Tài liệu Báo cáo tổng hợp về công ty vận tải thuỷ bắc

I. B¸o c¸o tæng hîp vÒ c«ng ty VËn t¶i Thuû B¾c 1.1. LÞch sñ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty C«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c lµ mét doanh nghiÖp nhµ n-íc ®-îc chuyÓn tõ c«ng ty vËn t¶i s«ng I theo th«ng b¸o sè 150 TB ngµy 02/03/1993 vµ quyÕt ®Þnh 284 Q§/TCCB-L§ ngµy 27 th¸ng 3 n¨m 1993. Ngµy 30/7/1997 c«ng ty gia nhËp tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam theo quyÕt ®Þnh sè 589/TTG cña thñ t-íng chÝnh phñ. Tªn giao dÞch quèc tÕ cña c«ng ty l;µ NORWAT. C«ng ty vËn t¶i TB lµ mét Doanh nghiÖp cã t- c¸ch ph¸p nh©n, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, cuèi kú kÕ to¸n b¸o sæ vÒ tæng c«ng ty Hµng H¶i ViÖt Nam, C«ng ty më tµi kho¶n tiÒn ViÖt t¹i Ng©n Hµng C«ng Th-¬ng §èng ®a vµ më TK ngo¹i tÖ t¹i Ng©n Hµng Ngo¹i Th-¬ng VN. M· sè ngµnh kÞnh tÕ kü thuËt lµ 25. Trô së chÝnh ®Æt t¹i 278 T«n §øc Th¾ng - §èng §a - Hµ Néi. Tõ khi míi thµnh lËp víi sè vèn 3.804 triÖu vµ hai tµu nhá ch¹y ven biÓn víi trÞ gi¸ kho¶ng 3,5 tû. C«ng ty ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu v-ît qua khã kh¨n thö th¸ch cña nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi MÆc dï C«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c lµ mét doanh nghiÖp Nhµ N-íc nh-ng vèn Ng©n s¸ch chiÕm mét tû träng rÊt nhá trong tæng sè vèn kinh doanh cña c«ng ty nªn c«ng ty ph¶i tù bæ sung, t×m kiÕm c¸c nguån kh¸c ®Ó t¨ng nguån vèn kinh doanh trong ®ã chñ yÕu lµ vèn vay. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2001 c«ng ty cã 304 lao ®äng trong ®ã nh©n viªn qu¶n lý lµ 112 ng-êi t¨ng lªn nhiÒu so víi n¨m 2000 ( cã 275 lao ®éng trong ®ã chØ cã 48 nh©n viªn qu¶n lý). §i ®«i víi viÖc më réng ho¹t ®éng kinh doanh, n©ng cao chÊt l-îng cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kü thuËt, c«ng ty còng lu«n ch¨m lo tíi ®êi sèng cho lao ®éng. Kh«ng ngõng c¶i thiÖn chÊt l-îng cuéc sèng cho lao ®éng( tõ møc thu nhËp 218.379 ®ång /ng-êi / th¸ng n¨m 1993 nay lªn tíi 1.386.789 ®ång/ ng-êi/th¸ng n¨m 2001) 1 Cho dï khã kh¨n chång chÊt nh-ng víi sù gióp ®ì cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp liªn quan®Æc biÖt lµ sù næ lùc cïa c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty vËn t¶i Thñy B¾c ®· phÊn ®¸u v-¬n lªn tù kh¶ng ®Þnh m×nh trong c¬ chÕ thÞ tr-êng ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. HiÖn nay c«ng ty cã ba trung t©m, ba chi nh¸nh vµ mét xÝ nghiÖp c¬ khÝ. 1.2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý. 1. 2.1. C¬ cÊu tæ chøc : C«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c lµ mét c«ng ty vËn t¶i thuû, ®©y lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt chÊt ®Æc biÖt, s¶n phÈm kh«ng mang mét h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ mµ ®Òu mang tÝnh chÊt v« h×nh. NhËn thøc ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ngµnh vËn t¶i ban l·nh ®¹o ®· tæ chøc vµ dÇn dÇn hoµn thiÖn bé m¸y bé m¸y tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty bao gåm : - V¨n phßng c«ng ty : thùc hiªn vËn t¶i s«ng, vËn t¶i biÓn, vËn t¶i hµnh kh¸ch, lµm c¸c dÞch vô vËn t¶i vµ c¸c dÞch vô kh¸c nh- : ®¹i lý, m«i giíi hµng h¶i … - Trung t©m CKD : xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp m¸y mãc, thiÕt bÞ vËt