Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
TÝn dông nãi chung vµ tÝn dông trung, dµi h¹n nãi riªng lu«n lµ mét ho¹t
®éng chñ ®¹o vµ mang l¹i thu nhËp chñ yÕu cho ng©n hµng th¬ng m¹i. §èi víi
doanh nghiÖp tÝn dông trung, dµi h¹n ®¸p øng nhu cÇu vèn ®Ó c¶i tiÕn c«ng nghÖ,
kÜ thuËt, më réng s¶n xuÊt kinh doanh. Cho ®Õn nay, lo¹i h×nh tÝn dông nµy vÉn
lµ kªnh tµi trî vèn chñ yÕu cho doanh nghiÖp dï bÊt k× thêi ®¹i hay nÒn kinh tÕ
nµo. Trªn ph¬ng diÖn toµn bé nÒn kinh tÕ, tÝn dông trung, dµi h¹n lµ c«ng cô
thùc hiÖn c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ
x· héi ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh ®æi míi toµn diÖn, chóng ta ®ang thùc sù
cÇn vèn ®Ó ph¸t triÓn vµ tÝn dông tÝn dông trung, dµi h¹n lµ c«ng cô ®¾c lùc ®Ó
®¸p øng nhu cÇu ®ã. Tuy vËy ®Ó ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi h¹n thùc sù cã
hiÖu qu¶ th× vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. C¸c doanh nghiÖp lu«n cho r»ng hä thiÕu vèn
trong khi c¸c ng©n hµng l¹i rÊt khã thùc hiÖn viÖc cho vay v× c¸c dù ¸n mµ c¸c
®¬n vÞ vay vèn ®a ra nhiÒu khi kh«ng chøng minh ®îc tÝnh hiÖu qu¶ cña nã. H¬n
n÷a trong mét vµi n¨m qua ®· x¶y ra nh÷ng biÕn ®éng xÊu trong ho¹t ®éng ng©n
hµng nh mét sè vô ®æ bÓ tÝn dông víi møc thÊt tho¸t lªn tíi hµng ngµn tû ®ång ,
hiÖn tîng ø ®äng vèn trong c¸c ng©n hµng ... HiÖn tîng nµy buéc c¸c ng©n hµng
th¬ng m¹i ph¶i quan t©m h¬n ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông cña m×nh vµ vÊn ®Ò n©ng
cao chÊt lîng ho¹t ®éng tÝn dông mµ ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi
h¹n ®· trë thµnh mèi quan t©m lín ®èi víi nh÷ng ngêi ho¹t ®éng trong lÜnh vùc
ng©n hµng.
Lµ mét ng©n hµng th¬ng m¹i phôc vô chñ yÕu trong lÜnh vùc c«ng th¬ng
nghiÖp, ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn Hµ Néi – lµ trung t©m kinh tÕ chÝnh trÞ cña c¶ níc chi nh¸nh ng©n hµng c«ng th¬ng §èng §a lu«n x¸c ®Þnh tÝn dông trung, dµi
h¹n lµ nghiÖp vô truyÒn thèng vµ quan träng trong ho¹t ®éng cña m×nh. Bíc sang
giai ®o¹n míi ,chi nh¸nh ng©n hµng c«ng th¬ng §èng §a ®· vµ ®ang x©y dùng
cho m×nh mét chiÕn lîc ph¸t trriÓn toµn diÖn trong ®ã tÝn dông trung, dµi h¹n vÉn
lu«n ®îc x¸c ®Þnh lµ ho¹t ®éng hµng ®Çu .
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy, qua thêi gian thùc tËp t¹i
chi nh¸nh NHCT §èng §a, em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi “ Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt
lîng ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi h¹n t¹i chi nh¸nh NHCT §èng §a”.
Tõ nh÷ng lÝ luËn chÊt lîng tÝn dông trung dµi h¹n c¬ b¶n vÒ tÝn dông
trung, dµi h¹n cña ng©n hµng th¬ng m¹i em sÏ ph©n tÝch thùc tr¹ng, t×m nguyªn
nh©n dÉn ®Õn c¸c mÆt h¹n chÕ hiÖn nay cña ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi h¹n t¹i
mét chi nh¸nh ng©n hµng th¬ng m¹i c¬ së , cô thÓ lµ NHCT §èng §a. Trªn c¬ së
®ã ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi h¹n
t¹i NHCT §èng §a .
§èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu lµ ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi h¹n t¹i
NHCT §èng §a c¸c n¨m 1997, 1998, 1999, 2000, 2001.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
KÕt cÊu cña luËn v¨n gåm :
- Lêi nãi ®Çu
- Ch¬ng I : Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi h¹n
cña ng©n hµng th¬ng m¹i
- Ch¬ng II : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi h¹n t¹i chi nh¸nh
NHCT §èng §a .
- Ch¬ng III : Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng tÝn dông trung
dµi h¹n t¹i chi nh¸nh NHCT §èng §a.
- KÕt luËn.
- Danh môc tµi liÖu tham kh¶o.
Do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt nµy ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái thiÕu
sãt em mong sÏ nhËn ®îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó hiÓu s©u h¬n vÒ
vÊn ®Ò nµy.
§Ó hoµn thµnh bµi viÕt nµy, tríc hÕt em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi
thÇy gi¸o Hoµng Xu©n QuÕ, ngêi ®· trùc tiÕp híng dÉn em trong suèt qu¸ tr×nh
thùc hiÖn bµi viÕt nµy. §ång thêi em còng xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi c¸c
c« chó c¸n bé t¹i NHCT §èng §a ®· nhiÖt t×nh cung cÊp tµi liÖu, chØ dÉn vµ gi¶i
®¸p nh÷ng th¾c m¾c cho em trong thêi gian thùc tËp t¹i ng©n hµng .
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
Sinh viªn
TrÇn ThÞ Thu Nga.
Ch¬ng I
ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi
h¹n cña ng©n hµng th¬ng m¹i
I. Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng
1. Kh¸i niÖm ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM)
Khi nghiªn cøu vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i c¸c nhµ kinh tÕ häc cã nhiÒu quan
®iÓm kh¸c nhau vÒ ng©n hµng th¬ng m¹i. Ngêi th× cho r»ng “ ng©n hµng th¬ng
m¹i lµ tæ chøc nhËn tiÒn göi ®Ó cho vay ”. Ngêi kh¸c l¹i nhËn ®Þnh r»ng “ng©n
hµng th¬ng m¹i lµ trung gian tµi chÝnh cã giÊy phÐp cña chÝnh phñ ®Ó vay tiÒn vµ
mëi tµi kho¶n tiÒn göi, kÓ c¶ c¸c kho¶n tiÒn göi cã thÓ dïng sÐc”. Së dÜ cã t×nh
tr¹ng trªn lµ do ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i rÊt ®a d¹ng, c¸c thao t¸c
trong tõng nghiÖp vô l¹i phøc t¹p vµ vÊn ®Ò nµy lu«n biÕn ®éng theo sù thay ®æi
chung cña nÒn kinh tÕ. ë níc ta ng©n hµng ®Çu tiªn ®îc thµnh lËp ®ã lµ ng©n
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
hµng §«ng D¬ng cña Ph¸p vµo gi÷a thÕ kØ XIX ®Ó phôc vô cho giíi th¬ng gia
Ph¸p trªn thÞ trêng ViÖt Nam. Sau ®ã cã thªm c¸c ng©n hµng níc ngoµi cña
Trung Quèc , Anh ...
§Õn n¨m 1990 ph¸p lÖnh ng©n hµng Nhµ níc ta ra ®êi ®· chÝnh thøc ph©n
chia hÖ thèng ng©n hµng thµnh hai cÊp lµ ng©n hµng Trung ¦¬ng vµ ng©n hµng
th¬ng m¹i .
Tõ ®ã kh¸i niÖm ng©n hµng th¬ng m¹i ho¹t ®éng ®a n¨ng trªn nhiÒu lÜnh vùc ®·
ra ®êi.
Theo luËt c¸c tæ chøc tÝn dông ®îc Quèc Héi níc céng hoµ x· héi chñ nghÜa
ViÖt Nam th«ng qua ngµy 12-12-1997 th× “ Tæ chøc tÝn dông lµ mét tæ chøc
ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, lµm dÞch vô ng©n hµng víi néi dung nhËn tiÒn göi
vµ sö dông tiÒn göi ®Ó cho vay cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n chi tr¶ hé ...”
mµ ng©n hµng lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng
ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cã liªn quan. Nh vËy “ Ng©n hµng
chÝnh lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ
dÞch vô ng©n hµng víi néi dung nhËn tiÒn göi, cho vay, thùc hiÖn c¸c dÞch vô chi
tr¶ hé, cung øng c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n cïng c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
kh¸c”. Môc tiªu ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng lµ lîi nhuËn víi ®èi tîng
kinh doanh lµ tiÒn tÖ.
2. C¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i .
Ng©n hµng th¬ng m¹i ho¹t ®éng rÊt ®a d¹ng trªn nhiÒu lÜnh vùc nhng ho¹t
®éng cña ng©n hµng tËp trung chñ yÕu vµo nhiÖm vô nhËn tiÒn göi vµ cho vay.
§ã lµ hai mÆt cña ho¹t ®éng tÝn dông. Ho¹t ®éng tÝn dông nh»m ®¸p øng nhu cÇu
t¹m thêi thiÕu hôt vèn cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ hoÆc c¸c c¸
nh©n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc tiªu dïng hµng ngµy. Trong qu¸
tr×nh ph¸t triÓn mÆc dï ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã thay ®æi do cã sù thay
®æi vÒ m«i troõng kinh tÕ hoÆc ph¬ng ph¸p ho¹t ®éng, cã thÓ ¶nh hëng tíi ho¹t
®éng cña ng©n hµng th¬ng m¹i nhng ho¹t ®éng tÝn dông vÉn lu«n lµ ho¹t ®éng c¬
b¶n. Ho¹t ®éng tÝn dông chiÕm tû träng lín trong toµn bé ho¹t ®éng cña ng©n
hµng th¬ng m¹i vµ lµ ho¹t ®éng sinh lêi chñ yÕu cña ng©n hµng.
Trong xu thÕ hiÖn nay, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ho¹t ®éng theo lo¹i h×nh ng©n
hµng ®a n¨ng th× ho¹t ®éng cña nã bao gåm :
2.1 Ho¹t ®éng huy ®éng vèn .
§©y lµ nghiÖp vô khëi ®Çu t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Huy
®éng c¸c nguån vèn kh¸c nhau trong x· hé ®Ó ho¹t ®éng lµ lÏ sèng quan träng
nhÊt cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.
