Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Biện pháp quản lý hoạt động dạy học buổi thứ hai ở các trường tiểu học huyện đôn...

Tài liệu Biện pháp quản lý hoạt động dạy học buổi thứ hai ở các trường tiểu học huyện đông triều, tỉnh quảng ninh

.PDF
126
147
117

Mô tả:

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM –––––––––––––––––––– NGUYỄN THỊ HƢỜNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC BUỔI THỨ HAI Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2013 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM –––––––––––––––––––– NGUYỄN THỊ HƢỜNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC BUỔI THỨ HAI Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số : 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. HÀ THỊ ĐỨC THÁI NGUYÊN - 2013 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Bản luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi và chƣa đƣợc công bố ở bất kỳ công trình nào. Tôi xin chịu trách nhiệm hoàn toàn về luận văn của mình. Thái Nguyên, tháng 8 năm 2013 Tác giả Nguyễn Thị Hƣờng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu i http://lrc.tnu.edu.vn LỜI CẢM ƠN Thực hiện đề tài: "Biện pháp quản lý hoạt động dạy học buổi thứ hai ở các trường tiểu học huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh", tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu trƣờng ĐHSP Thái Nguyên, Khoa Tâm lý giáo dục, khoa Sau đại học, các Giáo sƣ, Phó Giáo sƣ, Tiến sĩ và các giảng viên đã trực tiếp tham gia giảng dạy, quan tâm và tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành khoá học. Xin cho tôi đƣợc bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến PGS.TS. Hà Thị Đức ngƣời hƣớng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ tôi trong việc định hƣớng đề tài cũng nhƣ trong suốt quá trình nghiên cứu, viết luận văn. Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên Phòng Giáo dục & Đào tạo, đội ngũ cán bộ quản lý, GV các trƣờng TH trên địa bàn huyện Đông Triều đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, giúp tôi có những tƣ liệu để hoàn thành luận văn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài, nhƣng do điều kiện nghiên cứu và khả năng, kinh nghiệm quản lý của bản thân có hạn, luận văn chắc khó tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận đƣợc ý kiến chỉ dẫn quý báu của quý thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn đƣợc hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 8 năm 2013 Tác giả Nguyễn Thị Hƣờng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu ii http://lrc.tnu.edu.vn MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC .......................................................................................................... iii CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ........................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ............................................................................ vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ................................................................. 3 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 6. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 5 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC BUỔI THỨ HAI CỦA LỚP 2 BUỔI/ NGÀY Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC ......................................................................................................... 6 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................... 6 1.2. Cơ sở lý luận của việc dạy học buổi thứ hai, lớp hai buổi/ngày ở trƣờng TH ............................................................................................................ 7 1.2.1. Một số khái niệm, thuật ngữ cơ bản có liên quan đến vấn đề nghiên cứu ........ 7 1.2.1.1. Quản lý.................................................................................................... 7 1.2.1.2. Quản lý Giáo dục .................................................................................... 8 1.2.1.3. Quản lý nhà trƣờng ................................................................................. 9 1.2.1.4. Hoạt động dạy học ................................................................................ 11 1.2.1.5.Quản lý hoạt động dạy học .................................................................... 11 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu iii http://lrc.tnu.edu.vn 1.2.1.6. Chất lƣợng dạy học ............................................................................... 