t- ngµnh ®-êng thuû. - Trung t©m §«ng Phong : Lµ ®¹i lÝ mua b¸n c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ cña h·ng §«ng Phong Trung Quèc phôc vô vËn t¶i ®-êng s«ng ®-êng biÓn. - Trung t©m xuÊt khÈu lao ®éng vµ kinh doanh tæng hîp : Thùc hiªn c«ng viÖc xuÊt khÈu lao ®éng. Thùc hiªn cho thuª c¸c vËt tthiÕt bÞ vËn t¶i ®-êng thuû vµ nhµ nghØ. - Chi nh¸nh H¶i Phßng: VËn t¶i hµng ho¸ ®-êng s«ng ®-êng biÓn, thùc hiÖn c¸c dÞch vô ®¹i lý vËn t¶i nh- ®¹i lý tµu biÓn, ®¹i lý container, ®Þa lý giao nhËn vËn t¶i vµ c¸c ®¹i lý kh¸c. - Chi nh¸nh Qu¶ng Ninh : thùc hiÖn vËn t¶i ®-êng s«ng vµ lµm c¸c nhiÖm vô vËn t¶i. 2 - XÝ nghiÖp c¬ khÝ vµ vËt liÖu x©y dùng : s¶n xuÊt thiÕt bÞ, vËt liÖu x©y dùng vµ söa ch÷a c¬ khÝ. Víi m« h×nh s¶n xuÊt vµ ®¨c ®iÓm cña c«ng ty nh- trªn nªn tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ®-îc x©y dùng theo kiÓu trùc tuyÕn chøc n¨ng. Theo m« h×nh nµy, bé phËn ch-c n¨ng lµm nhiÖm vô cè vÊn tham m-u vµ chuÈn bÞ v¨n b¶n cho gi¸m ®èc trªn c¬ së gi¸m ®èc ra lÖnh cho cÊp d-íi, c¸c bé ph¹n chøc n¨ng kh¸c( c¸c tr-ëng phßng) kh«ng cã quyÒn ra quyÕt ®Þnh cho cÊp trung gian hay cho c¬ së. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y tæ chøc Tæng gi¸m ®èc Phã tæng gi¸m ®èc Phßng KT vËt t- Trung t©m CKD Ban kÕ ho¹ch ®Çu t- Trung t©m §«ng Phong Phßng TCKT V¨n phßng TGD Trung t©m XKL§ & KDTH Chi nh¸nh H¶i Phßng 3 Phßng TCCB - L§ Phßng VTB Chi nh¸nh Qu¶ng Ninh Ban vËn t¶i S«ng Chi nh¸nh TP HCM Ban tµu kh¸ch XÝ nghiÖp c¬ khÝ vµ VLXD - Bé m¸y qu¶n lÝ ®øng ®Çu lµ Tæng gi¸m ®èc gi÷ vai trß l·nh ®¹o chung toµn c«ng ty, chØ ®Ëo c¸c phßng ban chøc n¨ng. Tæng gi¸m ®«c chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc nhµ n-íc, Bé giao th«ng vËn t¶i, Tæng c«ng ty hµi h¶i ViÖt Nam vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.\ - Phã tæng gi¸m ®èc : gióp viÖc cho tæng gi¸m ®èc, thay mÆt tæng gi¸m ®èc khi Tæng gi¸m ®èc ®i v¾ng ®ång thêi cã quyÒn ra c¸c quyÕt ®Þnh cho c¸c phßng ban trong ph¹m vi quy ®Þnh. - V¨n phßng tæng gi¸m ®èc : phô tr¸ch c«ng viÖc hµnh chÝnh sù nghiÖp, gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc giÊy tê cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lËp c¸c dù ¸n xin vèn, gäi vèn ®Çu t- trong vµ ngoµi n-íc. - Phßng kÜ thuËt vËt t-: kiÓm tra kiÓm so¸t cung cÊp ®Çy ®ñ kÞp thêi vËt t-, thiÕt bÞ phô tïng cho tµu, lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a vµ n©ng cÊp tµu khi ®Õn h¹n. - Ban kÕ ho¹ch ®Çu t- : lËp kÕ ho¹ch kinh doanh, dù ¸n xin vèn gäi vèn. - Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n : thùc hiÖn viÖc thu nhËn vµ cung cÊp th«ng tin vÒ tµi s¶n vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh trong qua tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. - Phong tæ chøc c¸n bé lao ®éng: thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý, tæ chøc nh©n sù, chÕ ®é l-¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi. - Phßng vËn t¶i biÓn: ký kÕt c¸c hîp ®ång ®Þnh h¹n, khai th¸c hµng cho tµu, theo dâi t×nh h×nh khi tµu ho¹t ®éng, x©y dùng kÕ ho¹ch chung cña toµn c«ng ty. - Ban vËn t¶i s«ng: chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý c¸c chuyÕn tµu s«ng vËn t¶i néi ®Þa. 4 - Ban tµu kh¸ch: chÞu mäi tr¸ch nhiÖm trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµnh kh¸ch. 