Ho¹t ®éng nhËn tiÒn göi lµ ho¹t ®éng nguyªn thuû cña ng©n hµng. NhËn tiÒn
göi cña kh¸ch hµng vÉn lµ nguån ®Çu vµo chñ yÕu. Cã rÊt nhiÒu yÕu tè ¶nh hëng
®Õn quy m« tiÒn göi cña kh¸ch hµng t¹i ng©n hµng nh : chÝnh s¸ch l·i suÊt, ph¬ng thøc tr¶ l·i cña ng©n hµng, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong tõng thêi k×, t×nh
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
h×nh thu nhËp vµ chi tiªu ng©n s¸ch, phong tôc tËp qu¸n thãi quen tõng vïng,
lßng tin d©n chóng ®èi víi ng©n hµng vµ ChÝnh Phñ , ®Þa ®iÓm ng©n hµng, c¸c
dÞch vô ng©n hµng cung cÊp. Ng©n hµng cÇn ph¶i n¾m v÷ng c¸c yÕu tè ®ã ®Ó cã
thÓ ®iÒu chØnh lîng vèn huy ®éng sao cho phï hîp víi nhu cÇu vèn cña m×nh.
Ho¹t ®éng huy ®éng vèn ®îc thÓ hiÖn díi c¸c h×nh thøc sau :
NÕu ph©n theo thêi h¹n
+ TiÒn göi kh«ng k× h¹n : Bao gåm c¸c lo¹i tiÒn göi thanh to¸n , tiÒn göi tiÕt
kiÖm kh«ng k× h¹n cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ d©n c. §ã lµ kho¶n tiÒn göi mµ ngêi göi cã thÓ rót bÊt cø lóc nµo .
+ TiÒn göi cã k× h¹n : §©y lµ lo¹i tiÒn göi mµ cã sù tho· thuËn vÒ thêi gian
rót tiÒn gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. Nh vËy vÒ nguyªn t¾c kh¸ch hµng göi
tiÒn chØ ®îc rót tiÒn khi ®Õn h¹n ®· tho· thuËn. L·i suÊt cña lo¹i tiÒn göi nµy thêng cao h¬n so víi tiÒn göi kh«ng k× h¹n.
NÕu ph©n chia theo môc ®Ých bao gåm :
+ TiÒn göi giao dÞch : §©y lµ kho¶n tiÒn do kh¸ch hµng göi vµo ng©n hµng vµ
hä cã quyÒn yªu cÇu ng©n hµng thanh to¸n vµ chi tr¶ cho hä bÊt cø lóc nµo. Ngêi
göi cã thÓ nhËn ®îc kho¶n l·i hoÆc kh«ng tuú thuéc vµo qui ®Þnh cña ng©n hµng
nhng môc ®Ých chÝnh cña ngêi göi lµ phôc vô môc tiªu thanh to¸n giao dÞch chø
kh«ng ph¶i lµ môc tiªu hëng l·i.
+ TiÒn göi phi giao dÞch : Bao gåm tiÒn göi cã k× h¹n cña tæ chøc kinh tÕ, tiÒn
göi tiÕt kiÖm cña d©n c. Môc tiªu chÝnh cña kh¸ch hµng lµ hëng l·i, do vËy ng©n
hµng ph¶i tr¶ mét kho¶n kh¸ cao cho lo¹i tiÒn göi nµy .
+ Vay tõ tæ chøc tÝn dông kh¸c .
Sau khi ®· sö dông hÕt vèn mµ vÉn cha ®¸p øng dîc nhu cÇu vay vèn cña
kh¸ch hµng hoÆc ®¸p øng nhu cÇu thanh to¸n vµ chi tr¶ cña kh¸ch hµng. C¸c
ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ ®i vay ë ng©n hµng Trung ¦¬ng vµ ng©n hµng th¬ng
m¹i kh¸c b»ng c¸ch kÝ hîp ®ång vay vèn cã tµi s¶n ®Èm b¶o, chiÕt khÊu c¸c giÊy
tê cã gi¸ cho ng©n hµng th¬ng m¹i, vay díi h×nh thøc tiÒn göi cã k× h¹n. Ngoµi
ra ng©n hµng cßn cã thÓ vay c¸c tæ chøc ngoµi níc... Vèn ®i vay chiÕm mét tû
träng cã thÓ chÊp nhËn ®îc trong kÕt cÊu nguån vèn nhng nã rÊt cÇn thiÕt vµ
quan träng ®Ó ®¶m b¶o ng©n hµng kinh doanh mét c¸ch b×nh thêng
+ C¸c h×nh thøc huy ®éng kh¸c.
Ngoµi hai h×nh thøc huy ®éng chÝnh lµ huy ®éng tiÒn göi, vay vèn tõ c¸c tæ
chøc tÝn dông kh¸c, ng©n hµng cßn huy ®éng b»ng h×nh thøc ph¸t hµnh chøng
chØ tiÒn göi , ph¸t hµnh tr¸i phiÕu hoÆc huy ®éng c¸c nguån vèn trong thanh
to¸n, vèn ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô kh¸c. Nh vËy, ®Ó ho¹t ®éng huy
®éng vèn cã kÕt qu¶ cao th× ng©n hµng cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch hîp lÝ nh : møc l·i
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
suÊt,®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc huy ®éng kÕt hîp víi c¸c chÝnh s¸ch marketing
®Ó thu hót kh¸ch hµng.
2.2
Ho¹t ®éng sö dông vèn.
Khi ®· cã ®îc ®Çu vµo th× c¸c ng©n hµng ph¶i t×m ®îc ®Çu ra cho nh÷ng
®ång vèn huy ®éng ®îc. HÇu hÕt nguån vèn cña ng©n hµng ®îc sö dông vµo c¸c
ho¹t ®éng sau :
2.2.1 Ho¹t ®éng ng©n quü.
§©y lµ ho¹t ®éng nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n thêng xuyªn cña
ng©n hµng cho kh¸ch hµng. Ng©n hµng ph¶i thêng xuyªn x¸c ®Þnh sè tiÒn mÆt
®ang n»m trong kÐt, sè tiÒn gi÷ l¹i t¹i NHT¦ vµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c
vµ tiÒn ®ang trong qu¸ tr×nh thu. §©y lµ c¸c tµi s¶n kh«ng sinh lêi hoÆc sinh lêi
rÊ thÊp nhng c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i buéc ph¶i gi÷ l¹i v× hai lÝ do :
Thø nhÊt, luËt ng©n hµng quy ®Þnh, vµ ®Ó ®îc phÐp ho¹t ®éng nã ph¶i tu©n theo
luËt.
Thø hai, b¶n th©n ng©n hµng còng thÊy râ sù cÇn thiÕt ph¶i gi÷ l¹i mét Ýt tiÒn
mÆt mµ kh«ng nªn cho vay hÕt dï cho nã cã thõa kh¶ n¨ng lµm ®iÒu ®ã. ViÖc gi÷
l¹i tiÒn mÆt lµ ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho nh÷ng ho¹t ®éng cßn l¹i, vµ v× thÕ d÷ tr÷
tiÒn mÆt trong tµi s¶n cã cßn ®îc gäi lµ “ kho¶n ®Çu t cho sù an toµn”.
2.2.2 Ho¹t ®éng ®Çu t.
§Çu t vµo chøng kho¸n lµ lo¹i h×nh phæ biÕn nhÊt trong ho¹t ®éng ®Çu t
cña ng©n hµng th¬ng m¹i t¹i c¸c níc ph¸t triÓn.ë níc ta thÞ trêng chøng kho¸n
míi ra ®êi nªn hµng ho¸ cßn nghÌo nµn, thÞ trêng vËn ®éng cha ®óng quy luËt do
®ã cha thu hót ®îc sù chó ý cña c¸c thµnh viªn trong nÒn kinh tÕ trong ®ã cã
ng©n hµng.
2.2.3 Ho¹t ®éng tÝn dông
HÇu hÕt nguån vèn mµ ng©n hµng huy ®éng dîc sÏ ®a vµo ho¹t ®éng tÝn dông.
§©y lµ ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh t¹o ra lîi nhuËn chñ yÕu cho ng©n hµng th¬ng m¹i v× chØ cã l·i suÊt cho vay míi ï ®¾p næi c¸c chi phÝ kh¸c cña ng©n hµng.
Th«ng thêng ho¹t ®éng tÝn dông bao gåm :
Ho¹t ®éng cho vay:
§©y lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng ®Çu ra vµ lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt
quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña ng©n hµng. ChØ khi nµo ng©n hµng ®iÒu hµnh tèt
ho¹t ®éng nµy th× ho¹t ®éng chung cña ng©n hµng míi ®em l¹i hiÖu qu¶ cao v×
®©y chÝnh lµ ho¹t ®éng sinh lêi chñ yÕu. Lµ ho¹t ®éng ®em l¹i nguån thu nhËp
chÝnh cho ng©n hµng nªn cho vay còng lµ ho¹t ®éng chøa nhiÒu rñi ro nhÊt. §Ó
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
tr¸nh ®iÒu ®ã qu¶n lÝ tiÒn vay ®îc tiÕn hµnh rÊt chÆt chÏ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c
mãn vay lín, thêi h¹n dµi.
C¨n cø vµo c¸c h×nh thøc ph©n lo¹i kh¸c nhau ta cã c¸c h×nh thøc cho vay kh¸c
nhau
+ C¨n cø vµo thêi h¹n cho vay.
- Cho vay kh«ng k× h¹n : §©y lµ lo¹i h×nh cho vay mµ kh¸ch hµng cã thÓ tr¶
tiÒn bÊt k× thêi gian nµo hä cã tiÒn mµ kh«ng bÞ rµng buéc bëi thêi gian.
