Tài liệu Biện pháp tổ chức trò chơi vận động cho trẻ 5 – 6 tuổi ở một số trường mầm non huyện nhà bè copy

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Lê Thị Võ Lệ Anh BIỆN PHÁP TỔ CHỨC TRÒ CHƠI VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI Ở MỘT SỐ TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN NHÀ BÈ LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Lê Thị Võ Lệ Anh BIỆN PHÁP TỔ CHỨC TRÒ CHƠI VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI Ở MỘT SỐ TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN NHÀ BÈ Chuyên ngành: Giáo dục mầm non Mã số : 60 14 01 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. TRẦN THỊ NGỌC CHÚC Thành phố Hồ Chí Minh – 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của chúng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả Lê Thị Võ Lệ Anh LỜI CẢM ƠN Với tình cảm trân trọng, tôi xin bày tỏ sự kính trọng và biết ơn sâu sắc đến TS. Trần Thị Ngọc Chúc - cô giáo đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành Luận văn. Tôi trân trọng cảm ơn các thầy, cô giáo khoa Giáo dục Mầm non, trường Đại học Sư phạm Thành Phố Hồ Chí Minh đã giảng dạy, tạo mọi điều kiện cho tôi học tập, nghiên cứu. Tôi gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu, tập thể giáo viên, các cháu mẫu giáo trường Mầm non Vành Khuyên và các trường Mầm non trên địa bàn Huyện Nhà Bè đã hợp tác, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình khảo sát, thử nghiệm. Tôi cảm ơn các bạn đồng nghiệp, bạn học đã chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu khoa học, hỗ trợ tôi tìm kiếm tài liệu liên quan đến đề tài. Luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong sự chỉ dẫn, góp ý của Quý thầy, cô, bạn đọc để Luận văn ngày một hoàn thiện. Người viết luận văn Lê Thị Võ Lệ Anh MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục những chữ viết tắt trong đề tài Danh mục các bảng Danh mục các sơ đồ PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC TỔ CHỨC TRÒ CHƠI VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI ................................................................ 6 1.1. Lược sử vấn đề nghiên cứu ................................................................................... 6 1.1.1. Các nghiên cứu của thế giới về tổ chức TCVĐ cho trẻ mầm non .................. 6 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước về tổ chức TCVĐ cho trẻ mầm non ................... 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản ..................................................................................... 10 1.2.1. Giáo dục thể chất .......................................................................................... 10 1.2.2. Hoạt động giáo dục thể chất ......................................................................... 11 1.2.3. Kỹ năng, kỹ năng vận động .......................................................................... 12 1.2.4. Tố chất vận động .......................................................................................... 15 1.2.5. Trò chơi vận động ......................................................................................... 16 1.2.6. Giờ học thể dục ............................................................................................. 22 1.2.7. Hoạt động ngoài trời ..................................................................................... 23 1.3. Đặc điểm phát triển thể chất và sinh lý vận động của trẻ 5 - 6 tuổi.................... 24 1.3.1. Đặc điểm phát triển cơ thể trẻ 5 - 6 tuổi ....................................................... 24 1.3.2. Đặc điểm phát triển sinh lý vận động của trẻ 5 - 6 tuổi ................................ 26 1.4. Trò chơi vận động trong chương trình giáo dục mầm non ................................. 26 1.4.1. Mục đích, nhiệm vụ GDTC cho trẻ mầm non ............................................. 26 1.4.2. Nội dung phát triển vận động trong chương trình giáo dục mầm non và chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi ........................................................................ 28 1.4.3. Phương pháp hướng dẫn trò chơi vận động ................................................. 29 1.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức trò chơi vận động .......................... 31 Tiểu kết chương 1 ........................................................................................................ 33 Chương 2. ......... THỰC TRẠNG TỔ CHỨC TRÒ CHƠI VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI ............................................................................. 35 2.1. Tổ chức nghiên cứu ............................................................................................. 35 2.1.1. Mục đích khảo sát ......................................................................................... 35 2.1.2. Nội dung khảo sát ......................................................................................... 35 2.1.3. Đối tượng khảo sát ........................................................................................ 36 2.1.4. Mô tả phương pháp khảo sát – chọn mẫu ..................................................... 