PhÇn I: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¬ së thùc
tËp, c¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng
nghiÖp ViÖt Nam, chøc n¨ng, nhiÖm vô.
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng
nghiÖp ViÖt Nam.
Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam cã tªn gèc lµ Phßng th-¬ng
m¹i cña n-íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ®-îc thµnh lËp n¨m 1963 ë Hµ Néi
nh»m phôc vô viÖc xóc tiÕn th-¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n-íc trªn thÕ giíi.
ChØ víi 93 tæ chøc thµnh viªn ë giai ®o¹n ®Çu, Phßng ®· tr¶i qua mét vµi giai
®o¹n hoµn thiÖn t-¬ng øng víi nh÷ng kho¶ng thêi gian kh¸c nhau trong lÞch sö
ViÖt Nam. Trong thêi gian chiÕn tranh, c¸c ho¹t ®éng cña Phßng tËp trung vµo
viÖc duy tr× c¸c mèi quan hÖ th-¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ mét sè n-íc vµ l·nh
thæ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu xuÊt nhËp khÈu cña ®Êt n-íc. Trong suèt nh÷ng n¨m
chiÕn tranh tr-íc ®©y, Phßng ®· më réng ph¹m vi ho¹t ®éng kh¾p ®Êt n-íc, thiÕt
lËp c¸c mèi quan hÖ víi nhiÒu n-íc trªn thÕ giíi vµ tù t¹o ra mèi liªn hÖ trong
c¸c ho¹t ®éng cña c¸c thùc thÓ kinh tÕ quèc tÕ. N¨m 1982, Phßng ®· ®æi l¹i tªn
lµ Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp cña n-íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt
Nam ®Ó më réng ho¹t ®éng cña Phßng ®Ó th©u tãm lÜnh vùc s¶n xuÊt. Tõ khi
ViÖt Nam ®æi míi, Phßng ®· cã quan hÖ víi c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn míi. Trong
lÞch sö cña Phßng víi ®¹i héi ®ång lÇn thø hai ®-îc tæ chøc n¨m 1993 vµ lÇn thø
3 n¨m 1997, ®· tiÕp tôc ph¸t triÓn ph¹m vi ho¹t ®éng phï hîp víi nhÞp ®é ph¸t
triÓn cña ®Êt n-íc th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng cña Phßng c¶ trong vµ ngoµi
n-íc. Phßng ®· tÝch cùc trng sù ®æi míi cña ®Êt n-íc, ®ãng mét vai trß quan
träng trong sù t¨ng tr-ëng kinh tÕ vµ sù chuyÓn ®æi quèc gia vµ sù héi nhËp cña
ViÖt Nam trong khu vùc vµ thÞ tr-êng quèc tÕ. N¨m 1998, Phßng ®· trë thµnh
mét thµnh viªn ChÝnh thøc cña National Fatherland Front vµ më réng sù ®ãng
gãp cña Phßng trong sù ph¸t triÓn x· héi ViÖt Nam nãi chung.
Víi t- c¸ch lµ ®¹i diÖn cña toµn thÓ céng ®ång kinh doanh ë ViÖt Nam,
trong nh÷ng n¨m qua Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®· lµ mét nhµ
t- vÊn n¨ng ®éng vµ hiÖu qu¶ ®èi víi ChÝnh phñ trong sù ph¸t triÓn hÖ thèng luËt
1
ph¸p, c¬ chÕ, ChÝnh s¸ch vµ m«i tr-êng kinh doanh vµ ®Çu t- ë ViÖt Nam.
Phßng ®· duy tr× phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan ChÝnh phñ trong viÖc h-íng
dÉn ho¹t ®éng kinh doanh vµ viÖc ®Ò nghÞ thay ®æi ChÝnh s¸ch ®Ó t¹o thuËn lîi
cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ th-¬ng m¹i.
Phßng ®· b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong mèi quan hÖ
trong vµ ngoµi n-íc. Trong viÖc thóc ®Èy th-¬ng m¹i, Phßng ®· cïng c¬ quan
ChÝnh phñ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nh- ®Çu t-, cung cÊp th«ng tin vµ t- vÊn, m«i
giíi trong ®Çu t- vµ kinh doanh, marketing, triÓn l·m, héi chî th-¬ng m¹i, ®Æc
tÝnh c«ng nghiÖp ph©n xö …Nh÷ng ho¹t ®éng nµy gióp ph¸t triÓn kh¶ n¨ng kinh
doanh. Nhê vµo nh÷ng ho¹t ®éng trªn, Phßng ®· trë thµnh nhµ ®¹i diÖn ®¸ng tin
cËy vµ lµ trung t©m xóc tiÕn th-¬ng m¹i, ®Çu t- lín nhÊt t¹i ViÖt Nam.
Víi sù ng-ìng mé ®èi víi sù ph¸t triÓn cã tæ chøc Phßng sÏ ®ãng mét vai
trß trung t©m trong viÖc kh«i phôc hiÖp héi th-¬ng m¹i, tËp ®oµn ChÝnh, më
réng m¹ng l-íi xóc tiÕn th-¬ng m¹i cña Phßng vµ ®Æc biÖt thu hót h¬n c¸c
doanh nghiÖp võa vµ nhá.
Phßng ®· cã sù ®ãng gãp lín trong viÖc c¶i thiÖn m«i tr-êng kinh doanh ë
ViÖt Nam vµ hç trî hiÖu qu¶ c¸c thùc thÓ trong vµ ngoµi n-íc trong ho¹t ®éng
kinh doanh cña hé ë ViÖt Nam.
2. C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt
Nam.
* Héi ®µm víi ChÝnh phñ:
Lµ mét ®¹i diÖn duy nhÊt cña ®ång th-¬ng m¹i trªn c¶ n-íc. Phßng ®Ö
tr×nh lªn ®¹i héi ®ång vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam nh÷ng c¸i nh×n tæng qu¸t vµ
nh÷ng lêi ®Ò nghÞ mang tÝnh t- vÊn vÒ lËp ph¸p vµ ChÝnh s¸ch ®Æc biÖt vÒ c¸c
ho¹t ®éng kinh tÕ vµ m«i tr-êng kinh doanh ë ViÖt Nam. Phßng duy tr× mèi
quan hÖ th-êng kú víi ®¹i héi ®ång, ChÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan ChÝnh phñ cã
liªn quan còng nh- c¸c nhµ chøc tr¸ch ®Þa ph-¬ng. H¬n n÷a, Tr-ëng Phßng
®-îc mêi tham dù trong ®¹i héi ®ång vµ c¸c cuéc häp (cÊp cao) néi c¸c vÒ
nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ vµ th-¬ng m¹i.
2
Phßng tæ chøc c¸c cuéc häp th-êng kú vµ ®èi tho¹i trùc tiÕp gi÷a thñ
tr-ëng, c¸c thµnh viªn néi c¸c, vµ c¸c nhµ chøc tr¸ch ®Þa ph-¬ng víi nh÷ng nhµ
l·nh ®¹o kinh doanh ®Ó th¶o luËn vÒ biÖn ph¸p, nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh
tÕ x· héi cña ®Êt n-íc vµ t¨ng c-êng quan hÖ ®èi t¸c gi÷a th-¬ng m¹i vµ ChÝnh
phñ.
Víi sù ®ãng gãp cña Phßng, vai trß cña Phßng lµ t¨ng c-êng h¬n n÷a
trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ c¶i tæ kinh tÕ.
* Ho¹t ®éng cña c¸c chñ doanh nghiÖp:
Phßng cho c¸c ho¹t ®éng cña chñ doanh nghiÖp cña Phßng th-¬ng m¹i
c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®-îc thiÕt lËp víi môc ®Ých thóc ®Èy lao ®éng lµnh m¹nh
vµ nh÷ng mèi quan hÖ x· héi cña ®Êt n-íc. Phßng cho ho¹t ®éng cña c¸c chñ
doanh nghiÖp cña Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam cã nh÷ng môc
tiªu chñ yÕu sau:
+ Giíi thiÖu c¸c chñ doanh nghiÖp ViÖt Nam trong c¬ chÕ t- vÊn ®a ph-¬ng
mang tÝnh quèc gia vµ thóc ®Èy sù hîp t¸c vµ tham vÊn víi c¸c «ng chñ ®¹i diÖn
vµ ChÝnh phñ.
