SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
PhÇn më ®Çu
1. Lý do chän ®Ò tμi:
Ngµy nay , sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña cuéc c¸ch m¹nh khoa häc –c«ng nghÖ, kinh
tÕ tri trøc cã vai trß ngµy cµng næi bËt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lùc l−îng s¶n xuÊt;
nh÷ng thµnh tùu vÒ khoa häc vµ tiÕn bé c«ng nghÖ ®· thùc sù lµm thay ®æi ®¶o lén
t−¬ng quan gi÷a c¸c n−íc trªn thÕ giíi;kinh tÕ kh«ng biªn giíi ®ang h×nh thµnh; t¹o c¬
héi vµ th¸ch thøc cho hîp t¸c ph¸t triÓn; viÖc chuÈn bÞ vµ ®Çu t− vµo con ng−êi, cho con
ng−êi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, ph¸t triÓn x· héi lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña mäi quèc gia. NhËn
thøc ®óng ®¾n vÒ vai trß cña gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, §¶ng ta ®· cã hµng lo¹t nh÷ng quyÕt
s¸ch lín vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o:
- §iÒu 27 kho¶n 1 LuËt gi¸o dôc ®· x¸c ®Þnh môc tiªu gi¸o dôc THPT:
“Gi¸o dôc THPT nh»m gióp häc sinh cñng cè vμ ph¸t triÓn nh÷ng kÕt qu¶ cña gi¸o dôc
THCS, hoμn thiÖn häc vÊn phæ th«ng vμ nh÷ng hiÓu biÕt th«ng th−êng vÒ kü thuËt vμ
h−íng nghiÖp, cã ®iÒu kiÖn ph¸t huy n¨ng lùc c¸ nh©n ®Ó lùa chän h−íng ph¸t triÓn,
tiÕp tôc häc ®¹i häc, cao ®¼ng, trung cÊp häc nghÒ hoÆc ®i vμo cuéc sèng lao ®éng .
XuÊt ph¸t tõ c¬ së lÝ luËn vµ thùc tÕ trªn, chóng t«i xin m¹nh d¹n chän ®Ò tµi:
BiÖn ph¸p qu¶n lý gi¸o dôc h−íng nghiÖp qua ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoμi giê lªn
líp cña tr−êng THPT sè 2 TP Lμo Cai.
1
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
PhÇn néi dung
Ch−¬ng 1
C¬ së lý luËn vμ c¬ së ph¸p lý vÒ qu¶n lý GDHN
ë tr−êng THPT
I. C¬ së lý luËn vÒ qu¶n lý GDHN ë tr−êng THPT.
1.. Kh¸i niÖm Gi¸o dôc h−íng nghiÖp (GDHN):
GDHN lµ hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc cña nhµ tr−êng, gia ®×nh vµ x· héi
nh»m chuÈn bÞ cho thÕ hÖ trÎ t− t−ëng, t©m lÝ, tri thøc, kü n¨ng ®Ó hä cã thÓ s¾n sµng ®i
vµo ngµnh nghÒ, vµo lao ®éng s¶n xuÊt vµ cuéc sèng. GDHN gãp phÇn ph¸t huy n¨ng
lùc, së tr−êng cña tõng ng−êi, ®ång thêi gãp phÇn ®iÒu chØnh nguyÖn väng cña c¸ nh©n
sao cho phï hîp víi nhu cÇu ph©n c«ng lao ®éng trong x· héi.
2. VÞ trÝ vai trß cña GDHN
Theo ChØ thÞ sè 33/2003/CT-BGD&§T, GDHN cã 4 nhiÖm vô:
1.Gi¸o dôc th¸i ®é vµ ý thøc ®óng ®¾n víi nghÒ nghiÖp.
2. Gióp häc sinh cã hiÓu biÕt kh¸i qu¸t vÒ sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi , c¬ cÊu
nÒn kinh tÕ quèc d©n, sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n−íc, ®Þa ph−¬ng, lµm quen víi
nh÷ng ngµnh nghÒ chñ yÕu, nghÒ c¬ b¶n ®Æc biÖt lµ nghÒ truyÒn thèng cña ®Þa ph−¬ng.
3. T×m hiÓu n¨ng khiÕu, khuynh h−íng nghÒ nghiÖp cña tõng häc sinh ®Ó khuyÕn
khÝch, h−íng dÉn kh¶ n¨ng nghÒ nghiÖp thÝch hîp nhÊt.
4. §éng viªn h−íng dÉn häc sinh ®i vµo nh÷ng nghÒ, nh÷ng n¬i ®ang cÇn lao ®
5. C¸c con ®−êng h−íng nghiÖp:
Bao gåm 5 con ®−êng:
- H−íng nghiÖp qua d¹y c¸c m«n v¨n ho¸; H−íng nghiÖp qua tæ chøc ho¹t ®éng
h−íng nghiÖp; H−íng nghiÖp qua lao ®«ng s¶n xuÊt, d¹y nghÒ phæ th«ng; H−íng
nghiÖp qua gi¸o dôc NGLL; H−íng nghiÖp trong gia ®×nh .
