Tài liệu Biện pháp quản lý hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường THPT số 1 Bảo Yên

§Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn Më ®Çu 1. LÝ do chän ®Ò tμi: LuËt Gi¸o dôc, ®iÒu 2,4.2 ®· ghi râ: Gi¸o dôc phæ th«ng ph¶i ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh; phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng líp häc, m«n häc; båi d−ìng ph−¬ng ph¸p tù häc, rÌn luyÖn kü n¨ng vËn dông kiÔn thøc vμo thùc tiÔn, t¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m, ®em l¹i niÒm vui, høng thó häc tËp cho häc sinh vµ môc tiªu gi¸o dôc lµ §μo t¹o con ng−êi ViÖt Nam ph¸t triÓn toμn diÖn, cã ®¹o ®øc, tri thøc søc khoÎ, thÈm mÜ vμ nghÒ nghiÖp, trung thμnh víi lÝ t−ëng ®éc lËp d©n téc vμ chñ nghÜa x· héi; h×nh thμnh vμ båi d−ìng nh©n c¸ch, phÈm chÊt vμ n¨ng lùc c«ng d©n, ®¸p øng yªu cÇu x©y dùng vμ b¶o vÖ Tæ quèc . ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 2001 - 2010 còng nhÊn Båi d−ìng thÕ hÖ trÎ tinh thÇn yªu n−íc, yªu quª h−¬ng, gia ®×nh vμ tù m¹nh: t«n d©n téc, lÝ tr−ëng x· héi, lßng nh©n ¸i, ý thøc t«n träng ph¸p luËt, tinh thÇn hiÕu häc, chÝ tiÕn thñ lËp nghÞªp, quan t©m hiÖu qu¶ thiÕt thùc, nh¹y c¶m víi c¸i míi, cã ý thøc v−¬n lªn vÒ khoa häc vμ c«ng nghÖ . Trong diÔn v¨n khai m¹c Héi nghÞ Trung −¬ng 2 (Khãa VIII), Nguyªn tæng BÝ th− §ç M−êi nªu râ: Gi¸o dôc, ®μo t¹o ph¶i theo h−íng c©n ®èi gi÷a D¹y ng−êi; D¹y ch÷; D¹y nghÒ , trong ®ã D¹y ng−êi lµ môc tiªu cao nhÊt. H¬n n÷a, trong ChØ thÞ sè 40/2008/CT-BGD§T ngµy 22/7/2008 cña Phã thñ t−íng ChÝnh phñ kiªm Bé tr−ëng Bé GD&§T NguyÔn ThiÖn Nh©n vÒ viÖc ph¸t ®éng phong trµo thi ®ua “X©y dùng tr−êng häc th©n thiÖn, häc sinh tÝch cùc trong c¸c nhµ tr−êng THPT giai ®o¹n 2008 - 2013 x¸c ®Þnh: “t¨ng c−êng sù tham mét c¸ch høng thó cña häc sinh trong c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc trong nhμ tr−êng vμ t¹i céng ®ång, víi th¸i ®é tù gi¸c, chñ ®éng vμ ý thøc s¸ng t¹o vµ “Huy ®éng vμ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cã sù tham gia ho¹t ®éng ®© d¹ng vμ phong phó cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong viÖc gi¸o dôc v¨n ho¸, truyÒn thèng lÞch sö c¸ch m¹ng cho häc sinh víi môc tiªu X©y dùng m«i tr−êng gi¸o dôc an toμn, th©n thiÖn, hiÖu qu¶, phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ®Þa ph−¬ng vμ ®¸p øng nhu cÇu x· héi . Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 1 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn §ã lµ nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc c¬ b¶n vµ n¨ng lùc nghÒ nghiÖp cÇn cã ë con ng−êi lao ®éng cña thêi k× C«ng nghiÖp ho¸ (CNH), HiÖn ®¹i ho¸ (H§H). Nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc vµ n¨ng lùc nghÒ nghiÖp cña ng−êi lao ®éng ®−îc h×nh thµnh kh«ng chØ b»ng giê häc trªn líp mµ cßn ®−îc rÌn luyÖn, cñng cè vµ ph¸t triÓn th«ng qua c¸c häat ®éng gi¸o dôc, trong ®ã ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoµi giê lªn líp (H§ GDNGLL) cã vai trß v« cïng quan träng. Ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp (H§ NGLL) lµ mét ho¹t ®éng gi¸o dôc c¬ b¶n ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch, cã tæ chøc nh»m gãp phÇn thùc thi qu¸ tr×nh ®µo t¹o nh©n c¸ch häc sinh, ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña ®êi sèng x· héi. H§ GDNGLL víi néi dung, h×nh thøc ®a d¹ng vµ phong phó sÏ lµ ph−¬ng thøc ®Ó thùc hiÖn nguyªn lÝ gi¸o dôc cña §¶ng Häc ®i ®«i víi hμnh, gi¸o dôc kÕt hîp víi lao ®éng s¶n xuÊt, nhμ tr−êng g¾n víi x· héi”, gãp phÇn h−íng nghiÖp vµ ph©n luång häc sinh ë bËc trung häc phæ th«ng. Bảo Yên là một trong 9 huyện, thành phố của tỉnh Lào Cai. Phía Đông huyện Bảo Yên giáp huyện Quang Bình tỉnh Hà Giang, phía Tây giáp huyện Văn Bàn, phía Nam giáp huyện Lục Yên và Văn Yên tỉnh Yên Bái, phía Bắc giáp huyện Bảo Thắng, huyện Bắc Hà. Trung tâm huyện lỵ cách Lào Cai 75 km về phía Tây Nam. Bảo Yên có vị trí địa lý tương đối thuận lợi: tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai qua ga Bảo Hà của huyện Bảo Yên, là mảnh đất có hai dòng sông: sông Hồng và sông Chảy chảy qua địa bàn huyện, Quốc lộ 70, Quốc lộ 279 nối Lào Cai với nhiêù tỉnh, thành phố và rộng mở trong giao thông, giao lưu, hội nhập. Tuy nhiên, trong 18 xã, thị trấn của huyện Bảo Yên có 8 xã thuộc diện đặc biệt khó khăn theo chương trình 135 của Chính phủ, giao thông từ huyện về các xã, từ các xã về thôn bản còn nhiều khó khăn. Bảo Yên có 13 dân tộc anh em sinh sống, trong đó có 12 thành phần là đồng bào dân tộc thiếu số, chiếm 74,2% dân số toàn huyện. Nhân dân các dân tộc trong huyện chủ yếu sống ở Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 2 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn vùng nông thôn, sản xuất nông, lâm nghiệp là chính. Kinh tế - Văn hoá - Xã hội ở các