12 1.2.1.7. Quản lý chất lƣợng dạy học .................................................................. 13 1.2.1.8. Dạy học lớp 2 buổi/ngày ...................................................................... 14 1.2.1.9. Biện pháp quản lý dạy học ................................................................... 15 1.2.2. Giáo dục tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân .............................. 15 1.2.2.1. Vị trí, vai trò của trƣờng Tiểu học ........................................................ 15 1.2.2.2. Mục tiêu và nội dung của giáo dục tiểu học ......................................... 15 1.2.2.3. Nhiệm vụ quyền hạn trƣờng Tiểu học .................................................. 17 1.2.2.4. Vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trƣởng trƣờng Tiểu học ......... 18 1.3. Một số căn cứ pháp lý của việc quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ ngày ở trƣờng TH ..................................................................................... 20 1.3.1. Văn kiện, Nghị quyết của Đảng về GD&ĐT liên quan đến việc quản lý dạy học buổi thƣ hai, lớp 2 buổi/ngày ở TH ......................................... 20 1.3.2. Luật và các văn bản dƣới Luật về giáo dục tiểu học liên quan đến việc quản lý dạy học 2 buổi/ ngày ở trƣờng tiểu học ........................................ 20 1.3.3. Các văn bản của Bộ GD& ĐT, Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Ninh, phòng GD&ĐT Đông Triều về chỉ đạo dạy học 2 buổi/ngày ........................... 20 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày ...... 24 1.4.1. Đặc điểm lứa tuổi học sinh tiểu học ........................................................ 24 1.4.2. Sự kết hợp giữa ba môi trƣờng giáo dục: Nhà trƣờng, gia đình, xã hội ........ 25 1.4.2.1. Ý nghĩa và yêu cầu của việc kết hợp giáo dục giữa nhà trƣờng, gia đình và xã hội..................................................................................................... 25 1.4.2.2. Kết hợp giáo dục học sinh giữa nhà trƣờng và gia đình....................... 25 1.4.2.3. Kết hợp giáo dục học sinh giữa nhà trƣờng và xã hội .......................... 26 1.4.2.4. Xây dựng môi trƣờnghọc tập thân thiện, học sinh tích cực, phát triển toàn diện và bền vững đáp ứng xu thế phát triển xã hội ........................... 27 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 .................................................................................... 29 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu iv http://lrc.tnu.edu.vn Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC BUỔI THỨ HAI, LỚP 2 BUỔI/ NGÀY CỦA HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH ................................ 30 2.1. Khái quát về đặc điểm địa lý, kinh tế, chính trị, xã hội, Giáo dục và Đào tạo của huyện Đông Triều .......................................................................... 30 2.1.1. Khái quát về đặc điểm địa lý, kinh tế, chính trị, xã hội ........................... 30 2.1.2. Khái quát về tình hình Giáo dục và Đào tạo huyện Đông Triều ............. 31 2.2. Thực trạng giáo dục Tiểu học ở huyện Đông Triều ................................... 33 2.2.1. Mạng lƣới trƣờng lớp .............................................................................. 33 2.2.2. Chất lƣợng dạy học Tiểu học................................................................... 35 2.2.3 Về đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý ................................................... 38 2.2.4. Các hoạt động khác phục vụ nâng cao chất lƣợng dạy học buổi thứ hai lớp 2 buổi/ngày ............................................................................................ 42 2.3. Hiệu trƣởng với công tác quản lý dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày ở các trƣờng Tiểu học huyện Đông Triều ........................................ 44 2.3.1. Thuận lợi .................................................................................................. 44 2.3.2. Khó khăn .................................................................................................. 45 2.4. Đánh giá thực trạng quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2buổi/ngày của HT các trƣờng TH huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh và các nguyên nhân của thực trạng đó ....................................................................................... 46 2.4.1. Các biện pháp cơ bản về QLDH buổi thứ hai, lớp 2buổi/ngày của HT các trƣờng TH huyện Đông Triều đã thực hiện : ....................................... 