+ T¹o mét m«i tr-êng lao ®éng cho viÖc ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp, ph¶n
¸nh quan ®iÓm cña c¸c chñ doanh nghiÖp trong c¸c ChÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ
vµ b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c chñ doanh nghiÖp.
+ Cung cÊp dÞch vô vµ ®µo t¹o cho kinh doanh trªn ph¹m vi réng vÒ nh÷ng
vÊn ®Ò lao ®éng nh-:
- Mèi quan hÖ c«ng nghiÖp.
- Tranh chÊp lao ®éng.
- Sù quyÕt ®Þnh vÒ l-¬ng
- T¹o vµ s¾p xÕp viÖc lµm.
- Søc khoÎ vµ an toµn nghÒ nghiÖp
- An ninh x· héi.
- LuËt lÖ vµ tiªu chuÈn lao ®éng.
- Qu¶n lý m«i tr-êng t¹i n¬i lµm viÖc.
- Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc.
3
- Lao ®éng phô n÷ vµ trÎ em (nh÷ng vÊn ®Ò vÒ giíi)
- N¨ng suÊt
- Ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá.
- Ph¸t triÓn khu vùc t- nh©n.
* Xóc tiÕn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá:
Víi hµng lo¹t sù hç trî nhiÖt t×nh cña c¸c v¨n Phßng ®¹i diÖn t¹i thµnh
phè Hå ChÝ Minh, §µ N½ng, CÇn Th¬, H¶i Phßng, Vòng Tµu, Kh¸nh Hoµ,
Thanh Ho¸ vµ NghÖ An. Phßng th-¬ng m¹i c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®· thiÕt lËp
mét hÖ thèng c¸c trung t©m doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Ó tµi trî c¸c ho¹t ®éng
cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong c¶ n-íc. H¬n n÷a, c¸n bé cña doanh
nghiÖp, c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi n-íc trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau ®-îc
mêi ®Õn lµm viÖc cho c¸c trung t©m nµy.
* Ph¸t triÓn céng ®ång:
Víi c¸c ho¹t ®éng trªn c¶ n-íc cña Phßng, Phßng ®· th©u tãm (qu¶n lý)
hÇu hÕt c¸c hiÖp héi chuyªn nghµnh ViÖt Nam, hiÖp héi vµ c¸c nhãm kinh doanh
n-íc ngoµi. Ngoµi viÖc n¨ng ®éng trong c¸c tæ chøc xóc tiÕn th-¬ng m¹i trong
vµ ngoµi n-íc nh- Phßng th-¬ng m¹i quèc tÕ, liªn ®oµn Phßng th-¬ng m¹i c«ng
nghiÖp Ch©u ¸ Th¸i B×nh d-¬ng, héi ®ång thÕ giíi cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ
nhá, Phßng th-¬ng m¹i asean, … Phßng ®· ®ång tµi trî mét vµi viÖc xóc tiÕn
th-¬ng m¹i song ph-¬ng cïng víi Phßng tæng hîp, héi ®ång th-¬ng m¹i, uû ban
th-¬ng m¹i vµ hiÖp héi th-¬ng m¹i.
Lµ mét nhµ thµnh lËp ra uû ban quèc gia ViÖt Nam cho héi ®ång hîp t¸c
kinh tÕ Th¸i B×nh D-¬ng ®ang cung cÊp sù l·nh ®¹o vµ v¨n Phßng cho héi ®ång.
Phßng duy tr× mèi quan hÖ c«ng viÖc ®èt víi hîp t¸c th-¬ng m¹i quèc tÕ
(IIC) ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn liªn hiÖp quèc (UNDP), tæ chøc c«ng nghiÖp liªn
hîp quèc, UNIDO, tæ chøc lao ®éng quèc tÕ (ILO), ESCAP, UNCTAD …vµ héi
®ång Ch©u ¢u còng nh- viÖn tµi ChÝnh quèc tÕ nh- ng©n hµng thÕ giíi IMF,
ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ (APB) vµ IFC … Phßng còng ®ang giíi thiÖu c¸c
4
chñ doanh nghiÖp ViÖt Nam trong c¸c ho¹t ®éng ®-îc tæ chøc bëi tæ chøc lao
®éng quèc tÕ (ILO) vµ tæ chøc c¸c chñ doanh nghiÖp quèc tÕ.
* Sù trî gióp ®èi víi kinh doanh n-íc ngoµi vµ hiÖp héi th-¬ng m¹i:
Phßng lu«n më héi viªn cña Phßng ®èi víi nÒn kinh doanh n-íc ngoµi
còng nh- c¸c thµnh viªn cña hiÖp héi. Kho¶ng 7,1 ®iÒu lÖ ®-îc söa ®æi cña
Phßng cung cÊp. C¸c thµnh viªn hiÖp héi sÏ bao gåm c¸c doanh nghiÖp kinh
doanh liªn doanh gi÷a ViÖt Nam vµ n-íc ngoµi ®· ®¨ng ký ChÝnh thøc vµ ®ang
ho¹t ®éng ë ViÖt Nam. Vµ c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ViÖt Nam ®· ®¨ng ký
ChÝnh thøc vµ ®ang ho¹t ®éng ë n-íc ngoµi.
NghÞ ®Þnh 08 - 1998 ND - CP ngµy 22 th¸ng giªng n¨m 1998 cña ChÝnh
phñ ViÖt Nam quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c vÒ sù thµnh lËp cña hiÖp héi hay c¸c
c©u l¹c bé c¸c doanh nghiÖp n-íc ngoµi ë ViÖt Nam tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng
xóc tiÕn ®Çu t- vµ th-¬ng m¹i do Phßng tæ chøc.
Phßng cã tr¸ch nhiÖm gióp ®ì c©u l¹c bé n-íc ngoµi vµ hiÖp héi tæng
ho¹t ®éng vµ thiÕt lËp cña hä ë ViÖt Nam. Dùa vµo nh÷ng l¸ th- giíi thiÖu tõ
Phßng c¸c nµh chøc tr¸ch ®Þa ph-¬ng sÏ xem xÐt vµ cho phÐp viÖc thiÕt lËp nhvËy.
Phßng còng tæ chøc c¸c cuéc häp th-êng kú gi÷a Thñ t-íng vµ quan
chøc ChÝnh phñ víi th-¬ng m¹i n-íc ngoµi ®Ó gióp thóc ®Èy ®Çu t- vµ th-¬ng
m¹i ë ViÖt Nam.
* Hîp t¸c quèc tÕ
Phßng ®· cã h¬n 80 hîp ®ång hîp t¸c víi c¸c Phßng th-¬ng m¹i, c¸c tæ
chøc xóc tiÕn th-¬ng m¹i kh¸c, hiÖp héi th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp cña h¬n 60
n-íc vµ l·nh thæ. Nh÷ng hîp ®ång ®ã nh»m t¹o thuËn lîi vµ thóc ®Èy cÇu nèi
th-¬ng m¹i gi÷a c¸c C«ng ty ViÖt Nam vµ c¸c ®èi t¸c n-íc ngoµi.
Phßng còng hç trî gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp n-íc ngoµi ®ang ho¹t ®éng
ë ViÖt Nam ®Ó thiÕt lËp thùc thÓ cña hä vµ gióp ®ì hä nh÷ng c«ng viÖc hµng
ngµy b»ng c¸ch cung cÊp cho hä th«ng tin, sù chØ dÉn, liªn hÖ kinh doanh vµ c¸c
dÞch vô kh¸c khi ®-îc yªu cÇu.
