ®· kÐo theo sù thu hÑp c¸c kho¶n ®Çu t míi
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
còng nh sù tr× trÖ trong viÖc thùc hiÖn sè vèn ®Çu t ®· cam kÕt .còng v× thÕ tuy
tæng møc vèn cam kÕt ®Çu t cña c¸c tnc ë ch©u ¸ lµ rÊt lín song møc vèn thùc
hiÖn l¹i rÊt thÊp thêng chØ ®¹t b×nh qu©n 20% trong khi møc thùc hiÖn nµy tõ
c¸c tnc ©u-mü thêng ®¹t tõ 38-70% thËm chÝ cã c«ng ty ®¹t trªn møc vèn ®·
cam kÕt.cã nhiÒu lý do liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nµy trong ®ã n¨ng lùc tµi chÝnh
yÕu kÐm vµ c«ng nghÖ kü thuËt lu«n lµ nh÷ng vÊn ®Ò næi cém tõ c¸c c¸c tnc
thuéc c¸c níc ®ang ph¸t triÓn hoÆc c¸c tnc ®Çu t vµo viÖt nam kh«ng xuÊt ph¸t
tõ c«ng ty mÑ mµ lµ tõ c¸c c«ng ty thuéc thÕ hÖ thø hai nghÜa lµ tõ c¸c c«ng ty
chi nh¸nh ë níc thø hai ®Çu t vµo níc thø ba.ph¶n ¸nh mét thùc tÕ míi cña sù
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph©n c«ng lao ®éng toµn cÇu trong néi bé c¸c
tnc hiÖn nay.do quy m« kh«ng lín vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ kh«ng cao nh÷ng
c«ng ty nµy th©m nhËp vµo viÖt nam theo mét chiÕn lîc kinh doanh ®a d¹ng
ho¸ do c«ng ty mÑ ®iÒu chØnh nh»m hoÆc ®Ó chuyÓn mét phÇn n¨ng lùc s¶n
xuÊt thõa sang khu vùc l·nh thæ kh¸c hoÆc ph©n t¸n rñi ro gi¶m bít tæn thÊt
kinh doanh hoÆc thõa hµnh c¾m nh¸nh theo hiÖu øng lµn sãng trong chuyÓn
dÞch c¬ cÊu ®Ó tËn dông c¸c lîi thÕ so s¸nh ë níc ®èi t¸c nh»m ®¶m b¶o ch¾c
ch¾n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.mét lý do kh¸c c¸c tnc ch©u ¸ lu«n
coi thÞ trêng ®«ng nam ¸ trong ®ã cã viÖt nam lµ thÞ trêng truyÒn thèng cña hä
do ®ã sù phæ biÕn cña c¸c tnc ch©u ¸ ë viÖt nam lµ ®iÒu dÔ hiÓu.®©y chÝnh lµ
®Æc ®iÓm bao qu¸t c¸c tnc ch©u ¸ vµ c¸c doanh nghiÖp viÖt nam sÏ gÆp rÊt
nhiÒu khã kh¨n trong xö lý c¸c quan hÖ lîi Ých khi hai bªn ®Òu rÊt hiÓu nhau
do gÇn gòi nhau vÒ ®Þa lý ,vÒ v¨n hãa chÝnh trÞ vÒ kinh tÕ.ë ®©y trong ho¹t
®éng cña c¸c tnc cßn hµm chøa rÊt nhiÒu nh÷ng vÊn ®Ò tÕ nhi vÒ ph¬ng diÖn
kinh tÕ vµ chÝnh trÞ .
b.
C¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ho¹t ®éng ë viÖt nam phÇn lín ®Òu
thuéc lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá
Trong 500 tËp ®oµn lín nhÊt ®îc b×nh chän hµng n¨m, ë viÖt nam cho ®Õn
nay míi chØ cã 10% trong sè ®ã cã dù ¸n ®Çu t vµ thiÕt lËp c¸c quan hÖ giao
th¬ng hµng ho¸ dÞch vô vµ c«ng nghÖ .hiÖn tr¹ng nµy cßn nhiÒu nguyªn nh©n
kh¸ch quan vµ chñ quan thø nhÊt lµ lîi thÕ so s¸nh chñ yÕu cña viÖt nam hiÖn
t¹i chñ yÕu lµ lao ®éng rÎ nguyªn liÖu rÎ vµ thÞ trêng réng lín nh÷ng ngµnh
s¶n suÊt tËn dông c¸c lîi thÕ nµy chñ yÕu lµ nh÷ng nghµnh sö dông nhiÒu lao
®éng vµ c«ng nghÖ chuyÓn giao thêng kh«ng cao .trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu
ho¸ khi lîi thÕ c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ ®· chuyÓn träng t©m sang cho
c¸c nghµnh ®ßi hái cã hµm lîng cao vÒ c«ng nghÖ vµ chi thøc th× theo l«gic
cña sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ toµn cÇu phÇn x©m nhËp s©u vµo thÞ trêng
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
viÖt nam chñ yÕu thuéc vÒ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá.thø hai nh trªn ®·
ph©n tÝch phÇn ®Çu t vµ chu chuyÓn th¬ng m¹i ë viÖt nam ®îc thùc hiÖn chñ
yÕu bëi c¸c tnc ch©u ¸.thø ba sù yÕu kÐm vÒ h¹ tÇng c¬ së vÒ m«i trêng ®Çu t
vÒ n¨ng lùc vµ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t cña phÝa viÖt nam ®ang cã nhiÒu bÊt cËp
so víi yªu cÇu ®ßi hái tõ c¸c phÝa ®èi t¸c níc ngoµi lµ c¸c tËp ®oµn xuyªn
quèc gia lín.thø t cho ®Õn nay viÖt nam míi ®ang ë nh÷ng bíc ®Çu tiªn cña
tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ .
c. ViÖt Nam ®· thu hót tncvµo hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi trong ®ã
lÜnh vùc c«ng nghÖ khai th¸c vµ linh vùc kh¸ch s¹n du lÞch ®îc coi lµ ®Þa
bµn hÊp dÉn vµ thu hót nhiÒu nhÊt c¸c nhµ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
§Çu n¨m 99 viÖt nam ®· cÊp 33 giÊy phÐp cho c¸c tËp ®oµn dÇu khÝ lín
nhÊt thÕ giíi cña c¶ 4 ch©u lôc b¾c mü ch©u ©u ch©u óc vµ ch©u ¸ theo c¸c hîp
®ång ph©n chia s¶n phÈm ®Ó th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ ë thÒm lôc ®Þa viÖt
nam .lÜnh vùc kh¸ch s¹n vµ du lÞch còng tá ra lµ mét ®èi tîng hÊp dÉn c¸c
tnc.v× c¸c lÜnh vùc nµy ®Çu t vèn Ýt vµ thu håi vèn nhanh lîi nhuËn cao ®Æc biÖt
phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá.do vËy ®Õn cuèi n¨m 1998 viÖt nam
®· cã 237 dù ¸n ®Çu t x©y dùng kh¸ch s¹n.®©y lµ lÜnh vùc ho¹t ®éng dÞch vô
dÔ sinh lêi nªn viÖt nam ®ang cè g¾ng ph¸t triÓn thu hót c¸c tnc lín vµo lÜnh
vùc nµy.viÖt nam còng ®· chó träng ph¸t triÓn vµ thu hót c¸c tnc vµo linh vùc
bu chÝnh viÔn th«ng .®©y lµ lÜnh v÷ dÞch cô cao cÊp nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i vµ tõ
mét nÒn t¶ng kh«ng ®¸ng kÓ ®©y cßn lµ linh vùc mµ viÖt nam cã thÓ thùc hiÖn
ph¬ng ch©m ®i t¾t ®ãn ®Çu ®Ó thu hót nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn nhÊt.
d. Sù hiÖn diÖn cña c¸c tnc t¹i viÖt nam ®îc tån t¹i díi h×nh thøc liªn doanh lµ
phæ biÕn vµ ®èi t¸c liªn doanh víi c¸c níc tnc tõ phÝa viÖt nam l¹i phæ
biÕn lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc
Tõ nh÷ng n¨m 88 ®Õn n¨m 98 h×nh thøc liªn doanh chiÕm 61% sè dù ¸n
vµ 70% tèng sè vèn cam kÕt ®Çu t.sù liªn doanh gi÷a c¸c tnc lµ c¸c c«ng ty t
nh©n c«ng ty cè phÇn víi c¸c doanh nghiÖp viÖt nam chñ yÕu lµ doanh nghiÖp
nhµ níc.