xã vùng đồng bào dân tộc còn chậm phát triển, tỷ lệ hộ dân tộc thiểu số nghèo cao, chiếm 39% so với hộ dân tộc thiểu số toàn huyện. Đời sống của nhân dân toàn huyện Bảo Yên nói chung còn thấp. Do nhiều nguyên nhân khác nhau, một số nhà trường hiện nay chú trọng đến giáo dục văn hoá, đạo đức thuần tuý, xem nhẹ công tác giáo dục toàn diện, rèn kỹ năng sống, trau rồi những tình cảm, phẩm chất đạo đức thẩm mĩ, bồi dưỡng tâm hồn, nhân cách, lý tưởng, ước mơ.... Chính vì chưa coi trọng đúng mức “dạy người” nên một bộ phận học sinh, thanh niên thờ ơ với thời cuộc, chạy theo bằng cấp, giảm sút về đạo đức, đua đòi, bị lôi cuốn vào lối sống thực dụng và các tệ nạn xã hội. Phần lớn học sinh ở các trường trung học phổ thông đặc biệt là học sinh người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Bảo Yên ít tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp, kỹ năng sống chưa tốt. Thực tiễn cho thấy, ở các trường trung học phổ thông có chất lượng giáo dục tốt đều là những trường thực hiện tốt giáo dục toàn diện. Các nhà trường không chỉ tổ chức tốt hoạt động dạy học, lao động hướng nghiệp, dạy nghề mà còn quan tâm, tổ chức hiệu quả hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Qua theo dõi, khảo sát, trao đổi với đồng nghiệp làm công tác quản lý ở các trường bạn, từ thực tế công tác ở trường trung học phổ thông số 1 huyện Bảo Yên tôi rất trăn trở trước thực trạng tổ chức quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp hiện nay ở các trường trung học phổ thông, tôi tâm huyết và lựa chọn đề tài “Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường trung học phổ thông số 1 huyện Bảo Yên”. 2. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU: 2.1. Mục đích nghiên cứu Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 3 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo định hướng giáo dục kỹ năng sống, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh ở trường THPT huyện Bảo Yên. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 2.2.1. Hệ thống hoá lý luận về quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, về giáo dục kỹ năng sống ở trường THPT. 2.2.2. Phân tích thực trạng biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo định hướng giáo dục kỹ năng sống ở trường THPT huyện Bảo Yên. 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU: 3.1. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý HĐ GDNGLL ở trường THPT số 1 huyện Bảo Yên là khách thể nghiên cứu. 3.2. Khách thể nghiên cứu Quá trình quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của trường THPT số 1 huyện Bảo Yên. 4. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI: 4.1. Giới hạn đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của trường THPT số 1 huyện Bảo Yên. 4.2.Giới hạn địa bàn nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng HĐGDNGLL ở trường THPT số 1 Bảo Yên 4.3.Khách thể khảo sát Khảo sát, lấy số liệu từ cán bộ quản lý, giáo viên, cha mẹ học sinh và học sinh ở các trường THPT số 1 huyện Bảo Yên. 5. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC Nếu đề tài nghiên cứu đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động ngoài giờ lên lớp có tính khả thi thì hiệu quả hoạt động giáo dục ngoài giờ lên Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 4 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn lớp ở trường THPT số 1 huyện Bảo Yên sẽ được nâng cao, đáp ứng được yêu cầu giáo dục toàn diện, mục tiêu giáo dục. Më ®Çu Ch−¬ng 1 C¬ së lÝ luËn vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoμi giê lªn líp ë c¸c tr−êng trung häc phæ th«ng 1.1. S¬ l−îc lÞch sö vÊn ®Ò nghiªn cøu T×m hiÓu lÞch sö khoa häc gi¸o dôc nh©n lo¹i chóng ta thÊy r»ng, ho¹t ®éng d¹y häc ®−îc nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ thèng tõ rÊt sím nh−ng ho¹t ®éng GDNGLL d−êng nh− chưa nhËn ®−îc nhiÒu quan t©m cña c¸c nhµ khoa häc. Tuy nhiªn, còng cã mét sè nghiªn cøu ®· ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò nµy: - Rab¬le (1494 -1553) lµ mét trong nh÷ng ®¹i biÓu xuÊt s¾c cña chñ nghÜa nh©n ®¹o Ph¸p vµ t− t−ëng gi¸o dôc thêi k× Phôc h−ng. ¤ng ®ßi hái viÖc gi¸o dôc ph¶i bao hµm c¸c néi dung: trÝ dôc, ®øc dôc, thÓ chÊt vμ thÈm mü”. ¤ng ®· cã s¸ng kiÕn tæ chøc c¸c h×nh thøc gi¸o dôc nh− ngoµi viÖc häc ë líp vµ ë nhµ, cßn cã c¸c buæi tham quan c¸c x−ëng thî, c¸c cöa hµng, tiÕp xóc víi c¸c nhµ v¨n, c¸c nghÞ sÜ, ®Æc biÖt lµ mçi th¸ng mét lÇn thÇy vµ trß vÒ sèng ë n«ng th«n mét ngµy. - A.S. Makarenc« - nhµ s− ph¹m næi tiÕng cña n−íc Nga X« ViÕt vµo thËp niªn 20, 30 cña thÕ kû XX ®· nãi vÒ tÇm quan träng cña c«ng t¸c gi¸o dôc häc sinh ngoµi giê lªn líp: T«i kiªn tr× nãi r»ng c¸c vÊn ®Ò gi¸o dôc, ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc kh«ng thÓ h¹n chÕ trong c¸c vÊn ®Ò gi¶ng d¹y, l¹i cμng kh«ng thÓ ®Ó cho qu¸ tr×nh gi¸o dôc chØ thùc hiÖn trªn líp häc, mμ ®¸ng ra ph¶i lμ trªn mçi mÐt vu«ng cña ®Êt n−íc chóng ta nghÜa lμ trong bÊt kú hoμn c¶nh nμo còng kh«ng ®−îc quan niÖm r»ng c«ng t¸c gi¸o dôc chØ ®−îc tiÕn hμnh trong líp häc. C«ng t¸c gi¸o dôc chØ ®¹o toμn bé cuéc sèng cña trÎ . Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 5 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn N»m trong ®Æc ®iÓm chung cña khoa häc gi¸o dôc thÕ giíi, nghiªn cøu vÒ ho¹t ®éng GDNGLL ë ViÖt Nam còng ®· ®−îc ®Ò cËp tíi song ch−a râ rµng. Tuy nhiªn, néi hµm c¬ b¶n cña kh¸i niÖm ®· ®−îc thÓ hiÖn qua mét sè v¨n kiÖn chÝnh trÞ cña §¶ng, c¸c v¨n b¶n ph¸p qui vµ c¸c bµi viÕt cña c¸c nhµ l·nh ®¹o ®Êt n−íc. Trong Th− göi cho häc sinh nh©n ngµy khai tr−êng th¸ng 9 n¨m 1945 cña Hå Chñ TÞch, cã ®o¹n: “…Nh−ng c¸c em còng nªn, ngoμi giê häc ë tr−êng, tham gia vμo c¸c Héi cøu quèc ®Ó tËp luyÖn thªm cho quen víi ®êi sèng chiÕn sÜ vμ ®Ó gióp ®ì mét vμi viÖc nhÑ nhμng trong cuéc phßng thñ ®Êt n−íc . Trong “Th− göi Héi nghÞ c¸c c¸n bé phô tr¸ch nhi ®ång toμn quèc , Ng−êi l¹i nh¾c tíi mét khÝa c¹nh kh¸c cña néi hµm kh¸i niÖm: Trong lóc häc, còng cÇn lμm cho chóng vui, trong lóc vui còng cÇn lμm cho chóng häc. Ë trong nhμ, trong tr−êng, trong x· héi chóng ®Òu vui ®Òu häc . NghÞ quyÕt 14/TW ngµy 11 th¸ng 01 n¨m 1979 cña Bé chÝnh trÞ vÒ c¶i c¸ch gi¸o dôc ®· kh¼ng ®Þnh: Néi dung gi¸o dôc ë c¸c tr−êng phæ th«ng trung häc mang tÝnh chÊt toμn diÖn vμ kü thuËt tæng hîp nh−ng cã chó ý h¬n ®Õn viÖc ph¸t huy së tr−êng vμ n¨ng khiÕu c¸ nh©n. ë tr−êng phæ th«ng trung häc, cÇn coi träng gi¸o dôc thÈm mü (©m nh¹c, mü thuËt, ...), gi¸o dôc vμ rÌn luyÖn thÓ chÊt, ho¹t ®éng v¨n ho¸ nghÖ thuËt, thÓ dôc thÓ thao vμ luyÖn tËp qu©n sù . Nh×n chung, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu c¶i c¸ch gi¸o dôc cña §¶ng, ®· cã nhiÒu nghiªn cøu xoay quanh viÖc x¸c ®Þnh kh¸i niÖm “Ho¹t ®éng GDNGLL” còng nh− nh÷ng nghiªn cøu nh»m tæ chøc cã chÊt l−îng ho¹t ®éng GDNGLL trong nhµ tr−êng. Cã thÓ chia ra hai h−íng chÝnh sau: * H−íng thø nhÊt: C¸c nghiªn cøu c¬ b¶n mang tÝnh lý luËn nh»m x¸c ®Þnh néi hµm cña kh¸i niÖm “ho¹t ®éng GDNGLL”, x¸c ®Þnh môc tiªu, vÞ trÝ, vai trß, nhiÖm vô, néi dung, h×nh thøc cña ho¹t ®éng GDNGLL, CNH – H§H. * H−íng thø hai: Mét sè bµi viÕt vÒ kinh nghiÖm thùc tiÔn cña mét sè tr−êng THPT tæ chøc ho¹t ®éng GDNGLL mµ t¸c gi¶ lµ gi¸o viªn c¸n bé qu¶n lý tr−êng phæ th«ng. Qua hÖ thèng c¸c nghiªn cøu nãi trªn, cho thÊy c¸c t¸c gi¶ ®· ®i s©u vµo nghiªn cøu c¬ b¶n vÒ ho¹t ®éng GDNGLL, nghiªn cøu thùc nghiÖm tæng kÕt Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 6 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn kinh nghiÖm thùc tiÔn nh»m x©y dùng quy tr×nh tæ chøc vµ ®æi míi néi dung ph−¬ng ph¸p ho¹t ®éng GDNGLL. C¸c nghiªn cøu vÒ qu¶n lÝ ho¹t ®éng GDNGLL hÇu nh− ch−a ®−îc thùc hiÖn. T¹i ®Þa bµn tØnh Lào Cai nãi chung vµ huyÖn Bảo Yên nãi riªng, qua t×m hiÓu chóng t«i thÊy ch−a cã ®Ò tµi nµo nghiªn cøu s©u vÒ qu¶n lÝ ho¹t ®éng GDNGLL. ChÝnh v× vËy, trong ®iÒu kiÖn c«ng t¸c cña b¶n th©n, chóng t«i cho r»ng cÇn cã sù nghiªn cøu c¬ b¶n vÒ thùc tr¹ng qu¶n lÝ ho¹t ®éng GDNGLL ë tr−êng THPT huyÖn Bảo Yên, tØnh Lào Cai, tõ ®ã, ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p qu¶n lÝ ho¹t ®éng GDNGLL ë c¸c tr−êng THPT trªn ®Þa bµn huyÖn. 2. Mét sè kh¸i niÖm chñ yÕu cña ®Ò tμi skkn: 1.2.1. Kh¸i niÖm qu¶n lÝ, qu¶n lÝ gi¸o dôc. a. Kh¸i niÖm qu¶n lÝ Cã nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa kh¸c nhau, song chóng ta cã thÓ hiÓu mét c¸ch kh¸i qu¸t nh− sau: Qu¶n lý lμ mét qu¸ tr×nh t¸c ®éng cã ®Þnh h−íng, cã chñ ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý tíi kh¸ch thÓ qu¶n lý trong mét tæ chøc, nh»m lμm cho tæ chøc vËn hμnh vμ ®¹t ®−îc môc ®Ých ®· ®Ò ra . Do vËy thùc tÕ qu¶n lý ë tr−êng häc chÝnh lµ sù t¸c ®éng mét c¸ch khoa häc, cô thÓ cña chñ thÓ qu¶n lý ®Õn hÖ thèng gi¸o dôc trong nhµ tr−êng, nh»m lµm cho hÖ vËn hµnh gi¸o dôc ®¹t ®Õn mét tr¹ng th¸i míi phï hîp vµ cã chÊt l−îng h¬n. 1.2.2. Kh¸i niÖm qu¶n lý nhμ tr−êng. Qu¶n lÝ nhµ tr−êng lµ qu¶n lÝ vi m«, nã lµ hÖ thèng con cña qu¶n lÝ vÜ m«: QLGD, quản lý nhà trường. Nhµ tr−êng lµ ®èi t−îng cuèi cïng vµ c¬ b¶n nhÊt cña qu¶n lý gi¸o dôc. Qu¶n lý nhµ tr−êng thùc chÊt lµ qu¶n lý qu¸ tr×nh lao ®éng s− ph¹m cña thÇy, ho¹t ®éng häc tËp – tù gi¸o dôc cña trß diÔn ra trong qu¸ tr×nh d¹y häc – gi¸o dôc. Cã thÓ nãi r»ng qu¶n lý nhµ tr−êng thùc chÊt lµ qu¶n lý qu¸ tr×nh d¹y häc – gi¸o dôc. Nãi tãm l¹i: Qu¶n lÝ nhµ tr−êng lµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nh»m tËp hîp vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cña gi¸o viªn, häc sinh vµ c¸c lùc l−îng gi¸o dôc kh¸c, còng nh− huy ®éng tèi ®a c¸c nguån lùc gi¸o dôc ®Ó n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o trong nhµ tr−êng. 1.2.3. Ho¹t ®éng GDNGLL ë trong tr−êng THPT. Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 7 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn Ho¹t ®éng GDNGLL lµ mét ho¹t ®éng gi¸o dôc ®−îc tæ chøc ngoµi thêi gian häc tËp trªn líp. §©y lµ mét trong hai ho¹t ®éng gi¸o dôc c¬ b¶n, ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch cã tæ chøc, cã môc ®Ých theo kÕ ho¹ch cña nhµ tr−êng, ho¹t ®éng tiÕp nèi vµ thèng nhÊt h÷u c¬ víi c¸c ho¹t ®éng häc tËp trªn líp, nh»m gãp phÇn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch häc sinh theo môc tiªu ®µo t¹o, ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ®a d¹ng cña x· héi ®èi víi thÕ hÖ trÎ. Ho¹t ®éng GDNGLL ®−îc kh¼ng ®Þnh t¹i ®iÒu 24 §iÒu lÖ THPT (ban hµnh ngµy 11 th¸ng 7 n¨m 2000), lµ mét trong hai ho¹t ®éng gi¸o dôc trong nhµ tr−êng: Ho¹t ®éng D¹y-Häc trªn líp vµ ho¹t ®éng GDNGLL; tõ ®ã ng−êi nghiªn cøu ®Ò xuÊt m« h×nh d−íi ®©y: BiÓu ®å : Quan hÖ gi÷a d¹y häc trªn líp vμ ho¹t ®éng GDNGLL Qu¸ tr×nh s− ph¹m trong nhµ tr−êng Ho¹t ®éng GDNGLL Ho¹t ®éng d¹y vµ häc trªn líp Nh©n c¸ch häc sinh Ph¸t triÓn toµn diÖn Ch−¬ng 2 Thùc tr¹ng qu¶n lý ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoμi giê lªn líp ë tr−êng trung häc phæ th«ng sè 1 huyÖn BẢO YÊN 2.1. Thùc tr¹ng gi¸o dôc trung häc phæ th«ng huyÖn B¶o Yªn Ph¶i nãi r»ng, giai ®o¹n tõ 2001 ®Õn 2010, nhiÖm vô ®µo t¹o, båi d−ìng n©ng chÊt l−îng ®éi ngò gi¸o viªn tr−êng THPT sè 1 huyện Bảo Yên ®· cã nh÷ng b−íc tiÕn ®¸ng kÓ. ChÊt l−îng gi¸o viªn vµ c¬ cÊu bé m«n, lo¹i h×nh ®µo Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 8 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn t¹o gi¸o viªn ®· vµ ®ang ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña ng−êi häc, ngang tÇm víi nhiÖm vô cña cÊp häc THPT. 2.1.1. §¸nh gi¸ mÆt m¹nh, yÕu; thuËn lîi, khã kh¨n cña gi¸o dôc THPT sè 1 huyÖn Bảo Yên trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. a. MÆt m¹nh - VÒ qui m« tr−êng líp æn ®Þnh. - ChÊt l−îng, hiÖu qu¶ gi¸o dôc ®ang chuyÓn biÕn theo chiÒu h−íng tÝch cùc. Môc tiªu gi¸o dôc ®−îc gi÷ v÷ng. - C¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ gi¸o dôc tiÕp tôc ®−îc t¨ng c−êng vµ cã nhiÒu chuyÓn biÕn: T¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt tr−êng häc, trang thiÕt bÞ thÝ nghiÖm, thùc hµnh c¸c bé m«n, båi d−ìng chuÈn ho¸ ®éi ngò c¸n bé gi¸o viªn, t¨ng c−êng NSNN vµ c¸c kho¶n thu cho nhà trường. b. MÆt yÕu - Nh×n chung chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ gi¸o dôc ch−a ®¸p øng víi nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph−¬ng nãi riªng vµ c¶ n−íc nãi chung. - Trong gi¶ng d¹y cßn thiªn nhiÒu vÒ lÝ thuyÕt, ch−a quan t©m ®Õn thùc hµnh, thiÕu sù liªn th«ng gi÷a c¸c bËc häc trªn ®Þa bµn huyÖn. Ph−¬ng ph¸p d¹y häc ®«i chç thiªn vÒ truyÒn thô mét chiÒu, ch−a ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o vµ tÝch cùc cña häc sinh. - Gi¸o dôc thÓ chÊt, gi¸o dôc thÈm mÜ ë mét sè néi dung häc ch−a cã ®iÒu kiÖn thùc hµnh nªn ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l−îng gi¸o dôc. - T©m lÝ khoa cö vÉn cßn nÆng nÒ, c¸c kú thi vÉn cßn c¨ng th¼ng, nhiều áp lực, số học sinh có nguyện vọng đi lao động, học nghề còn ít. - C«ng t¸c qu¶n lÝ gi¸o dôc cßn cã nh÷ng h¹n chÕ vµ bÊt cËp. 2.1.2. Thùc tr¹ng qu¶n lÝ ho¹t ®éng GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyện Bảo Yên. 2.1.2. 1. Nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng tíi qu¶n lý ho¹t ®éng GDNGLL. §Ó x¸c ®Þnh nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng tíi qu¶n lÝ ho¹t ®éng GDNGLL trong c¸c nhµ tr−êng, chóng t«i ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra, xin ý kiÕn cña c¸c ®èi Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 9 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn t−îng lµ CBQL, c¸n bé §oµn, gi¸o viªn vµ c¸c bËc phô huynh häc sinh t¹i tr−êng THPT sè 1 huyÖn Bảo Yên. Cô thÓ: cã 3 CBQL, 4 c¸n bé §oµn, 30 gi¸o viªn (trong ®ã cã 15 gi¸o viªn chñ nhiÖm líp) vµ 20 phô huynh häc sinh. KÕt qu¶ cho thÊy: 2.1.2.2. Møc ®é ¶nh h−ëng cña yÕu tè nhËn thøc cña héi cha mÑ häc sinh vμ ®éi ngò gi¸o viªn vÒ ho¹t ®éng GDNGLL tíi chÊt l−îng qu¶n lý ho¹t ®éng GDNGLL theo c¸c khu vùc. BiÓu®å 7% 58% 40% 28% thuËn lîi B×nh th−êng Khã kh¨n thuËn lîi B×nh th−êng Khã kh¨n 35% 32% Khu vùc các xã Khu vùc thÞ trÊn Tõ biÓu ®å sè liÖu trªn cho thÊy: NhËn thøc cña cha mÑ häc sinh vµ gi¸o viªn gi÷a hai khu vùc ®−îc kh¶o s¸t kh¸c nhau râ nÐt. ë khu vùc thÞ trÊn thuËn lîi h¬n nhiÒu so víi khu vùc n«ng th«n vµ ng−îc l¹i ë khu vùc n«ng th«n, vùng 2, vùng 3 møc ®é khã kh¨n cao h¬n so víi khu vùc thÞ trÊn. Cã sù chªnh lÖch nµy lµ do møc ®é chªnh lÖch vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ, tr×nh ®é d©n trÝ còng nh− sù hiÓu biÕt chung cña cha mÑ häc sinh vµ gi¸o viªn vÒ vai trß cña GDNGLL ®èi víi sù hoµn thiÖn nh©n c¸ch ë häc sinh. KÕt luËn: Qua kh¶o s¸t ë 2 khu vùc, ta thÊy nhËn thøc cña phô huynh häc sinh ë khu vùc thÞ trÊn cã ¶nh h−ëng tÝch cùc h¬n häc sinh khu vùc n«ng th«n, häc sinh vùng 2, vùng 3 trong qu¶n lÝ ho¹t ®éng GDNGLL. 