5
H¬n n÷a, Phßng lµ mét nhµ t- vÊn cho ChÝnh phñ vÒ c¸c ChÝnh s¸ch vÜ
m« ®Ó t¹o ra mét m«i tr-êng tèt h¬n cho sù ph¸t triÓn hîp t¸c kinh tÕ gi÷a
th-¬ng m¹i ViÖt Nam vµ n-íc ngoµi.
* Th«ng tin th-¬ng m¹i vµ sù xuÊt b¶n.
Lµ mét trung t©m th«ng tin th-¬ng m¹i quan träng, Phßng chØ ®¹o vµ
cung cÊp toµn bé th«ng tin vÒ kinh tÕ ViÖt Nam, th-¬ng m¹i vµ ®Çu t- n-íc
ngoµi còng nh- luËt vµ ®iÒu lÖ míi vÒ c¸c lÜnh vùc cã liªn quan. H¬n n÷a, d÷
liÖu kinh doanh cña c¸c nhµ s¶n xuÊt ViÖt Nam, c¸c nhµ th-¬ng m¹i, ®¹i lý vµ
c¸c ®èi t¸c liªn doanh lµ cËp nhËt, trªn c¬ së th-êng xuyªn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu
th«ng tin bëi céng ®ång th-¬ng m¹i. Phßng còng liªn tôc th«ng b¸o ®Òu ®Æn cho
c¸c thµnh viªn cña Phßng vÒ ®iÒu kiÖn vµ yªu cÇu thÞ tr-êng còng nh- thñ tôc
h¶i quan vµ luËt lÖ xuÊt khÈu ®ang ¸p dông ë c¸c n-íc ngoµi hay c¸c nhµ du lÞch
cã thÓ cã th«ng tin qua nh÷ng c¸ch sau:
+ DiÔn ®µn doanh nghiÖp (Bussiness form) mét tê b¸o cña ViÖt Nam cung
cÊp vµ ph©n tÝch th«ng tin.
+ "C«ng nghiÖp vµ th-¬ng m¹i ViÖt Nam" sè b¸o hµng th¸ng nh×n l¹i kinh
tÕ ViÖt Nam, th-¬ng m¹i vµ ®Çu t- n-íc ngoµi, luËt lÖ vµ ®iÒu lÖ míi, nh÷ng b¶n
b¸o c¸o vÒ c¸c lÜnh vùc cô thÓ vµ c¸c lÜnh vùc vÒ kinh tÕ ViÖt Nam vµ c¬ héi
kinh doanh.
+ "Danh b¹ kinh doanh ViÖt Nam" mét cuèn xuÊt b¶n hµng n¨m víi nh÷ng
th«ng tin cÇn thiÕt vÒ hµng ngh×n sù thiÕt lËp th-¬ng m¹i.
+ "ViÖt Nam INFO" mét c¬ së d÷ liÖu ®-îc l-u tr÷ b»ng tiÕng Anh cã
nh÷ng th«ng tin vÒ m«i tr-êng kinh doanh vµ kinh tÕ cña ViÖt Nam.
§Üa CD - Rom gåm 8 nguån th«ng tin:
- Sè liÖu kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam.
- C¬ cÊu hµnh chÝnh ViÖt Nam.
- HÖ thèng ph¸p lý ë ViÖt Nam.
- §Çu t- trùc tiÕp cña n-íc ngoµi ë ViÖt Nam (FDI)
- XuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam
6
- C¸c c¬ quan ®¹i diÖn cña c¸c C«ng ty n-íc ngoµi ë ViÖt Nam vµ nh÷ng
th«ng tin h÷u Ých.
- Nh÷ng cuèn s¸ch vµ sù xuÊt b¶n kh«ng theo ®Þnh kú gi¶i quyÕt xóc
tiÕn th-¬ng m¹i, b¸o c¸o thÞ tr-êng vµ nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ cô thÓ nh- "kinh
doanh víi ViÖt Nam" "Ph¸t triÓn vµ hîp t¸c ViÖt Nam - asean" nh÷ng cuèn s¸ch
theo n¨m cña ChÝnh phñ.
Th-¬ng m¹i vµ nh÷ng c¬ quan kh¸c cã thÓ cã th«ng tin tõ Phßng ®Çu n·o ë
Hµ Néi (Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam) c¸c chi nh¸nh hay v¨n
Phßng ®¹i diÖn ë c¸c thµnh phè vµ tÝnh kh¸c trªn nh÷ng yªu cÇu ®-îc lµm trùc
tiÕp hoÆc qua fax, th- mail, b¸o, Internet.
* Héi th¶o vµ héi nghÞ:
§¸p øng nhu cÇu cho c¸c nhµ kinh doanh vÒ kiÕn thøc míi. Phßng s¾p
xÕp c¸c buæi héi th¶o vµ nãi chuyÖn víi c¸c tæ chøc cã tiÕng t¨m c¶ ë trong vµ
ngoµi n-íc vÒ c¸c chñ ®Ò ®-îc thu nhËp nh- ng©n hµng, tµi ChÝnh, ®Çu t- trùc
tiÕp n-íc ngoµi, th-¬ng m¹i, nh÷ng vÊn ®Ò qu¶n lý vµ ph¸p lý, c«ng nghÖ …
Nh÷ng sù kiÖn nµy lµ nh÷ng c¬ héi tèt cho c¸c nhµ kinh doanh ViÖt Nam vµ
n-íc ngoµi ®Ó lÜnh héi nh÷ng kinh nghiÖm cña c¸c chuyªn gia ®Çu ngµnh trong
c¸c lÜnh vùc cã liªn quan.
Phßng còng thÇu héi nghÞ quèc tÕ vµ diÔn ®µn ë ViÖt Nam vµ hç trî c¸c
doanh nghiÖp ViÖt Nam trong héi nhËp vµ hîp t¸c quèc tÕ cña hä.
* §µo t¹o:
Ngoµi nh÷ng nhu cÇu ngµy cµng lín m¹nh vÒ ®µo t¹o c«ng nghÖ. Sù
chuyÓn ®æi kinh tÕ tõ viÖc x©y dùng trung t©m ®Õn hÖ thèng thÞ tr-êng buéc hèi
thóc nh÷ng nhu cÇu vÒ ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i nh÷ng nhµ kinh doanh theo sù
h-íng dÉn nµy. §Ó ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu nh- vËy, Phßng phèi hîp víi viÖn
gi¸o dôc n-íc ngoµi vµ ViÖt Nam më nh÷ng kho¸ häc kh¸c nhau vÒ qu¶n lý ®Çu
t- vµ kinh doanh, thiÕt lËp doanh nghiÖp, marketing, ng«n ng÷ kinh doanh n-íc
ngoµi.
* Héi chî th-¬ng m¹i, triÓn l·m vµ qu¶ng c¸o.
7
Héi chî th-¬ng m¹i vµ triÔn l·m lu«n ®ãng mét vai trß quan träng trong
ho¹t ®éng cña Phßng. Cã Phßng, héi chî th-¬ng m¹i vµ c¸c C«ng ty triÔn l·m
C«ng ty dÞch vô triÔn l·m VCCI, tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, vµ trung t©m triÔn l·m
còng nh- C«ng ty dÞch vô vµ th-¬ng m¹i tæ chøc nh÷ng buæi triÓn l·m chuyªn
ngµnh vµ c¸c ngµnh nãi chung ë n-íc ngoµi ®Ó cung cÊp c¬ héi cña Phßng ®Ó
thóc ®Èy nh÷ng dÞch vô vµ nh÷ng s¶n phÈm cã s½n trªn thÕ giíi. MÆt kh¸c,
Phßng còng trî gióp c¸c ®èi t¸c n-íc ngoµi trong viÖc tæ chøc triÔn l·m vµ tr-ng
bµy s¶n phÈm cña hä ë ViÖt Nam.
Phßng còng ho¹t ®éng nh- mét C«ng ty qu¶ng c¸o cho c¸c doanh nghiÖp
trong vµ ngoµi n-íc trong viÖc giíi thiÖu s¶n phÈm, dÞch vô vµ ho¹t ®éng kinh
doanh cña hä ë c¶ ViÖt Nam vµ c¸c n-íc kh¸c.