1.2.2. NhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh. - VËn t¶i ®-êng s«ng ®-êng biÓn trong vµ ngoµi n-íc. - VËn t¶i hµnh kh¸ch tuyÕn néi. - XuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp vËt t-, thiÕt bÞ phô tïng s¶n phÈm chuyªn ngµnh phôc vô cho vËn t¶i ®-êng thuû. - Thùc hiÖn c¸c ®¹i lÝ vËn t¶i, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ thùc hiÖn c¸cdÞch vô m«i giíi hµng h¶i. - Söa ch÷a c¬ khÝ, s¶n suÊt vËt liÖu x©y dùng, söa ch÷a l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ giao th«ng thuû - C¸c dÞch vô tæng hîp kh¸c : cho thuª nhµ x-ëng m¸y mãc. C«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c lÊy nhiÖm vô vËn t¶i thuû lµm nhiÖm vô träng t©m chñ yÕu, thùc hiÖn kÝ kÕt hîp ®ång víi c¸c n-íc trªn thÕ giíi ®Ó thùc hiÖn viÖc giao l-u bu«n b¸n hµng ho¸ gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n-íc nh»m thu nhiÒu ngo¹i tÖ cho ViÖt Nam. Cïng víi chÝnh s¸ch më c÷a nÒn kinh tÕ, c«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c ra ®êi trong ®iÒu kiÖn kh«ng mÊy thuËn lîi. Nh-ng víi nç lùc phÊn ®Êu v-¬n lªn, c«ng ty ®½ kh¼ng ®Þnh m×nh trong nÒ kinh tÕ thÞ tr-êng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ n-íc. 1.2.3. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n. Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n-íc ra ®êi muén mµng trong nÒn kinh tÕ nh-ng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c«ng ty ®· kh«ng ngõng v-¬n lªn ®Ó ®¹t ®-îc thµnh tÝch ®¸ng khÝch lÖ. §Ó ®¹t ®-îc thµnh qu¶ ®ã ngoµi nç lùc phÊn ®Êu cña b¶n th©n c«ng ty cßn cã nh÷ng thuËn lîi ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ t¹o nªn nh÷ng thµnh qu¶ ®ã : - T×nh h×nh kinh tÕ – x· héi n-íc ta trong thêi gian qua t-¬ng ®èi æn ®Þnh ®¨ t¹o nªn m«i tr-êng ho¹t ®éng an toµn. H¬n n÷a gi¸ trÞ s¶n l-îng c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt vµ xu©t khÈu ngµy cµng gia t¨ng, 5 ®ång nghÜa víi nhu cÇu vËn t¶i chuyªn chë hµng ho¸ còng gia t¨ng gióp cho c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i cã c¬ héi më réng thÞ tr-êng. - C«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c cã mét m¹ng l-íi trung t©m, chi nh¸nh vµ xÝ nghiÖp thµnh viªn ®ang ë hÇu hÕt c¸c ®Çu mèi giao th«ng ë c¸c thµnh phè lín nh- H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh, TPHCM…thuËn lîi cho viÖc chuyªn chë hµng ho¸. C«ng ty cã ®éi ngò thuyÒn viªn vµ thî söa ch÷a giµu kinh nghiÖm. Tµu m¸y vµ c¸c chi tiÕt chuyªn dïng trong vËn t¶i kh¸ t©n tiÕn vµ cã n¨ng suÊt cao. Sau nhiÒu n¨m ho¹t ®éng c«ng ty ®· to¹ ®-îc uy tÝn cho c¸c chñ hµng trong vµ ngoµi n-íc. - C«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c thuéc tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam – mét tæng c«ng ty lín nªn ngay tõ khi míi thµnh lËp c«ng ty ®· cã sù hç trî vÒ vèn còng nh- b¶o l·nh vay vèn ng©n hµng. MÆt kh¸c trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c«ng ty lu«n cè g¾ng thanh to¸n ®Çy ®ñ ®óng h¹n c¶ gèc vµ l·i t¹o ®-îc uy tÝn ®èi víi ng©n hµng. Do ®ã mÆc dï vèn c«ng ty rÊt Ýt ái nh-ng c«ng ty vÉn huy ®éng phÇn lín vèn vay ng©n hµng phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - Nhµ n-íc còng gi¶m thuÕ VAT , c¸c kho¶n lÖ phÝ kh¸c, thñ tôc ®Çu t- còng ®¬n gi¶n, gon nhÑ. §©y lµ ®iÒu kiÖn m«i tr-êng thuËn lîi gióp cho c«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c nãi riªng vµ c¸c c«ng ty vËn t¶i nãi chung yªn ®Çu t- ph¸t triÓn, më réng s¶n xuÊt. - Mét thuËn lîi kh¸c ph¶i kÓ ®Õn, lµ do c«ng ty cã chÝnh s¸ch l-¬ng, th-ëng vµ l·i suÊt hîp lÝ khi c«ng nh©n cho c«ng ty vay vèn. C¸c quyªn lîi kh¸c cña ng-êi lao ®éng c«ng ty chÊp hµnh nghiªm chØnh ®· t¹o nªn sù g¾n bã kh¨ng khÝt gi÷a ng-êi lao ®éng vµ c«ng ty, gióp hä nhiÖt t×nh trong s¶n xuÊt kinh doanh, cã tr¸ch nhiÖm víi ho¹t ®éng cña c«ng ty. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c«ng ty còng gÆp ph¶i kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n ®¨ ¶nh h-ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng cña c«ng ty. 6 - Gi¸ c-íc quèc tÕ ngµy cµng gi¶m trong khi chi phÝ kh«ng gi¶m nªn ®· ¶nh h-ëng rÊt lín hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña cong ty vËn t¶i Thuû B¾c vµ ngµnh vËn t¶i. - §éi tµu biÓn cña c«ng ty ®· cao tuæi, c«ng ty kh«ng ®ñ vèn ®Ó ®Çu t- tµu lín quèc tÕ v× gi¸ rÊ cao mµ nguån vèn kh«ng cã, ph¶i ®i vay ng©n hµng nªn chØ vay ®-îc vèn trong møc ®é nhÊt ®Þnh . MÆt kh¸c ®êi tµu cña c«ng ty dµi khÊu hao lín kh«ng ®-îc. §Ó cã chiÕn l-îc l©u dµi, c«ng ty ®· cã kÕ ho¹ch ®Çu t- ph-¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt thay thÕ ®éi tµu ®· cò nh-ng c«ng ty cßn gÆp khãi kh¨n vÒ vèn ®Çu t-. V× c¸c kho¶n vèn vay cho ®Çu tTSC§ lµ rÊt lín, thêi gian theo dâi l©u, l·i suÊt c«ng ty phaØ tr¶ ng©n hµng chiÕm tû lÖ lín dÉn ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty lu«n ë møc c¨ng th¼ng. - Nh÷ng tai n¹n do tµu gÆp ph¶i( ®µu n¨m 1998 tµu Hµ Thµnh lµ con tµu lín thø hai ®· va vµo ®¸ ngÇm khiÕn c«ng ty ph¶i bá tµu) ®· lµm cho doanh thu cña c«ng ty gi¶m sót. ViÖc ®Çu t- thªm tµi s¶n cè ®Þnh thay thÕ lµm cho t×nh h×nh nî ®äng cña c«ng ty t-¬ng ®èi lín. Vèn kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty chñ yªud lµ vèn vay ( chiÕm h¬n 90%) nªn ®Ó t¹o ®-îc uy tÝn víi ng©n hµng c«ng ty lu«n ph¶i cè g¾ng tr¶ ®óng h¹n nªn ®· lµm thuËn lîi cña c«ng ty g¶im ®i v× sè l·i lín. - H¬n n÷a xuÊt th©n tõ c«ng ty vËn t¶i s«ng mét nªn ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn tr-íc ®©y ch-a quen víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, phÇn lín lµ c¸n bé lín tuæi, h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é ngo¹i ng÷, vi tÝnh. 1.3. Quy m« cña c¬ së: 1.3.1 Quy m« vÒ tµi s¶n: 1.3.1.1 Tµi s¶n cè ®Þnh 7 Víi chøc n¨ng chÝnh vµ nguån thu chñ yÕutõ vËn t¶i thuû. §©y lµ ho¹t ®«ng cÇn sè l-îng ph-¬ng tiÖn vËn t¶i lín nªn c«ng ty rÊt chó träng tíi c«ng t¸c ®Çu t- mua s¾m, ®ãng míi thªn c¸c ph-¬ng tiÖn vËn t¶i nh»m t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt. Ngoµi ra, nh÷ng tµi s¶n phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý còng ®-îc thay thÕ nh»m phôc vô tèt h¬n cho ho¹t ®éng cña c«ng ty. Chóng ta cã thÓ thÊy ®-îc t×nh h×nh trang bÞ tµi s¶n cè ®Þnh ë c«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c: N¨m NGTSC§ GTHMLK GTCL 2000 43.317.538.615 7.732.352.034 35.585.186.581 2001 77.808.714.931 14.592.886.379 63.215.828.552 Sè liÖu ®Õn hÕt ngµy 31/12/2001 vÒ tµi s¶n cè ®Þnh cô thÓ nh- sau Nhãm TSC§ NGTSC§ GTHMLK GTCL Nhµ c÷a, VKT 1.927.823.800 1.065.502.193 862.321.607 M¸y mãc, thiÕt bÞ 117.900.509 75.422.330 42.458.179 Ph-¬ng tiªn vËn t¶i 73.703.866.822 12.707.592.428 