36 2.1.5. Thời gian tiến hành khảo sát ......................................................................... 36 2.2. Kết quả và phân tích kết quả khảo sát ................................................................. 36 2.2.1. Về trình độ chuyên môn và thâm niên công tác của giáo viên và hiệu phó chuyên môn ......................................................................................... 36 2.2.2. Nhận thức của GV và hiệu phó chuyên môn về vai trò của việc tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổi .................................................................... 37 2.2.3. Nhận thức của GV và hiệu phó chuyên môn về ý nghĩa của TCVĐ đối với sự phát triển của trẻ ....................................................................... 38 2.2.4. Tiêu chí lựa chọn TCVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổi của giáo viên ......................... 39 2.2.5. Các nguồn TCVĐ mà GV sử dụng tổ chức cho trẻ 5 - 6 tuổi ................... 39 2.2.6. Các TCVĐ giáo viên thường tổ chức cho trẻ 5 - 6 tuổi ............................. 40 2.2.7. Thời điểm tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 – 6 tuổi .............................................. 40 2.2.8. Khảo sát thời gian tổ chức TCVĐ cho trẻ trong 1 tuần ............................. 42 2.2.9. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 – 6 tuổi ........ 43 2.2.10. Phương pháp hướng dẫn TCVĐ cho trẻ 5 – 6 tuổi .................................... 44 2.2.11. Những khó khăn thường gặp khi tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 – 6 tuổi .......... 45 2.2.12. Những biện pháp giáo viên sử dụng tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổi ...... 47 2.2.13. Những hạn chế của GV khi tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 – 6 tuổi .................. 48 2.2.14. Nguyên nhân của những hạn chế GV thường gặp ..................................... 49 2.2.15. Các đề xuất của GV và hiệu phó chuyên môn nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 – 6 tuổi ......................................................... 50 2.3. Lập kế hoạch tổ chức TCVĐ cho trẻ .................................................................. 51 2.3.1. Lập kế hoạch tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổi của GV .............................. 51 2.3.2. Lập kế hoạch tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổi của hiệu phó chuyên môn .................................................................................................. 52 2.4. Thực trạng mức độ thực hiện TCVĐ của trẻ 5 - 6 tuổi ....................................... 53 2.4.1. Tiêu chí và thang đánh giá mức độ thực hiện TCVĐ của trẻ 5 - 6 tuổi ....... 53 2.4.2. Kết quả khảo sát thực trạng mức độ thực hiện TCVĐ của trẻ 5 - 6 tuổi ở trường MN ................................................................................................ 54 Tiểu kết chương 2 ........................................................................................................ 57 Chương 3. THỬ NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC TRÒ CHƠI VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 5 -6 TUỔI ........................................................ 58 3.1. Biện pháp tổ chức trò chơi vận động .................................................................. 58 3.2. Những định hướng xây dựng biện pháp.............................................................. 58 3.3. Nguyên tắc xây dựng biện pháp .......................................................................... 59 3.4. Một số yêu cầu xây dựng biện pháp tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổi ............... 60 3.5. Một số biện pháp tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổi ............................................ 62 3.5.1. Biện pháp 1: Sưu tầm, hệ thống hóa các TCVĐ phù hợp với trẻ 5 - 6 tuổi ....................................................................................................... 62 3.5.2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường hoạt động theo hướng tích cực vận động cho trẻ 5 - 6 tuổi .................................................................................. 64 3.5.3. Biện pháp 3: Đổi mới cách lập kế hoạch tổ chức TCVĐ ............................ 66 3.5.4. Biện pháp 4: Đổi mới phương pháp hướng dẫn TCVĐ theo hướng sử dụng tác phẩm văn học và âm nhạc ............................................................. 68 3.5.5. Biện pháp 5: Tổ chức các TCVĐ phù hợp với tính chất của các hoạt động trong ngày của trẻ (Giờ sinh hoạt, giờ học, hoạt động vui chơi) ........ 72 3.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp tổ chức trò chơi vận động cho trẻ 5 – 6 tuổi ............................................................................................................. 73 3.7. Tiến hành thử nghiệm ......................................................................................... 74 3.7.1. Giai đoạn 1: công tác chuẩn bị, chọn mẫu thử nghiệm, đo đầu vào trước khi tiến hành thử nghiệm .................................................................... 75 3.7.2. Giai đoạn 2: Tổ chức thử nghiệm ................................................................ 