Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Bvphân tuch lợi nhuận và một số giải pháp nhằm nâng cao lợi nhuận trong sản xuất...

Tài liệu Bvphân tuch lợi nhuận và một số giải pháp nhằm nâng cao lợi nhuận trong sản xuất kinh doanh tại tổng công ty thép việt nam

.PDF
78
82
107

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu Lîi nhuËn lµ môc tiªu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, nã quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ kh¸c nhau, c¬ chÕ vËn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c nhau th× kÕt qu¶ lîi nhuËn còng kh¸c nhau. Trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc ®-îc Nhµ n-íc cÊp ph¸t vèn, cung øng vËt t-, nguyªn vËt liÖu vµ bao tiªu s¶n phÈm, l·i nép Nhµ n-íc, lç Nhµ n-íc chÞu. Lîi nhuËn ®ã ch-a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ yªu cÇu thùc tÕ nghiªm kh¾c cña thÞ tr-êng, ch-a kÝch thÝch ®-îc tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña ng-êi qu¶n lý vµ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Do ®ã cã t×nh tr¹ng l·i gi¶, lç thËt. NhiÒu doanh nghiÖp Nhµ n-íc lµm ¨n thua lç kÐo dµi trë thµnh g¸nh nÆng cho nÒn kinh tÕ, g©y l·ng phÝ nguån lùc. Thùc hiÖn ®-êng lèi ®æi míi, nÒn kinh tÕ ®-îc vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa, Nhµ n-íc ban hµnh c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch, s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng s¸ng t¹o, tù chÞu tr¸ch nhiÖm l·i lç vÒ c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. Tõ khi cã quyÕt ®Þnh 90/TTg vµ 91/TTg ngµy 07/03/1994 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ, c¸c doanh nghiÖp ®-îc s¾p xÕp l¹i theo m« h×nh Tæng c«ng ty 90 vµ Tæng c«ng ty 91, ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®-îc c¶i thiÖn. NhiÒu doanh nghiÖp b¾t ®Çu lµm ¨n cã l·i t¹o ®iÒu kiÖn më réng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thu nhËp cho ng-êi lao ®éng. Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ®-îc thµnh lËp theo m« h×nh Tæng c«ng ty 91. NhiÖm vô chÝnh yÕu cña Tæng c«ng ty lµ s¶n xuÊt thÐp, l-u th«ng s¶n phÈm thÐp trªn thÞ tr-êng trong c¶ n-íc, nhËp khÈu mét sè s¶n phÈm thÐp trong n-íc ch-a s¶n xuÊt ®-îc, c©n ®èi cung vµ cÇu c¸c mÆt hµng s¶n phÈm thÐp cho nÒn kinh tÕ. Tõ khi ®-îc s¾p xÕp l¹i, nhiÖm vô s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm tËp trung vµo mét ®Çu mèi qu¶n lý, më réng liªn doanh liªn kÕt víi c¸c ®èi t¸c n-íc ngoµi vµ trong n-íc, Tæng c«ng ty ®· tõng b-íc æn ®Þnh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o cung cÊp æn ®Þnh c¸c s¶n phÈm thÐp cho nÒn kinh tÕ, lµm ¨n cã l·i. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Trong thêi gian thùc tËp tèt nghiÖp t¹i Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam, vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty, em nghiªn cøu vÊn ®Ò lîi nhuËn cña Tæng c«ng ty vµ hoµn thµnh LuËn v¨n tèt nghiÖp víi ®Ò tµi “Ph©n tÝch lîi nhuËn vµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao lîi nhuËn trong s¶n xuÊt kinh doanh t¹i Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam“. Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, LuËn v¨n tèt nghiÖp gåm ba ch-¬ng: Ch-¬ng I: Tæng quan vÒ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. Ch-¬ng II: Thùc tr¹ng lîi nhuËn cña Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam. Ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao lîi nhuËn cña Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam. Trªn c¬ së thùc tr¹ng kinh doanh cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua, trªn c¬ së ®Þnh h-íng cña Tæng c«ng ty, LuËn v¨n tèt nghiÖp ®· m¹nh d¹n ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ víi Nhµ n-íc vµ víi Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam nh»m n©ng cao lîi nhuËn cña Tæng c«ng ty trong n¨m 2000 vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo. §Ó thùc hiÖn LuËn v¨n tèt nghiÖp, em sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu nh-: Ph©n tÝch, tæng hîp, so s¸nh, vµ diÔn dÞch ®Ó hÖ thèng l¹i sè liÖu, c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ cña Tæng c«ng ty nh»m lµm s¸ng tá c¸c néi dung nghiªn cøu, ®Ò cËp trong LuËn v¨n tèt nghiÖp. Hµ Néi, ngµy 30 th¸ng 5 n¨m 2001 Ph¹m ThÞ H¶i 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng I Tæng quan vÒ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng 1.1 Lîi nhuËn vµ ý nghÜa cña lîi nhuËn ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp 1.1.1 Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng a- Doanh nghiÖp NÒn kinh tÕ n-íc ta ®-îc vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. Nhµ n-íc ®ang tiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó t¹o m«i