Tài liệu Báo cáo tổng hợp công ty lương thực cấp i lương yên

Lêi më ®Çu L¬ng thùc vµ an ninh l¬ng thùc lµ vÊn ®Ò tèi quan träng ®èi víi mçi quèc gia, ®Æc biÖt lµ ®èi víi ViÖt Nam – mét níc ®ang ph¸t triÓn vµ ®ang lÊy viÖc kinh doanh l¬ng thùc vµ n«ng s¶n phÈm lµm ®iÓm m¹nh ®Ó gia t¨ng thu nhËp cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Cïng víi ®ã c¸c c«ng ty l¬ng thùc còng ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh b×nh æn vµ kinh doanh l¬ng thùc ë níc ta. C¸c c«ng ty l¬ng thùc hiÖn nay tån t¹i díi nhiÒu h×nh thøc kh¸ ®a d¹ng vµ phong phó, nh doanh nghiÖp t nh©n, doanh nghiÖp Nhµ níc, c¸c hîp t¸c x·, xÝ nghiÖp s¶n xuÊt…víi quy m« lín nhá kh¸c nhau. C«ng ty L¬ng Thùc cÊp I L¬ng Yªn lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc víi chøc n¨ng chñ yÕu s¶n xuÊt kinh doanh c¸c lo¹i l¬ng thùc. §©y lµ mét doanh nghiÖp cã tuæi ®êi gÇn 45 n¨m, tr¶i qua nh÷ng n¨m chiÕn tranh ¸c liÖt lu«n hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô cung cÊp l¬ng thùc thùc phÈm cho bé ®éi, c¸n bé c«ng nh©n viªn trªn ®Þa bµn Hµ néi còng nh c¸c ®Þa bµn kh¸c trªn toµn ®Êt níc. ChuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng, C«ng ty nµy ®· bÞ ch÷ng l¹i vµ cã phÇn gi¶m sót hiÖu qu¶ trªn mét sè lÜnh vùc kinh doanh, thËm chÝ cã mét sè ®¬n vÞ cã nguy c¬ gi¶i thÕ hoÆc s¸p nhËp do kh«ng trô næi,... v× vËy mµ C«ng ty ®· ph¶i vËt lén ®Ó vît qua trô v÷ng vµ æn ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn thµnh c«ng ty ®a chøc n¨ng Tuy nhiªn sù ph¸t triÓn ®ã cha thùc sù t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña mét C«ng ty cã bÒ dµy gÇn nöa thÕ kû ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc l¬ng thùc thùc phÈm, víi lîi thÕ kinh doanh t¹i mét thµnh phè lín ë phÝa B¾c vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ v¬n lªn ph¸t triÓn thµnh mét doanh nghiÖp m¹nh. V× vËy viÖc nghiªn cøu vµ t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×m híng ®i ®óng ®¾n, æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng cho C«ng ty lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu vµ bøc thiÕt. Lµ mét sinh viªn chuyªn ngµnh kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, ®îc thùc tËp t¹i C«ng ty L¬ng Thùc cÊp I L¬ng Yªn, tríc t×nh h×nh kinh doanh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh hiÖn t¹i cña C«ng ty, cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®îc häc t¹i trêng vµ sù híng dÉn chØ b¶o cña c« gi¸o TS. Vò ThÞ Minh, cïng c¸c c« chó trong C«ng ty ®Æc biÖt lµ c¸c c« chó phßng Kinh doanh - ThÞ trêng, em ®· cã ®îc c¸i nh×n tæng qu¸t nhÊt vÒ c¸c mÆt Kinh doanh - Th¬ng m¹i trong C«ng ty. §ång thêi, em còng rÊt quan t©m vµ nghiªn cøu s©u vÒ ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh t¹i C«ng ty L¬ng Thùc cÊp I L¬ng Yªn”. 1 §©y lµ mét ®Ò tµi kh¸ s©u ph©n tÝch t×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty ®ång thêi ®¸nh gi¸ nh÷ng nguyªn nh©n dÊn ®Õn t×nh h×nh ®ã ®Ó ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng ®iÒu cßn tån t¹i vµ ph¸t huy nh÷ng thÕ m¹nh cña C«ng ty. §Ó nghiªn cøu ®Ò tµi trªn, em sö dông hai ph¬ng ph¸p chÝnh lµ ph¬ng ph¸p so s¸nh tuyÖt ®èi vµ ph¬ng ph¸p so s¸nh t¬ng ®èi. Ph¬ng ph¸p so s¸nh tuyÖt ®èi cho biÕt khèi lîng, quy m« t¨ng gi¶m cña chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c hoÆc gi÷a c¸c thêi kú cña doanh nghiÖp. Ph¬ng ph¸p so s¸nh t¬ng ®èi cho biÕt kÕt cÊu, quan hÖ, tèc ®é ph¸t triÓn vµ møc ®é phæ biÕn cña chØ tiªu. Néi dung PhÇn I: C¬ së lý luËn vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh I. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ kinh doanh 1. Kh¸i niÖm Ngµy nay khi ®Ò cËp ®Õn hiÖu qu¶ ngêi ta vÉn cha cã mét kh¸i niÖm thèng nhÊt. Bëi v×, ë mçi lÜnh vùc, mçi gi¸c ®é kh¸c nhau ngêi ta cã nh÷ng c¸ch nh×n kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶. Vµ th«ng thêng khi nãi ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh nµo ®ã th× ngêi ta g¾n ngay tªn cña lÜnh vùc ®ã sau tªn cña hiÖu qu¶, vÝ dô nh: hiÖu qu¶ th¬ng m¹i, hiÖu qu¶ ®Çu t tµi s¶n cè ®Þnh, hiÖu qu¶ sö dông vèn.... Do ®ã ®Ó hiÓu râ thªm vÒ vÊn ®Ò hiÖu qu¶ th× chóng ta ph¶i xem xÐt ë hai gãc ®é: vÜ m« vµ vi m«. - Nh×n ë gãc ®é vÜ m«, ph¹m trï hiÖu qu¶ ®îc hiÓu t¬ng øng víi ba lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi lµ: HiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu qu¶ chÝnh trÞ, hiÖu qu¶ x· héi. 2 HiÖu qu¶ kinh tÕ. NÕu theo môc tiªu cuèi cïng th× hiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶n ¸nh kÕt qu¶ thu vÒ cña chi phÝ bá ra ®Ó cã kÕt qu¶ ®ã. Trong ®ã kÕt qu¶ thu vÒ lµ kÕt qu¶ ph¶n ¸nh môc tiªu tæng hîp nh: doanh thu, lîi nhuËn... NÕu theo tõng yÕu tè riªng lÎ th× hiÖu qu¶ kinh tÕ thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c yÕu tè, nguån lùc kinh tÕ. Nã lµ kÕt qu¶ kinh tÕ thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c yÕu tè tham gia vµo nÒn kinh tÕ. Lóc nµy hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ mét chØ tiªu chÊt lîng ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c yÕu tè, nguån lùc cña nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã th«ng qua hiÖu qu¶ kinh tÕ ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®¹t ®îc lµ cao hay thÊp. HiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ. NÕu ®øng trªn ph¹m vi toµn x· héi vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n th× hiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ lµ nh÷ng chØ tiªu ph¶n ¸nh ¶nh hëng cña ho¹t ®éng kinh doanh ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt c¸c yªu cÇu vµ môc tiªu chung cña nÒn kinh tÕ vµ x· héi. §©y lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ë c¸c mÆt: tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt, tr×nh ®é qu¶n lý, møc sèng b×nh qu©n...Thùc tÕ ë c¸c níc t b¶n cho thÊy, do hiÖu qu¶ chÝnh trÞ vµ hiÖu qu¶ x· héi ®i kÌm dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ thÊt nghiÖp, khñng ho¶ng cã tÝnh chÊt chu kú, kho¶ng c¸ch giµu nghÌo lµ qu¸ lín...Tuy nhiªn chóng ta kh«ng nªn chó träng tíi hiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ mét c¸ch qu¸ th¸i v× chóng ta cã bµi häc ®Ó l¹i tõ thêi bao cÊp. Chung quy l¹i ë gãc ®é vÜ m« cña nÒn kinh tÕ th× chØ tiªu hiÖu qu¶ ph¶n ¸nh ®ång thêi c¶ hai mÆt: §Þnh lîng vµ ®Þnh tÝnh, hai mÆt nµy cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. NÕu trong nh÷ng biÓu hiÖn vÒ ®Þnh tÝnh nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu vÒ x· héi- chÝnh trÞ th× trong nh÷ng biÓu hiÖn cña ®Þnh lîng l¹i nh»m ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu vÒ kinh tÕ. - Nh×n ë gãc ®é vi m«, tõng doanh nghiÖp riªng lÎ th× hiÖu qu¶ kinh tÕ ®¹t ®îc biÓu hiÖn qua ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c mÆt cña mét qu¸ tr×nh kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. Cô thÓ lµ: HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ nh÷ng lîi Ých ®¹t ®ù¬c tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, trªn c¬ së so s¸nh lîi Ých thu ®îc víi chi phÝ bá ra trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Díi gãc ®é nµy th× chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc mét c¸ch cô thÓ vµ tõ ®ã cã thÓ tÝnh to¸n so s¸nh ®îc. Mét c¸ch hiÓu kh¸c díi gãc ®é nµy lµ ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh lµ 3 mét ph¹m trï cô thÓ, nã ®ång nhÊt vµ lµ biÓu hiÖn trùc tiÕp cña lîi nhuËn, doanh thu,... thu ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi ra nã cßn biÓu hiÖn møc ®é ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp theo chiÒu s©u, ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c nguån lùc trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh. §Õn lóc nµy ph¹m trï kinh doanh lµ mét ph¹m trï trõu tîng. Nãi mét c¸ch kh¸c ta cã thÓ hiÓu hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn khi xem xÐt b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xem xÐt chóng trong mèi quan hÖ víi kÕt qu¶ kinh doanh. Dùa trªn kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh míi cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh. ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét viÖc phøc t¹p v× b¶n th©n kÕt qu¶ kinh doanh vµ chi phÝ kinh doanh nhiÒu khi kh«ng ®îc ph¶n ¸nh chÝnh x¸c. Chi phÝ vµ kÕt qu¶ kh«ng ®îc tÝnh to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c lµ do kh«ng ®îc tÝnh to¸n b»ng c¸c ®¬n vÞ th«ng thêng (nh uy tÝn, chi phÝ v« h×nh, ...). Vµ mét ®Æc ®iÓm rÊt quan träng cña hiÖu qu¶ kinh doanh lµ kh¸i niÖm phøc t¹p vµ khã kh¨n v× ngay ë kh¸i niÖm ®· cho thÊy hiÖu qu¶ kinh doanh ®îc x¸c ®Þnh bëi mèi t¬ng quan gi÷a hai ®¹i lîng lµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vµ chi phÝ bá ra ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®ã. Trong khi ®ã c¶ hai ®¹i lîng nµy ®Òu khã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c. HiÖu qu¶ kinh doanh cã thÓ bao gåm hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ th¬ng m¹i. ViÖc ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh th¬ng m¹i còng t¬ng tù nh viÖc x¸c ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh nhng nã chØ tÝnh to¸n nh÷ng chi phÝ vµ kÕt qu¶ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ trêng. VÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh: HÇu nh rÊt Ýt khi gÆp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ kinh doanh mµ doanh nghiÖp ®¹t ®îc ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo. Nguyªn nh©n lµ do qu¸ tr×nh kinh doanh kh«ng trïng hîp nhau. ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ë mét thêi ®iÓm nµo ®ã lµ rÊt khã kh¨n, tèn kÐm. Hµng ho¸ cña doanh nghiÖp ®ang lu th«ng trªn th¬ng trêng nh ®ang vËn chuyÓn trªn ®êng, lu kho hoÆc göi b¸n ë ®¬n vÞ b¹n,... Khã cã thÓ biÕt ®· diÔn ra ho¹t ®éng mua b¸n hay cha. Bªn c¹nh ®ã trong kinh doanh nhiÒu khi hµng ho¸ ®îc mua ë chu kú kinh doanh nµy l¹i ®îc b¸n ë chu kú kinh doanh kh¸c vµ ngîc l¹i. §iÒu ®ã g©y khã kh¨n cho viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ mét c¸ch chÝnh x¸c. Ngoµi ra viÖc ¶nh hëng cña thíc ®o gi¸ trÞ ngµy cµng lµ nguyªn nh©n g©y ra khã kh¨n trong viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ kinh doanh. ViÖc x¸c 4 ®Þnh chi phÝ trong kinh doanh còng kh«ng dÔ dµng. VÒ nguyªn t¾c chi phÝ kinh doanh ®îc x¸c ®Þnh tõ chi phÝ v« h×nh vµ chi phÝ h÷u h×nh. Nhng viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ nhÊt lµ chi phÝ v« h×nh lµ rÊt khã kh¨n, nhiÒu khi chØ mang tÝnh íc ®o¸n. RÊt khã x¸c ®Þnh ®îc chi phÝ cña mét th¬ng vô kinh doanh. Trong kinh doanh tµi s¶n v« h×nh nhiÒu khi rÊt quan träng, ch¼ng h¹n ®Þa h×nh thuËn lîi cña cöa hµng, m¹ng líi kho tµng n»m trong ®Þa bµn d©n c cã nhu cÇu lín,...t¹o nªn lîi thÕ so s¸nh cña c¸c c«ng ty. Chi phÝ t¹o lËp uy tÝn cho doanh nghiÖp chiÕm tû lÖ lín trong chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp ë c¶ ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ viÖc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh nãi chung vµ chi phÝ kinh doanh nãi riªng ®ßi hái ph¶i tÝnh tíi c¶ chi phÝ v« h×nh, nh vËy míi ®¶m b¶o ®îc tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc tÝnh to¸n kÕt qu¶ kinh doanh. Còng chÝnh viÖc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh vµ chi phÝ kinh doanh khã kh¨n nh vËy nªn dÉn tíi mét ®Æc ®iÓm cña hiÖu qu¶ kinh doanh lµ hiÖu qu¶ ng¾n h¹n vµ hiÖu qña dµi h¹n cha ch¾c ®· phï hîp víi nhau, nhiÒu khi m©u thuÉn nhau. HiÖu qu¶ ng¾n h¹n tèt nhng hiÖu qu¶ dµi h¹n cha ch¾c ®· tèt vµ ngîc l¹i. Ch¼ng h¹n doanh nghiÖp chó träng hiÖu qu¶ ng¾n h¹n ch¹y theo phi vô lµm ¨n mµ bá qua thÞ trêng, mÊt b¹n hµng, kh¸ch hµng nªn ®em l¹i hiÖu qu¶ xÊu cho doanh nghiÖp trong dµi h¹n. Nãi tãm l¹i ë tÇm vi m«, hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh ®ång thêi c¸c mÆt cña qu¸ tr×nh kinh doanh: kÕt qu¶ kinh doanh, tr×nh ®é sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo... HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ biÓu hiÖn c¸c møc ®é cã chiÒu s©u. Nã lµ thíc ®o ngµy cµng trë nªn quan träng t¹o ®µ cho viÖc t¨ng trëng kinh tÕ vµ lµ chç dùa c¬ b¶n ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. 2. Nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh 2.1. Nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp Nhãm nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp lµ tËp hîp c¸c nh©n tè mµ doanh nghiÖp cã thÓ kiÓm so¸t ®îc còng nh cã thÓ ®iÒu chØnh ®îc ¶nh hëng cña chóng. TËp hîp c¸c nh©n tè nµy bao gåm: lùc lîng lao ®éng, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kü thuËt, nh©n tè qu¶n trÞ doanh nghiÖp, hÖ thèng trao ®æi xö lý th«ng tin.... Tuú theo mçi doanh nghiÖp vµ lo¹i h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ mçi nh©n tè cã ¶nh hëng kh¸c nhau. * Lùc lîng lao ®éng Lùc lîng lao ®éng ®ãng vai trß then chèt trong kinh doanh. Tr×nh ®é, n¨ng lùc cña ngêi lao ®éng lµ nh©n tè t¸c ®éng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã viÖc tæ chøc ph©n c«ng lao ®éng 5 hiÖp t¸c hîp lý gi÷a c¸c bé phËn c¸ nh©n trong doanh nghiÖp, sö dông ®óng ngêi ®óng viÖc ph¶i xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu míi t×m ngêi. TËn dông mét c¸ch tèt nhÊt n¨ng lùc së trêng cña tõng lao ®éng lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong tæ chøc nh©n lùc cña c«ng ty. Cã thÓ coi con ngêi phï hîp trong kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶. ViÖc bè trÝ nh©n lùc phô thuéc vµo chiÕn lîc, ®Æc ®iÓm kinh doanh cña tõng c«ng ty. Tæ chøc nh©n lùc qu¸ chÆt chÏ (chuyªn m«n ho¸ cao) sÏ gi¶m tÝnh ®éc lËp, s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng. Nhng tæ chøc láng lÎo qu¸ sÏ g©y lén xén, khã qu¶n lý, khã tËp trung søc m¹nh vµo môc tiªu chung. Tuy nhiªn tæ chøc nh©n lùc ph¶i ®¶m b¶o môc tiªu chung lµ ®óng ngêi ®óng viÖc, quyÒn lîi tr¸ch nhiÖm râ rµng sao cho cã thÓ thùc hiÖn nhanh nhÊt, ®ång bé mÖnh lÖnh cña cÊp trªn ®ång thêi khuyÕn kÝch ®îc tÝnh ®éc lËp s¸ng t¹o cña c«ng nh©n viªn. Trong kinh doanh, xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng chÝnh lµ mua b¸n hµng ho¸ nªn viÖc tæ chøc nh©n lùc hîp lý, chÆt chÏ lµ yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc, nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do kinh doanh cã chu kú kinh doanh ng¾n, chÞu sù biÕn ®éng m¹nh mÏ cña thÞ trêng nªn ®ßi hái bé m¸y nh©n lùc ph¶i gän nhÑ, linh ho¹t. Cã nh vËy míi ®¸p øng ®îc yªu cÇu kinh doanh, mang l¹i hiÖu qu¶ cao. * Tr×nh ®é ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ øng dông tiÕn bé kü thuËt C¬ së vËt chÊt kü thuËt trong kinh doanh lµ yÕu tè vËt chÊt h÷u h×nh quan träng phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cã thÓ nãi c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh. C¬ s¬ vËt chÊt cña doanh nghiÖp sÏ ®em l¹i søc m¹nh kinh doanh cho doanh nghiÖp trªn c¬ së søc sinh lêi cña tµi s¶n. Nh©n tè nµy ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Lµ ®¬n vÞ kinh doanh trong lÜnh vùc lu th«ng, c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp tuy kh«ng chiÕm tû lÖ lín trong tæng tµi s¶n nhng nã l¹i cã vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp (nhµ cöa, cöa hµng, kho tµng, bÕn b·i...). C¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp cµng ®îc bè trÝ hîp lý bao nhiªu th× cµng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao bÊy nhiªu. §iÒu nµy cã thÓ thÊy kh¸ râ nÕu mét doanh nghiÖp cã hÖ thèng kho tµng, cöa hµng n»m trong khu vùc d©n c cã nhu cÇu lín, thuËn tiÖn giao th«ng... sÏ ®em l¹i cho doanh nghiÖp tµi s¶n v« h×nh lín. §ã lµ lîi thÕ kinh doanh khã cã thÓ cã ®îc tõ c¸c doanh nghiÖp kh¸c. HÖ thèng c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp bè trÝ thµnh m¹ng líi kinh 6 doanh cña doanh nghiÖp. M¹ng líi kinh doanh cã vai trß rÊt lín gióp doanh nghiÖp chiÕm lÜnh thÞ trêng, më réng thÞ trêng t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp gãp phÇn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cho doanh nghiÖp, n©ng cao tÝnh æn ®Þnh trong kinh doanh. M¹ng líi kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn phï hîp víi mçi doanh nghiÖp, trªn mçi thÞ trêng. M¹ng líi kinh doanh ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hîp lý, tiÕt kiÖm còng nh kiÓm so¸t ®îc gi÷a c¸c m¾t xÝch trong m¹ng líi. Trong th¬ng m¹i m¹ng líi kinh doanh ph¶i ®¶m b¶o b¸m s¸t thÞ trêng phôc vô kh¸ch hµng nhanh, kÞp thêi, tiÕt kiÖm chi phÝ. M¹ng líi ph¶i dÔ qu¶n lý nhng vÉn ®¶m b¶o tÝnh bao qu¸t thÞ trêng. * Nh©n tè qu¶n trÞ doanh nghiÖp Qu¶n trÞ trong doanh nghiÖp ®ãng vai trß thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong kinh doanh. ChÝnh v× vËy mµ nã ¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ kinh doanh. Tríc hÕt ®Ó qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu kü lìng c¸c yÕu tè ngo¹i lai cã ¶nh hëng. Sù ph©n tÝch ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè tr¶ lêi cho chóng ta c©u hái: Doanh nghiÖp ®ang ë trong m«i trêng nµo? C¸c doanh nghiÖp suy cho cïng thêng bÞ trãi buéc bëi sù h¹n hÑp vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh. §iÒu ®ã tr¶ lêi cho c©u hái doanh nghiÖp ®ang ë trong hoµn c¶nh nµo? TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ nÕu thiÕu ý tëng míi th× chØ lµ sù chÊp nhËn s¬ cøng mét qu¸ tr×nh cò. Mäi th¾ng lîi chØ cã thÓ cã nÕu ho¹t ®éng qu¶n trÞ b¾t ®Çu tõ c¸c ý tëng míi. Mét doanh nghiÖp nÕu yÕu tè qu¶n trÞ non kÐm sÏ ¶nh hëng tiªu cùc rÊt lín tíi kÕt qu¶ còng nh hiÖu qu¶ kinh doanh, lµ ®iÒu tÖ h¹i ®èi víi doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng. KÕt qu¶ lµ doanh nghiÖp sÏ kinh doanh kh«ng hiÖu qu¶ ®îc. Nhng b»ng c¸ch nµo cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc yÕu tè qu¶n trÞ lµ m¹nh hay yÕu? YÕu tè qu¶n trÞ nh thÕ nµo lµ m¹nh? C¬ cÊu tæ chøc cña ban l·nh ®¹o nh thÕ nµo lµ hîp lý? §iÒu nµy phô thuéc vµo mçi doanh nghiÖp, mçi lo¹i h×nh kinh doanh. Nhng mét yªu cÇu chung cña nh©n tè qu¶n trÞ lµ ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c gän nhÑ, thèng nhÊt, linh ho¹t v× chØ cã nh vËy míi h¹ thÊp chi phÝ hµnh chÝnh, tr¸nh chång chÐo tr¸ch nhiÖm t¹o nªn søc ú trong qu¶n trÞ. * HÖ thèng trao ®æi vµ xö lý th«ng tin Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt ®ang lµm thay ®æi lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh trong ®ã c«ng nghÖ tin häc ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng. Th«ng tin ®îc coi lµ hµng ho¸, lµ ®èi tîng kinh doanh vµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay lµ nÒn kinh tÕ th«ng tin ho¸. §Ó ®¹t ®îc thµnh c«ng khi kinh doanh trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ ngµy cµng quyÕt liÖt, c¸c doanh nghiÖp rÊt cÇn nhiÒu th«ng tin chÝnh x¸c vÒ cung cÇu thÞ trêng hµng ho¸, vÒ c«ng nghÖ kü thuËt, vÒ 7 ngêi mua, vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh,… Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp cßn rÊt cÇn ®Õn c¸c th«ng tin vÒ kinh nghiÖm thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c ë trong níc vµ quèc tÕ, cÇn biÕt c¸c th«ng tin vÒ c¸c thay ®æi trong c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ níc vµ c¸c níc kh¸c cã liªn quan… Trong kinh doanh nÕu biÕt m×nh, biÕt ngêi vµ nhÊt lµ hiÓu râ ®îc c¸c ®èi thñ c¹nh tranh th× míi cã ®èi s¸ch giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh, cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn mèi quan hÖ hîp t¸c, hç trî lÉn nhau. Kinh nghiÖm thµnh c«ng cña nhiÒu doanh nghiÖp cho thÊy n¾m ®îc c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, biÕt xö lý vµ sö dông c¸c th«ng tin ®ã kÞp thêi lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh cã hiªô qu¶ cao, ®em l¹i th¾ng lîi trong c¹nh tranh. Nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c ®îc cung cÊp kÞp thêi sÏ lµ c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ph¬ng híng kinh doanh, x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh dµi h¹n còng nh ho¹ch ®Þnh c¸c ch¬ng tr×nh s¶n xuÊt ng¾n h¹n. NÕu doanh nghiÖp kh«ng ®îc cung cÊp th«ng tin mét c¸ch kÞp thêi doanh nghiÖp kh«ng cã c¬ së ®Ó ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh dµi vµ ng¾n h¹n vµ do ®ã dÔ dÉn ®Õn thÊt b¹i. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, ®Æc biÖt lµ cña c«ng nghÖ th«ng tin ®· thóc ®Èy vµ ®ßi hái mçi níc b¾t tay x©y dùng nÒn kinh tÕ tri thøc. Mét trong c¸c ®ßi hái cña viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ tri thøc lµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i dùa trªn c¬ së sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ tin häc. Nhu cÇu vÒ th«ng tin cña c¸c Doanh nghiÖp ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn m¹nh mÏ hÖ thèng th«ng tin díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau trong ®ã ®Æc biÖt lµ hÖ thèng th«ng tin nèi m¹ng trong níc vµ quèc tÕ. Tæ chøc khoa häc hÖ thèng th«ng tin néi bé võa ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin kinh doanh l¹i võa ®¶m b¶o gi¶m thiÓu chi phÝ kinh doanh cho qu¸ tr×nh thu thËp, xö lý vµ sö dông th«ng tin. Do nhu cÇu th«ng tin ngµy cµng lín nªn nhiÖm vô nµy còng lµ nhiÖm vô rÊt quan träng cña c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp hiÖn nay. Phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin néi bé ph¶i lµ hÖ thèng th«ng tin nèi m¹ng côc bé vµ cao h¬n n÷a lµ nèi m¹ng trong níc vµ quèc tÕ. 2.2. Nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp Nh©n tè ngoµi doanh nghiÖp lµ nhãm nh©n tè kh«ng n»m trong sù kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp. Nhãm nh©n tè nµy bao gåm: M«i trêng kinh doanh, m«i trêng c¹nh tranh, m«i trêng ph¸p luËt- chÝnh trÞ, m«i trêng tù nhiªn, c¬ së h¹ tÇng, m«i trêng kinh tÕ, c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc...C¸c nh©n tè nµy doanh nghiÖp kh«ng kiÓm so¸t ®îc mµ ph¶i t×m biÖn ph¸p thÝch 8 øng víi nã. * M«i trêng ph¸p lý LuËt ph¸p lµ nh÷ng quy t¾c cña kinh doanh mµ c¸c ®èi tîng vi ph¹m sÏ bÞ xö lý. M«i trêng ph¸p luËt lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp ®Ò ra c¸c chiÕn lîc, kÕ ho¹ch kinh doanh. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i dùa trªn c¬ së kinh doanh nh÷ng g× mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm. LuËt ph¸p cµng hoµn h¶o cµng ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng cho c¸c doanh nghiÖp tham gia. Tãm l¹i m«i trêng luËt ph¸p cã ¶nh hëng rÊt nhiÒu ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, b»ng c¸ch t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp th«ng qua c¸c c«ng cô luËt ph¸p vµ c«ng cô vÜ m«... * M«i trêng kinh tÕ M«i trêng kinh tÕ ¶nh hëng to lín ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng qua ®ã ¶nh hëng tíi nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Do ®ã m«i trêng kinh tÕ lµ c¨n cø ®Ó doanh nghiÖp lùa chän cã nªn tham gia kinh doanh hay kh«ng? Kinh doanh lo¹i mÆt hµng g×? Kinh doanh nh thÕ nµo? Phôc vô nhãm kh¸ch hµng nµo?... M«i trêng kinh tÕ lµ c¬ së t¹o ra lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. M«i trêng kinh tÕ bao gåm c¸c nh©n tè: ®èi thñ c¹nh tranh, thÞ trêng, c¬ cÊu ngµnh, tËp qu¸n vµ møc ®é thu nhËp b×nh qu©n cña d©n c. + §èi thñ c¹nh tranh: TÝnh c¹nh tranh trªn thÞ trêng cã ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, ¶nh hëng tíi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. M«i trêng c¹nh tranh hoµn h¶o th× sù gia nhËp còng nh rót khái thÞ trêng lµ tù do. C¸c doanh nghiÖp tham gia vµo thÞ trêng vµ chÊp nhËn gi¸ c¶ thÞ trêng kinh doanh kh«ng thu ®îc siªu lîi nhuËn mµ chØ thu ®îc lîi nhuËn th«ng thêng t¬ng øng víi chi phÝ c¬ héi cña vèn. ThÞ trêng cµng ®éc quyÒn th× c¸c doanh nghiÖp cµng cã søc m¹nh kiÓm so¸t gi¸ (n©ng gi¸ b¸n hoÆc h¹ gi¸ mua ®Ó thu siªu lîi nhuËn), ë thÞ trêng nµy sù ra nhËp thÞ trêng lµ rÊt khã kh¨n. Kinh doanh trong thÞ trêng ®éc quyÒn hoÆc thiÓu sè ®éc quyÒn sÏ ®em l¹i lîi nhuËn cao, hiÖu qu¶ kinh doanh lín cho doanh nghiÖp (hiÖu qu¶ kinh doanh c¸ biÖt). Nhng thÞ trêng nµy sÏ g©y tæn thÊt cho kinh tÕ- x· héi. NÕu doanh nghiÖp cã ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ th¬ng m¹i lµ viÖc khã kh¨n h¬n rÊt nhiÒu. V× giê ®©y doanh nghiÖp chØ cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh b»ng c¸ch n©ng cao chÊt lîng ®Ó ®Èy m¹nh tiªu thô, gi¶m gi¸ thµnh, tæ chøc l¹i bé m¸y ho¹t ®éng kinh doanh phï hîp, hîp lý h¬n, tèi u h¬n ®Ó bï l¹i nh÷ng mÊt m¸t cña doanh nghiÖp do c¹nh tranh vÒ gi¸, c¹nh tranh vÒ chÊt lîng, mÉu m·...Nh vËy ®èi thñ c¹nh tranh cã ¶nh hëng rÊt lín tíi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ th¬ng m¹i cña doanh nghiÖp. Nã võa lµ ®èi thñ mang l¹i trë ng¹i võa lµ ®éng 9 lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh doanh cña doanh nghiÖp. Th«ng thêng khi xuÊt hiÖn ®èi thñ c¹nh tranh th× hiÖu qu¶ th¬ng m¹i sÏ bÞ gi¶m ®i mét c¸ch t¬ng ®èi. + ThÞ trêng: ë ®©y thÞ trêng bao gåm c¶ thÞ trêng ®Çu vµo vµ thÞ trêng ®Çu ra cña doanh nghiÖp. ThÞ trêng ¶nh hëng rÊt lín tíi gi¸ thµnh s¶n phÈm, tÝnh liªn tôc vµ hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt. ThÞ trêng ®Çu ra quyÕt ®Þnh tíi doanh thu cña doanh nghiÖp trªn c¬ së chÊp nhËn hµng ho¸, dÞch vô cña doanh nghiÖp ë møc ®é nµo ®ã th× doanh nghiÖp cã thÓ bè trÝ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. + TËp qu¸n d©n c vµ møc thu nhËp b×nh qu©n cña d©n c : §©y lµ mét nh©n tè quan träng trong n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nã quyÕt ®Þnh møc ®é, chÊt lîng, sè lîng, chñng lo¹i, gam hµng...mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu, n¾m b¾t ®Ó lµm sao phï hîp víi søc mua, thãi quen tiªu dïng ë møc gi¸ cã thÓ chÊp nhËn ®îc. Bëi v× yÕu tè nµy t¸c ®éng gi¸n tiÕp tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh c«ng t¸c Marketing vµ cuèi cïng lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. + Mèi quan hÖ vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr êng: §©y lµ tµi s¶n v« h×nh cña doanh nghiÖp, nã cã quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh hay b¹i, lµ nh©n tè t¸c ®éng trùc tiÕp tíi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Sù t¸c ®éng ®ã lµ phi lîng ho¸ mµ chóng ta kh«ng thÓ tÝnh to¸n hay ®o ®¹c nã b»ng ph¬ng ph¸p ®Þnh lîng th«ng thêng. Bëi v×, mèi quan hÖ réng sÏ t¹o ra c¬ héi lùa chän nh÷ng g× cã lîi nhÊt cho doanh nghiÖp. MÆt kh¸c quan hÖ vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp sÏ t¹o cho doanh nghiÖp mét uy thÕ lín trong tiªu thô, vay vèn hay mua chÞu hµng ho¸... Ngoµi ra m«i trêng kinh doanh cßn cã c¸c nh©n tè kh¸c nh: hµng ho¸ thay thÕ, hµng ho¸ phô thuéc víi hµng ho¸ cña doanh nghiÖp còng cã t¸c ®éng tíi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp coi nh kh«ng ®¸ng kÕ nhng doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i xem xÐt, quan t©m mét c¸ch thÝch ®¸ng ®Ó cã nh÷ng øng xö víi thÞ trêng trong tõng giai ®o¹n, tõng thêi ®iÓm cô thÓ. * C¸c yÕu tè kh¸c + Nh©n tè thêi tiÕt, khÝ hËu mïa vô: Nh©n tè nµy ¶nh hëng rÊt lín tíi quy tr×nh, tiÕn ®é thùc hiÖn viÖc tiªu thô s¶n phÈm nhÊt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¸c lo¹i mÆt hµng n«ng, l©m, thuû s¶n... Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu hay mïa vô th× doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch cô thÓ phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®ã. Nh vËy khi c¸c nh©n tè nµy kh«ng æn ®Þnh sÏ lµm cho chÝnh s¸ch ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp kh«ng æn ®Þnh vµ chÝnh lµ nh©n tè ®Çu tiªn lµm mÊt æn ®Þnh ho¹t ®éng kinh doanh ¶nh hëng trùc 10 tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. + Nh©n tè tµi nguyªn thiªn nhiªn: Nh©n tè nµy chØ ¶nh hëng tíi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn. Mét khu vùc cã nhiÒu tµi nguyªn víi tr÷ lîng lín vµ chÊt lîng tèt sÏ ¶nh hëng vµ t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp khai th¸c. + Nh©n tè vÞ trÝ ®Þa lý: §©y lµ nh©n tè kh«ng chØ t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ cßn t¸c ®éng tíi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh: giao dÞch, vËn t¶i, s¶n xuÊt... c¸c mÆt hµng nµy còng t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh bëi sù t¸c ®éng lªn c¸c chi phÝ. + C¬ së h¹ tÇng cña nÒn kinh tÕ. Cã thÓ nãi c¬ së h¹ tÇng lµ tiªu ®Ò c¨n b¶n thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ®Çu t kinh doanh. Nh ®· biÕt kinh doanh muèn thu ®îc hiÖu qu¶ cao ph¶i gi¶m thiÓu chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp. NhÊt lµ ®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i ho¹t ®éng trong lÜnh vùc lu th«ng th× hÖ thèng ®êng, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c ¶nh hëng lín tíi chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o qu¶n còng nh kh¶ n¨ng n¾m b¾t nhu cÇu, gi¸ c¶ thÞ trêng. C¬ së h¹ tÇng tèt sÏ thóc ®Èy ®Çu t, ¶nh hëng gi¸n tiÕp tíi nhu cÇu tiªu dïng kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp. Ngoµi nh÷ng nh©n tè trªn, nhãm nh©n tè ngoµi m«i trêng doanh nghiÖp cßn bao gåm c¸c nh©n tè kh¸c nh nh©n tè thêi vô, nh©n tè v¨n ho¸ x· héi tuú thuéc vµo mçi doanh nghiÖp c¸c lo¹i h×nh kinh doanh mµ chóng ¶nh hëng Ýt nhiÒu tíi t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. II. Ph©n lo¹i hiÖu qu¶ kinh doanh 1. XÐt theo ph¹m vi ho¹t ®éng * HiÖu qu¶ tæng hîp : Ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t vµ cho phÐp kÕt luËn vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú x¸c ®Þnh * HiÖu qu¶ bé phËn: Lµ hiÖu qu¶ kinh doanh chØ xÐt ë tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng (sö dông vèn, lao ®éng, m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu... ) cô thÓ cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn chØ ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ë tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp chø kh«ng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña toµn doanh nghiÖp. Gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp vµ hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau. HiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp cÊp doanh nghiÖp ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng cô thÓ 11 cña doanh nghiÖp vµ c¸c ®¬n vÞ bé phËn trong doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, trong nhiÒu trêng hîp cã thÓ xuÊt hiÖn m©u thuÉn gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp vµ hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn, khi ®ã chØ cã chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp lµ ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn chØ cã thÓ ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ë tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng, tõng bé phËn cña doanh nghiÖp mµ th«i. 2. XÐt theo thêi gian ho¹t ®éng * HiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n Lµ hiÖu qu¶ kinh doanh ®îc xem xÐt, ®¸nh gi¸ ë tõng kho¶ng thêi gian ng¾n. HiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n chØ ®Ò cËp ®Õn tõng kho¶ng thêi gian ng¾n nh tuÇn, th¸ng ,quý, n¨m, vµi n¨m... * HiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n Lµ hiÖu qu¶ kinh doanh ®îc xem xÐt, ®¸nh gi¸ trong kho¶ng thêi gian dµi, g¾n víi c¸c chiÕn lîc, c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n hoÆc thËm chÝ, nãi ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n ngêi ta hay nh¾c ®Õn hiÖu qu¶ l©u dµi, g¾n víi qu·ng ®êi tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. CÇn chó ý r»ng, gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n vµ ng¾n h¹n võa cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau vµ trong nhiÒu trêng hîp cã thÓ m©u thuÉn nhau. VÒ nguyªn t¾c, chØ cã thÓ xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n trªn c¬ së vÉn ®¶m b¶o ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n trong t¬ng lai. Trong thùc tÕ, nÕu xuÊt hiÖn m©u thuÉn gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh ng¾n h¹n vµ dµi h¹n, chØ cã thÓ lÊy hiÖu qu¶ kinh doanh dµi h¹n lµm thíc ®o chÊt lîng ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, v× nã ph¶n ¸nh xuyªn suèt qu¸ tr×nh lîi dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. 3. Tiªu chuÈn hiÖu qu¶ Tõ c«ng thøc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh chung sÏ lu«n x¸c lËp ®îc mét d·y c¸c gi¸ trÞ cã thÓ cña kÕt qu¶/ chi phÝ kinh doanh. NÕu xÐt c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh cô thÓ th× víi mçi chØ tiªu còng ®Òu x¸c lËp ®îc mét d·y c¸c gi¸ trÞ cã thÓ. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ liÖu mäi gi¸ trÞ ®ã ®Òu ph¶n ¸nh cã hiÖu qu¶ ë c¸c møc ®é kh¸c nhau hay trong d·y c¸c gi¸ trÞ ®ã th× gi¸ trÞ nµo lµ cã hiÖu qu¶, gi¸ trÞ nµo lµ kh«ng cã hiÖu qu¶? Râ rµng, trong d·y c¸c gi¸ trÞ cã thÓ cña mçi chØ tiªu kh«ng ph¶i gi¸ trÞ nµo còng ph¶n ¸nh sù cã hiÖu qu¶. Trêng hîp doanh nghiÖp lç vèn, chØ tiªu lîi nhuËn / vèn kinh doanh ©m th× râ rµng doanh nghiÖp kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶. Cßn c¸c gi¸ trÞ kh¸c, khi nµo cã vµ khi 12 nµo kh«ng cã hiÖu qu¶? ChÝnh v× vËy ph¶i nghiªn cøu ph¹m trï tiªu chuÈn hiÖu qu¶. Cã thÓ hiÓu tiªu chuÈn hiÖu qu¶ lµ giíi h¹n, lµ “ mèc” x¸c ®Þnh ranh giíi cã hay kh«ng cã hiÖu qu¶. Nh thÕ, tríc hÕt cÇn x¸c ®Þnh ®îc tiªu chuÈn hiÖu qu¶ cho mçi chØ tiªu ®Ó ph©n biÖt møc cã hay kh«ng cã hiÖu qu¶. SÏ kh«ng cã tiªu chuÈn chung cho c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kh¸c nhau. NÕu theo ph¬ng ph¸p so s¸nh toµn ngµnh cã thÓ lÊy gi¸ trÞ b×nh qu©n ®¹t ®îc cña ngµnh lµm tiªu chuÈn hiÖu qu¶. §iÒu nµy cã nghÜa lµ doanh nghiÖp chØ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ nÕu gi¸ trÞ ®¹t ®îc øng víi mét chØ tiªu cô thÓ x¸c ®Þnh kh«ng thÊp h¬n gi¸ trÞ b×nh qu©n cña ngµnh. III. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh 1. ChØ tiªu tæng hîp - Doanh lîi cña toµn bé vèn kinh doanh D VKD (%) = ( R + TL W ) x 100 VKD Trong ®ã: DVKD(%): Doanh lîi cña toµn bé vèn kinh doanh cña mét thêi kú R : L·i rßng thu ®îc cña thêi kú tÝnh to¸n TLW :L·i tr¶ vèn vay cña thêi kú ®ã VKD : Vèn kinh doanh cña thêi kú ®ã ChØ tiªu nµy gäi lµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn ®Çu t. Nã cho biÕt mét ®ång vèn bá ra kinh doanh t¹o ra bao nhiªu lîi nhuËn. - Doanh lîi cña vèn chñ së h÷u R x 100 DVCSH (%) = VCSH Trong ®ã: DVCSH : Doanh lîi vèn tù cã cña mét thêi ký t×nh to¸n. VCT : Tæng vèn tù cã cña thêi kú ®ã. §©y lµ chØ sè mµ doanh nghiÖp quan t©m nhÊt bëi v× nã lµ môc tiªu kinh doanh mµ doanh nghiÖp theo ®uæi. Mét ®ång vèn chñ së h÷u t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. ChØ sè nµy ph¶i ®¹t møc sao cho doanh lîi trªn vèn chñ së 13 h÷u ®¹t ®îc cao h¬n tû lÖ l¹m ph¸t, gi¸ vèn. - Doanh lîi cña doanh thu b¸n hµng D (%) = TR R x 100 TR Trong ®ã: DTR : Doanh lîi cña doanh thu b¸n hµng cña mét thêi kú TR : Doanh thu b¸n hµng cña thêi kú tÝnh to¸n ®ã - HiÖu qu¶ kinh doanh theo chi phÝ kinh doanh cña mét thêi kú HCPKD(%) = TR x 100 TCKD Trong ®ã: HCPKD : HiÖu qu¶ kinh doanh tÝnh theo chi phÝ kinh doanh TR : Doanh thu b¸n hµng cña kú tÝnh to¸n TCKD : Chi phÝ kinh doanh cña kú tÝnh to¸n 2. ChØ tiªu bé phËn - Sè vßng quay cña toµn bé vèn kinh doanh SVVKD = TR VKD Trong ®ã: SVVKD : sè vßng quay cña toµn bé vèn kinh doanh TR : tæng doanh thu KD V : tæng vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp Sè vßng quay cµng lín chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao. - HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh §îc ®¸nh gi¸ b»ng chØ tiªu hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. HTSC§ = R TSC§G 14 Trong ®ã: HTSC§ : hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh R : l·i rßng cña thêi kú tÝnh to¸n TSC§G : tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú TSC§G = Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh - Gi¸ trÞ ®· hao mßn ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh trong kú t¹o ra ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn, thÓ hiÖn tr×nh ®é sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, kh¶ n¨ng sinh lîi cña tµi s¶n cè ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh. - HiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng HiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña thêi kú tÝnh to¸n ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: H VL§ = R VL§ Trong ®ã: HVL§ : hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng. VL§ : vèn lu ®éng b×nh qu©n cña kú tÝnh to¸n Vèn lu ®éng b×nh qu©n cña kú tÝnh to¸n chÝnh lµ gi¸ trÞ b×nh qu©n cña vèn lu ®éng cã ë ®Çu kú vµ cuèi kú. ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång vèn lu ®éng t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. - Møc sinh lêi b×nh qu©n cña lao ®éng Møc sinh lêi b×nh qu©n cña mét lao ®éng cho biÕt mçi lao ®éng t¹o ra ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn trong kú tÝnh to¸n x¸c ®Þnh. 15 C«ng thøc R BQ = L Trong ®ã: BQ : lîi nhuËn b×nh qu©n do mét lao ®éng t¹o ra trong kú tÝnh to¸n R : l·i rßng cña thêi kú tÝnh to¸n L : sè lao ®éng lµm viÖc b×nh qu©n trong kú - ChØ tiªu hiÖu suÊt tiÒn l¬ng HiÖu suÊt tiÒn l¬ng ph¶n ¸nh mét ®ång tiÒn l¬ng bá ra cã thÓ ®¹t ®îc kÕt qu¶ cô thÓ nµo. KÕt qu¶ cã thÓ lµ doanh thu, lîi nhuËn … NÕu lÊy kÕt qu¶ tÝnh to¸n lµ doanh thu sÏ cã: HW = R  TL Víi: HW : HiÖu suÊt tiÒn l¬ng cña mét thêi kú tÝnh to¸n  TL :Tæng quü tiÒn l¬ng vµ tiÒn thëng cã tÝnh chÊt l¬ng trong kú HiÖu suÊt tiÒn l¬ng t¨ng lªn khi tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lín h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l¬ng b×nh qu©n. * Nh vËy, th«ng qua kh¸i niÖm, b¶n chÊt, ®Æc ®iÓm cña hiÖu qu¶ kinh doanh chóng ta cã thÓ thÊy r»ng: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh vÒ c¬ b¶n ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c chØ tiªu, thÓ hiÖn môc tiªu kinh doanh cÇn ®¹t ®îc nh doanh sè b¸n ra, lîi nhuËn. HiÖu qu¶ kinh doanh th¬ng m¹i ®îc tÝnh b»ng c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kh¸c nhau bao gåm c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ ®Æc thï. Cßn hiÖu qu¶ x· héi cña ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p x· héi cña Nhµ níc trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn viÖc ph©n ®Þnh ranh giíi hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®îc xem xÐt mét c¸ch toµn diÖn vÒ tÊt c¶ c¸c mÆt kh«ng gian vµ thêi gian víi hiÖu qu¶ chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. VÒ mÆt thêi gian: hiÖu qu¶ mµ doanh nghiÖp ®¹t ®îc trong tõng giai ®o¹n, tõng thêi kú kinh doanh kh«ng ®îc gi¶m sót hiÖu qu¶ cña c¸c giai ®o¹n, c¸c thêi kú tiÕp theo. §iÒu ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp kh«ng v× lîi Ých tríc m¾t mµ quªn ®i lîi Ých l©u dµi. Kh«ng thÓ quan niÖm mét c¸ch cøng nh¾c lµ 16 cø gi¶m chi t¨ng thu lµ lu«n ®¹t hiÖu qu¶ mµ ph¶i hiÓu gi¶m chi t¨ng thu mét c¸ch toµn diÖn. Tøc lµ thu vµ chi cã thÓ t¨ng ®ång thêi nhng tèc ®é t¨ng cña chi phÝ ph¶i nhá h¬n tèc ®é cña doanh thu. Cã nh vËy míi ®em l¹i hiÖu qu¶ cao cho doanh nghiÖp. Nãi nh vËy v× thùc tÕ lý thuyÕt qu¶n lý kinh doanh ®· chØ râ thu vµ chi cã quan hÖ t¬ng hç víi nhau. ChØ cã chi míi cã thu, kinh doanh kh«ng thÓ kh«ng bá chi phÝ. Ph¶i ®¶m b¶o cã l·i, d¸m chi ®Ó cã thu nÕu xÐt thÊy tÝnh hiÖu qu¶ cña nã. VÒ mÆt kh«ng gian: HiÖu qu¶ kinh doanh chØ cã thÓ nãi ®¹t ®îc mét c¸ch toµn diÖn khi toµn bé ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn, c¸c tæ chøc, c¸c kh©u mang l¹i hiÖu qu¶ kh«ng lµm gi¶m hiÖu qu¶ chung. Mçi kÕt qu¶ tÝnh ®îc tõ mét sè gi¶i ph¸p kinh tÕ hay ho¹t ®éng kinh doanh nµo ®ã trong tõng ®¬n vÞ néi bé hay toµn bé ®¬n vÞ nÕu kh«ng lµm tæn h¹i ®Õn hiÖu qu¶ chung th× ®îc coi lµ hiÖu qu¶, míi trë thµnh môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp. Nh vËy ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh nh»m môc ®Ých nhËn thøc ®óng ®¾n hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp tõ ®ã t×m ra nh÷ng tån t¹i, nh÷ng ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh ®Ó tõ ®ã t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p, ph¬ng híng kh¾c phôc, gãp phÇn n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cho toµn x· héi. IV. sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh 1. §èi víi x· héi Doanh nghiÖp lµ tÕ bµo kinh tÕ cña x· héi, hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña hiÖu qu¶ kinh tÕ cña x· héi. Song ®èi víi x· héi, vÊn ®Ò hiÖu qu¶ ®îc ®Æt ra víi quy m« lín h¬n, vµ chÊt lîng h¬n. X· héi cµng ph¸t triÓn, tµi nguyªn ngµy cµng khan hiÕm, m«i trêng ngµy cµng « nhiÔm. VÊn ®Ò s¶n xuÊt x· héi ph¶i quan t©m kh«ng ph¶i chØ lµ hiÖu qu¶ ®¬n thuÇn, mµ cßn ph¶i chi phÝ mét kho¶n lín cho ®Çu t h¹ tÇng c¬ së, cho c¸c c«ng tr×nh phóc lîi c«ng céng vµ xö lý r¸c th¶i c«ng nghiÖp : “V× chÊt lîng m«i trêng”. C¸c doanh nghiÖp ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh th× x· héi sÏ tiÕt kiÖm ®îc c¸c nguån tµi nguyªn hao phÝ, m«i trêng sÏ ®îc b¶o vÖ. C¸c doanh nghiÖp ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh doanh sÏ thu ®îc lîi nhuËn cao víi cïng mét møc chi phÝ bá ra, tõ ®ã sÏ cã ®iÒu kiÖn ®ãng gãp ®îc nhiÒu h¬n cho ng©n s¸ch, ®ãng gãp ®îc nhiÒu h¬n cho c¸c ch¬ng tr×nh x· héi. 2. §èi víi doanh nghiÖp Mäi doanh nghiÖp kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng më cöa, héi nhËp nh hiÖn nay ph¶i chÊp nhËn vµ lu«n cè g¾ng ®øng v÷ng trong c¹nh tranh. Muèn chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh doanh nghiÖp ph¶i lu«n t¹o ra vµ duy tr× 17 c¸c lîi thÕ c¹nh tranh, ®ã chÝnh lµ chÊt lîng vµ sù kh¸c biÖt vÒ gi¸ c¶ vµ tèc ®é cung øng. §Ó duy tr× lîi thÕ vÒ gi¸ c¶, doanh nghiÖp ph¶i sö dông tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc s¶n xuÊt h¬n so víi c¸c ®oanh nghiÖp kh¸c cïng ngµnh. ChØ trªn c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, doanh nghiÖp míi cã kh¶ n¨ng ®¹t ®îc ®iÒu nµy. Môc tiªu bao trïm, l©u dµi cña mäi doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o ra s¶n phÈm (dÞch vô) cung cÊp cho thÞ trêng mµ chØ ph¶i sö dông mét lîng nhÊt ®Þnh c¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi. Doanh nghiÖp cµng tiÕt kiÖm sö dông c¸c nguån lùc nµy bao nhiªu sÏ cµng cã c¬ héi ®Ó thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn bÊy nhiªu. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh tÝnh t¬ng ®èi cña viÖc sö dông tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi nªn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn môc tiªu bao trïm, l©u dµi cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ kinh doanh cµng cao cµng ph¶n ¸nh doanh nghiÖp ®· sö dông tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc s¶n xuÊt. V× vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ lµ ®ßi hái kh¸ch quan ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn môc tiªu bao trïm, l©u dµi lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. Kh«ng nh÷ng vËy, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ vÊn ®Ò bao trïm, xuyªn suèt thÓ hiÖn chÊt lîng cña toµn bé c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, ®¶m b¶o t¹o ra kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt cho mäi qu¸ tr×nh, mäi giai ®o¹n vµ mäi ho¹t ®éng kinh doanh. TÊt c¶ nh÷ng ®æi míi vµ c¶i tiÕn vÒ néi dung ph¬ng ph¸p, biÖn ph¸p øng dông trong qu¶n lý chØ thùc sù mang l¹i ý nghÜa khi vµ chØ khi lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh cho m×nh mét c¬ chÕ ho¹t ®éng trªn c¶ hai thÞ trêng ®Çu ra vµ ®Çu vµo ®Ó ®¹t ®îc mét kÕt qu¶ cao nhÊt vµ kÕt qu¶ nµy kh«ng ngõng ph¸t triÓn n©ng cao hiÖu qu¶ vÒ mÆt chÊt còng nh vÒ mÆt lîng. Nh vËy trong c¬ chÕ thÞ trêng viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cã vai trß: Thø nhÊt, hiÖu qu¶ kinh doanh kh«ng nh÷ng lµ thíc ®o chÊt lîng ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý kinh doanh mµ cßn lµ c¬ së c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®îc quyÕt ®Þnh bëi sù cã mÆt vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. Trong ®ã nh©n tè trùc tiÕp b¶o ®¶m sù cã mÆt cña doanh nghiÖp, ®ång thêi còng lµ môc tiªu cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp kh¸c lµ sù tån t¹i, ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng ch¾c. Muèn ®îc nh vËy, thu nhËp cña doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng lªn nhng trong ®iÒu kiÖn vèn vµ c¸c yÕu tè kh¸c chØ thay ®æi trong khu«n khæ ®Ó t¨ng lîi nhuËn b¾t buéc doanh nghiÖp ph¶i t¨ng hiÖu qu¶ kinh 18 doanh. Nh vËy, hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc cÇn thiÕt trong c«ng cuéc ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Mét c¸ch nh×n kh¸c, sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh b»ng sù t¹o ra cña c¶i, vËt chÊt, hµng ho¸, dÞch vô phôc vô cho nhu cÇu cña x· héi. §Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy, mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i v¬n lªn lÊy thu nhËp bï ®¾p chi phÝ vµ cã l·i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh. Cã nh vËy míi ®¶m b¶o ®îc nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay. §iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh mét c¸ch liªn tôc trong mäi kh©u cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nh mét tÊt yÕu. Thø hai, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ nh©n tè thóc ®Èy c¹nh tranh vµ sù tiÕn bé trong kinh doanh. ChÊp nhËn c¬ chÕ thÞ trêng lµ chÊp nhËn c¹nh tranh. Trong thÞ trêng ngµy cµng ph¸t triÓn th× c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng khèc liÖt h¬n, sù c¹nh tranh lóc nµy kh«ng ph¶i chØ lµ mÆt hµng mµ c¹nh tranh c¶ vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng... Trong khi môc tiªu chung cña c¸c doanh nghiÖp ®Òu lµ ph¸t triÓn th× c¹nh tranh lµm cho doanh nghiÖp m¹nh lªn nhng còng cã thÓ bãt chÕt doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. Do vËy, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× doanh nghiÖp ph¶i chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy doanh nghiÖp ph¶i cã hµng ho¸, dÞch vô chÊt lîng tèt, gi¸ c¶ hîp lý. MÆt kh¸c hiÖu qu¶ kinh doanh ®ång nghÜa víi viÖc gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng khèi lîng hµng ho¸ b¸n, chÊt lîng kh«ng ngõng ®îc c¶i tiÕn n©ng cao... Nh vËy viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ h¹t nh©n c¬ b¶n cña sù th¾ng lîi trong c¹nh tranh. Vµ c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh nhau tøc lµ kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh. ChÝnh sù n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ con ®êng ®Ó c¸c doanh nghiÖp n©ng cao søc c¹nh tranh cña m×nh. Tãm l¹i, nh÷ng vÊn ®Ò em ®· tr×nh bµy ë trªn mang tÝnh kh¸i qu¸t, tÝnh lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh, ®ã lµ nh÷ng viªn g¹ch ®Çu tiªn vÒ lý luËn ®Ó tõ ®ã mçi c¬ së kinh doanh cã thÓ x©y dùng nªn nh÷ng thµnh qu¶ kinh doanh v÷ng ch¾c. §iÒu nµy lµ hoµn toµn ®óng víi tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng trªn thÞ trêng. Vµ còng dùa vµo nh÷ng c¬ së lý luËn trªn, em ®· nghiªn cøu vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty L¬ng thùc cÊp I L¬ng Yªn 19 PhÇn II: thùc tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty l¬ng thùc cÊp I l¬ng yªn I. giíi thiÖu chung vÒ c«ng ty 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty C«ng ty l¬ng thùc cÊp I L¬ng Yªn ®îc thµnh lËp dùa trªn sù s¸p nhËp cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu l¬ng thùc Hµ Néi vµ C«ng ty chÕ biÕn l¬ng thùc L¬ng Yªn theo quyÕt ®Þnh sè 55TCT/ H§QT/ Q§ ngµy 15/06/1996 cña Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng C«ng ty l¬ng thùc miÒn B¾c, cã tªn giao dÞch lµ "LUONG YEN FOOD COPANY".Tªn viÕt t¾t lµ"LYFOCO" Trô së chÝnh ®Æt t¹i: sè 3 L·ng Yªn- QuËn Hai Bµ Trng-Hµ Néi. §iÖn tho¹i: 9720211 - 9713087 Fax: 8219889 * C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña C«ng ty tõ khi thµnh lËp Giai ®o¹n tõ 1958 - 1985: D©y chuyÒn s¶n xuÊt cña nhµ m¸y ®îc Trung Quèc gióp ®ì cã c«ng suÊt 180 tÊn/ ngµy, trong giai ®o¹n nµy nhµ m¸y x©y dùng thªm nhiÒu ph©n xëng xay bét mú tõ lóa mú víi c«ng suÊt 8 tÊn/ ca vµ ph©n xëng chÕ biÕn thøc ¨n gia sóc, ph©n xëng Ðp dÇu lÊy tõ c¸m g¹o. Nhµ m¸y cã ph©n xëng c¬ ®iÖn phôc vô cho söa ch÷a m¸y mãc ë c¸c ph©n xëng s¶n xuÊt. Giai ®o¹n 1985 - 1990 §Õn n¨m 1985 Nhµ m¸y kh«ng cßn lµ ®¬n vÞ bao cÊp mµ tù lo ®Çu vµo, ®Çu ra, tù bï ®¾p trang tr¶i c¸c chi phÝ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn nhµ m¸y vÉn ®îc Nhµ níc cÊp vèn ban ®Çu 3 tû ®ång ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®ñ ®Ó dù tr÷ mét lîng lóa g¹o t¬ng ®¬ng 2000 tÊn. Giai ®o¹n tõ n¨m 1990 ®Õn nay N¨m 1990: Nhµ níc rót vèn, xo¸ bá dù tr÷. N¨m 1992: nhµ m¸y ®èi tªn thµnh xÝ nghiÖp chÕ biÕn l¬ng thùc L¬ng Yªn vµ b¾t ®Çu cã chØ tiªu cung øng g¹o xuÊt khÈu . Sau ®æi tªn thµnh C«ng ty chÕ biÕn l¬ng thùc L¬ng Yªn. N¨m 1994: S¸p nhËp c«ng ty xuÊt nhËp khÈu l¬ng thùc Hµ Néi (trùc thuéc Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n) ®æi tªn thµnh C«ng ty l¬ng thùc cÊp I L¬ng Yªn. N¨m 2000: - S¸p nhËp c«ng ty l¬ng thùc s«ng Hång (thuéc Hµ Néi) 20