Cã thÓ m« h×nh hãa c¸c ph−¬ng thøc tiÕn hµnh gi¸o dôc h−íng nghiÖp trong nhµ
tr−êng nh− sau:
3. ý nghÜa cña GDHN:
GDHN lµ bé phËn h÷u c¬ cña gi¸o dôc phæ th«ng. Nã cã kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh
®éng c¬ chän nghÒ vµ høng thó nghÒ nghiÖp cña häc sinh theo nhu cÇu lao ®éng vµ sù
ph©n c«ng lao ®éng cña x· héi.
2
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
Ch−¬ng 2
Thùc tr¹ng qu¶n lý GDHN cña tr−êng thpt sè 2 TP Lμo Cai
tØnh lμo cai
1. §Æc ®iÓm t×nh h×nh:
VÒ ngo¹i c¶nh:
Tr−êng THPT sè 2 TP Lµo Cai thµnh lËp n¨m 1966, lµ n¬i ®µo t¹o nguån nh©n
lùc cho mét tØnh miÒn nói ®Æc biÖt cho khu c«ng nghiÖp khai th¸c APATITE lín nhÊt
trong n−íc vµ mét sè c«ng nghiÖp khai th¸c kh¸c nh− S¾t, §ång....víi nhu cÇu nguån
nh©n lùc lªn tíi hµng chôc ngµn ng−êi . Ngoµi ra, nhµ tr−êng trªn ®Þa bµn cã nhiÒu ho¹t
®éng th−¬ng m¹i vµ du lÞch víi n−íc b¹n lµ Trung quèc qua cöa khÈu Lµo Cai; chÞu
¶nh h−ëng kh«ng Ýt cña khu du lÞch lín lµ SAPA. Thùc tiÔn ®ã ®Æt ra cho c«ng t¸c
h−íng nghiÖp cña nhµ tr−êng nhiÒu thuËn lîi còng kh«ng Ýt khã kh¨n; nhiÒu thêi c¬
còng kh«ng Ýt th¸ch thøc.
VÒ t×nh h×nh nhμ tr−êng:
. B¶ng thèng kª sè l−îng líp, häc sinh 3 n¨m gÇn ®©y
Sè líp
Tæng sè
Khèi 10
Khèi 11
Khèi 12
häc sinh
Häc
sinh
Líp
Häc
sinh
Líp
Líp
Häc
sinh
Líp
Häc
sinh
N¨m häc
2007-2008
24
1056
8
364
8
350
8
342
2008-2009
24
1017
8
344
8
338
8
335
2009-2010
24
1024
8
343
8
340
8
341
B¶ng 2.3. B¶ng thèng kª sè l−îng häc sinh líp 12 sau khi tèt nghiÖp 3 n¨m gÇn
®©y
2007
N¨m
§H-CDTHCN
2008
2009
2010
Sè
Tû
Sè
Tû
Sè
Tû
Sè
Tû
l−îng
lÖ
l−îng
lÖ
l−îng
lÖ
l−îng
lÖ
§¹i häc-CD
171
50%
217
65%
242
72%
THCN-H.nghÒ
157
45%
103
31%
84
25%
3
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
Lao ®éng ®¬n
gi¶n
Cßn
l¹i
5%
Cßn
l¹i
5%
Cßn
l¹i
5%
B¶ng 2.4. B¶ng thèng kª sè l−îng häc sinh líp 12 ®¨ng kÝ thi ®¹i häc-C§
3 n¨m gÇn ®©y
2007
N¨m
2008
Sè
Tû
l−îng
lÖ
2009
Sè
Tû
l−îng
lÖ
H. s¬
Sè
l−îng
H. s¬
2010
Tû
lÖ
Sè
l−îng
H. s¬
Sè HS L12
342
335
341
§¹i häc-CD
820
240% 632
188% 475
THCN-H.nghÒ
250
242
233
Tû
lÖ
140%
Cã mét vμi nhËn xÐt vμ ®¸nh gi¸ nh− sau:
- Đéi ngò gi¸o viªn ®ñ vÒ sè l−îng, cã 2 gi¸o viªn d¹y nghÒ phæ th«ng ch−a kÓ
cã mét sè gi¸o viªn kh¸c cã thÓ tham gia d¹y nghÒ phæ th«ng nh−: nghÒ may, lµm
v−ên. ®iÖn d©n dông, tin häc v¨n phßng.....
- Tû lÖ vµo ®¹i häc vµo cao ®¼ng kho¶ng 70%, cßn l¹i chñ yÕu häc THCN vµ häc
nghÒ, sè lao ®éng gi¶n ®¬n kh«ng ®¸ng kÓ hoÆc t¹m thêi.
- Tû lÖ häc sinh líp 12 lµm hå s¬ thi ®¹i häc gi¶m.
- Biªn ®é sè l−îng hå s¬ ®¨ng kÝ thi tuyÓn sinh ®¹i häc, cao ®¼ng, THCN tiÕn
gÇn biªn ®é thùc tuyÓn:
- Tû sè t−¬ng ®èi giøa hå s¬ tróng tuyÓn vµ hå s¬ ®¨ng kÝ t¨ng( tiÕn tíi 1).