tr-êng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh vµ lîi nhuËn cao. Doanh nghiÖp lµ tæ chøc kinh tÕ cã tªn riªng, cã tµi s¶n, cã trô së giao dÞch æn ®Þnh, ®-îc ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, cã t- c¸ch ph¸p nh©n, ho¹t ®éng kinh doanh nh»m môc ®Ých tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u doanh nghiÖp, tèi ®a ho¸ lîi nhuËn vµ ph¸t triÓn. ë n-íc ta hiÖn nay cã nhiÒu lo¹i h×nh doanh nghiÖp ho¹t ®éng. Cã thÓ ph©n lo¹i doanh nghiÖp c¨n cø vµo ngµnh nghÒ, h×nh thøc së h÷u. Dùa vµo h×nh thøc së h÷u, c¸c doanh nghiÖp ®-îc chia thµnh: - Doanh nghiÖp Nhµ n-íc - C«ng ty cæ phÇn, C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n - Doanh nghiÖp t- nh©n - Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi. 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Doanh nghiÖp Nhµ n­íc: Theo §iÒu 1 LuËt Doanh nghiÖp Nhµ n­íc “Doanh nghiÖp Nhµ n-íc lµ tæ chøc kinh tÕ do Nhµ n-íc ®Çu t- vèn, thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lý, ho¹t ®éng kinh doanh hoÆc ho¹t ®éng c«ng Ých, nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi do Nhµ n-íc giao cho. Doanh nghiÖp Nhµ n-íc cã t- c¸ch ph¸p nh©n, cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé ho¹t ®éng, kinh doanh trong ph¹m vi sè vèn do doanh nghiÖp qu¶n lý”. Doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng kinh doanh lµ Doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng chñ yÕu nh»m môc tiªu lîi nhuËn. Doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng c«ng Ých lµ Doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng s¶n xuÊt, cung øng dÞch vô c«ng céng theo c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n-íc hoÆc trùc tiÕp thùc hiÖn nhiÖm vô quèc phßng, an ninh. C«ng ty (C«ng ty Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn): lµ doanh nghiÖp trong ®ã c¸c thµnh viªn cïng gãp vèn, cïng chia lîi nhuËn, cïng chÞu lç t-¬ng øng víi phÇn vèn gãp cña m×nh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî cña c«ng ty trong ph¹m vi phÇn gãp cña m×nh. Doanh nghiÖp t- nh©n: lµ doanh nghiÖp do mét c¸ nh©n lµm chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµn bé tµi s¶n cña m×nh vÒ mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi: gåm doanh nghiÖp liªn doanh, doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t- n-íc ngoµi. Doanh nghiÖp liªn doanh lµ doanh nghiÖp do hai bªn hoÆc nhiÒu bªn hîp t¸c thµnh lËp t¹i ViÖt Nam trªn c¬ së hîp ®ång liªn doanh hoÆc hiÖp ®Þnh ký gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ n-íc ngoµi hoÆc lµ doanh nghiÖp do doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi hîp t¸c víi doanh nghiÖp ViÖt Nam hoÆc do doanh nghiÖp liªn doanh hîp t¸c víi nhµ ®Çu tn-íc ngoµi trªn c¬ së hîp ®ång liªn doanh. Doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t- n-íc ngoµi do nhµ ®Çu t- n-íc ngoµi ®Çu t- 100% vèn t¹i ViÖt Nam. b - Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp Ho¹t ®éng kinh doanh lµ mét ho¹t ®éng ®Æc thï cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kinh doanh nh÷ng hµng ho¸, dÞch vô mµ thÞ tr-êng cã nhu cÇu, trong kh¶ n¨ng nguån lùc hiÖn cã cña doanh nghiÖp nh»m thu lîi nhuËn cao nhÊt, n©ng cao thu nhËp cña ng-êi lao ®éng, tÝch luü ®Ó ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 réng, gãp phÇn t¨ng thu nhËp quèc d©n vµ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc ph¸t triÓn. §Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ cung cÊp dÞch vô, doanh nghiÖp ph¶i mua nguyªn nhiªn liÖu, c¸c bé phËn, linh kiÖn rêi hay b¸n thµnh phÈm cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c ë trong vµ ngoµi n-íc. Nh- vËy, c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i ph¶i cã mèi quan hÖ t-¬ng hç víi c¸c thµnh viªn kh¸c trong nÒn kinh tÕ. Ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Chñ yÕu gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ssau ®©y: - ChiÕn l-îc ®Çu t-: - Nguån vèn ®Çu t- cho kinh doanh; - Sö dông lîi nhuËn cña doanh nghiÖp; - Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh ®Ó ®¶m b¶o tr¹ng th¸i c©n b»ng tµi chÝnh. - Qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh ng¾n h¹n ®Ó ®-a ra c¸c quyÕt ®Þnh thu chi cho phï hîp. C¸c ho¹t ®éng trªn nh»m ®¹t tíi môc tiªu lîi nhuËn cao nhÊt, s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng ngõng t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn. c- Thùc tr¹ng doanh nghiÖp Nhµ n-íc hiÖn nay Trong thêi kú nÒn kinh tÕ n-íc ta ®-îc vËn hµnh theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, c¸c xÝ nghiÖp thuéc së h÷u Nhµ n-íc chiÕm ®Þa vÞ thèng trÞ trªn hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc kinh doanh vµ dÞch vô. C¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn ®-îc bao cÊp cña Nhµ n-íc nh-: - Mua vËt t- theo gi¸ h¹; - §-îc cÊp vèn, trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ vay vèn theo l·i suÊt thÊp; - §-îc tr¶ l-¬ng kh«ng ®Çy ®ñ cho ng-êi lao ®éng, phÇn cßn l¹i ®-îc Nhµ n-íc bao cÊp ngoµi l-¬ng; - §-îc bao tiªu s¶n phÈm… Do vËy, trªn sæ s¸ch lîi nhuËn vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp Nhµ n-íc cã thÓ cã hoÆc cã thÓ rÊt lín. Nh-ng nÕu tÝnh ®ñ chi phÝ nh- tÝnh ®ñ nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh vµ khÊu hao tµi s¶n ®ñ tû lÖ quy ®Þnh; TÝnh ®ñ gi¸ nguyªn vËt liÖu, ®éng lùc, ngo¹i tÖ nhËp khÈu; TÝnh ®ñ tiÒn l-¬ng kh«ng bao cÊp b»ng hiÖn 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 vËt b»ng bï lç bªn ngoµi cña Ng©n s¸ch Nhµ n-íc th× thùc chÊt ®ã lµ l·i gi¶, lç thËt. Ng-îc l¹i, còng cã tr-êng hîp ®¬n vÞ ®-îc Nhµ n-íc bï lç, song trªn thùc tÕ th× cã l·i v× viÖc bï lç kh«ng c¨n cø vµo ho¹t ®éng x¸c thùc cña doanh nghiÖp mµ c¨n cø vµo ®Þnh møc ®-îc duyÖt. Thùc hiÖn ®-êng lèi c¶i c¸ch kinh tÕ, §¶ng vµ Nhµ n-íc ®æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, tæ chøc s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng cã hiÖu qña. Doanh nghiÖp Nhµ n-íc lµ mét bé phËn quan träng cña nÒn kinh tÕ Nhµ n-íc, ph¶i gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. §ã lµ chñ tr-¬ng nhÊt qu¸n cña §¶ng vµ Nhµ n-íc trong sù nghiÖp ®æi míi kinh tÕ ®Êt n-íc theo quy ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa. Tõ cuèi n¨m 1994 Nhµ n-íc tiÕp tôc ®æi míi khu vùc kinh tÕ Nhµ n-íc, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc ®· tæ chøc, s¾p xÕp l¹i theo quy m« lín trªn c¬ së tËp trung ®Ó t¹o tiÒn ®Ò tÝch tô trong ho¹t ®éng kinh doanh. Thñ t-íng ChÝnh phñ ®· thµnh lËp 17 Tæng c«ng ty Nhµ n-íc ho¹t ®éng theo m« h×nh tËp ®oµn kinh doanh lín theo QuyÕt ®Þnh 91/TTg ngµy 7/3/1994 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ (gäi t¾t lµ Tæng c«ng ty 91) vµ uû quyÒn cho c¸c Bé, uû ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung -¬ng quyÕt ®Þnh thµnh lËp 76 Tæng c«ng ty Nhµ n-íc ho¹t ®éng theo m« h×nh QuyÕt ®Þnh 90/TTg ngµy 7/3/1994 cña Thñ t-íng ChÝnh phñ (gäi t¾t lµ Tæng c«ng ty 90). C¸c Tæng c«ng ty 91 vµ Tæng c«ng ty 90 ®-îc thµnh lËp ®· n¾m trän c¸c ngµnh kinh tÕ kü thuËt träng yÕu cña quèc gia nh-: hµng kh«ng, hµng h¶i, b-u chÝnh viÔn th«ng, xi m¨ng, s¾t thÐp, x¨ng dÇu, than, ®iÖn…Sau khi ®-îc s¾p xÕp l¹i, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp Nhµ n-íc ®· tõng b-íc ®-îc n©ng lªn râ rÖt. Tuy nhiªn ®èi víi nh÷ng Doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t ®éng kinh doanh kÐm hiÖu qu¶, Nhµ n-íc xÐt thÊy thùc sù kh«ng cÇn ph¶i gi÷ l¹i th× thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, b¸n ®Êu gi¸, kho¸n, cho thuª hoÆc gi¶i thÓ. 1.1.2- Lîi nhuËn vµ nguån h×nh thµnh lîi nhuËn 1.1.2.1- Lîi nhuËn a. C¸c quan ®iÓm vÒ lîi nhuËn : 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tõ tr-íc tíi nay, cã rÊt nhiÒu c¸c quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ lîi nhuËn. Ta cã thÓ thÊy ®-îc ®iÒu nµy qua c¸c quan ®iÓm vÒ lîi nhuËn sau : + Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp: lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a thu nhËp vÒ tiªu thô hµng ho¸ vµ dÞch vô víi chi phÝ ®· bá ra ®Ó ®¹t ®-îc thu nhËp ®ã. ViÖc tÝnh to¸n thu nhËp hay chi phÝ ®· chi ra lµ theo gi¸ c¶ cña thÞ tr-êng mµ gi¸ c¶ thÞ tr-êng do quan hÖ cung cÇu hµng ho¸ vµ dÞch vô quyÕt ®Þnh. + Lîi nhuËn: lµ kÕt qu¶ tµi chÝnh cuèi cïng cña c¸c ho¹t ®éng SXKD, lµ chØ tiªu chÊt l-îng tæng hîp ®¸nh gi¸ hiÖu qña kinh tÕ c¸c ho¹t ®éng SXKD cña doanh nghiÖp. + Thu nhËp cña doanh nghiÖp hay chÝnh lµ doanh thu b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô trõ ®i toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt (chi phÝ vÒ tiÒn thuª lao ®éng, tiÒn l-¬ng, tiÒn thuª nhµ cöa, tiÒn mua vËt t- ... ) thuÕ hµng ho¸ vµ c¸c thø thuÕ kh¸c hÇu nh- cßn l¹i ®-îc gäi lµ lîi nhuËn. Cã thÓ biÓu diÔn qua biÓu sau : BiÓu 1 : Mèi quan hÖ gi÷a doanh thu, chi phÝ, thuÕ vµ lîi nhuËn. Doanh thu b¸n hµng vµ dÞch vô L·i gép Chi phÝ biÕn ®æi Chi phÝ cè ®Þnh Lîi nhuËn tr-íc thuÕ Lîi nhuËn Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ThuÕ thuÇn tóy b- C¸c lo¹i lîi nhuËn cña doanh nghiÖp : Trong doanh nghiÖp, cã nhiÒu lo¹i h×nh lîi nhuËn kh¸c nhau, ta cã thÓ kh¸i qu¸t thµnh c¸c lo¹i lîi nhuËn sau : + Lîi nhuËn tr-íc thuÕ. + Lîi nhuËn sau thuÕ. 1.1.2.2- C¸c nguån h×nh thµnh lîi nhuËn cña doanh nghiÖp : 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Néi dung ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, do ®ã lîi nhuËn ®¹t ®-îc tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp còng h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. Thø