2.1.2.3. Møc ®é ¶nh h−ëng cña vÞ trÝ ®Þa lý nhμ tr−êng ®Õn qu¶n lý ho¹t ®éng GDNGLL GDNGLL ë c¸c khu vùc kh¸c nhau. BiÓu ®å Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 10 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% thuËn lîi B×nh th−êng Khã kh¨n thuËn lîi Khu vùc thÞ trÊn B×nh th−êng Khã kh¨n Khu vùc n«ng th«n Mét thùc tÕ chóng ta ®Òu ghi nhËn lµ khu vùc d©n c− ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l−îng gi¸o dôc cña c¸c nhµ tr−êng trong ®ã cã chÊt l−îng qu¶n lÝ c¸c ho¹t ®éng GDNGLL. 2.2. VÒ néi dung vμ h×nh thøc ho¹t ®éng GDNGLL trong c¸c tr−êng. Ph¶i nãi r»ng ho¹t ®éng GDNGLL ®·, ®ang diÔn ra trong c¸c nhµ tr−êng THPT rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, nã g¾n liÒn víi c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc kh¸c trong nhµ tr−êng nh»m thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc ®· ®Ò ra. Song ®Ó cã c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng nµy chóng t«i cã b¶ng kh¶o s¸t ë ®èi t−îng lµ CBQL vµ Gi¸o viªn, kÕt qu¶ thu ®−îc nh− sau: B¶ng sè STT 1 2 Tèt Kh¸ TB YÕu KÐm (%) (%) (%) (%) (%) Néi dung vµ h×nh thøc sinh ho¹t d−íi cê 62,5 28,4 6,3 2,8 0,0 Néi dung vµ h×nh thøc sinh ho¹t cuèi 47,2 42,0 8,3 1,2 1,3 Néi dung vμ h×nh thøc ho¹t ®éng tuÇn 3 TËp luyÖn vµ héi diÔn v¨n nghÖ 36,4 57,1 4,0 2,5 0 4 TËp luyÖn vµ thi ®Êu thÓ dôc thÓ thao 37,6 51,2 8,5 4,7 0 CLB bãng ®¸; CLB to¸n häc tuæi trÎ...), 22,7 17,3 56,2 1,6 2,2 C¸c h×nh thøc sinh ho¹t CLB (CLB th¬; 5 c¸c buæi ngo¹i kho¸ (V¨n; to¸n; søc Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 11 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn STT Tèt Kh¸ TB YÕu KÐm (%) (%) (%) (%) (%) C¸c ho¹t ®éng x· héi, nh©n ®¹o, tõ 43,6 46,2 8,4 1,8 0 Néi dung vμ h×nh thøc ho¹t ®éng kháe sinh s¶n vÞ thµnh niªn...). 6 thiÖn... C¸c diÔn ®µn theo chuyªn ®Ò (DiÔn ®µn Thanh niªn víi §¶ng, §¶ng víi thanh 7 niªn; tiÕp löa truyÒn thèng...) Nghe nãi 22,4 31,6 25,3 16,4 4,3 chuyÖn thêi sù; kÓ chuyÖn tÊm g−¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh... Nghe b¸o c¸o vÒ c¸c vÊn ®Ò næi cém mµ 8 d− luËn x· héi ®ang quan t©m (VÊn ®Ò 17,2 21,3 41,5 15,9 4,1 14,6 19,8 38,2 19,8 7,6 66,4 24,7 8,9 0 0 theo tõng tuÇn, tõng th¸ng, tõng kú, 57,2 29,4 13,4 0 0 0 0 an toµn giao th«ng, ma tuý, phßng chèng thiªn tai lò lôt...) C¸c ho¹t ®éng vÒ nguån: Th¨m l¹i 9 chiÕn khu x−a; th¨m vµ ch¨m sãc c¸c di tÝch v¨n ho¸ lÞch sö t¹i ®Þa ph−¬ng, th¨m bµ mÑ ViÖt Nam anh hïng... 10 C¸c cuéc thi t×m hiÓu víi c¸c chñ ®Ò do ngµnh vµ §oµn thanh niªn ph¸t ®éng. Phong trµo thi ®ua gi÷a c¸c khèi líp 11 tõng n¨m. 12 C¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc, b¶o vÖ m«i tr−êng s¹ch ®Ñp 64,3 31,4 14,3 KÕt luËn: Qua kÕt qu¶ kh¶o s¸t trªn chóng ta dÔ dµng nhËn thÊy: Trong sè c¸c ho¹t ®éng GDNGLL th−êng tæ chøc trong nhµ tr−êng cã nh÷ng néi dung vµ Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 12 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn h×nh thøc ho¹t ®éng ®−îc CBQL, gi¸o viªn quan t©m vµ ®¸nh gi¸ rÊt cao (ho¹t ®éng sinh ho¹t d−íi cê vµ sinh ho¹t líp cuèi tuÇn chiÕm 90,9% vµ 89,2% kh¸ tèt; c¸c ho¹t ®éng VHVN, TDTT chiÕm 36,4 ®Õn 43,6% tèt vµ 46,2% ®Õn 57,1% kh¸; c¸c ho¹t ®éng x· héi nh©n ®¹o tõ thiÖn; c¸c cuéc thi t×m hiÓu vµ phong trµo thi ®ua gi÷a c¸c khèi líp chiÕm 57,2% ®Õn 66,4% tèt. Tuy nhiªn, cßn nhiÒu ho¹t ®éng ch−a ®−îc c¸c nhµ tr−êng quan t©m, tõ ®ã kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ kh«ng cao nh−: C¸c h×nh thøc sinh ho¹t cña c¸c CLB, c¸c buæi ngo¹i kho¸; c¸c buæi nghe nãi chuyÖn thêi sù; c¸c diÔn ®µn. 2.3. §i s©u t×m hiÓu mét vμi ho¹t ®éng th−êng diÔn ra trong c¸c nhμ tr−êng. 2.3.1. Néi dung vμ h×nh thøc sinh ho¹t trong giê chμo cê hμng tuÇn. §©y lµ mét ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu trong ho¹t ®éng gi¸o dôc cña nhµ tr−êng, víi dung l−îng thêi gian mét tiÕt (45 phót) viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ giê chµo cê cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc gi¸o dôc häc sinh. 2.3.2. Néi dung vμ h×nh thøc ho¹t ®éng trong giê sinh ho¹t líp cuèi tuÇn cña GVCN. B¶ng sè: C¸c néi dung thùc hiÖn trong giê STT 1 2 3 4 sinh ho¹t líp cuèi tuÇn GVCN nghe c¸n bé líp b¸o c¸o t×nh h×nh cña líp trong tuÇn. BiÓu d−¬ng nh÷ng c¸ nh©n, tæ cã thµnh tÝch tèt. Phª b×nh tr¸ch ph¹t häc sinh vi ph¹m néi qui cña líp, tr−êng. Sinh ho¹t v¨n ho¸ v¨n nghÖ. Møc ®é thùc hiÖn % Th−êng Thi Kh«ng xuyªn tho¶ng cã 86,4 13,6 0 45,5 51,7 3,8 69,8 29,5 0,7 5,7 46,3 48,0 7,6 71,5 20,9 Trao ®æi c¸c chñ ®Ò mµ häc sinh quan t©m 5 nh−: Søc khoÎ sinh s¶n vÞ thµnh niªn; t×nh b¹n, t×nh yªu; t− vÊn nghÒ nghiÖp... Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 13 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn 6 Phæ biÕn yªu cÇu, néi dung ho¹t ®éng cña nhµ tr−êng. 66,3 33,7 0 7 §è vui c¸c m«n häc 6,2 31,7 62,1 8 D¹y bï giê 3,6 37,4 59,0 Qua b¶ng kh¶o s¸t ta thÊy: Néi dung vµ h×nh thøc sinh ho¹t líp cuèi tuÇn ë c¸c tr−êng THPT cßn kh¸ ®¬n ®iÖu. HÇu hÕt chØ dõng l¹i ë mét vµi ho¹t ®éng quen thuéc nh− nghe ban c¸n sù líp b¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng cña líp trong tuÇn (th−êng xuyªn 86,4%); GVCN nh¾c nhë, khiÓn tr¸ch häc sinh vi ph¹m néi qui (th−êng xuyªn 69,8%) vµ phæ biÕn kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña nhµ tr−êng trong tuÇn tíi (66,3%). Ngoµi ra c¸c néi dung kh¸c Ýt ®−îc quan t©m vµ tæ chøc (ë møc ®é th−êng xuyªn ®èi víi Sinh ho¹t v¨n ho¸ v¨n nghÖ 5,7%; ®è vui c¸c m«n häc 6,2%; trao ®æi c¸c chñ ®Ò mµ häc sinh quan t©m 7,6%....) cã nh÷ng ho¹t ®éng ë møc ®é kh«ng cã lªn tíi 62,1% (§è vui c¸c m«n häc). Nh×n chung, c¸c nhµ tr−êng cã nhËn thøc ch−a ®Çy ®ñ hoÆc cßn thiÕu chÝnh x¸c vÒ ho¹t ®éng GDNGLL. PhÇn lín cho r»ng Ho¹t ®éng GDNGLL ®¬n thuÇn chØ lµ nh÷ng ho¹t ®éng phong trµo cña §oµn thanh niªn 56% (®ång nhÊt ho¹t ®éng §oµn víi ho¹t ®éng GDNGLL mµ quªn r»ng ho¹t ®éng §oµn chØ lµ mét tËp hîp con n»m trong tËp hîp lín lµ Ho¹t ®éng GDNGLL). + §èi víi gi¸o viªn. - Cã 47,2% gi¸o viªn cho r»ng ho¹t ®éng GDNGLL lµ ho¹t ®éng gi¸o dôc. - 31,3% ®ång nhÊt ho¹t ®éng GDNGLL víi ho¹t ®éng cña §oµn thanh niªn. - 13,2% coi ®ã lµ ho¹t ®éng vui ch¬i gi¶i trÝ. - 9,3% coi ®ã lµ ho¹t ®éng ngo¹i kho¸. Nh− vËy nhËn thøc cña gi¸o viªn vÒ ho¹t ®éng GDNGLL cßn thÊp . Cã tíi 31,3% ®ång nhÊt ho¹t ®éng GDNGLL víi ho¹t ®éng §oµn. Gi¸o viªn bé m«n chØ chó t©m vµo gi¶ng d¹y chuyªn m«n trong s¸ch gi¸o khoa mét c¸ch thô ®éng mµ Ýt ®Çu t− suy nghÜ t×m ra c¸ch thøc truyÒn ®¹t th«ng qua c¸c ho¹t ®éng GDNGLL. 2.3.3. NhËn thøc vÒ néi dung Ho¹t ®éng GDNGLL Qua kh¶o s¸t chóng t«i cã nhận xét sau: Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 14 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn * ý kiÕn cña GV Nh×n chung, ý kiÕn cña ®éi ngò gi¸o viªn c¬ b¶n ®ång nhÊt víi ý kiÕn cña CBQL. §iÒu nµy cho thÊy tÝnh kh¸ch quan trong c«ng t¸c tù ®¸nh gi¸ cña c¸n bé qu¶n lÝ ë ®©y kh¸ trung thùc. Nh− vËy: §iÒu cèt lâi cu¶ vÊn ®Ò ë ®©y lµ vai trß cña HiÖu tr−ëng trong viÖc thµnh lËp vµ chØ ®¹o ®Ó ban chØ ®¹o ho¹t ®éng GDNGLL ho¹t ®éng tèt h¬n. Bªn c¹nh ®ã, ®éi ngò gi¸o viªn còng cÇn cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi c«ng t¸c, nhiÖt t×nh, chñ ®éng tham gia tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL cho häc sinh. + §¸nh gi¸ thùc tr¹ng lËp kÕ ho¹ch vμ thùc hiÖn kÕ ho¹ch tæ chøc ho¹t ®éng GDNGLL trong n¨m häc. Th«ng th−êng lËp kÕ ho¹ch lµ mét nhiÖm vô ®−îc ®Æt ra hµng ®Çu tr−íc khi thùc hiÖn bÊt kú c«ng viÖc g× cña mçi tËp thÓ c¸ nh©n. ViÖc lËp kÕ ho¹ch lµ nhiÖm vô ®Çu tiªn cña CBQL còng nh− toµn thÓ c¸n bé gi¸o viªn trong toµn tr−êng tr−íc mçi n¨m häc míi: BGH cã kÕ ho¹ch toµn tr−êng dùa trªn kÕ ho¹ch ®· ®−îc c¸c tæ, nhãm, c¸ nh©n gi¸o viªn x©y dùng, gãp ý mµ thµnh. VÒ phÝa gi¸o viªn: §¹i ®a sè gi¸o viªn ®Òu cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi sù nghiÖp gi¸o dôc cña nhµ tr−êng, n¨ng lùc chuyªn m«n v÷ng. Tuy nhiªn vÒ gãc ®é tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL cßn h¹n chÕ, cã ®Õn 41,6% møc ®é lËp vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch tõ TB ®Õn yÕu. Nguyªn nh©n c¬ b¶n ë ®©y lµ do gi¸o viªn ch−a ®−îc tuyªn truyÒn vÒ vai trß ho¹t ®éng GDNGLL, ch−a ®−îc tËp huÊn kü n¨ng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL. + Thùc tr¹ng sù phèi hîp, hç trî cña nhμ tr−êng víi §oμn Thanh niªn trong viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL. §oµn thanh niªn lµ mét tæ chøc x· héi trong nhµ tr−êng ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ §oµn, d−íi sù chØ ®¹o cña cÊp uû chi bé vµ BGH nhµ tr−êng. Víi tÝnh n¨ng ®éng, xung kÝch vµ s¸ng t¹o, §oµn lu«n kh¼ng ®Þnh vai trß tiªn phong cña m×nh trong mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng cña nhµ tr−êng, trong ®ã nhiÖm vô phèi hîp víi nhµ tr−êng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL cho §oµn viªn thanh niªn. + Thùc tr¹ng biÖn ph¸p chØ ®¹o gi¸o viªn chñ nhiÖm trong viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL. Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 15 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn Gi¸o viªn ngoµi nhiÖm vô gi¶ng d¹y cßn ®¶m nhiÖm nh÷ng nhiÖm vô kh¸c mµ HiÖu tr−ëng nhµ tr−êng giao phã, trong ®ã cã c«ng t¸c Chñ nhiÖm líp. BiÖn ph¸p qu¶n lÝ GVCN trong viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®−îc sö dông trong c¸c nhµ tr−êng ®Ó n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng. Trong thùc tÕ, c¸c nhµ tr−êng ®· thùc hiÖn biÖn ph¸p chØ ®¹o gi¸o viªn chñ nhiÖm vÒ viÖc tæ chøc qu¶n lÝ ho¹t ®éng gi¸o GDNGLL cho häc sinh nh−ng chñ yÕu dõng l¹i ë c¸c ho¹t ®éng duy tr× nÒ nÕp, kû luËt, thùc hiÖn néi qui nhµ tr−êng; nh¾c nhë häc sinh trong viÖc häc tËp vµ rÌn luyÖn. + Thùc tr¹ng biÖn ph¸p ®¸nh gi¸, kiÓm tra cña hiÖu tr−ëng ®Õn c«ng t¸c tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL. Qua th¶o luËn víi Gi¸o viªn vµ häc sinh thÊy r»ng: C«ng t¸c kiÓm tra, ®¸nh gi¸ lµ mét ho¹t ®éng th−êng xuyªn ®ùoc thùc hiÖn trong c¸c nhµ tr−êng nh−ng ®èi víi ho¹t ®éng GDNGLL th× ng−îc l¹i, viÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ chñ yÕu lµ ®Ó theo dâi các ho¹t ®éng nÒ nÕp ®Ó xÕp lo¹i thi ®ua gi÷a c¸c líp chø ch−a quan t©m thùc sù ®Õn chÊt l−îng ho¹t ®éng GDNGLL. 2.3.4. Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng GDNGLL cña GVCN líp. Qua nghiên cứu chúng tôi thÊy, CBQL ®¸nh gi¸ møc ®é thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p tæ chøc ho¹t ®éng GDNGLL cña gi¸o viªn chñ nhiÖm kh«ng cao, c¸c ý kiÕn tËp trung chñ yÕu ë møc ®é trung b×nh vµ kh¸. 2.3.5. Thùc tr¹ng sù ®¸nh gi¸ vai trß cña tæ chøc §oμn thanh niªn trong nhμ tr−êng víi viÖc tæ chøc c¸c häat ®éng GDNGLL. Nh− chóng t«i ®· ®Ò cËp tíi, ®Æc tr−ng cña ho¹t ®éng §oµn trong nhµ tr−êng lµ tËp hîp ®«ng ®¶o §oµn viªn thanh niªn, th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®Ó gi¸o dôc lÝ t−ëng sèng tèt ®Ñp cho hä. ChÝnh v× vËy, tæ chøc ®oµn gi÷ vai trß nßng cèt trong viÖc tæ chøc c¸c ho¹t déng GDNGLL cña nhµ tr−êng. Nh×n chung, vai trß cña tæ chøc §oµn thanh niªn trong c«ng t¸c tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL cho häc sinh ®−îc c¸c nhµ tr−êng ®¸nh gi¸ rÊt cao. Tõ kh©u lùa chän BÝ th− ®oµn tr−êng th«ng qua kiÖn toµn hµng n¨m cho ®Õn lËp kÕ ho¹ch ho¹t ®éng; kÕ ho¹ch ®¸nh gi¸ thi ®ua gi÷a c¸c chi ®oµn ®Òu ®¹t tØ lÖ Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 16 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn ®¸nh gi¸ cao h¬n 80% kh¸ tèt. ThÊy râ vai trß cña §oµn trongviÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL cho häc sinh, c¸c nhµ tr−êng còng dµnh sù quan t©m ®Çu t− thÝch ®¸ng cho c«ng t¸c ®oµn. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng ghi nhËn trªn, trong c¸c néi dung thùc hiÖn nhiÖm vô cña tæ chøc ®oµn vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ. Nh− vËy, kh©u lùa chän BÝ th− ®oµn tr−êng vµ c¸c vÞ trÝ chñ chèt cña ®oµn rÊt quan träng, nã cã ¶nh h−ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l−îng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL cña nhµ tr−êng. §©y lµ vÊn ®Ò c¸c nhµ tr−êng cÇn l−u t©m. Ch−¬ng 3 biÖn ph¸p qu¶n lý ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoμi giê lªn líp ë c¸c tr−êng trung häc phæ th«ng huyÖn BẢO YÊN 3.1. BiÖn ph¸p 1: Thμnh lËp Ban chØ ®¹o ho¹t ®éng GDNGLL * Néi dung: §Ó viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng GDNGLL cã kÕt qu¶, c¸c tr−êng THPT cÇn thiÕt ph¶i thµnh lËp mét Ban chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng GDNGLL d−íi sù chñ tr× cña HiÖu tr−ëng (hoÆc Phã HiÖu tr−ëng). * Ban chØ ®¹o cã nhiÖm vô: - Gióp HiÖu tr−ëng x©y dùng kÕ ho¹ch, ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng hµng n¨m vµ chØ ®¹o thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh kÕ ho¹ch ®ã. - Tæ chøc thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng lín, qui m« tr−êng vµ thùc hiÖn sù phèi kÕt hîp chÆt chÏ víi tæ chøc §oµn, c¸c lùc l−îng gi¸o dôc kh¸c ngoµi nhµ tr−êng trong c¸c ho¹t ®éng. - Tæ chøc h−íng dÉn cho gi¸o viªn chñ nhiÖm líp vµ c¸c c¸n bé §oµn, líp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ë ®¬n vÞ m×nh ®¹t kÕt qu¶. - Gióp HiÖu tr−ëng kiÓm tra, ®¸nh gi¸ chÊt l−îng, hiÖu qu¶ gi¸o dôc cña ho¹t ®éng. * Thμnh phÇn Ban chØ ®¹o: Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 17 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ cña mçi tr−êng mµ c¸ch bè trÝ Ban chØ ®¹o sao cho hîp lý. Trªn c¬ së nghiªn cøu còng nh− ho¹t ®éng thùc tiÔn mµ b¶n th©n ®ang trùc tiÕp tham gia, chóng t«i xin ®−a ra dù kiÕn cho Ban chØ ®¹o ho¹t ®éng GDNGLL nh− sau: - Tr−ëng ban: HiÖu tr−ëng hoÆc Phã hiÖu tr−ëng; Chñ tÞch c«ng ®oµn hoÆc ®¹i diÖn cÊp uû chi bé. - C¸c thµnh viªn: BÝ th− Chi bé, BÝ th− §oµn TN, BÝ th− Chi ®oµn GVV, Tæ tr−ëng tæ bé m«n; §¹i diÖn BCH C«ng ®oµn; §¹i diÖn n÷ c«ng; Héi ch÷ thËp ®á; ®¹i diÖn héi cha mẹ häc sinh; mét sè GV chñ nhiÖm cã n¨ng lùc tæ chøc tèt. C¬ cÊu Ban chØ ®¹o: Tuú theo ®iÒu kiÖn tõng tr−êng mµ x©y dùng c¬ cÊu Ban chØ ®¹o sao cho hîp lý. Cã thÓ chia nhá thµnh c¸c tiÓu