- Cho vay ng¾n h¹nbao gåm:
. Cho vay ng¾n h¹n th«ng thêng : Lµ lo¹i cho vay cã thêi h¹n Ýt h¬n mét n¨m
nh :
ChiÕt khÊu th¬ng phiÕuvµ c¸c giÊy tê cã gi¸ : §©y lµ nghiÖp vô Ýt rñi ro vµ
kh«ng lµm ®ãng b¨ng vèn cña ng©n hµng. Thêi h¹n cho vay ng¾n, ®iÒu nµy n©ng
cao tÝnh thanh kho¶n trong qu¶n lÝ tµi s¶n cã cña ng©n hµng. §©y chÝnh lµ tiÒn ®Ò
®Ó ngêi mua thùc hiÖn ®îc ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh vµ cã kh¶ n¨ng ®Ó
thanh to¸n nî cho ng©n hµng. §ång thêi, tÊt c¶ nh÷ng ngêi kÝ tªn trªn th¬ng
phiÕu ®Òu chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Nh vËy , tr¸ch
nhiÖm thanh to¸n nî cho ng©n hµng gåm nhiÒu chñ thÓ kh¸c nhau. H¬n n÷a , víi
nghiÖp vô chiÕt khÊu, ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ t¸i chiÕt khÊu ë NHT¦ khi
gÆp khã kh¨n vÒ vèn ®Ó còng cè, t¨ng cêng n¨ng lùc thanh to¸n còng nh më
réng qui m« tÝn dông.
NghiÖp vô chiÕt khÊu mang l¹i lîi Ých cho ng©n hµng tuy nhiªn vÉn cã rñi ro
x¶y ra. V× vËy, tríc khi chiÕt khÊu ng©n hµng ph¶i nghiªn cøu kÜ kh¸ch hµng ®Õn
xin chiÕt khÊu, xem xÐt c¸c th¬ng phiÕu, mèi liªn hÖ gi÷a nh÷ng ngêi liªn quan
®Õn th¬ng phiÕu.
Cho vay cÇm cè : §©y lµ h×nh thøc cho vay tr¶ gãp tõng phÇn vµ vËt thÕ
chÊp cña ngêi ®i vay ®èi víi ng©n hµng.Th«ng thêng vËt thÕ chÊp lµ bÊt ®éng s¶n
nh nhµ cöa, ®Êt ®ai ....C¸c ng©n hµng gi¸m ®Þnh cÈn thËn vÒ t×nh h×nh tµi s¶n vµ
chñ quyÒn cña ã tríc khi quyÕt ®Þnh cho vay ®Ó mua, còng nh rÊt quan t©m ®Õn
tÝnh æn ®Þnh vµ møc cao hay thÊp cña thu nhËp cña ngêi xin vay nh»m h¹n chÕ
rñi ro kh«ng trr ®îc nî hoÆc tr¶ nî kh«ng ®óng h¹n.
- Cho vay trung dµi h¹n : Lµ lo¹i h×nh tÝn dông cã k× h¹n trªn 12 th¸ng ®Õn 5
n¨m ®èi víi cho vay trung h¹n vµ trªn 5 n¨m ®Õn hÕt thêi h¹n khÊu hao tµi s¶n
ccè ®Þnh ®èi víi cho vay dµi h¹n.
+ C¨n cø vµo thµnh phÇn kinh tÕ
- Cho vay ®èi víi kinh tÕ quèc doanh
- Cho vay ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh
+ C¨n cø vµo môc ®Ých cho vay
- Cho vay ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh
- Cho vay tiªu dïng
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Cho vay thanh to¸n c«ng nî
+ C¨n cø vµo tÝnh chÊt b¶o ®¶m bao gåm:
- Cho vay cã b¶o ®¶m
- Cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m
+ C¨n cø vµo h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tÝn dông
- Cho vay b»ng tiÒn
- Cho vay b»ng tµi s¶n
Ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh .
Lµ ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi h¹n trªn c¬ së hîp ®ång cho thuª tµi s¶n
gi÷a bªn cho thuª lµ tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng thuª. Trong ®ã nãi râ bªn
cho thuª sÏ mua tµi s¶n vµ cho bªn kh¸ch hµng thuª vµ trong thêi h¹n thuª kh¸ch
hµng ph¶i tr¶ tiÒn thuª theo tho· thuËn. Khi kÕt thóc thêi h¹n thuª kh¸ch hµng
mua l¹i hoÆc tiÕp tôc thuª tµi s¶n ®ã theo c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång. Trong
thêi h¹n thuª c¸c bªn kh«ng ®îc ®¬n ph¬ng huû bá hîp ®ång.
2.3 Ho¹t ®éng trung gian
§©y lµ ho¹t ®éng mµ ng©n hµng thùc hiÖn theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng,
th«ng qua ®ã ng©n hµng t¨ng thªm thu nhËp vµ n©ng cao uy tÝn cho ng©n hµng.
Ho¹t ®éng trung gian cña ng©n hµng bao gåm :
2.3.1 DÞch vô thanh to¸n hé.
Theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng, ng©n hµng sÏ cung cÊp cho kh¸ch hµng c¸c
ph¬ng tiÖn thanh to¸n nh sÐc, uû nhiÖm chi, uû nhiÖm thu, th tÝn dông nh»m thùc
hiÖn thanh to¸n cho kh¸ch hµng, tøc lµ nhËn hé tiÒn cho ngêi b¸n, tr¶ hé tiÒn cho
ngêi mua th«ng qua h×nh thøc kÕ to¸n trªn chøng tõ.
2.3.2 DÞch vô mua b¸n hé chøng kho¸n.
Do cã uy tÝn nªn ng©n hµng thêng tham gia b¶o l·nh ph¸t hµnh chøng
kho¸n cho c¸c C«ng ty cæ phÇn muèn huy ®éng vèn, t vÊn ®Çu t chøng kho¸n
cho kh¸ch hµng. Do thÞ trêng chøng kho¸n ViÖt Nam míi ®i vµo ho¹t ®éng nªn
thÞ trêng cha s«i næi. C¸c ho¹t ®éng b¶o l·nh ph¸t hµnh, t vÊn ®Çu t ...chñ yÕu lµ
do c«ng ty chøng kho¸n ®¶m nhiÖm mµ kh«ng cã sù tham gia cña c¸c ng©n hµng
trong lÜnh vùc ®ã.
2.3.3 DÞch vô mua b¸n ngo¹i tÖ.
Ng©n hµng th¬ng m¹i tham gia trªn thÞ trêng ngo¹i hèi ®Ó ®¸p øng nhu
cÇu chi tr¶ thanh to¸n ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng.
Ngoµi ra ng©n hµng cßn cã c¸c dÞch vô nh b¶o qu¶n tµi s¶n quü, cho thuª
kÐt s¾t. ë níc ta hiÖn nay ho¹t ®éng trung gian vÉn cha ph¸t triÓn m¹nh v× nÒn
kinh tÕ cßn ph¸t triÓn chËm.
Cã thÓ nãi, c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®Òu rÊt quan träng vµ liªn quan
chÆt chÏ víi nhau. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn lµ tiÒn ®Ò t¹o nguån vèn tÝch luü cho
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ho¹t ®éng sö dông vèn. Ngîc l¹i ho¹t ®éng sö dông vèn thùc hiÖn cã hiÖu qu¶
míi thóc ®Èy ho¹t ®éng ho¹t ®éng huy ®éng vèn ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng tÝn dông
vµ ®Çu t ®em l¹i thu nhËp chÝnh cho ng©n hµng cßn c¸c ho¹t ®éng kh¸c n©ng cao
uy tÝn vµ thu hót thªm kh¸ch hµng t¹o ®iÒu kiÖn më réng ho¹t ®éng thu hót tiÒn
göi vµ kinh doanh cña ng©n hµng th¬ng m¹i. Tuy nhiªn, nghiÖp vô tÝn dông vÉn
lµ quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng.
3. Vai trß cña ng©n hµng th¬ng m¹i.
Vai trß cña ng©n hµng th¬ng m¹i ®îc thÎ hiÖn ë hai khÝa c¹nh :
3.1 Vai trß thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
Ta biÕt r»ng ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th¬ng m¹i g¾n liÒn víi
c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc vµ c¸c chñ thÓ kinh
tÕ. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ®ã, ng©n hµng th¬ng m¹i thùc hiÖn vai trß tham gia
®iÒu tiÕt kinh tÕ vi m« ®èi víi nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c chøc n¨ng cña m×nh,
biÓu hiÖn c¸c mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng th¬ng m¹i víi c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸
nh©n vÒ mÆt tÝn dông, tiÒn mÆt, thanh to¸n... ®¶m b¶o ho¹t ®éng cña ng©n hµng
vµ nÒn kinh tÕ ®îc b×nh thêng.
B»ng chÝnh s¸ch vµ nh÷ng biÖn ph¸p tÝn dông ng©n hµng th¬ng m¹i ®¸p
øng nhu cÇu vèn bæ sung kÞp thêi cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp
thuéc c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, lu th«ng vµ dÞch vô. Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ gia
t¨ng hoÆc thu hÑp khèi lîng tÝn dông vµ tõng doanh nghiÖp, hoÆc cã thÓ thùc
hiÖn quan hÖ tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp trong tõng trêng hîp cÇn thiÕt. TÊt
c¶ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã ®Òu liªn quan, ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña mçi
doanh nghiÖp. Nh vËy, viÖc sö dôngvèn vay ng©n hµng võa gióp cho doanh
nghiÖp ®¸p øng nhu cÇu vèn bÞ thiÕu hôt trong kinh doanh, võa ý thøc cho doanh
nghiÖp vÒ tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong qu¸ tr×nh sö dông vèn. Tõ ®ã gióp cho
doanh nghiÖp cã nh÷ng lùa chän, nh÷ng quyÕt dÞnh cña m×nh trong viÖc sö dông
vèn vay ng©n hµng më réng hoÆc thu hÑp qui m« kinh doanh hiÖn cã .
Vai trß ®iÒu tiÕt kinh tÕ vi m« cña ng©n hµng th¬ng m¹i ®îc thÓ hiÖn qua
viÖc tiÕp nhËn, thu hót khèi lîng tiÒn mÆt tõ nÒn kinh tÕ vµo NHTM còng nh
cung øng tiÒn mÆt theo nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Qu¸ tr×nh thu nhËn vµ cung
øng khèi lîng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ ®· t¹o ra quan hÖ lu th«ng hµng ho¸ vµ
lu th«ng tiÒn tÖ trong khu vùc. Khèi lîng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ ®i qua quü
nghiÖp vô NHTM lµ nh÷ng c«ng cô t¸c ®éng trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng kinh doanh
cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng cña c¸c tÇng líp
d©n c.