nhÊt: Lîi nhuËn cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh vµ phô lµ kho¶n chªnh lÖch gi÷a doanh thu vÒ tiªu thô vµ chi phÝ cña khèi l-îng s¶n phÈm hµng ho¸ lao vô thuéc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh phô cña doanh nghiÖp. Thø hai: Lîi nhuËn cña c¸c ho¹t ®éng liªn doanh liªn kÕt lµ sè chªnh lÖch gi÷a thu nhËp ph©n chia tõ kÕt qña ho¹t ®éng liªn doanh liªn kÕt víi chi phÝ cña doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tham gia liªn doanh. Thø ba: Lîi nhuËn thu ®-îc tõ c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh lµ chªnh lÖch gi÷a c¸c kho¶n thu chi thuéc c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thø t-: Lîi nhuËn do c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c mang l¹i lµ lîi nhuËn thu ®-îc do kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c ngoµi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trªn. Lîi nhuËn gi÷ vÞ trÝ quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. V× trong ®iÒu kiÖn h¹ch to¸n kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng doanh nghiÖp cã tån t¹i vµ ph¸t triÓn hay kh«ng th× ®iÒu quyÕt ®Þnh lµ doanh nghiÖp ®ã ph¶i t¹o ra lîi nhuËn. V× thÕ lîi nhuËn ®-îc coi lµ mét trong nh÷ng ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng, ®ång thêi lµ mét chØ tiªu c¬ b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Lîi nhuËn t¸c ®éng ®Õn tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. ViÖc thùc hiÖn c¸c chØ tiªu lîi nhuËn lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®¶m b¶o cho t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®-îc v÷ng ch¾c. Lîi nhuËn cña qu¸ tr×nh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh toµn bé kÕt qu¶ vµ hiÖu qña cña qóa tr×nh kinh doanh, cña tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh kinh doanh Êy, nã ph¶n ¸nh 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 c¶ vÒ mÆt l-îng vµ mÆt chÊt cña qu¸ tr×nh kinh doanh, cña ho¹t ®éng kinh doanh. C«ng viÖc kinh doanh tèt sÏ ®em l¹i lîi nhuËn nhiÒu tõ ®ã lîi nhuËn cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc qu¸ tr×nh kinh doanh cã chÊt l-îng vµ hiÖu qu¶ h¬n. Trong tr-êng hîp ng-îc l¹i doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ dÉn ®Õn thua lç nÕu kÐo dµi cã thÓ dÉn ®Õn ph¸ s¶n. 1.2- Ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh lîi nhuËn vµ ph©n phèi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp 1.2.1- C¸c ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh lîi nhuËn cña Doanh nghiÖp Nh- ta ®· biÕt lîi nhuËn lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh sè l-îng vµ chÊt l-îng cña c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. ChØ tiªu nµy phô thuéc vµo tæng møc tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ vµ chi phÝ ®· chi ra ®Ó ®¹t ®-îc kÕt qu¶ ®ã. Ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc lîi nhuËn theo c«ng thøc sau: Tæng lîi nhuËn tr-íc thuÕ = Tæng doanh thu - Tæng lîi nhuËn tr-íc thuÕ = Tæng doanh thu - Tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh Hay : Chi phÝ cè ®Þnh + Chi phÝ biÕn ®æi - Tæng doanh thu: lµ tæng sè tiÒn thu ®-îc vÒ b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô. - Chi phÝ cè ®Þnh: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng thay ®æi theo khèi l-îng c«ng viÖc hoµn thµnh, kh«ng thay ®æi khi s¶n l-îng thay ®æi nh- khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, tiÒn thuª ®Êt, m¸y mãc thiÕt bÞ, ph-¬ng tiÖn kinh doanh, tiÒn l-¬ng, b¶o hiÓm x· héi cña c¸n bé c«ng nh©n viªn (lao ®éng gi¸n tiÕp trong doanh nghiÖp ). - Chi phÝ biÕn ®æi: lµ nh÷ng chi phÝ t¨ng hoÆc gi¶m cïng víi sù t¨ng hoÆc gi¶m cña s¶n l-îng nh- tiÒn mua nguyªn vËt liÖu, tiÒn l-¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Chi phÝ biÕn ®æi nãi chung tû lÖ víi khèi l-îng hµng ho¸ s¶n xuÊt hay mua vµo ®Ó b¸n. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tæng lîi nhuËn sau thuÕ Tæng doanh thu = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh - + Chi phÝ biÕn ®æi C¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép bao gåm : - ThuÕ doanh thu = Tæng doanh thu x tû lÖ thuÕ doanh thu ph¶i nép - ThuÕ tµi nguyªn (nÕu cã) = - ThuÕ xuÊt nhËp khÈu (nÕu cã) - ThuÕ vèn Gi¸ thµnh khèi l-îng s¶n phÈm x Tû lÖ thuÕ tµi nguyªn ph¶i nép = Doanh thu xuÊt nhËp khÈu x Tû lÖ thuÕ xuÊt nhËp khÈu = Vèn s¶n xuÊt do ng©n s¸ch nhµ n-íc cÊp x Tû lÖ thuÕ vèn ph¶i nép Ngoµi ra doanh nghiÖp cã thÓ thu ®-îc lîi nhuËn tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c kh«ng mang tÝnh chÊt tiªu thô hµng ho¸. Lîi nhuËn tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh = Tæng thu nhËp - kh¸c Tæng chi phÝ bá ra Nh- vËy ta cã thÓ x¸c ®Þnh tæng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp nh- sau : Tæng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp Tæng lîi nhuËn tõ = Lîi nhuËn tõ ho¹t s¶n xuÊt kinh + doanh ®éng kinh doanh kh¸c Khi ®· tÝnh to¸n ®-îc tæng sè lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ta cßn ph¶i x¸c ®Þnh sè thuÕ lîi tøc doanh nghiÖp ph¶i nép. ThuÕ lîi tøc ph¶i nép = Tæng sè lîi nhuËn x Tû lÖ thuÕ lîi tøc ph¶i nép Sè lîi nhuËn cßn l¹i sau khi ®· trõ ®i thuÕ lîi tøc ®-îc gäi lµ lîi nhuËn thuÇn tóy cña doanh nghiÖp. 