Bieän phaùp giuùp baøi hoïc Lòch söû haáp daãn hôn
A/. ÑAËT VAÁN ÑEÀ:
Tình hình hoïc taäp hieän nay, HS ít maën maø vôùi boä moân lòch söû neân trong
giôø hoïc söû thöôøng hay coù hieän töôïng HS xin ra ngoaøi, hay lô ñaõng… chính vì
ñieàu ñoù maø nhöõng ngöôøi GV daïy söû thöôøng hay traên trôû. Laø moät GV ñöôïc tröïc
tieáp daïy moân söû nhieàu naêm, toâi cuõng ruùt ñöôïc moät vaøi kinh nghieäm ñeå taêng tính
haáp daãn trong baøi hoïc lòch söû.
B/. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ:
Nhöõng phöông phaùp daïy hoïc moân Lòch söû, haàu heát GV daïy söû ñeàu ñaõ
naém ñöôïc. Xong vieäc aùp duïng noù moät caùch linh hoaït vaø phuø hôïp thì coøn nhieàu
ñieàu phaûi baøn… trong taát caû caùc phöông phaùp daïy hoïc lòch söû aáy coù: phöông
phaùp ñaøm thoaïi, phöông phaùp phaùt vaán, phöông phaùp gôïi môû, phöông phaùp neâu
vaán ñeà, phöông phaùp tröïc quan, phöông phaùp mieâu taû, phöông dieãn giaûng… ñeàu
coù taùc duïng raát toát trong vaán ñeà khai thaùc kieán thöùc trong baøi hoïc lòch söû.
Ñeå thöïc hieän yù ñoà cuûa GV laø giuùp HS naém baøi moät caùch saâu saéc, coù yù
thöùc tìm toøi… loâi cuoán HS trong tieát hoïc, bôùt caêng thaúng vaø ham muoán hoïc moân
Lòch söû. Toâi xin trao ñoåi moät vaøi bieän phaùp ñeå ñaït yù ñoà ñoù.
1So saùnh ñoái chieáu caùc vaán ñeà, caùc söï kieän Lòch söû.
Ñeå giôø hoïc theâm haáp daãn, loâi cuoán HS vaøo khaùm phaù kieán thöùc, cuõng laø
ñeå HS lieân keát caùc chuoãi söï kieän lòch söû, GV neân ñöa caùc caâu hoûi nhaèm ñoái
chieáu, so saùnh caùc vaán ñeà, caùc söï kieän… coù neùt töông ñoàng vaø khaùc bieät trong
cuøng moät phaïm truø ñeå HS naém baét vaø nhaän thöùc veà Lòch söû. Thao taùc naøy neáu
muoán thöïc hieän ñöôïc thì phaûi thoâng qua PP thaûo luaän nhoùm ñeå phaùt huy tính
tích cöïc saùng taïo cuûa HS; ñaây cuõng laø reøn luyeän kyõ naêng ñaùnh giaù, phaân tích,
nhaän ñònh… caùc vaán ñeà, caùc söï kieän lòch söû ñeå tìm ra caùc nguyeân lyù phaùt trieån
cuûa Lòch söû.
Ví duï 1: Khi ta daïy baøi “caùc nöôùc Myõ La tinh”, Lòch söû 9. thì coù theå neâu
caâu hoûi ñeå tìm tính chaát cuûa phong traøo caùch maïng ôû caùc nöôùc Myõ La tinh nhö
sau;
Em haõy so saùnh phong traøo caùch maïng ôû caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ vaø caùc
nöôùc Chaâu Phi vôùi phong traøo caùch maïng ôû caùc nöôùc Myõ La tinh coù ñieåm gì
gioáng vaø khaùc nhau?
Sau khi HS thaûo luaän thì seõ tìm ra ñöôïc tính chaát phong traøo ñaáu tranh
caùch maïng ôû caùc nöôùc Myõ La tinh laø ñaáu tranh choáng leä thuoäc vaøo ñeá Quoác
Trang 1
Bieän phaùp giuùp baøi hoïc Lòch söû haáp daãn hôn
Myõ, choáng chính quyeàn tay sai thaân Myõ, ñeå xaây döïng chính quyeàn cuûa nhaân
daân: ñoäc laäp, töï chuû, töï do.
Ví duï 2: Khi daïy baøi “Khôûi nghóa noâng daân Taây Sôn”, lòch söû 7 coù theå
ñaët caâu hoûi ñoái chieáu so saùnh ñeå ruùt ra caùch ñaùnh giaëc ñaëc bieät cuûa nghóa quaân
Taây Sôn.
Em haõy so saùnh laàn choáng quaân xaâm löôïc Xieâm vôùi laàn choáng quaân
Thanh xaâm löôïc ñeå tìm xem caùch ñaùnh giaëc cuûa quaân Taây Sôn coù gì gioáng
nhau?
Sau khi HS thaûo luaän seõ ruùt ra ñöôïc laø caû hai laàn quaân Taây sôn ñeàu döïa
vaøo yeáu toá baát ngôø laøm ñòch khoâng kòp trôû tay; quaân ta toaøn thaéng maø ít thieät
haïi veà ngöôøi vaø cuûa.