e. ViÖt Nam ®· t¹o dùng m«i trêng ®Çu t nh»m hÊp dÉn c¸c tnc kinh doanh
c«ng nghiÖp dÞch vô b»ng viÖc thu hót ®Çu t vµ më réng m¹nh mÏ c¸c khu
c«ng nghiÖp ,khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghÖ cao
ViÖt Nam nhÊt thiÕt ph¶i cã n÷ng chiÕn lîc cña riªng m×nh ®Ó thu hót hiÖu
qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c tnc. kh¾c phôc t×nh tr¹ng yÕu kÐm vÒ h¹ tÇng c¬ së vËt
chÊt vµ ®Ó cho c¸c nhµ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cã thÓ ph¸t huy ngay ®îc hiÖu
qu¶ ®îc thô hëng c¸c u ®·i cña nhµ níc.chÝnh phñ viÖt nam ®· ®¸p øng c¸c
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
yªu cÇu cña c¸c tnc b»ng viÖc ph¸t triÓn ®ång thêi c¶ khu c«ng nghiÖp vµ khu
chÕ xuÊt nÕu nh khku chÕ xuÊt híng chñ yÕu vµo thÞ trêng xuÊt khÈu th× khu
c«ng nghiÖp cïng lóc cã thÓ ®¸p øng c¶ yªu cÇu xuÊt khÈu vµ yªu cÇu phôc vô
thÞ trêng néi ®Þa.nh vËy viÖc x©y dùng khu c«ng nghiÖp khu chÕ xuÊt vµ khu
c«ng nghÖ cao trë thµnh tÇng c¬ së vµ khung m«i trêng ®Çu t cho mäi tnc hiªn
®¹i võa vµ nhá ®Òu cã thÓ th©m nhËp vµo thÞ trêng viÖt nam.
2. T¸c ®éng cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®èi víi nÒn kinh
tÕ quèc d©n viÖt nam
a. C¸c tnc ngµy cµng cã t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi sù nghiÖp c¶i c¸ch vµ ®æi
míi nÒn kinh tÕ viÖt nam
Sù hiÖn diÖn cña tnc ®ång nghÜa víi viÖc cung cÊp mét nguån vèn quan
träng cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ cña ®Êt níc.
C¸c tnc ®· ®ãng gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc thùc hiÖn sù chuyÓn dÞch
c¬ cÊu kinh tÕ theo yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
C¸c tnc tham gia tÝch cùc vµo viÖc duy tr× nhÞp ®é t¨ng trëng cao vµ æn
®Þnh cho nÒn kinh tÕ më réng xuÊt khÈu t¨ng nguån thu ng©n s¸ch.
Gi¶i quyÕt sè lîng lín lao ®éng tham gia ph¸t triÕn nguån nh©n lùc cho
®Êt níc
Sù cã mÆt cña c¸c tnc víi tÝnh c¸ch lµ diÔn viªn vµ ®¹o diÔn chÝnh cña
thÞ trêng kinh tÕ thÕ giíi ®· vµ ®ang lµ nh©n tè quan träng thóc ®Êy sù
nghiÖp chuyÓn ®æi sang kinh tÕ thÞ trêng më cöa vµ héi nhËp quèc tÕ
cña ViÖt Nam .
b. Nh÷ng nhîc ®iÓm vµ mét sè t¸c ®éng tiªu cùc cña tnc t¹i ViÖt Nam
Môc tiªu cña c¸c tnc lµ lîi nhuËn thÞ phÇn doanh sè u thÕ c¹nh tranh vµ
ph¸t triÓn æn ®Þnh nã thêng xuyªn m©u thuÉn víi môc tiªu cña chiÕn lîc
chung vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña nhµ níc ta lµ t¨ng trëng ®ång ®Òu cao
vµ bÒn v÷ng
C¸c tnc lín nhÊt lµ c¸c tnc ®Õn tõ ch©u ©u vµ ch©u mü cßn dÌ dÆt trong
viÖc ®Çu t vao viÖt nam
Mét sè tnc l¹m dông c¸c u thÕ vÒ vèn c«ng nghÖ ®Ó thao tóng vµ g©y hËu
qu¶ xÊu cho liªn doanh thËm chÝ cã tnc g©y søc Ðp víi c¸c c¬ quan qu¶n lý
nhµ níc
Mét sè vÊn ®Ò yÕu kÐm trong ho¹t ®éng cña tnc nh×n tõ phÝa c«ng t¸c
chuÊn bÞ vµ vai trß hç trî cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc,cã 6 vÊn ®Ò cÇn
ph¶i ®îc quan t©m:khi ®· coi vèn ®Çu t níc ngoµi nh mét bé phËn cña tæng
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®Çu t x· héi viÖc ®èi xö víi sù hiÖn diÖn cña tnc còng ph¶i b×nh ®¼ng nh mäi