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Nh- chóng ta ®· biÕt: Toµn bé doanh thu, gi¸ thµnh toµn bé vµ thuÕ ®Òu ®-îc x¸c ®Þnh dùa trªn c¬ së khèi l-îng s¶n phÈm tiªu thô, gi¸ b¸n ®¬n vÞ, gi¸ thµnh ®¬n vÞ vµ møc thuÕ ®¬n vÞ s¶n phÈm tiªu thô. Do ®ã tæng lîi nhuËn tiªu thô cßn cã thÓ ®-îc tÝnh theo c«ng thøc sau : ln = [  (Qi x Gi ) - (  Zi + Ti )] i=ln i=l m i=l m ln : Tæng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp Qi : S¶n l-îng hµng ho¸ tiªu thô Gi : Gi¸ b¸n hµng ho¸ lo¹i i Zi : Gi¸ thµnh hµng ho¸ lo¹i i Ti : ThuÕ hµng ho¸ lo¹i i tiªu thô n : Sè lo¹i hµng ho¸ m : Sè lo¹i thuÕ Qua c«ng thøc x¸c ®Þnh lîi nhuËn trªn ta cã thÓ thÊy râ ®-îc sù ¶nh h-ëng cña tõng nh©n tè s¶n l-îng tiªu thô, c¬ cÊu mÆt hµng, gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ c¸c lo¹i thuÕ ®Õn tæng sè lîi nhuËn ®¹t ®-îc cña doanh nghiÖp. Ta cã thÓ xÐt sù ¶nh h-ëng cña c¸c nh©n tè trªn qua viÖc ph©n tÝch d-íi ®©y: a- Nh©n tè s¶n l-îng s¶n phÈm tiªu thô: Trong tr-êng hîp c¸c nh©n tè kh¸c kh«ng biÕn ®éng (nh©n tè vÒ gi¸ c¶, gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô tiªu thô, thuÕ ...) th× s¶n l-îng tiªu thô t¨ng gi¶m bao nhiªu lÇn tæng sè lîi nhuËn tiªu thô còng t¨ng gi¶m bÊy nhiªu. Nh©n tè nµy ®-îc coi lµ nh©n tè chñ quan cña doanh nghiÖp trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh doan nãi chung vµ qu¶n lý tiªu thô nãi riªng. ViÖc t¨ng s¶n l-îng tiªu thô ph¶n ¸nh kÕt qu¶ tÝch cùc cña doanh nghiÖp tõ kh©u s¶n xuÊt ®Õn kh©u chuÈn bÞ tiªu thô vµ tiªu thô s¶n phÈm. b- Nh©n tè kÕt cÊu mÆt hµng tiªu thô: 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ViÖc thay ®æi tû träng mÆt hµng tiªu thô cã liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch s¶n phÈm, c¬ cÊu mÆt hµng cña doanh nghiÖp. Mçi lo¹i mÆt hµng cã tû träng møc l·i lç kh¸c nhau do ®ã nÕu t¨ng tû träng nh÷ng mÆt hµng cã møc l·i cao, gi¶m tû träng tiªu thô nh÷ng mÆt hµng cã møc l·i thÊp th× mÆc dï tæng s¶n l-îng tiªu thô cã thÓ kh«ng ®æi nh-ng tæng sè lîi nhuËn cã thÓ vÉn t¨ng. ViÖc thay ®æi tû träng mÆt hµng tiªu thô l¹i chÞu ¶nh h-ëng cña nhu cÇu thÞ tr-êng. VÒ ý muèn chñ quan th× doanh nghiÖp nµo còng muèn tiªu thô nhiÒu nh÷ng mÆt hµng mang l¹i lîi nhu¹an cao song ý muèn ®ã ph¶i ®Æt trong mèi quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr-êng vµ nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan t¸c ®éng. c- Nh©n tè gi¸ b¸n s¶n phÈm: Trong ®iÒu kiÖn b×nh th-êng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh b×nh th-êng, gi¸ b¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp x¸c ®Þnh. Trong tr-êng hîp nµy gi¸ b¸n s¶n phÈm thay ®æi th-êng do chÊt l-îng s¶n phÈm thay ®æi. Do viÖc thay ®æi nµy mang tÝnh chÊt chñ quan, tøc lµ ph¶n ¸nh kÕt qu¶ chñ quan cña doanh nghiÖp trong qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ qu¶n lý chÊt l-îng nãi riªng. Khi gi¸ b¸n s¶n phÈm t¨ng sÏ lµm tæng sè lîi nhuËn tiªu thô. Tõ ph©n tÝch trªn cã thÓ suy ra r»ng viÖc c¶i tiÕn n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c viÖc thay ®æi gi¸ b¸n còng do t¸c ®éng cña quan hÖ cung cÇu, cña c¹nh tranh ... ®©y lµ t¸c ®éng cña yÕu tè kh¸ch quan. d- Nh©n tè gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô: Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm lµ tËp hîp toµn bé c¸c kho¶n môc chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm cao hay thÊp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña viÖc qu¶n lý, sö dông lao ®éng, vËt t- kü thuËt, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu nhs¶n l-îng s¶n xuÊt, gi¸ c¶, møc thuÕ kh«ng thay ®æi th× viÖc gi¶m gi¸ thµnh sÏ lµ nh©n tè tÝch cùc ¶nh h-ëng ®Õn viÖc t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 e- Nh©n tè thuÕ nép ng©n s¸ch: ¶nh h-ëng cña thuÕ ®èi víi lîi nhuËn lµ kh«ng theo cïng mét tû lÖ. ViÖc t¨ng gi¶m thuÕ lµ do yÕu tè kh¸ch quan quyÕt ®Þnh (chÝnh s¸ch, luËt ®Þnh cña nhµ n-íc). Víi møc thuÕ cµng cao th× lîi nhuËn cña doanh nghiÖp cµng gi¶m nh-ng doanh nghiÖp vÉn ph¶i cã nghÜa vô ®ãng thuÕ ®Çy ®ñ cho nhµ n-íc. 1.2.2- ChÕ ®é ph©n phèi lîi nhuËn trong doanh nghiÖp : Lîi nhuËn t¹o ra sau mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh mét phÇn ®-îc trÝch nép vµo ng©n s¸ch nhµ n-íc, mét phÇn ®Ó l¹i doanh