Cïng víi c¸c nghiÖp vô kinh doanh trong lÜnh vùc tÝn dông vµ tiÒn tÖ,
NHTM cßn thùc hiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng kh¸c trong nÒn kinh tÕ. §©y lµ dÞch
vô trung gian t¹o cho ng©n hµng th¬ng m¹i nh÷ng nguån lîi ®¸ng kÓ gãp phÇn
t¨ng thªm c¸c kho¶n thu nhËp cho ng©n hµng, ®ång thêi còng t¹o ra nh÷ng ®iÒu
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn toµn diÖn vµ tho· m·n c¸c yªu cÇu trong ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ.
Nh vËy, víi vai trß thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ®iÒu tiÕt kinh tÕ vi m« ng©n
hµng ®· x©m nhËp vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, c¸
nh©n, c¸c lÜnh vùc kh¸c cña nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c nghiÖp vô tÝn dông, thanh
to¸n.
3.2 Gãp phÇn vµo ho¹t ®éng ®iÒu tiÕt vÜ m« th«ng qua chøc n¨ng t¹o tiÒn cña
ng©n hµng th¬ng m¹i.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« thuéc vÒ
NHT¦. NHT¦ thùc hiÖn chøc n¨ng nµy th«ng qua viÖc x©y dùng chiÕn lîc ph¸t
triÓn kinh tÕ x· héi vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ lo¹i c«ng cô chÝnh s¸ch can thiÖp b»ng kinh tÕ, dùa trªn
b¶n th©n c¬ chÕ thÞ trêng vµ c¸c quy luËt vËn ®éng cña nã. Nhng NHT¦ kh«ng
trùc tiÕp giao dÞch víi c«ng chóng, do ®ã ph¶i dùa vµo th«ng tin ph¶n håi tõ c¸c
®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian®Ó so¹n th¶o chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Nh vËy, râ rµng lµ
nÕu kh«ng cã hÖ thèng NHTM hoµn chØnh , kh«ng cã th«ng tin ph¶n håi do
NHTM cung cÊp th× viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn lîcvµ so¹n th¶o chÝnh s¸ch tiÒn tÖ
cña NHT¦ sÏ kh«ng hoµn h¶o. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®îc thiÕt kÕ vµ khëi ®éng tõ
NHT¦ lan ra ®Õn mîi ngãc ng¸ch cña nÒn kinh tÕ th«ng qua ho¹t ®éng d©y
chuyÒn cña NHTM vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh trong níc. Nh vËy, nÕu kh«ng cã sù
chÊp hµnh cña hÖ thèng NHTM thi ý ®å chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHT¦ kh«ng
thùc hiÖn ®îc.
Do ph©n chia hÖ thèng ng©n hµng thµnh hai cÊp nªn cã hai lo¹i tiÒn. TiÒn
trung ¬ng lµ lo¹i tiÒn do NHT¦ ®éc quyÒn ph¸t hµnh, tiÒn ng©n hµng lµ lo¹i tiÒn
do NHTM t¹o ra qua viÖc cÊp tÝn dông cho nÒn kinh tÕ. Nã ®îc më réng gÊp
nhiÒu lÇn th«ng qua hÖ sè t¹o tiÒn. Nh vËy, b»ng viÖc t¹o tiÒn g¾n liÒn chÆt chÏ
víi c«ng cô qu¶n lÝ vÜ m« cña NHT¦ trong khi thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh
cña m×nh NHTM ®· thÓ hiÖn vai trß trong viÖc gãp phÇn vµo ho¹t ®éng ®iÒu tiÕt
vÜ m« cña NHT¦ .
II TÝn dông trung, dµi h¹n cña NHTM trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
1 Kh¸i niÖm
TÝn dông ®îc ®Þnh nghÜa lµ mét quan hÖ vay mîn dùa trªn nguyªn t¾c hoµn
tr¶ vµ cã l·i. Qua ®Þnh nghÜa ta cã thÓ thÊy r»ng : trong quan hÖ tÝn dông ngêi
cho vay chØ nhêng quyÒn sö dông cho ngêi ®i vay, sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh
theo tho· thuËn, ngêi ®i vay sÏ hoµn tr¶ l¹i cho ngêi cho vay. Sù hoµn tr¶ nµy
kh«ng chØ lµ sù b¶o tån vÒ mÆt gi¸ trÞ mµ vèn tÝn dông cßn ®îc t¨ng thªm díi
h×nh thøc lîi tøc.TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ vay mîn vÒ vèn gi÷a ng©n hµng
víi c¸c c¸ nh©n, doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc x· héi vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c
theo nguyªn t¾c hoµn tr¶ vµ cã l·i.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
TÝn dông trung, dµi h¹n lµ mét bé phËn cña tÝn dông ng©n hµng ®îc ph©n
theo thêi h¹n. TÝn dông trung, dµi h¹n lµ nh÷ng kho¶n cho vay cã thêi h¹n trªn
mét n¨m vµ thêi gian cho vay kh«ng qu¸ thêi gian khÊu hao cña tµi s¶n h×nh
thµnh tõ vèn vay. Tuú theo tõng quèc gia mµ quy ®Þnh cô thÓ vÒ thêi h¹n cña tÝn
dông trung, dµi h¹n sÏ kh¸c nhau. ë ViÖt Nam mét kho¶n cho vay cã thêi h¹n tõ
1 dÕn 5 n¨m ®îc coi lµ trung h¹n vµ kho¶n vay ®îc coi lµ dµi h¹n nÕu cã thêi
gian tõ 5 n¨m trë lªn.
TÝn dông trung h¹n thêng ®îc ngêi vay sö dông dÓ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh,
c¶i tiÕn ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, më réng s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc x©y dùng
c¸c c«ng tr×nh míi nhng cã qui m« nhá vµ thêi gian thu håi vèn nhanh. Cßn tÝn
dông dµi h¹n thêng ®Ó ®Çu t vµo viÖc nhËp khÈu d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i,
x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cã qui m« lín, thêi gian ho¹t ®éng dµi.
HiÖn nay tÝn dông trung, dµi h¹n kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ viÖc ph¸t tiÒn vay
víi thêi h¹n trªn 1 n¨m mµ nã cßn ®îc thÓ hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc. Cô thÓ nh
sau :
+ Cho vay theo kÕ ho¹ch ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña doanh nghiÖp . §©y lµ lo¹i
cho vay ®îc thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p cho vay th«ng thêng dùa trªn c¬ së nhu
cÇu vèn cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®îc x¸c ®Þnh trong kÕ ho¹ch
®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cña mçi doanh nghiÖp .
+ Cho vay theo dù ¸n lµ mét ph¬ng ph¸p cho vay dùa trªn mét v¨n b¶n hoµn
chØnh vÒ vay vèn vµ tr¶ nî ®îc nghiªn cøu so¹n th¶o xÐt duyÖt, kÝ kÕt gi÷a ngêi
®i vay vµ ng©n hµng, ®ång thêi dùa trªn nh÷ng c¨n cø khoa häc kÜ thuËt phï hîp
víi ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña Nhµ níc.
+ TÝn dông tuÇn hoµn : lµ ph¬ng thøc cho vay dùa vµo chu k× s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp. Nã ®îc coi lµ tÝn dông trung, dµi h¹n khi thêi h¹n cña
hîp ®ång kÐo dµi tõ 1 ®Õn vµi n¨m vµ ngêi vay rót tiÒn ra khi cÇn vµ ®îc tr¶ nî
khi cã nguån trong thêi gian hîp ®ång cã hiÖu lùc. TÝn dông tuÇn hoµn cã thÓ
chuyÓn thµnh tÝn dông trung, dµi h¹n theo hîp ®ång kÝ kÕt nÕu ngêi vay thÊy cÇn
thiÕt v× t×nh tr¹ng tµi chÝnh kh«ng s¼n sµng ®Ó thùc hiÖn tÝn dông tuÇn hoµn.
+TÝn dông thuª mua : lµ h×nh thøc cho vay tÝn dông trung, dµi h¹n b»ng tµi s¶n
th«ng qua mét hîp ®ång tÝn dông thuª mua. Sau mét thêi gian thuª nhÊt ®Þnh tuú
theo tho· thuËn cña hîp ®ång, ngêi ®i thuª cã thÓ mua l¹i tµi s¶n ®ã.
2. §Æc ®iÓm cña tÝn dông trung, dµi h¹n .
2
Ho¹t ®éng tÝn dông trung, dµi h¹n cña ng©n hµng thêng cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:
3
Rñi ro lín
NÒn kinh tÕ lu«n chøa ®ùng nh÷ng biÕn ®éng lín kh«ng thÓ lêng tríc ®îc.
Nh÷ng biÕn ®éng ®ã cã thÓ lµ tÝch cùc hay tiªu cùc. ChÝnh v× vËy c¸c kho¶n tiÒn
cho vay tÝn dông trung, dµi h¹n lu«n cã ®é rñi ro cao h¬n kho¶n cho vay ng¾n
h¹n t¬ng øng.
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
L·i suÊt cao
L·i suÊt cho vay trung , dµi h¹n bao giê còng cao h¬n l·i suÊt cho vay
ng¾n h¹n nh thÕ nã míi bï ®¾p næi nh÷ng rñi ro cao cã thÓ x¶y ra.
3. Môc ®Ých, ®èi tîng, ®iÒu kiÖn cho vay tÝn dông trung, dµi h¹n.
Cho vay tÝn dông trung, dµi h¹n lµ lo¹i h×nh tÝn dông cã thêi h¹n trªn 12
th¸ng ®Õn 5 n¨m ®èi víi cho vay trung h¹n vµ cho vay trªn 5 n¨m ®Õn hÕt thêi
gian khÊu hao tµi s¶n ®èi víi cho vay dµi h¹n. TÝn dông trung, dµi h¹n cã vai trß
rÊt lín trong viÖc ®Çu t cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, ph¸t triÓn c¸c dù ¸n kinh
doanh cña c¸c doanh nghiÖp. §©y lµ nguån ®éng lùc tiÒm n¨ng ®èi víi chuyÓn
dÞch c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ theo ®Þng híng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
- Môc ®Ých cña tÝn dông trung, dµi h¹n lµ ®Ó ®Çu t më réng s¶n xuÊt mua s¾m
trang thiÕt bÞ, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ... tøc lµ
nh÷ng dù ¸n cha thÓ sinh lêi trong thêi gian ng¾n, trong khi môc ®Ých cña vay
ng¾n h¹n lµ phôc vô chi tiªu, mua nguyªn vËt liÖu, tr¶ l¬ng, bæ sung vèn lu
®éng... ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thanh to¸n ng¾n h¹n. Ngoµi ra
tÝn dông trung, dµi h¹n gióp c¸c doanh nghiÖp t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt,
n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trªn c¬ së t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh
s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm.