46 2.4.2. Đánh giá chung về thực trạng quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2buổi/ngày của HT các trƣờng TH huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh ........ 46 2.4.3. Các nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan của thực trạng trên ............................................................................................................ 49 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 .................................................................................... 54 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu v http://lrc.tnu.edu.vn Chƣơng 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC BUỔI THỨ HAI LỚP 2 BUỔI/ NGÀY CỦA HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC HUYỆN ĐÔNG TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH ................................. 55 3.1. Những nguyên tắc trong việc đề xuất các biện pháp .................................. 55 3.1.1. Đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp ............................................... 55 3.1.2. Các biện pháp phải đảm bảo tính đồng bộ .............................................. 55 3.1.3. Các biện pháp phải đảm bảo tính khả thi ................................................ 56 3.2. Đề xuất các biện pháp ................................................................................. 56 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của GV về trách nhiệm, phẩm chất nhà giáo và tầm quan trọng của việc dạy học buổi thứ hai của lớp 2buổi/ngày ......................................................................................................... 56 3.2.1.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 56 3.2.1.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 56 3.2.1.3.Cách thức thực hiện biện pháp .............................................................. 57 3.2.1.4. Điều kiện để thực hiện biện pháp ......................................................... 58 3.2.2. Biện pháp 2: Bồi dƣỡng nâng cao năng lực chuyên môn và thực hiện qui hoạch phát triển đội ngũ giáo viên ...................................................... 58 3.2.2.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 58 3.2.2.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 58 3.2.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp ............................................................. 59 3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 63 3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo GV xây dựng kế hoạch dạy học và sắp xếp TKB dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày linh hoạt theo khung chƣơng trình qui định và phù hợp với điều kiện thực tế của mỗi nhà trƣờng ................ 63 3.2.3.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 63 3.2.3.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 64 3.2.3.3. Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................ 64 3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 72 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu vi http://lrc.tnu.edu.vn 3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên thực hiện các qui định về nội dung dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày linh hoạt, hiệu quả ................................ 73 3.2.4.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 73 3.2.4.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 73 3.2.4.3.Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................. 74 3.2.4.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 76 3.2.5. Biện pháp 5: Xây dựng và quản lý thực hiện tốt nề nếp dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày ............................................................................... 76 3.2.5.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 76 3.2.5.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 77 3.2.5.3.Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................. 77 3.2.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 79 3.2.6. Biện pháp 6: Chỉ đạo thực hiện tích cực đổi mới phƣơng pháp dạy học...... 79 3.2.6.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 79 3.2.6.2. Nội dung của biện pháp ........................................................................ 79 3.2.6.3. Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................ 80 3.2.6.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 81 3.2.7. Biện pháp 7: Huy động các nguồn lực trong và ngoài nhà trƣờng, tạo điều kiện tốt nhất nâng cao chất lƣợng dạy học lớp 2 buổi/ngày ................ 82 3.2.7.