Tài liệu Bộ giáo án vật lý 6 cả năm

NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 PPCT MÔN VẬT LÝ LỚP 6 Cả năm: 35 tiết. Học kì I: 18 tiết - Học kì II: 17 tiết NỘI DUNG Chương CƠ HỌC Bài Bài 1 - Bài 2 1 Bài 3 - Bài 5 3 Bài 6 - Bài 10 5 Bài tËp KiÓm tra 1 1 Bài 11: 2 Bài 12: Bài 13 - Bài 14 Bài tập Kiểm tra học kì I Bài 15 - Bài 16 NHIỆT HỌC SỐ TIẾT 1 2 1 1 2 Bài 18 -> Bài 22 5 Kiểm tra Bài 23: TH 1 Bài 24– Bài 29 6 Bài 30 Kiểm tra HKII 1 1 1 NỘI DUNG TIẾT (Do nhà trường xây dựng) Tiết Đối với các lớp còn lại (lớp: ..............) 1 Đo độ dài 2 Đo thể tích chất lỏng 3 Đo thể tích chất rắn không thấm nước 4 Khối lượng. Đo khối lượng 5 Lực. Hai lực cân bằng 6 Tìm hiểu kết quả tác dụng của lực 7 Trọng lực. Đơn vị lực 8 Lực đàn hồi 9 Lực kế. Phép đo lực. Trọng lượng và khối lượng 10 Bài tËp KiÓm tra 1 tiÕt 11 12 Khối lượng riêng 13 Trọng lượng riêng 14 Thực hành: Xác định khối lượng riêng của sỏi 15 Máy cơ đơn giản 16 Mặt phẳng nghiêng 17 Ôn tập 18 Kiểm tra học kỳ I §ßn bÈy 19 Rßng räc 20 21 Sự nở vì nhiệt của chất rắn 22 Sự nở vì nhiệt của chất lỏng 23 Sự nở vì nhiệt của chất khí 24 Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt 25 Nhiệt kế. Nhiệt giai 26 Kiểm tra 1 tiết 27 Thùc hµnh: Đo nhiÖt ®é (Lấy điểm 15 phút.) 28 Sự nóng chảy và đông đặc 29 Sự nóng chảy và đông đặc (tt) 30 Sự bay hơi và ngưng tụ 31 Sự bay hơi và ngưng tụ (tt) 32 Sự sôi 33 Sự sôi (tt) 34 Ôn tập tổng kết chương II: Nhiệt học 35 Kiểm tra học kỳ II Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... 1 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 TiÕt 1: §o ®é dµi I. MỤC TIÊU: 1. Biết xác định giới hạn đo (GHĐ), độ chia nhỏ nhất (ĐCNN) của dụng cụ đo. 2. Rèn luyện các kỹ năng sau: - Ước lượng độ dài cần đo, chọn dụng cụ đo phù hợp. - Cách đo độ dài một vật, biết đọc, ghi và tính giá trị trung bình các kết quả đo. 3. Chia nhóm thảo luận, rèn luyện tính cẩn thận, ý thức hợp tác làm việc trong nhóm. II. CHUẨN BỊ: a. Cho mỗi nhóm học sinh: Thước kẽ có ĐCNN: 1mm. Thước dây hoặc thước mét ĐCNN: 0,5cm. Chép ra giấy bản H1.1 “Bảng kết quả đo độ dài”. b. Cho cả lớp: Tranh vẽ to một thước kẽ có: - GHĐ: 20cm, ĐCNN: 2mm. - Tranh vẽ to bản H1.1 “Bảng kết quả đo độ dài”. III. Ph¬ng ph¸p: * Thöïc haønh, thí nghieäm + Ñaøm thoaïi gôïi môû * Quan saùt, so saùnh, nhaän xeùt + HS laøm vieäc nhoùm , caù nhaân iv.HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: 1. Ổn định lớp (1phút). 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH HOẠT ĐỘNG 1 (5 phút): Ôn lại và ước I. ĐƠN VỊ ĐO ĐỘ DÀI: lượng độ dài của một số đơn vị đo độ dài. 1. Ôn lại một số đơn vị đo độ dài. - Đơn vị đo độ dài thường dùng là?. Đơn vị đo độ dài hợp pháp của nước việt nam là mét (kí hiệu: m). - Đơn vị đo độ dài thường dùng nhỏ hơn Đơn vị đo độ dài thường dùng nhỏ hơn mét gồm các đơn vị nào?. mét là: - Đềximét (dm) 1m = 10dm. - Centimet (cm) 1m = 100cm. - Milimet (mm) 1m = 1000mm. C1: Học sinh tìm số thích hợp điền vào Đơn vị đo độ dài thường dùng lớn hơn chỗ trống. mét là: Kilomet (km) 1km = 1000m. C2: Cho 4 nhóm học sinh ước lượng độ C1: 1m =10dm ; 1m = 100cm. dài 1 mét, đánh dấu trên mặt bàn, sau đó 1cm = 10mm ; 1km = 1000m. dùng thước kiểm tra lại kết quả. 2. Ước lượng độ dài: GV: “Nhóm nào có sự khác nhau giữa độ C2: Học sinh tiến hành ước lượng bằng dài ước lượng và độ dài. Đo kiểm tra càng mắt rồi đánh dấu trên mặt bàn (độ dài 1m). nhỏ thì nhóm đó có khả năng ước lượng - Dùng thước kiểm tra lại kết quả tốt”. C3: Cho học sinh ước lượng độ dài gang C3: Tất cả học sinh tự ước lượng, tự kiểm tay. tra và đánh giá khả năng ước lượng của GV: Giới thiệu thêm đơn vị đo của ANH: mình. 1 inch = 2,54cm, 1foot = 30,48cm. II. ĐO ĐỘ DÀI. HOẠT ĐỘNG 2 (10phút): Tìm hiểu dụng 1. Tìm hiểu dụng cụ đo độ dài: cụ đo độ dài. Câu trả lời đúng của học sinh. 2 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 Cho học sinh quan sát hình 11 trang 7.SGK và trả lời câu hỏi C4. Treo tranh vẽ của thước đo ghi. Giới hạn đo và độ chia nhỏ nhất . Em hãy xác định GHĐ và ĐCNNvà rút ra kết luận nội dung giá trị GHĐ và ĐCNN của thước cho học sinh thực hành xác định GHĐ và ĐCNN của thước. Yêu cầu học sinh làm bài: C5, C6, C7. C4: Đặt mắt nhìn như thế nào để đọc và ghi kết quả đo? C5: Dùng hình vẽ minh họa 3 trường hợp để thống nhất cách đọc và ghi kết quả đo. HOẠT ĐỘNG 3 (20 phút): Đo độ dài. Dùng bảng kết quả đo độ dài treo trên bảng để hướng dẫn học sinh đo và ghi kết quả vào bảng 1.1 (SGK). C1: Em hãy cho biết độ dài ước lượng và kết quả đo thực tế khác nhau bao nhiêu? C2: Em đã chọn dụng cụ đo nào? Tại sao? Ước lượng gần đúng độ dài cần đo để chọn dụng cụ đo thích hợp. C3: Em đặt thước đo như thế nào? C4: Đặt mắt nhìn như thế nào để đọc và ghi kết quả đo? C5: Dùng hình vẽ minh họa 3 trường hợp để thống nhất cách đọc và ghi kết quả đo. Hướng dẫn học sinh rút ra kết luận. C6: Cho học sinh điền vào chỗ trống. HOẠT ĐỘNG 2: Vận dụng(7’) Hướng dẫn học sinh làm C7, C8 và C9 GV ®¸nh gi¸ c©u tr¶ lêi cña häc sinh vµ cho ®iÓm. 4. Cñng cè 2’ 3 C4: - Thợ mộc: Thước dây, thước cuộn. - Học sinh: Thước kẽ. - Người bán vải: Thước thẳng (m). - Thợ may: Thước dây. - Giới hạn đo của thước là độ dài lớn nhất ghi trên thước đo. - Độ chia nhỏ nhất của thước đo là độ dài giữa hai vạch chia liên tiếp nhỏ nhất trên thước đo. 2. Đo độ dài: Sau khi phân nhóm, học sinh phân công nhau để thực hiện và ghi kết quả vào bảng 1.1 SGK. III. CÁCH ĐO ĐỘ DÀI: (Học sinh thảo luận theo nhóm trả lời các câu hỏi) C1: Học sinh ước lượng và đo thực tế ghi vào vở trung thực. C2: Chọn thước dây để đo chiều dài bàn hóc sẽ chính xác hơn, vì số lần đo ít hơn chọn thước kẻ đo. C3: Đặt thước đo dọc theo độ dài cần đo, vạch số 0 ngang với một đầu của vật. C4: Đặt mắt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật. C5: Nếu đầu cuối của vật không ngang bằng với vạch chia thì đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với vật. C6: Học sinh ghi vào vở. a. Ước lượng độ dài cần đo. b. Chọn thước có GHĐ và có ĐCNN thích hợp. c. Đặt thước dọc theo độ dài cần đo sao cho một đầu của vật ngang bằng với vạch số 0 của thước. d. Đặt mằt nhìn theo hướng vuông góc với cạnh thước ở đầu kia của vật. e. Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật. IV. VËn dông C7: §¸p ¸n: c C8: §¸p ¸n: c C9: §¸p ¸n: a = 7cm b = 7cm c = 7cm NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 Ghi nhớ: - Đơn vị đo độ dài hợp pháp của nhà nước Việt Nam là mét(m). - Yªu cÇu HS t×m hiÓu néi dung phÇn: Cã thÓ em cha biÕt 5. D¨n dß: - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 8.1- 8.4 (SBT). - Khi dùng thước đo, cần biết giới hạn đo và độ chia nhỏ nhất của thước. - Bài tập về nhà: 1.2:2 đến 1.2-6 trong sách bài tập. - Xem trước nội dung bài 2 V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ -------------------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... TiÕt 2: §o thÓ tÝch I. MỤC TIÊU: - Nêu được một số dụng cụ đo thể tích với GHĐ và ĐCNN của chúng. - Xác định được GHĐ, ĐCNN của bình chia độ. - Đo được thể tích của một lượng chất lỏng bằng bình chia độ. II. CHUẨN BỊ: Xô đựng nước - Bình 1 (đầy nước) - Bình 2 (một ít nước). Bình chia độ - Một vài loại ca đong. III. Ph¬ng ph¸p: * Thöïc haønh, thí nghieäm + Ñaøm thoaïi gôïi môû * Quan saùt, so saùnh, nhaän xeùt + HS laøm vieäc nhoùm , caù nhaân iv. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC: 1. æn ®Þnh (1 phút): Lớp trưởng báo cáo sĩ số. 2. KiÓm tra (5 phút): a. Nêu cách đo độ dài? ( Phần ghi nhớ). b. Chữa bài tập. 6A:.......................................................... 6B.................................................................. 6C:................................................................ 3. Bµi míi (35 phút): HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH HOẠT ĐỘNG 1: Ôn lại đơn vị đo thể I. Đơn vị đo thể tích: tích, em hãy cho biết các đơn vị đo thể Đơn vị đo thể tích thường dùng là mét tích ở nước ta. khối (m3) và lít (l) Học sinh trả lời câu hỏi: 1lít = 1dm3; 1ml =1cm3 (1cc) C1: Điền số thích hợp vào chỗ trống. C1: 1m3 = 1.000dm3 =1.000.000cm3 1m3 = 1.000l = 1.000.000ml = 1.000.000cc HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu dụng cụ đo thể II. Đo thể tích chất lỏng: tích chất lỏng. Học sinh trả lời các câu 1. Tìm hiểu dụng cụ đo thể tích: hỏi: C2: Ca đong to: GHĐ: 1(l) và ĐCNN: C2: Quan sát hình 3.1 và cho biết tên dụng 0,5l. cụ đo, GHĐ và ĐCNN của những dụng cụ Ca đong nhỏ: GHĐ và ĐCNN: 0,5 l. trong hình. Can nhựa: GHĐ: 0,5 lít và ĐCNN: 1 lít 4 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 C3: Nếu không có ca đong thì dùng dụng C3: Dùng chai hoặ clọ đã biết sẵn dung cụ nào để đo thể tích chất lỏng. tích như: chai 1 lít; xô: 10 lít. C4: C4: Điền vào chổ trống của câu sau: C5: Loại GHĐ ĐCNN bình Bình a 100 ml 2 ml Bình b 250 ml 50 ml Bình c 300 ml 50 ml C5: Điền vào chỗ trống những câu sau: HOẠT ĐỘNG 3: Tìm hiểu cách đo thể tích chất lỏng. C6: H3.3: Cho biết cách đặt bình chia độ để chính xác. C7: H3.4: Cách đặt mắt cho phép đọc đúng thể tích cần đo? C8: Đọc thể tích đo ở H3.5. Rút ra kết luận. C9: Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống. 2. Tìm hiểu cách đo thể tích chất lỏng: C6: Đặt bình chia độ thẳng đứng. C7: Đặt mắt nhìn ngang mực chất lỏng. C8: a) 70 cm3 b) 50 cm3 c) 40 cm3 C9: Khi đo thể tích chất lỏng bằng bình chia độ cầu: a. Ước lượng thể tích cần đo. b. Chọn bình chia độ có GHĐ và ĐCNN thích hợp. c. Đặt bình chia độ thẳng đứng. d. Đặt mắt nhìn ngang với chiều cao mực chất lỏng trong bình. e. Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với mực chẩt lỏng. 3. Thực hành: Từng nhóm học sinh nhận HOẠT ĐỘNG 4: Thực hành cho các dụng cụ thực hiện và ghi kết quả cụ thể nhóm đo thể tích chất lỏng chứa trong vào bảng 3.1. bình và ghi kết quả vào bảng 3.1 (SGK) 4. Cñng cè: Ghi nhớ: Để đo thể tích chất lỏng có thể dùng bình chia độ, bình tràn. 5. D¨n dß: Xem trước nội dung Bài 4: Đo thể tích vật rắn không thấm nước. Học sinh mang theo: vài hòn sỏi, đinh ốc, dây buộc. BT về nhà: 3.5; 3.6 và 3.7 trong sách bài tập V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ -------------------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... 5 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 TiÕt 3: §o thÓ tÝch vËt r¾n kh«ng thÊm níc I. MỤC TIÊU: 1 - Xác định được thể tích của vật rắn không thấm nước bằng bình chia độ, bình tràn. 2 - Nắm vững các cách đo và trung thực với các kết quả đo được. Nắm vững các cách đo và trung thực với các kết quả đo được. 3 - Hình thành tinh thần hợp tác làm việc theo nhóm. II. CHUẨN BỊ: 1. Cho cả nhóm học sinh: Hòn đá, đinh ốc. Bình chia độ, ca, bình tràn, khay chứa nước. Mỗi nhóm kẻ sẵn Bảng 4.1 “Kết quả đo thể tích vật rắn”. 2. Cho cả lớp: Một xô nước. III. Ph¬ng ph¸p: * Thöïc haønh, thí nghieäm + Ñaøm thoaïi gôïi môû * Quan saùt, so saùnh, nhaän xeùt + HS laøm vieäc nhoùm , caù nhaân iv. HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC: 1 æn ®Þnh (1 phút): Lớp trưởng báo cáo sĩ số. 2 KiÓm tra (5 phút): a. Khi đo thể tích chất lỏng bằng bình chia độ cần phải làm gì? b. Sửa bài tập về nhà. 6A:.......................................................... 6B.................................................................. 6C:................................................................ 3 Bµi míi (35 phút): HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HỌC SINH HOẠT ĐỘNG 1:Tìm hiểu cách đo thể I. Cách đo thể tích của vật rắn không tích của những vật rắn không thấm nước. thấm nước: (15’) 1. Dùng bình chia độ: Đo thể tích của vật rắn trong 2 trường Trường hợp vật bỏ lọt bình chia độ hợp: Chia toàn bộ học sinh thành 2 dãy. - Bỏ vật lọt bình chia độ. - Dãy học sinh làm việc với H4.2 SGK - Không bỏ lọt bình chia độ. - Dãy học sinh làm việc với H4.3 SGK GV treo tranh minh họa H4.2 và H4.3 trên C1:- Đo thể tích nước ban đầu V1 =150 bảng. cm3 C1: Cho học sinh tiến hành đo thể tích của - Thả chìm hòn đá vào bình chia độ, hòn đá bỏ lọt bình chia độ. thể tích dâng lên V2 = 200cm3 Em hãy xác định thể tích của hòn đá. - Thể tích hòn đá: V = V1 – V2 = 200cm3–150cm3 = 50cm3 2. Dùng bình tràn: Trường hợp vật C2: Cho học sinh tiến hành đo thể tích của không bỏ lọt bình chia độ. hòn đá bằng phương pháp bình tràn. C2: Đổ nước đầy bình tràn, thả chìm hòn đá vào bình tràn, hứng nước tràn ra vào bình chứa. Đo thể tích nước tràn ra bằng 6 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 bình chia độ, đó là thể tích hòn đá. C3: Rút ra kết luận. C3: Điền từ thích hợp vào chỗ trống: Cho học sinh điền từ thích hợp vào chỗ Thả chìm vật đó vào trong chất lỏng đựng trống trong SGK. trong bình chia độ. Thể tích phần chất lỏng dâng lên bằng thể tích của vật. Khi vật rắn không bỏ lọt bình chia độ thì thả vật đó vào trong bình tràn. Thể tích của phần chất lỏng tràn ra bằng thể tích của vật. HOẠT ĐỘNG 2: Thực hành(15’) 3. Thực hành: Đo thể tích vật rắn. Làm việc theo nhóm, phát dụng cụ thực - Ước lượng thể tích vật rắn (cm3) hành. - Đo thể tích vật và ghi kết quả vào bảng Quan sát các nhóm học sinh thực hành, II Vận dụng điều chỉnh, nhắc nhở học sinh. C4: - Lau khô bát to trước khi sử dụng. Đánh giá quá trình thực hành. - Khi nhấc ca ra, không làm đổ hoặc HOẠT ĐỘNG 3: Vận dụng(5’) sánh nước ra bát. C4: Trả lời câu hỏi SGK. - Đổ hết nước vào bình chia độ, tránh Hướng dẫn học sinh làm C5 và C6. làm nước đổ ra ngoài. 