Tài liệu Buôn lậu và gian lận thương mại - thực trạng và giải pháp

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Môc lôc Lêi më ®Çu........................................................................................................1 Néi dung............................................................................................................2 I. Tæng quan vÒ bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i.........................................3 1. C¸c kh¸i niÖm vÒ bu«n lËu............................................................................3 2. C¸c kh¸i niÖm vÒ gian lËn th-¬ng m¹i .........................................................4 3. Ph©n biÖt bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i , mèi qua nh Ö gi÷a chóng ........6 II. Thùc tr¹ng t×nh h×nh bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ë ViÖt Nam......7 1. Thùc tr¹ng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ë ViÖt Nam nh÷ng n¨m gÇn ®©y ................................................................................................................7 2. Nh÷ng t¸c ®éng cña bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ...............................10 III. Nguyªn nh©n xuÊt hiÖn bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i...................12 1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan ...........................................................................12 2. Nguyªn nh©n chñ quan ...............................................................................13 IV. Thµnh tùu - h¹n chÕ vµ mét sè gi¶i ph¸p chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i .....................................................................................................14 1. Thµnh tùu vµ h¹n chÕ trong c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i...............................................................................................................14 2. Mét sè gi¶i ph¸p chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ..........................16 a. Tõ gãc ®é nhµ n-íc .....................................................................................16 b. Tõ gãc ®é doanh nghiÖp ..............................................................................17 KÕt luËn..........................................................................................................19 Danh môc c¸c tµi liÖu tham kh¶o..................................................................20 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 lêi më ®Çu Êt n-íc ta lµ mét quèc gia ph¸t triÓn ra søc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt trong § n-íc vµ n©ng cao søc c¹nh tranh trªn toµn thÕ giíi. §Ó héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ quèc tÕ, chóng ta ph¶i thùc hiÖn ®-îc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng cã chÊt l-îng cao c¹nh tranh trªn kh¾p thÞ tr-êng thÕ giíi, kÓ c¶ nh÷ng thÞ tr-êng khã tÝnh nh- Mü, NhËt... ViÖt Nam ®· vµ ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn, cÇn nhiÒu nguån lùc tõ bªn ngoµi. N¨ng lùc s¶n xuÊt trong n-íc cßn ch-a ®¸p øng ®-îc nhiÒu nhu cÇu s¶n xuÊt tiªu dïng néi ®Þa, chÝnh v× vËy ph¶i nhËp khÈu hµng ho¸, m¸y mãc, thiÕt bÞ tõ bªn ngoµi lµ ®iÒu tÊt yÕu. §Ó qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, nhµ n-íc ®· sö dông c«ng cô nh- thuÕ xuÊt nhËp khÈu, h¹n ng¹ch. Tuy nhiªn sù xuÊt hiÖn cña bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i sÏ bãp mÐo tÊt c¶, nã ¶nh h-ëng tiªu cùc ®Õn nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc trªn tÊt c¶ c¸c lÜnhvùc ®êi sèng kinh tÕ x· héi. GÇn ®©y, bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ®· trë thµnh quèc n¹n, g©y t¸c h¹i ngµy cµng trÇm träng. ChÝnh v× vËy gi¶i quyÕt ®-îc hiÖn t-îng nµy lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®· vµ ®ang ®-îc xem xÐt, quan t©m. §Ó nh×n nhËn mét c¸ch ®óng ®¾n vµ ®Çy ®ñ vÒ bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i, gãp phÇn vµo c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc hiÖn nay. Víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®-îc cïng víi sù gióp ®ì cña thÇy, c« em m¹nh d¹n chän chñ ®Ò: “ bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p’ ’ . Trong bµi em ®i vµo mét sè ®iÓm chÝnh sau: - Gi¶i thÝch kh¸i niÖm bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. - Thùc tr¹ng t×nh h×nh bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. - Chóng ta ®· lµm ®-îc g× vµ ch-a lµm ®-îc g× trong c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. Mét sè gi¶i ph¸p chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 néi dung I. Tæng quan vÒ bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i 1.Kh¸i niÖm bu«n lËu XÐt tõ gãc ®é khoa häc vµ ng«n ng÷ th× “ bu«n lËu lµ bu«n b¸n nh÷ng hµng ho¸ trèn thuÕ vµ hµng cÊm” (1). §©y lµ mét quan niÖm kÕ thõanh÷ng hiÓu biÕt tõ x-a ®Õn nay vµ phï hîp víi quan niÖm phæ th«ng hiÖn nay. Do vËy, theo nghÜa nµy nã ®-îc sö dông mét c¸ch réng r·i. Trong thÕ chÕ phong kiÕn ViÖt Nam, triÒu Lª cã “ Quèc triÒu h×nh luËt” ®-îc coi lµ bé luËt hoµn chØnh nhÊt còng kh«ng qui ®Þnh vÒ téi danh bu«n lËu. Nh-ng trong ®ã cã c¸c qui ®Þnh sau: “ Nh÷ng ng-êi b¸n ruéng ®Êt ë bê câi, binh khÝ, c¸c lo¹i chÊt næ cã thÓ chÕ ho¸ tiÕn cho ng-êi n-íc ngoµi ®Òu ph¶i téi chÐm” ; “ b¸n muèi m¾m cho n-íc ngoµi th× bÞ xö ®i ch©u xa ” ... C¸c mÆt hµng cÊm xuÊt khÈu qui ®Þnh thêi ®ã gåm: ruéng ®Êt, thuèc næ, vò khÝ, s¾t, ®ång, vµng, da tr©u, gç lim, vá quÕ, ch©n tr©u, ngµ voi. Nh÷ng hµnh vi cô thÓ t¸ch biÖt nãi trªn ®Òu ®-îc gép chung l¹i lµ hiÖn t-îng bu«n lËu. Tr-íc nh÷ng n¨m 1985 thuËt ng÷ “ téi bu«n lËu” ®· ®-îc ®Ò cËp trong mét sè v¨n b¶n ph¸p luËt n-íc ta nh- ph¸p lÖnh vÒ nhiÖm vô, quyÒ nh ¹n cña lùc l-îng c¶nh s¸t nh©n d©n; ph¸p lÖnh trõng trÞ téi ®Çu c¬, bu«n lËu, lµm hµng gi¶, kinh doanh tr¸i phÐp. Tuy nhiªn, trong c¸c v¨n b¶n nµy th× téi danh bu«n lËu ch-a ®-îc h-íng dÉn vµ nhËn diÖn ®Çy ®ñ. Tõ n¨m 1985, Bé luËt h×nh sù cña n-íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ra ®êi ®· chÝnh thøc ghi nhËn téi danh bu«n lËu: “ Ng-êi nµo bu«n b¸n tr¸i phÐp hoÆc vËn chuyÓn tr¸i phÐp qua biªn giíi hµng ho¸, tiÒn ViÖt Nam, kim khÝ quÝ, ®¸ quÝ hoÆc vËt phÈm thuéc di tÝch lÞch sö v¨ n ho ¸ th× bÞ ph¹t...” Song song tån t¹i bªn c¹nh §iÒu 97 - Bé luËt h×nh sù vÒ téi bu«n lËu cßn cã 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nh÷ng ®iÒu luËt kh¸c vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh cña nã t-¬ng tù nh- téi bu«n lËu, sù kh¸c nhau mong manh chØ lµ vÞ trÝ ®Þa lý, bu«n b¸n trong néi ®Þa hay qua biªn giíi nh- §iÒu 96 vÒ téi bu«n b¸n chÊt næ, ch¸y, phãng x¹; §iÒu 99 vÒ téi bu«n b¸n v¨ n ho ¸ phÈm ®å trôy... Trªn thùc tÕ xÐt xö ®Òu theo c¸c ®iÒu luËt t-¬ng øng víi c¸c vi ph¹m vÒ hµng ho¸ ®Æc tr-ng trªn chø kh«ng theo ®iÒu 97 ®Ó truy téi. §iÒu nµy g©y ra sù sai lÖch gi÷a c¸c c¬ quan chuyªn m«n víi nhau, vÒ thèng kª, ®¸nh gi¸ t¹o sù trïng hîp khi ph¸t sinh tr¸ch nhiÖm l¹i ®æ lÉn cho nh au, kh«ng cã sù ph©n ®Þnh mét c¸ch râ rµng gi÷a c¸c c¬ quan bé phËn. 2. C¸c kh¸i niÖm vÒ gian lËn th-¬ng m¹i. Theo tõ ®iÓn tiÕng ViÖt th× gian lËn th-¬ng m¹i “ lµ dèi tr¸, lõa läc” trong lÜnh vùc th-¬ng m¹i. Ng-êi cã hµnh vi gian lËn th-¬ng m¹i gäi lµ “ gian th-¬ng” . Trong d©n gian, gian lËn th-¬ng m¹i g¾n liÒn víi thµnh ng÷ “ Bu«n gian b¸n lËn” . Hµnh vi bu«n gian b¸n lËn trong d©n gian ®-îc hiÓu bao gåm mét sè thñ ®o¹n nh-: hµng xÊu nãi tèt, rÎ nãi ®¾t, c©n ®o sai, bu«n b¸ nh µng cÊm, lÐn lót, lËu thuÕ... Cß nh µnh vi gian lËn th-¬ng m¹i tr-íc hÕt cßn lµ hµnh vi gian lËn nãi chung, nh÷ng hµnh vi gian lËn nµy thÓ hiÖn trong lÜnh vùc th-¬ng m¹i víi ®èi t-îng thÓ hiÖn lµ hµng ho¸, dÞch vô. Chñ thÓ cña hµnh vi gian lËn th-¬ng m¹i cã thÓ lµ ng-êi b¸n ng-êi mua Môc ®Ých cña hµnh vi gian lËn th-¬ng m¹i lµ nh»m thu lîi bÊt chÝnh do thùc hiÖn trãt lät hµnh vi lõa ®¶o, dèi tr¸. T¹i héi nghÞ quèc tÕ lÇn thø 5 vÒ chèng gian lËn th-¬ng m¹i trong lÜnh vùc h¶i quan t¹i BØ ®· thèng nhÊt ®-a ra ®Þnh nghÜa nh- sau: Gian lËn th-¬ng m¹i trong linh vùc h¶i quan lµ hµnh vi vi ph¹m nh÷ng ®iÒu kho¶n ph¸p quy hoÆc ph¸p luËt h¶i quan nh»m: 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - Trèn tr¸nh hoÆc cè ý trèn tr¸nh viÖc nép thuÕ h¶i quan, phÝ vµ c¸c kho¶n thu kh¸c ®èi víi viÖc di chuyÓn c¸c hµng ho¸ th-¬ng m¹i. - NhËn vµ cã ý nhËn viÖc hoµn tr¶ trî cÊp cho hµng ho¸ kh«ng thuéc ®èi t-îng ®ã. - §¹t ®-îc hoÆc cã ý ®¹t ®-îc lîi thÕ th-¬ng m¹i bÊt hîp ph¸p g©y h¹i cho c¸c nguyªn t¾c vµ tËp trung c¹nh tranh th-¬ng m¹i ch©n chÝnh. T¹i héi nghÞ nµy còng thèng nhÊt ph©n chia c¸c h×nh thøc gian lËn th-¬ng m¹i thµnh 16 lo¹i: 1. Bu«n b¸ nh µng cÊm qua biªn giíi hoÆc ra khái sù kiÓm so¸t cña h¶i quan. 2. kh ai b¸o sai chñng lo¹i hµng ho¸. 3. kh ai t¨ng, gi¶m gi¸ trÞ hµng ho¸. 4. Lîi dông chÕ ®é -u ®·i ®èi víi hµng ho¸ gia c«ng. 5. Lîi dông chÕ ®é -u ®·i xuÊt xø hµng ho¸. 6. Lîi dông chÕ ®é t¹m nhËp t¸i nhËp, t¹m xuÊt t¸i nhËp. 7. Lîi dông c¸c yªu cÇu vÒ giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu. 8. Lîi dông chÕ ®é qu¸ c¶nh ®em dïng trong n-íc. 9. kh ai b¸o sai vÒ chÊt l-îng, sè l-îng hµng ho¸. 10.Lîi dông chÕ ®é môc ®Ých sö dông, bu«n b¸n tr¸i phÐp hµng ho¸ ®-îc -u ®·i vÒ thuÕ cho nh÷ng ®èi t-îng sö dông nhÊt ®Þnh. 11.Vi ph¹m ®¹o luËt vÒ diÔn gi¶i th-¬ng m¹i hoÆc quy ®Þnh b¶o vÖ ng-êi tiªu dïng. 12.Bu«n b¸ nh µng gi¶, ¨n c¾p mÉu m·. 13.Bu«n b¸n kh«ng cã sæ s¸ch. 14.Lµm gi¶, lµm khèng viÖc hoµ nh ay truy hoµn thuÕ h¶i quan. 15.Kinh doanh “ ma ” ®Ó h-ëng tÝn dông thuÕ tr¸i phÐp. 16.Thanh lý, ph¸ s¶n cã chñ ®Ých ®Ó trèn tr¸nh nghÜa vô nép thuÕ. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Th¸i ®é ®èi víi 16 hµnh vi nµy cña c¸c n-íc trªn thÕ giíi lµ thèng nhÊt víi nh au theo 2 bËc tuú thuéc møc ®é t¸c h¹i cña hµnh vi ®èi víi x· héi mµ xö lý hµnh chÝnh hay xö lý h×nh sù. 3. Ph©n biÖt bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i vµ mèi qua nh Ö gi÷a chóng. Sù kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i lµ bu«n lËu tr-íc hÕt lµ hµnh vi gian lËn th-¬ng m¹i nh-ng ë møc ®é cao h¬n, tÝnh chÊt phøc t¹p vµ hËu qu¶ nghiªm träng h¬n. Nã lµ tr-êng hîp ®Æc biÖt cña gian lËn th-¬ng m¹i. Héi nghÞ quèc tÕ lÇn thø 5 vÒ chèng gian lËn th-¬ng m¹i cña tæ chøc h¶i quan thÕ giíi ®· xÕp bu«n lËu vµo trong c¸c h×nh thøc gian lËn th-¬ng m¹i, nh-ng coi ®ã lµ lo¹i h×nh gian lËn th-¬ng m¹i nguy hiÓm, ®Æc biÖt. Trong bé luËt h×nh sù cña n-íc ta th× téi danh bu«n lËu lµ “ bu«n b¸n tr¸i phÐp, vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸, tiÒn tÖ, vËt phÈm, v¨ n ho ¸ qua biªn giíi” . Gian lËn th-¬ng m¹i ngoµi bu«n lËu cßn bu«n b¸n hµng gi¶, ¨n c¾p mÉu m·, khai b¸o sai sè l-îng, chÊt l-îng hµng ho¸..., lµ viÖc lµm tr¸i quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chÝnh s¸ch hoÆc lîi dông s¬ hë, kh«ng râ rµng chÝnh x¸c, khoa häc cña luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ sù qu¶n lý s¬ hë cña c¸c c¬ quan qu¶n lý chøc n¨ng ®Ó thùc hiÖ nh µnh vi gian lËn th-¬ng m¹i. Nh- vËy gian lËn th-¬ng m¹i ba o gåm nhiÒu hµnh vi gian lËn, tr¸i phÐp h¬n bu«n lËu, cßn bu«n lËu lµ mét h×nh thøc ®Æc thï cña gian lËn th-¬ng m¹i. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 II. Thùc tr¹ng t×nh h×nh bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ë ViÖt Nam 1. Thùc tr¹ng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ë ViÖt Nam nh÷ng n¨m gÇn ®©y. a )Thùc tr¹ng chung trong c¶ n-íc vµ mét sè ®Þa ph-¬ng. GÇn ®©y, bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i nh- mét quèc n¹n, xuÊt hiÖn kh¾p mäi n¬i trªn l·nh thæ, tõ kh¾p biªn giíi phÝa b¾c ®Õn biªn giíi phÝa t©y, c¶ b»ng ®-êng bé, ®-êng biÓn, ®-êng kh«ng vµ b-u ®iÖn, tõ ho¹t ®éng th-¬ng m¹i chÝnh ng¹ch ®Õn tiÓu ng¹ch, tõ nh¸i nh·n mÉu ®Õ nh µng gi¶, tõ mÆt hµng cã gi¸ trÞ thÊp ®Õn cã gi¸ trÞ cao . Bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i vÉn lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò nãng báng cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p h¹n chÕ vµ chÆn ®øng. Thùc tr¹ng vÒ bu«n lËu qua biªn giíi vµ l-u th«ng trªn thÞ tr-êng n-íc ta ë mét sè ®Þa ph-¬ng vµ c¸c tuyÕn träng ®iÓm nh-: * TuyÕn biªn giíi phÝa b¾c (Biªn giíi ViÖt - Trung) Trªn tuyÕn nµy bu«n lËu diÔn ra tÊp nËp, hèi h¶, nhÊt lµ t¹i c¸c khu vùc cöa khÈu Mãng C¸i, T©n Thanh, V¨n L¨ng, Chi Ma ... hµng cña Trung Quèc víi ®ñ chñng lo¹i: g¹ch men, xe ®¹p, xe m¸y, hoa qu¶, b¸nh kÑo, ®å ch¬i... Hµng xuÊt lËu sang Trung Quèc lµ mét sè ®éng vËt hoang d· (tª tª, rïa , r¾n), gç (®Æc biÖt lµ gç nghiÕn) - T¹i L¹ng S¬n T×nh h×nh bu«n lËu diÔn ra ngµy cµng phøc t¹p víi nh÷ng thñ ®o¹n tinh vi h¬n. HÇu hÕt c¸c chñ hµng rót vµo ho¹t ®éng ch×m, nóp bãng, thuª ®éi ngò vËn chuyÓn, ¸p t¶i, ®ång thêi g¾n tr¸ch nhiÖm cña hä víi hµng ho¸ bu«n lËu. Chóng th-êng ho¹t ®éng vµo ban tr-a, ban ®ªm, khi c¸c lùc l-îng tuÇn tra ®i nghØ. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 MÆt hµng bu«n lËu ë ®©y lµ thuéc nhµ n-íc qu¶n lý, d¸n tem hoÆc cã thuÕ suÊt cao nh- ®å ®iÖn gia dông, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i (kh«ng chuyªn dông), hµng tiªu dïng, ®iÖn tö, vËt liÖu x©y dùng.Theo sè liÖu thèng kª cña Côc qu¶n lý thÞ tr-êng ¨m 1999, t¹i L¹ng S¬n lµ 993 vô, s¸u th¸ng ®Çu n¨m 2000 lµ 195 vô. - Cao B»ng, Lµo Cai §©y lµ hai tØnh miÒn nói cã ®-êng biªn giíi tiÕp gi¸p Trung Quèc, ®Þa bµn nói no nh iÓm trë, ®ang ngµy cµng “ ph¸t triÓn” c¸c ho¹t ®éng bu«n lËu ë ®©y.Theo «ng C-êng - Phã chi côc qu¶n lý thÞ tr-êng Lµo Cai: “ Bu«n lËu ë Lµo Cai kh«ng lín nh-ng nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn triÖt ®Ó th× søc ph¸t triÓn còng khã l-êng tr-íc ®-îc” Nh÷ng mÆt hµng bu«n lËu ë ®©y chñ yÕu lµ m¸y b¬m n-íc, qu¹t ®iÖn, xe ®¹p, bÕp ga, nåi c¬m ®iÖn, v¶i, ®Çu video, thuèc næ, ma tuý... - Mãng C¸i (Qu¶ng Ninh) T¹i ®©y thêi gian qua næi lªn t×nh tr¹ng nhËp lËu hµng tiªu dïng gi¸ rÎ ®Ó c¹nh tranh víi thÞ tr-êng néi ®Þa lµm ¶nh h-ëng dÕn s¶n xuÊt trong n-íc nhruét phÝch, sîi ®ay, bao ®ay, ®éng c¬...Chóng chñ ®éng chÎ nhá, kh«ng tËp kÕt hµng ¬ khu vùc gÇn ®-êng biªn mµ chuyÓn hµng vµo chî vµ thÞ x·. Hµng lËu khi ®· chuyÓn trãt lät vµo néi ®Þa th× dïng c¸c lo¹i ho¸ ®¬n, chøng tõ gi¶ ®Ó che m¾t c¸c c¬ quan chøc n¨ng. ViÖc ng¨n chÆn hµng lËu ë c¸c cöa khÈu ®· khã nh-ng khi ®· lät vµo néi ®Þa th× cßn khã h¬n v× rÊt khã nhËn diÖn hµng lËu trong mét biÓn hµng ho¸ trµn ngËp nh- chî Mãng C¸i, nÕu kiÓm tra gay g¾t sÏ ¶nh h-ëng ®Õn t©m lý kh«ng tèt ®èi víi th-¬ng nh©n ch©n chÝnh. *Biªn giíi phÝa t©y (ViÖt Nam - Campuchia ) §©y lµ tuyÕn bu«n lËu tËp trung s«i ®éng, phøc t¹p tõ l©u. Trong ®ã mÆt hµng chñ yÕu lµ thuèc l¸,quÇn ¸o, xe m¸y cò, ®å ch¬i ®å ®iÖn tö. MÆt hµng chiÕm tû träng lín trong hµng nhËp lËu lµ thuèc l¸, lóc cao ®iÓm cã khi lªn tíi 1 triÖu ba o /ngµy.Theo côc ®iÒu tra chèng bu«n lËu th× trung b×nh mçi ngµy 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 700 - 800 kiÖn thuèc l¸ ®-îc chë tõ Campuchia , -íc tÝnh 12 ®Õn 15 triÖu ba o /th¸ng.Trong khi ®ã ta chØ thu ®-îc kho¶ng 2 triÖu ba o . b)Nh÷ng thñ ®o¹n trong bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i *M¸nh khoÐ trong bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i: - Lîi dông ®Þa bµn ®åi nói,rõng r¹p kh¸ phøc t¹p,víi nhiÒu ®-êng mßn qua biªn giíi,v-ît cöa khÈu. Lîi dông sù khã kh¨n vÒ kinh tÕ còng nh- sù th«ng th¹o ®Þa h×nh cña d©n c-,chóng ®· biÕ nh ä thµnh nh÷ng ng-êi t ham gia bu«n lËu tÝch cùc.Víi thñ ®o¹n nµy chóng bá vèn ra cho ng-êi vËn chuyÓn hay mua hµng vµ vËn chuyÓn qua biªn giíi.NÕu mÊt cöu v¹ n ho µn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm,hµng ho¸ sau ®ã ®-îc tËp kÕt l¹i ®Ó vËn chuyÓn vµo néi ®Þa . - ChuyÓ nh -íng hµng nhËp lËu vµ ph-¬ng thøc ho¹t ®éng: Bän bu«n lËu linh ho¹t chuyÓn h-íng nhËp lËu nh÷ng mÆt hµng truyªn thèng ë khu vùc nµy sang khu vùc kh¸c.VÝ dô:§èi víi mÆt hµng thuèc l¸ ngo¹i tr-íc kia th-êng nhËp lËu ë biªn giíi t©y nam th× nay ®· tæ chøc nhËp lËu ë c¸c tØnh miÒn trung. - Lîi dông hé chiÕu ®á:Ng-êi mang hé chiÕu nµy sÏ ®-îc miÔn kh¸m qua cöa khÈu, lîi dông ®iÒu nµy hä th-êng ®-a hµng nhËp lËu vµo. - Mua chuéc c¸n bé, nh©n viªn c¸c c¬ quan chøc n¨ng: Mét sè c¸n bé, nh©n viªn tha ho¸ biÕn chÊt ®· bÞ bän bu«n lËu mua chuéc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng ®-a hµng lËu vµo nh- bá qua th«ng tin kiÓm tra, th«ng tin cho bu«n lËu. *Mét sè thñ ®o¹n gian lËn th-¬ng m¹i phæ biÕn ë ViÖt Nam: - Lîi dông chÝnh s¸ch thuÕ cña Nhµ nø¬c: §©y lµ lo¹i h×nh mµ gian th-¬ng hay sö dông nhÊt.ThuÕ xuÊt nhËp khÈu ë ViÖt Nam th-êng lµ cao nhÊt lµ mét sè mÆt hµng nh- r-îu,bia ,mü phÈm...h¬n n÷a chÝnh thuÕ cña ta cßn béc lé nhiÒu bÊt cËp, khÏ hë. - Lîi dông chÕ ®é hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Víi quy tr×nh “ nép tr-íc, hoµn s¶n, gian th-¬ng ®· t×m ®ñ mäi manh khoÐ ®Î “ l¸ch” luËt trôc lîi bÊt chÝnh. Thñ ®o¹n cña chóng lµ dïng ho¸ ®¬n gi¶, mua b¸ n ho¸ ®¬n thËt cña ®¬n vÞ kh¸c ®· xö dông. §Æc biÖt ®· xuËt hiÖn nhiÒu c«ng ty TNHH thµnh lËp ra thùc hiÖn viÖc “ hîp thøc ho¸ ®Çu vµo” lo¹i hµng kh«ng cã nguån gèc hîp ph¸p, râ rµng, sau ®ã ®em xuÊt nhËp khÈu ®Ó ®-îc hoµn thuÕ 100o/o - Khai b¸o sai vÒ mÆt hµng, sè l-îng, chÊt l-îng, gi¸ trÞ hµng ho¸: Chñ tr-¬ng c¶i c¸ch, ®¬n gi¶ n ho ¸ thñ tôc H¶i quan to¹ ®iÒu kiÖn th«ng tho¸ng cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Gi¶i phãng hµ n ho ¸ nhanh chãng t¹i cöa khÈu, chÊt l-îng, gi¸ trÞ hµng ho¸ qua cöa khÈu ngµy cµng lín.Thñ ®o¹n cña bän chóng lµ kÓ sai mÆt hµng thùc, mÆt hµng cã thuÕ xuÊt cao th× khai thµnh thuÕ xuÊt thÊp; khai sai sè l-îng, träng l-îng,tnµnh phÈm khai lµ nguyªn liÖu, phÕ phÈm... - Gian lËn th-¬ng m¹i trong lÜnhvùc liªn doanh ®Çu tC¸c ®èi t¸c n-íc ngoµi lîi dông sù thiÕu hiÓu biÕt, tr×nh ®é kÐm vµ phÈm chÊt xÊu cña mét sè c¸n bé qu¶n lý ViÖt Nam ®Ó gãp vèn b»ng m¸y mãc, thiÕt bÞ ®· l¹c hËu, khai t¨ng gi¸ trÞ m¸y mãc, thiÕt bÞ gãp vèn ®Ó thu lîi nhuËn cao qua phÇn thu håi khÊu hao , ®ång thêi lµm gi¶m sót lîi nhuËn chia cho phÝa ViÖt Nam còng nh- phÇn thuÕ lîi tøc ph¶i nép cho Nhµ n-íc ta . Bªn c¹nh ®ã, hä cßn lîi dông viÖc kinh doanh ®Ó hîp ph¸p ho¸ c¸c nguån thu bÊt hîp ph¸p kh¸c. 2.Nh÷ng t¸c ®éng cña bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i a )T¸c ®éng ®Õn kinh tÕ T×nh tr¹ng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i x©m h¹i ®Õn chÝnh s¸ch qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, ¶nh h-ëng tiªu cùc ®Õn m«i tr-êng kinh doanh 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 trong n-íc, quyÒn lîi ng-êi tiªu dïng, s¶n xuÊt trong n-íc, ®ång thêi nã còng g©y thÊt thu cho ng©n s¸ch nhµ n-íc. Bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i qua hµnh vi trèn thuÕ nhËp khÈu g©y ®iªu ®øng, thiÖt h¹i cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ch©n chÝnh. ChÝnh ®iÒu nµy cµng lµm cho nÒn s¶n xuÊt trong n-íc bÞ søc Ðp c¹nh tranh cµng lín, g©y nªn nhiÒu khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp non trÎ. S¶n phÈm néi ®Þa khã tiªu thô ®-îc ng ay trong n-íc, ¶nh h-ëng xÊu ®Õn viÖc lµm, thu nhËp ng-êi lao ®éng. Bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i lµ hµnh ®éng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, ¶nh h-ëng rÊt lín ®Õn m«i tr-êng kinh doanh. HiÖn t-îng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng gi¶, hµng kÐm chÊt l-îng còng nh- vi ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, nh·n m¸c hµng hãa g©y rèi lo¹n thÞ tr-êng, lµm gi¶m uy tÝn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ch©n chÝnh. NhiÒu nhµ ®Çu t- n-íc ngoµi còng ngËp ngõng khi ®Çu t- vµo ViÖt Nam. a )T¸c ®éng ®Õn chÝnh trÞ, v¨ n ho¸, x· héi. Môc ®Ých cña bän bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i lµ lµm thÕ nµo ®Ó thu ®-îc nhiÒu lîi nhuËn dï lµ bÊt chÝnh, tõ ®ã nã lµm lu mê truyÒn thèng ®¹o ®øc “ ®ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m” . §ång tiÒn lµm lu mê ®¹o ®øc con ng-êi, kÓ c¶ nh÷ng ng-êi lÏ ra ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i còng bÞ l«i kÐo vµo. Do ®ã g©y mÊt lßng tin cña nh©n d©n vµo c¸n bé, ¶nh h-ëng tíi uy tÝn cña §¶ng, vai trß cña Nhµ n-íc. C¸c thÕ lùc lîi dông t×nh h×nh nµy ®Ó tuyªn truyÒn ph¶n ®éng, l«i kÐo chèng l¹i chÝnh quyÒn, chÕ ®é Nhµ n-íc, lµm cho trËt tù x· héi bÞ ®¶o lén, an ninh khu vùc biªn giíi bÞ ®e do¹ nghiªm träng. Mét sè mÆt hµng mµ ph¸p luËt cÊm nh- thuèc ®éc, chÊt næ... ®-îc bän chóng ®-a vµo g©y t¸c h¹i lín trªn nhiÒu mÆt ®êi sèng x· héi, v¨n ho¸, truyÒn thèng, an ninh vµ trËt tù x· héi. 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 III. Nguyªn nh©n xuÊt hiÖn bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i 1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan * Sù kiÕn t¹o ®Þa h×nh l·nh thæ tù nhiªn. §Þa h×nh l·nh thæ ViÖt Nam víi nhiÒu nói non hiÓm trë, nhiÒu ®-êng ngang lèi t¾t trªn däc c¸c tuyÕn biªn giíi. §©y lµ mét khã kh¨n cho viÖc kiÓm so¸t, qu¶n lý l-u th«ng hµng ho¸ víi n-íc ngoµi, t¹o nhiÒu c¬ héi cho bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ho¹t ®éng. * Sù chuyÓn biÕn c¬ chÕ. §Êt n-íc ta chuyÓn tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr-êng, më réng giao th-¬ng héi nhËp nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Tr×nh ®é còng nhkinh nghiÖm qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh kinh tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ, nÒn s¶n xuÊt trong n-íc cßn ch-a ®¸p øng ®-îc nhiÒu nhu cÇu tiªu dïng trong n-íc c¶ vÒ chñng loaÞ còng nh- chÊt l-îng hµng ho¸. §iÒu nµy dÉn tíi nhiÒu kÏ hë trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh kinh tÕ. ChÝnh v× vËy gian th-¬ng ®· lîi dông ®Ó thùc hiÖn c¸c hµnh vi bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i bÊt chÝnh. HÖ thèng luËt ph¸p, c¬ chÕ chÝnh s¸ch nhµ n-íc ®ang tiÕp tôc hoµn thiÖn, cßn nhiÒu v-íng m¾c, kÏ hë, t×nh tr¹ng mét sè v¨n b¶n quy ®Þnh ph¸p luËt quy ®Þnh chøc n¨ng quyÒn h¹n mét sè c¬ quan, bé phËn chøc n¨ng chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i cßn chång chÐo vµ phæ biÕn dÉn tíi nhiÒu ®iÓm kh«ng ®ång nhÊt, t¹o c¬ héi cho bän bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. * Trang thiÕt bÞ cho c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i cßn thiÕu vµ l¹c hËu. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 C¸c lùc l-îng kiÓm tra, kiÓm so¸t vµ chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ®-îc trang bÞ nghÌo nµn vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng, trong khi bän bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ngµy cµng nhiÒu m¸nh khoÐ vµ thñ ®o¹n. * §êi sèng vµ tr×nh ®é d©n c- cßn thÊp ®Æc biÖt ë c¸c vïng biªn giíi §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n ®Ó bän bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i lîi dông, l«i kÐo vµ mua chuéc ®Ó tiÕp tay cho bän chóng Nguy hiÓm h¬n lµ bän chóng dïng c¸c thñ ®o¹n rµng buéc tr¸ch nhiÖm cña hä víi hµng ho¸ lËu, t¹o th¸i ®é kiªn quyÕt b¶o vÖ hµng lËu vµ bÊt hîp t¸c víi lùc l-îng chøc n¨ng, g©y khã kh¨n lín cho viÖc b¾t gi÷ còng nh- xö lý c¸c hµnh vi vi ph¹m. 2. Nguyªn nh©n chñ quan * Sù phèi hîp cßn ch-a chÆt chÏ, thèng nhÊt vµ ®ång bé gi÷a c¸c c¬ quan bé phËn chøc n¨ng, gi÷a trung -¬ng vµ c¬ së. * Sù bu«ng láng qu¶n lý, thô ®éng cñ amét sè chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng trong c«ng t¸c ®Êu tranh chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. * Thñ tôc hµnh chÝnh h¶i quan, kiÓm tra, kiÓm so¸t cßn nhiÒu, r-êm rµ mÊt thêi gian vµ bá lì c¬ héi cña nh÷ng nhµ kinh doanh. §iÒu nµy dÔ n¶y sinh tiªu cùc, thñ ®o¹n trèn tr¸nh hay mua chuéc c¸n bé chøc n¨ng, lµm gi¶, quay vßng chøng tõ, dÉn tíi bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. * N¨ng lùc vµ tr×nh ®é cña c¸c lùc l-îng chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i cßn thÊp kÐm. Bªn c¹nh ®ã cã mét sè c¸n bé bÞ tha ho¸ ®¹o ®øc ®· tiÕp tay cho bän bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i lµm cho c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i cµng thªm khã kh¨n, phøc t¹p, g©y thiÖt h¹i lín cho lîi Ých quèc gia . 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 IV.Thµnh tùu - h¹n chÕ vµ mét sè gi¶i ph¸p chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i 1.Thµnh tùu vµ h¹n chÕ. §©y lµ mét mÆt trËn gay go, quyÕt liÖt vµ còng ®Çy khã kh¨n.Thùc hiÖn nhiÖm vô quan träng nµy, th-êng xuyªn, l©u dµi nµy,thêi gian qua c¸c lùc l-îng chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i còng ®· ®¹t ®-îc nh÷ng thµnh tùu to lín. Cô thÓ lµ: - Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000, lùc l-îng qu¶n lý thÞ tr-êng c¶ n-íc ®· tiÕ nhµnh kiÓm tra 94904 vô, xö lý 35598 vô vi ph¹m trong ®ã bu«n b¸n hµng cÊm, hµng nhËp lËu lµ 9104 vô, bu«n b¸ nh µng gi¶, kÐm chÊt l-îng lµ 1339 vô. Tæng sè thu nhËp ng©n s¸ch lµ 61,844 tû ®ång. NhiÒu ChØ thÞ, NghÞ quyÕt cña ChÝnh phñ ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p cÊp b¸ch trong c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. C¸c th«ng t- cña Bé, ®Æc biÖt viÖc d¸n tem nhËp khÈu ®· gãp phÇn h¹n chÕ hµng nhËp lËu, lËp l¹i s¶n xuÊt kinh doanh, gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt trong n-íc ph¸t triÓn, ®-îc c¸c ngµnh s¶n xuÊt ®ång t×nh ñng hé. Thêi gian qua , trong c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i, chóng ta ®· kh¸m ph¸ ®-îc nhiÒu ®-êng d©y bu«n lËu h¬n, ph¸t hiÖn nhiÒu thñ ®o¹n tinh vi, x¶o quyÖt cña gian th-¬ng. §iÓn h×nh lµ vô ¸n T©n Tr-êng Sanh. Thñ ®o¹n ®-a hµng lËu tõ n-íc ngoµi vµo ViÖt Nam cña TrÇn §µm vµ ®ång bän lµ dùa vµo sù trî gióp cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc. §Ó cã thÓ trãt lät nhiÒu vô, bän chóng ®· mua chuéc, hèi lé rÊt nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n-íc nh»m v« hiÖu ho¸ lùc l-îng chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. Nh-ng cuèi cïng, mäi hµnh vi cña chóng ®· kh«ng tr¸nh khái tai m¾t cña c¬ quan chøc n¨ng. Còng gièng nh- TrÇn §µm, tõ n¨m 1994 - 1997, Ph-îng vµ ®ång bän ®· nhËp lËu 90 container hµng kim khÝ ®iÖn m¸y, r-îu ngo¹i trÞ gi¸ 127 tû 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 ®ång, nhËp lËu 3525 chiÕc xe g¾n m¸y trÞ gi¸ 16 tû ®ång, trèn thuÕ 11 tû ®ång vµ ®-a hèi lé 1 tû ®ång cho c¸n bé h¶i quan. §iÓn h×nh cho vô bu«n b¸n hµng gi¶ lµ vô s¶n xuÊt, bu«n b¸n s¸ch gi¸o khoa cña vî chång NguyÔn H÷u ChiÕn( SN 80B, tæ 71 Linh Quang, §èng §a , Hµ néi, bÞ phßng c¶nh s¸t kinh tÕ c«ng a nh µ néi ph¸t hiÖn th¸ng 5/1999. Tæng sè tang vËt vô ¸n thu ®-îc gåm 10 tÊn s¸ch, 58 b¶n kÏm chÕ b¶n in, nhiÒu phim chÕ b¶n in, 3 m¸y c¾t xÐn giÊy vµ ®ãng s¸ch c¸c lo¹i. * Tuy ®· ®¹t ®-îc mét sè kÕt qu¶ trong ®Êu tranh chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i nh-ng t×nh h×nh vÉn cßn phøc t¹p, mét sè c«ng t¸c cßn yÕu kÐm: - C¸c lùc l-îng chøc n¨ng cßn lóng tóng trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô. Lùc l-îng qu¶n lý thÞ tr-êng cßn thiÕu biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp vµ kÞp thêi trong khi bän bu«n lËu ngµy cµng tinh vi. - Ch-a lµm tèt c«ng t¸c ®iÒu tra ®Ó ®Ó n¾m b¾t c¸c ®-êng ®©y bu«n lËu, c¸c kho chøa vµ n¬i tËp kÕt hµng bu«n lËu; do ®ã ch-a ph¸t hiÖn nhiÒu vô bu«n lËu lín trong thÞ tr-êng néi ®Þa . - ViÖc qu¶n lý ho¸ ®¬n, chøng tõ cßn láng lÎo, tuú tiÖn ®Ó bän bu«n lËu lîi dông quay vßng nhiÒu lÇn, sö dông tem gi¶, chøng tõ gi¶ kh¸ phæ biÕn. - C¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn thiÕu thèn, l¹c hËu, mét sè ®Þa ph-¬ng lùc l-îng chøc n¨ng qu¸ máng trong khi ph¶i ®ång thêi triÓn khai nhiÒu mÆt c«ng t¸c. - Mét sè c¸n bé chøc n¨ng tha ho¸, biÕn chÊt, tiÕp tay cho bän bu«n lËu. §©y lµ mét vÊn ®Ò nhøc nhèi vµ khã gi¶i quyÕt hiÖn nay. - Ch-a kÞp thêi söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÓm trong c¸c v¨n b¶n ®· ban hµnh cho th«ng tho¸ng h¬n nh-ng chÆt chÏ vÒ mÆt ph¸p luËt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ho¹t ®éng kiÓm so¸t ho¹t ®éng ®óng ph¸p luËt. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2. Mét sè gi¶i ph¸p chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i a )Tõ gãc ®é Nhµ n-íc * Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vµ c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh §Ó chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu luËt cô thÓ, râ rµng, nghiªm minh cho tõng hµnh vi gian lËn. Tuy nhiªn, hÖ thèng ph¸p luËt n-íc ta cßn ch-a ®ång bé, “ c¶i c¸ch hµnh chÝnh tiÕ nh µnh chËm, thiÕu kiªn quyÕt, hiÖu qu¶ thÊp” (1).V× vËy Nhµ n-íc cÇn ph¶i x©y dùng, ban hµnh ph¸p luËt míi vµ ®iÒu chØnh, söa ®æi, bæ sung nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt kh«ng phï hîp. Trong §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX cã nªu: ph¶i “ c¶i c¸ch tæ chøc, n©ng cao chÊt l-îng vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan t- ph¸p, n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan vµ c¸n bé t- ph¸p trong c«ng t¸c ®iÒu tra , b¾t, giam, gi÷, truy tè, xÐt xö, thi hµnh ¸n...” *T¨ng c-êng sù phèi hîp gi÷a c¸c Bé, ngµnh trong c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i, ®ång thêi ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan chuyªn ngµnh. * “ X©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc trong s¹ch, cã n¨ng lùc” (2) Th-êng xuyªn rµ so¸t ®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn ®Ó ®¶m b¶o ®ñ sè l-îng, m¹nh vÒ chÊt l-îng vµ trong s¸ng vÒ ®¹o ®øc, chÊp hµnh nghiªm chØnh lÖnh vÒ kiÓm tra, kiÓm so¸t. *C¬ së vËt chÊt trang bÞ cho c«ng t¸c kiÓm tra kÓm so¸t cßn h¹n chÕ, thiÕu thèn. V× vËy, viÖc ®Çu t- trang bÞ vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i phï hîp cho c¸c lùc l-îng chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i còng lµ ®iÒu cèt yÕu. *Tuyªn truyÒn gi¸o dôc, n©ng cao ý thøc cña nh©n d©n trong c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. §èi víi c¸c vïng träng ®iÓm, thùc1 (1): TrÝch (2): TrÝch trong “ V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX” , trang 77 trong “ V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX” , trang 135 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 hiÖn c¸c cam kÕt kh«ng tham gia vËn chuyÓ nh µng lËu, x©y dùng c¸c m« h×nh lµng x· kh«ng bu«n lËu.2 *Do ®êi sèng c- d©n khu vùc biªn giíi cßn khã kh¨n, nªn t¨ng c-êng ph¸t triÓn kinh tÕ vïng biªn, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. * Nhµ n-íc cÇn cã chÝnh s¸ch khen th-ëng tho¶ ®¸ng ®èi víi c¸n bé c«ng chøc lµm nhiÖm vô, ®ång thêi xö lý nghiªm minh ®èi víi bän gian th-¬ng vµ nh÷ng kÎ tiÕp tay cho chóng. a )Tõ gãc ®é doanh nghÖp * §Èy m¹nh s¶n xuÊt, t¨ng c-êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ néi ®Þa . S¶n xuÊt trong n-íc cßn nhiÒu yÕu kÐm, n¨ng suÊt, chÊt l-îng thÊp, mÉu m· h×nh thøc ch-a phong phó trong khi chi phÝ gi¸ thµnh cao dÉn ®Õn tÝnh c¹nh tranh víi n-íc ngoµi lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña tÖ n¹n bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i. VËy, ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh, doanh nghiÖp cÇn tÝch cùc ®Çu t- n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt, c¶i tiÕn tæ chøc qu¶n lý, n©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé vµ tay nghÒ cña c«ng nh©n. ¸p dông quy tr×nh qu¶n lý chÊt l-îng tiªn tiÕn nh- hÖ thèng ISO 9000 vµ ISO 9001, t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt l-îng cao, ®¶m b¶o uy thÕ vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn tr-êng quèc tÕ. *C¸c doanh nghiÖp cÇn tham gia gãp phÇn hoµn thiÖn m«i tr-êng kinh doanh Trong c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i lµm lµnh m¹nh m«i tr-êng kinh doanh kh«ng chØ lµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng mµ ph¶i cã sù tham gia chñ ®éng tÝch cùc tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp, nh©n d©n. C¸c doanh nghiÖp còng ph¶i cã biÖn ph¸p nh»m ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn c¸c hiÖn t-îng vi ph¹m trong th-¬ng m¹i, b¶o vÖ uy tÝn, nh·n hiªô cña m×nh còng nh- 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 phèi hîp víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng trong c«ng t¸c chèng Bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i , nghiªm chØnh chÊp hµnh c¸c yªu cÇu, nghÜa vô nh- nép thuÕ, sö dông ho¸ ®¬n, chøng tõ, thùc hiÖn viÖc d¸n tem chèng hµng gi¶ theo th«ng tliªn tÞch sè 10/2000/TTLT cña Bé. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 KÕt luËn §Êt n-íc ta ®ang ra søc th-ch hiÖn th¾ng lîi c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n-íc, tõng b-íc ®-a ®Êt n-íc vµo thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc th× nhiÖm vô chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i rÊt quan träng vµ cã ý nghÜa thiÕt thùc. Chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i lµ gãp phÇn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, b¶o vÖ tèt lîi Ých vµ chñ quyÒn quèc gia, gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ vµ trËt tù an toµn x· héi. Chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong n-íc ph¸t huy néi lùc, lµm ra nhiÒu s¶n phÈm, c¹nh tranh trong m«i tr-êng lµnh m¹nh t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ng-êi lao ®éng, gãp phÇn n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. MÆt kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh ch©n chÝnh trong vµ ngoµi n-íc tham gia tÝch cùc vµo ho¹t ®éng th-¬ng m¹i quèc tÕ, b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña nhµ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ng-êi tiªu dïng. Thùc tÕ hiÖn nay c«ng t¸c chèng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ë n-íc ta ®¹ng gÆp nhiÒu khã kh¨n v× ho¹t ®éng bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ngµy cµng tinh vi, phøc t¹p, bªn c¹nh ®ã nh÷ng h¹n chÕ tõ phÝa ta (nh- ®· nªu trong phÇn néi dung) cßn rÊt nhiÒu. V× cuéc chiÕn chèng Bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i ngoµi sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n-íc cÇn rÊt nhiÒu sù hç trî cu¶ c¸c nghµnh, c¸c cÊp chÝnh quyÒn, c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ toµn x· héi cÇn lªn ¸n m¹nh mÏ ®Ó ®Èy lïi “ con b¹ch tuéc” hµng lËu, hµng gian lËn. Mçi ho¹t ®éng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tiÕp tay cho bän bu«n lËu vµ gian lËn th-¬ng m¹i lµ ®i ng-îc víi lîi Ých quèc gia vµ sù ph¸t triÓn ®Êt n-íc. §Ó c«ng t¸c nµy ®¹t hiÖu qu¶, Nhµ n-íc, c¸c doanh nghiÖp vµ nh©n d©n cÇn cã biÖn ph¸p tÝch cùc, phï hîp vµ ®ång bé./. 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tµi liÖu tham kh¶o 1. Th«ng t- liªn tÞch sè 21/1999/TTLT/BTM/BCA /BGTVT ngµy 23/6/1999 2. T¹p chÝ Th-¬ng m¹i sè 1,7,18,20/1999 vµ 1,2,3/2000 3. B¸o H¶i quan sè 31,32/1999 vµ 11/2000 4. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX 5. B¸o An ninh thÕ giíi sè 176/2000 20