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 82 3.2.7.2. Nội dung của biện pháp ........................................................................ 82 3.2.7.3. Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................ 82 3.2.7.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 85 3.2.8. Biện pháp 8: Vận dụng tƣ duy quản lý sự thay đổi để quản lý tốt dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày của HT các trƣờng TH, hƣớng tới mục tiêu chất lƣợng và hiệu quả ........................................................................ 85 3.2.8.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 85 3.2.8.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 85 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu vii http://lrc.tnu.edu.vn 3.2.8.3.Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................. 86 3.3. Mối liên hệ giữa các biện pháp ................................................................... 91 3.4. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất ................................. 92 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 .................................................................................... 97 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 98 1. Kết luận .......................................................................................................... 98 1.1. Về mặt lý luận ............................................................................................. 98 1.2. Về mặt thực tiễn.......................................................................................... 98 2. Khuyến nghị................................................................................................... 99 2.1. Với Sở GD&ĐT Quảng Ninh ..................................................................... 99 2.2. Với UBND huyện Đông Triều ................................................................. 100 2.3. Với Phòng GD & ĐT huyện Đông Triều ................................................. 100 2.4. Với Hiệu trƣởng trƣờng Tiểu học ............................................................. 100 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 101 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu viii http://lrc.tnu.edu.vn CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN Chữ viết tắt Nguyên nghĩa CBQL Cán bộ quản lý CSVC Cơ sở vật chất DH Dạy học GD Giáo dục GD & ĐT Giáo dục và Đào tạo GDTH Giáo dục tiểu học GV Giáo viên CMHS Cha mẹ học sinh HS Học sinh HSTH Học sinh tiểu học KH Kế hoạch KHDH Kế hoạch dạy học HDDH Hoạt động dạy học PPDH Phƣơng pháp dạy học QL Quản lý QLDH Quản lý dạy học QLGD Quản lý giáo dục TH Tiểu học THCS Trung học cơ sở XHHGD Xã hội hoá giáo dục XH Xã hội HT Hiệu trƣởng THPT Trung học phổ thông GDTX Giáo dục thƣờng xuyên MN Mầm non Số hóa bởi Trung tâm Học liệu iv http://lrc.tnu.edu.vn DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Số lƣợng lớp, học sinh học 2 buổi/ngày từ năm học 2010-2011 đến năm học 2012 - 2013 ở huyện Đông Triều ................................. 33 Bảng 2.2: Hệ thống số trƣờng, HS Tiểu học trên địa bàn huyện Đông Triều năm học 2012 - 2013 ............................................................... 34 Bảng 2.3: Kết quả dạy học từ 2010 - 2011 đến 2012 - 2013............................. 35 Bảng 2.4: Kết quả hai mặt giáo dục HS toàn huyện năm học 2012-2013 ........ 36 Bảng 2.5: Kết quả hai mặt giáo dục HS lớp 2 buổi/ngày năm học 2012-2013 ...... 37 Bảng 2.6: Cơ cấu đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý ..................................... 38 Bảng 2.7: Xếp loại QL, GV theo quy định Chuẩn GVTH, chuẩn HT, Phó HT các trƣờng Tiểu học huyện Đông Triều năm học 2012-2013......... 39 Bảng 2.8: Cơ sở vật chất lớp 2 buổi/ngày đầu năm học 2012- 2013 ................ 42 Bảng 2.9: Nhận thức của khách thể điều tra về mục đích, nội dung và những khó khăn trong QL DH lớp 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH huyện Đông Triều .............................................................................. 52 Bảng 3.1: Kế hoạch dạy học buổi thứ nhất của lớp 2 buổi/ngày....................... 68 Bảng 3.2: Kế hoạch dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày, với các trƣờng dạy môn Tiếng Anh từ lớp 1 và môn Tin học từ lớp 3 .......... 69 Bảng 3.3: Kế hoạch dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày với các trƣờng dạy môn Tiếng Anh và Tin học từ lớp 1 ............................... 70 Bảng 3.4: Kế hoạch dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày với các lớp học môn Tin học và môn Tiếng Anh từ lớp 3 ................................... 