82 3.7.3. Giai đoạn 3: Đo đầu ra thử nghiệm, xử lý, phân tích, kết luận, nhận xét kết quả thử nghiệm ....................................................................................... 87 Tiểu kết chương 3 ........................................................................................................ 97 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................................... 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... 102 PHỤ LỤC DANH MỤC NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI HĐNT Hoạt động ngoài trời MN Mầm non TCVĐ Trò chơi vận động TN Thực nghiệm ĐC Đối chứng GV Giáo viên TL Tỉ lệ GDMN Giáo dục mầm non DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG Bảng 2.1. Kết quả khảo sát về trình độ chuyên môn và thâm niên công tác của giáo viên và hiệu phó chuyên môn ............................................................37 Bảng 2.2. Kết quả khảo sát tiêu chí lựa chọn TCVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổi (N = 54) ......39 Bảng 2.3. Kết quả khảo sát lịch hoạt động phòng chức năng và ngoài trời của lớp Lá .........................................................................................................42 Bảng 2.4. Kết quả khảo sát GV và hiệu phó chuyên môn về những yếu tố ảnh hưởng đến việc tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 – 6 trẻ (N = 54) .........................43 Bảng 2.5. Kết quả khảo sát những khó khăn thường gặp khi tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 – 6 tuổi (N =54) .................................................................................46 Bảng 2.6. Kết quả khảo sát những biện pháp GV sử dụng tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 - 6 tuổi ................................................................................................47 Bảng 2.7. Các đề xuất của GV và hiệu phó chuyên môn nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức TCVĐ cho trẻ 5 – 6 tuổi .........................................................50 Bảng 2.8. Kết quả đánh giá thực trạng mức độ thực hiện TCVĐ của trẻ 5-6 tuổi.....55 Bảng 2.9. Kết quả đánh giá mức độ thực hiện của trẻ 5 - 6 tuổi ở trường MN qua từng tiêu chí.........................................................................................55 Bảng 3.1. Kết quả mức độ thực hiện TCVĐ của trẻ 5 - 6 tuổi trước thử nghiệm trên hai nhóm ĐC và TN (N = 60) .............................................................76 Bảng 3.2. Kiến thức về TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN trước thử nghiệm ..............78 Bảng 3.3. Kỹ năng vận động trong TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN trước thử nghiệm........................................................................................................79 Bảng 3.4. Thái độ tham gia TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN trước thử nghiệm .......81 Bảng 3.5. Kết quả mức độ thực hiện TCVĐ của trẻ 5 - 6 tuổi trên hai nhóm ĐC và TN sau thử nghiệm (N = 30) .................................................................87 Bảng 3.6. Kiến thức về TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN sau thử nghiệm .................89 Bảng 3.7. Kỹ năng vận động trong TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN sau thử nghiệm .................................................................................................90 Bảng 3.8. Thái độ tham gia TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN sau thử nghiệm ..........92 Bảng 3.9. Kết quả đo trước và sau thử nghiệm của nhóm ĐC ...................................93 Bảng 3.10. Kết quả đo trước và sau thử nghiệm của nhóm TN ...................................95 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Kết quả mức độ thực hiện TCVĐ của trẻ 5 - 6 tuổi trước thử nghiệm trên hai nhóm ĐC và TN ............................................................77 Biểu đồ 3.2. Kiến thức về TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN trước thử nghiệm............79 Biểu đồ 3.3. Kỹ năng vận động trong TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN trước thử nghiệm ...............................................................................................80 Biểu đồ 3.4. Thái độ tham gia TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN trước thử nghiệm .....82 Biểu đồ 3.5. Kết quả mức độ thực hiện TCVĐ của trẻ 5 - 6 tuổi trước thử nghiệm trên hai nhóm ĐC và TN ......................................................88 Biểu đồ 3.6. Kiến thức về TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN sau thử nghiệm ...............89 Biểu đồ 3.7. Kỹ năng vận động trong TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN sau thử nghiệm ...............................................................................................91 Biểu đồ 3.8. Thái độ tham gia TCVĐ của hai nhóm ĐC và TN sau thử nghiệm ........92 Biểu đồ 3.9. Kết quả đo trước và sau TN của nhóm ĐC .............................................94 Biểu đồ 3.10. Kết quả đo trước và sau TN của nhóm TN ..............................................95 DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ 3.1. Phối hợp các biện pháp tổ chức trò chơi vận động cho trẻ 5 – 6 tuổi ..........74