2. Mét sè kÕt qu¶ vÒ c«ng t¸c GDHN:
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c«ng t¸c gi¸o dôc h−íng nghiÖp b−íc ®Çu ®−îc quan
t©m vµ ®¹t ®−îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn cña nhµ tr−êng.Néi dung h−íng nghiÖp nh»m vµo c¸c môc tiªu sau:
- Thùc sù thÝch nghÒ g×?
- Nhu cÇu nghÒ nghiÖp cña x· héi, cña chÝnh ®Þa ph−¬ng ta.
- Kh¶ n¨ng cña b¶n th©n( tr×nh ®é); cña gia ®×nh ( vÒ tµi chÝnh).
4
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
- NghÒ nghiÖp vµ t−¬ng lai cña chóng ta.
DÉn ®Õn kÕt qu¶:
- Tû lÖ vµo ®¹i häc vµo cao ®¼ng kho¶ng 70%, cßn l¹i chñ yÕu häc THCN vµ häc
nghÒ, sè lao ®éng gi¶n ®¬n kh«ng ®¸ng kÓ hoÆc t¹m thêi.
- Tû lÖ häc sinh líp 12 lµm hå s¬ thi ®¹i häc gi¶m.
- Biªn ®é sè l−îng hå s¬ ®¨ng kÝ thi tuyÓn sinh ®¹i häc, cao ®¼ng, THCN tiÕn
gÇn biªn ®é thùc tuyÓn:
- Tû sè t−¬ng ®èi giøa hå s¬ tróng tuyÓn vµ hå s¬ ®¨ng kÝ t¨ng( tiÕn tíi 1).
- Biªn ®é nhu cÇu gi¶m gÇn h¬n tíi biªn ®é môc tiªu.
§¹t ®−îc kÕt qu¶ nh− vËy xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguyªn nh©n: NhËn thøc cña c¸n bé
qu¶n lý, ®éi ngò gi¸o viªn cã sù thay ®æi tÝch cùc; c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch, chØ ®¹o,
tæ chøc vµ kiÓm tra cña Ban gi¸m hiÖu ®−îc thùc hiÖn ®ång bé; kinh tÕ – x· héi cña ®Þa
ph−¬ng cã b−íc ph¸t triÓn, ®· t¸c ®éng ®Õn nhËn thøc cña häc sinh, cha mÑ häc sinh
trong viÖc lùa chän nghÒ nghiÖp. H¬n n÷a c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ gi¸o dôc tõng b−íc
®−îc ®Çu t−, trang cÊp ®¸p øng mét phÇn ho¹t ®éng d¹y häc còng nh− ho¹t ®éng gi¸o
dôc h−íng nghiÖp.
Trªn c¬ së kÕt qu¶ c«ng t¸c GDHN trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®· gióp cho häc
sinh tù tin h¬n trong qu¸ tr×nh lùa chän ®¨ng ký dù tuyÓn vµo c¸c tr−êng THCN, cao
®¼ng, ®¹i häc, theo ®ã, kÕt qña tróng tuyÓn còng chiÕm tØ lÖ kh¸ cao. H¬n thÕ, sè häc
sinh trùc tiÕp lao ®éng s¶n xuÊt t¹i ®Þa ph−¬ng còng ®· chñ ®éng, tÝch cùc tham gia vµo
c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ gãp phÇn h×nh thµnh c¸c m« h×nh s¶n xuÊt ®¹t hiÖu qu¶, t¹o ra sù
æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph−¬ng.
3. Mét sè tån t¹i vμ nguyªn nh©n .
MÆc dï c«ng t¸c qu¶n lý GDHN ®¹t ®−îc mét sè kÕt qu¶ b−íc ®Çu song vÉn béc
lé nh÷ng tån t¹i dÉn ®Õn c«ng t¸c GDHN cña nhµ tr−êng ch−a ph¸t huy hÕt hiÖu qu¶
theo c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra.
NhiÒu häc sinh ®Õn líp 12 , khi lµ hå s¬ tuyÓn sinh §H-CD-THCN cß tá ra lóng
tóng; kh«ng biÕt lùa chän nghÒ, kh«ng biÕt m×nh cã g×, thÝch g×.Theo thèng kª cßn
kho¶ng 25% hå thi ®¹i häc cã ®iÓm thi d−íi 9; kho¶ng 12% hå s¬ thi cã ®iÓm d−íi
6.ThËm chÝ nhiÒu häc sinh vÉn cßn nghÜ ph¶i lµm nhiÒu hå s¬ ®Ó c¬ may ®ç cao h¬n.
Kh«ng Ýt häc sinh häc xong kh«ng xin ®−îc viÖc lµm do nhu cÇu x· héi thÊp- thõa
nguån nh©n lùc; Nguån nh©n lùc ®¸p øng ®ßi hái cña lao ®éng hîp t¸c quèc tÕ rÊt
thÊp.C¸c ngµnh nghÒ mµ ®Þa ph−¬ng ®ßi hái nguån nh©n lùc nh−: c«ng nh©n kÜ thuÊt;
du lÞch- dÞch vô; gi¸o dôc; y tÕ th× kh«ng ®−îc c¸c em mÆn mµ.