- §èi tîng cña tÝn dông trung, dµi h¹n lµ c¸c chi phÝ cÊu thµnh trong tæng møc
®Çu t x©y dùng míi, më réng, c¶i t¹o, kh«i phôc ,®æi míi kÜ thuËt, øng dông
khoa häc vµ c«ng nghÖ nã bao gåm : gi¸ trÞ vËt t, m¸y mãc, thiÕt bÞ , c«ng nghÖ
chuyÓn giao s¸ng chÕ vµ ph¸t minh, chi phÝ nh©n c«ng, gi¸ thuª vµ chuyÓn nhîng
®Êt ®ai, gi¸ thuª c¸c tµi s¶n kh¸c trong khu«n khæ luËt ®Þnh, chi phÝ mua b¶o
hiÓm tµi s¶n thuéc dù ¸n ®Çu t , chi phÝ kh¸c.
- §iÒu kiÖn cho vay trung ,dµi h¹n.
. Bªn cho vay ph¶i cã t c¸ch ph¸p nh©n hoÆc c¸ nh©n cã ®ñ n¨ng lùc hµnh vi vµ
n¨ng lùc ph¸p luËt, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ dÞch vô theo ®óng ngµnh
nghÒ ghi trong giÊy phÐp kinh doanh vµ quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam.
. S¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã l·i, cã nh thÕ c¸c doanh nghiÖp míi cã ®ñ kh¶
n¨ng tr¶ l·i cho ng©n hµng vµ thu lîi nhuËn.
. Dù ¸n ®Çu t trung, dµi h¹n ph¶i cã tÝnh kh¶ thi vµ c¸c ®iÒu kiÖn kÌm theo ®èi
víi nh÷ng dù ¸n b¾t buéc nh : x©y dùng c¬ b¶n ph¶i cã giÊy x¸c nhËn quyÒn sö
dông ®Êt cã thiÕt kÕ x©y dùng c¬ b¶n ®îc c¬ quan Nhµ níc phª duyÖt, ®èi víi
nh÷ng ngµnh nghÒ ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng x· héi ph¶i cã giÊy phÐp cña c¬ quan
qu¶n lÝ m«i trêng.
. Ph¶i cã vèn tù cã ®Çu t cho dù ¸n theo møc cô thÓ do gi¸m ®èc tæ chøc tÝn
dông qui ®Þnh theo c¸c ®èi tîng cña dù ¸n .
. Ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc b·o l·nh cña ngêi thø ba theo quy chÕ
thÕ chÊp, cÇm cè b¶o l·nh cña thèng ®èc ng©n hµng Nhµ níc.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
. Ph¶i mua b¶o hiÓm cho tµi s¶n h×nh thµnh b»ng vèn vay t¹i mét C«ng ty b¶o
hiÓm ®îc phÐp ho¹t ®éng hîp ph¸p ë ViÖt Nam, nÕu tµi s¶n dã quy ®Þnh ph¶i
mua b¶o hiÓm vµ cam kÕt sè tiÒn ®îc båi thêng khi gÆp rñi ro sÏ dïng tr¶ nî cho
tæ chøc tÝn dông. C¸c trêng hîp kh«ng ph¶i mua b¶o hiÓm do gi¸m ®èc tæ chøc
tÝn dông qui ®Þnh.
. Tæ chøc h¹ch to¸n, kÕ to¸n vµ qu¶n lÝ tµi chÝnh theo ®óng ph¸p luËt kÕ to¸n,
thèng kª vµ ®iÒu lÖ cña tæ chøc tÝn dông.
. ChÊp nhËn ®iÒu lÖ qu¶n lÝ ®Çu t x©y dùng cña Nhµ níc, quy ®Þnh cña thÓ lÖ
cho vay trung , dµi h¹n.
. §èi víi bªn vay lµ ph¸p nh©n, ngoµi nh÷ng ®iÒu kiÖn qu ®Þnh trªn cßn ph¶i cã
thêi gian ho¹t ®éng cßn l¹i theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp ho¹c giÊy phÐp thµnh lËp
phï hîp víi thêi gian cho vay trung, dµi h¹n.
4. Nguyªn t¾c cña tÝn dông trung, dµi h¹n.
TÝn dông ®óng nghÜa nh C¸c M¸c ®· chØ ra xa nay, khoa häc kinh tÕ díi
nhiÒu ph¬ng thøc s¶n xuÊt kh¸c nhau ®· cïng ®óc kÕt, x¸c lËp thµnh mét sè
nguyªn t¾c:
- Vèn vay ph¶i ®îc sö dông ®óng môc ®Ých cã hiÖu qu¶.
- Vèn vay ph¶i ®îc b¶o ®¶m b»ng vËt t hµng ho¸ t¬ng ®¬ng.
- Vèn vay ph¶i ®îchoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i ®óng k× h¹n cam kÕt.
- Quan hÖ tÝn dông ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së tho· thuËn gi÷a bªn cho vay
vµ bªn vay theo chÕ ®é hîp ®ång kinh tÕ trong khu«n khæ ph¸p luËt vµ
thÓ lÖ tÝn dông trung, dµi h¹n.
Râ rµng 3 nguyªn t¾c tÝn dông ®Çu h×nh thµnh nh mét quy luËt ph¸t triÓn
néi t¹i cña tÝn dông, lµ “ ®iÒu luËt” bÊt kh¶ x©m ph¹m, tíc bá, t¸ch rêi trong
quan hÖ tÝn dông. Thùc tÕ cho thÊy, mét khi c¶ 3 nguyªn t¾c hoÆc mét trong 3
nguyªn t¾c bÞ coi nhÑ, hoÆc qu¸ nhÊn m¹nh nguyªn t¾c nµy, tuú tiÖn víi nguyªn
t¾c kia, th× sím muén ®Òu dÉn ®Õn ph¸ vì quan hÖ tÝn dông, tÝn dông sÏ tiªu tan
dÇn vai trß, t¸c dông cña nã, nã sÏ lµ vËt c¶n k×m h·m hoÆc ®Èy lïi sù ph¸t triÓn
cña nÒn kinh tÕ.
+ Møc cho vay ®èi víi mét dù ¸n ®Çu t cña bªn vay b»ng tæng møc vèn ®Çu t
cña dù ¸n trõ ®i vèn tù cã ®Çu t cho dù ¸n cña bªn vay ( møc vèn tù cã tèi thiÓu
b¾t buéc theo qui ®Þnh cña gi¸m ®èc tæ chøc tÝn dông) nhng tèi ®a kh«ng qu¸
70% gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, b·o l·nh.
VÝ dô t¹i NHCT ViÖt Nam qui ®Þnh møc vèn tù cã cña chñ ®Çu t tham gia dù ¸n
:
Vèn tù cã tèi thiÓu 40% gi¸ tri c«ng tr×nh ®èi víi cho vay, x©y dùng míi.
Vèn tù cã tèi thiÓu 30% cho c¸c ®èi tîng mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, ®æi míi
c«ng nghÖ.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Vèn tù cã tèi thiÓu 15% gi¸ trÞ c«ng tr×nh ®èi víi cho vay c¶i tiÕn kÜ thuËt më
réng s¶n xuÊt .
Ng©n hµng yªu cÇu chñ ®Çu t ph¶i cã vèn tù cã tham gia dù ¸n ®Ó t¨ng cêng tr¸ch nhiÖm, rµng buéc cña chñ ®Çu t ®èi víi dù ¸n vµ ph©n t¸n rñi ro ®èi víi
ng©n hµng cho vay. MÆt kh¸c, vèn tù cã thÓ hiÖn n¨ng lùc cña chñ ®Çu t vµ kh¶
n¨ng chñ ®éngtc ®èi víi dù ¸n. Vèn tù cã cña chñ ®Çu t vµo dù ¸n cã tû lÖ cµng
cao cµng tèt. Tæng d nî vèn lu ®éng trung, dµi h¹n ®èi víi mét kh¸ch hµng
kh«ng vît qu¸ møc 30% tæng d nî cña tæ chøc tÝn dông ®ã.
+ Thêi h¹n cho vay ®îc tÝnh to¸n trªn nhiÒu yÕu tè, nhng thêi h¹n tèi ®a kh«ng
qu¸ 5 n¨m dèi víi cho vay trung h¹n, kh«ng qu¸ thêi h¹n khÊu hao tµi s¶n cè
®Þnh thuéc ®èi tîng ®Çu t ®èi víi cho vay dµi h¹n. C¸c yÕu tè ®îc x¸c ®Þnh lµ:
chu k× s¶n xuÊt kinh doanh, kh¶ n¨ng hoµn tr¶ vèn cña dù ¸n ®Çu t, kh¶ n¨ng thu
nhËp cña bªn vay vµ tÝnh chÊt nguån vèn cña ng©n hµng cho vay, møc khÊu hao
tµi s¶n cè ®Þnh.
Thêi h¹n cho vay ®îc tÝnh tõ ngµy bªn vay b¾t ®Çu nhËn tiÒn vay ®Õn khi tr¶ hÕt
nî cho bªn cho vay, ®îc hai bªn kÝ kÕt trªn hîp ®ång vay vèn.
+ L·i suÊt cho vay.
ViÖc ¸p dông møc l·i suÊt cho vay nh thÕ nµo lµ vÊn ®Ò c¸c NHTM lu«n
quan t©m. VÒ ph¬ng diÖn ng©n hµng, c¬ së ®Ó xem xÐt vµ ¸p dông møc l·i suÊt
®èi víi mét kh¸ch hµng thêng c¨n cø vµo c¸c yÕu tè. Thø nhÊt, l·i suÊt ph¶i bao
gåm tÊt c¶ chi phÝ huy ®éng vèn. Thø hai, ®ñ bï ®¾p cho viÖc thùc hiÖn kho¶n
vay. Thø ba, trang tr¶i ®îc c¸c yÕu tè rñi ro tõ kho¶n vay. Cuèi cïng, lµ phÇn
thÆng d ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng. L·i suÊt cho vay trung dµi h¹n
b»ng ®ång néi tÖ ®èi víi kh¸ch hµng cã thÓ ®îc biÔu diÔn theo c«ng thøc :
RV = RC + DKH + DTV + DTG
Trong ®ã : RV L·i suÊt cho vay riªng lÎ
RC
L·i suÊt cho vay c¬ b¶n
DTV TØ lÖ ®iÒu chØnh rñi ro sè tiÒn vay
DKH TØ lÖ ®iÒu chØnh rñi ro vÒ kh¸ch hµng
DTG TØ lÖ ®iÒu chØnh rñi ro thêi h¹n vay
Theo nguyªn t¾c chung, cïng víi mét sè tiÒn vµ kh¸ch hµng vay th× l·i
suÊt cho vay trung, dµi h¹n cao h¬n l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n v× tÝnh thanh
kho¶n cao vµ kh¶ n¨ng rñi ro cao h¬n c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n. Do vËy, th«ng thêng kho¶n vay cã thêi h¹n cµng dµi th× l·i suÊt còng cã xu híng cµng cao.
Ngoµi ra, l·i cho vay kh«ng vît qu¸ møc l·i suÊt trÇn cña thèng ®èc ng©n
hµng quy ®Þnh.
Tãm l¹i, møc l·i suÊt ph¶i b¶o ®¶m quyÒn lîi cña ngêi vay vµ ng©n hµng,
møc l·i suÊt ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn vµ cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi NHTM
kh¸c.
5. Vai trß cña tÝn dông trung, dµi h¹n trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ng©n hµng lµ doanh nghiÖp kinh doanh tiÒn tÖ cã kinh nghiÖm trong viÖc
n¾m b¾t thÞ trêng vµ thÈm dÞh dù ¸n ®Çu t . Do vËy, ng©n hµng tµi trî vèn ®Çu t
trung, dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp võa b¶o ®¶m lîi Ých cho c¸c doanh nghiÖp
v× ng©n hµng cho vay cã thÓ gióp c¸c dù ¸n ®Çu t vµ quan hÖ thanh to¸n víi
kh¸ch hµng. Trong thêi gian nµy, ng©n hµng ®· ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng vµ n¨ng
lùc cña m×nh, kh¸c h¼n víi ng©n hµng ë chÕ ®é cò do Nhµ níc ®Þnh ®o¹t.
Vai trß cña tÝn dông trung, dµi h¹n ®îc thÓ hiÖn ë nh÷ng néi dung sau :
5.1 TÝn dông trung, dµi h¹n ®¶m b¶o ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u, thóc ®Èy
sù chuyÓn dÞch kinh tÕ theo híng c«ng nhiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ .
§©y lµ vai trß to lín nhÊt cña tÝn dông trung, dµi h¹n. NÒn kinh tÕ cµng
ph¸t triÓn, hµng ho¸ ®îc s¶n xuÊt cµng nhiÒu th× nhu cÇu cña con ngêi kh«ng
ngõng n©ng cao. Mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶i n¾m b¾t
vµ t×m mäi kh¶ n¨ng tho· m·n nh÷ng nhu cÇu ®ã. §iÒu ®ã còng ®ång nghÜa víi
viÖc doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ
muèn vËy th× doanh nghiÖp cÇn cã vèn. Nguån vèn ng¾n h¹n chØ ®¸p øng nhu
cÇu vèn t¹m thêi trong doanh nghiÖp chø kh«ng thÓ gióp doanh nghiÖp trong
viÖc mua s¾m d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng... v×
®Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã doanh nghiÖp cÇn nhiÒu vèn vµ viÖc thu håi vèn ®µu t ph¶i
kÐo dµi trong nhiÒu n¨m. Do ®ã hiÓn nhiªn lµ doanh nghiÖp rÊt cÇn vèn trung ,
dµi h¹n.
Cã nhiÒu c¸ch tµi trî dµi h¹n cho doanh nghiÖp nh : ph¸t hµnh cæ phiÕu,
tr¸i phiÕu, tù tÝch luü... nhng phæ biÕn nhÊt vÉn lµ c¸ch vay vèn qua c¸c trung
gian tµi chÝnh. §èi víi ViÖt Nam th× vay vèn ng©n hµng cã thÓ coi lµ lèi tho¸t lín
nhÊt cho nhu cÇu vèn doanh nghiÖp bëi v× thÞ trêng chøng kho¸n cha ph¸t triÓn
s«i ®éng, kinh tÕ níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh ®æi míi, nhu cÇu vèn lín nhng viÖc
cho vay l¹i chøa ®ùng nhiÒu rñi ro, chÝnh v× vËy c¸c NHTM rÊt ng¹i cho vay
trung, dµi h¹n do ®ã x¶y ra nghÝch lÝ : c¸c ng©n hµng thõa vèn trong khi ®ã c¸c
c¸c doanh nghiÖp “ kh¸t vèn” trÇm träng. ë c¸c ng©n hµng kh«ng cung cÊp vèn
cho doanh nghiÖp hoÆc cung cÊp víi thêi han ng¾n th× doanh nghiÖp kh«ng cã
vèn ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn ®æi míi c«ng nghÖ vµ chØ dõng l¹i ë møc t¸i s¶n xuÊt.
ViÖc cho vay ng¾n h¹n chØ cã lîi cho nh÷ng doanh nghiÖp thuéc ngµnh th¬ng
m¹i mµ ®©y chØ lµ ngµnh gióp cho qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸, ®iÒu ®ã sÏ khiÕn
cho nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc kh«ng cã sù t¨ng trëng bÒn v÷ng.
§Ó tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu cã nÒn s¶n xuÊt nhá manh món trë
thµnh mét níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× chóng ta kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c
ngoµi viÖc ph¶i tiÕn hµnh c«ng nhiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Néi dung giai ®o¹n ®Çu
cña tiÕn tr×nh c«ng nhiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc lµ tËp trung vèn ®Çu t x©y
dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, ®æi míi vµ n©ng cao tr×nh ®é c«ng
nghÖ, m¸y mãc chuyÓn dÞch nÒn kinh tÕ, ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong níc theo c¶
chiÒu réng vµ chiÒu s©u... Nh vËy, trong ®iÒu kiªn thÞ trêng cha ph¸t triÓn hoµn
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
thiÖn th× hiÖn t¹i còng nh thêi gian tíi tÝn dông trung, dµi h¹n cña NHTM vÉn
®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong giai ®o¹n ®Çu thùc hiªn c«ng nhiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i
ho¸.
5.2. TÝn dông trung, dµi h¹n gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ b¶n nÒn kinh tÕ .
TÝn dông trung, dµi h¹n th«ng qua huy ®éng vµ cho vay theo dù ¸n cã ®Þnh
híng, cã vai trß rÊt lín trong viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo híng c«ng nhiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµm cho nÒn kinh tÕ t¨ng trëng m¹nh ®¹t hiÖu qu¶ cao, t¹o c«ng ¨n
viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, lµm cho thu nhËp cña hä t¨ng lªn. Tõ ®ã ng©n hµng
më réng ®îc qui m« thÞ trêng tÝn dông c¶ “®Çu vµo” vµ “®Çu ra” gi¶m ®îc rñi ro
trong kinh doanh ®Ó ng©n hµng ngµy cang ph¸t triÓn tiÕn lªn.
5.2 TÝn dông trung, dµi h¹n t¹o ®iÒu kiÖn cho tÝn dông ng¾n h¹n ph¸t triÓn.
ThËt vËy, nguån vèn trung, dµi h¹n sÏ ®îc c¸c doanh nghiÖp ®Çu t vµo
m¸y mãc thiÕt bÞ, x©y dùng c¬ b¶n dÉn tíi s¶n xuÊt kinh doanh ®îc kÝch thÝch
ph¸t triÓn. Khi ®ã doanh nghiÖp sÏ cÇn nhiÒu vèn lu ®éng h¬n ®Ó tiÕn hµnh s¶n
xuÊt kinh doanh vµ ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ tÝn dông trung, dµi h¹n ®· t¹o ®iÒu kiÖn
cho tÝn dông ng¾n h¹n ph¸t triÓn.
5.4 TÝn dông trung, dµi h¹n cung øng vèn cho c¸c doanh nghiÖp cã tiÒm n¨ng
®Ó më réng ph¸t triÓn.
TÝn dông trung, dµi h¹n cung øng vèn gióp c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn
tiÒm n¨ng më réng s¶n xuÊt kinh doanh n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ vµo viÖc sö
dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp. V× ng©n hµng kh«ng cho vay ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ vµ dù ¸n kÐm tÝnh kh¶ thi nªn b¾t buéc ngêi vay
ph¶i n¨ng ®éng s¸ng t¹o, n©ng cao chÊt lîng ®i ®«i víi h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó
®øng v÷ng trong c¹nh tranh. Ngêi vay sÏ ph¶i sö dông vèn cña ng©n hµng mét
c¸ch tiÕt kiÖm nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó cã tr¶ nî vay ng©n hµng vµ t¸i s¶n xuÊt më
réng. Ngoµi ra tÝn dông trung, dµi h¹n cßn ®ãng vai trß mét trong nh÷ng yÕu tè
n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh gãp phÇn kh¼ng ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù
¸n. Khi ng©n hµng quyÕt ®Þnh tham gia vèn ®Çu t cã nghÜa lµ nh÷ng dù ¸n ®ã ®îc
ng©n hµng t×m hiÓu, nghiªn cøu kÜ. §iÒu nµy buéc c¸c nhµ ®Çu t lËp dù ¸n ph¶i
hÕt søc thËn träng c©n nh¾c khi ®a ra c¸c d÷ kiÖn, sè liÖu, luËn cø... ®Ó thuyÕt
phôc ng©n hµng cho vay. V× vËy, ngay tõ khi lËp dù ¸n tiÒn kh¶ thi, ng©n hµng ®·
®ãng vai trß lµ mét nhµ t vÊn quan träng gióp ®ì doanh nghiÖp.
Khi dù ¸n thµnh c«ng sÏ t¹o nªn kh«ng gian ®Çu t réng lín, cã søc hÊp
dÉn c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng,
thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, lµm t¨ng thu nhËp cña doanh nghiÖp, lµm t¨ng
nguån thu ng©n s¸ch th«ng qua thuÕ, lµm s«i ®éng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cïng
ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. B¶n th©n ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn
më réng thÞ trêng vèn ng¾n h¹n bëi vÝ c¸c dù ¸n ®Çu t sÏ kh«ng thùc hiÖn ®îc vµ
trë nªn v« nghÜa khi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ ®îc ®Çu t kh«ng ho¹t ®éng hoÆc ho¹t
®éng cÇm chõng ®Ó mua b¸n nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn ta thÊy, tÝn dông trung, dµi h¹n cã vai trß rÊt lín
®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ ®èi víi x· héi. NÕu thiÕu nã sÏ g©y ra bÊt
lîi, khã kh¨n cho viÖc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc còng nh ®êi sèng
nh©n d©n.
6.
C¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tÝn dông trung, dµi h¹n t¹i NHTM .
6.1 L·i suÊt cho vay.
L·i suÊt cho vay biÓu hiÖn gi¸ c¶ kho¶n tiÒn mµ ngêi cho vay ®ßi hái khi
t¹m thêi trao quyÒn sö dông kho¶n tiÒn cña m×nh cho ngêi kh¸c. Ngêi ®i vay coi
l·i suÊt nh lµ chi phÝ cho nhu cÇu sö dông tiÒn t¹m thêi cña ngêi kh¸c v× b¶n th©n
l·i suÊt chøa ®ùng mét m©u thuÉn : ngêi cho vay muèn l·i cao trong khi ngêi ®i
vay muèn l·i thÊp. Do ®ã, còng nh gi¸ c¶ cña mäi hµng ho¸ kh¸c, l·i suÊt chñ
yÕu dîc x¸c ®Þnh bëi cung cÇu vÒ vèn. Bªn c¹nh ®ã, l·i suÊt cßn phô thuéc vµo
møc ®é rñi ro, sè lîng ,thêi han vèn vay vµ t×nh h×nh kinh tÕ.
Do ®Æc ®iÓm cña nh÷ng kho¶n vay trung, dµi h¹n lµ thêi gian vay vèn dµi
nªn chøa ®ùng nhiÒu rñi ro h¬n nh÷ng kho¶n vay ng¾n h¹n. V× thÕ ®Ó gi¶m rñi ro
vÒ thay ®æi l·i suÊt cho c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng ®èi víi nh÷ng mãn vay dµi
h¹n thêng ¸p dông l·i suÊt th¶ næi.
ë ViÖt Nam møc l·i suÊt cßn phô thuéc vµo l·i suÊt trÇn do NHT¦ quy
®Þnh, l·i suÊt trÇn ®îc Ên ®Þnh theo k× ¹n 3 th¸ng vµ c¸c NHTM sÏ c¨n cø vµo ®ã
®Ó ®iÒu chØnh l·i suÊt cho vay phï hîp sao cho võa duy tr× ho¹t ®éng võa c¹nh
tranh ®îc víi NHTM kh¸c.
6.2 H¹n møc tÝn dông.
Lîng vèn mµ NHTM cã thÓ chÊp nhËn cho kh¸ch hµng cña m×nh vay cßn
phô thuéc vµo h¹n møc tÝn dông mµ NHTM ph©n bæ vµ giíi h¹n cho vay ®èi víi
mçi kh¸ch hµng.
Theo qui ®Þnh trong ph¸p luËt ng©n hµng, NHTM kh«ng ®îc phÐp cho vay
®èi víi mét kh¸ch hµng vît qu¸ 10% vèn tù cã vµ quü dù tr÷, tæng sè vèn cho
vay 10 kh¸ch hµng lín nhÊt kh«ng vît qu¸ 30% tæng d nî cho vay. Trong thùc tÕ,
tØ lÖ nµy lµ thÊp so víi nhu cÇu vèn vay cña mét sè doanh nghiÖp nhµ níc vµ c¸c
tæng C«ng ty lín v× vèn tù cã cña c¸c NHTM kh«ng lín. §Ó kh¾c phôc ®îc ®iÒu
nµy luËt ng©n hµng ®· quy ®inh l¹i lµ : Tæng dù nî cho vay ®èi víi kh¸ch hµng
kh«ng vît qu¸ 15% vèn tù cã cña mét sè tæ chøc tÝn dông trõ ®i c¸c kho¶n cho
vay tõ c¸c nguån uû th¸c cña ChÝnh Phñ, tæ chøc vµ c¸ nh©n hoÆc trêng hîp
kh¸ch hµng vay lµ tæ chøc tÝn dông kh¸c, trêng hîp ®Æc biÖt NHTM cã thÓ quy
®Þnh tæng d nî cho vay tèi ®a ®èi víi mét kh¸ch hµng kh«ng vît qu¸ møc quy
®Þnh nµy trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh.
6.3 ThÕ chÊp kho¶n cho vay.
ThÕ chÊp tµi s¶n vay vèn ng©n hµng lµ viÖc bªn vay vèn dïng tµi s¶n thuéc
së h÷u cña m×nh ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî ®èi víi bªn vay.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Do ®Æc ®iÓm cho vay trung, dµi h¹n lµ thêi gian vay vèn l©u v× vËy yªu cÇu
®Çu tiªn ®èi víi tµi s¶n thÕ chÊp lµ tuæi thä cña tµi s¶n ph¶i lín h¬n thêi gian vay
vèn. Yªu cÇu thø hai ®èi víi tµi s¶n thÕ chÊp lµ ph¶i cã kh¶ n¨ng chuyÓn nhîng
mua b¸n dÔ dµng. Ng©n hµng c¨n cø vµo tµi s¶n ®Ó x¸c ®Þnh sè tiÒn cho vay nhng
kh«ng vît qu¸ 70% gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp.
II
ChÊt lîng tÝn dông trung, dµi h¹n vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸.
1. Kh¸i niÖm.
Chóng ta ®Òu biÕt r»ng mét nhiÖm vô quan träng cña ng©n hµng lµ nhËn tiÒn
göi ®Ó cho vay nh»m gãp phÇn thóc ®Èy vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng cuéc ph¸t
triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. TØ träng vÒ doanh sè còng nh vÒ thu nhËp cña nghiÖp
vô tÝn dông thêng chiÕm tØ lÖ kh¸ cao trong b¶ng c©n ®èi cña ng©n hµng. T¹i
nhiÒu ng©n hµng tØ lÖ Êy ®øng hµng thø nhÊt so víi c¸c nghiÖp vô kh¸c. Cã thÓ
nãi r»ng chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng cao hay thÊp ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t
®éng cña ng©n hµng ®ã nh thÕ nµo. Bëi vËy n©ng cao chÊt lîng tÝn dông lµ mèi
quan t©m hµng ®Çu cña mçi ng©n hµng.ChÊt lîng tÝn dông lµ kh¸i niÖm kh¸ réng
vµ ®îc coi lµ sù ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh
tÕ x· héi, ®¶m b¶o sù tåi t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng.
ChÊt lîng tÝn dông trung ,dµi h¹n lµ chÊt lîng cña c¸c mãn vay cã thêi h¹n
trªn 1 n¨m.
Khi nãi ®Õn chÊt lîng tÝn dông vµ vai trß bµ ®ì cña tÝn dông ng©n hµng ®èi
víi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ lµ nãi ®Õn lo¹i h×nh tÝn dông ®óng nghÜa mµ chÊt
lîng cña nã bao giê còng tu©n thñ 3 nguyªn t¾c tÝn dông :
. Vèn vay ph¶i ®îc sö dông ®óng môc ®Ých cã hiÖu qu¶
. Vèn vay ph¶i ®îc ®¶m bo¶ b»ng gi¸ trÞ vËt t hµng ho¸ t¬ng ®¬ng.
. Vèn vay ph¶i ®îc hoµn tr¶ ®ñ c¶ gèc vµ l·i ®óng h¹n cam kÕt.
Do vËy viÖc thanh tra, kiÓm so¸t ph¸t hiÖn vÊn ®Ò n¶y sinh trong tÝn dông
còng tõ viÖc chÊp hµnh, t«n träng c¸c nguyªn t¾c ®ã ®· diÔn ra nh thÕ nµo, ®iÒu
kiÖn tæ chøc ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c ®ã nh thÕ nµo, tõ ®ã cã
thÓ s¬ bé h×nh dung ®îc chÊt lîng tÝn dông. DÜ nhiªn chÊt lîng tÝn dông kh«ng
ph¶i lµ c¸i trõu tîng, m¬ hå mµ chÝnh lµ thÓ hiÖn kÕt qu¶ thùc hiÖn trän vÑn 3
nguyªn t¾c tÝn dông ph¶n ¸nh vµo tèc ®é t¨ng trëng nÒn kinh tÕ vµ ph¸t triÓn x·
héi qua tõng giai ®o¹n.
2
Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao chÊt lîng tÝn dông cña c¸c NHTM .
2.1 N©ng cao chÊt lîng tÝn dông lµ ®ßi hái bøc thiÕt ®èi víi ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ x· héi.
Sinh ra tõ nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, tÝn dông ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ
trong viÖc thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung vèn ®Ó thóc ®Èy tiÕn tr×nh ph¸t
triÓn cña x· héi.
Ngµy nay, cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸, tÝn
dông nãi chung vµ tÝn dông trung, dµi h¹n nãi riªng còng ngµy cµng ph¸t triÓn
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
nh»m cung cÊp thªm c¸c ph¬ng tiÖn giao dÞch ®Ó ®¸p øng nhu cÇu giao dÞch
ngµy cµng t¨ng cña x· héi. Trong ®iÒu kiÖn ®ã chÊt lîng tÝn dông cµng ®îc quan
t©m bëi v× :
+ §¶m b¶o chÊt lîng tÝn dông lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ng©n hµng lµm tèt vai trß
trung t©m thanh to¸n. Khi chÊt lîng tÝn dông ®îc ®¶m b¶o sÏ t¨ng vßng quay vèn
tÝn dông.
+ ChÊt lîng tÝn dông t¹o ®iÒu kiÖn cho ng©n hµng lµm tèt chøc n¨ng trung
gian tÝn dông trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµ cÇu nèi gi÷a tiÕt kiÖm vµ ®Çu t, tÝn
dông gãp phÇn ®iÒu hoµ vèn trong nÒn kinh tÕ, t¨ng cêng chÊt lîng tÝn dông sÏ
gi¶m thiÓu lîng tiÒn thõa trong lu th«ng. §iÒu ®ã kh«ng chØ gi¶i quyÕt mèi quan
hÖ cung cÇu vÒ vèn trong nÒn kinh tÕ mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng ph¹m vi
thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, tõ ®ã tiÕt kiÖm chi phÝ lu th«ng cho x· héi, gãp
phÇn ®iÒu hoµ vµ æn ®Þnh lu th«ng tiÒn tÖ .
+ ChÊt lîng tÝn dông gãp phÇn kiÒm chÕ l¹m ph¸t, æn dÞnh tiÒn tÖ t¨ng trëng kinh tÕ, t¨ng uy tÝn quèc gia. §iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng t¹o tiÒn cña
c¸c NHTM, th«ng qua cho vay chuyÓn kho¶n, thùc hiÖn thanh to¸n kh«ng dïng
tiÒn mÆt, c¸c ng©n hµng cã thÓ më réng tiÒn ghi sæ gÊp nhiÒu lÇn so víi sè tiÒn
thùc cã hoÆc lÝ do nµo ®ã c¸c chñ tµi kho¶n cã kh¶ n¨ng ph¸t hµnh sÐc vµ thanh
to¸n b»ng c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c cho kh¸ch hµng vît qu¸ sè tiÒn thùc tÕ cña hä.
Nh vËy, nghiÖp vô tÝn dông cña NHTM cã quan hÖ chÆt chÏ víi khèi lîng
tiÒn mÆt trong lu th«ng vµ lµ nguyªn nh©n tiÒm Èn cña l¹m ph¸t. §¶m b¶o chÊt lîng tÝn dông sÏ t¹o kh¶ n¨ng gi¶m bít lîng tiÒn thõa trong lu th«ng gãp phÇn
h¹n chÕ l¹m ph¸t, æn ®Þnh tiÒn tÖ, t¨ng uy tÝn quèc gia b»ng viÖc ph¸t huy t¸c
dông cña c¸c s¶n phÈm, dÞch vô trong t¬ng lai cña c¸c c«ng tr×nh ®Çu t.
+ ChÊt lîng tÝn dông gãp phÇn lµnh m¹nh quan hÖ tÝn dông : Ho¹t ®éng tÝn
dông ®îc më réng víi c¸c thñ tôc d¬n gi¶n ho¸, thuËn tiÖn nhng vÉn tu©n thñ c¸c
nguyªn t¾c tÝn dông sÏ gãp phÇn cho vay ®óng c¸c ®èi tîng cÇn thiÕt , gi¶m thiÓu
vµ ®i ®Õn xo¸ bá n¹n ®i vay nÆng l·i chñ yÕu ®ang hoµnh hµnh ë n«ng th«n vµ
c¸c vïng xa x«i hÎo l¸nh.
§Ó cã chÊt lîng tÝn dông, ngoµi næ lùc cña b¶n th©n ng©n hµng, ®ßi hái
nÒn kinh tÕ ph¶i æn ®Þnh vµ cã mét c¬ chÕ phï hîp vÒ chÝnh s¸ch, chÕ ®é, sù phèi
hîp nhÞp nhµng cã hiÖu qu¶ gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp, t¹o m«i trêng thuËn lîi cho
sù ho¹t ®éng cña tÝn dông.
TÝn dông cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nÒn kinh tÕ, x· héi. ThiÕt lËp mét
c¬ chÕ chÝnh s¸ch tÝn dông ®ång bé, cã hiÖu qu¶ sÏ cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi mäi
mÆt cña nÒn kinh tÕ x· héi, ®iÒu ®ã còng thÓ hiÖn chÊt lîng ho¹t ®éng tÝn dông
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
2.2. N©ng cao chÊt lîng tÝn dông quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c
NHTM.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ChÊt lîng tÝn dông lµm t¨ng kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô cña c¸c NHTM do
t¹o thªm nguån vèn tõ viÖc t¨ng ®îc vßng quay vèn tÝn dông vµ thu hót ®îc
nhiÒu kh¸ch hµng bëi c¸c h×nh thøc cña s¶n phÈm, dÞch vô, t¹o ra mét h×nh ¶nh
tèt vÒ biÓu tîng, uy tÝn cña ng©n hµng vµ sù trung thµnh cña kh¸ch hµng.
+ ChÊt lîng tÝn dông lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c s¶n phÈm, dÞch vô
cña ng©n hµng do gi¶m ®îc sù chËm trÔ, gi¶m chi phÝ nghiÖp vô, chi phÝ qu¶n lÝ,
c¸c chi phÝ thiÖt h¹i do kh«ng thu håi ®îc vèn ®· cho vay vµ yªu cÇu kiÓm tra tèi
thiÓu.
+ ChÊt lîng tÝn dông c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh cña ng©n hµng bëi v×
chÊt lîng tÝn dông cho phÐp ng©n hµng cã nh÷ng kh¸ch hµng trung thµnh vµ
nh÷ng kho¶n lîi nhuËn ®Ó bæ sung vèn ®Çu t .
+ ChÊt lîng tÝn dông còng cè mèi quan hÖ x· héi cña ng©n hµng b»ng
nh÷ng ®iÒu kiÖn tèt nhÊt.
Víi nh÷ng u thÕ trªn, viÖc còng cè vµ t¨ng cêng chÊt lîng tÝn dông cña c¸c
NHTM lµ sù cÇn thiÕt kh¸ch quan v× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn l©u dµi cña c¸c
NHTM, vµ còng chÝnh v× vËy, chÊt lîng tÝn dông lu«n lu«n ®ßi hái ph¶i ®îc c¶i
tiÕn.
3.
3.1
C¸c chØ tiªu ®Þnh lîng ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông .
§èi víi ng©n hµng
+ ChØ tiªu lîi nhuËn.
Lîi nhuËn tõ tÝn dông trung, dµi h¹n
ChØ tiªu 1 =
Tæng d nî tÝn dông trung, dµi h¹n
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña tÝn dông trung, dµi h¹n. Mét
kho¶n tÝn dông dï ng¾n hay dµi h¹n kh«ng thÓ xem lµ cã chÊt lîng cao nÕu nã
kh«ng ®em l¹i lîi nhuËn thùc tÕ cho ng©n hµng. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c NHTM
quèc doanh th× chØ tiªu vÒ lîi nhuËn nhiÒu khi kh«ng ph¶i lµ môc tiªu cuèi cïng
mµ lµ ph¶i thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng chÝnh s¸ch Nhµ níc nh»m tao ra hiÖu qu¶ x·
héi.
Lîi nhuËn tõ trung, dµi h¹n
ChØ tiªu 2 =
Tæng lîi nhuËn cho vay
ChØ tiªu nµy cho thÊy râ vÞ trÝ cña trung, dµi h¹n trong ho¹t ®éng cña ng©n
hµng. ChØ tiªu nµy cã thÓ sö dông ®Ó so s¸nh víi d nî trung, dµi h¹n vµ chØ tiªu
sö dông vèn trung, dµi h¹n ®Ó ®a ra kÕt luËn vÒ hiÖu qu¶ cña viÖc cho vay vµ mãn
vay cã thêi h¹n trªn 1 n¨m.
+ ChØ tiªu vßng vay vèn
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Thu nî trung, dµi h¹n
ChØ tiªu 3 =
Tæng d nî trung, dµi h¹n b×nh qu©n
ChØ tiªu nµy cho ta biÕt ng©n hµng thu nî theo kÕ ho¹ch trong hîp ®ång
tÝn dông ®îc bao nhiªu ®Ó cã thÓ l¹i cho vay dù ¸n míi. Vßng quay cµng lín
chøng tá ng©n hµng cµng thu ®îc nhiÒu nî vµ chøng tá r»ng nguån vèn trung,
dµi h¹n mµ ng©n hµng ®Çu t ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.
+ ChØ tiªu nî qu¸ h¹n.
Nî qu¸ h¹n trung, dµi h¹n
ChØ tiªu 4 =
Tæng d nî trung, dµi h¹n
§Õn k× tr¶ nî vµ tr¶ l·i tiÒn vay nÕu bªn vay kh«ng ®ñ tiÒn tr¶ vµ kh«ng ®îc gia h¹n nî th× ng©n hµng sÏ chuyÓn sè nî ®ã sang nî qu¸ h¹n. Nî qu¸ h¹n
kh«ng bao giê lµ ®iÒu mong muèn cña ng©n hµng nhng ®©y kh«ng ph¶i lµ thíc
®o chÝnh x¸c ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng kho¶n vay. Trªn thùc tÕ c¸c ng©n hµng lu«n
cè h¹ ®Õn møc thÊp nhÊt tØ lÖ nî qu¸ h¹n vµ tØ lÖ nî qu¸ h¹n díi 3% ®äc coi lµ
chÊp nhËn ®îc.
Nî qu¸ h¹n khã ®ßi trung, dµi h¹n
ChØ tiªu 5 =
Tæng d nî trung, dµi h¹n
NÕu tØ lÖ nµy cao chøng tá mãn vay cña ng©n hµng cã chÊt lîng thÊp. Nã
cho thÊy ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®· kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ c¸c chØ tiªu kh¸c ®Ó
®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông khi ®ã trë nªn v« nghÜa.
+ ChØ tiªu sö dông vèn.
Sö dông vèn * 100%
ChØ tiªu 6 =
Huy ®éng vèn
ChØ tiªu nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng. ChØ tiªu
nµy cµng lín th× chøng tá ng©n hµng ®· sö dông ®îc nhiÒu nguån huy ®éng ®îc.
Nh×n chung khi ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông ta kh«ng thÓ c¨n cø vµo mét chØ tiªu
cô thÓ mµ ph¶i sö dông tæng hîp mét hÕ thèng c¸c chØ tiªu ®Ó ®a ra chÊt lîng
chÝnh x¸c. ë ®©y muèn ®Ò cËp ®Õn c¸c chØ tiªu ®Þnh lîng kh«ng ph¶i lóc nµo
còng lµ chØ tiªu hµng ®Çu mµ ®«i khi c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh, chØ tiªu vÒ mÆt x·
héi ®îc coi träng h¬n trong mét sè trêng hîp.
3.2 §èi víi doanh nghiÖp .
Doanh nghiÖp lµ ngêi trùc tiÕp qu¶n lÝ, sö dông vèn trung, dµi h¹n. §èi víi
mçi doanh nghiÖp chÊt lîng tÝn dông biÓu hiÖn qua mét sè chØ tiªu :
- Doanh thu t¨ng tõ dù ¸n .
20
.DOC 
72 
121 
127 