* NhiÖm vô (kinh doanh) doanh nghiÖp:
Trong viÖc t×m kiÕm c¬ héi ®Çu t- vµ th-¬ng m¹i míi, nhiÖm vô doanh
nghiÖp ®-îc tæ chøc ®Òu ®Æn bëi Phßng cho c¸c thµnh viªn cña Phßng tíi c¸c
n-íc kh¸c nhau trªn thÕ giíi.
Phßng còng tæ chøc nh÷ng ph¸i ®oµn kinh doanh cïng víi chñ tÞch n-íc,
thñ t-íng vµ c¸c nhµ l·nh ®¹o n-íc kh¸c trong suèt chuyÕn th¨m n-íc ngoµi cña
hä, tuy nhiªn ®ãng gãp nhiÒu h¬n vµo viÖc hîp t¸c kinh tÕ s©u s¾c vµ mèi quan
hÖ c¸c n-íc.
* Trî gióp ph¸i ®oµn n-íc ngoµi.
Phßng mét ®èi t¸c ®ang ho¹t ®éng cña ph¸i ®oµn ChÝnh phñ n-íc ngoµi
vµ phi ChÝnh phñ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ph¸i ®oµn tõ nh÷ng tæ chøc xóc tiÕn th-¬ng
m¹i vµ sù thiÕt lÊp c¸ nh©n. Lµ mét thµnh viªn cña nh÷ng ph¸i ®oµn nh- vËy, c¸c
nhµ doanh nghiÖp cã thÓ th¶o luËn víi c¸c nhµ chøc tr¸ch vµ c¸c ®èi t¸c cã liªn
quan vµ nh÷ng c¬ héi kinh doanh ë ViÖt Nam. Phßng còng cung cÊp cho c¸c
«ng chñ kinh doanh n-íc ngoµi nh÷ng høng thó trong viÖc kinh doanh. ë ViÖt
Nam víi nh÷ng dÞch vô h÷u Ých nh- lµm trung gian, th«ng tin th-¬ng m¹i vµ tvÊn, sù thiÕt lËp c¸c v¨n Phßng ®¹i diÖn cña hä, sù s¾p ®Æt cho c¸c chuyÕn du
lÞch kinh doanh, c¸c cuéc hÑn, vui ch¬i, gi¶i trÝ …
* DÞch vô t- vÊn:
8
T- vÊn n-íc ngoµi, gåm nhiÒu c¸c chuyªn gia ®Çu ngµnh vÒ c¸c lÜnh vùc
kh¸c nhau, më réng sù hç trî víi c¸c nhµ kinh doanh ViÖt Nam vµ n-íc ngoµi
trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®ang t¨ng tõ nh÷ng vô giao dÞch cña hä.
N-íc ngoµi còng mêi c¸c nhµ kinh doanh c¸c n-íc t×m kiÕm c¬ héi
th-¬ng m¹i vµ ®Çu t- ë ViÖt Nam b»ng nh÷ng dÞch vô nh- nh÷ng b¶n b¸o c¸o vÒ
thÞ tr-êng trong n-íc vµ c¸c ®èi t¸c cã tiÒm lùc vµ sù chuÈn bÞ vµ thi hµnh dù ¸n
cña hä. T- vÊn ph¸p lý, t- vÊn chuyÓn giao c«ng nghÖ còng s½n sµng tõ c¸c luËt
s- vµ cè vÊn ph¸p luËt giái vµ nh÷ng nhµ lµm c«ng viÖc vÒ luËt lµ nh÷ng thµnh
viªn cña héi luËt gia ViÖt Nam, héi luËt gia quèc tÕ vµ hiÖp héi quèc tÕ vÒ b¶o vÖ
tµi s¶n c«ng nghiÖp (AIPPI) vµ héi luËt s- Ch©u ¸.
* B¶o vÖ ®Æc tÝnh trÝ tuÖ vµ c«ng nghiÖp.
Phßng lµ c¬ quan ®µu tiªn khëi x-íng lo¹i dÞch vô nµy ë ViÖt Nam n¨m
1984 vµ côc tem m¸c vµ s¸ng chÕ ®¨ g¾n víi Phßng vµ hiÖn giê lµ c¬ quan tem
m¸c vµ s¸ng chÕ lín nhÊt ViÖt Nam. Víi mét ®éi ngò c¸n bé lµnh nghÒ, P vµ TB
cã thÓ ®¸p øng tÊt c¶ c¸c yªu cÇu cña nh÷ng kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n-íc
liªn quan ®Õn viÖc xin lµm tem m¸c, nh÷ng quyÒn nµy còng nh- sù b¶o vÖ cña
tÊt c¶ c¸c vËt ®· ®-îc ®¨ng kü cña ®Æc tÝnh c«ng nghiÖp vµ b¶n quyÒn ë ViÖt
Nam. Víi môc ®Ých nµy T vµ TB (côc tem m¸c vµ s¸ng chÕ) ®ang lµm viÖc chÆt
chÏ víi c¸c nµh chøc tr¸ch ViÖt Nam cã liªn quan còng nh- WTO, APIIP,
APAA vµ hµng ngh×n c¸c c¬ quan chuyªn ngµnh trªn kh¾p thÕ giíi.
* Chøng chØ gèc:
Lµ mét tæ chøc ë ViÖt Nam ®-îc uû quyÒn ph¸t hµnh (in) nh÷ng chøng
chØ gèc vµ chøng nhËn nh÷ng tµi liÖu kh¸c ®-îc sö dông ë th-¬ng m¹i quèc tÕ,
Phßng ®-îc cung cÊp víi nh©n viªn cã tr×nh ®é ®Ó qu¶n lý c«ng viÖc vµ duy tr×
mèi quan hÖ tin cËy víi nh÷ng tæ chøc cã liªn quan trªn thÕ giíi.
* HiÖp héi:
HiÖp héi s½n lßng víi tÊt c¶ c¸c tæ chøc th-¬ng m¹i vµ c¸ nh©n ngo¹i trõ
nh÷ng quy ®Þnh cña Phßng.
HiÖp héi ®-îc ph©n thµnh 4 lo¹i:
9
1. C¸c thµnh viªn chÝnh thøc gåm cã c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, héi
th-¬ng m¹i vµ C«ng ty liªn doanh víi trªn 50% vèn hîp ph¸p ®-îc tæ chøc bëi
®¶ng ViÖt Nam, ®-îc ®¨ng ký chÝnh thøc vµ ®ang ho¹t ®éng ë ViÖt Nam.
2. C¸c thµnh viªn cña héi bao gåm c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i n-íc
ngoµi - ViÖt Nam liªn doanh chÝnh thøc ®-îc ®¨ng ký vµ ®ang ho¹t ®éng ë ViÖt
Nam vµ c¸c doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ViÖt Nam ®· ®-îc ®¨ng ký chÝnh thøc vµ
®ang ho¹t ®éng ë n-íc ngoµi.
3. C¸c Phßng viªn gåm c¸c chuyªn gia ViÖt Nam vµ n-íc ngoµi vµ nh÷ng
tæ chøc cã kh¶ n¨ng ®ãng gãp vµo thµnh tùu môc tiªu cña Phßng.
4. C¸c thµnh viªn danh gi¸ gåm c¸ nh©n víi sù ®ãng gãp ®Æc biÖt vÒ kiÕn
thøc cho thµnh tùu vÒ môc tiªu cña Phßng.
* §¹i héi ®ång:
§¹i héi ®ång lµ c¬ quan cao nhÊt cña Phßng gåm cã c¸c nhµ ®¹i diÖn
®-îc uû quyÒn cña c¸c thµnh viªn cña Phßng. Nh÷ng phiªn häp th-êng kú cña
®¹i héi ®ång nh»m n©ng cao b¸o c¸o vÒ ho¹t ®éng cña Phßng trong suèt kú
tr-íc, h-ëng øng nh÷ng ch-¬ng tr×nh ho¹t ®éng cña kú sau, quyÕt ®Þnh bÊt cø sù
phª duyÖt nµo vÒ quy ®Þnh cña Phßng vµ bÇu chän nh÷ng thµnh viªn cña ban
l·nh ®¹o.