Tr−íc hÕt tõ nhËn thøc cña c¸n bé qu¶n lý tõ kh©u lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, chØ ®¹o
thùc hiÖn vµ kiÓm tra ®¸nh gi¸ c«ng t¸c qu¶n lý GDHN ch−a ®¸p øng yªu cÇu ®ßi hái
nh− môc tiªu gi¸o dôc ®Æt ra; Ch−a ®¸p øng yªu cÇu ®µo t¹o nguån nh©n lùc cña sù
ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Þa ph−¬ng vµ ®Êt n−íc.
5
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
§éi ngò gi¸o viªn thùc hiÖn c«ng t¸c GDHN trong qu¸ tr×nh cung cÊp l−îng kiÕn
thøc, th«ng tin vÒ nghÒ nghiÖp cho häc sinh cßn h¹n chÕ; l−îng th«ng tin vÒ c¸c tr−êng
®¹i häc, cao ®¼ng ®−îc truyÒn t¶i t−¬ng ®èi ®Çy ®ñ, b»ng nhiÒu h×nh thøc song kh¶
n¨ng ®iÒu kiÖn cña häc sinh cã thÓ tham dù vµ tróng tuyÓn lµ rÊt thÊp, hoÆc cè g¾ng vµo
mét tr−êng ®¹i häc nµo ®ã kh«ng phï hîp nhu cÇu nguån nh©n lùc cña x· héi ®èi víi
nhµnh ®µo t¹o ®ã l¹i kh«ng ®¸ng kÓ. Tr¸i l¹i th«ng tin vÒ c¸c tr−êng THCN, tr−êng
nghÒ vµ ®Æc biÖt lµ th«ng tin vÒ nhu cÇu nguån nh©n lùc cña ®Þa ph−¬ng vµ ®Êt n−íc l¹i
kh«ng ®Çy ®ñ.
Mét bé phËn gi¸o viªn ch−a cã kh¶ n¨ng tæ chøc ho¹t ®éng gi¸o dôc h−íng
nghiÖp. Nhµ tr−êng ch−a quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn c«ng t¸c gi¸o dôc h−íng nghiÖp mµ chØ
tËp trung häc v¨n hãa nªn phÇn lín häc sinh biÕt rÊt Ýt vÒ nghÒ nghiÖp.
Gia ®×nh kh«ng lµm tèt c«ng t¸c h−íng nghiÖp cho con c¸i; hoÆc ®Ó mÆc c¸c ch¸u;
hoÆc chØ hµnh ®éng th«ng qua kh¸t väng cña bè mÑ...
Thùc tr¹ng trªn dÉn ®Õn ®a sè häc sinh kÕt hîp gi÷a sù lùa chän c¶m tÝnh cña
b¶n th©n, theo bÒ theo b¹n, ¸p lùc cña gia ®×nh, quyÕt ®Þnh lùa chän nghÒ nghiÖp kh«ng
phï hîp, kh«ng ®¹t ®−îc môc tiªu ®Æt ra, mµ kÕt qu¶ cuèi cïng lµ lóng tóng, bøc xóc vµ
l·ng phÝ thêi gian, tiÒn cña khi buéc ph¶i tham gia lao ®éng s¶n xuÊt.
4. Mét sè vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt trong c«ng t¸c GDHN:
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc vµ nh÷ng tån t¹i nªu trªn, chóng t«i
nh©n thÊy cã b¶y vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt:
- Thµnh lËp ban chØ ®¹o vμ t− vÊn nghÒ cho häc sinh do mét ®ång chÝ P.hiÖu tr−ëng
phô tr¸ch.
- X©y dùng ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng cho ban t− vÊn nghÒ; thùc hiÖn kÕ ho¹ch hãa
c«ng t¸c nµy; thùc hiÖn qu¶n lÝ:
- Qu¶n lý viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc n©ng cao nhËn thøc vÒ
GDHN.
- Qu¶n lý båi d−ìng, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò gi¸o viªn thùc hiÖn c«ng t¸c
GDHN trong nhµ tr−êng
- Qu¶n lý Gi¸o dôc h−íng nghiÖp th«ng qua d¹y c¸c m«n häc trong nhµ tr−êng.
- Qu¶n lý GDHN th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ngo¹i kho¸:
- Qu¶n lý viÖc t¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt – thiÕt bÞ gi¸o dôc cho c«ng t¸c GDHN
- Qu¶n lý tèt viÖc phèi kÕt hîp gi÷a c¸c lùc l−îng tham gia thùc hiÖn GDHN.
- Qu¶n lý GDHN th«ng qua kÕt hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, gia ®×nh.
6
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
Ch−¬ng 3
biÖn ph¸p qu¶n lý gi¸o dôc h−íng nghiÖp cña tr−êng THPT
sè 2 TP Lμo Cai th«ng qua c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoμi giê
lªn líp(GDNGLL)
1 BiÖn ph¸p qu¶n lÝ GDHN.
3.1.1 Qu¶n lý viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc n©ng cao nhËn thøc
vÒ GDHN.
3.1.2 Qu¶n lý båi d−ìng, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò gi¸o viªn thùc hiÖn c«ng t¸c
GDHN trong nhµ tr−êng.
3.1.3. Qu¶n lý Gi¸o dôc h−íng nghiÖp th«ng qua d¹y c¸c m«n häc trong nhµ
tr−êng.