Nhö vaäy ta ñaõ taïo ñöôïc tính tích cöïc cuûa HS. Nhöng trong tieát hoïc lòch söû
laïi phaûi keát hôïp nhieàu phöông phaùp môùi coù theå thaønh coâng. Vôùi bieän phaùp ñoái
chieáu so saùnh, ta coù theå giuùp HS hieåu bieát saâu veà caùc vaán ñeà, caùc söï kieän lòch
söû. Nhöng ñeå HS loâi cuoán vaøo tieán trình baøi hoïc lòch söû moät caùch say meâ thì
phaûi theâm moät bieän phaùp nöõa.
2Keå chuyeän lòch söû coù lieân quan ñeán baøi hoïc.
Moãi baøi lòch söû thöôøng hay coù nhöõng con ngöôøi cuûa lòch söû, leân cuõng
thöôøng coù nhöõng caâu chuyeän gaén vaøo nhöõng söï kieän lòch söû aáy.
Nhö ta ñaõ bieát löùa tuoåi HS phoå thoâng raát hay coù tính toø moø muoán khaùm
phaù caùi môùi laï. Ñaây laø taâm lyù chung cuûa löùa tuoåi. Ñeå traùnh söï nhaøm chaùn, giaùo
vieân leân daønh chuùt thôøi gian (neáu coù theå) ñeå keå cho caùc em nghe nhöõng caâu
chuyeän veà cuoäc ñôøi, söï nghieäp cuûa nhöõng con ngöôøi gaén vôùi nhöõng söï kieän lòch
söû trong baøi hoïc, hay nhöõng bieán ñoäng cuûa nhöõng söï kieän lòch söû. Nhaèm minh
hoaï cho baøi hoïc moät caùch sinh ñoäng hôn.
Ví duï 1: Khi daïy baøi “söï suy yeáu cuûa Nhaø nöôùc phong kieán taäp quyeàn,
theá kyû thöù XVI – XVIII”, lòch söû 7.
Giaùo vieân coù theå keå caâu chuyeän cuûa Nguyeãn Hoaøng trong boái caûnh phaûi
tìm caùch thoaùt khoûi nanh vuoát cuûa anh reå Trònh Kieåm.
Sau khi HS nghe xong caâu chuyeän seõ hieåu vì sao Nguyeãn Hoaøng phaûi
xaây döïng theá löïc choáng laïi Hoï Trònh, HS cuõng hieåu theâm vì sao ñaát nöôùc chia
caùch vaø cuoäc soáng laàm than cuûa nhaân daân.
Ví duï 2: Khi daïy baøi “caùc nöôùc Myõ La tinh”, lòch söû 9.
Giaùo vieân coù theå keå caâu chuyeän veà nhaø laõnh ñaïo taøi ba Phidencaxtôro.
Trang 2
Bieän phaùp giuùp baøi hoïc Lòch söû haáp daãn hôn
Sau khi HS nghe heát caâu chuyeän seõ hieåu yù chí kieân cöôøng vaø söï quyeát
taâm cuûa con ngöôøi naøy vaø nguyeän voïng cuûa nhaân daân Cuba muoán choáng laïi
cheá ñoä ñoäc taøi thaân Myõ.
Moãi baøi lòch söû coù theå coù raát nhieàu nhöõng caâu chuyeän, keå cho HS nghe
nhöõng caâu chuyeän nhoû nhöng yù nghóa laïi voâ cuøng lôùn. Song caùi lôùn nhaát maø
ngöôøi thaày ñaït ñöôïc ñoù laø loâi cuoán HS hoïc moân lòch söû, traùnh nhaøm chaùn, traùnh
naëng neà. Laøm cho HS ham thích moân lòch söû hôn.
Nhöng muoán ñaït ñöôïc ñieàu ñoù, ngöôøi giaùo vieân phaûi laäp keá hoaïch daïy
hoïc moät caùch chu ñaùo, laøm sao vöøa ñaït ñöôïc noäi dung kieán thöùc baøi hoïc, vöøa
loàng gheùp ñöôïc nhöõng caâu chuyeän. Hôn nöõa ngöôøi GV phaûi reøn luyeän kyõ naêng
keå chuyeän moät caùch haáp daãn – ñaây laø naêng löïc sö phaïm ñeå khaúng ñònh vò trí
ngöôøi thaày treân buïc giaûng. Caâu chuyeän ñònh keå phaûi coù yù nghóa nhaát ñònh, phuø
hôïp noäi dung baøi, phuø hôïp taâm lyù löùa tuoåi, traùnh phaûn caûm, phaûn giaùo duïc.
C/. KEÁT THUÙC VAÁN ÑEÀ:
Caû hai bieän phaùp treân coù theå aùp duïng haàu heát caùc baøi daïy moân lòch söû ñeå
taêng tính hieäu quaû vaø haáp daãn trong tieát hoïc söû.
Toâi ñaõ aùp duïng caùc bieän phaùp naøy ôû raát nhieàu baøi, raát nhieàu khoái lôùp
khaùc nhau, keát quaû ñaït ñöôïc laø khaù khaû quan, caùc em raát chaêm chuù khi toâi keå
chuyeän, raát haêng say tìm hieåu, suy nghó, phaùt bieåu khi toâi ñöa ra nhöõng caâu hoûi
so saùnh ñoái chieáu caùc söï kieän, caùc vaán ñeà lòch söû.
Tuy vaäy nhöng ta linh hoaït, phoái hôïp vôùi caùc bieän phaùp khaùc ñeå taêng tính
hieäu quaû tieát daïy. Neáu khoâng seõ ñôn ñieäu vaø nhaøm chaùn.
Trang 3
- Xem thêm -