4. Cñng cè (3’ ): Ghi nhớ: Để đo thể tích vật rắn không thấm nước có thể dùng bình chia độ, bình tràn. 5. D¨n dß:(1’ ) Học thuộc phần ghi nhớ và câu trả lời C3 (SGK). - §äc tríc bµi 5: Khèi lù¬ng- §o khèi lîng V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... TiÕt 4 : Khèi lîng§o khèi lîng I. Môc tiªu - Nêu được khối lượng của một vật cho biết lượng chất tạo nên vật. - Đo được khối lượng bằng cân. - Hình thành tinh thần hợp tác làm việc theo nhóm. II. ChuÈn bÞ - Mçi nhãm: 1 c©n r«becvan vµ hép qu¶ c©n, vËt ®Ó c©n. - C¶ líp: Tranh vÏ to c¸c lo¹i c©n (H5.3, H5.4, H5.5 & H5.6 ). III. Ph¬ng ph¸p: * OÂn taäp + Thöïc haønh kieåm chöùng + Ñaøm thoaïi gôïi môû Iv. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1 æn ®Þnh (1 phút): Lớp trưởng báo cáo sĩ số. 2 KiÓm tra (5 phút): Khi đo thể tích vËt r¾n kh«ng thÊm níc bằng bình chia độ cần phải làm gì? 6A:.......................................................... 6B.................................................................. 6C:................................................................ 3 Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV 7 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ khèi lîng vµ ®¬n vÞ khèi lîng (10ph) - Tæ chøc t×m hiÓu gi¸ trÞ ghi trªn mét sè tói ®ùng hµng. Con sè ®ã cho biÕt g×? - Yªu cÇu HS tr¶ lêi C2. - GV cho HS nghiªn cøu, chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong c©u C3, C4 C5 &C6. - Tæ chøc cho HS th¶o luËn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. - GV nhÊn m¹nh: Mäi vËt ®Òu cã khèi lîng vµ khèi lîng cña vËt lµ lîng chÊt chøa trong vËt. - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i ®¬n vÞ ®o khèi lîng. - Yªu cÇu HS ®æi ®¬n vÞ: 1t¹ =.........kg 1g =.........kg 1l¹ng =........g 1t =.........kg 1mg =.........g - Kg lµ g×? (GV th«ng b¸o). - Th«ng b¸o cho HS mét sè ®¬n vÞ ®o khèi lîng kh¸c hay sö dông. I. Khèi lîng- §¬n vÞ khèi lîng 1. Khèi lîng - HS ho¹t ®éng theo nhãm tr¶ lêi c©u C1 C1:397g lµ lîng s÷a chøa trong hép. - HS tr¶ lêi C2, C3, C4, C5, C6 - Th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. C2:500g lµ lîng bét giÆt chøa trong tói C3:(1) 500g C4:(2) 397g C5: Mäi vËt ®Òu cã khèi lîng. C6: Khèi lîng cña mét vËt chØ lîng chÊt chøa trong vËt. 2. §¬n vÞ ®o khèi lîng - HS th¶o luËn ®Ó nhí l¹i ®¬n vÞ ®o khèi lîng: §¬n vÞ hîp ph¸p lµ kil«gam (kg) §¬n vÞ nhá h¬n kg: g, mg, ... §¬n vÞ lín h¬n kg: tÊn, t¹, ... C¸c ®¬n vÞ kh¸c: ounce(aox¬-oz), pound (b):1oz =28,3g 11b =16 oz =453,6g 1 ®ång c©n (1chØ) cã khèi lîng 3,78g 1 l¹ng ta (1lîng) lµ 10 chØ. II.§o khèi lîng 1.T×m hiÓu c©n R«bÐcvan - HS quan s¸t vµ chØ ra c¸c bé phËn cña c©n R«becvan: + ®ßn c©n + ®Üa c©n + Kim c©n + Hép qu¶ c©n + Nóm ®iÒu chØnh kim c©n th¨ng b»ng + V¹ch chia trªn thanh ®ßn - HS t×m hiÓu ®îc GH§ & §CNN cña c©n R«becvan ®Ó tr¶ lêi c©u C8 2. C¸ch dïng c©n R«becvan ®Ó c©n 1vËt C9: (1) ®iÒu chØnh sè 0 (2) vËt ®em c©n (3) qu¶ c©n (4) th¨ng b»ng (5) ®óng gi÷a (6) qu¶ c©n (7) vËt ®em c©n - HS thùc hiÖn phÐp c©n víi hai vËt. 3.C¸c lo¹i c©n kh¸c H5.3: C©n y tÕ H5.4: C©n t¹ H5.5: C©n ®ßn H5.6: C©n ®ång hå III.VËn dông - Tr¶ lêi C13 vµ ghi vµo vë C13: Sè 5T cã nghÜa xe cã khèi lîng 5 trªn 5 tÊn kh«ng ®îc ®i qua cÇu. Ho¹t ®éng 2: §o khèi lîng (20ph) - GV ph¸t c©n R«becvan cho c¸c nhãm. - Tæ chøc cho HS t×m hiÓu c¸c bé phËn, GH§ & §CNN cña c©n r«becvan. - Yªu cÇu HS so s¸nh víi c©n trong H5.2. - Giíi thiÖu cho HS nóm ®iÒu chØnh kim c©n vÒ v¹ch sè 0. - Giíi thiÖu v¹ch chia trªn thanh ®ßn (GH§ cña c©n r«becvan lµ tæng khèi lîng c¸c qu¶ c©n trong hép qu¶ c©n §CNN lµ khèi lîng cña qu¶ c©n nhá nhÊt trong hép qu¶ c©n) -Yªu cÇu HS ®äc SGK ®Ó t×m hiÓu c¸ch c©n vµ t×m tõ thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo chç trèng trong c©u C9 - Yªu cÇu HS thùc hiÖn phÐp c©n: c©n 2 vËt. GV híng dÉn vµ uèn n¾n. -Cho HS t×m hiÓu mét sè c©n kh¸c vµ tr¶ lêi c©u C11. Ho¹t ®éng 3: VËn dông (4ph) - Yªu cÇu HS ho¹t ®éng c¸ nh©n tr¶ lêi c©u C13 vµ th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. - Híng dÉn HS tr¶ lêi C12 ë nhµ. 4. Cñng cè: - Khi c©n cÇn íc lîng khèi lîng vËt cÇn c©n ®Ó chän c©n, ®iÒu nµy cã ý nghÜa g×? - §Ó c©n mét c¸i nhÉn vµng dïng c©n ®ßn cã ®îc kh«ng? - GV cho HS t×m hiÓu môc: Cã thÓ em cha biÕt. 5. D¨n dß: - Häc bµi, tr¶ lêi l¹i c¸c c©u C1 ®Õn C13 (SGK). - Lµm bµi tËp 5.1- 5.5 (SBT). - §äc tríc bµi 6: Lùc- Hai lùc c©n b»ng. V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: 8 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ----------------------------------------------------------------------- Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... TiÕt 5 : Lùc – Hai lùc c©n b»ng I Môc tiªu - Nêu được ví dụ về tác dụng đẩy, kéo của lực. - Nêu được ví dụ về vật đứng yên dưới tác dụng của hai lực cân bằng và chỉ ra được phương, chiều, độ mạnh yếu của hai lực đó. - HS b¾t ®Çu biÕt c¸ch l¾p c¸c bé phËn thÝ nghiÖm sau khi quan s¸t kªnh h×nh. - Cã th¸i ®é nghiªm tóc khi nghiªn cøu hiÖn tîng, rót ra quy luËt. ii ChuÈn bÞ - Mçi nhãm: 1 xe l¨n, 1 lß xo l¸ trßn, 1 lß xo xo¾n dµi 10cm, 1 thanh nam ch©m th¼ng, 1 qu¶ nÆng, 1 gi¸ thÝ nghiÖm, 1 kÑp v¹n n¨ng, 2 khíp nèi. III. Ph¬ng ph¸p: * Ñaøm thoaïi, gôïi môû * quan saùt so saùnh, nhaän xeùt * Hoïc sinh laøm vieäc nhoùm, caù nhaân iv.Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra HS1: Khèi lîng lµ g×? §¬n vÞ? Ch÷a bµi tËp 5.1 (SBT). HS2: Ch÷a bµi tËp 5.3 (SBT). 6A:.......................................................... 6B.................................................................. 6C:................................................................ 