71 Bảng 3.5: Kế hoạch dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày với các lớp không học môn Tin học từ lớp 1 và dạy môn Tiếng Anh ................. 72 Bảng 3.6: Đánh giá tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ............................ 92 Bảng 3.7. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất............................... 94 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu v http://lrc.tnu.edu.vn DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1. Đánh giá tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ........................ 94 Biểu đồ 3.2. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất .......................... 95 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu vi http://lrc.tnu.edu.vn MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm gần đây cùng với sự phát triển khá nhanh, toàn diện của đất nƣớc, giáo dục cũng đã có những bƣớc phát triển về chất lƣợng, quy mô, loại hình đào tạo... Giáo dục đã và đang thể hiện vai trò đào tạo nguồn nhân lực có chất lƣợng cao phục vụ công cuộc đổi mới của đất nƣớc. Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng lần thứ hai Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng Cộng sản Việt Nam khóa VIII về định hƣớng chiến lƣợc phát triển GD&ĐT trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đã xác định: “... phải nâng cao chất lượng toàn diện bậc Tiểu học…..” [3, tr. 31] Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống Giáo dục quốc dân, có nhiệm vụ xây dựng và phát triển tình cảm, đạo đức, thể chất, trí tuệ, thẩm mĩ cho trẻ em, nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển toàn diện nhân cách con ngƣời Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Nếu trẻ em không phát triển tốt ở bậc Tiểu học thì các em cũng khó tiến bộ đƣợc ở các bậc học tiếp theo. Từ năm 2000 trở lại đây, dạy học cả ngày (2 buổi/ngày) trở thành một chủ trƣơng lớn của Chính phủ trong Chiến lƣợc phát triển Giáo dục và Đào tạo. Trong Chỉ thị của Thủ tƣớng Chính phủ về việc đổi mới chƣơng trình giáo dục phổ thông thực hiện Nghị quyết số 40/2000/QH 10 của Quốc hội có ghi rõ: "Cân đối ngân sách địa phƣơng, khai thác và huy động thêm các nguồn ngoài ngân sách, bảo đảm kinh phí cho việc nâng cấp và xây dựng trƣờng khắc phục tình trạng học 3 ca, thực hiện kiên cố hóa trƣờng lớp, tạo điều kiện từng bƣớc chuyển sang dạy học 2 buổi/ngày, trƣớc hết là đối với các trƣờng tiểu học...". Dạy học 2 buổi/ngày đang là đích mà Giáo dục tiểu học Việt Nam hƣớng tới, mô hình này phù hợp với thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nƣớc, phù hợp với sự phát triển về tâm sinh lý của trẻ em và xu hƣớng dạy học chung của thế giới. Tổ chức dạy học 2 buổi/ngày giúp học sinh đƣợc tăng thời lƣợng về thời gian nhƣng nội dung kiến thức không tăng, chỉ đi sâu, chú trọng đến Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 1 http://lrc.tnu.edu.vn phƣơng pháp dạy và giảm cƣờng độ học, các em đƣợc tăng cƣờng hoạt động văn hoá, môi trƣờng, vui chơi….để học sinh đƣợc phát triển toàn diện. Tổ chức cho HS học 2 buổi/ngày (có hoặc không có bán trú) là một chủ trƣơng lớn mang tính chiến lƣợc trong sự phát triển GDTH nhằm mục đích giáo dục trẻ phát triển toàn diện, hài hoà cả về đức, trí, thể, mĩ, đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lƣợng DH, phù hợp với xu thế chung của thời đại. Thực tế ở các trƣờng có tổ chức dạy 2 buổi/ngày cho thấy, trẻ có điều kiện phát triển trí tuệ và đƣợc rèn kỹ năng sống tốt hơn. Năm học 2012-2013 Bộ GD&ĐT khẳng định cần đẩy mạnh tổ chức dạy học 2 buổi/ngày trong cả nƣớc, đặc biệt ở những vùng khó khăn, vùng đồng bào miền núi. Đến nay, DH lớp 2 buổi/ngày ở tiểu học đã trở thành chủ trƣơng của Đảng và Nhà nƣớc, đồng thời đáp ứng đƣợc đông đảo nhu cầu của CMHS. Để đảm bảo không xảy ra tình trạng HS học quá sức, quá tải khi học lớp 2 buổi/ ngày, Bộ GD&ĐT yêu cầu tất cả HT các trƣờng cần chủ động xây dựng KHDH 2 buổi/ngày trên cơ sở đảm bảo yêu cầu về nội dung và thời lƣợng. Theo đó, các trƣờng sẽ DH theo kế hoạch GD, thực hiện chƣơng trình và sách cho mỗi lớp theo quy định; thực hành kiến thức đã học và tổ chức HS tham gia hoạt động thực tiễn tại địa phƣơng nhằm hỗ trợ cho việc học tập; giúp đỡ HS yếu vƣơn lên hoàn thành yêu cầu học tập hoặc bồi dƣỡng HS năng khiếu; dạy học các môn học tự chọn; tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp tạo mọi điều kiện để HS hoàn thành bài tập ngay tại lớp. Hiện nay ở tất cả các trƣờng TH trong huyện Đông Triều đều tổ chức DH 2 buổi/ngày. Chƣơng trình DH buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày dựa theo