* Ban l·nh ®¹o:
Phßng hiÖn ®ang ho¹t ®éng do ban l·nh ®¹o ®-îc bÇu trong kú 1997 2002 gåm cã 50 thµnh viªn. Ban l·nh ®¹o h-íng dÉn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña
Phßng t¹i cuéc häp ®Çu tiªn, ban ®· bÇu chän uû ban th-êng trùc vµ uû ban
kiÓm so¸t. Mét sè uû ban chuyªn ngµnh ®-îc thiÕt lËp víi nhiÒu môc ®Ých kh¸c
nhau. Uû ban th-¬ng m¹i, c«ng nghiÖp, b¶o hiÓm tµi chÝnh, ng©n hµng, c«ng
nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m ng- nghiÖp, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch, c¬ së
h¹ tÇng, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, tæ chøc th-¬ng m¹i thÕ giíi APEC,
AFTA …
* Uû ban th-êng trùc:
Sù ho¹t ®éng suèt ngµy ®ªm cña Phßng ®-îc chØ dÉn bëi c¸c bé ®ang
lµm viÖc t¹i c¬ quan ®Çu n·o cña Phßng ë Hµ Néi vµ c¸c chi nh¸nh ë c¸c trung
10
t©m th-¬ng m¹i kh¸c ë ViÖt Nam vµ c¸c n-íc kh¸c d-íi sù qu¶n lý cña uû ban
th-êng trùc cña Phßng, n¨m thµnh viªn cña uû ban th-êng trùc lµ chñ tÞch, ba
phã chñ tÞch uû viªn qu¶n trÞ vµ tæng th- ký ®-îc chän tõ ban l·nh ®¹o cña
Phßng cho nhiÖm kú 5 n¨m.
* Ban t- vÊn:
Ban t- vÊn lµ mét tæ chøc t×nh nguyÖn liªn quan ®Õn Phßng th-¬ng m¹i
c«ng nghiÖp ViÖt Nam. Ban gåm 10 chuyªn gia ®Çu ngµnh ®-îc mêi bëi chñ
tÞch cña Phßng ®Ó t- vÊn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc vÒ nh÷ng ho¹t ®éng cña Phßng.
DÞch vô t- vÊn ®-îc cung cÊp bëi ban cã liªn quan chÝnh:
- Kinh tÕ, th-¬ng m¹i vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« vÒ nh÷ng vÊn
®Ò ph¸p lý ®Ó t¹o ra mét m«i tr-êng ph¸p lý thuËn lîi cho nh÷ng ho¹t ®éng kinh
doanh.
- C¸c biÖn ph¸p xóc tiÕn ®Ó ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ lîi Ých cña céng ®ång
th-¬ng m¹i ViÖt Nam còng nh- nh÷ng doanh nghiÖp n-íc ngoµi ®ang kinh
doanh ë ViÖt Nam.
- BiÖn ph¸p hç trî cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng hiÖu qu¶ lao ®éng
më réng sù tiªu thô trong n-íc vµ më ra nh÷ng thÞ tr-êng míi ë n-íc ngoµi.
* Gi¶i quyÕt tranh chÊp:
Trung t©m (gi¶i quyÕt hoµ gi¶i tranh chÊp) quèc tÕ ViÖt Nam lµ mét tæ
chøc phi ChÝnh phñ cã quan hÖ víi Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam.
Môc ®Ých chÝnh cña trung t©m lµ cung cÊp c¸c dÞch vô gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a
hai bªn vÒ c¸c ®¶ng cã mèi quan hÖ víi th-¬ng m¹i vÒ kinh tÕ trong vµ ngoµi
n-íc.
VIAC ®-îc thiÕt lËp n¨m 1993 bëi sù kÕt hîp cña hai uû ban hoµ gi¶i lµ uû
ban hoµ gi¶i ngo¹i th-¬ng ViÖt Nam (®-îc thiÕt lËp n¨m 1963) vµ uû ban hoµ
gi¶i h¶i qu©n ViÖt Nam (®-îc thµnh lËp 1964).
VIAC gi¶i quyÕt tranh chÊp hay hoµ gi¶i nh÷ng tranh chÊp dùa trªn nh÷ng
nguyªn t¾c cña trung t©m mµ nh÷ng ®¶ng tranh chÊp.
VIAC ph¸t triÓn hîp t¸c víi nhiÒu tæ chøc hoµ gi¶i hµng ®Çu trªn thÕ giíi.
11
VIAC cung cÊp dÞch vô th«ng tin, tæ chøc héi th¶o, héi nghÞ vµ c¸c kho¸
®µo t¹o cã liªn quan ®Õn hoµ gi¶i.
12
PhÇn II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,
nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc, nh÷ng h¹n chÕ trong qu¶n lý
kinh doanh vµ nguyªn nh©n.
I. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t
®éng cña Phßng.
N¨m 2001 ®¸nh dÊu mét b-íc tiÕn quan träng trong viÖc thùc hiÖn kÕ
ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong chiÕn l-îc ph¸t triÓn n¨m n¨m giai ®o¹n
2001 - 2005. Theo -íc tÝnh s¬ bé tæng s¶n phÈm trong n-íc 9 th¸ng ®Çu n¨m
2001 t¨ng 7% so víi cïng kú n¨m 2000, trong ®ã khu vùc n«ng l©m nghiÖp vµ
thuû s¶n t¨ng 2,2% khu vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng t¨ng 10,7%, khu vùc dÞch
vô t¨ng 6,6%. Tèc ®é tæng s¶n phÈm trong n-íc 9 th¸ng n¨m 2001 tuy thÊp h¬n
môc tiªu ®Ò ra cho c¶ n¨m 7,5 % nh-ng vÉn cao h¬n tèc ®é t¨ng tr-ëng 6,4%
cña 9 th¸ng ®Çu n¨m 2000. Tèc ®é t¨ng cña khu c«ng nghiÖp vµ x©y dùng còng
nh- cña khu dÞch vô ®Òu t¨ng t-¬ng ®èi cao ®· gãp phÇn n©ng cao tèc ®é t¨ng
tr-ëng kinh tÕ 9 th¸ng n¨m 2001. Trong 7% t¨ng tr-ëng, khu vùc c«ng nghiÖp
vµ x©y dùng ®ãng gãp 3,8%, khu vùc dÞch vô ®ãng gãp 2,7%, khu vùc n«ng l©m
nghiÖp vµ thuû s¶n ®ãng gãp 0,5%. Tõ cuèi th¸ng chÝn ®Õn nay, riªng ngµnh
thuû s¶n ®ang gÆp mét sè khã kh¨n lín, næi bËt lµ nhiÒu vïng nu«i t«m träng
®iÓm x¶y ra t×nh tr¹ng t«m bÞ dÞch bÖnh nÆng, gi¸ thuû s¶n s¶n xuÊt sang Mü,
EU vµ NhËt B¶n ®Òu gi¶m râ rÖt. C¸ basa xuÊt khÈu sang Mü gi¶m 50%. NhvËy, s¶n l-îng khai th¸c vµ nu«i trång c¶ n¨m cã thÓ chØ ®¹t kho¶ng 2,3 triÖu tÊn
b»ng 4,1% so víi n¨m 2001, trong ®ã c¸ 1,7 triÖu tÊn, t¨ng 2,4%, t«m 240 ngh×n
tÊn t¨ng 25,6%.
XÐt vÒ tõng ngµnh trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp th× khu vùc ngoµi quèc
doanh cã nhÞp ®é t¨ng tr-ëng cao nhÊt, t¨ng 22%. Khu vùc ngoµi quèc doanh
t¨ng nhanh chñ yÕu do t¨ng thªm n¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp míi ra
®êi tõ n¨m 2000 ®Õn nay vµ sù nh¹y c¶m t×m kiÕm thÞ tr-êng xuÊt khÈu cña mét
sè doanh nghiÖp trong khu vùc nµy. Khu vùc cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi gi¶m
nhÞp ®é t¨ng tr-ëng xuèng cßn 10,1%. Møc t¨ng cña khu vùc doanh nghiÖp
13
n-íc ngoµi kh«ng ®ñ bï l¹i cho khu vùc cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi nªn trÞ gi¸ s¶n
xuÊt toµn ngµnh c«ng nghiÖp th¸ng 10 chØ t¨ng 12,6%, ngoµi quèc doanh t¨ng
19,7% khu vùc cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi t¨ng 13,4%.
Trong khu vùc ®Çu t- thÞ tr-êng n-íc ngoµi tõ ®Çu n¨m ®Õn ngµy
19/10/2001 ®· cÊp phÐp cho 368 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng ký 1990, 2 triÖu
USD, t¨ng 34,3% vÒ sè dù ¸n vµ t¨ng 19,3% vÒ sè vèn ®¨ng ký so víi cïng kú
n¨m 2001. C¸c dù ¸n ®-îc cÊp giÊy phÐp trong 10 th¸ng ®Çu n¨m 2001 tËp trung
chñ yÕu vµo ngµnh c«ng nghiÖp víi 294 dù ¸n vµ 1642,7 triÖu USD chiÕm gÇn
80% vÒ sè dù ¸n vµ 82,5% vÒ sè vèn ®¨ng ký. TiÕp ®Õn lµ ngµnh giao th«ng vËn
t¶i, b-u ®iÖn cã 3 dù ¸n víi sè vèn ®¨ng ký 320,9 triÖu USD chiÕm 11,6% tæng
sè vèn ®¨ng ký. VÒ ph©n bæ ®Þa lý c¸c dù ¸n ®-îc cÊp giÊy phÐp tËp trung chñ
yÕu vµo c¸c tØnh vµ thµnh phè thuéc vïng ®«ng nam bé: TP Hå ChÝ Minh 139 dù
¸n víi sè vèn 499,8 triÖu USD, B×nh D-¬ng 87 dù ¸n víi 150,5 triÖu USD, §ång
Nai 27 dù ¸n víi 129 triÖu USD, Bµ RÞa Vòng Tµu 4 dù ¸n víi 834,8 triÖu USD,
TP Hµ Néi cã 28 dù ¸n víi sè vèn ®¨ng ký 158,9 triÖu USD.
Kim ng¹ch xuÊt khÈu 10 th¸ng n¨m 2001 -íc tÝnh ®¹t 12710 triÖu USD,
t¨ng 7,3% so víi cïng kú n¨m ngo¸i trong ®ã khu vùc kinh tÕ trong n-íc xuÊt
khÈu 6960 triÖu USD, t¨ng 10,7%, khu vùc cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi (kÓ c¶ dÇu
th«) 5750 triÖu USD, t¨ng 3,3%. Trong 10 th¸ng qua do gi¸ xuÊt khÈu nhiÒu mÆt
hµng gi¶m sót hoÆc ë møc thÊp, thÞ tr-êng xuÊt khÈu cña 10 mÆt hµng trong sè
10 mÆt hµng chñ yÕu ®· thÊp h¬n cïng kú n¨m 2000.
Kim ng¹ch xuÊt khÈu 10 th¸ng ®¹t 12988 triÖu USD t¨ng 2,8% so víi cïng
kú n¨m 2000 trong ®ã khu vùc kinh tÕ trong n-íc nhËp khÈu 9107 triÖu USD
t¨ng 0,3%, khu vùc cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi 3881 triÖu USD, t¨ng 9,1% -íc
tÝnh c¶ n¨m 2001 kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 16 tû USD, t¨ng 2,3% so víi n¨m
2000, trong ®ã khu vùc kinh tÕ tæng n-íc nhËp khÈu 11350 triÖu USD, t¨ng
0,6% khu vùc cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi 4650 triÖu USD, t¨ng 6,8%. NhËp siªu
10 th¸ng 278 triÖu USD b»ng 2,2% kim ng¹ch xuÊt khÈu trong ®ã khu vùc kinh
tÕ trong n-íc nhËp siªu 2147 triÖu USD, khu vùc cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi xuÊt
siªu 1869 triÖu USD.
14
Do t×nh h×nh kinh tÕ t¨ng tr-ëng vµ c«ng t¸c thu cã tiÕn bé nªn tæng thu
ng©n s¸ch Nhµ n-íc 9 th¸ng -íc tÝnh ®¹t 85,3% dù to¸n c¶ n¨m. Trong tæng thu
cã mét sè kho¶n ®· v-ît møc dù to¸n c¶ n¨m nh- thu tõ nhiªn liÖu dÇu khÝ ®¹t
104,9% thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng hµng nhËp khÈu t¨ng 111,4% nhiÒu kho¶n thu lín
còng ®¹t møc cao so víi dù to¸n c¶ n¨m: thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®¹t 82,2%
thu tõ kinh tÕ quèc doanh ®¹t 73,5% thuÕ c«ng th-¬ng nghiÖp vµ dÞch vô ngoµi
quèc doanh ®¹t 73,1% tæng chi ng©n s¸ch Nhµ n-íc 9 th¸ng -íc tÝnh ®¹t 70,6%
dù to¸n c¶ n¨m, trong ®ã chi ®Çu t- ph¸t triÓn ®¹t 66,8% chi th-êng xuyªn ®¹t
75,1% chi tr¶ nî vµ viÖn trî ®¹t 71,1%
II. Nh÷ng diÔn biÕn míi trong n¨m 2001 vµ nhËn ®Þnh vÒ kinh tÕ x·
héi t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña Phßng (trung t©m th«ng tin kinh tÕ)
NÒn kinh tÕ ViÖt Nam n¨m 2001 ®· cã nh÷ng dÊu hiÖu chuyÓn biÕn tÝch
cùc, cã ®µ t¨ng tr-ëng æn ®Þnh, kinh tÕ ph¸t triÓn theo bÒ réng h¬n lµ theo chiÒu
s©u, mét sè ngµnh cßn ch-a cã sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ bÞ phô thuéc nhiÒu vµo
yÕu tè bªn ngoµi nªn vÉn ph¶i cã sù hç trî tõ ph¸i Nhµ n-íc, vÝ dô nh- lóa g¹o,
cµ phª. Nh-ng xÐt vÒ l©u dµi, nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ tr«ng ®îi vµo sù chuyÓn
dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ chuyÓn h-íng ph¸t triÓn theo chiÒu s©u ®Ó ®¹t ®-îc sù
ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
NÒn kinh tÕ ViÖt Nam chÞu ¶nh h-ëng cña kinh tÕ thÕ giíi nªn viÖc kinh
tÕ NhËt B¶n vµ Mü cã dÊu hiÖu suy tho¸i t¸c ®éng m¹nh ®Õn thÞ tr-êng xuÊt
khÈu cña ViÖt Nam. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam nh- giµy
dÐp, may mÆc, n«ng s¶n ®Òu bÞ ¶nh h-ëng t¹i c¸c thÞ tr-êng truyÒn thèng nhEU, Trung §«ng, Philipin, …
VÒ mÆt thuËn lîi ph¶i nãi ®Õn viÖc quèc héi míi th«ng qua hiÖp ®Þnh
th-¬ng m¹i song ph-¬ng ViÖt - Mü. HiÖp ®Þnh ®· t¹o thªm nhiÒu c¬ héi kinh
doanh cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vµ Mü. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã
c¬ héi th©m nhËp mét c¸ch thuËn lîi h¬n thÞ tr-êng Mü, ®ång thêi nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng thu hót nhiÒu h¬n n÷a nguån vèn ®Çu t- tõ Mü. §ång
thêi ChÝnh phñ Mü còng dù kiÕn sÏ viÖn trî cho ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn hiÖp
®Þnh th-¬ng m¹i song ph-¬ng ViÖt - Mü, nh- hç trî c¸c ho¹t ®éng giíi thiÖu
15
phæ biÕn th«ng tin vÒ néi dung hiÖp ®Þnh, c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý vµ kinh tÕ luËt ph¸p
hay n¶y sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hiÖp ®Þnh, nghiªn cøu kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam …
ChÝnh phñ ViÖt Nam còng võa ký mét lo¹t c¸c th¶o thuËn hîp t¸c kinh
tÕ x· héi víi c¸c n-íc B¾c ¢u, theo ®ã c¸c n-íc nµy sÏ tiÕp tôc hç trî cho ViÖt
Nam b»ng c¸c h×nh thøc kh¸c nhau nh- viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, cho vay -u ®·i,
chuyÓn giao c«ng nghÖ, hç trî kü thuËt … ViÖt Nam còng ®ang ®èi phã víi
ChÝnh phñ NhËt B¶n vÒ viÖc duy tr× møc viÖn trî cho ViÖt Nam nh- cò. Quan hÖ
víi n-íc kh¸c còng ®ang diÔn biÕn tèt ®Ñp vµ cã triÓn väng ph¸t triÓn tiÕp vÒ
kinh tÕ x· héi, khoa häc vµ c«ng nghiÖp.