ban ®Ó chØ ®¹o ®−îc s¸t sao h¬n. Cô thÓ: *- TiÓu Ban tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn vÒ c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ, x· héi. *- TiÓu ban tæ chøc c¸c ho¹t ®éng VHVN-TDTT. *- TiÓu ban tæ chøc lao ®éng c«ng Ých. C¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc vµ b¶o vÖ m«i tr−êng häc ®−êng Xanh - S¹ch - §Ñp. *- TiÓu ban tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ngo¹i khãa; t×m hiÓu khoa häc; c¸c c©u l¹c bé; c¸c cuéc thi t×m hiÓu... *- TiÓu ban tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nh©n ®¹o tõ thiÖn, uèng n−íc nhí nguån; ch¨m sãc c¸c di tÝch lÞch sö t¹i ®Þa ph−¬ng. *- TiÓu ban tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc giíi tÝnh, d©n sè, m«i tr−êng; phßng chèng ma tuý c¸c tÖ n¹n x· héi cã nguy c¬ x©m nhËp vµo m«i tr−êng häc ®−êng. *- TiÓu ban tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tham quan d· ngo¹i; du lÞch; giao l−u víi c¸c ®¬n vÞ ®ãng trªn ®Þa bµn... * C¸ch thøc thùc hiÖn: B−íc 1: TriÓn khai kÕ ho¹ch x©y dùng Ban chØ ®¹o ho¹t ®éng GDNGLL cña nhµ tr−êng ®Õn c¸c tæ chøc trong nhµ tr−êng. B−íc 2: C¸c tæ chøc lùa chän nh©n sù phï hîp víi nhiÖm vô cña c¸c nh©n phô tr¸ch giíi thiÖu cho HiÓu tr−ëng lµm c¬ së ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp. Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 18 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn B−íc 3: HiÖu tr−ëng xem xÐt, ®Ò xuÊt ®Ò ¸n nh©n sù cña c¸c tæ chøc, ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp Ban chØ ®¹o. B−íc 4: C«ng bè quyÕt ®Þnh thµnh lËp Ban chØ ®¹o ho¹t ®éng GDNGLL tr−íc héi ®ång gi¸o dôc nhµ tr−êng vµo tuÇn thø 3 cña th¸ng 8. 3.2. BiÖn ph¸p 2: X©y dùng kÕ ho¹ch cho ho¹t ®éng GDNGLL + Yªu cÇu cña kÕ ho¹ch ho¹t ®éng GDNGLL - Ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng tr−êng, ®¸p øng nhiÖm vô gi¸o dôc träng t©m cña n¨m häc vµ nhiÖm vô chÝnh trÞ cña ®Þa ph−¬ng; kÕ ho¹ch ph¶i phï hîp víi t©m lÝ løa tuæi, së thÝch cña häc sinh. - KÕ ho¹ch ph¶i linh ho¹t, tõ tæng thÓ ®Õn chi tiÕt cho tõng khèi líp g¾n liÒn víi tõng thêi ®iÓm cô thÓ. Cã kÕ ho¹ch ho¹t ®éng xuyªn suèt tõ ®Çu n¨m häc cho ®Õn hÌ. - X©y dùng kÕ ho¹ch ho¹t ®éng GDNGLL ph¶i dùa trªn kÕ ho¹ch gi¸o dôc cña nhµ tr−êng, g¾n liÒn víi c¸c kÕ ho¹ch kh¸c nh−: kÕ ho¹ch ho¹t ®éng chuyªn m«n, kÕ ho¹ch x©y dùng c¬ së vËt chÊt cña nhµ tr−êng còng nh− kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc ®oµn thÓ x· héi kh¸c trong tr−êng. Tõ ®ã cã kÕ ho¹ch phèi kÕt hîp trong viÖc qu¶n lý tæ chøc c¸c ho¹t ®éng Gi¸o dôc nãi chung vµ gi¸o dôc NGLL nãi riªng. + Néi dung kÕ ho¹ch: - KÕ ho¹ch ho¹t ®éng GDNGLL kh¸i qu¸t cho c¶ n¨m häc (tÝnh tõ th¸ng 9 cho ®Õn hÕt hÌ). VÝ dô ta cã b¶ng sau: B¶ng sè 20: Néi Thêi gian Chñ dung H×nh thøc ®iÓm ho¹t ho¹t ®éng ®éng Môc ®Ých yªu cÇu Ph©n c«ng §iÒu kiÖn thùc hiÖn CSVC Ghi chó®iÒu chØnh (nÕu cã) Th¸ng 9 Th¸ng 10 Th¸ng 11 ........... Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 19 §Ò tμi: BiÖn ph¸p qu¶n lý H§ GDNGLL ë tr−êng THPT sè 1 huyÖn B¶o Yªn Th¸ng 6,7,8 Víi b¶n kÕ ho¹ch nµy gióp HiÖu tr−ëng cã c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh qu¶n lý tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL trong c¶ n¨m häc. Tõ ®ã cã kÕ ho¹ch ®iÒu chØnh, ph©n bè nguån nh©n lùc hîp lý. Chñ ®éng trong viÖc ho¹ch ®Þnh nguån kinh phÝ chi cho m¶ng ho¹t ®éng nµy. KÕ ho¹ch chi tiÕt cho ho¹t ®éng gi¸o dôc NGLL theo thêi gian tõng tuÇn, th¸ng, häc kú. KÕ ho¹ch ho¹t ®éng chi tiÕt ®ång nghÜa víi viÖc h×nh thµnh nÒ nÕp häc tËp vµ rÌn luyÖn cho häc sinh trong tr−êng. H¬n n÷a gãp phÇn cô thÓ hãa nhiÖm vô n¨m häc mµ nhµ tr−êng ®· x©y dùng tõ ®Çu n¨m. 3.2.3. BiÖn ph¸p 3: Tuyªn truyÒn, gi¸o dôc c¸n bé gi¸o viªn vÒ ho¹t ®éng GDNGLL vμ qui ®Þnh tiªu chuÈn thi ®ua ®èi víi viÖc tham gia tæ chøc c¸c ho¹t ®éng GDNGLL cña gi¸o viªn. * Néi dung: - Chän gi¸o viªn cèt c¸n tham gia c¸c líp tËp huÊn vÒ tæ chøc ho¹t ®éng GDNGLL do Së GD&§T tæ chøc. - Lång ghÐp vµo néi dung nhiÖm vô n¨m häc vµ qu¸n triÖt ®Õn gi¸o viªn ngay tõ ®Çu n¨m häc. - X©y dùng tiªu chÝ thi ®ua g¾n víi viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô tæ chøc ho¹t ®éng GDNGLL ®èi víi GV trong häc kú vµ c¶ n¨m häc. * C¸ch thøc thùc hiÖn: B−íc 1: TuÇn ®Çu tiªn cña th¸ng 9, tæ chøc cho gi¸o viªn toµn tr−êng tiÕp thu néi dung tæ chøc ho¹t ®éng GDNGLL cña n¨m häc (do gi¸o viªn cèt c¸n tËp huÊn triÓn khai). B−íc 2: Cung cÊp c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn Ho¹t ®éng GDNGLL vµ tæ chøc th¶o luËn t¹i tæ nhãm ®Ó ®−a ra ý kiÕn ®Ò xuÊt cho viÖc tæ chøc ho¹t ®éng GDNGLL trong c¶ n¨m häc. B−íc 3: Trong c¸c buæi giao ban, häp Héi ®ång gi¸o dôc, HiÖu tr−ëng cÇn chØ ®¹o Ban chØ ®¹o ho¹t ®éng GDNGLL nhµ tr−êng ®¸nh gi¸ s¬ kÕt vµ Ng« ThÞ Nghi - Hiệu trưởng THPT số 1 Bảo Yên 20