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS H§ 1: H×nh thµnh kh¸i niÖm lùc (10’ ) 1. Lùc - Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm: Giíi thiÖu a.ThÝ nghiÖm dông cô, c¸ch l¾p , ph¸t dông cô cho tõng - HS lµm viÖc theo nhãm: nhËn dông cô thÝ nhãm vµ híng dÉn HS quan s¸t hiÖn tîng. nghiÖm, l¾p r¸p, tiÕn hµnh thÝ nghiÖm vµ Tõ ®ã yªu cÇu HS rót ra nhËn xÐt. quan s¸t c¸c hiÖn tîng x¶y ra ®Ó rót ra - Yªu cÇu c¸ nh©n HS ®iÒn tõ thÝch hîp nhËn xÐt (C1,C2,C3). vµo chç trèng trong c©u C4 - Tæ chøc cho HS th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt - C¸ nh©n HS t×m tõ thÝch hîp ®iÒn vµo c©u tr¶ lêi. chç trèng trong c©u C4. - Yªu cÇu HS lÊy thªm VD vÒ t¸c dông lùc - Th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi vµ th«ng b¸o: Trong TiÕng viÖt cã nhiÒu tõ C4: (1) lùc ®Èy (2) lùc Ðp (3) lùc kÐo (4) lùc kÐo ®Ó chØ c¸c lùc: lùc kÐo, lùc ®Èy, lùc n©ng, lùc Ðp, lùc uèn, lùc gi÷, ... nhng ®Òu cã thÓ (5) lùc hót quy vÒ t¸c dông ®Èy vÒ phÝa nµy hay kÐo b. KÕt luËn T¸c dông ®Èy, kÐo cña vËt nµy lªn vËt vÒ phÝa kia. kh¸c gäi lµ lùc - Lùc lµ g× ? Ho¹t ®éng 2: NhËn xÐt vÒ ph¬ng vµ chiÒu 2. Ph¬ng vµ chiÒu cña lùc - HS quan s¸t thÝ nghiÖm, tõ sù chuyÓn cña lùc (8ph) - GV lµm l¹i c¸c thÝ nghiÖm H6.1& H6.2 ®éng cña xe l¨n (ph¬ng, chiÒu) ®Ó nhËn vµ th«ng b¸o cho HS vÒ ph¬ng vµ chiÒu biÕt ph¬ng vµ chiÒu cña lùc t¸c dông lªn xe l¨n. cña lùc do lß xo t¸c dông lªn xe l¨n. - Yªu cÇu x¸c ®Þnh ph¬ng vµ chiÒu cña lùc - C5: Ph¬ng n»m ngang, chiÒu híng vÒ do nam ch©m t¸c dông lªn qu¶ nÆng (C5). phÝa nam ch©m - GV kh¸i qu¸t l¹i (giíi thiÖu c¸c ph¬ng - NhËn xÐt: Mçi lùc ®Òu cã ph¬ng vµ chiÒu x¸c ®Þnh cña lùc: ph¬ng ngang, th¼ng ®øng....). Ho¹t ®«ng 3: Nghiªn cøu hai lùc c©n 3. Hai lùc c©n b»ng - HS quan s¸t h×nh vÏ vµ nªu nh÷ng nhËn b»ng (10ph) 9 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 - Yªu cÇu HS quan s¸t H6.4 vµ híng dÉn HS tr¶ lêi c¸c c©u hái C6, C7: Víi C6: GV nhÊn m¹nh trêng hîp hai ®éi m¹nh ngang nhau th× d©y vÉn ®øng yªn. - Híng dÉn HS chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong c©u C8 - Tæ chøc cho HS th¶o luËn ®Ó hîp thøc ho¸ kiÕn thøc vÒ hai lùc c©n b»ng Ho¹t ®éng 4: VËn dông (5ph) - Yªu cÇu HS nghiªn cøu tr¶ lêi c©u C9. - GV uèn n¾n c©u tr¶ lêi cña HS. xÐt cÇn thiÕt C7: - Ph¬ng däc theo sîi d©y - ChiÒu hai lùc ngîc nhau - C¸ nh©n HS t×m tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong c©u C8 - Th¶o luËn nhãm vÒ c¸c tõ ®· chän ®Ó thèng nhÊt C8: a) (1) c©n b»ng (2) ®øng yªn b) (3) chiÒu c) (4) chiÒu (5) chiÒu 4. VËn dông C9: a) lùc ®Èy b)lùc kÐo 4. Cñng cè: - Lùc lµ g×? ThÕ nµo lµ hai lùc c©n b»ng? - Hai lùc c©n b»ng t¸c dông lªn mét vËt ®ang ®øng yªn th× vËt ®ã sÏ nh thÕ nµo? 5. D¨n dß: - Häc bµi vµ tr¶ lêi l¹i c¸c c©u C1- C10 (SGK). Lµm bµi tËp 6.1- 6.5 (SBT). - §äc tríc bµi 7: T×m hiÓu kÕt qu¶ t¸c dông cña lùc. V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ------------------------------------------------------ Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... TiÕt 6 : T×m hiÓu kÕt qu¶ t¸c dông cña lùc i Môc tiªu - Nªu ®îc vÝ dô vÒ lùc t¸c dông lªn mét vËt lµm biÕn ®æi chuyÓn ®éng cña vËt ®ã. - Nªu ®îc mét sè vÝ dô vÒ lùc t¸c dông lªn mét vËt lµm biÕn d¹ng vËt ®ã. - RÌn kü n¨ng l¾p r¸p thÝ nghiÖm, ph©n tÝch thÝ nghiÖm, hiÖn tîng. - Th¸i ®é nghiªm tóc khi nghiªn cøu hiÖn tîng, xö lý c¸c th«ng tin thu thËp ®îc. ii ChuÈn bÞ - Mçi nhãm: 1 xe l¨n, 1 m¸ng nghiªng, 1 lß xo xo¾n, 1 lß xo l¸ trßn, 1gi¸ TN, 1 hßn bi, 1 qu¶ nÆng, 1 d©y. III. Ph¬ng ph¸p: * Thöïc haønh, thí nghieäm + Ñaøm thoaïi gôïi môû * Quan saùt, so saùnh, nhaän xeùt + HS laøm vieäc nhoùm , caù nhaân iv. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra (15’ I. §Ò bµi 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu nh÷ng hiÖn tîng I. Nh÷ng hiÖn tîng cÇn chó ý quan s¸t khi x¶y ra khi cã lùc t¸c dông(10ph) cã lùc t¸c dông 1. Nh÷ng sù biÕn ®æi cña chuyÓn ®éng - GV híng dÉn HS ®äc môc 1(SGK) ®Ó - HS ®äc SGK ®Ó thu thËp th«ng tin vµ tr¶ thu thËp th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u hái sau: lêi c¸c c©u hái GV yªu cÇu + Sù biÕn ®æi cña chuyÓn ®éng cã nh÷ng + Sù biÕn ®æi cña chuyÓn ®éng cã 5 d¹ng d¹ng nµo? + HS nªu ®îc: Tèc ®é (vËn tèc) cña vËt ngµy + HiÓu thÕ nµo lµ vËt “chuyÓn ®éng cµng lín hoÆc cµng nhá. nhanh lªn” vµ “vËt chuyÓn ®éng chËm - HS t×m vÝ dô minh ho¹ (tr¶ lêi C1) l¹i” ? C1: Xe ®¹p ®ang ®i bÞ h·m phanh lµm xe -Yªu cÇu HS t×m vÝ dô minh ho¹ nh÷ng dõng l¹i - Xe m¸y ®ang ch¹y bçng ®îc t¨ng sù biÕn ®æi chuyÓn ®éng ga, xe ch¹y nhanh lªn, ... 10 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 - Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u hái: ThÕ nµo lµ sù biÕn d¹ng? - Yªu cÇu HS t×m vÝ dô minh ho¹ vÒ sù biÕn d¹ng vµ tr¶ lêi c©u hái ë ®Çu bµi. - Yªu cÇu HS lÊy vÝ dô kh¸c. Ho¹t ®éng 2:Nghiªn cøu nh÷ng kÕt qu¶ t¸c dông cña lùc(18ph) - Yªu cÇu HS quan s¸t H7.1; H7.2 vµ híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm (C3- C6). - Ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm HS. - Híng dÉn HS quan s¸t hiÖn tîng vµ. nhËn xÐt ( §Þnh híng cho HS ®îc sù biÕn ®æi cña chuyÓn hoÆc sù biÕn d¹ng cña vËt b»ng c¸c c©u hái: Khi bu«ng tay kh«ng gi÷ xe th× hiÖn tîng g× x¶y ra víi xe l¨n? .... (C3) - Tõ th«ng tin thu ®îc tõ thÝ nghiÖm, yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn b»ng c¸ch chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong c©u C7; C8. - Tæ chøc cho HS th¶o luËn nhãm ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. Ho¹t ®éng 3: VËn dông (10ph) - Yªu cÇu HS nªu vÝ dô vÒ lùc t¸c dông lªn vËt lµm vËt biÕn ®æi chuyÓn ®éng hoÆc lµm vËt bÞ biÕn d¹ng vµ ®ång thêi c¶ hai kÕt qu¶ nµy. 2. Nh÷ng sù biÕn d¹ng - Sù biÕn d¹ng lµ nh÷ng sù thay ®æi h×nh d¹ng cña mét vËt. - C1: Ngêi ®ang gi¬ng cung lµm c¸nh cung vµ d©y cung bÞ biÕn d¹ng. II. Nh÷ng kÕt qu¶ t¸c dông cña lùc 1. ThÝ nghiÖm - HS quan s¸t h×nh vÏ vµ n¾m ®îc c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - NhËn dông cô, ho¹t ®éng theo nhãm lµm 4 thÝ nghiÖm (C3- C6). Quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra trong tõng thÝ nghiÖm ®Ó rót ra nhËn xÐt. - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cña GV. 2. KÕt luËn - C¸ nh©n HS chän tõ thÝch hîp ®Ó ®iÒn vµo chç trèng trong c©u C7; C8. - Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi C7: a) (1) biÕn ®æi chuyÓn ®éng b) (2) biÕn ®æi chuyÓn ®éng c) (3) biÕn ®æi chuyÓn ®éng d) (4) biÕn d¹ng C8: (1) biÕn d¹ng (2) biÕn ®æi chuyÕn ®éng III. VËn dông - HS tr¶ lêi c¸c c©u C9; C10 & C11. - Th¶o luËn chung c¶ líp. 4. Cñng cè – d¨n dß: - ThÕ nµo lµ sù biÕn ®æi cña chuyÓn ®éng ? ThÕ nµo lµ sù biÕn d¹ng ? - T¸c dông cña lùc cã thÓ g©y ra nh÷ng kÕt qu¶ nµo? 5. D¨n dß: - Tr¶ lêi l¹i c¸c c©u C1 ®Õn C11 vµ häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 7.1- 7.5 (SBT). §äc tríc bµi 8: Träng lùc- §¬n vÞ lùc. V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ----------------------------------------------------------------------------- Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... TiÕt 7: Träng lùc - §¬n vÞ lùc i. Môc tiªu - HiÓu ®îc träng lùc (träng lîng) lµ g×. Nªu ®îc ph¬ng vµ chiÒu cña träng lùc. - N¾m ®îc ®¬n vÞ ®o cêng ®é lùc lµ Niut¬n (N). - BiÕt vËn dông kiÕn thøc thu thËp ®îc vµo thùc tÕ vµ kÜ thuËt: Sö dông d©y däi ®Ó x¸c ®Þnh ph¬ng th¼ng ®øng. - Cã ý thøc vËn dông kiÕn thøc vµo cuéc sèng. ii. ChuÈn bÞ - Mçi nhãm: 1 gi¸ thÝ nghiÖm, 1 d©y däi, 1 qu¶ nÆng, 1 lß xo, 1 khay níc, 1 ªke. III. Ph¬ng ph¸p: * Thöïc haønh, thí nghieäm + Ñaøm thoaïi gôïi môû * Quan saùt, so saùnh, nhaän xeùt + HS laøm vieäc nhoùm , caù nhaân iv. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1. Tæ chøc 11 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 2. KiÓm tra HS1:Khi cã lùc t¸c dông cã thÓ g©y ra nh÷ng kÕt qu¶ nµo? Ch÷a bµi tËp 7.2 (SBT). HS2: Ch÷a bµi tËp 7.5 (SBT)- HS kh¸. 6A:.......................................................... 6B.................................................................. 6C:................................................................ 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: Ph¸t hiÖn sù tån t¹i cña 1. Träng lùc lµ g× ? träng lùc (15ph) a. ThÝ nghiÖm - Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm,quan s¸t - HS nhËn dông cô, tiÕn hµnh 2 thÝ nghiÖm, vµ nhËn xÐt hiÖn tîng x¶y ra. quan s¸t vµ nhËn xÐt hiÖn tîng x¶y ra ®Ó tr¶ + ThÝ nghiÖm a: Chó ý quan s¸t ®é dµi lêi c©u hái cña GV vµ tr¶ lêi c©u C1, C2 cña lß xo tríc vµ sau khi treo qu¶ nÆng (Ph©n tÝch ®îc ph¬ng vµ chiÒu cña lùc t¸c HiÖn tîng g× x¶y ra khi treo qu¶ nÆng vµo dông lªn vËt). mét ®Çu cña lß xo? C1: Lùc mµ lß xo t¸c dông vµo qu¶ nÆng cã Yªu cÇu HS ph©n tÝch lùc t¸c dông lªn ph¬ng däc theo lß xo,chiÒu híng lªn trªn. qu¶ nÆng (C1). Qu¶ nÆng vÉn ®øng yªn chøng tá cã mét + ThÝ nghiÖm b: Híng dÉn cho HS th¶o lùc n÷a t¸c dông lªn qu¶ nÆng c©n b»ng víi luËn ®Ó thÊy ®îc sù biÕn ®æi chuyÓn ®éng lùc mµ lß xo t¸c dông. cña viªn phÊn khi b¾t ®Çu r¬i vµ nhËn ra C2: Viªn phÊn r¬i nhanh dÇn chøng tá cã lùc ®· g©y ra sù biÕn ®æi ®ã. lùc t¸c dông lªn viªn phÊn. Lùc nµy cã ph- Yªu cÇu HS chän tõ thÝch hîp trong ¬ng th¼ng ®øng, chiÒu híng xuèng díi. khung ®iÒn vµo chç trèng trong c©u C3. C3: (1) c©n b»ng (2) tr¸i ®Êt - Tæ chøc cho HS th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt (3) biÕn ®æi (4) tr¸i ®Êt c©u tr¶ lêi vµ hîp thøc ho¸ c¸c kÕt luËn. b. KÕt luËn - Träng lùc lµ lùc hót cña tr¸i ®Êt t¸c dông lªn vËt. - Träng lùc t¸c dông lªn mét vËt lµ träng - Träng lùc lµ g×? lîng cña vËt ®ã. Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ ph¬ng vµ chiÒu 2. Ph¬ng vµ chiÒu cña träng lùc a. Ph¬ng vµ chiÒu cña träng lùc cña träng lùc(10ph) - Híng dÉn HS quan s¸t vµ n¾m ®îc - HS n¾m ®îc th«ng tin vÒ d©y däi vµ ph¬ng th¼ng ®øng. th«ng tin vÒ d©y däi . - Qu¶ nÆng treo vµo d©y däi chÞu t¸c dông - HS tr¶ lêi c¸c c©u hái GV yªu cÇu: Qu¶ cña nh÷ng lùc nµo? Cã ph¬ng vµ chiÒu nÆng chÞu t¸c dông cña 2 lùc c©n b»ng: träng lùc vµ lùc kÐo cña sîi d©y. nh thÕ nµo? C4: (1) c©n b»ng (2) d©y däi - T¹i sao qu¶ nÆng ®øng yªn ? (4) tõ trªn xuèng díi - Tæ chøc cho th¶o luËn hoµn thiÖn c©u (3) th¼ng ®øng b. KÕt luËn C4. - Träng lùc cã ph¬ng vµ chiÒu nh thÕ nµo? C5: Träng lùc cã ph¬ng th¼ng døng vµ cã chiÒu tõ trªn xuèng (Hoµn thiÖn c©u C5) 3. §¬n vÞ lùc Ho¹t ®éng 3:T×m hiÓu vÒ ®¬n vÞ lùc (8’) - Híng dÉn HS ®äc vµ thu thËp th«ng tin. - §¬n vÞ ®o ®é m¹nh (cêng ®é) lùc lµ - Mét vËt cã khèi lîng 1kg th× cã träng l- Niut¬n.(KÝ hiÖu : N ) - Träng lîng cña qu¶ c©n 100g lµ 1N îng lµ bao nhiªu? - Th«ng b¸o: Trªn thùc tÕ träng lîng cña 4. VËn dông - HS lµm thÝ nghiÖm c©u C6 vµ rót ra kÕt qu¶ c©n 100g chØ lµ 0,98 N luËn: Ph¬ng th¼ng ®øng vu«ng gãc víi Ho¹t ®éng 4 : VËn dông (7ph) - Híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi ph¬ng n»m ngang. c©u C6. (Yªu cÇu HS tù ®a ra ph¬ng ¸n thùc hiÖn). 4. Cñng cè: 12 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 - Träng lùc lµ g×? Ph¬ng vµ chiÒu cña träng lùc? Cêng ®é cña träng lùc gäi lµ g× ? - §¬n vÞ cña lùc? Mét vËt cã khèi lîng 5kg th× cã träng lîng lµ bao nhiªu? 5. D¨n dß: - Yªu cÇu HS t×m hiÓu néi dung phÇn: Cã thÓ em cha biÕt -Häc bµi vµ lµm bµi tËp 8.1- 8.4 (SBT). V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... i. Môc tiªu TiÕt 8 : Lùc ®µn håi - Nhận biết được lực đàn hồi là lực của vật bị biến dạng tác dụng lên vật làm nó biến dạng. - So sánh được độ mạnh, yếu của lực đàn hồi dựa vào lực tác dụng làm biến dạng nhiều hay ít. - L¾p thÝ nghiÖm qua kªnh h×nh vµ nghiªn cøu hiÖn tîng ®Ó rót ra quy luËt vÒ sù biÕn d¹ng vµ lùc ®µn håi. - Cã ý thøc t×m tßi quy luËt vËt lý qua c¸c hiÖn tîng tù nhiªn. ii. ChuÈn bÞ - Mçi nhãm: 1 gi¸ thÝ nghiÖm, 1 lß xo, 1 thíc kÎ cã chia ®é ®Õn mm, 1 hép qu¶ nÆng 4 qu¶ (mçi qu¶ 50g). - C¶ líp: b¶ng phô kÎ s½n b¶ng 9.1. III. Ph¬ng ph¸p: * Thöïc haønh, thí nghieäm + Ñaøm thoaïi gôïi môû * Quan saùt, so saùnh, nhaän xeùt + HS laøm vieäc nhoùm , caù nhaân iv. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: H×nh thµnh kh¸i niÖm I. BiÕn d¹ng ®µn håi. §é biÕn d¹ng ®é biÕn d¹ng vµ ®é biÕn d¹ng ®µn 1. BiÕn d¹ng cña mét lß xo håi(28’) a. ThÝ nghiÖm -Sù biÕn d¹ng cña lß xo cã ®Æc ®iÓm - HS nghiªn cøu tµi liÖu ®Ó n¾m ®îc c¸ch tiÕn g×? hµnh thÝ nghiÖm. - Nhãm HS nhËn dông cô vµ l¾p r¸p thÝ - Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin phÇn thÝ nghiÖm theo sù híng dÉn cña GV. nghiÖm (SGK) vµ n¾m ®îc c¸ch lµm. - §o chiÒu ®µ tù nhiªn cña lß xo l o vµ ghi kÕt - Ph¸t dông cô vµ híng dÉn HS l¾p thÝ qu¶ vµo cét 3 b¶ng 9.1. nghiÖm theo nhãm. - §o chiÒu dµi cña lß xo khi mãc 1; 2; 3 qu¶ - Híng dÉn HS ®o ®¹c vµ ghi kÕt qu¶ nÆng vµ ghi kÕt qu¶ vµo cét 3 b¶ng 9.1 vµo b¶ng 9.1 (Híng dÉn tØ mØ c¸ch ®o - TÝnh P1, P2, P3 vµ ghi vµo cét 2 b¶ng 9.1. chiÒu dµi cña lß xo). - §o chiÒu dµi cña lß xo khi bá lÇn lît c¸c qu¶ - GV theo dâi c¸c bíc tiÕn hµnh cña nÆng råi so s¸nh víi chiÒu dµi cña lß xo khi HS. mãc lÇn lît c¸c qu¶ nÆng. b. KÕt luËn - Yªu cÇu HS ®o chiÒu dµi cña lß xo C1: (1) d·n ra (2) t¨ng lªn (3) b»ng khi lÇn lît bá c¸c qu¶ nÆng råi so s¸nh - NhËn xÐt: Khi lùc th«i kh«ng t¸c dông lªn 13 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 víi chiÒu dµi cña lß xo khi treo lÇn lît c¸c qu¶ nÆng vµo. - Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm yªu cÇu HS hoµn thiÖn c©u C1. lß xo th× chiÒu dµi cña nã trë l¹i b»ng chiÒu dµi tù nhiªn. BiÕn d¹ng ®ã gäi lµ biÕn d¹ng ®µn håi. Lß xo cã tÝnh chÊt ®µn håi 2. §é biÕn d¹ng cña lß xo - §é biÕn d¹ng cña lß xo lµ hiÖu gi÷a chiÒu dµi khi biÕn d¹ng víi chiÒu dµi tù nhiªn cña lß xo: l- l0. - HS tr¶ lêi c©u hái C2 vµ ghi kÕt qu¶ vµo cét 4 b¶ng 9.1. II. Lùc ®µn håi vµ ®Æc ®iÓm cña nã 1. Lùc ®µn håi - Lùc mµ lß xo khi biÕn d¹ng t¸c dông vµo qu¶ nÆng gäi lµ lùc ®µn håi. - HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u C3 C3: Cêng ®é cña lùc ®µn håi cña lß xo b»ng träng lîng cña qu¶ nÆng. 2. §Æc ®iÓm cña lùc ®µn håi - HS t×m ph¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng cho c©u C4 C4: C. §é biÕn d¹ng t¨ng th× lùc ®µn håi t¨ng. III. VËn dông - HS tr¶ lêi c©u C5, C6 vµ th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi C5: (1) t¨ng gÊp ®«i (2) t¨ng gÊp ba C6: Mét sîi d©y cao su vµ mét lß xo ®Òu lµ vËt cã tÝnh chÊt ®µn håi. - BiÕn d¹ng cña lß xo cã tÝnh chÊt g×? - Lß xo lµ vËt cã tÝnh chÊt g×? - §é biÕn d¹ng cña lß xo ®îc x¸c ®Þnh nh thÕ nµo? - Yªu cÇu HS tÝnh ®é biÕn d¹ng cña lß xo khi treo 1, 2, 3 qu¶ nÆng råi ghi kÕt qu¶ vµo cét 4 b¶ng 9.1. Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kh¸i niÖm vÒ lùc ®µn håi vµ ®Æc ®iÓm cña lùc ®µn håi (7ph) - GV híng dÉn ®äc th«ng tin môc 1 vµ yªu cÇu tr¶ lêi c©u hái: Lùc ®µn håi lµ g× - Tæ chøc cho HS th¶o luËn c©u hái C3. - Lùc ®µn hßi cã ®Æc ®iÓm g× ? - Yªu cÇu HS lùa chän ph¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng cho c©u C4 Gîi ý: Träng lîng cña vËt treo vµo lß xo t¨ng th× ®é biÕn d¹ng t¨ng mµ träng lîng t¨ng th× cêng ®é cña lùc ®µn håi t¨ng. Ho¹t ®éng 3: VËn dông (5ph) - Yªu cÇu HS tr¶ lêi vµ th¶o luËn c©u C5, C6. 4. Cñng cè – d¨n dß: - ThÕ nµo lµ biÕn d¹ng ®µn håi? Lùc ®µn håi xuÊt hiÖn khi nµo? Lùc ®µn håi cã ®Æc ®iÓm g×? 5. D¨n dß: - Lµm bµi tËp 9.1- 9.4 (SBT). - §äc tríc bµi 10: Lùc kÕ- PhÐp ®o lùc. Träng lîng vµ khèi lîng. V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... TiÕt 9 : Lùc kÕ - PhÐp ®o lùc. Träng lîng vµ khèi lîng i. Môc tiªu - NhËn biÕt ®îc cÊu t¹o cña lùc kÕ, GH§ & §CNN cña lùc kÕ. Sö dông ®îc c«ng thøc liªn hÖ gi÷a träng lîng vµ khèi lîng cña mét vËt ®Ó tÝnh träng lîng cña vËt khi biÕt khèi lîng vµ ngîc l¹i. - BiÕt t×m hiÓu cÊu t¹o cña dông cô ®o vµ biÕt c¸ch sö dông lùc kÕ ®Ó ®o lùc. - RÌn tÝnh s¸ng t¹o vµ cÈn thËn. ii. ChuÈn bÞ - Mçi nhãm: 2 lùc kÕ lß xo, 1 sîi d©y m¶nh. 14 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 - C¶ líp: 1 cung tªn, 1 xe l¨n. III. Ph¬ng ph¸p: * Thöïc haønh, thí nghieäm + Ñaøm thoaïi gôïi môû * Quan saùt, so saùnh, nhaän xeùt + HS laøm vieäc nhoùm , caù nhaân iv. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra HS1: ThÕ nµo lµ lùc ®µn håi? Lùc ®µn håi cã ph¬ng vµ chiÒu nh thÕ nµo? HS2: Lùc ®µn håi phô thuéc vµo yÕu tè nµo? Chøng minh? 6A:.......................................................... 6B.................................................................. 6C:............................................................... 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng1: T×m hiÓu lùc kÕ (10ph) 1. T×m hiÓu lùc kÕ - GV giíi thiÖu lùc kÕ lµ dông cô dïng ®Ó a. Lùc kÕ lµ g×? ®o lùc hoÆc yªu cÇu HS ®äc th«ng tin - Lùc kÕ lµ dông cô dïng ®Ó ®o lùc (lùc trong SGK vµ cho biÕt dông cô dung ®Ó ®o kÐo, lùc ®Èy). - Lùc kÕ thêng dïng lµ lùc kÕ lß xo. lùc. - Ph¸t lùc kÕ cho c¸c nhãm yªu cÇu HS b.M« t¶ mét lùc kÕ lß xo ®¬n gi¶n - HS ho¹t ®éng theo nhãm, quan s¸t vµ t×m hiÓu cÊu t¹o cña lùc kÕ. - Nªu cÊu t¹o cña lùc kÕ? (yªu cÇu HS chØ nªu ®îc cÊu t¹o cña lùc kÕ lß xo. vµo lùc kÕ). - Tæ chøc cho HS th¶o luËn,hîp thøc ho¸ - Tr¶ lêi vµ th¶o luËn thèng nhÊt c©u C1 C1: (1) lß xo (2) kim chØ thÞ c©u tr¶ lêi cho c©u C1. (3) b¶ng chia ®é - Cho biÕt giíi h¹n ®o vµ ®é chia nhá nhÊt - HS t×m hiÓu ®Ó tr¶ lêi c©u C2. cña lùc kÕ cña nhãm em? - GV kiÓm tra l¹i c¸c c©u tr¶ lêi cña HS (GV ®a ra mét sè lùc kÕ cã GH§ kh¸c 2. §o mét lùc b»ng lùc kÕ a. C¸ch ®o lùc nhau). Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu c¸ch ®o lùc b»ng - HS t×m hiÓu c¸ch sö dông lùc kÕ b»ng c¸ch chän tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng lùc kÕ (10ph) - Híng dÉn HS tr¶ lêi c©u C3: t×m hiÓu trong c©u C3 vµ c¸ch cÇm lùc kÕ (C5) (2) lùc cÇn ®o c¸ch ®o lùc b»ng lùc kÕ vµ c¸ch cÇm lùc C3: (1) v¹ch 0 (3) ph¬ng kÕ (C5). C5: Khi ®o träng lîng ph¶i cÇm lùc kÕ sao cho lß xo cña lùc kÕ n»m th¼ng ®øng. - GV chèt l¹i c¸ch cÇm lùc kÕ trong mçi b. Thùc hµnh ®o lùc trêng hîp: ®o lùc kÐo cã ph¬ng n»m - HS tiÕn hµnh ®o träng lîng cña quyÓn s¸ch vµ mét sè vËt kh¸c råi so s¸nh kÕt ngang, ®o lùc kÐo xuèng, ®o träng lîng. qu¶ gi÷a c¸c nhãm. - Híng dÉn c¸ch ®o träng lîng cña cuèn 3. C«ng thøc liªn hÖ gi÷a träng lîng vµ khèi lîng s¸ch, hép bót,... Ho¹t ®éng 3: X©y dùng c«ng thøc liªn hÖ - C¸ nh©n HS ®iÒn sè thÝch hîp vµo chç trèng ®Ó hoµn thiÖn c©u C6 gi÷a träng lîng vµ khèi lîng(10ph) - Tõ c¸c vÝ dô HS t×m ®îc mèi liªn hÖ - Yªu cÇu tr¶ lêi c©u C6 - T×m mèi quan hÖ gi÷a träng lîng vµ khèi gi÷a träng lîng vµ khèi lîng HÖ thøc gi÷a träng lîng vµ khèi lîng cña lîng cïng mét vËt: Gîi ý: m = 0,1 kg  P = 1N P = 10.m m = 1kg  P = 10N trong ®ã: P lµ träng lîng (N) m = 5kg  P = ? N m lµ khèi lîng (kg) P = 100N  m= ? kg 4. VËn dông + ë xÝch ®¹o: P = 9,78.m - HS lµm viÖc c¸ nh©n tr¶ lêi c©u C7, C9 + ë ®Þa cùc : P = 9,83.m - Th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt c©u tr¶ lêi Ho¹t ®éng 4: VËn dông (8ph) C7: V× träng lîng cña vËt lu«n tØ lÖ víi - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C7, C9. 15 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 - Tæ chøc cho HS th¶o luËn ®Ó thèng nhÊt khèi lîng cña vËt ®ã nªn b¶ng chia ®é c©u tr¶ lêi. theo ®¬n vÞ N mµ kh«ng chia theo ®¬n vÞ kg. Thùc chÊt c©n bá tói lµ lùc kÕ C9: m = 3,2 tÊn = 3200kg  P = 10.m = 10.3200 = 32 000 N 4. Cñng cè – d¨n dß: - Dïng dông cô nµo ®Ó ®o lùc? Khi ®o lùc cÇn ph¶i chó ý ®iÒu g×? - HÖ thøc liªn hÖ gi÷a träng lîng vµ khèi lîng cña cïng mét vËt? - Cho HS t×m hiÓu c¸c th«ng tin trong môc: Cã thÓ em cha biÕt. 5. D¨n dß: - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 10.1- 10.4 (SBT). - §äc tríc bµi 11: Khèi lîng riªng – Träng lîng riªng. V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... i. Môc tiªu TiÕt 10 : Bµi tËp - GV vµ HS tù rót ra kinh nghiÖm vÒ ph¬ng ph¸p d¹y vµ häc. - ¤n tËp cho HS vÒ: §o ®é dµi, ®o thÓ tÝch, ®o khèi lîng, hai lùc c©n b»ng, nh÷ng kÕt qu¶ t¸c dông cña lùc, träng lùc, ®¬n vÞ lùc, mèi quan hÖ gi÷a khèi lîng vµ träng lîng. ii. chuÈn bÞ GV : Néi dung kiÕn thøc tõ tiÕt 1 ®Õn tiÕt 8 HS : ¤n tËp kiÕn thøc III. Ph¬ng ph¸p: * OÂn taäp + HS laøm vieäc nhoùm , caù nhaân + Traéc nghieäm khaùch quan vaø töï luaän iv. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra: Lång vµo khi «n tËp 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS H§ 1 ¤n tËp lý thuyÕt(15’) I. Lý thuyÕt Yªu cÇu nh¾c l¹i c¸c ®¬n vÞ ®o cña mét Dông cô ®o khèi lîng lµ C©n sè ®¹i l¬ng ®· häc vµ dông cô dïng ®Ó ®o. §¬n vÞ ®o khèi lîng lµ Kg ThÕ nµo lµ hai lùc c©n b»ng? Ph¬ng vµ §¬n vÞ ®o thÓ tÝch lµ m3 hoÆc lÝt ciÒu cña träng lîng nh thÕ nµo? §¬n vÞ ®o ®é dµi lµ mÐt ( m ) Lµm thÕ nµo ta nhËn biªt vËt nã bÞ mét Dông cô ®o ®é dµi lµ Thíc lùc t¸c dông? §n vÞ ®o lùc lµ ®¬n vÞ nµo? Dông cô ®o thÓ tÝch lµ B×nh chia ®é H§ 2: Bµi t©p vËn dông (25’ ) .............................................. GV ®a ra mét sè d¹ng bµi tËp c¬ b¶n cho II. Bµi t©p vËn dông häc sinh vËn dông. 1. Trong sè c¸c thíc díi ®©y,thíc nµo 2. Ngêi ta ®· ®o thÓ tÝch chÊt láng thÝch hîp nhÊt ®Ó ®o ®é dµi cña s©n trêng? b»ng b×nh chia ®é cã §CNN 0,5 cm 3. H·y A. Thíc th¼ng GH§ 1m - §CNN1mm. chØ ra c¸ch ghi kÕt qu¶ ®óng trong nh÷ng B. Thíc cuén GH§ 5m - §CNN 0,5cm. trêng hîp díi ®©y: C. Thíc d©y GH§ 150cm -§CNN 1mm. A. V1= 20,2cm3 B. V 2= 20,50cm3 D. Thíc d©y GH§ 1m vµ §CNN 1cm. C. V3 = 20,5cm3 D. V4 =20cm3 3. Ngêi ta dïng mét b×mh chia ®é ghi 4. Trªn mét gãi kÑo cã ghi 200g. Sè ®ã tíi cm3 chøa 50cm3 níc ®Ó ®o thÓ tÝch cña chØ : mét hßn ®¸.Khi th¶ hßn ®¸ vµo b×nh, mùc A. Khèi lîng cña gãi kÑo. níc trong b×nh lªn tíi v¹ch 84 cm3. ThÓ B. Søc nÆng cña gãi kÑo. tÝch cña hßn ®¸ lµ: 16 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 C. ThÓ tÝch cña gãi kÑo. A.V1= 84cm3 B.V 2= 50cm3 3 D. Søc nÆng vµ khèi lîng cña gãi kÑo. C.V3 = 134cm D.V4 = 34cm3 6. Mét qu¶ cÇu ®îc treo b»ng mét sîi 5. Khi ngåi trªn xe m¸y th× lß xo cña d©y m¶nh (H×nh vÏ). H·y cho biÕt cã gi¶m sãc bÞ nÐn l¹i, (3)........cña ngêi l¸i xe nh÷ng lùc nµo t¸c dông lªn qu¶ cÇu, vµ xe ®· lµm cho lß xo bÞ (4)..................... chóng cã ph¬ng vµ chiÒu nh thÕ nµo? Qu¶ HS th¶o luËn lµm bµi tËp ra b¶ng phô tr×nh cÇu ®øng yªn chøng tá ®iÒu g×? bµy cho thµy ®¸nh gi¸ 7. X¸c ®Þnh träng lîng cña mét vËt cã khèi lîng 7,5kg ? 4. Cñng cè : ¤n tËp vÒ: §o ®é dµi, ®o thÓ tÝch, ®o khèi lîng, hai lùc c©n b»ng, nh÷ng kÕt qu¶ t¸c dông cña lùc, träng lùc, ®¬n vÞ lùc, mèi quan hÖ gi÷a khèi lîng vµ träng lîng. 5. D¨n dß: -¤n tËp c¸c néi dung ®· häc chuÈn bÞ cho giê kiÓm tra 1 tiÕt. V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ----------------------------------------------------------------- Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... i. Môc tiªu TiÕt 11 : KiÓm tra - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña HS vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng vµ vËn dông. - RÌn tÝnh t duy l« gÝc, th¸i ®é nghiªm tóc trong häc tËp vµ kiÓm tra. - Qua kÕt qu¶ kiÓm tra, GV vµ HS tù rót ra kinh nghiÖm vÒ ph¬ng ph¸p d¹y vµ häc. - KiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qña häc tËp cña HS vÒ: §o ®é dµi, ®o thÓ tÝch, ®o khèi lîng, hai lùc c©n b»ng, nh÷ng kÕt qu¶ t¸c dông cña lùc, träng lùc, ®¬n vÞ lùc, mèi quan hÖ gi÷a khèi lîng vµ träng lîng. ii. chuÈn bÞ GV : §Ò bµi + §¸p ¸n HS : ¤n tËp kiÕn thøc iii. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1. Tæ chøc 2. §Ò Bµi 3. KÕt qu¶ kiÓm tra : §iÓm 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Sè lîng ChÊt lîng Giái kh¸ TB×nh YÕu KÐm SL % 4. §¸nh gi¸ ý thøc chuÈn bÞ kiÓm tra ý thøc kiÓm tra 5. DÆn dß VÒ nhµ häc bµi cò xem l¹i bµi khèi lîng ®äc tríc bµi khèi lîng riªng IV. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... TiÕt 12: Khèi lîng riªng Bµi tËp i. Môc tiªu - N¾m ®îc kh¸i niÖm khèi lîng riªng cña mét chÊt. Sö dông ®îc c¸c c«ng thøc m = D.V ®Ó tÝnh khèi lîng cña mét vËt. Sö dông ®îc b¶ng sè liÖu ®Ó tra cøu khèi lîng riªng cña c¸c vËt. 17 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 - Sö dông ph¬ng ph¸p c©n khèi lîng vµ ®o thÓ tÝch ®Ó x¸c ®Þnh khèi lîng riªng cña vËt. - Th¸i ®é nghiªm tóc, cÈn thËn vµ trung thùc khi lµm thùc hµnh. ii. ChuÈn bÞ - Mçi nhãm: 1 lùc kÕ cã GH§ 2,5N; 1 qu¶ c©n 200g cã mãc treo vµ d©y buéc, b×nh chia ®é cã GH§ 250 cm3. III. Ph¬ng ph¸p: * Thöïc haønh, thí nghieäm + Ñaøm thoaïi gôïi môû * Quan saùt, so saùnh, nhaän xeùt + HS laøm vieäc nhoùm , caù nhaân iv. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra(5’ ) HS1: Lùc kÕ lµ dông cô ®Ó ®o ®¹i lîng vËt lÝ nµo? Nªu cÊu t¹o cña lùc kÕ? m = 2,5 tÊn  P =? N ; P =36 N  m =? kg 6A:.......................................................... 6B.................................................................. 6C:............................................................... 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1:X©y dùng kh¸i niÖm 1. Khèi lîng riªng. TÝnh khèi lîng cña c¸c vËt khèi lîng riªng vµ c«ng thøc tÝnh theo khèi lîng riªng khèi lîng cña mét vËt theo khèi l- a. Khèi lîng riªng îng riªng (25ph) - HS chän ph¬ng ¸n ®óng cho c©u C1 - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C1 V = 1dm3  m = 7,8 kg - GV híng dÉn cho HS toµn líp V = 0,9 m3  m = ? thùc hiÖn ®Ó x¸c ®Þnh khèi lîng cña V= 1 m3  m = ? chiÕc cét. Khèi lîng cña chiÕc cét lµ 7800 kg - Gîi ý:V= 1 m3 s¾t cã m = 7800 kg - §Þnh nghÜa: Khèi lîng cña mét mÐt khèi mét 7800 kg cña 1m3 s¾t gäi lµ khèi l- chÊt gäi lµ khèi lîng riªng cña chÊt ®ã. îng riªng cña s¾t. - §¬n vÞ khèi lîng riªng: kg/ m3. VËy khèi lîng riªng lµ g× ? b.B¶ng khèi lîng riªng cña mét sè chÊt - §¬n vÞ cña khèi lîng riªng lµ g×? - HS ®äc sè liªu ghi trong b¶ng. - GV giíi thiÖu b¶ng khèi lîng - NX: Cïng mét thÓ tÝch, c¸c chÊt kh¸c nhau cã riªng cña mét sè chÊt (SGK/ 37 ) khèi lîng kh¸c nhau. Qua c¸c sè liÖu ®ã em cã nhËn xÐt c. TÝnh khèi lîng cña mét vËt theo khèi lîng g× ? riªng - §V§: Lµm thÕ nµo ®Ó x¸c ®Þnh - HS nghiªn cøu tr¶ lêi c©u C2 khèi lîng cña mét vËt mµ kh«ng Khèi lîng cña khèi ®¸ ®ã lµ: cÇn c©n? m = 0,5m3.800 kg/ m3 = 400 kg - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C2 - HS x©y dùng ®îc c«ng thøc tÝnh khèi lîng theo Gîi ý: 1m3 ®¸ cã m =? khèi lîng riªng: 0,5 m3 ®¸ cã m = ? m = D.V D lµ khèi lîng riªng(kg/ m3) - Muèn biÕt khèi lîng cña mét vËt m lµ khèi lîng (kg) cã nhÊt thiÕt ph¶i c©n kh«ng? V lµ thÓ tÝch (m3) Kh«ng c©n th× ph¶i lµm nh thÕ nµo? 2. VËn dông HS dùa vµo c©u C2 ®Ó tr¶ lêi C3 Tãm t¾t: V= 40 dm3 =0,04 m3 Ho¹t ®éng 2: VËn dông (10ph) D = 7800kg/ m3 - Híng dÉn HS c¸ch tãm t¾t vµ ph¬ng ph¸p tr×nh bµy mét bµi tËp vËt m=? P=? lÝ. Khèi lîng cña chiÕc dÇm s¾t lµ: m = D.V = 7800. 0,04 = 312 (kg) Träng lîng cña chiÕc dÇm s¾t lµ P = 10. m = 10. 312 = 3120 N 4. Cñng cè: - Khèi lîng riªng lµ g×? C«ng thøc tÝnh? §¬n vÞ? C¸ch x¸c ®Þnh? - Mèi quan hÖ gi÷a khèi lîng vµ khèi lîng riªng? 18 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 5. DÆn dß - Híng dÉn HS lµm c©u C7. - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 11.1 – 11.5 (SBT). V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ -------------------------------------------------------------------------Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... TiÕt 13: Träng lîng riªng Bµi tËp i. Môc tiªu - N¾m ®îc kh¸i niÖm träng lîng riªng cña mét chÊt. Sö dông ®îc c¸c c«ng thøc P = d.V träng lîng cña mét vËt. Sö dông ®îc b¶ng sè liÖu ®Ó tra cøu träng lîng riªng cña c¸c vËt. - Sö dông ph¬ng ph¸p c©n khèi lîng vµ ®o thÓ tÝch ®Ó x¸c ®Þnh träng lîng riªng cña vËt. - Th¸i ®é nghiªm tóc, cÈn thËn vµ trung thùc khi lµm thùc hµnh. ii. ChuÈn bÞ - Mçi nhãm: 1 lùc kÕ cã GH§ 2,5N; 1 qu¶ c©n 200g cã mãc treo vµ d©y buéc, b×nh chia ®é cã GH§ 250 cm3. III. Ph¬ng ph¸p: * Thöïc haønh, thí nghieäm + Ñaøm thoaïi gôïi môû * Quan saùt, so saùnh, nhaän xeùt + HS laøm vieäc nhoùm , caù nhaân iv. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra(5’ ) - Khèi lîng riªng lµ g×? C«ng thøc tÝnh? §¬n vÞ? C¸ch x¸c ®Þnh? 6A:.......................................................... 6B.................................................................. 6C:............................................................... 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu kh¸i niÖm 1. Träng lîng riªng träng lîng riªng (25ph) - HS ®äc th«ng tin vµ n¾m ®îc kh¸i niÖm vµ ®¬n - Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin trong vÞ träng lîng riªng: SGK vÒ träng lîng riªng. - Träng lîng cña mét mÐt khèi mét chÊt gäi lµ - GV kh¾c s©u l¹i kh¸i niÖm vµ ®¬n träng lîng riªng cña chÊt ®ã vÞ cña träng lîng riªng. - §¬n vÞ: Niut¬n trªn mÐt khèi (N/ m3) - C«ng thøc: d= P - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4. V - Híng dÉn HS t×m mèi quan hÖ Trong ®ã: d lµ träng lîng riªng(N/ m3) gi÷a khèi lîng riªng vµ träng lîng P lµ träng lîng (N) riªng. V lµ thÓ tÝch ( m3) - HS chøng minh ®îc mèi quan hÖ gi÷a d vµ D: d Ho¹t ®éng 2: X¸c ®Þnh träng lîng = 10.D. riªng cña mét chÊt (15ph) 2. X¸c ®Þnh träng lîng riªng cña mét chÊt - Híng dÉn t×m hiÓu néi dung c«ng - HS t×m hiÓu néi dung c«ng viÖc. viÖc vµ thùc hiÖn x¸c ®Þnh khèi l- - Thùc hiÖn phÐp x¸c ®Þnh träng lîng riªng cña îng riªng cña chÊt lµm qu¶ c©n. chÊt lµm qu¶ c©n: P - Gîi ý: d = ; vËy cÇn ph¶i x¸c + §o träng lîng qu¶ c©n (Lùc kÕ) + §o thÓ tÝch qu¶ c©n (B×nh chia ®é) V ®Þnh nh÷ng ®¹i lîng nµo? Ph¬ng + X¸c ®Þnh träng lîng cña chÊt lµm qu¶ c©n b»ng ph¸p x¸c ®Þnh? (Chó ý ®æi ®¬n vÞ). c«ng thøc: d = p Ho¹t ®éng 3: VËn dông (10ph) v - Híng dÉn HS c¸ch tãm t¾t vµ ph- 3. VËn dông ¬ng ph¸p tr×nh bµy mét bµi tËp vËt Tãm t¾t: V= 40 dm3 = 0,04 m3 lÝ. D = 7800kg/ m3 19 NguyÔn V¨n Chung - Trêng THCS C¶nh Thôy - VËt lý 6 - N¨m häc 2013 - 2014 m=? P=? Khèi lîng cña chiÕc dÇm s¾t lµ: m = D.V = 7800. 0,04 = 312 (kg) Träng lîng cña chiÕc dÇm s¾t lµ P = 10. m = 10. 312 = 3120 N 4. Cñng cè: - Khèi lîng riªng lµ g×? C«ng thøc tÝnh? §¬n vÞ? C¸ch x¸c ®Þnh? - Träng lîng riªng lµ g×? C«ng thøc tÝnh? §¬n vÞ? C¸ch x¸c ®Þnh? - Mèi quan hÖ gi÷a träng lîng riªng vµ khèi lîng riªng? 5. DÆn dß - Híng dÉn HS lµm c©u C7. - Häc bµi vµ lµm bµi tËp 11.1 – 11.5 (SBT). - Nghiªn cøu bµi 12 vµ chÐp s½n mÉu b¸o c¸o ra giÊy (SGK/ 40 ). V. Rót kinh nghiÖm sau bµi gi¶ng: ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ --------------------------------------------------------------- Ngµy gi¶ng:..................................... Líp:..................................... TiÕt 14: TH - X¸c ®Þnh khèi lîng riªng cña sái i. Môc tiªu (LÊy ®iÓm 15 phót) - BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh khèi lîng riªng cña mét vËt r¾n vµ tiÕn hµnh mét bµi thùc hµnh vËt lý. - RÌn kÜ n¨ng thao t¸c, ®o khèi lîng vµ thÓ tÝch chÝnh x¸c. - RÌn tÝnh cÈn thËn, trung thùc vµ th¸i ®é nghiªm tóc trong thùc hµnh, häc tËp. ii. ChuÈn bÞ - Mçi nhãm: 1 c©n cã §CNN 10g hoÆc 20g, 1 b×nh chia ®é cã GH§ 100 cm3; §CNN 1cm3, 1 cèc níc, 15 hßn sái cïng lo¹i, kh¨n lau, kÑp. - Mçi HS : 1 b¶n b¸o c¸o thùc hµnh. III. Ph¬ng ph¸p: * Thöïc haønh, thí nghieäm iv. Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra - Khèi lîng riªng lµ g× ? C«ng thøc tÝnh ? §¬n vÞ ? Nãi khèi lîng riªng cña níc lµ 1000 kg/ m3 cã nghÜa lµ g× ? 6A:.......................................................... 6B.................................................................. 6C:............................................................... 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc cho HS ®äc tµi liÖu 1. §äc tµi liÖu - HS ho¹t ®éng c¸ nh©n, ®äc tµi liÖu phÇn (8ph) - Yªu cÇu HS ®äc tµi liÖu phÇn 2 vµ phÇn 3 2 vµ phÇn 3(SGK) ®Ó n¾m ®îc tiÕn tr×nh vµ néi dung c«ng viÖc. (SGK). - Yªu cÇu HS ®iÒn c¸c th«ng tin vÒ lý - §iÒn c¸c th«ng tin vµo b¸o c¸o thùc hµnh. thuyÕt vµo b¸o c¸o thùc hµnh. Ho¹t ®éng 2: TiÕn hµnh thùc hµnh ®o 2. Thùc hµnh (15ph) - GV híng dÉn HS lµm theo tr×nh tù: - C¸c nhãm HS lµm theo tr×nh tù GV híng + Chia sái thµnh 3 phÇn. dÉn: + Sö dông c©n R«bÐcvan tiÕn hµnh c©n B1: Chia sái thµnh 3 phÇn. khèi lîng cña c¸c phÇn sái. B2: C©n khèi lîng cña c¸c phÇn sái b»ng + C¸c nhãm ®o thÓ tÝch cña c¸c phÇn sái c©n R«bÐcvan vµ ghi kÕt qu¶ ra giÊy nh¸p. 20