Mét trong nh÷ng d¸u hiÖu tèt ®Ñp kh¸c lµ ViÖt Nam ®ang tÝch cùc xóc
tiÕn viÖc gia nhËp WTO. ¤ng Mike Moore, Tæng gi¸m ®èc WTO ®· sang th¨m
ViÖt Nam tuÇn 26/11 - 3/12/2001. ViÖt Nam dù kiÕn sÏ hoµn thµnh tµi liÖu tr¶
lêi c©u hái cña c¸c n-íc thµnh viªn trong n¨m 2001. ViÖc tham gia WTO sÏ t¹o
ra rÊt nhiÒu c¬ héi kinh doanh cho doanh nghiÖp ViÖt Nam nh-ng ®ång thêi
còng sÏ ®Æt ra rÊt nhiÒu th¸ch thøc ph¶i v-ît qua. NÕu kh«ng cã nh÷ng b-íc
chuÈn bÞ tõ b©y giê, doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ gÆp trë ng¹i lín trong qu¸ tr×nh
héi nhËp vµ sÏ ph¶i ®èi mÆt víi c¹nh tranh gay g¾t tõ bªn ngoµi.
III. KÕt qu¶ c«ng t¸c ®· ®¹t ®-îc trong n¨m 2001.
1. KÕ ho¹ch ho¹t ®éng n¨m 2001 vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn:
* C«ng t¸c chuyªn m«n:
- Xóc tiÕn th-¬ng m¹i:
§· hoµn thiÖn hå s¬ thÞ tr-êng cña 33 n-íc vµ khu vùc kinh tÕ träng
®iÓm nh- Mü, NhËt B¶n, Trung Quèc, Nga, EU, Hµn Quèc … C¸c hå s¬ nµy
®-îc liªn tôc cËp nhËt ®Ó cã th«ng tin míi nhÊt. §Æc biÖt trung t©m ®· chñ ®éng
®i vµo chiÒu s©u, khai th¸c th«ng tin chuyÓn ngµnh cô thÓ ®Ó cung cÊp ®ùoc
th«ng tin h÷u Ých h¬n cho doanh nghiÖp. Hå s¬ thÞ tr-êng Mü ®-îc chó träng
trong bèi c¶nh quèc héi võa th«ng qua hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i song ph-¬ng víi
Mü.
16
Trung t©m ®ang hoµn thiÖn bé hå s¬ th«ng tin liªn quan ®Õn mÆt hµng
thuû s¶n xuÊt khÈu sang Mü lµm c¬ së ®Ó th¨m dß ý kiÕn doanh nghiÖp. Trªn c¬
së ®ã sÏ tiÕp tôc lµm hå s¬ cña mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu träng ®iÓm theo tõng
thÞ tr-êng.
Mét sè tin tøc kinh tÕ x· héi næi bËt cña ViÖt Nam ¶nh h-ëng ®Õn ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp còng liªn tôc ®-îc ®ua trªn trang web cña VCCI ®Ó
doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn theo dâi tin tøc mét c¸ch tæng hîp.
Trao ®æi th«ng tin vãi c¸c doanh nghiÖp qua c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin
kÓ c¶ Internet, ®-a th«ng tin miÔn phÝ vÒ mua b¸n cña c¸c doanh nghiÖp lªn
m¹ng vcci.com.vn. Ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam vµ n-íc ngoµi
yªu cÇu VCCI ®-a th«ng tin mua b¸n lªn m¹ng vµ cã nhiÒu doanh nghiÖp nhê
®ã ®· t×m ®-îc ®èi t¸c ®Ó tiÕn hµnh ®èi phã vµ ký kÕt hîp ®ång.
M¹ng Lan VCCI: §· tiÕn hµnh kh¶o s¸t vµ ®èi phã víi ®èi t¸c ®Ó l¾p ®Æt
m¹ng VCCI - Internet nh»m tiÕn tíi thµnh lËp VCCI. Hai bªn ®· ký kÕt hîp
®ång vµ dù kiÕn m¹ng Lan cña VCCI sÏ triÓn khai vµ hoµn thiÖn trong n¨m
2001.
- T- vÊn vµ hç trî doanh nghiÖp:
§· phèi hîp víi héi viªn vµ ®µo t¹o ®-a danh s¸ch héi viªn VCCI lªn
m¹ng Internet.
X©y dùng gÇn 200 trang web cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Ó c¸c
doanh nghiÖp cã thÓ tù giíi thiÖu trªn Internet.
Cung cÊp th«ng tin kinh tÕ c¬ b¶n cho c¸c héi viªn miÔn phÝ. Trong ®ã
cã môc chuyªn ®Ò vÒ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ thêi sù.
Tæ chøc héi th¶o giíi thiÖu trang web VCCI vµ SMENET cho 70 ®¹i
biÓu tham dù.
C¶i t¹o trang web dµnh cho c¸c doanh nghiÖp nhë vµ võa
SMENET.com.vn, th«ng qua ®ã cung cÊp c¸c lo¹i dÞch vô nh- sau: t- vÊn ph¸p
lý miÔn phÝ, t- vÊn khëi sù vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp miÔn phÝ, cung cÊp ®-êng
dÉn ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ truy cËp ®-îc th«ng tin vÒ ph¸p lý, ng©n hµng, h¶i
quan, thèng kª, xuÊt nhËp khÈu …
17
Tæ chøc giíi thiÖu vÒ web vcci.com.vn vµ smenet.com.vn cho gÇn 200
doanh nghiÖp TP Hå ChÝ Minh ngµy 23/11/2001.
- ThiÕt kÕ trang web:
Trung t©m th«ng tin ®· thiÕt kÕ trang web cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c cña
VCCI: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu kü thuËt, C«ng ty b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ, dù ¸n
s¸ng kiÕn liªn kÕt doanh nghiÖp ngµnh da giµy, dù ¸n khëi sù vµ ph¸t triÓn
doanh nghiÖp.
Trung t©m ®ang xóc tiÕn viÖc thiÕt kÕ trang web cho chi nh¸nh VCCI TP
Hå ChÝ Minh.
Trung t©m ®èi phã viÖc n©ng cÊp website cña dù ¸n vµ ph¸t triÓn doanh
nghiÖp (SIYB)
§ang ®èi phã víi UBND tØnh NghÖ An vÒ viÖc thiÕt kÕ trang web cho
c¸c doanh nghiÖp cña tØnh.
- Më réng hîp t¸c:
Thùc hiÖn liªn kÕt víi c¸c trang web cña c¸c bé ngµnh, ®Þa ph-¬ng liªn
quan cña ViÖt Nam.
Liªn kÕt víi c¸c trang web cña CCI trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, c¸c tæ
chøc xóc tiÕn vµ ph¸t triÓn th-¬ng m¹i quèc tÕ kh¸c.