nghiÖp. PhÇn trÝch nép vµo ng©n s¸ch nhµ n-íc biÓu hiÖn ë h×nh thøc nép thuÕ lîi tøc ®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo (tû lÖ nép thuÕ lîi tøc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th-êng lµ 25% vµ 45% ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô). PhÇn ®Ó l¹i doanh nghiÖp ®-îc trÝch vµo 3 qòy ®ã lµ qòy khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, qòy phóc lîi vµ qòy khen th-ëng theo c¸c tû lÖ sau: - Qòy khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh > 35%. - Qòy phóc lîi vµ khen th-ëng < 65%. ViÖc trÝch lîi nhuËn vµo qòy khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh gióp cho doanh nghiÖp cã tÝch lòy t¹o kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt më réng nh»m ph¸t triÓn quy m« s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp sÏ cã kh¶ n¨ng ®Çu t- ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ, c¶i tiÕn chÊt l-îng s¶n phÈm, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh ... tõ ®ã cã ®iÒu kiÖn tiªu thô ®-îc nhiÒu s¶n phÈm h¬n, ®¹t lîi nhuËn cao h¬n. Cßn phÇn trÝch vµo qòy phóc lîi vµ qòy khen th-ëng nh»m môc tiªu t¹o ra c«ng cô khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng kh«ng ngõng n©ng cao tay nghÒ vµ tr×nh ®é, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc, n©ng cao ®êi sèng cña 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ng-êi lao ®éng, lµ ®éng lùc gióp cho ng-êi lao ®éng g¾n bã víi doanh nghiÖp h¬n. 1.3- C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn vµ c¸c biÖn ph¸p t¨ng lîi nhuËn 1.3.1- C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn a- ý nghÜa cña c¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn: Khi tÝnh to¸n hiÖu qña cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chóng ta kh«ng thÓ coi lîi nhuËn lµ chØ tiªu duy nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l-îng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ còng kh«ng chØ dïng chØ tiªu nµy ®Ó so s¸nh chÊt l-îng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau. Tr-íc hÕt lîi nhuËn lµ kÕt qu¶ tµi chÝnh cuèi cïng nã chÞu ¶nh h-ëng bëi nhiÒu nh©n tè kh¸ch quan vµ chñ quan, ®ång thêi c¸c nh©n tè nµy l¹i t¸c ®éng lÉn nhau. Nh- do ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh, ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn hµng ho¸, ®iÒu kiÖn thÞ tr-êng tiªu thô, thêi ®iÓm tiªu thô cã kh¸c nhau còng lµm cho lîi nhuËn cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau. H¬n n÷a quy m« cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cïng lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô kh¸c nhau th× lîi nhuËn thu ®-îc còng sÏ kh¸c nhau. ë nh÷ng doanh nghiÖp lín cã thÓ c«ng t¸c qu¶n lý kÐm nh-ng sè lîi nhuËn thu ®-îc vÉn lín h¬n nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« nhá nh-ng c«ng t¸c qu¶n lý l¹i rÊt tèt. Do vËy ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®Çy ®ñ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th× ph¶i sö dông c¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn. C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn chÝnh lµ c¸c chØ tiªu sinh lêi kinh doanh biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a lîi nhuËn vµ chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ hoÆc víi nguån lùc tµi chÝnh ®Ó t¹o ra lîi nhuËn. §ång thêi còng thÓ hiÖn tr×nh ®é n¨ng lùc kinh doanh cña nhµ kinh doanh trong viÖc sö dông c¸c yÕu tè ®ã. Nh- vËy ngoµi chØ tiªu lîi nhuËn tuyÖt ®èi cßn ph¶i dïng c¸c chØ tiªu t-¬ng ®èi lµ tû suÊt lîi nhuËn. b- C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn: 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 * Tû suÊt lîi nhuËn cña vèn: §©y lµ quan hÖ tû lÖ gi÷a sè lîi nhuËn ®¹t ®-îc víi sè vèn ®· chi ra bao gåm c¸c vèn cè ®Þnh vµ vèn l-u ®éng. C«ng thøc: Tû suÊt lîi nhuËn cña vèn Tæng sè lîi nhuËn = Tæng vèn s¶n xuÊt kinh doanh Tæng sè vèn s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm vèn cè ®Þnh vµ vèn l-u ®éng ®· chi ra (trong ®ã vèn cè ®Þnh lµ nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh trõ ®i sè ®· khÊu hao vµ vèn l-u ®éng lµ vèn dù tr÷ s¶n xuÊt, vèn thµnh phÈm dë dang, vèn thµnh phÈm). ChØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn cña vèn cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông mét ®ång vèn s¶n xuÊt t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. §Ó n©ng cao chØ tiªu nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ, sö dông tiÕt kiÖm vèn trong c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. * Tû suÊt lîi nhuËn cña gi¸ thµnh : Lµ quan hÖ tû lÖ gi÷a lîi nhuËn tiªu thô so víi gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô tiªu thô. C«ng thøc: Tû suÊt lîi nhuËn cña