3.1.4. Qu¶n lý GDHN qua ho¹t ®«ng gi¸o dôc ngoµi giê lªn líp.
3.1.5 Qu¶n lÝ c¬ chÕ phèi hîp gi÷a nhµ tr−êng vµ TTKTTH-HN vÒ d¹y nghÒ vµ
h−íng nghiÖp.
3.1.6. Qu¶n lý viÖc t¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt – thiÕt bÞ gi¸o dôc cho c«ng t¸c
GDHN
3.1.7. Qu¶n lý tèt viÖc phèi kÕt hîp gi÷a c¸c lùc l−îng tham gia thùc hiÖn GDHN.
3.1.8. Qu¶n lý GDHN th«ng qua kÕt hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, gia ®×nh.
2. Qu¶n lý GDHN qua ho¹t ®«ng gi¸o dôc ngoμi giê lªn líp(GDNGLL).
2.1. Ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoμi giê lªn líp
H§GDNGLL lµ mét ho¹t ®éng ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch cã môc ®Ých, cã kÕ
ho¹ch, cã tæ chøc nh»m gãp phÇn thùc thi qu¸ tr×nh ®µo t¹o häc sinh, ®¸p øng nh÷ng
yªu cÇu ®a d¹ng cña ®êi sèng x· héi. Ho¹t ®éng nµy do nhµ tr−êng qu¶n lý, tiÕn hµnh
ngoµi giê häc trªn líp. Nã ®−îc tiÕn hµnh xen kÏ hoÆc nèi tiÕp ch−¬ng tr×nh d¹y häc
trong ph¹m vi nhµ tr−êng hoÆc trong ®êi sèng x· héi, ®−îc diÔn ra trong suèt n¨m häc
vµ c¶ thêi gian nghØ hÌ ®Ó khÐp kÝn qu¸ tr×nh gi¸o dôc, lµm cho qu¸ tr×nh ®ã cã thÓ
®−îc thùc hiÖn mäi n¬i, mäi lóc.
2.2. VÞ trÝ ho¹t ®éng GDNGLL
Ho¹t ®éng GDNGLL lµ mét bé phËn cÊu thµnh trong ho¹t ®éng gi¸o dôc. Theo
c¸ch chia hiÖn nay ho¹t ®éng gi¸o dôc trong nhµ tr−êng ®−îc chia thµnh hai bé phËn:
Ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp vµ ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoµi giê lªn líp (HDGDNGLL).
H§GDNGLL lµ cÇu nèi t¹o ra mèi liªn hÖ hai chiÒu gi÷a nhµ tr−êng víi x· héi.
Th«ng qua H§GDNGLL nhµ tr−êng cã ®iÒu kiÖn ph¸t huy vai trß tÝch cùc cña m×nh
®èi víi cuéc sèng, mÆt kh¸c nã lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó huy ®éng søc m¹nh cña céng ®ång
nh»m tham gia vµo sù ph¸t triÓn cña nhµ tr−êng vµ sù nghiÖp gi¸o dôc nãi chung.
2.3. Chøc n¨ng cña ho¹t ®éng GDNGLL
Mét lμ cñng cè, bæ sung kiÕn thøc c¸c bé m«n v¨n ho¸, khoa häc.
7
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
Hai lμ trùc tiÕp rÌn luyÖn phÈm chÊt, nh©n c¸ch, tµi n¨ng vµ thiªn h−íng nghÒ
nghiÖp c¸ nh©n, hoµn thµnh c¸c mèi quan hÖ gi÷a con ng−êi víi ®êi sèng x· héi víi
thiªn nhiªn vµ m«i tr−êng sèng.
Ba lμ th«ng qua c¸c ho¹t ®éng tËp thÓ, ho¹t ®éng x· héi, t¹o ®iÒu kiÖn cho häc
sinh hoµ nhËp vµo ®êi sèng x· héi.
Bèn lμ ph¸t huy t¸c dông cña nhµ tr−êng ®èi víi ®êi sèng, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó huy
®éng céng ®ång tham gia x©y dùng tr−êng häc vµ ph¸t huy t¸c dông trong c«ng t¸c
gi¸o dôc.
2.4. TÝnh chÊt cña H§GDNGLL
- B×nh diÖn ho¹t ®éng réng:
+ Lµ mét ho¹t ®éng phong phó, ®a d¹ng.
+ H§GDNGLL còng cã thÓ diÔn ra trong và ngoµi nhµ tr−êng nh− sinh ho¹t CLB,
nhµ v¨n ho¸, ho¹t ®éng lÔ héi, tham quan, lao ®éng c«ng Ých...
- Mang tÝnh quy luËt ®Æc thï cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc häc sinh:Lµ mét ho¹t ®éng x·
héi ®Æc biÖt, mét qu¸ tr×nh biÕn ®æi phøc t¹p bªn trong t©m lý vµ tÝnh c¸ch häc sinh.
Trong nhµ tr−êng, ho¹t ®éng gi¸o dôc ph¶i ®−îc tiÕn hµnh ë mäi n¬i, mäi lóc. Th«ng
qua c¸c giê d¹y trªn líp, qua c¸c ho¹t ®éng vui ch¬i. NghÜa lµ ph¶i thèng nhÊt gi÷a TrÝ
- §øc; gi÷a T×nh c¶m - Lý trÝ; gi÷a nhËn thøc vµ hµnh ®éng.
