Luận văn
Hoàn thiện công tác kế toán chi phí
sản xuất và tính giá thành sản phẩm
tại CÔNG TY TNHH SX VÀ TM INOX
TOÀN VIỆT
1
Lời nói đầu
Trong nền kinh tế thị trường đầy biến động phức tạp như hiện nay, các
Doanh nghiệp phải đưa ra các quyết định chiến lược đế khẳng định sự tồn tại và
phát triển trên thương trường. Khả năng cạnh tranh của Doanh nghiệp được dựa
trên nhiều yếu tố nhưng trong đó giá cả là một trong những yếu tố quyết định
lớn nhất. Khi quyết định đầu tư một dự án nào đó, Doanh nghiệp phải cân nhắc
đến lượng chi phí bỏ ra để sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Điều này có nghĩa là
Doanh nghiệp phải tập hợp chi phí sản xuất một cách đầy đủ và tính toán chính
xác giá thành sản phẩm vì giá thành sản phẩm là chỉ tiêu quan trọng nhất trong
hoạt động của một doanh nghiệp sản xuất. Giá thành sản phẩm cao hay thấp,
tăng hay giảm đồng nghĩa với việc tiết kiệm hay lãng phí lao động xã hội để sản
xuất ra sản phẩm. Nói cách khác giá thành sản phẩm cao hay thấp là phản ánh
kết quả việc sử dụng vật tư lao động, tiền vốn, tài sản,...của Doanh nghiệp trong
quá trình sản xuất sản phẩm cũng như các giải pháp kinh tế kỹ thuật mà doanh
nghiệp đã thực hiện nhằm đạt được mục đích sản xuất trong kỳ kế hoạch xem có
tiết kiệm hay lãng phí, đã tối ưu chưa, mà điều này lại phụ thuộc vào quá trình
tập hợp chi phí sản xuất của Doanh nghiệp. Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm là hai quá trình liên quan mật thiết với nhau và chiếm
giữ một vai trò quan trọng trong công tác kế toán nói riêng và trong công tác
quản lý nói chung của Doanh nghiệp. Phấn đấu tiết kiệm chi phí sản xuất và hạ
giá thành sản phẩm là một trong những mục tiêu quan trọng nhất của một doanh
nghiệp sản xuất kinh doanh trong giai đoạn hiện nay.
Do tính chất quan trọng của công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm như vậy, nên vấn đề tiết kiệm chi phí sản xuất và hạ giá
thành sản phẩm không chỉ là mối quan tâm của người sản xuất mà còn là mối
quan tâm của toàn xã hội.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, trong thời gian thực tập ở Công ty
TNHH SX VÀ TM INOX TOÀN VIỆT, em đã đi sâu tìm hiểu công tác hạch
toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty.
2
Dựa vào tình hình thực tế sản xuất kinh doanh ở Công ty kết hợp với lý
luận được trang bị ở nhà trường, em đã chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác
kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại CÔNG TY
TNHH SX VÀ TM INOX TOÀN VIỆT” cho báo cáo thực tập của mình, báo
cáo bao gồm các phần chính sau:
CHƯƠNG I: Cơ sở lý luận chung về kế toán chi phí sản xuất và tính
giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất.
CHƯƠNG II: Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm bồn nước Inox tại Công ty TNHH SX VÀ TM INOX TOÀN VIỆT.
CHƯƠNG III: Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi
phí sản xuất và tính giá thành phẩm tại Công ty TNHH SX VÀ TM INOX
TOÀN VIỆT.
Mặc dù trong quá trình tìm hiểu về lý luận và thực tế, để hoàn thành đề
tài của mình em đã nhận được sự giúp đỡ quý báu, nhiệt tình của cô giáo hướng
dẫn, các thầy cô bộ môn, các anh chị, cô chú trong phòng kế toán cũng như ở
các phòng ban chức năng khác của Công ty, đặc biệt là chị Phạm Hải Vân. Với
sự cố gắng của bản thân nhưng do nhận thức và trình độ còn có hạn nên chắc
chắn trong báo cáo còn nhiều thiếu sót, hạn chế.
Em xin chân thành cảm ơn!
3
Chương I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ
TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Ở CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT
CÔNG NGHIỆP
I. Chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất
1.1 Chi phí sản xuất
Doanh nghiệp sản xuất là những đơn vị trực tiếp sản xuất ra của cải để
đáp ứng như cầu tiêu dùng trong xã hội. Để tiến hành hoạt động được sản xuất
kinh doanh Doanh nghiệp phải bỏ ra những khoản chi phí nhất định như chi phí
về NVL, chi phí nhân công… Đó là những yếu tố không thể thiếu được trong
sản xuất.
Quá trình sử dụng các yếu tố cơ bản trong sản xuất đồng thời là quá trình
Doanh nghiệp phải bỏ ra những chi phí sản xuất tương ứng như chi phí khấu
hao TSCĐ, chi phí về nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, tiền công, tiền BHXH,
BHYT, BHTN, kinh phí công đoàn… Do quy luật giá trị trong nền kinh tế thị
trường và cơ chế hạch toán kinh doanh, mọi chi phí điều được biểu hiện dưới
hình thái vật giá trị.
Như vậy chi phí sản xuất kinh doanh là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ
hao phí về lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí cần thiết khác mà
doanh nghiệp đã bỏ ra để tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh trong
một thời kỳ nhất định. Chi phí sản xuất thường xuyên phát sinh trong suốt qúa
trình tồn tại và hoạt động của Doanh nghiệp, nhưng để phục vụ quản lý và hạch
toán kinh doanh, chi phí sản xuất phải được tập hợp theo từng thời kỳ: hàng
tháng, hàng quý, hoặc hàng năm phù hợp với kỳ báo cáo.
1.2 Phân loại chi phí sản xuất.
Chi phí sản xuất kinh doanh trong các Doanh nghiệp sản xuất gồm nhiều
loại để đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý, kế toán cho phù hợp với từng loại
chi phí cần thiết thì phải tiến hành phân loại chi phí sản xuất kinh doanh theo
từng tiêu thức thích hợp.
4
Chi phí sản xuất được phân loại theo một số tiêu thức sau:
* Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung, tính chất kinh tế của chi phí:
- Theo cách phân loại này, căn cứ vào nội dung tính chất kinh tế của các
chi phí ta có thể phân loại chi phí sản xuất sản xuất được chia thành các yếu tố
sau:
- Chi phí NVL (621) Bao gồm toàn bộ chi phí về NVL chính, NVL phụ,
nhiên liệu, phụ từng thay thế, VL thiết bị xây dựng cơ bản mà Doanh nghiệp đã
sử dụng cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ.
- Chi phí nhân công (622). Bao gồm toàn bộ tiền công phải trả, tiền trích
BHXH, BHYT, kinh phí công đoàn của công nhân viên hoạt động sản xuất kinh
doanh trong Doanh nghiệp.
- Chi phí khấu hao TSCĐ: Bao gồm toàn bộ số tiền trích khấu hao, sử
dụng cho sản xuất kinh doanh của Doanh nghiệp.
- Chi phí dịch vụ mua ngoài: Bao gồm toàn bộ số tiền Doanh nghiệp đã
chi trả về các loại dịch vụ mua từ bên ngoài, tiền điện, nước, điện thoại, phục vụ
cho hoạt động sản xuất kinh doanh của Doanh nghiệp.
- Chi phí khác (bằng tiền): Bao gồm toàn bộ các chi phí dùng cho hoạt
động sản xuất kinh doanh ngoài bốn yếu tố đã nêu ở trên.
* Ý nghĩa của tiêu thức phân loại này:
- Cách phân loại này có tác dụng rất lớn trong quản lý chi phí sản xuất, nó
cho biết kết cấu, tỷ trọng của từng yếu tố chi phí sản xuất, để đánh giá tình hình
thực hiện dự toán chi phí sản xuất.
- Là căn cứ để lập báo cáo chi phí sản xuất theo yếu tố ở bảng thuyết
minh báo cáo tài chính.
- Là căn cứ để cung cấp tài liệu tham khảo để lập dự toán chi phí sản
xuất, lập kế hoạch cung ứng vật tư, kế hoạch quỹ lương, tính toán nhu cầu vốn
lưu động cho kỳ sau.
- Cung cấp tài liệu để tính toán thu nhập quốc dân.
5
* Phân loại chi phí sản xuất theo mục đích và công dụng của chi phí:
Mỗi yếu tố chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ đều có mục đích và công
dụng nhất định với hoạt động sản xuất.
Toàn bộ chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ được chia thành các khoản mục sau.
- Chi phí NVL trực tiếp: Bao gồm toàn bộ về chi phí nguyên vật liệu
chính, vật liệu phụ, nhiên liệu sử dụng trực tiếp vào sản xuất sản phẩm, không
tính vào khoản mục này. Những chi phí NVL sử dụng vào sản xuất chung và
những hoạt động ngoài sản xuất.
- Chi phí nhân công trực tiếp: Bao gồm những chi phí về tiền công tiền
trích quỹ BHXH, BHYT, BHTN và kinh phí công đoàn của công nhân trực tiếp
sản xuất.
- Chi phí sản xuất chung: Là những chi phí dùng cho hoạt động sản xuất
chung ở các phân xưởng, đội trạm sản xuất, ngoài hai khoản mục chi phí trực
tiếp đã nêu ở trên.
Chi phí sản xuất chung bao gồm các khoản mục như :
+ Chi phí nhân viên (phân xưởng đội trạm sản xuất) Phản ánh các chi phí
liên quan, phải trả cho nhân viên phân xưởng như tiền lương và các khoản phụ
cấp, trích bảo hiểm cho nhân viên quản lý, nhân viên kế toán, thống kế thủ kho,
tiếp liệu, công nhân vận chuyển sủa chữa:….
+ Chi phí vật liệu: Phản ánh chi phí dùng cho sủa chữa, bảo dưỡng TSCĐ
và các vật liệu dùng cho nhu cầu quản lý chung ở phân xưởng, đội sản xuất.
+ Chi phí công cụ sản xuất: Phản ánh chi phí về công cụ, dụng cụ dùng
chung ở phân xưởng, đội sản xuất.
+ Chi phí khấu hao TSCĐ: Phản ánh toàn bộ số tiền trích khấu hao TSCĐ
hữu hình,TSCĐ vô hình,TSCĐ thuê tài chính, sử dụng ở các phân xưởng, tổ đội
sản xuất như khấu hao máy móc, thiết bị phương tiện vận tải.
+ Chi phí dịch vụ mua ngoài: Bao gồm các chi phí về điện, nước, điện
thoại, Fax…
6
+ Chi phí khác bằng tiền: Phản ánh những chi phí bằng tiền ngoài những
chi phí nêu trên phục vụ cho nhu cầu sản xuất chung của các phân xưởng, đội
sản xuất…
* Ý nghĩa của tiêu thức phân loại:
Phục vụ cho nhu cầu quản lý chi phí sản xuất theo định mức, cung cấp số
liệu cho công tác tính giá thành sản phẩm, làm tài liệu tham khảo để lập định
mức chi phí sản xuất và lập kế hoạch giá thành sản phẩm cho kỳ sau.
* Phân loại chi phí sản xuất:
Theo phương pháp tập hợp chi phí sản xuất và mối quan hệ với đối tượng
Phụ chi phí.
- Chi phí trực tiếp: Là những chi phí sản xuất quan hệ trực tiếp với việc
sản xuất ra một loại sản phẩm, một công việc nhất định, những chi phí này kê
toán có thể căn cứ vào số liệu chứng từ kế toán để ghi chép trực tiếp cho từng
chụi đối tượng chi phí.
- Chi phí gián tiếp: Là những chi phí có liên quan đến việc sản xuất nhiều
loại sản phẩm nhiều công việc, những chi phí này kế toán phải tiến hành phân
bổ cho từng đối tượng liên quan theo tiêu chuẩn thích hợp.
* Ý nghĩa của tiêu thức phân loại này:
Có ý nghĩa đối với việc xác định phương pháp kế toán tập hợp và phân bổ
chi phí cho các đối tượng một cách đúng đắn và hợp lý.
* Phân loại chi phí sản xuất theo quan hệ với khối lượng sản phẩm, công việc
lao vụ sản xuất trong quản lý.
- Chi phí khả biến ( biến phí) Là những chi phí có sự thay đổi tỷ lệ thuận
với khối lượng sản phẩm sản xuất ra trong kỳ.
7
- Chi phí bất biến (Định phí) Là những chi phí không thay đổi về tổng số,
dù có sự thay đổi trong mức độ hoạt động sản xuất hoặc khối lượng công việc
lao vụ sản xuất trong kỳ.
- Chi phí hỗn hợp. Là những chi phí vừa mang những đặc tính của chi phí
biến đổi vừa mang những đặc tính của chi phí cố định ở một mức khối lượng
sản phẩm hoặc công việc nào đó, chi phí hỗn hợp thể hiện đặc tính của chi phí
cố định, vượt qua mức đó nó mang đặc tính của chi phí biến đổi.
* Ý nghĩa của tiêu thức phân loại này.
- Có tác dụng lớn đối với quản trị kinh doanh, để phân tích điểm hoà vốn
và phục vụ cho việc ra các quyết định cần thiết để hạ giá thành tăng hiệu quả
sản xuất kinh doanh.
* Phân loại chi phí sản xuất theo quan hệ với lợi nhuận.
- Chi phí thời kỳ: Là các chi phí phát sinh làm giảm lợi nhuận kinh doanh
trong kỳ của Doanh nghiệp bao gồm như chi phí Bảo Hiểm, chi phí quản lý
Doanh nghiệp.
- Chi phí sản phẩm: Là chi phí khi phát sinh tạo thành giá trị của vât tư.
* Ý nghĩa tiêu thức phân loại này:
Có tác động kiểm tra, phân tích quá trình phát sinh chi phí và hình thành
giá thành sản phẩm nhằm phát huy mọi khả năng để hạ giá thành.
8
2. Giá thành sản phẩm
2.1. Khái niệm về giá thành sản phẩm.
Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp hết sức quan trọng
trong việc đánh giá chất lượng hoạt động sản xuất kinh doanh và quản lý kinh
tế tài chính của Doanh nghiệp. Trong cùng một loại hình sản xuất kinh doanh
giá thành sản phẩm là chỉ tiêu phản ánh tương đối đầy đủ và chính xác về trình
độ sử dụng NVL, nhân lực khả năng tận dụng công suất máy móc thiết bị …Vì
vậy, việc phấn đấu hạ giá thành sản phẩm trở thành mục tiêu kinh tế quan trọng
Doanh nghiệp. Đặc biệt trong nền kinh tế thị trường như hiện nay thì giá thành
và chất lượng sản phẩm là hai vấn đề quyết định của Doanh nghiệp, để có thể
tồn tại và đứng vững trong cạnh tranh.
Giá thành là biểu bằng tiền của các chi phí sản xuất tính cho một khối
lượng sản phẩm đã hoàn thành.
Như vậy, giá thành là sự dịch chuyển giá trị của các yếu tố chi phí vào
sản xuất, công việc, lao vụ đã hoàn thành. Do đó giá thành là thước đo, chi phí
là căn cứ cơ sở và là xuất phát điểm để xây dựng giá cả và bù đắp chi phí.
Để đi sâu nghiên cứu giá thành ta cần phải phân biệt được giá thành sản
phẩm và chi phí sản xuất.
Các chi phí sản xuất để chế tạo ra sản phẩm luôn biểu hiện ở mặt định
tính và mặt định lượng.
- Mặt định tính của chi phí là các yếu tố chi phí của hiện vật hay bằng tiền
tiêu hao trong quá trình chế tạo sản phẩm.
- Mặt định lượng của chi phí thể hiện ở mức độ tiêu hao cụ thể của từng
loại chi phí tham gia vào quá trình sản xuất sản phẩm thông qua thước đo giá
trị.
Tuy nhiên nội dụng cơ bản của chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm
đều là thể hiện bằng tiền của những chi phí mà Doanh nghiệp đã bỏ ra cho hoạt
động sản xuất và giũa chúng có mối quan hệ mật thiết với nhau.
9
Chi phí sản xuất trong kỳ là căn cứ, cơ sở để tính giá thành sản phẩm,
công việc, lao vụ, đã hoàn thành. Sự tiết kiệm hoặc lãng phí của Doanh nghiệp
về chi phí sản xuất có ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành sản phẩm cao hay
thấp. Quản lý giá thành gắn liền với quản lý chi phí sản xuất.
Nhìn chung kết cấu giá thành phụ thuộc vào các yếu tố sau:
- Đặc điểm tổ chức của từng loại sản phẩm.
- Đặc điểm sản xuất của từng ngành.
- Trình độ trang bị kỹ thuật và sử dụng kỹ thuật sản xuất.
- Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm của các xí nghiệp
trong cùng một ngành.
- Do điều kiện tự nhiên (vị trí của từng xí nghiệp).
- Kết cấu giá thành gồm ba khoản.
- Chi phí NVL trực tiếp
- Chi phí nhân công trực tiếp
- Chi phí sản xuất chung, gồm:
+ Trả lương công nhân quản lý phân xưởng
+ Vật liệu xuất dùng cho quản lý phân xưởng.
+ Công cụ dụng cụ, xuất dùng cho quản lý phân xưởng.
+ Khấu hao TSCĐ phục vụ cho phân xưởng.
+ Chi phí dịch vụ mua ngoài.
+ Chi phí bằng tiền khác.
* Các yếu tố ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm.
- Sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật.
- Công tác tổ chức lao động và sử dụng con người. Nếu tổ chức nhịp
nhàng, hợp lý sẽ làm tăng năng suất lao động, khơi dậy tiềm năng của con
người, làm cho họ gắn bó và cống hiến hết sức mình cho Doanh nghiệp.
- Tổ chức quản lý sản xuất và quản lý tài chính. Nếu lựa chọn phương án
sản xuất tối ưu, bố trí các khâu hợp lý, tổ chức sử dụng vốn, đáp ứng đầy đủ, kịp
thời cho nhu cầu sản xuất sẽ luân chuyển vốn nhanh, hạ giá thành sản phẩm.
10
2.2. Phân loại giá thành
* Phân loại giá thành theo thời gian và cơ cấu số liệu tính giá thành sản phẩm:
- Gía thành kế hoạch: Là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở chi phí
sản xuất kế hoạch và sản lượng kế hoạch. Việc tính giá thành kế hoạch do bộ
phận kế hoạch của Doanh nghiệp thực hiện và trước tiến hành trước khi bắt đầu
quá trình quá trình sản xuất, chế tạo sản phẩm.
- Giá thành kế hoạch của sản phẩm: Là mục tiêu phấn đấu của Doanh
nghiệp, là căn cứ để so sánh, phân tích đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch giá
thành của Doanh nghiệp.
- Giá thành định mức: Là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở các
định mức hiện hành và chi phí cho đơn vị sản phẩm. Việc tính giá thành định
mức cũng được thể hiện trước khi tiến hành sản xuất, chế tạo sản phẩm. Giá
thành định mức là công cụ quản lý định mức của Doanh nghiệp là thước đo
chính xác để xác định kết quả sử dụng tài sản, vật tư lao động trong sản xuất,
giúp cho việc đánh giá đúng đắn các giải pháp kinh tế kỹ thuật mà Doanh
nghiệp đã thực hiện trong qúa trình hoạt động sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả
kinh doanh.
- Giá thành thực tế: Là giá thành sản phẩm được tính trên cơ sở số liệu
chi phí sản xuất thực tế đã phát sinh, tập hợp được trong kỳ và các sản lượng
sản phẩm thực tế đã sản xuất ra trong kỳ. Giá thành thực tế sản phẩm chỉ có thể
tính toán được sau khi kết thúc quá tŕnh sản xuất, chế tạo sản phẩm. Giá thành
thực tế là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả phấn đấu của Doanh nghiệp
trong việc tổ chức và sử dụng các giải pháp kinh tế – tổ chức – kỹ thuật để thực
hiện quá trình sản xuất sản phẩm, là cơ sở để xác định kết quả sản phẩm kinh
doanh của Doanh nghiệp.
* Phân loại giá theo phạm vi tính toán:
- Giá thành sản xuất (hay còn gọi là giá thành phân xưởng) Giá thành sản
xuất là các chi phí sản xuất như NVL, chi phí nhân công, và chi phí sản xuất
chung tính cho những sản phẩm, công việc lao vụ đã hoàn thành nhập kho hoặc
11
giao cho khách hàng, giá thành sản xuất của sản phẩm cũng là căn cứ để tính
giá vốn hàng bán và lãi gộp ở các Doanh nghiệp sản xuất.
- Giá thành toàn bộ của sản phẩm: Bao gồm giá thành sản xuất của sản
phẩm cộng thêm chi phí bán hàng và chi phí quản lý Doanh nghiệp tính cho sản
phẩm đó. Giá thành toàn bộ của sản phẩm là căn cứ để tính toán, xác định lãi
trước thuế của Doanh nghiệp.
3. Yêu cầu, nhiệm vụ của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm
3.1. Yêu cầu
Trong các công cụ quản lý chi phí khác nhau: Như thống kê, phân tích
hoạt động kinh tế…Thì kế toán được xem là một trong những công cụ quản lý
có hiệu quả nhất. Để đạt được kết quả đó yêu cầu đặt ra với kế toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm là:
- Phải cung cấp thông tin đảm bảo có ích cho hoạt động sản xuất kinh
doanh của Doanh nghiệp. Đòi hỏi thông tin kế toán cung cấp phải đáp ứng đầy
đủ mọi nhu cầu có liên quan đến chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của
Doanh nghiệp.
- Cung cấp thông tin, trung thực khách quan, thông tin kế toán cung cấp
phải phản ánh đúng tình hình thực tế cả mặt mạnh và mặt yếu của Doanh
nghiệp.
- Phải cung cấp đầy đủ thông tin, kịp thời và phản ánh ngay khi nghiệp vụ
về chi phí sản xuất phát sinh.
- Phải cung cấp đầy đủ rõ ràng, dễ hiểu.
3.2. Nhiệm vụ
Trong công tác quản lý Doanh nghiệp, chi phí sản xuất và giá thành sản
phẩm là những chỉ tiêu kinh tế quan trọng luôn được các nhà quản lý quan tâm,
vì đây là những chỉ tiêu phản ánh chất lượng hoạt động sản xuất kinh doanh của
Doanh nghiệp. Thông qua đó các nhà quản lý nắm được chi phí sản xuất, giá
12
thành thực tế của từng loại sản phẩm, lao vụ cũng như kết quả toàn bộ hoạt
động sản xuất kinh doanh của Doanh nghiệp, từ đó phân tích đánh giá tình hình
thực hiện các định mức chi phí và giá thành để có thể có các quyết định thích
hợp.
Để tổ chức tốt các công tác kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản
phẩm, đáp ứng đầy đủ trung thực và kịp thời yêu cầu quản lý chi phí sản xuất,
kế toán cần thực hiện các nghiệp vụ chủ yếu sau:
Căn cứ vào đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất, đặc điểm tổ chức sản
xuất sản phẩm của Doanh nghiệp, để xác định đúng đối tượng tập hợp chi phí
sản xuất và đối tượng giá thành sản phẩm.
Tổ chức tập hợp và phân bổ từng loại chi phí sản xuất theo đúng đối
tượng tập hợp chi phí sản xuất đã xác định và bằng phương pháp thích hợp đã
chọn để cung cấp kịp thời những số liệu thông tin tổng hợp về các khoản mục
chi phí và yếu tố chi phí quy định, xác định đúng đắn chi phí của sản phẩm dở
dang cuối kỳ.
Vận dụng phương pháp tính giá thành thích hợp để tính toán giá thành và
sản phẩm đơn vị của các đối tượng tính giá thành theo đúng khoản mục quy
định và đúng kỳ tính giá thành đã xác định.
+ Định kỳ cung cấp các báo cáo về chi phí sản xuất và giá thành sản
phẩm cho lãnh đạo Doanh nghiệp và phân tích tình hình thực hiện các định
mức chi phí và dự toán chi phí, tình hình thực hiện kế hoạch giá thành và kế
hoạch hạ giá thành sản phẩm để đề ra biện pháp thích hợp nhằm tiết kiệm chi
phí và hạ giá thành sản phẩm.
4. Vai trò của công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm
Nền kinh tế nước ta hiện đang phát triển theo hướng nền kinh tế thị
trường có sự điều tiết của nhà nước. Một doanh nghiệp muốn tạo được chỗ
đứng vững chắc trên thị trường phải có đủ hai điều kiện: Chất lượng cao và giá
cả hợp lý.
13
Vì vậy Doanh nghiệp cần phải chú trọng làm tốt công tác kế toán tập hợp
chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm để tính toán chính xác giá thành sản
phẩm của Doanh nghiệp. Việc xác định đúng, chính xác được chi phí sản xuất
và giá thành sản phẩm sẽ xác định đúng đắn kết quả hoạt động sản xuất kinh
doanh để từ đó phân tích hoạt động sản xuất, để đề ra được những biện pháp, kế
hoạch cụ thể thiết thực cho kỳ sau. Đồng thời đó cũng là cơ sở để xác định
được sức cạnh tranh của Doanh nghiệp qua giá thành sản phẩm và giá bán.
Tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất nhằm tổng hợp, phân
hệ thống hoá các chi phí phát sinh trong từng thời kỳ theo đúng đối tượng và
nội dung chi phí, theo từng khoản mục và từng yếu tố chi phí sản xuất.
Giá thành sản phẩm là công cụ quan trọng của Doanh nghiệp để kiểm
soát tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, xem xét hiệu quả của các biện
pháp tổ chức, kỹ thuật. Thông qua tình hình thực hiện kế hoạch giá thành,
doanh nghiệp có thể xem xét tình hình sản xuất và tình hình bỏ chi phí vào sản
xuất, tác động và ảnh hưởng, hiệu quả của các biện pháp tổ chức kỹ thuật đến
sản xuất để phát hiện và tìm ra nguyên nhân để có biện pháp loại trừ.
Vậy để góp phần hạ giá thành sản phẩm Doanh nghiệp phải tăng cường
công tác quản lý giá thành sản phẩm, coi công tác quản lý chi phí sản xuất và
giá thành sản phẩm là nhiệm vụ trung tâm của công tác phân tích kinh tế. Để
quản lý tốt được giá thành sản phẩm cần tổ chức công tác giá thành thực tế của
các loại sản phẩm một cách kịp thời, chính xác, đúng đối tượng chế độ quy
định và đúng phương pháp.
Làm tốt công tác kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm sẽ giúp
doanh nghiệp nhận thức đúng đắn thực trạng quá trình sản xuất, quản lý, cung
cấp các thông tin cần thiết, kịp thời cho bộ máy lãnh đạo để có chiến lược, sách
lược, các biện pháp phù hợp nhằm tăng lợi nhuận của Doanh nghiệp đồng thời
giúp Doanh nghiệp có kế hoạch quản lý vốn sử dụng có hiệu quả, đảm bảo
được tính chủ động trong kinh doanh và trong công tác tài chính.
14
Làm tốt công tác kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm giúp cho
nhà nước có cái nhìn tổng thể, toàn diện đối với sự phát triển của nền kinh tế, từ
đó đưa ra đường lối, chính sách phù hợp để phát triển các Doanh nghiệp thực
sự làm ăn có lãi và hạn chế sự thua lỗ của các Doanh nghiệp làm ăn khó khăn,
đảm bảo cho nền kinh tế phát triển không ngừng.
II. Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang và tính giá thành:
1. Đánh giá sản phẩm làm dở dang
- Sản phẩm làm dở là khối lượng công việc còn đang trong qúa trình sản
xuất, chế biến nằm trên dây chuyền công nghệ, hoặc đã hoàn thành một vài quy
trình chế biến mới trở thành sản phẩm.
- Các Doanh nghiệp sản xuất thường có quy trình công nghệ sản xuất liên
tục và xen kẽ nhau, nên ở thời điểm cuối tháng có khối lượng sản phẩm còn
đang sản xuất dở dang. Trong trường hợp này chi phí sản xuất đã tập hợp trong
kỳ không chỉ liên quan đến cả những sản phẩm công việc đã hoàn thành trong
kỳ mà còn liên quan đến cả những sản phẩm công việc đang sản xuất dở dang.
- Đánh giá sản phẩm làm dở là tính toán xác định phần chi phí sản xuất là
một trong những yếu tố quyết định tính trung thực hợp lý của giá sản phẩm dở
dang là công việc rất phức tạp vì mức độ hoàn thành của chúng không đồng
nhất, không hạch toán riêng được. Hơn nữa do đặc điểm của quy trình công
nghệ sản xuất, do tính chất của từng loại sản phẩm dở dang khác nhau. Do vậy
muốn đánh giá chính xác được sản phẩm dở dang phải tổ chức tốt công tác kiểm
kê xác định khối lượng sản phẩm làm dở cuối kỳ, đánh giá xác định mức độ
hoàn thành của chúng phải áp dụng phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang
phù hợp với đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất.
- Ở công ty TNHH SX và TM inox TOÀN VIỆT tính sản phẩm làm dở
theo tỷ lệ hoàn thành tương đương:
Phương pháp này áp dụng thích hợp với những sản phẩm, có tỷ trọng chi phí
NVL trực tiếp chiếm tỷ trọng không lớn lắm trong tổng chi phí mà chủ yếu là
NVL và chi phí sản xuất chung.
15
Chi phí nhóm 1: Là CP phát sinh từ đầu quá trình SX, sản phẩm hoàn thành và
sản phẩm dở dang CK cùng 1 mức độ như NVL chính:
CP nhóm 1 DDĐK + CP nhóm 1 PS trong kỳ
CP nhóm 1
DDCK
=
X
SLSPDDCK
Số lượng sp hoàn thành + SLSPDDCK
Chi phí nhóm 2: Là CP sản xuất phát sinh theo mức độ, sản phẩm hoàn thành và
sản phẩm dở dang theo tỷ lệ hoàn thành:
CP nhóm 2
DDĐK
=
CP nhóm 2
DDCK
SLSP
hoàn thành
+
+
CP nhóm 2 PS
trong kỳ
SLSP
DDCK
X
x
SLSPDDCKx tỷ lệ HT
Tỷ lệ HT
* Ưu điểm: Kết quả tính toán có mức độ hợp lý cao hơn vì được chúng tính toán
đầy đủ các khoản mục chi phí, độ chính xác cao
* Nhược điểm: Khối lượng tính toán lớn, mất nhiều thời gian khi kiểm kê sản
phẩm dở dang phải xác định mức độ chế biến hoàn thành của sản phẩm dở dang
ở từng bước công nghệ, công việc này khá phức tạp, cách áp dụng phương pháp
này thường phải lập các bảng tính sẵn để tính toán được nhanh.
2. Phương pháp tính giá thành sản phẩm theo định mức.
Phương pháp này áp dụng ở những Doanh nghiệp có quy trình công nghệ
sản xuất ổn định, có định mức kinh tế kỹ thuật, định mức chi phí và dự toán chi
phí hợp lý.
Theo phương pháp này giá trị định mức căn cứ vào các định mức kinh tế
kỹ thuật hiện hành tính định mức chi phí cho từng đơn vị sản phẩm.
Vì giá trị định mức không phải là chỉ tiêu cố định mà nó thay đổi khi các
định mức kinh tế kỹ thuật thay đổi do đó khi giá thành định mức thay đổi người
ta phải xác định số chênh lệch do thay đổi định mức và giá trị định mức nên
16
thay đổi thường vào đầu kỳ dó đó số chênh lệch do thay đổi định mức người ta
chỉ tính cho sản phẩm dở dang đầu kỳ.
Chênh lệch do thay
đổi định mức
Chênh lệch do
thoát lý định mức
Giá thành
Thực tế
Định mức cũ sp
DDĐK
Định mức mới sp
DDĐK
Chi phí sản xuất thực tế
ps ( khoản mục)
Chi phí định mức
(Khoản mục)
Chênh lệch
do thay đổi
định mức
Chênh lệch do
thoát lý
định mức
Giá thành
định mức
3. Kế toán các khoản thiệt hại trong sản xuất.
Các khoản thiệt hại trong sản xuất bao gồm: Các khoản thiệt hại phát sinh
trong lĩnh vực sản xuất do quá trình sản xuất không diễn ra như dự tính gây thiệt
hại về tài sản cho Doanh nghiệp như :
- Các khoản thiệt hại do sản phẩm hỏng là các khoản thiệt hại mà sản
phẩm tạo ra không đáp ứng được về mặt kỹ thuật, không đảm bảo về mặt chất
lượng.
- Các khoản thiệt hại đối với các sản phẩm loại bỏ hoàn toàn và không
chế tái chế được, hoặc không thể tái chế nhưng chi phí quá cao, không có hiệu
quả về mặt kinh tế, lúc này chi phí thiệt hại của các sản phẩm loại bỏ hoàn
thành hoàn toàn các chính là giá thành sản xuất ra sản phẩm hỏng này.
- Các khoản thiệt hại trong trường hợp các sản phẩm loại bỏ từng phần
không có thể sủa chữa được và quá trình sủa chữa đem lại hiệu quả về mặt kinh
tế cho Doanh nghiệp, lúc này các khoản thiệt hại bằng tiền chi phí bỏ ra để sủa
chữa sản phẩm hỏng này.
- Các khoản thiệt hại do ngừng sản xuất hoặc trong qúa trình sản xuất bị
gián đoạn do các nguyên nhân chủ quan như mất điện, thiên tai hoả hoạn, bị
đình chỉ sản xuất.
17
* Định khoản:
Đối với các khoản thiệt hại trong định mức kế toán tiến hành tập hợp trên
TK tập hợp chi phí sản xuất (621,622,627) sau đó cuối kỳ tiến hành kết chuyển
sang các TK 154 “Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang” để xác định giá thành
sản phẩm.
Các khoản thiệt hại trong sản xuất được xác định theo các khoản thiệt hại
thực tế phát sinh tức là các khoản chi phí phát sinh do các thiệt hại trong sản
xuất mang lại. Các chi phí này được xác định theo nguyên tắc giá phí.
Chi phí phát sinh
Thực tế
=
Tổng chi phí
Phát sinh
Các khoản
Thu hồi
18
CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
SẢN PHẨM BỒN NƯỚC TẠI CÔNG TY TNHH SX VÀ TM INOX TOÀN
VIỆT.
I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TY
1. Quá trình hình thành & phát triển của CÔNG TY TNHH SX VÀ TM INOX
TOÀN VIỆT
CÔNG TY TNHH SX VÀ TM INOX TOÀN VIỆT là Công ty thương
mại hoạt động theo mô hình công ty TNHH, trong bối cảnh chuyển mình của
nền kinh tế, CÔNG TY TNHH SX VÀ TM INOX TOÀN VIỆT ra đời dựa trên
luật Công ty. Đăng ký kinh doanh số 0102038591 của sở kế hoạch đầu tư Hà
Nội ngày 17/04/2009. Công ty hoạt động trong lĩnh vực sản xuất mặt hàng cao
cấp bằng INOX. Với các đặc trưng sau.
- Tên công ty: CÔNG TY TNHH SX VÀ TM INOX TOÀN VIỆT
- Trụ sở chính: Tổ 2 Phường Cự Khối - Long Biên - HN
- Loại hình Doanh nghiệp:
Công Ty TNHH
- Tên người đại diện pháp lý của doanh nghiệp: Ông TẠ ĐÌNH KIÊN
- Vốn đăng ký kinh doanh:
2.000.000.000
- Vốn đầu tư hiện nay:
65.760.000.000
2. Nhiệm vụ của Công ty
Công ty bắt đầu sản xuất bồn thép không rỉ từ năm 2009 tại phường Cự Khối Hà Nội với những thiết bị sản xuất thô sơ.
Khi mới thành lập, vốn điều lệ của công ty chỉ có 2 tỷ đồng được hình
thành từ vốn góp của ông TẠ ĐÌNH KIÊN, đến nay công ty đã được mở rộng
và phát triển cả về chất và lượng. Công ty có một hệ thống phân phối hàng khá
mạnh, với 40 cửa hàng và 34 đại lý phân phối hàng tại Hà Nội. Trong ba năm
gần đây doanh thu của Công ty tăng liên tục với tốc độ cao, 60% đến 70% một
19
năm, đạt xấp xỉ 80 tỷ đồng năm 2010 và tăng lên trên 30 tỷ đồng năm 2011. Khi
mới thành lập Công ty mới chỉ có 70 cán bộ công nhân viên nay đã tăng lên 425
người
với
thu
nhập
bình
quân
tăng
từ
1.750.000/người
lên
2.300.000/người/tháng.
Mục tiêu của Công ty trong những năm tới là tiếp tục mở rộng thị trường
tiêu thụ sản phẩm trong cả nước, không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm
nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường, không ngừng cải thiện về điều
kiện tinh thần và vật chất cho cán bộ công nhân viên. Mục tiêu cụ thể năm 2012
là:
- Phấn đấu đưa doanh thu đạt khoảng 140 tỷ đồng
- Lợi nhuận trước thuế đạt 15 tỷ đồng
- Thu nhập bình quân đầu người đạt 2.5 triệu đồng /tháng.
3. Đặc điểm của CÔNG TY TNHH SX VÀ TM INOX TOÀN VIỆT.
* Cơ cấu bộ máy quản lý của công ty bao gồm:
+ Ban giám đốc
+ Phòng kế toán
+ Phòng kinh doanh
+ Phòng tổ chức nhân sự
+ Phòng kế hoạch
+ Xưởng sản xuất
+ Bộ phận dịch vụ
- Ban giám đốc: Giữ vai trò lãnh đạo chung toàn công ty, điều hành mọi
hoạt động trong công ty, Phụ trách nhiệm trước Nhà nước đồng thời đại diện
cho quyền lợi của cán bộ công nhân viên trong công ty.
- Phòng kế toán : Đứng đầu là kế toán trưởng có nhiệm vu cập nhật, giải
quyết xử lý các thông tin về nghiệp vụ kế toán và báo cáo lên giám đốc. Ngoài
6ra còn tư vấn, kiến nghị về tài chính.
- Phòng kinh doanh: Đứng đầu là trưởng phòng kinh doanh, được chia ra
làm 2 bộ phận:
20
- Xem thêm -