Trong khu«n khæ hîp t¸c víi ban qu¶n lý khu c«ng nghiÖp Dung quÊt ®·
tæ chøc ®oµn kh¶o s¸t kinh ngiÖm x©y dùng khu vµ khu ®« thÞ ë Th¸i Lan.
Trung t©m ®ang xóc tiÕn ®èi phã víi mét sè ®èi t¸c n-íc ngoµi ®Ó cã thÓ
cung cÊp mét sè dÞch vô míi cho héi viªn, hç trî vµ xóc tiÕn th-¬ng m¹i.
C¸c c«ng viÖc kh¸c:
- Tham gia dù ¸n:
Trung t©m ®· tham gia dù ¸n TAF, ®Ò ¸n chung cña c¬ quan còng nhc¸c ®¬n vÞ kh¸c theo sù ph©n c«ng cña ban th-êng trùc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é
chuyªn m«n gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn chung.
- §a truyÒn thèng:
18
§Ó cã tµi liÖu tuyªn truyÒn th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp, trung t©m ®·
in vµ ph¸t hµnh mét sè Ên phÈm ®Ó cung cÊp th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp:
BiÓu thuÕ AFTA, xuÊt khÈu sang thÞ tr-êng Mü.
Biªn tËp vµ ph¸t hµnh ®Üa CD - ROM cho dù ¸n s¸ng kiÕn liªn kÕt doanh
nghiÖp VBLI.
2. Nh÷ng ho¹t ®éng ®-îc ®iÒu chØnh bæ sung:
HiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i song ph-¬ng ViÖt Mü ®-îc quèc héi th«ng qua ®·
t¹o ra nh÷ng c¬ héi kinh doanh míi cho doanh nghiÖp ViÖt Nam víi thÞ tr-êng
®µy tiÒm n¨ng. Nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®-îc quan t©m lµ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu
chñ yÕu cña ViÖt Nam nh- h¶i s¶n, may mÆc, giµy dÐp … §Ó ®¸p øng nhu cÇu
míi n¶y sinh, trung t©m th«ng tin triÓn khai thö nghiÖm trªn VCCI web hå s¬ thÞ
tr-êng Mü (chi tiÕt), biÓu thuÕ xuÊt khÈu thuû s¶n sang Mü, thèng kª chi tiÕt
theo th¸ng n¨m xuÊt nhËp khÈu ViÖt Mü tõ n¨m 1999 ®Õn th¸ng 8 n¨m 2001,
thèng kª xuÊt nhËp khÈu cña Mü n¨m 1999 - 2001, mét sè vÊn ®Ò th-êng gÆp
trong xuÊt khÈu thuû s¶n sang Mü.
3. NhËn ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ trong n¨m 2001.
Trong n¨m 2001, trung t©m ®· hoµn thµnh tèt mäi nhiÖm vô chung cña
c¬ quan vµ c¸c nhiÖm vô kh¸c ®-îc ban th-êng trùc chØ ®Þnh. C¸c ho¹t ®éng xóc
tiÕn th-¬ng m¹i t- vÊn vµ hç trî doanh nghiÖp, më réng hîp t¸c quèc tÕ, x©y
dùng c¬ së h¹ tÇng cho Phßng th-¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam, in Ên
phÈm, tæ chøc ®µo t¹o … Mäi ho¹t ®éng xóc tiÕn ®-îc tæ chøc trªn nguyªn t¾c
hiÖu qu¶, thiÕt thùc vµ tiÕt kiÖm.
Víi c¸c ho¹t ®éng trªn c¶ n-íc, Phßng ®· th©u tãm (qu¶n lý) hÇu hÕt c¸c
hiÖp héi chuyª ngµnh ViÖt Nam, liªn hiÖp vµ c¸c nhãm kinh doanh n-íc ngoµi.
Ngoµi viÖc n¨ng ®éng trong c¸c tæ chøc xóc tiÕn th-¬ng m¹i trong vµ ngoµi
n-íc nh- Phßng th-¬ng m¹i quèc tÕ, liªn ®oµn Phßng th-¬ng m¹i c«ng nghiÖp
Ch©u ¸ Th¸i B×nh D-¬ng, Phßng th-¬ng m¹i ASEAN … Phßng ®· ®ång tµi trî
mét vµi viÖc xóc tiÕn th-¬ng m¹i song ph-¬ng. Phßng duy tr× mèi quan hÖ c«ng
viÖc tèt víi hîp t¸c th-¬ng m¹i quèc tÕ (IIC) ch-¬ng tr×nh ph¸t triÓn liªn hiÖp
quèc (UNDP), tæ chøc c«ng nghiÖp liªn hiÖp quèc UNIDO, tæ chøc lao ®éng
19
quèc tÕ (ILO), ESCAP, UNCTAD …héi ®ång Ch©u ©u còng nh- viªn tµi ChÝnh
quèc tÕ nh- ng©n hµng thÕ giíi IMF, ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB) vµ IFC
… Phßng còng ®ang giíi thiÖu c¸c chñ doanh nghiÖp ViÖt Nam trong c¸c ho¹t
®éng ®-îc tæ chøc bëi tæ chøc lao ®éng quèc tÕ (ILO) vµ tæ chøc c¸c chñ doanh
nghiÖp quèc tÕ.
Ngoµi ra trung t©m còng ®· chñ ®éng triÓn khai mét sè c«ng viÖc kh¸c
®Ó t¹o quü phôc vô nhu cÇu ph¸t triÓn vµ ®Çu t- cña trung t©m c¸n bé. Trung t©m
®· tham gia tÝch cùc c¸c kho¸ häc ®µo t¹o vµ líp häc do Phßng th-¬ng m¹i vµ
c«ng nghiÖp ViÖt Nam tæ chøc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô vµ ngo¹i ng÷.
4. H¹n chÕ ¸ch t¾c trong qu¶n lý vµ nguyªn nh©n.
Phßng ch-a giíi thiÖu hÕt víi c¸c chñ doanh nghiÖp ViÖt Nam trong c¬
chÕ t- vÊn ®a ph-¬ng mang tÝnh quèc gia, ch-a thóc ®Èy m¹nh sù hîp t¸c vµ
tham vÊn víi c¸c «ng chñ ®¹i diÖn vµ ChÝnh phñ ch-a t¹o hÕt ®-îc m«i tr-êng
lao ®éng cho viÖc ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp, c¸c quan ®iÓm ph¶n ¸nh.
Do hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt Mü míi ®-a th«ng qua cho nªn m«i
tr-êng kinh doanh còng cã sù thay ®æi trong cËp nhËt th«ng tin vÒ xuÊt khÈu,
c¸c biÓu tax xuÊt nhËp khÈu, h¶i quan, c¸c buæi nãi chuyÖn vµ héi th¶o vÒ c¸c
vÊn ®Ò ng©n hµng, tµi ChÝnh, ®Çu t- FDI …cßn ch-a ®-îc th-êng xuyªn.
ViÖc th«ng tin ®Õn c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn c¸c doanh
nghiÖp khã kh¨n trong viÖc t×m hiÓu thÞ tr-êng quèc tÕ. Còng do mét sè c¸c
doanh nghiÖp kinh doanh võa vµ nhá ph¹m vi kinh doanh ch-a lín, viÖc tiÕp cËn
thÞ tr-êng trong n-íc còng nh- quèc tÕ kh«ng ®-îc ®Çy ®ñ.
H¬n n-a, v× nÒn kinh tÕ n-íc ta chØ ®i tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp
trung nay chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng còng g©y nhiÒu khã kh¨n. Mét
trong nh÷ng lý do ®ã lµ do sù chuyÓn ®æi nh- vËy nªn vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n
còng nh- kinh nghiÖm qu¶n lý cßn ch-a ®¸p øng ngay ®-îc víi thÞ tr-êng, søc
c¹nh tranh ch-a cao, viÖc øng dông m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ míi vµo qu¶n
lý kinh doanh cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu th©m nhËp thÞ
tr-êng mét c¸ch nãng véi doanh nghiÖp nµo còng muèn s¶n phÈm cña m×nh
20
- Xem thêm -