60.996.274.394 Dông cô qu¶n lý 2.059.123.800 774.349.428 1.314.774.372 Tæng céng 77.808.714.931 14.592.886.379 63.215.828.552 8 Nh- vËy ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng vËn t¶i c«ng ty kh«ng ngõng ®æi míi, ®Çu t- thªm tµi s¶n cè ®Þnh ®Æc biÖt lµ ®Çu t- cho ph-¬ng tiÖn vËn t¶i – Tµi s¶n chñ yÕu phôc vô cho ho¹t ®éng cña c«ng ty. 1.3.1.2. Tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu t- ng¾n h¹n. C«ng ty VËn t¶i Thuû B¾c kh«ng ph¶i lµ m«t c«ng ty s¶n xuÊt v©t chÊt thùc sù mµ lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô, cho nªn s¶n xuÊt g¾n liÒn víi tiªu thô. Tµi sane l-u ®éng chiÕm mét tØ träng kh«ng lín trong t«ng tµi s¶n cña c«ng ty. Nh-ng sù biÕn ®éng cña tµi s¶n l-u ®éng kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã ý nghÜa trong viÖc ph©n tÝch sù ph¸t triÓn trong viÖc më réng quy m« s¶n xuÊt cña c«ng ty. Nh×n vµ b¶ng tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu t- ng¾n h¹n trong n¨m 2000 vµ 2001 ta thÊy gi¸ trÞ cña TSL§ cã xu h-íng gi¶m xuèng, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ vßng chu chuyÓn cña TSL§ nhanh h¬n vµ sè tån kho cuèi n¨m kh«ng nhiÒu. C«ng ty chó träng h¬n trong c«ng t¸c ®Çu t- thªm TSC§. Tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Èu t- ng¾n h¹n n¨m 2000 Tµi s¶n 1. TiÒn Sè d- ®Çu n¨m Sè d- cuèi n¨m 703.291.749 12.197.763.960 2. C¸c kho¶n ®Çu t- - - tµi chÝnh ng¾n h¹n 3. C¸c kho¶n ph¶i 11.863.895.131 14.242.692.154 thu 7.214.309.868 6.031.752.481 9 4. Hµng tån kho 1.736.083.868 5. Tµi s¶n cè ®Þnh - 1.303.874.126 - kh¸c 6. Chi phÝ sù nghiÖp Tæng céng 20.335.023.166 34.958.640.108 Tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu t- ng¾n h¹n n¨m 2001 Tµi s¶n Sè d- ®Çu n¨m Sè d- cuèi n¨m 1. TiÒn 12.197.763.960 4.276.674.839 2. C¸c kho¶n ®Çu t- tµi - - chÝnh ng¾n h¹n 3. C¸c kho¶n ph¶i 14.242.692.154 9.002.270.868 thu 7.214.309.868 9.349.620.337 4. Hµng tån kho 1.303.874.126 2.753.482.969 5. Tµi TS l-u ®éng - - kh¸c 6. Chi phÝ sù nghiÖp Tæng céng 34.958.640.108 25.382.049.013 3.1.2. Mét sè kÕt qu¶ chñ yÕu ®¹t ®-îc cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n-íc trùc thuéc tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam, c«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c còng nh- bao doanh nghiÖp kh¸c khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng gÆp ph¶i kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n trong viÖc sö dông vèn sù c¹nh tranh gay g¾t cña thÞ tr-êng…nh-ng kh«ng v× thÕ mµ c«ng ty tù ®¸nh mÊt m×nh. Víi sù næ lùc cña chÝnh b¶n th©n, cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c cÊp c¸c ngµnh cã liªn quan cña tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam cho ®Õn nay c«ng ty ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn, thÞ tr-êng ®-îc 10 më réng, doanh thu n¨m sau cao h¬n n¨m tr-íc. §iÒu nµy ®-îc thÓ hiÖn qua biÓu d-íi ®©y : KÕt qu¶ ho¹t ®«ng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong n¨m 2000 – 2001 So s¸nh n¨m 2000 – 2001 Néi dung N¨m 2000 N¨m 2001 T¨ng / gi¶m TØ lÖ %  /  1.Vèn kinh doanh 70.011.257.198 94.448.247.139 +24.436.989.941 +34,9 -Vèn cè ®Þnh 35.052.617.090 69.066.198.126 +34.013.581.036 +97 -Vèn l-u ®éng 34.958.640.108 25.382.049.013 -9.630.591.095 -27,5 2Doanh thu thuÇn 44.240.225.003 73.569.051.243 +29.355.826.240 +66,36 3LN sau thuÕ 46.216.587 116.008.178 +69.791.591 +151,01 4NS ph¶i nép NN 665.057.634 863.324.540 197.816.906 29,72 4Sè c«ng nh©n 264 304 6Thu nhËp BQ®Çu 1.167.053 1.386.789 +201.736 17,29 ng-êi /th¸ng Qua biÓu trªn ta cã thÓ thÊy mét c¸ch tæng qu¸t lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng mang l¹i hiªô qu¶ tèt, ngµy cµng më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh, doanh thu n¨m sau cao h¬n n¨m tr-íc, ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy ®-îc n©ng cao. Nh×n biÓu 2 d-íi ®©y ta còng thÊy quy m« vÒ vèn 11 kinh doanh ®-îc më réng. Tæng sè vèn n¨m 2001 t¨ng 34.9% so síi n¨m 2000. §Æc biÖt lµ vèn cè ®Þnh t¨ng 97% cho thÊy c«ng ty rÊt chó träng dÇu t- thªm tµi s¶n cè ®Þnh tuy nhiªn viÖc t¨ng quy m« vÒ vèn còng kÐo theo sè nî ph¶i tr¶ t¨ng lªn. VÒ c¬ cÊu vèn nî ph¶i tr¶ chiÕm mét tû träng qu¸ cao (92.13% n¨m 2000 vµ 94.13 n¨m 2001). C«ng ty duy tr× mét tû lÖ nh- vËy rÊt nguy hiÓm, nÕu thÞ tr-êng cã sù biÕn ®éng vÒ tµi c«ng ty sÏ ®øng bªn bê vùc ph¸ s¶n. 12 BiÓu: C¬ cÊu vèn vµ nguån vèn trong n¨m 2000 vµ 2001 N¨m 2000 ChØ tiªu Sè tiÒn N¨m 2001 TØ Sè tiÒn träng(%) So s¸nh n¨m 2001 víi 2000 TØ Sè t¨ng/gi¶m träng(%) Tû lÖ % 70.011.257.198 100 94.448.247.139 100 +24.436.989.941 +34,9 Vèn cè ®Þnh 35.011.617.090 5.0.07 69.066.198.126 73.13 +34.013.581.036 97 Vèn l-u ®éng 34.598.640.108 49.53 25.382.049.013 26.87 -9.630.591.095 -27,5 70.011.257.198 100 94.448.247.139 100 +24.436.989.941 +34,9 64.498.818.207 92.13 88.901.609.281 94.13 24.402.791.074 +37,83 8.57 34.198.867 0,62 Tæng sè vèn Tæng nguån vèn Nî ph¶i tr¶ + Nî dµi h¹n 34.657.931.699 51.126.166.889 + Nî ng¾n h¹n 29.666.908.817 37.409.961.373 + Nî kh¸c 173.977.691 368.481.019 - Nguån vèn chñ SH 5.512.438.991 7.87 5.546.673.585 1.3.2. T×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô NSNN quý IV/2001. C«ng ty VËn t¶i Thuû B¾c cã mét thuËn lîi lµ ®-îc nhµ n-íc gi¶m thuÕ GTGT còng nh- c¸c kho¶n lÖ phÝ kh¸c cho nªn c«ng ty lu«n lu«n cè g¾ng hoµn thµnh tèt c¸c kho¶n ph¶i thanh to¸n víi nhµ n-íc. BiÓu d-íi ®©y thÓ hiÖn ®-îc t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ n-íc trong quý 4 n¨m 2001. 13 BiÓu t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ n-íc Quý IV/ 2001 M¶ Sè cßn ph¶i Sè ph¸t sinh trong kú Luü kÕ tõ ®Çu n¨m Sè cßn ph¶i nép Sè nép ®Çu k× Sè ®¨ nép Sè ph¶i nép Sè ph¶i nép Sè ®· nép cuèi k× 1 2 3 4 5 6 7 8=3+4-5 I.ThuÕ. 10 271483523 665507634 824982673 2753031456 3032321837 (7806585) 1. ThuÕ GTGT hµng b¸n néi ®Þa 11 199597721 83186746 9.537.400 (89737012) 288.960.647 (129099902) 2. ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu 12 35976585 353976585 353976585 353976585 0 3. ThuÕ TT§B 13 4. ThuÕ xuÊt nhËp khÈu 14 461468688 174679366 1136608773 38070593 5. ThuÕ TNDN 15 12809943 11554146 11554146 12809943 115541146 6. Thu trªn vèn 16 10741159 34662441 34662441 10741159 34662441 7. ThuÕ tµi nguyªn 17 8. ThuÕ nhµ ®Êt 18 9. TiÒn thuª ®Êt 19 226517600 33986400 37005900 10. C¸c lo¹i thuÕ kh¸c 20 1950000 1950000 346439000 384780567 ChØ tiªu II. C¸c kho¶n nép hé 1. C¸c kho¶n thu phô 30 398001268 48334700 42415683 38346867 31 14 4113816 2. C¸c kho¶n phÝ lÖ phÝ 32 346439000 3. C¸c kho¶n kh¸c 33 42455683 Tæng c«ng(40=30+10) 40 313939206 38346867 665507634 863324540 15 1502205541 346439000 0 38341869 4113816 1502205541 (3693042) 1.4. Tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n. 1.4.1 NhiÖm vô §Ó ®¸nh gi¸ chÊt l-îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Ó ®-a ra kÕt luËn chÝnh x¸c cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp kh«ng thÓ thiÕu vai trß cña kÕ to¸n. Trong c¬ chÕ thÞ tr-êng hiÖn nay, ®Ó ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß quan träng cña m×nh phßng kÕ to¸n cña c«ng ty ®ang thùc hiÖn nh÷ng vai trß sau. - Ghi chÐp tÝnh to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi t×nh h×nh sö dông vËt t- tµi s¶n, tiÓn vèn trong c«ng ty. TÝnh to¸n chÝnh x¸c kÞp thêi kÕt qu¶ ho¹t ®éng vËn t¶i vµ vai trß ho¹t ®éng kh¸c cña c«ng ty. - Th«ng qua viÖc ghi chÐp ph¶n ¸nh, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch vËn chuyÓn, ®Þnh møc tiªu hao nguyªn liÖu,nhiªn liÖu, phô tïng… cña tµu, kÕ ho¹ch thu phÝ, kû luËt thu nép vµ c¸c kho¶n nghÜa vô ®èi víi nhµ n-íc. - Cung cÊp sè liÖu kÕ to¸n mét c¸ch nhanh chãng, kÞp thêi gióp cho ban gi¸m ®ècthùc hiªn c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp. 1.4.2. Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n. C«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c lµ doanh nghiÖp thuéc tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam, c«ng ty cã b¶y trung t©m chi nh¸nh xuyªn suèt tõ b¾c vµo nam. §Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh vµ quy m« ho¹t ®éng cña c«ng ty, bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®-îc tæ chøc theo h×nh thøc h©n t¸n t¹i c¸c trung t©m, chi nh¸nh hay xÝ nghiÖp ®Òu cã phßng kÕ to¸n riªng, thùc hiÖn h¹ch to¸n ®éc lËp ®Õn cuèi k× thùc hiÖn b¸o sæ lªn c«ng ty ®Ó phßng kÕ to¸n c«ng ty thùc hiÖn viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh toµn c«ng ty. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty chÞu sù chØ ®¹o chung cña kÕ to¸n tr-ëng. Phßng gåm s¸u ng-êi trong ®ã cã thñ quû chuyªn thu chi tiÒn mÆt, nh÷ng ng-êi cßn l¹i tham gia vµo qu¸ tr×nh h¹ch to¸n. 16 S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n t¹i c«ng ty vËn t¶i Thuû B¾c KÕ to¸n tr-ëng KÕ to¸n c¸c TK 621,622,627,642 KÕ to¸n c¸c TK 511,131,331 KÕ to¸n c¸c TK 111,141,333,136 KÕ to¸n c¸c TK 1123,138,334,338 KÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc 1.4.3 H×nh thøc kÕ to¸n vµ sæ kÕ to¸n. Víi ®Æc ®iÓm lµ c«ng ty cã nhiÒu nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, nªn ®Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c ghi chÐp sæ s¸ch mét c¸ch chÝnh x¸ch, hiÖu qu¶ nªn c«ng ty ®· ¸p công h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ. Theo h×nh thøc kÕ to¸n nµy, mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu ®-îc ph¶n ¸nh ë chøng tõ gèc, tæng hîp lËp chøng tõ ghi sæ. ViÖc ghi sæ kÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®-îc tiÕn hµnh t¸ch rêi viÖc ghi theo thø tù thêi gian vµ ghi theo hÖ thèng t¸ch rêi viÖc ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp víi sæ kÕ to¸n chi tiÕt. - C¸c sæ kÕ to¸n sö dông : + Sæ chi tiÕt. + Sæ c¸c tµi kho¶n + Sæ ®¨ng kÝ chøng tõ ghi sæ. - C¸c mÉu b¸o c¸o kÕ to¸n : + MÉu biÓuB- 01: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 17 + MÉu biÓu B-02 : B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh + MÉu biÓu B-03 : B¸o c¸o