gi¸ thµnh = Tæng sè lîi nhuËn Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm hµng ho¸ & dÞch vô tiªu thô ChØ tiªu nµy cho thÊy hiÖu qu¶ cña mét ®ång chi phÝ sö dông trong viÖc t¹o ra lîi nhuËn. §iÒu nµy cho phÐp doanh nghiÖp t×m biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 * Tû suÊt lîi nhuËn theo doanh thu b¸n hµng: Lµ mét chØ sè ph¶n ¸nh kÕt qña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, biÓu hiÖn quan hÖ gi÷a tû lÖ lîi nhuËn tiªu thô vµ doanh thu b¸n hµng. C«ng thøc: Tæng sè lîi nhuËn Tû suÊt doanh lîi = Tæng doanh thu tiªu thô hµng ho¸ & dÞch vô Qua c«ng thøc cho thÊy hiÖu qu¶ cña mét ®ång doanh thu th× t¹o ra ®-îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. * Tû suÊt lîi nhuËn theo lao ®éng : Lµ so s¸nh gi÷a tæng lîi nhuËn víi sè l-îng lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc víi tæng chi phÝ vÒ tiÒn l-¬ng (tiÒn c«ng) sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §iÒu nµy cã t¸c dông khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp qu¶n lý vµ sö dông tèt lao ®éng trong doanh nghiÖp theo c¸c hîp ®ång lao ®éng. C«ng thøc : Tû suÊt lîi nhuËn theo lao ®éng Tæng sè lîi nhuËn = Tæng lao ®éng sö dông trong kú 1.3.2- C¸c biÖn ph¸p nh»m t¨ng lîi nhuËn trong doanh nghiÖp Qua viÖc ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h-ëng ®Õn viÖc t¨ng lîi nhuËn ë phÇn trªn ta cã thÓ ®-a ra mét sè biÖn ph¸p chÝnh nh»m t¨ng lîi nhuËn trong c¸c doanh nghiÖp nh- sau: a- T¨ng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô theo nhu cÇu trong n-íc vµ quèc tÕ trªn c¬ së phÊn ®Êu n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô: 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña ng-êi tiªu dïng hay cña thÞ tr-êng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, dÔ biÕn ®éng. Trong ®iÒu kiÖn c¸c nh©n tè kh¸c æn ®Þnh th× viÖc t¨ng l-îng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô theo nhu cÇu thÞ tr-êng sÏ lµm t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Muèn t¨ng ®-îc khèi l-îng s¶n phÈm tiªu thô cÇn chuÈn bÞ tèt c¸c yÕu tè vµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc tiÕn hµnh thuËn lîi, tæ chøc tèt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch c©n ®èi nhÞp nhµng vµ liªn tôc, khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng t¨ng nhanh n¨ng suÊt lao ®éng. PhÊn ®Êu n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô: Nhu cÇu thÞ tr-êng ®ßi hái ngµy cµng cao vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô, phÊn ®Êu c¶i tiÕn c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l-îng mÉu m· s¶n phÈm tiªu thô lµ ®iÒu kiÖn ®Ó t¨ng nhanh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp tõ ®ã gióp t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. §èi víi nh÷ng s¶n phÈm cã hµm l-îng chÊt x¸m cao cho ta kh¶ n¨ng n©ng cao gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng. Nh-ng ®Ó n©ng cao ®-îc chÊt l-îng s¶n phÈm ®ßi hái b¶n th©n doanh nghiÖp ph¶i nç lùc cè g¾ng. b- T¨ng c-êng tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm cã tû träng lîi nhuËn cao: Mçi doanh nghiÖp thu ®-îc nh÷ng nguån lîi nhuËn kh¸c nhau tõ nh÷ng mÆt hµng tiªu thô kh¸c nhau. §èi víi nh÷ng mÆt hµng tiªu thô cã tû träng lîi nhuËn lín doanh nghiÖp ph¶i phÊn ®Êu t¨ng l-îng tiªu thô vµ chó träng vµo s¶n xuÊt mÆt hµng ®ã nhiÒu h¬n. Trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ tr-êng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i s¶n xuÊt kinh doanh theo kiÓu tæng hîp do vËy mµ c¬ cÊu mÆt hµng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. Cã thÓ cã mÆt hµng kh«ng cã l·i hay l·i thÊp, cã mÆt hµng cã l·i cao vËy ®Ó t¨ng lîi nhuËn doanh nghiÖp nªn chó träng viÖc t¨ng mÆt hµng thu ®-îc lîi nhuËn cao. c- PhÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ c¸c chi phÝ kh¸c nh»m t¨ng lîi nhuËn cña doanh nghiÖp: 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 §©y lµ nh©n tè quan träng ®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo, gi¸ thµnh lµ tæng hîp cña nhiÒu nh©n tè chi phÝ t¹o nªn trong ®ã bao gåm c¸c chi phÝ chÝnh nh-: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng l-îng thø n÷a lµ c¸c chi phÝ tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng vµ cuèi cïng lµ chi phÝ cè ®Þnh (thÓ hiÖn qua viÖc khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh hµng n¨m ®-îc tÝnh vµo gi¸ thµnh) do vËy ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn ph¶i gi¶m c¸c nh©n tè chi phÝ trªn: - BiÖn ph¸p tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, n¨ng l-îng: CÇn ph¶i c¶i tiÕn ®Þnh møc tiªu hao, c¶i tiÕn ph-¬ng ph¸p c«ng nghÖ, sö dông tæng hîp nguyªn liÖu, vËt liÖu thay thÕ, gi¶m tû lÖ phÕ phÈm, gi¶m chi phÝ mua