- TÝnh ®a d¹ng vÒ môc tiªu:
H§GDNGLL kh«ng chØ nh»m mét môc tiªu gi¸o dôc t− t−ëng, ®¹o ®øc, phÈm
chÊt nh©n c¸ch cho c¸c em häc sinh mµ cßn nh»m ®¹t ®−îc nhiÒu môc tiªu vÒ trÝ dôc,
thÓ dôc, mü dôc, lao ®éng, h−íng nghiÖp.
- TÝnh n¨ng ®éng cña ch−¬ng tr×nh kÕ ho¹ch:Ch−¬ng tr×nh kÕ ho¹ch cña
H§GDNGLL ph¶i xuÊt ph¸t tõ; môc tiªu cÊp häc; t×nh h×nh cô thÓ cña ®Þa ph−¬ng;
nhiÖm vô chÝnh trÞ cña tõng giai ®o¹n ; t©m lý, ®Æc ®iÓm häc sinh ®Þa ph−¬ng n¬i
tr−êng ®ãng ch©n ; ho¹t ®éng ph¶i sinh ®éng, hÊp dÉn, phï hîp víi môc tiªu gi¸o dôc
kh«ng rËp khu«n m¸y mãc.
- TÝnh phong phó, ®a d¹ng cña néi dung vμ h×nh thøc hμnh ®éng, tÝnh phøc t¹p
khã kh¨n cña viÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸:
3. Tæ chøc qu¶n lý GDHN qua ho¹t ®«ng gi¸o dôc ngoμi giê lªn líp.
3.1. Thμnh lËp tiÓu ban qu¶n GDNGLL lý gåm:
- HiÖu tr−ëng ( hoÆc p. hiÖu tr−ëng phô tr¸ch GDNGLL) lµm tr−ëng ban.
- BÝ th− ®oµn tr−êng - Phã ban
- Gi¸o viªn chñ nhiÖm - Uû viªn
- BÝ th− c¸c chi ®oµn - Uû viªn
- Mét sè gi¸o viªn cã kinh nghiÖm vÒ tæ chøc H§GDNGLL - Uû viªn.
- §¹i diÖn cha mÑ häc sinh
3.2. Phèi hîp c¸c lùc l−îng trong vμ ngoμi nhμ tr−êng
8
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
- Lùc l−îng trong nhμ tr−êng:
+ TriÓn khai kÕ ho¹ch c«ng t¸c GDHN th«ng qua ho¹t ®éng GDNGLL ®Õn tõng
c¸n bé, gi¸o viªn.
+ Ban gi¸m hiÖu chØ ®¹o cho c¸c bé phËn nh− c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ d¹y häc, kÕ
to¸n… chuÈn bÞ tèt c¸c ®iÒu kiÖn tæ chøc c¸c c«ng t¸c GDHN th«ng qua ho¹t ®éng
GDNGLL .
+ Phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a tiÓu ban qu¶n lý víi gi¸o viªn chñ nhiÖm, gi÷a gi¸o
viªn chñ nhiÖm víi c¸c ®oµn thÓ, ban gi¸m hiÖu.
+ Gi¸o viªn chñ nhiÖm n¾m b¾t ®−îc kÕ ho¹ch ho¹t ®éng, th−êng xuyªn phæ biÕn
cho líp m×nh phô tr¸ch vµ th−êng xuyªn theo dâi, h−íng dÉn häc sinh chuÈn bÞ tèt
c«ng t¸c GDHN th«ng qua ho¹t ®éng GDNGLL .
+ C¸n bé líp, chi ®oµn: TiÕp thu kÕ ho¹ch vµ d−íi sù h−íng dÉn cña gi¸o viªn chñ
nhiÖm triÓn khai ho¹t ®éng ®¹t kÕt qu¶.
- Lùc l−îng ngoμi nhμ tr−êng:
+ Tr×nh kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cho Ban ®¹i diÖn cha mÑ häc sinh, c¸c lùc l−îng liªn
quan ®Ó kªu gäi sù ñng hé vÒ kinh phÝ tæ chøc. §Æc biÖt kªu gäi sù quan t©m cña Ban
®¹i diÖn phô huynh häc sinh trong viÖc t¹o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian ®Ó häc sinh tham gia
®Çy ®ñ c¸c c«ng t¸c GDHN th«ng qua ho¹t ®éng GDNGLL.
+ X©y dùng quü khuyÕn häc, khuyÕn tµi ®Ó khuyÕn khÝch häc tËp, hç trî c¸c ho¹t
®éng bæ Ých.
3.3. ChØ ®¹o GDHN qua ho¹t ®«ng gi¸o dôc ngoμi giê lªn líp.
- Gi¸o dôc n©ng cao nhËn thøc, th¸i ®é vµ tr×nh ®é t¸c nghiÖp cña c¸n bé gi¸o viªn
®èi víi c«ng t¸c GDHN qua ho¹t ®éng GDNGLL. §©y lµ ho¹t ®éng ®Çu tiªn mang tÝnh
tiªn quyÕt, bëi nhÏ ta th−êng níi “ t− t−ëng kh«ng th«ng ®eo b×nh t«ng kh«ng næi”.
Kh«ng Ýt gi¸o viªn nhµ tr−êng cßn coi nhÖ c«ng t¸c nµy, nã kh«ng l¹i ®iÓm sè cho häc
sinh, kh«ng xÕp lo¹i v¨n hãa, thËm chÝ kh«ng mang l¹i gi¸ trÞ g×... kh«ng thÊy râ t¸c
dông cña nã trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc cña nhµ tr−êng - Thùc hiÖn
ph−¬ng ch©m ” Dß ®¸ qua s«ng”. V× lÝ do, nã kh«ng ph¶i c¸ch lµm míi nh−ng lµm thÕ
nµo cho hay cho hiÖu qu¶ l¹i lµ vÊn ®Ò kh«ng ®¬n gi¶n, thËm chÝ cßn ph¸ vì c¶ môc
tiªu, hoÆc ch¼ng mang l¹i gi¸ trÞ nµo c¶.
- Tæng kÕt , rót kinh nghiÖm vµ thùc hiÖn ®¹i trµ. Cã thÓ rót kinh nghiÖm trªn mét néi
dung nµo ®ã.
3.4.. T¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt cho ho¹t ®éng ngoμi giê lªn líp.
§Ó cã thÓ lµm tèt c«ng t¸c gi¸o dôc h−íng nghiÖp th«ng qua ho¹t ®éng gi¸o dôc
ngoµi giê lªn líp ®êi hëi kh«ng chØ ë nhËn thøc mµ rÊt cÇn ®Çu t− thÝch ®¸ng vÒ c¬ së
vËt ch©t. X−a nay khi nãi tíi c¬ së vËt chÊt th× chØ ®−îc −u tiªn cho nhãm d¹y häc trªn
líp; nhãm gi¸o dôc NGLL kh«ng ®−îc −u tiªn hoÆc ®Çu t− kh«ng ®¸ng kÓ; khËp
khiÔng, thiÕu ®ång bé, l¹c hËu.Cø thö nh×n vµo c¸c tr−êng THPT hiÖn nay th× thÊy rÊt
râ ®Òu ®ã; quü ®Êt h¹n hÑp , hÖ thèng s©n ch¬i b·i tËp kh«ng cã hoÆc chËt hÑp, ph−¬ng
tiÖn l¹c hËu.... NhËn thøc ®−îc ®iÒu nµy tr−êng THPT sè 2 TP Lµo Cai chñ tr−¬ng:
9
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
+ Tham m−u cÊp ñy vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng dµnh nguån quü ®Êt ®ñ lín chuÈn bÞ
cho t−¬ng lai chóng ta cã thÓ x©y dùng hiÖn ®¹i CSVC cho c«ng t¸c GDNGLL vµ HN.
+ Dµnh nguån kinh phÝ tèi ®a trong ng©n s¸ch cÊp cho tr−êng trong kh¶ n¨ng ®Ó t¨ng
c−êng CSVC cho ho¹t ®éng GDNGLL vµ HN. Tuy nhiªn , l−îng kinh phÝ nµy ch−a
®¸ng kÓ v× lÝ do h¹n hÑp vÒ ng©n s¸ch nhµ n−íc cÊp.
+Thùc hiÖn x· héi hãa gi¸o dôc; thu hót nguån lùc tµi chÝnh tõ nh©n d©n vµ c¸c tæ chøc
kinh tÕ x· héi ®Ó t¨ng c−êng CSVC cho ho¹t ®éng GDNGLL vµ HN. Trong ban n¨m
2007-2008 , 2008-2009 vµ 2009-2010 tr−êng chóng t«i ®· huy ®éng ®−îc kho¶ng 400
triÖu cho c«ng t¸c nµy. Bao gåm x©y míi vµ n©ng cao chÊt l−îng hÖ thèng s©n ch¬i b·i
tËp, ph−¬ng tiÖn ho¹t ®éng....
Ch−¬ng 4
kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ
1. KÕt luËn:
XuÊt ph¸t trªn c¬ së khoa häc, qua ph©n tÝch ®¸nh gi¸ , vai trß, vÞ trÝ c«ng t¸c
GDHN , chØ ra thùc tr¹ng vµ m¹nh d¹n ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý, chØ ®¹o c«ng t¸c
Gi¸o dôc h−íng nghiÖp th«ng qua ho¹t ®éng gi¸o dôc ngoµi giê lªn líp cña hiÖu tr−ëng
ë tr−êng trung häc phæ th«ng sè 2 TP lµo Cai. Nh− vËy môc tiªu, nhiÖm vô nghiªn cøu
cña ®Ò tµi ®· hoµn thµnh.
10
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
§Ò tµi ®· tËp trung nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt ®−îc c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý GDHN qua
ho¹t ®éng gi¸o dôc NGLL cña hiÖu tr−ëng ë tr−êng trung häc phæ th«ng sè 2 TP Lµo
Cai mang tÝnh thùc tiÔn cã tÝnh kh¶ thi.
MÆc dï ®Ò tµi ®· nghiªn cøu hÕt nghiªm tóc, khoa häc vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn
ph¸p mang tÝnh lÝ luËn vµ thùc tiÔn cao nh−ng cßn cã nh÷ng khÝa c¹nh ch−a ®Ò cËp tíi,
cã nh÷ng vÊn ®Ò cã thÓ ch−a ®ñ c¬ së lÝ luËn vµ thùc tiÔn do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c
nhau (do ®iÒu kiÖn vÒ vËt lùc, tμi lùc,... cßn h¹n chÕ) . §ã chÝnh lµ nh÷ng vÊn ®Ò mang
tÝnh ®Þnh h−íng nghiªn cøu tiÕp cña ®Ò tµi.
2.KiÕn nghÞ:
2.1.Bé GD&§T:
- TiÕp tôc bæ sung ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ c«ng t¸c GDHN,
GDNGLL trong giai ®o¹n ®æi míi toµn diÖn vÒ ch−¬ng tr×nh, néi dung, ph−¬ng ph¸p
nh− hiÖn nay nh»m hoµn thiÖn hµnh lang ph¸p lÝ cho ho¹t ®éng gi¸o dôc nµy.
- T¨ng c−êng chØ ®¹o ®µo t¹o, båi d−ìng ®éi ngò gi¸o viªn thùc hiÖn c«ng t¸c
GDHN, GDNGLL t¹i c¸c tr−êng trung häc phæ th«ng- ®Æc biÖt lµ ®éi ngò qu¶n lÝ nhµ
tr−êng.
- TiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c thi ®ua x©y dùng tr−êng chuÈn quèc gia ; t¹o ®éng
lùc t¨ng c−êng CSVC cho ho¹t ®éng gi¸o dôc nµy.
2.2. Uû ban nh©n d©n tØnh Lμo Cai:
- Cã kÕ ho¹ch ®ång bé vÒ viÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn d¹y
vµ häc cho c¸c nhµ tr−êng. T¹o ®iÒu kiÖn quü ®Êt, ®©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng khi x©y
dùng kÕ ho¹ch chiÕn l−îc vµ thùc hiÖn tÇm nh×n.
- Thµnh lËp ë mçi huyÖn, thÞ x· mét trung t©m gi¸o dôc kü thuËt tæng hîp – h−íng
nghiÖp.
- Më réng c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o nghÒ; t¹o c¬ héi cho häc sinh nghÌo cã thÓ tham
gia ®µo t¹o nghÒ.
- Thu hót nhiÒu dù ¸n ®Çu t− x©y dùng ®Ó t¹o viÖc lµm cho ng−êi lao ®éng.
- Tuyªn truyÒn m¹nh mÏ vÒ nhu cÇu nguån nh©n lùc trong tØnh vµ nguån nh©n lùc
hîp t¸c quèc tÕ.
2.3. Së GD&§T Lμo Cai:
- Tæ chøc båi d−ìng ®éi ngò gi¸o viªn thùc hiÖn c«ng t¸c GDHN, NGLL.
- T¨ng c−êng chØ ®¹o, qu¶n lý, kiÓm tra c«ng t¸c GDHN t¹i c¸c tr−êng THPT.
- Tham m−u víi ñy ban tØnh cung cÊp ®ñ quü ®Êt cho tr−êng häc ®Ó sau nµy kh«ng
gÆp khã kh¨n khi x©y dùng c¸c khèi c«ng tr×nh ®¸p øng cho c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc
trong nhµ tr−êng.
2.4. Tr−êng THPT sè 2 TP Lμo Cai:
- Thùc hiÖn nghiªm tóc tinh thÇn chØ ®¹o Bé GD&§T, Së GD&§T vÒ c«ng t¸c
GDHN trong nhµ tr−êng.
- Th−êng xuyªn ch¨m lo x©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn trong ®ã cã gi¸o viªn thùc
hiÖn c«ng t¸c GDHN nh»m thùc hiÖn tèt nhÊt c¸c môc tiªu, kÕ ho¹ch ®Æt ra.
- Hµng n¨m, ®Èy m¹nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt, cÊp bæ sung thiÕt bÞ gi¸o dôc
phôc vô c«ng t¸c GDHN vµ HDNGLL.
11
SKKN 2010-2011
Trịnh Công Bằng - Phó HT THPT số 2 TP Lào Cai
tμi liÖu tham kh¶o
1.LuËt gi¸o dôc. NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi , 2005.
2. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam.V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI.
NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 2006.
2. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam.V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø
VII. NXB ChÝnh trÞ Quèc gia
2.§¶ng céng s¶n ViÖt Nam. V¨n kiÖn héi nghÞ lÇn thø II Ban ChÊp hµnh
Trung −¬ng khãa VIII, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 1997.
3.§iÒu lÖ tr−êng THCS, tr−êng THPT, tr−êng phæ th«ng cã nhiÒu cÊp häc
quyÕt ®Þnh sè 07/2007/Q§-Bé GD&§T, ngµy 2/4/2007.
4.ChØ thÞ sè 33/2003/CT-Bé GD&§T vÒ viÖc t¨ng c−êng gi¸o dôc h−íng
nghiÖp cho häc sinh phæ th«ng, ngµy 23/7/2003.
12
- Xem thêm -
.PDF 
12 
32506 
80 