l-u chuyÓn tiÒn tÖ + MÉu biÓu B- 04 : ThuyÕt minh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh Tr×nh tù ghi sæ Chøng tõ gèc Chøng tõ ghi sæ Sæ quû Sæ §KCTGS Sæ c¸i Sæ chi tiÕt B¶ng TH chi tiÕt B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh Ghi h»ng ngµy Ghi cuèi quý §èi chiÕu, kiÓm tra 18 C«ng ty ¸p dông : HÖ thèng kÕ to¸n ¸p dông cho tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam. ®-îc ban hµnh theo quy ®Þnh sè 341/Q§ - TCKT ngµy 25/4/2001 cña tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam. II. KÕ to¸n c¸c phÇn hµnh 2.1.PhÇn TSC§ 2.1.1 Chøng tõ sæ s¸ch vµ tµi kho¶n sö dông: + Tµi kho¶n sö dông C«ng ty sö sông c¸c tµi kho¶n 211, TK111, TK 136, TK 214, TK721,TK 821, 009… C«ng ty kh«ng qu¶n lý TSC§ d-íi h×nh thøc TSC§ v« h×nh vµ kh«ng sö dông tµi kho¶n TSC§ thuª tµi chÝnh nªn kh«ng sö dông TK 213 vµ TK212 + Chøng tõ sæ s¸ch sö dông: - Chøng tõ ghi sæ cã kÌm theo chøng tõ gèc c¸c nghiÖp vô h¹ch to¸n cã liªn quan ®Õn TSC§. - Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ : dïng ®Ó d¨ng ký c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian. Sæ nµy võa dïng ®Ó ®¨ng ký c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, qu¶n lý chøng tõ ghi sæ, võa ®Ó kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu víi B¶ng C©n ®èi sè ph¸t sinh. - Sæ c¸i : Lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Ó ghi c¸c nghiÞep vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tµi kho¶n ®-îc quy ®Þnh trong chÕ ®é tµi kho¶n kÕ to¸n. - Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt : dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinhtheo tõng ®èi t-îng kÕ to¸n riªng biÖt mµ trªn sæ kÕ to¸n ch-a ph¸n ¸nh ®-îc. 2.1.2.Quy tr×nh h¹ch to¸n : 2.1.2.1.Khi TSC§ t¨ng: 19 Chñ yÕu lµ do mua s¸m vµ ®-îc ®Çu t- chñ yÕu b»ng vèn vay. Khi cã nhu cÇu mua s¾m TSC§ phôc vô cho ho¹t ®éng c¸c ®¬n vÞ, c¸c bé phËn ph¶i lËp tê tr×nh xin mua, c¨n cø vµo ®ã c«ng ty sÏ lËp b¸o c¸o göi tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam. NhËn ®-îc sù ®ång ý cña tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam th× c«ng ty míi mua TSC§ ®ã. C¨n c- vµo tê tr×nh xin mua, c«ng v¨n chÊp nhËn, biªn b¶n bµn giao, c¸c ho¸ ®¬n, phiÕu thu do ®¬n vÞ b¸n lËp…kÕ to¸n x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§ vµo chøng tõ ghi sæ theo ®Þnh kho¶n : - Tr-êng hîp mua s¾m b»ng nghuån vèn chñ së h÷u BT1) Nî TK 211 : Nguyªn gi¸ TSC§. Nî TK 133 : ThuÕ GTGT ®Çu vµo. Cã Tk 331 : Tæng sè tiÒn ch-a tr¶ ng-êi b¸n Cã TK111, 112 : Thanh to¸n ngay BT2) Nî TK 414 : NÕu dïng quû ®Çu t- ph¸t triÓn ®Ó ®Çu tNî TK 431 : NÕu dïng quû phóc lîi ®Ó ®Çu tNî TK 441 : §Çu t- b»ng x©y dùng c¬ b¶n Cã TK411 : NÕu TSC§ dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh - Tr-êng hîp mua b»ng vèn vay dµi h¹n Nî TK 211 : Nguyªn gi¸ Nî TK 133 : ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ. Cã TK 341 : Sè tiÒn vay dµi h¹n ®Ó mua s¾m - Tr-êng hîp mua s¾m ph¶i l¾p ®Æt trong thêi gian dµi. + TËp hîp chi phÝ mua s¾m l¾p ®Æt Nî TK 241 : TËp hîp chi phÝ thùc tÕ Nî TK 133 : ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®-îc khÊu trõ Cã TK liªn quan(331, 341, 111, 112, …) + Khi hoµn thµnh nghiÖm thu ®-a vµ sö dông * Ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ Nî TK 211 : (Chi tiÕt tõng lo¹i) 20