lo¹i h×nh kinh doanh kh¸c trong nÒn kinh tÕ viÖt nam,c¶nh gi¸c víi nh÷ng
biÓu hiÖn sai tr¸i trong ho¹t ®éng cña c¸c tnc,c¸c tnc vµo viÖt nam ph¶i ho¹t
®éng theo ph¸p luËt cña ta vµ theo th«ng lÖ quèc tÕ,cÇn ph¶i lo¹i bá ch¬ chÕ
h¹n ngh¹ch nhËp khÈu phøc t¹p,kho¶ng c¸ch gi÷a nguyªn t¾c ®îc cam kÕt
trong luËt ®Çu t víi xö lý thùc tÕ lµ qu¸ xa nhau ,c¶i c¸ch ®ång lo¹t c¸ chÝnh
s¸ch kinh tÕ vÜ m«
3. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra hiÖn nay ®èi víi ho¹t ®éng vµ thu hót
tnc ë viÖt nam
Sù cÇn thiÕt ph¶i thèng nhÊt trong toµn x· héi vÒ quan ®iÓm ®èi víi c¸c
doanh nghiÖp cã vèn níc ngoµi vµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia
C«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÔn lîc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi cßn chËm cha
râ rµng vµ chÊt lîng cha cao.
HiÖu qu¶ kinh doanh cßn thÊp trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc
ngoµi
HÖ thèng ph¸p luËt chÝnh s¸ch thiÕu ®ång bé cha ®¶m b¶otÝnh râ rµng vµ
kh¶ n¨ng dù ®o¸n ®îc cho c¸c nhµ ®Çu t.
C«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc ®èi víi fdi cßn cha cã t¸c ®éng thóc ®Èy høng
khëi ®Çu t cña c¸c tnc.VÊn ®Ò ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý c«ng chøc vµ c«ng nh©n
kü thuËt cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc
ngoµi.
**************************************************************
********
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
KÕt luËn
Sù ph¸t triÓn cña lîng s¶n xuÊt díi t¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt
®Èy nhanh qu¸ tr×nh tich tô vµ tËp trung s¶n xuÊt hinh thµnh c¸c xÝ nghiÖp cã
quy m« lín trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt sù t¸c ®éng cña
quy luËt kinh tÕ cña chñ nghÜa t b¶n nh quy luËt gi¸ trÞ thÆng d ,quy luËt tÝch
luü..ngµy cµng m¹nh mÏ lµm biÕn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ cña x· héi theo híng tËp
trung s¶n xuÊt quy m« lín . víi sù ph¸t triÓn quan hÖ quèc tÕ lµm cho c¸c
c«ng ty t b¶n liªn minh víi nhau s¶n xuÊt vµ ph©n phèi hµng ho¸ trªn thÞ trêng
thÕ giíi ®· h×nh thµnh nªn c¸c c«ng ty ®éc quyÒn quèc tÕ .Khi nghiªn cøu sù
h×nh thµnh c¸c tæ chøc ®éc quyÒn quèc tÕ nãi chung vµ c¸c tæ chøc ®éc quyÒn
quèc tÕ xuyªn quèc gia nãi riªng ph¶i xuÊt ph¸t tõ sù tÝch tôvµ tËp trung s¶n
xuÊt.TÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt ®¹t ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh lµm cho c¸c
nhµ ®éc quyÒn quèc gia v¬n ra khái biªn giíi quèc gia ho¹t ®éng trªn ph¹m vi
quèc tÕ thùc hiÖn ph©n chia thÕ giíi vÒ mÆt kinh tÕ.TËp trung s¶n xuÊt cã bíc
ph¸t triÓn míi th× xuÊt khÈu t b¶n còng ®îc ®Èy m¹nh vµ trë thµnh c¬ së kinh
tÕ quan träng cña sù më réng ph¹m vi ho¹t ®éng quèc tÕ cña c¸c c«ng ty
xuyªn quèc gia.
ChÝnh v× thÕ em chän ®Ò tµi nghiªn cøu vÒ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia,®Ó
thÊy râ “b¶n chÊt vµ vai trß cña c¸c c«ng ty xuyªn quèc
gia “trong viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ kh«ng nh÷ng trªn thÕ giíi mµ ngay t¹i
viÖt nam nã ®ãng gãp phÇn rÊt quan träng trong viÖc t¨ng trëng kinh tÕ.
14