khung chƣơng trình của Bộ GD&ĐT quy định. Các trƣờng chủ động xây dựng chƣơng trình dạy học cụ thể phù hợp với yêu cầu thực tế của từng trƣờng. Tuy nhiên hiện nay Bộ GD&ĐT chƣa có chƣơng trình, nội dung chính thức về dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày. Mô hình dạy học ở buổi thứ hai chƣa thực sự đáp ứng giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học. Vậy làm thế nào để Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 2 http://lrc.tnu.edu.vn nâng cao chất lƣợng dạy và học ở buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày là vấn đề đƣợc các nhà quản lý giáo dục, giáo viên trực tiếp giảng dạy và các bậc phụ huynh HS hết sức quan tâm. Nhận thức rõ sự cần thiết của việc nghiên cứu để đề xuất các biện pháp nâng cao chất lƣợng DH buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày, bằng tâm huyết và kinh nghiệm của mình trong công tác QLGD nhà trƣờng, chúng tôi mạnh dạn chọn vấn đề: “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học buổi thứ hai ở các trường tiểu học huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn này. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở khảo sát thực trạng việc thực hiện dạy học 2 buổi/ngày trong các trƣờng TH tại huyện Đông Triều, đề xuất biện pháp quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày của hiệu trƣởng góp phần nâng cao chất lƣợng GD toàn diện cho HS tiểu học trên địa bàn huyện Đông triều, tỉnh Quảng Ninh. 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động dạy học ở trƣờng TH. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp QL dạy học buổi thứ hai của các lớp học 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh. 4. Giả thuyết khoa học Vấn đề nâng cao chất lƣợng dạy học trong các trƣờng Tiểu học huyện Đông Triều tỉnh Quảng Ninh phụ thuộc nhiều vào việc quản lý tốt hoạt động dạy học buổi thứ hai, nếu đề xuất đƣợc các biện pháp quản lý dạy học buổi thứ hai phù hợp với đặc điểm của các trƣờng TH huyện Đông Triều thì sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học nói riêng và chất lƣợng giáo dục toàn diện nói dung ở các trƣờng TH huyện Đông Triều. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hoá cơ sở lí luận, cơ sở pháp lý về giáo dục tiểu học và những nội dung liên quan đến quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 3 http://lrc.tnu.edu.vn 5.2. Đánh giá thực trạng việc quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày của hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học ở huyện Đông triều, tỉnh Quảng Ninh và những nguyên nhân của thực trạng đó. 5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày của hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học ở huyện Đông triều, tỉnh Quảng Ninh. 6. Phƣơng pháp nghiên cứu Để thực hiện đề tài này, chúng tôi sử dụng các nhóm phƣơng pháp sau đây: 6.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận Đề tài sẽ tập trung phân tích làm sáng tỏ cơ sở pháp lý, cơ sở lý luận về quản lý giáo dục nói chung và quản lý dạy học buổi thứ hai nói riêng nhằm xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài. 6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phƣơng pháp quan sát: quan sát các hoạt động dạy học cũng nhƣ các biện pháp quản lý dạy học và giáo dục ở các trƣờng tiểu học huyện Đông triều. - Phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi: sử dụng phiếu hỏi để điều tra làm rõ thực trạng quản lý việc dạy học nói chung và quản lý việc dạy học 2 buổi/ngày nói riêng. - Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm 6.3. Phương pháp bổ trợ - Phƣơng pháp hỏi ý kiến các chuyên gia (các nhà nghiên cứu khoa học giáo dục, các cán bộ quản lý cấp Sở GD, Phòng GD&ĐT, Hiệu trƣởng trƣờng Tiểu học. - Phƣơng pháp thống kê toán học: Phƣơng pháp này dùng để xử lý các số liệu điều tra, để kiểm định độ tin cậy của các biện pháp, kiểm định làm cơ sở định lƣợng cho vấn đề nghiên cứu. - Phƣơng pháp khảo nghiệm. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 4 http://lrc.tnu.edu.vn 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu 7.1. Nội dung nghiên cứu Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng và các biện pháp quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày của HT các trƣờng TH ở huyện Đông Triều. 7.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu gồm 15 trƣờng TH công lập huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, phần Kết luận và Kiến nghị, luận văn có 3 chƣơng: Chương 1: Cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý của việc quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày ở trường tiểu học. Chương 2: Thực trạng quản lý dạy học buổi thứ hai lớp 2 buổi/ngày của hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Đông triều, tỉnh Quảng Ninh. Chương 3: Biện pháp quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày của hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Đông triều, tỉnh Quảng Ninh. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 5 http://lrc.tnu.edu.vn Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC BUỔI THỨ HAI CỦA LỚP 2 BUỔI/ NGÀY Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề Nhiều nƣớc trên thế giới đã tiến hành DH lớp 2 buổi/ngày ở tất cả bậc học từ rất lâu, HS có mặt ở trƣờng lúc 8 giờ và tan trƣờng lúc 14 giờ 30. Ở Việt Nam, để đáp ứng nhu cầu xã hội, thực hiện mục tiêu GD của Đảng, việc tổ chức dạy lớp 2 buổi/ngày ở trƣờng TH ở Việt Nam đã đƣợc triển khai từ những năm 1990, bắt đầu từ những trƣờng TH ở các thành phố, thị xã của các tỉnh thành phố có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển. Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Tuyên Quang, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dƣơng… là những đơn vị đi đầu trong việc xây dựng các trƣờng dạy 2 buổi/ngày. Cho đến nay, theo thống kê số liệu trong cả nƣớc có khoảng 35% số HS đƣợc học lớp 2 buổi/ngày, Bộ GD&ĐT đƣa chỉ tiêu đến năm 2015 cả nƣớc đạt 70% số HS học 2 buổi/ngày. Trong quá trình tổ chức thực hiện, một số cán bộ QL trƣờng học đã quan tâm nghiên cứu tìm hiểu vấn đề này ở các góc độ khác nhau. Năm 1998, tác giả Lƣu Thị Tƣờng Vân đã nghiên cứu đề tài “Cơ sở lí luận và thực tiễn của loại hình học hai buổi/ngày ở bậc tiểu học”, công trình của tác giả Lƣu Tƣờng Vân đã nghiên cứu khá hệ thống các vấn đề lý luận của loại hình học lớp 2 buổi/ ngày và một số vấn đề thực tiễn về học 2 buổi /ngày ở trƣờng tiểu học trên địa bàn thành phố Hà Nội. Năm 2002, tác giả Ngô Thị Thanh Nhung nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp tổ chức và quản lý trƣờng Tiểu học dạy 2 buổi/ngày tại thành phố Đà Nẵng”. Trên một số báo và tạp chí cũng đăng tải một số bài viết bàn về điều kiện cơ sở vật chất, xây dựng thời khóa biểu... trong tổ chức dạy học 2 buổi/ ngày ở trƣờng TH nói chung. Việc tổ chức dạy học lớp 2 buổi/ ngày ở trƣờng TH đến nay đã trở thành chủ trƣơng chung của ngành GD, là một yêu cầu trong tổ chức QL trƣờng TH hiện nay. Tuy nhiên việc tổ chức DH lớp 2 buổi/ ngày phải gắn với điều kiện thực tế của từng địa phƣơng. Theo PGS TS 6 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu http://lrc.tnu.edu.vn Đặng Quốc Bảo: “Nâng giờ học mới là điều kiện cần, chưa phải là điều kiện đủ. Cái cần hơn là phải có một nội dung đào tạo hợp lý và phương pháp tổ chức đào tạo khoa học. Nâng số giờ đào tạo mà lại gia tăng các nội dung có tính hàn lâm và điều kiện cơ sở vật chất, tài chính có hạn thì lợi bất cập hại”. Do đó cần có những nghiên cứu cụ thể về QLDH buổi thứ hai ở trƣờng TH để xác định nội dung và phƣơng pháp tổ chức DH hợp lý nhằm thực hiện đƣợc các mục tiêu đích thực của việc dạy 2 buổi/ ngày. Cho đến nay chƣa có công trình khoa học nào nghiên cứu các biện pháp QLDH buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày ở trƣờng TH. Đề tài mà tác giả chọn nghiên cứu lần đầu tiên đƣợc triển khai để tìm kiếm các biện pháp QL dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ ngày của HT ở các trƣờng TH huyện Đông Triều tỉnh Quảng Ninh nhằm hƣớng đến việc sử dụng hợp lý quỹ thời gian 2 buổi/ ngày và nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học buổi thứ hai ở các trƣờng tiểu học nhằm nâng cao chất lƣợng GD toàn diện, đáp ứng yêu cầu đổi mới GD phù hợp với điều kiện địa phƣơng. 1.2. Cơ sở lý luận của việc dạy học buổi thứ hai, lớp hai buổi/ngày ở trƣờng TH 1.2.1. Một số khái niệm, thuật ngữ cơ bản có liên quan đến vấn đề nghiên cứu 1.2.1.1. Quản lý QL là một chức năng lao động xã hội đƣợc bắt nguồn từ tính chất xã hội của lao động, nó ra đời khi xã hội cần có sự chỉ huy, điều hành, phân công, hợp tác, kiểm tra, chỉnh lý. Trong lao động tập thể trên một quy mô nào đó để đạt năng suất cao, hiệu quả tốt hơn thì phụ thuộc rất lớn vào vai trò của ngƣời đứng đầu một tổ chức. Nhƣ vậy, QL là một phạm trù tồn tại khách quan và là một tất yếu lịch sử. Thực tế đã chứng minh rằng loài ngƣời đã trải qua nhiều hình thái phát triển xã hội khác nhau nên cũng đã trải qua nhiều hình thức QL khác nhau. Các triết gia, các nhà chính trị từ thời cổ đại đến nay đều rất coi trọng vai trò của QL trong sự tồn tại, ổn định và phát triển xã hội. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu 7 http://lrc.tnu.edu.vn
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan