Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
Mục lục
Lêi më ®Çu................................................................................................4
Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ
c¸c kho¶n tr¶ kh¸c cho nguêi lao ®éng..........................6
1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, vai trß cña tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c
cho ngêi lao ®éng...........................................................................................6
1.2. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cho ngêi lao
®éng…………………………………………………………………………...7
1.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi tiÒn l¬ng và c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cho ngêi lao ®éng..................................................................................................7
1.4. H×nh thøc tr¶ l¬ng……………………………………………..………9
1.4.1. Nguyªn t¾c c¬ b¶n trong tæ chøc tiÒn l¬ng……………….....………9
1.4.1.1. Tr¶ l¬ng theo thêi gian…………………………........................10
1.4.1.2. Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm:……………………..…………………..11
1.5. Quü tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cho ngêi lao ®éng...........14
1.6. H¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao
®éng…………………………………………………………………………14
1.6.1.C¸c chøng tõ sö dông………………….…………………………….14
1.6.2. Tµi kho¶n h¹ch to¸n vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:………… ………14
1.6.2.1. Tµi kho¶n 334..................................................................................14
1.6.2.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:……………………..………..…………16
1.6.3. C¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cho
ngêi lao ®éng………………………………………………….…………17
1.6.3.1 Hình thức sổ nhật ký chung…………………………..……….…17
1.6.3.2 Hình thức nhật - ký sổ cái…………………………………...……19
1.6.3.3 Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ.................................................22
1
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
1.6.3.4. Hình thức sổ kế toán Nhật ký - Chứng
từ........................................24
1.6.3.5. Hình thức kế toán trên máy vi
tính ..................................................26
Ch¬ng 2: thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n tiÒn l¬ng
vµ c¸c kho¶n ph¶I tr¶ ngêi lao ®éng t¹i c«ng ty cæ
phÇn c¬ khÝ vµ th¬ng m¹i B¸ch khoa………………… …29
2.1.§Æc ®iÓm chung cña c«ng ty Cæ phÇn c¬ khÝ vµ th¬ng m¹i B¸ch
Khoa…………………………………………………………………………29
2.1.1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn c¬ khÝ vµ th¬ng m¹i B¸ch khoa…………………………………...…………………29
2.1.2. Sù ph¸t triÓn cña c«ng ty thÓ hiÖn qua kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
hai n¨m gÇn ®©y.............................................................................................30
2.2. Tổ chức bộ m¸y quản lý vµ bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty cổ phần cơ
khoa.................................................................................................................3
1
2.2.1. Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ................................................................31
2.2.2. Bộ m¸y kế to¸n cña c«ng ty cæ phÇn c¬ khÝ vµ th¬ng m¹i B¸ch
Khoa................................................................................................................33
2.3. Hình thức kế toán và hệ thống sổ sách của công ty cổ phần cơ khí và
thương mại Bách Khoa.................................................................................35
2.4. ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ¸p dông t¹i c«ng ty Cæ phÇn c¬ khÝ vµ th¬ng m¹i
B¸ch Khoa…………………………..………………………………………37
2.5. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty cæ phÇn c¬ khÝ
vµ th¬ng m¹i B¸ch Khoa …………………………………………………38
2. 5.1. §Æc ®iÓm ®éi ngò lao ®éng t¹i c«ng ty cæ phÇn c¬ khÝ vµ th¬ng m¹i
B¸ch Khoa……………………………………………….…………………38
2.5.2. Tæ chøc kÕ to¸n tiÒn l¬ng t¹i c«ng ty C«ng ty Cæ phÇn c¬ khÝ vµ th¬ng m¹i B¸ch Khoa……………………………………………………39
2
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
2.5.3. Quy tr×nh tÝnh lương thực tế tại C«ng ty Cæ phÇn c¬ khÝ vµ th¬ng m¹i
B¸ch Khoa..............................................................................................41
CHƯƠNG III: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN KẾ TOÁN TIỀN
LƯƠNG VÀ CÁC KHOÁN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY CP
CƠ KHÍ THƯƠNG MẠI BÁCH KHOA...................................................60
3.1. §¸nh giá kết qủa thực tập ....................................................................60
3.2. Những nhận xét và ý kiến về công tác kế toán tiền lương và các khoản
phải trả tại công ty cổ phần cơ khí và thương mại Bách khoa......61
3.2.1. Ưu
điểm.................................................................................................61
3.2.2. Nhược
điểm...........................................................................................62
3.3. Một số đề xuất nhằm hoàn thiện công tác hạch toán tiền lương và các
khoản phải trả tại C«ng ty cổ phần cơ khí và thương mai Bách Khoa.......62
3.3.1. Một số ý kiến về hạch toán lao động tại công ty cổ phần cơ khí và
thương mại Bách Khoa..................................................................................63
3.3.2. Một số ý kiến vễ xây dựng thang lương, hệ số lương tại công ty cổ
phần cơ khí và thương mại Bách
Khoa.........................................................64
3.3.3. TrÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp.........................................................66
3.3.4. T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng t¹i c«ng ty.............................66
Kết luận...........................................................................................................71
Lêi më ®Çu
3
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
NÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay víi sù ®æi míi toµn diÖn cña ®Êt níc, c¬
chÕ hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ, trong thêi kú ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i tù t×m ra con ®êng
®óng ®¾n vµ ph¬ng ¸n kinh doanh tèi u ®Ó ph¸t triÓn.
C«ng ty cổ phần cơ khí và thương mại Bách Khoa lµ mét trong nh÷ng
công ty chuyên sản xuất các mặt hàng cơ khí chính xác, các chi tiết máy
trong những dây chuyền công nghệ, công còn kinh doanh các linh kiện như
bulong ốc vít doăng chỉ các loại..... Víi nền kinh tế thị trường luôn biến
động lạn phát cao mức sống của người lao động ngày càng được nâng cao
đòi hỏi công ty phải đáp ứng được với xu hướng chung đó của xã hội vì
vậy tiÒn l¬ng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò rÊt quan träng v× ®ã chÝnh lµ kho¶n
thï lao cña ngêi lao ®éng là những người trực tiếp tạo ra sản phẩm của
cồng ty.
Lao ®éng chÝnh lµ ho¹t ®éng tay ch©n vµ trÝ ãc cña con ngêi nh»m t¸c
®éng biÕn ®æi c¸c vËt tù nhiªn thµnh nh÷ng vËt phÈm cã Ých ®¸p øng nhu
cÇu cña con ngêi. Trong doanh nghiÖp lao ®éng lµ yÕu tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc diÔn ra liªn tôc, thêng
xuyªn th× chóng ta ph¶i t¸i t¹o søc lao ®éng hay nãi c¸ch kh¸c lµ ph¶i tr¶
thï lao cho ngêi lao ®éng trong thêi gian hä tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh.
TiÒn l¬ng chÝnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ doanh nghÞªp ph¶i tr¶ cho
ngêi lao ®éng víi thêi gian chÊt lîng vµ kÕt qu¶ lao ®éng mµ hä ®· cèng
hiÕn. TiÒn l¬ng chÝnh lµ nguån thu nhËp chñ yÕu cña ngêi lao ®éng. Ngoµi
ra ngêi lao ®éng cßn ®îc hëng mét sè thu nhËp kh¸c nh : Trî cÊp, tiÒn thëng. §èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× chi phÝ tiÒn l¬ng lµ mét bé phËn
chi phÝ lµm gi¶m lîi nhuËn ho¹t ®éng kinh doanh. Tæ chøc sö dông lao
®éng hîp lý h¹ch to¸n tèt thanh to¸n tiÒn l¬ng, thương kÞp thêi sÏ kÝch
thÝch ngêi lao ®éng quan t©m ®Õn thêi gian vµ chÊt lîng lao ®éng tõ ®ã
n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ tõ ®ã sÏ lµm t¨ng lîi
nhuËn cho doanh nghiÖp.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng ®ã, trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty
cổ phần cơ khí và thương mại Bách Khoa em ®· ®i s©u nghiªn cøu vµ hoµn
4
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp: Hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các
khoản phải trả khác cho người lao động.
Néi dung chuyªn ®Ò tèt nghiÖp gåm 3 phÇn nh sau:
* Ch¬ng 1 : Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phải
trả cho khác cho người lao đông.
* Ch¬ng 2 : Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phải
trả khác cho người lao động tại công ty cổ phần cơ khí và thương mại Bách
Khoa.
* Ch¬ng 3 : NhËn xÐt vµ gi¶i ph¸p nh»m c¶i thiÖn c«ng t¸c kế toán
tiền l¬ng vµ c¸c kho¶n trả tại c«ng ty cổ phần cơ khí và thương mại Bách
Khoa.
Qua qu¸ tr×nh häc tËp ë trêng vµ thêi gian t×m hiÓu vÒ c«ng t¸c kÕ
to¸n cña C«ng ty, ®· cho em nhËn thøc râ tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ
to¸n. KÕt hîp víi c¸c kiÕn thøc trong nhµ trêng mµ c¸c thầy c« gi¸o ®·
truyÒn thô, ®îc sù chØ b¶o tËn t×nh c¸c anh chÞ trong phßng kÕ to¸n cña
c«ng ty em ®· hßan thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy, em ®· cã ®îc c¬ héi
kÕt hîp gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn. Tuy nhiªn víi thêi gian thùc tËp kh«ng
nhiÒu vµ vèn kiÕn thøc cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng
thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸u cña c«
gi¸o hướng dẫn thực tập Đinh Thị Thủy cïng víi sù chØ b¶o cña c¸c anh
chÞ trong phßng kÕ to¸n cña C«ng ty ®Ó gióp em cã ®iÒu kiÖn bæ sung vµ
hoµn thiÖn chuyªn ®Ò nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
Ch¬ng 1
Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n
tr¶ kh¸c cho nguêi lao ®éng.
1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, vai trß cña tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c
cho ngêi lao ®éng.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt VËy lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp c¸c yÕu tè c¬ b¶n lao ®éng,
®èi tîng lao ®éng vµ t liÖu lao ®éng.ViÖc kÕt hîp ba yÕu tè trªn t¹o ra s¶n
phÈm phô vô cho x· héi. tiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ doanh nghiÖp
5
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng c¨n cø vµo thêi gian, khèi lîng vµ chÊt lîng c«ng
viÖc cña hä. VÒ b¶n chÊt tiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn ®Ó bï ®¾p cho søc lao
®éng lµ ®ßn bÈy kÝch thÝch tinh thÇn cho ngêi lao ®éng.
Nãi c¸ch kh¸c, tiÒn l¬ng lµ kho¶n thu nhËp chñ yÕu cña c«ng nh©n viªn
chøc, ngoµi ra c«ng nh©n viªn chøc cßn ®îc hëng c¸c kho¶n thëng thi ®ua
t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
TiÒn l¬ng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n bã víi lao ®éng tiÒn tÖ vµ x¶n xuÊt
hµng ho¸.
Trong ®iÒu kiÖn tån t¹i nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ, tiÒn l¬ng lµ
mét yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh cña s¶n phÈm,
dÞch vô.
TiÒn l¬ng lµ mét ®ßn bÈy kinh tÕ quan träng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, cã t¸c dông ®éng viªn khuyÕn
khÝch c«ng nh©n viªn chøc phÊn khëi tÝch cùc lao ®éng n©ng cao hiÖu qu¶
c«ng t¸c.
MÆt kh¸c viÖc tÝnh chÝnh x¸c thï lao lao ®éng cßn lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh
c¸c kho¶n nghÜa vô ph¶i nép cho ng©n s¸ch, cho c¬ quan phóc lîi x· héi.
1.2. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cho ngêi
lao ®éng.
Ghi chÐp ph¶n ¸nh tæng hîp chÝnh x¸c ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi vÒ sè lîng vµ
chÊt lîng, kÕt qu¶ lao ®éng. TÝnh to¸n c¸c kho¶n tiÒn l¬ng tiÒn thëng, c¸c
kho¶n trî cÊp ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng. KiÓm tra viÖc sö dông lao ®éng vµ
viÖc chÊp hµnh chÝnh s¸nh chÕ ®é lao ®éng tiÒn l¬ng.
LËp b¸o c¸o vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng ®ång thêi tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh
h×nh qu¶n lý, sö dông sè lîng, thêi gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng.
1.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi tiÒn l¬ng và c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c
cho ngêi lao ®éng.
*Nhãm nh©n tè thuéc thÞ trêng lao ®éng: Cung – cÇu lao ®éng ¶nh hëng
trùc tiÕp ®Õn tiÒn l¬ng.
Khi cung vÒ lao ®éng lín h¬n cÇu vÒ lao ®éng th× tiÒn l¬ng cã xu híng
gi¶m, khi cung vÒ lao ®éng nhá h¬n cÇu vÒ lao ®éng th× tiÒn l¬ng cã xu híng
t¨ng, cßn khi cung vÒ lao ®éng b»ng víi cÇu lao ®éng th× thÞ trêng lao ®éng ®¹t
6
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
tíi sù c©n b»ng.TiÒn l¬ng lóc nµy lµ tiÒn l¬ng c©n b»ng, møc tiÒn l¬ng nµy bÞ ph¸
vì khi c¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi cung cÇu vÒ lao ®éng thay ®æi nh (n¨ng suÊt biªn
cña lao ®éng, gi¸ c¶ cña hµng ho¸, dÞch vô ).
Khi chi phÝ sinh ho¹t thay ®æi, do gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch vô thay ®æi sÏ kÐo
theo tiÒn l¬ng thùc tÕ thay ®æi. Cô thÓ khi chi phÝ sinh ho¹t t¨ng th× tiÒn l¬ng thùc
tÕ sÏ gi¶m. Nh vËy buéc c¸c ®¬n vÞ, c¸c doanh nghiÖp ph¶i t¨ng tiÒn l¬ng danh
nghÜa cho c«ng nh©n ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh cuéc sèng cho ngêi lao ®éng, ®¶m b¶o
tiÒn l¬ng thùc tÕ kh«ng bÞ gi¶m.
Trªn thÞ trêng lu«n tån t¹i sù chªnh lÖch tiÒn l¬ng gi÷a c¸c khu vùc t nh©n,
Nhµ níc, liªn doanh…, chªnh lÖch gi÷a c¸c ngµnh, gi÷a c¸c c«ng viÖc cã møc ®é
hÊp dÉn kh¸c nhau, yªu cÇu vÒ tr×nh ®é lao ®éng còng kh¸c nhau. Do vËy, Nhµ n íc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu tiÕt tiÒn l¬ng cho hîp lý.
*Nhãm nh©n tè thuéc m«i trêng doanh nghiÖp
C¸c chÝnh s¸ch cña doanh nghiÖp: c¸c chÝnh s¸ch l¬ng, phô cÊp, gi¸ thµnh
®îc ¸p dông triÖt ®Ó phï hîp sÏ thóc ®Èy lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l îng,
hiÖu qu¶, trùc tiÕp t¨ng thu nhËp cho b¶n th©n.
Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ¶nh hëng m¹nh tíi tiÒn l¬ng.Víi
doanh nghiÖp cã khèi lîng vèn lín th× kh¶ n¨ng chi tr¶ tiÒn l¬ng cho ngêi lao
®éng sÏ thuËn tiÖn dÔ dµng. Cßn ngîc l¹i nÕu kh¶ n¨ng tµi chÝnh kh«ng v÷ng th×
tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng sÏ rÊt bÊp bªnh.
C¬ cÊu tæ chøc hîp lý hay bÊt hîp lý còng ¶nh hëng Ýt nhiÒu ®Õn tiÒn l¬ng.ViÖc qu¶n lý ®îc thùc hiÖn nh thÕ nµo, s¾p xÕp ®éi ngò lao ®éng ra sao ®Ó
gi¸m s¸t vµ ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p kÝch thÝch sù s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt cña ngêi
lao ®éng ®Ó t¨ng hiÖu qu¶, n¨ng suÊt lao ®éng gãp phÇn t¨ng tiÒn l¬ng.
*Nhãm nh©n tè thuéc b¶n th©n ngêi lao ®éng:
Tr×nh ®é lao ®éng:Víi lao ®éng cã tr×nh ®é cao th× sÏ cã ®îc thu nhËp cao
h¬n so víi lao ®éng cã tr×nh ®é thÊp h¬n bëi ®Ó ®¹t ®îc tr×nh ®é ®ã ngêi lao ®éng
ph¶i bá ra mét kho¶n chi phÝ t¬ng ®èi cho viÖc ®µo t¹o ®ã. Cã thÓ ®µo t¹o dµi h¹n
ë trêng líp còng cã thÓ ®µo t¹o t¹i doanh nghiÖp. §Ó lµm ®îc nh÷ng c«ng viÖc
®ßi hái ph¶i cã hµm lîng kiÕn thøc, tr×nh ®é cao míi thùc hiÖn ®îc, ®em l¹i hiÖu
qu¶ kinh tÕ cao cho doanh nghiÖp th× viÖc hëng l¬ng cao lµ tÊt yÕu.
Th©m niªn c«ng t¸c vµ kinh nghiÖm lµm viÖc thêng ®i ®«i víi nhau. Mét ngêi qua nhiÒu n¨m c«ng t¸c sÏ ®óc rót ®îc nhiÒu kinh nghiÖm, h¹n chÕ ®îc nh÷ng
rñi ro cã thÓ x¶y ra trong c«ng viÖc, n©ng cao b¶n lÜnh tr¸ch nhiÖm cña m×nh tríc
c«ng viÖc ®¹t n¨ng suÊt chÊt lîng cao v× thÕ mµ thu nhËp cña hä sÏ ngµy cµng
t¨ng lªn.
7
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
Møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc nhanh hay chËm, ®¶m b¶o chÊt lîng hay
kh«ng ®Òu ¶nh hëng ngay ®Õn tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng.
*Nhãm nh©n tè thuéc gi¸ trÞ c«ng viÖc:
Møc hÊp dÉn cña c«ng viÖc: c«ng viÖc cã søc hÊp dÉn cao thu hót ®îc nhiÒu
lao ®éng, khi ®ã doanh nghiÖp sÏ kh«ng bÞ søc Ðp t¨ng l¬ng, ngîc l¹i víi c«ng
viÖc kÐm hÊp dÉn ®Ó thu hót ®îc lao ®éng doanh nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p ®Æt
møc l¬ng cao h¬n.
Møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc: Víi ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc cµng cao th×
®Þnh møc tiÒn l¬ng cho c«ng viÖc ®ã cµng cao. §é phøc t¹p cña c«ng viÖc cã thÓ
lµ nh÷ng khã kh¨n vÒ tr×nh ®é kü thuËt, khã kh¨n vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc, møc ®é
nguy hiÓm cho ngêi thùc hiÖn do ®ã mµ tiÒn l¬ng sÏ cao h¬n so víi c«ng viÖc
gi¶n ®¬n.
§iÒu kiÖn thùc hiÖn c«ng viÖc: tøc lµ ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc cÇn x¸c ®Þnh
phÇn viÖc ph¶i lµm, tiªu chuÈn cô thÓ ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc, c¸ch thøc lµm viÖc
víi m¸y mãc, m«i trêng thùc hiÖn khã kh¨n hay dÔ dµng ®Òu quyÕt ®Þnh ®Õn tiÒn
l¬ng.
Yªu cÇu cña c«ng viÖc ®èi víi ngêi thùc hiÖn lµ cÇn thiÕt, rÊt cÇn thiÕt hay
chØ lµ mong muèn mµ doanh nghiÖp cã quy ®Þnh møc l¬ng phï hîp.
*C¸c nh©n tè kh¸c: ë ®©u cã sù ph©n biÖt ®èi xö vÒ mµu da, giíi tÝnh, ®é
tuæi, thµnh thÞ vµ n«ng th«n, ë ®ã cã sù chªnh lÖch vÒ tiÒn l¬ng rÊt lín, kh«ng
ph¶n ¸nh ®îc møc lao ®éng thùc tÕ cña ngêi lao ®éng ®· bá ra, kh«ng ®¶m b¶o
nguyªn t¾c tr¶ l¬ng nµo c¶ nhng trªn thùc tÕ vÉn tån t¹i.
Sù kh¸c nhau vÒ møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ trêng còng ¶nh hëng tíi tiÒn l¬ng cña lao ®éng
1.4. H×nh thøc tr¶ l¬ng
1.4.1. Nguyªn t¾c c¬ b¶n trong tæ chøc tiÒn l¬ng.
¸p dông tr¶ l¬ng ngang nhau cho lao ®éng cïng mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh
doanh b¾t nguån tõ nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng cã ý nghÜa khi quyÕt
®Þnh c¸c chÕ ®é tiÒn l¬ng nhÊt thiÕt kh«ng ph©n biÖt tuæi t¸c, d©n téc, giíi tÝnh.
+ §¶m b¶o tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lín h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l ¬ng. §©y
lµ nguyªn t¾c t¹o c¬ së cho viÖc gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng tÝch luü bëi v× n¨ng suÊt lao
®éng kh«ng chØ phô thuéc vµo c¸c nh©n tè chñ quan cña ngêi lao ®éng (tr×nh ®é
tay nghÒ, c¸c biÖn ph¸p hîp lý sö dông thêi gian) mµ cßn phô thuéc vµo c¸c nh©n
tè kh¸ch quan (sö dông hîp lý nguyªn vËt liÖu, ¸p dông c«ng nghÖ míi).
8
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
+ Ph¶i ®¶m b¶o mèi t¬ng quan hîp lý vÒ tiÒn l¬ng gi÷a nh÷ng ngêi lµm nghÒ
kh¸c nhau trong c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.TÝnh chÆt chÏ nghÒ
nghiÖp, ®é phøc t¹p vÒ kü thuËt gi÷a c¸c ngµnh nghÒ ®ßi hái tr×nh ®é lµnh nghÒ
b×nh qu©n cña ngêi lao ®éng lµ kh¸c nhau. Nh÷ng ngêi lµm viÖc trong m«i trêng
®éc h¹i, nÆng nhäc, tæn hao nhiÒu søc lùc ph¶i ®îc tr¶ c«ng cao h¬n so víi nh÷ng
ngêi lao ®éng b×nh thêng. H×nh thøc tiÒn l¬ng cã xÐt ®Õn ®iÒu kiÖn lao ®éng cã
thÓ th«ng qua viÖc thiÕt kÕ c¸c hÖ sè l¬ng hoÆc quy ®Þnh c¸c møc phô cÊp ë c¸c
ngµnh nghÒ kh¸c nhau.Tõ ®ã c¸c ®iÒu kiÖn lao ®éng ®Òu ¶nh hëng Ýt nhiÒu ®Õn
tiÒn l¬ng b×nh qu©n cña mçi ngµnh nghÒ.
§¶m b¶o tiÒn l¬ng thùc tÕ t¨ng lªn khi t¨ng tiÒn l¬ng nghÜa lµ t¨ng søc
mua cña ngêi lao ®éng.V× vËy viÖc t¨ng tiÒn l¬ng ph¶i ®¶m b¶o t¨ng b»ng cung
cÊp hµng ho¸, tÝn dông tiÒn tÖ. Ph¶i ®©û m¹nh s¶n xuÊt, chó träng c«ng t¸c qu¶n
lý thÞ trêng, tr¸nh đầu c¬ tÝch tr÷, n©ng gi¸ nh»m ®¶m b¶o lêi Ých cña ngêi lao
®éng. MÆt kh¸c tiÒn l¬ng cßn lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ, gi¸ thµnh s¶n
phÈm hµng ho¸, dÞch vô vµ lµ mét bé phËn cña thu nhËp kÕt qu¶ tµi chÝnh cuèi
cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®ã ®¶m b¶o t¨ng tiÒn l¬ng thùc tÕ
cho ngêi lao ®éng lµ viÖc xö lý hµi hoµ hai mÆt cña vÊn ®Ò c¶i thiÖn ®êi sèng cho
ngêi lao ®éng ph¶i ®i ®«i víi sö dông tiÒn l¬ng nh mét ph¬ng tiÖn quan träng
kÝch thÝch ngêi lao ®éng h¨ng h¸i s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n.
HiÖn nay ë níc ta tiÒn l¬ng c¬ b¶n ®îc ¸p dông réng r·i, cã 2 h×nh thøc ®ã
lµ:
+ Tr¶ l¬ng theo thêi gian
+ Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm.
1.4.1.1. Tr¶ l¬ng theo thêi gian.
§©y lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng c¨n cø vµo thêi gian lao ®éng, l¬ng cÊp bËc ®Ó tÝnh
l¬ng cho c«ng nh©n viªn. H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông chñ yÕu cho c¸n bé c«ng
nh©n viªn chøc, qu¶n lý, y tÕ gi¸o dôc, s¶n xuÊt trªn d©y chuyÒn tù ®éng, trong
®ã cã 2 lo¹i:
Tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n.
Tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng.
+ Tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n: ®©y lµ sè tiÒn tr¶ cho ngêi lao ®éng c¨n cø
vµo bËc l¬ng vµ thêi gian thùc tÕ lµm viÖc kh«ng xÐt ®Õn th¸i ®é vµ kÕt qu¶ lao
®éng.
- L¬ng th¸ng: ¸p dông ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm ë bé phËn gi¸n
tiÕp.
9
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Møc l¬ng = L¬ng c¬ b¶n + Phô cÊp (nÕu cã)
Chuyên đề thực tập
- L¬ng ngµy: ®èi tîng ¸p dông chñ yÕu nh l¬ng th¸ng khuyÕn khÝch ngêi
lao ®éng ®i lµm ®Òu.
Møcl¬ng =
L¬ng th¸ng +
sè ngµy lµm
26 ngµy lµm viÖc thùc tÕ
viÖc thùc tÕ
+ Tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng: thùc chÊt cña chÕ ®é nµy lµ sù kÕt hîp gi÷a
viÖc tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n vµ tiÒn thëng khi c«ng nh©n vît møc nh÷ng
chØ tiªu sè lîng vµ chÊt lîng ®· quy ®Þnh.
H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông cho c«ng nh©n phô (c«ng nh©n söa ch÷a, ®iÒu
chØnh thiÕt bÞ) hoÆc c«ng nh©n chÝnh lµm viÖc ë nh÷ng n¬i cã tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸,
tù ®éng ho¸, c«ng viÖc tuyÖt ®èi ph¶i ®¶m b¶o chÊt lîng.
Møc l¬ng = L¬ng tÝnh theo thêi gian gi¶n ®¬n + TiÒn thëng
H×nh thøc nµy cã nhiÒu u ®iÓm h¬n h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n
gi¶n, võa ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh th¹o võa khuyÕn khÝch ®îc ngêi lao ®éng cã
tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc. Nhng viÖc x¸c ®Þnh tiÒn l¬ng bao nhiªu lµ hîp lý rÊt
khã kh¨n. V× vËy nã cha ®¶m b¶o ph©n phèi theo lao ®éng.
1.4.1.2. Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm:
+ TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm lµ mét h×nh thøc l¬ng c¬ b¶n ®ang ¸p dông
trong khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt hiÖn nay, tiÒn l¬ng mµ c«ng nh©n nhËn ®îc phô
thuéc vµo ®¬n gi¸ ®Ó hoµn thµnh mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy cã
nhiÒu u ®iÓm h¬n so víi h×nh thøc tr¶ l¬ng tÝnh theo thêi gian.
+ Tr¶ l¬ng theo s¶n ph¶m cã nh÷ng t¸c dông sau:
Qu¸n triÖt ®Çy ®ñ h¬n nguyªn t¾c tr¶ l¬ng theo sè lîng, chÊt lîng lao ®éng
g¾n víi thu nhËp vÒ tiÒn l¬ng víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña mçi c«ng nh©n.do ®ã
kÝch thÝch c«ng nh©n n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
KhuyÕn khÝch c«ng nh©n ra søc häc tËp v¨n ho¸ kü thuËt nghiÖp vô, ra søc
ph¸t huy s¸ng t¹o, c¶i tiÕn kü thuËt c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p lao ®éng, sö dông tèt
m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gãp phÇn thóc ®Èy c¶i tiÕn
qu¶n lý doanh nghiÖp nhÊt lµ c«ng t¸c lao ®éng vµ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kÕ
ho¹ch cô thÓ.
10
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
Khi mét doanh nghiÖp bè trÝ lao ®éng cha hîp lý, viÖc cung øng vËt t kh«ng
kÞp thêi sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng nh n¨ng suÊt lao ®éng thÊp
kÐm dÉn ®Õn thu nhËp cña ngêi lao ®éng gi¶m. Do quyÒn lîi thiÕt thùc bÞ ¶nh
hëng mµ ngêi c«ng nh©n sÏ kiÕn nghÞ, ®Ò nghÞ bé m¸y qu¶n lý c¶i tiÕn l¹i
nh÷ng bÊt hîp lý hoÆc tù hä t×m ra biÖn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt.
Tuy nhiªn ®Ó ph¸t huy ®Çy ®ñ t¸c dông cña c«ng t¸c tr¶ l¬ng theo s¶n
phÈm nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau ®©y:
+ Ph¶i x©y dùng ®îc ®Þnh møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc. §iÒu nµy t¹o
®iÒu kiÖn ®Ó tÝnh to¸n ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng chÝnh x¸c.
+ Tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc lao ®éng ph¶i t¬ng ®èi hîp lý vµ æn ®Þnh. §ång
thêi tæ chøc phôc vô tèt lèi lµm viÖc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng trong
ca lµm viÖc ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
+ Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm xuÊt ra ®Ó
®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, tr¸nh lµm bõa, lµm Èu, ch¹y theo sè lîng.
+ Bè trÝ c«ng nh©n vµo nh÷ng c«ng viÖc phï hîp víi bËc thî cña hä. Cã c¸c
chÕ ®é tr¶ l¬ng sau:
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n: c¸ch tr¶ l¬ng nµy ®îc ¸p
dông réng r·i ®èi víi ngêi c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt trong ®iÒu
kiÖn quy tr×nh lao ®éng cña ngêi c«ng nh©n mang tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi, cã
thÓ quy ®Þnh møc kiÓm tra vµ nghiÖm thu s¶n phÈm mét c¸ch riªng biÖt.
§¬n gi¸ tiÒn l¬ng cña c¸ch tr¶ l¬ng nµy lµ cè ®Þnh vµ tiÒn l¬ng cña c«ng
nh©n ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
L = §G x Q
Trong ®ã: §G: ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng.
Q: møc s¶n lîng thùc tÕ.
+ ¦u ®iÓm: lµ mèi quan hÖ gi÷a tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n nhËn ®îc vµ kÕt qu¶
lao ®éng thÓ hiÖn râ rµng ngêi lao ®éng x¸c ®Þnh ngay ®îc tiÒn l¬ng cña
m×nh, do quan t©m ®Õn n¨ng suÊt, chÊt lîng s¶n phÈm cña hä.
+ Nhîc ®iÓm: lµ ngêi c«ng nh©n Ýt quan t©m ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm, tinh
thÇn tËp thÓ t¬ng trî lÉn nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kÐm, hay cã t×nh tr¹ng
dÊu nghÒ, dÊu kinh nghiÖm.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng kho¸n: ®îc ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc nÕu giao chi tiÕt
bé phËn sÏ kh«ng cã lîi b»ng giao toµn bé khèi lîng cho c«ng nh©n hoµn
thµnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh.
11
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
ChÕ ®é l¬ng nµy sÏ ®îc ¸p dông trong x©y dùng c¬ b¶n vµ ¸p dông cho
nh÷ng c«ng nh©n khi lµm viÖc ®ét xuÊt nh söa ch÷a, th¸o l¾p nhanh mét sè thiÕt
bÞ ®Ó nhanh chãng ®a vµo s¶n xuÊt, ¸p dông cho c¸ nh©n vµ tËp thÓ.
+ ¦u ®iÓm: trong chÕ ®é tr¶ l¬ng nµy ngêi c«ng nh©n biÕt tríc ®îc khèi lîng tiÒn l¬ng mµ hä sÏ nhËn ®îc sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc vµ thêi gian thµnh
c«ng ®îc giao. Do ®ã hä chñ ®éng trong viÖc s¾p xÕp tiÕn hµnh c«ng viÖc cña
m×nh tõ ®ã tranh thñ thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc ®îc giao cßn ®èi víi ngêi
giao kho¸n th× yªn t©m vÒ khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh.
+ Nhîc ®iÓm: ®Ó ®¶m b¶o thêi gian hoµn thµnh dÔ g©y ra hiÖn tîng lµm
bõa, lµm Èu kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng. Do vËy c«ng t¸c nghiÖm thu s¶n phÈm ®îc
tiÕn hµnh mét c¸ch chÆt chÏ.
1.5. Quü tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c cho ngêi lao ®éng.
Quỹ tiền lương của DN là toàn bộ tiền lương mà DN dùng để trả cho tất
cả các loại lao động do DN trực tiếp quản lý và sử dụng. Đứng trên giác độ hạch
toán, quỹ tiền lương được phân thành 2 loại : tiền lương chính và tiền lương phụ.
Tiền lương chính : Là tiền lương trả cho người lao động được tính theo khối
lượng công việc hoàn thành hoặc tính theo thời gian làm nhiệm vụ chính tại DN
bao gồm : Tiền lương theo sản phẩm, tiền lương theo thời gian và các khoản phụ
cấp
kèm
theo.
Tiền lương phụ : Là tiền lương trả cho người lao động trong thời gian không làm
việc tại DN nhưng vẫn được hưởng lương theo chế độ quy định như : tiền lương
nghỉ phép, nghĩ lễ, nghĩ việc riêng nhưng được hưởng lương v.v…
1.6. H¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao
®éng.
1.6.1.C¸c chøng tõ sö dông.
§Ó h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cã sö dông mét sè chøng
tõ nh sau:
- B¶ng t¹m øng l¬ng.
- PhiÕu chi
12
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
- B¶ng chÊm c«ng.
- B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng.
1.6.2. Tµi kho¶n h¹ch to¸n vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
§Ó theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c víi
ngêi lao ®éng, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
1.6.2.1. Tµi kho¶n 334.
TK 334 “Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn”: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thanh
to¸n víi c«ng nh©n cña doanh nghiÖp vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp, tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n thuéc vÒ thu nhËp cña hä.
Bªn nî:
- C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, phô cÊp lu ®éng tiÒn c«ng, tiÒn thëng vµ c¸c
kho¶n ®· øng ®· tr¶ cho c«ng nh©n viªn vµ lao ®éng thuª ngoµi.
- KÕt chuyÓn c¸c kho¶n ngêi lao ®éng cha lÜnh vµo tµi kho¶n thÝch hîp.
Bªn cã:
- C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho CNVC vµ lao ®éng thuª
ngoµi.
D bªn cã:
C¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng cßn ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn
chøc vµ lao ®éng thuª ngoµi.
D bªn nî (nÕu cã):
Sè tr¶ thõa cho c«ng nh©n viªn chøc.
13
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
1.6.2.2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
H¹ch to¸n tiÒn l¬ng ®îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å 1.1sau:
TK111
TK334
TK335
Thanh to¸n l¬ng
vµ c¸c kho¶n kh¸c
TK333
ThuÕ thu nhËp
ph¶i nép (nÕu cã)
TK622
TÝnh l¬ng
Ph¶i tr¶
cho CNV
TK336
TK627, 641, 642
KhÊu trõ c¸c kho¶n
ph¶i tr¶ néi bé
TK431
TÝnh thëng cho CNV
1.6.3. C¸c h×nh thøc sæ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c
cho ngêi lao ®éng.
1.6.3.1 Hình thức sổ nhật ký chung
Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký chung là tất cả các
nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh đều phải được ghi vào sổ Nhật ký, mà
14
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
trọng tâm là sổ Nhật ký chung, theo trình tự thời gian phát sinh và theo nội
dung kinh tế (định khoản kế toán) của nghiệp vụ đó.
Sau đó lấy số liệu trên các sổ Nhật ký để ghi Sổ Cái theo từng nghiệp vụ phát
sinh.Hình thức kế toán Nhật ký chung gồm các loại sổ chủ yếu sau:
- Sổ Nhật ký chung, Sổ Nhật ký đặc biệt;
- Sổ Cái;
- Các sổ, thẻ kế toán chi tiết.
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký chung đựoc thể
hiện trên sơ đồ trong hình 1.2 dưới đây.
Chứng từ kế toán
15
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Sổ nhật ký đặc biệt
Chuyên đề thực tập
Sổ nhật ký chung
Sổ, thẻ kế toán chi tiết
Sổ cái
Bảng tổng hợp chi tiết
Bảng cân đố số phát sinh
Báo cáo tài chính
Ghi chú: Ghi hàng ngày:
Ghi cuối tháng, hoặc định kỳ:
Quan hệ đối chiếu:
Hàng ngày, căn cứ vào các chứng từ đã kiểm tra được dùng làm căn cứ
ghi sổ, trước hết ghi nghiệp vụ phát sinh vào sổ Nhật ký chung, sau đó căn cứ
số liệu đã ghi trên sổ Nhật ký chung để ghi vào Sổ Cái theo các tài khoản kế
toán phù hợp. Nếu đơn vị có mở sổ, thẻ kế toán chi tiết thì đồng thời với việc
ghi sổ Nhật ký chung, các nghiệp vụ phát sinh được ghi vào các sổ, thẻ kế
toán chi tiết liên quan.
Trường hợp đơn vị mở các sổ Nhật ký đặc biệt thì hàng ngày, căn cứ
vào các chứng từ được dùng làm căn cứ ghi sổ, ghi nghiệp vụ phát sinh vào sổ
Nhật ký đặc biệt liên quan. Định kỳ (3, 5, 10... ngày) hoặc cuối tháng, tuỳ
khối lượng nghiệp vụ phát sinh, tổng hợp từng sổ Nhật ký đặc biệt, lấy số liệu
để ghi vào các tài khoản phù hợp trên Sổ Cái, sau khi đã loại trừ số trùng lặp
do một nghiệp vụ được ghi đồng thời vào nhiều sổ Nhật ký đặc biệt (nếu có).
Cuối tháng, cuối quý, cuối năm, cộng số liệu trên Sổ Cái, lập Bảng cân đối số
phát sinh. Sau khi đã kiểm tra đối chiếu khớp đúng, số liệu ghi trên Sổ Cái và
bảng tổng hợp chi tiết (được lập từ các Sổ, thẻ kế toán chi tiết) được dùng để
16
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
lập các Báo cáo tài chính.Về nguyên tắc, Tổng số phát sinh Nợ và Tổng số
phát sinh Có trên Bảng cân đối số
phát sinh phải bằng Tổng số phát sinh Nợ và Tổng số phát sinh Có trên
sổ Nhật ký chung.
1.6.3.2 Hình thức nhật - ký sổ cái.
Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Nhật ký - Sổ Cái là các nghiệp
vụ kinh tế, tài chính phát sinh được kết hợp ghi chép theo trình tự thời gian và
theo nội dung kinh tế (theo tài khoản kế toán) trên cùng một quyển sổ kế toán
tổng hợp duy nhất là sổ Nhật ký - Sổ Cái. Căn cứ để ghi vào sổ Nhật ký - Sổ
Cái là các chứng từ kế toán hoặc Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại.
Hình thức kế toán Nhật ký - Sổ Cái gồm có các loại sổ kế toán sau:
- Nhật ký - Sổ Cái;
- Các Sổ, Thẻ kế toán chi tiết.
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Nhật ký - Sổ Cái thể hiện trên
sơ đồ trong hình 1.3 dưới đây.
Chứng từ kế toán
Sổ quỹ
Bảng tổng hợp chứng từ
Sổ thẻ kế toán chi tiết
kế toán cùng loại
17
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
Nhật ký sổ cái
Bảng tổng hợp chi tiết
Báo cáo tài chính
Ghi chú:
Ghi hàng ngày:
Ghi cuối tháng:
Đối chiếu, kiểm tra:
Hàng ngày, kế toán căn cứ vào các chứng từ kế toán hoặc Bảng
tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại đã được kiểm tra và được dùng làm căn
cứ ghi sổ, trước hết xác định tài khoản ghi Nợ, tài khoản ghi Có để ghi vào Sổ
Nhật ký – Sổ Cái. Số liệu của mỗi chứng từ (hoặc bảng tổng hợp chứng từ kế
toán cùng loại) được ghi trên một dòng ở cả 2 phần Nhật ký và phần Sổ Cái.
Bảng tổng hợp chứng từ kế toán được lập cho những chứng từ cùng loại
(Phiếu
thu, phiếu chi, phiếu xuất, phiếu nhập,…) phát sinh nhiều lần trong một ngày
hoặc định kỳ 1 đến 3 ngày. Chứng từ kế toán và Bảng tổng hợp chứng từ kế
toán cùng loại sau khi đã ghi Sổ Nhật ký - Sổ Cái, được dùng để ghi vào
Sổ,Thẻ kế toán chi tiết có liên quan.Cuối tháng, sau khi đã phản ánh toàn bộ
chứng từ kế toán phát sinh trong tháng vào Sổ Nhật ký - Sổ Cái và các sổ, thẻ
kế toán chi tiết, kế toán tiến hành cộng số liệu của cột số phát sinh ở phần
Nhật ký và các cột Nợ, cột Có của từng tài khoản ở phần Sổ Cái để ghi vào
dòng cộng phát sinh cuối tháng. Căn cứ vào số phát sinh các tháng trước và số
phát sinh tháng này tính ra số phát sinh luỹ kế từ đầu quý đến cuối tháng
này.Căn cứ vào số dư đầu tháng (đầu quý) và số phát sinh trong tháng kế toán
tính ra số dư cuối tháng (cuối quý) của từng tài khoản trên Nhật ký - Sổ Cái.
18
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
Khi kiểm tra, đối chiếu số cộng cuối tháng (cuối quý) trong Sổ Nhật ký - Sổ Cái phải đảm
bảo các yêu cầu sau:
Tổng số tiền của cộ
“Phát sinh” ở phần
=
Nhật ký
Tổng số dư Nợ các Tài khoản
Tổng số phát sinh
Tổng số phát sinh
Nợ của tất cả các =
Có của tất cả các
Tài khoản
Tài khoản
=
Tổng số dư Có các tài khoản
Các sổ, thẻ kế toán chi tiết cũng phải được khoá sổ để cộng số phát sinh Nợ,
số phát sinh Có và tính ra số dư cuối tháng của từng đối tượng. Căn cứ vào số
liệu khoá sổ của các đối tượng lập “Bảng tổng hợp chi tiết" cho từng tài
khoản. Số liệu trên “Bảng tổng hợp chi tiết” được đối chiếu với số phát sinh
Nợ, số phát sinh Có và Số dư cuối tháng của từng tài khoản trên Sổ Nhật ký Sổ Cái. Số liệu trên Nhật ký - Sổ Cái và trên “Bảng tổng hợp chi tiết” sau khi
khóa sổ được kiểm tra, đối chiếu nếu khớp, đúng sẽ được sử dụng để lập báo
cáo tài chính.
1.6.3.3 Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ.
Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ là căn cứ trực
tiếp để ghi sổ kế toán tổng hợp là “Chứng từ ghi sổ”. Việc ghi sổ kế toán tổng
hợp bao gồm:
+ Ghi theo trình tự thời gian trên Sổ Đăng ký Chứng từ ghi sổ.
+ Ghi theo nội dung kinh tế trên Sổ Cái.
Chứng từ ghi sổ do kế toán lập trên cơ sở từng chứng từ kế toán hoặc
Bảng Tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại, có cùng nội dung kinh tế. Chứng
từ ghi sổ được đánh số hiệu liên tục trong từng tháng hoặc cả năm (theo số
thứ tự trong Sổ Đăng ký Chứng từ ghi sổ) và có chứng từ kế toán đính kèm,
19
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
Trêng §¹i häc C«ng Đoàn
Chuyên đề thực tập
phải được kế toán trưởng duyệt trước khi ghi sổ kế toán. Hình thức kế toán
Chứng từ ghi sổ gồm có các loại sổ kế toán sau:
- Chứng từ ghi sổ;
- Sổ Đăng ký Chứng từ ghi sổ;
- Sổ Cái;
- Các Sổ, Thẻ kế toán chi tiết.
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ được
thể hiện trong hình 1.4 sau.
Chứng từ kế toán
Sổ quỹ
Bảng tổng hợp
Sæ, thÎ kÕ to¸n
chứng từ kế toán
chi tiÕt Sổ, thẻ kế
cùng loại
toan chi tiết
20
SV: Vũ THị Mai
Lớp TC-CĐ KT4A
- Xem thêm -