s¾m, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu. ¶nh h-ëng cña biÖn ph¸p nµy ®Õn viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh theo c«ng thøc: ChØ sè h¹ gi¸ thµnh do ChØ sè ®Þnh gi¶m chi phÝ møc NVL NVL ChØ sè tû ChØ = x sè gi¸ c¶ träng NVL -1 x trong gi¸ thµnh s¶n phÈm - BiÖn ph¸p gi¶m chi phÝ tiÒn l-¬ng vµ tiÒn c«ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm: Muèn gi¶m chi phÝ tiÒn l-¬ng vµ tiÒn c«ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn t¨ng nhanh n¨ng suÊt lao ®éng b»ng c¸ch c¶i tiÕn c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc lao ®éng, ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghiÖp, n©ng cao tr×nh ®é ng-êi lao ®éng, cã chÕ ®é khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng thÝch hîp b»ng c¸ch ¸p dông h×nh thøc l-¬ng h-ëng ®óng møc. N¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh h¬n chi phÝ vÒ tiÒn l-¬ng b×nh qu©n sÏ cho phÐp gi¶m chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã kho¶n môc chi phÝ vµ tiÒn 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 c«ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ gi¶m theo tû lÖ víi tû träng tiÒn l-¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. ¶nh h-ëng cña viÖc gi¶m chi phÝ tiÒn l-¬ng sÏ ®-îc tÝnh to¸n theo c«ng thøc: ChØ sè tiÒn ChØ sè h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm do t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng = l-¬ng b×nh ChØ sè chi phÝ tiÒn qu©n l-¬ng trong gi¸ thµnh -1 x ChØ sè t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng s¶n phÈm - BiÖn ph¸p gi¶m chi phÝ cè ®Þnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm: Gi¶m chi phÝ cè ®Þnh ë ®©y kh«ng cã nghÜa lµ ph¶i ®Çu t- nh÷ng c«ng nghÖ rÎ tiÒn, cò kü mµ ph¶i sö dông nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh»m t¨ng l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Tèc ®é t¨ng s¶n phÈm hµng ho¸ sÏ lµm cho chi phÝ cè ®Þnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m v× tèc ®é t¨ng chi phÝ nhá h¬n tèc ®é t¨ng s¶n phÈm. Nh- vËy ®Ó t¨ng l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt, ph¶i më réng quy m« s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. ¶nh h-ëng cña biÖn ph¸p nµy ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : ChØ sè chi phÝ ChØ sè gi¶m gi¸ thµnh do gi¶m chi phÝ cè ®Þnh ChØ sè chi phÝ cè ®Þnh cè ®Þnh = -1 x ChØ sè s¶n l-îng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm Trªn c¬ së tÝnh to¸n ®-îc ¶nh h-ëng cña c¸c nh©n tè trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ta ph¶i kÕt hîp c¸c nh©n tè ®Ó lµm sao gi¶m ®-îc c¸c chi phÝ ë møc tèi -u (kh«ng nhÊt thiÕt lµ gi¶m cµng nhiÒu cµng tèt nh- vËy sÏ ¶nh h-ëng tíi chÊt l-îng s¶n phÈm). 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 d- Tæ chøc tèt kh©u tiªu thô s¶n phÈm hµng hãa vµ dÞch vô nh»m gi¶m chi phÝ tiªu thô: §Ó thÊy ®-îc hiÖu qu¶ râ rÖt cña s¶n xuÊt kinh doanh th× nhÊt thiÕt ph¶i lµm tèt kh©u tiªu thô s¶n phÈm. Dï cho s¶n phÈm cã chÊt l-îng tèt nh- thÕ nµo, c«ng t¸c s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ ®Õn mÊy mµ s¶n phÈm kh«ng tiªu thô ®-îc th× sÏ kh«ng cã lîi nhuËn. §Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p xóc tiÕn b¸n hµng nh- qu¶ng cao, khuyÕn m·i... c¸c kªnh tiªu thô ph©n phèi hîp lý, lµm tèt c«ng t¸c dÞch vô sau b¸n hµng. 1.4- C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn lîi nhuËn vµ tÝnh tÊt yÕu cña viÖc n©ng cao lîi nhuËn trong doanh nghiÖp 1.4.1- C¸c nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp chÞu ¶nh h-ëng trùc tiÕp vµ tæng hîp cña tÊt c¶ c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt kinh doanh. D-íi ®©y ta ®i s©u vµo xem xÐt cô thÓ tõng nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn lîi nhuËn. a- Quan hÖ cung cÇu hµng ho¸ vµ dÞch vô trªn thÞ tr-êng: Do tham gia ho¹t ®éng t×m kiÕm lîi nhuËn theo nguån c¬ chÕ thÞ tr-êng nªn doanh nghiÖp chÞu ¶nh h-ëng trùc tiÕp cña nh©n tè quan hÖ cung - cÇu hµng ho¸ dÞch vô. Sù biÕn ®éng nµy cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã sù øng xö thÝch hîp ®Ó thu ®-îc lîi nhuËn. Nhu cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô lín trªn thÞ tr-êng sÏ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ®¶m b¶o cung lín. §iÒu ®ã t¹o kh¶ n¨ng lîi nhuËn cña tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm hµng ho¸, nh-ng ®Æc biÖt quan träng lµ t¨ng tæng sè lîi nhuËn. Cung thÊp h¬n cÇu sÏ cã kh¶ n¨ng ®Þnh gi¸ b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô, ng-îc l¹i cung cao h¬n cÇu th× gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô sÏ thÊp ®iÒu nµy ¶nh h-ëng ®Õn lîi nhuËn cña tõng s¶n phÈm hµng hãa hay tæng sè lîi nhuËn thu ®-îc. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan