Lêi nãi ®Çu
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp trªn thÕ giíi nãi chung vµ ë ViÖt
Nam nãi riªng ®ang kinh doanh trong mét m«i tr-êng ®Çy biÕn ®éng, cã rÊt nhiÒu
nh©n tè ¶nh h-ëng ®Õn c«ng cuéc kinh doanh cña doanh nghiÖp trong ®ã quan träng
nhÊt lµ hai nh©n tè: nhu cÇu th-êng xuyªn thay ®æi vµ møc ®é c¹nh tranh ngµy cµng
gay g¾t trªn ph¹m vi toµn cÇu. ë ViÖt Nam, tõ khi chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ
tr-êng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù h¹ch to¸n ®éc lËp, tù chñ trong kinh doanh do ®ã,
b-íc ®Çu c¸c doanh nghiÖp gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Muèn tån t¹i ®-îc c¸c doanh
nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi vÒ con ng-êi, vÒ tr×nh ®é, vÒ c¸ch qu¶n lý, vÒ
c«ng nghÖ, vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ....Hoµ cïng c«ng cuéc ®æi míi ph¸t triÓn cña ®Êt
n-íc, C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi còng tõng b-íc ®æi míi diÖn m¹o cña m×nh, x¸c
®Þnh h-íng ph¸t triÓn ®óng ®¾n, gãp phÇn tham gia vµo c«ng cuéc ®æi míi cña ®Êt
n-íc ph¸t triÓn kinh tÕ v÷ng m¹nh. §Ó thùc hiÖn ®-îc ®iÒu nµy, C«ng ty ph¶i thùc
hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó qu¶n lý mäi ho¹t ®éng kinh doanh ®Æc biÖt lµ ph¶i tæ chøc
tèt viÖc s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu thô s¶n phÈm. Mét trong nh÷ng c«ng cô quan
träng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý mang l¹i hiÖu qu¶ lµ h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ
t×nh h×nh vËn dông nguån vèn nãi riªng.
Sau mét thêi gian ®i s©u vµo nghiªn cøu thùc tÕ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh
doanh, t×nh h×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, quy tr×nh h¹ch to¸n, t×nh h×nh tµi chÝnh
cña C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi vµ ®-îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸n bé c«ng
nh©n viªn trong C«ng ty, t«i ®· hoµn thµnh bµi b¸o c¸o thùc tËp tæng hîp nµy.
Néi dung b¸o c¸o gåm 4 phÇn:
PhÇn I: Tæng quan vÒ C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi.
PhÇn II: T×nh h×nh tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c tµi chÝnh cña C«ng ty S¬n
tæng hîp Hµ Néi.
PhÇn III: Tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n ë C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi.
PhÇn IV: C«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh t¹i C«ng ty S¬n tæng
hîp Hµ Néi.
1
PhÇn I: Tæng quan vÒ C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty:
C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi ®-îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh tõ ngµy 01/09/1970, trªn c¬ së ph©n t¸ch ph©n x-ëng mùc in
thuéc xÝ nghiÖp vËt liÖu ng¯nh in. Ban ®Çu, C«ng ty câ tªn gãi l¯ “Nh¯ m²y
s¬n mùc in tång hîp H¯ Néi”, ®îc th¯nh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 1083/HCQLKT ngµy 11/08/1970 cña tæng côc tr-ëng tæng côc ho¸ chÊt.
N¨m 1993, C«ng ty ®-îc thµnh lËp l¹i theo quyÕt ®Þnh sè
295/Q§/TCNS-§T ngµy 24/5/1993 cña Bé c«ng nghiÖp nÆng, nay lµ Bé c«ng
nghiÖp. Theo ®ã, C«ng ty chÝnh thøc ®-îc ®æi tªn thµnh C«ng ty S¬n tæng hîp
Hµ Néi; ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo luËt doanh nghiÖp Nhµ N-íc.
HiÖn nay, C«ng ty lµ mét doanh nghiÖp thuéc tæng C«ng ty ho¸ chÊt ViÖt
Nam (VINACHEM), cã t- c¸ch ph¸p nh©n, ho¹t ®éng ®éc lËp, cã trô së vµ
con dÊu riªng.
-Tªn C«ng ty: C¤NG TY S¥N TæNG HîP Hµ Néi (HASYNPAINTCO)
-Trô së chÝnh: X· ThÞnh LiÖt, huyÖn Thanh Tr×, thµnh phè Hµ Néi.
-§¨ng ký kinh doanh sè: 10.8851 do träng tµi kinh tÕ thµnh phè Hµ Néi cÊp
ngµy 25/06/1993.
-Ngµnh nghÒ kinh doanh:
+ C«ng nghiÖp s¶n xuÊt s¬n, mùc in.
+ NhËp khÈu trùc tiÕp c¸c nguyªn liÖu ho¸ chÊt, phô gia, vËt t- vÒ s¶n xuÊt
s¬n, vecni.
+ XuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm s¬n, vecni.
Nh÷ng ngµy ®Çu thµnh lËp, c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn nhµ m¸y s¬nmùc in ®øng tr-íc mét hoµn c¶nh thùc tÕ ®Çy cam go, thö th¸ch. Sau 4 n¨m
võa x©y dùng vïa s¶n xuÊt, ®Õn n¨m 1974, nhµ m¸y ®· nghiªn cøu ¸p dông
thµnh c«ng ®Ò tµi tiÕn bé kü thuËt, l¾p ®Æt vµ ®i vµo øng dông mét hÖ thèng
tæng hîp nhùa Alkyd (nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt s¬n) ®Çu tiªn ë miÒn B¾c
n-íc ta. S¶n phÈm s¬n tõ chç hoµn toµn dùa trªn dÇu nhùa thiªn nhiªn ®· ®-îc
thay thÕ b»ng nhùa tæng hîp, gãp phÇn chñ ®éng nguån nguyªn liÖu s¶n xuÊt,
tiÕt kiÖm mét phÇn lín chi phÝ b¶o qu¶n, l-u kho, l-u b·i.
2
Thêi kú ®æi míi C«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, tuy nhiªn C«ng ty ®·
lùa chän ®-îc ph-¬ng h-íng kinh doanh ®óng ®¾n ®em l¹i hiÖu qu¶ víi nh÷ng
øng dông s¶n xuÊt bé s¬n cho vËt liÖu cã kÕt cÊu b»ng thÐp, ®é bÒn vµ tuæi thä
cao; s¬n chÞu nhiÖt ®Õn 5000C; c¸c hçn hîp dung m«i dïng cho s¬n «t«, xe
m¸y chÊt l-îng cao cung cÊp cho c¸c h·ng Honda, Yamaha... ; s¬n v¹ch
®-êng giao th«ng d¹ng nãng ch¶y vµ ®Æc biÖt lµ ¸p dông cã kÕt qu¶ quy tr×nh
c«ng nghÖ s¶n xuÊt nhùa Alkyd trªn hÖ thèng d©y chuyÒn tæng hîp nhùa
Alkyd 3000 tÊn/n¨m, tiÕt kiÖm tiÒn ®iÖn hµng th¸ng trªn 40 triÖu ®ång, kh«ng
ph¶i ®Çu t- thªm tr¹m biÕn thÕ vµ thay c¸p ®iÖn míi, lîi h¬n 1 tû ®ång.
Tèc ®é t¨ng tr-ëng hµng n¨m cña C«ng ty tõ n¨m 1990 trë l¹i ®©y ®Òu
®¹t trung b×nh 30%. Gi¸ trÞ tæng s¶n l-îng t¨ng 9 lÇn, c«ng suÊt thiÕt kÕ t¨ng
4,5 lÇn so víi n¨m 1991 vµ ®-a sè lao ®éng cña C«ng ty t¨ng lªn 1,5 lÇn.
Th¸ng 7 n¨m 1999, C«ng ty ®· ®-îc cÊp chøng chØ ISO 9002, ®ång thêi ®ang
tiÕp tôc triÓn khai, s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt ®Ó ®¹t ®-îc c¸c yªu cÇu cho chøng chØ
ISO 14000 vÒ m«i tr-êng. Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005, C«ng ty dù kiÕn
sÏ cã tèc ®é t¨ng tr-ëng tõ 15-20%; s¶n l-îng sÏ ®¹t kho¶ng 10.000 tÊn víi
doanh thu trªn 210 tû ®ång/n¨m vµo n¨m 2005.
2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi.
Lµ mét C«ng ty thuéc Tæng C«ng ty ho¸ chÊt ViÖt Nam, nhiÖm vô s¶n
xuÊt chÝnh cña C«ng ty lµ s¶n xuÊt kinh vµ doanh c¸c s¶n phÈm vÒ s¬n.
+ S¶n phÈm chÝnh cña C«ng ty: s¬n c¸c lo¹i, mùc in keo, c¸c chÊt phñ bÒ mÆt,
bét mµu c¸c lo¹i vµ c¸c chÊt phô gia.
+ S¶n phÈm phô cña C«ng ty: s¬n trang trÝ vµ b¶o vÖ ph-¬ng tiÖn giao th«ng
m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng tr×nh kiÕn tróc. S¬n b¶o vÖ vµ trang trÝ bÒ mÆt s¶n
phÈm b»ng kim lo¹i, hîp kim, phi kim lo¹i.
Chøc n¨ng chñ yÕu cña C«ng ty: th«ng qua viÖc liªn doanh liªn kÕt víi
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi n-íc ®Ó phôc vô nhu cÇu trong n-íc,
®Èy m¹nh xuÊt khÈu s¶n phÈm ra n-íc ngoµi. §ång thêi gãp phÇn t¨ng nguån
thu cho ng©n s¸ch, thùc hiÖn tèt c¸c lîi Ých kinh tÕ, x· héi, t¹o c«ng ¨n viÖc
lµm cho ng-êi lao ®éng.
3. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý:
C«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é qu°n lý mét thð trëng theo c¬ chÕ “Trùc
tuyÕn- chøc n¨ng”. Bé m²y tå chøc cða C«ng ty gäm Ban gi²m ®èc, 12 phßng
chøc n¨ng, 6 ph©n x-ëng s¶n xuÊt vµ 1 ®éi x©y dùng c¬ b¶n. §øng ®Çu lµ
3
gi¸m ®èc C«ng ty gi÷ vai trß l·nh ®¹o chung toµn C«ng ty. C¸c phã gi¸m ®èc
vµ trî lý gi¸m ®èc trî gióp gi¸m ®èc trong c¸c lÜnh vùc theo uû quyÒn.
Ban gi¸m ®èc cña C«ng ty gåm cã:
1 gi¸m ®èc phô tr¸ch chung vµ quyÕt ®Þnh mäi viÖc.
1 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt.
1 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt.
1 trî lý gi¸m ®èc gióp ®ì gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c«ng viÖc.
C¸c phßng chuyªn m«n, nghiÖp vô, ph©n x-ëng s¶n xuÊt cã chøc n¨ng,
nhiÖm vô tham m-u gióp viÖc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc gi¸m ®èc, qu¶n lý,
®iÒu hµnh c«ng viÖc trªn c¸c lÜnh vùc gi¸m ®èc ph©n c«ng, chÞu sù qu¶n lý
®iÒu hµnh trùc tiÕp cña gi¸m ®èc.
Ngoµi c¸c nhiÖm vô th-êng xuyªn, c¸c phßng, ph©n x-ëng cßn cã thÓ
ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ph¸t sinh kh¸c khi ®-îc gi¸m ®èc giao. Khi ®ã,
c¸c tr-ëng phßng vµ qu¶n ®èc cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp chÆt chÏ, t«n träng vµ
t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cïng hoµn thµnh nhiÖm vô.
Mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng vµ thµnh viªn cña c¸c ®¬n vÞ ph¶i tuyÖt ®èi tu©n
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ quy chÕ qu¶n lý cña C«ng ty trong qu¸ tr×nh
thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô ®-îc giao.
C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty cã thÓ ®-îc thÓ hiÖn qua s¬
®å sau:
4
Ghi chó:
5
Quan hÖ l·nh ®¹o.
Quan hÖ tham m-u
Bé m¸y tæ chøc C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi.
§éi x©y dùng c¬ b¶n
Ph©n x-ëng c¬ khÝ
Ph©n x-ëng s¬n t-êng
Ph©n x-ëng s¬n cao su
Ph©n x-ëng s¬ c«ng
nghiÖp
Ph©n x-ëng tæng hîp
nhùa Alkyd
Phßng qu¶n trÞ ®êi sèng
Phßng tæ chøc nh©n sù
Phßng qu¶n lý vËt t-
Phßng tiªu thô
Phßng thÞ tr-êng
Phßng tµi vô
Phßng kÕ ho¹ch
Phßng c¬ ®iÖn
Phßng kü thuËt c«ng
nghÖ
Phßng hîp t¸c quèc tÕ
®¶m b¶o chÊt l-îng
C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý kinh doanh cña C«ng ty ®-îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau.
Gi¸m ®èc
C¸c phã gi¸m ®èc
C¸c trî lý gi¸m ®èc
PhÇn II: t×nh h×nh tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c tµi
chÝnh cña C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi.
I./ Ph©n cÊp qu¶n lý tµi chÝnh t¹i C«ng ty
C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi lµ mét ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng C«ng
ty Ho¸ chÊt ViÖt Nam, h¹ch to¸n ®éc lËp vµ cã t- c¸ch ph¸p nh©n ®Çy ®ñ. KÕ
to¸n tr-ëng cã nhiÖm vô thùc hiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n, lËp b¸o c¸o kÕ
to¸n biÓu mÉu, chÕ ®é thÓ lÖ cña Nhµ N-íc. Cung cÊp th«ng tin vµ nh÷ng sè
liÖu cÇn thiÕt vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho gi¸m ®èc vµ c¸c phßng
liªn quan, phôc vô yªu cÇu ph©n tÝch tµi chÝnh cña C«ng ty. C©n ®èi sö dông
c¸c nguån vèn trong kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt.
II./ C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ tµi chÝnh cña C«ng ty.
1/ X©y dùng kÕ ho¹ch.
Dùa trªn kÕt qu¶ ho¹t ®éng x¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n tµi chÝnh cña
n¨m tr-íc Gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr-ëng tiÕn hµnh x©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh
cho n¨m sau. LËp kÕ ho¹ch vÒ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, chi phÝ b¸n hµng.
KÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ph©n x-ëng, cho tõng mÆt hµng..., môc
®Ých cña viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch nµy lµ nh»m ®¶m b¶o tiÕt kiÖm, tr¸nh l·ng
phÝ, lµm c¬ së ®Ó c¸c ph©n x-ëng tiÕn hµnh s¶n xuÊt.
2/ Tæ chøc thùc hiÖn vµ kiÓm tra thùc hiÖn kÕ ho¹ch.
Sau khi x©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh th× tiÕn hµnh giao kÕ ho¹ch cho c¸c
bé phËn ®Ó tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch tµi chÝnh. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, cã
thÓ ®iÒu chØnh cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. NÕu cã nh÷ng vÊn ®Ò n¶y
sinh th× ®¬n vÞ gi¶i quyÕt mét c¸ch kÞp thêi nh»m ®¶m b¶o phèi hîp ®ång bé
kÕ ho¹ch tµi chÝnh víi nh÷ng kÕ ho¹ch kh¸c.
III./ T×nh h×nh vèn vµ nguån vèn cña C«ng ty.
Tr-íc kia, trong thêi kú bao cÊp, C«ng ty s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch cña
ngµnh, cña Nhµ N-íc giao. C«ng ty ®· lu«n ®¹t s¶n l-îng v-ît møc kÕ ho¹ch,
¸p dông tèt tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c«ng nh©n viªn nhµ m¸y ®· cã nhiÒu
s¸ng kiÕn tèt, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, C«ng
ty ®· kh«ng ngõng ph¸t huy truyÒn thèng, chñ ®éng t×m kiÕm thÞ tr-êng. Gi¸
trÞ tæng s¶n l-îng cña C«ng ty n¨m sau lu«n ®¹t cao h¬n n¨m tr-íc kÌm theo
møc l·i ngµy cµng t¨ng.
4
Cïng víi møc t¨ng ®Òu ®Æn vµ æn ®Þnh cña s¶n l-îng s¶n xuÊt, t×nh h×nh
tµi chÝnh còng nh- sö dông vèn cña C«ng ty còng t-¬ng ®èi lµnh m¹nh vµ bÒn
v÷ng. §Ó chøng thùc ®iÒu ®ã, ta cã thÓ xem xÐt b¶ng c©n ®èi tµi s¶n cña C«ng
ty trong 2 n¨m gÇn ®©y (2001 vµ 2002).
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi n¨m 20012002.
Tµi s¶n
M· sè
31/12/2001
31/12/2002
(1)
(2)
(3)
(4)
A -T/S L¦U §éng Vµ §ÇU T¦
NG¾N H¹N
100
41.264.463.362 51.187.281.254
(100 = 110+120+130+140+150+160)
I. TiÒn:
110
5.887.306.235
7.707.722.601
1. TiÒn mÆt t¹i quü (gåm c¶ ng©n phiÕu)
2. TiÒn göi Ng©n hµng
3. TiÒn ®ang chuyÓn
111
112
113
1.269.226.924
4.618.079.311
1.378.850.527
6.328.872.074
II. C¸c kho¶n ®Çu t- tµi chÝnh ng¾n h¹n: 120
0
0
1. §Çu t- chøng kho¸n ng¾n h¹n
2. §Çu t- ng¾n h¹n kh¸c
3. Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- ng¾n h¹n (*)
121
128
129
III. C¸c kho¶n ph¶i thu:
130
9.714.835.708 21.450.169.056
1. Ph¶i thu cña kh¸ch hµng
2. Tr¶ tr-íc cho ng-êi b¸n
3. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®-îc khÊu trõ
4. Ph¶i thu néi bé
Vèn kinh doanh ë c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc
Ph¶i thu néi bé kh¸c
5. C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c
6. Dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi(*)
131
132
133
134
135
136
138
139
9.305.427.475 17.881.805.418
404.122.233 3.568.363.638
IV. Hµng tån kho:
140
25.235.641.782 21.642.121.639
1. Hµng mua ®ang ®i trªn ®-êng
2. Nguyªn liÖu, vËt liÖu tån kho
3. C«ng cô, dông cô trong kho
4. Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang
141
142
143
144
20.445.344.175 17.357.884.778
181.126.203
261.235.861
5
5.286.000
0
5. Thµnh phÈm tån kho
6. Hµng ho¸ tån kho
7. Hµng göi ®i b¸n
8. Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho (*)
145
146
147
149
4.609.171.404
4.023.001.000
V. Tµi s¶n l-u ®éng kh¸c:
150
426.679.637
3.872.679.58
1. T¹m øng
151
2. Chi phÝ tr¶ tr-íc
152
3. Chi phÝ chê kÕt chuyÓn
153
4. Tµi s¶n thiÕu chê xö lý
154
5. C¸c kho¶n cÇm cè, ký c-îc, ký quü
ng¾n h¹n
155
426.679.637
387.267.958
0
0
200
11.363.947.593
9.231.461.712
I. Tµi s¶n cè ®Þnh:
210
11.063.947.593
8.931.461.712
1. Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh
Nguyªn gi¸
Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*)
2. Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh:
Nguyªn gi¸
Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*)
3. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh
Nguyªn gi¸
Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ (*)
211
212
213
214
215
216
217
218
219
II. C¸c kho¶n ®Çu t- tµi chÝnh dµi h¹n:
VI. Chi sù nghiÖp
160
1. Chi sù nghiÖp n¨m tr-íc
2. Chi sù nghiÖp n¨m nay
161
162
B - Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t¦
dµi h¹n
(200=210+220+230+240)
10.134.277.993 8.219.139.312
26.462.229.182 28.118.079.793
-16.327.951.189 -19.898.940.481
929.669.600
1.086.736.000
-157.066.400
712.322.400
1086736000
-374.413.600
220
300.000.000
300.000.000
1. §Çu t- chøng kho¸n dµi h¹n
2. Gãp vèn liªn doanh
3. §Çu t- dµi h¹n kh¸c
4. Dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- dµi h¹n (*)
221
222
228
229
300.000.000
300.000.000
III. Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang
230
0
0
6
IV. C¸c kho¶n ký quü. ký c-îc dµi h¹n
240
Tæng céng tµi s¶n:
(250=100+200)
250
52.628.410.955 60.418.742.966
Nguån vèn
M· sè
31/12/2001
31/12/2002
(1)
(2)
(3)
(4)
A-Nî ph¶i tr¶ (300=310+320+330)
300
33.850.043.486 38.564.362.341
I. Nî ng¾n h¹n:
310
32.456.324.551 35.219.417.597
1. Vay ng¾n h¹n
2. Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶
3. Ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n
4. Ng-êi mua tr¶ tiÒn tr-íc
5. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ N-íc
6. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
7. Ph¶i tr¶ c¸c ®¬n vÞ néi bé
8. C¸c kho¶n ph¶i tr¶. Ph¶i nép kh¸c
311
312
313
314
315
316
317
318
26.549.171.696 26.612.674.039
0
3.302.240.028 3.172.694.508
50.000.000
78.668.000
130.312.380
554.787.147
2.356.593.157 4.312.633.232
II. Nî dµi h¹n:
68.007.290
487.960.671
320
1.393.718.935
2.000.000.000
1. Vay dµi h¹n
2. Nî dµi h¹n
321
322
1.393.718.935
2.000.000.000
III. Nî kh¸c:
330
0
1.344.944.744
1. Chi phÝ ph¶i tr¶
2. Tµi s¶n thõa chê xö lý
3. NhËn ký quü, ký c-îc dµi h¹n
331
332
333
1.344.944.744
400
18.778.367.469 21.854.380.625
I. Nguån vèn, quü:
410
17.167.298.558 19.262.024.451
1. Nguån vèn kinh doanh
2. Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n
3. Chªnh lÖch tû gi¸
4. Quü ®Çu t- ph¸t triÓn
5. Quü dù phßng tµi chÝnh
6. Lîi nhuËn ch-a ph©n phèi
7. Nguån vèn ®Çu t- XDCB
411
412
413
414
415
416
417
15.351.442.315 16.659.020.753
B-Nguån vèn chñ së h÷u
(400=410+420)
7
213.053.617
1.602.802.626
0
636.005.257
1.966.998.441
0
II. Nguån kinh phÝ, quü kh¸c:
420
1.611.068.911
2.592.356.174
1. Quü dù phßng trî cÊp mÊt viÖc lµm
2. Quü khen th-ëng vµ phóc lîi
3. Quü qu¶n lý cña cÊp trªn
4. Nguån kinh phÝ sù nghiÖp
-Nguån kinh phÝ sù nghiÖp n¨m tr-íc
-Nguån kinh phÝ sù nghiÖp n¨m nay
5. Nguån kinh phÝ ®· h×nh thµnh TSC§
421
422
423
424
425
426
427
833.703.864
761.515.047
1.024.846.272
1.567.509.902
15.850.000
15.850.000
0
Tæng céng nguån vèn:
(430=300+400)
430
52.628.410.955 60.418.742.966
Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ kinh doanh
cña C«ng ty
§¬n N¨m 2001 N¨m 2002
ChØ tiªu
vÞ
1. Bè trÝ c¬ cÊu tµi s¶n vµ nguån vèn
Tµi s¶n cè ®Þnh/Tæng sè tµi s¶n
Tµi s¶n l-u ®éng/Tæng sè tµi s¶n
Nî ph¶i tr¶/Tæng nguån vèn
Nguån vèn CSH/Tæng nguån vèn
2. Kh¶ n¨ng thanh to¸n
%
%
%
%
15,3
84,7
63,8
36,2
21,9
78,5
64,4
35,7
Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh
Kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n
Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh
3. Tû suÊt sinh lêi
LÇn
LÇn
LÇn
1,6
1,5
0,2
1,6
1,3
0,2
%
%
%
%
%
3,4
2,3
10,0
6,7
21,1
4,6
3,0
11,0
7,2
22,1
Tû suÊt lîi nhuËn tr-íc thuÕ/Doanh thu
Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ/Doanh thu
Tû suÊt lîi nhuËn tr-íc thuÕ/Tæng tµi s¶n
Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ/Tæng tµi s¶n
Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ/Nguån vèn CSH
Qua b¶ng tæng hîp c©n ®èi kÕ to¸n cña C«ng ty trong 2 n¨m gÇn ®©y, ta
cã thÓ thÊy ®-îc t×nh h×nh huy ®éng vµ sö dông vèn cña C«ng ty qua mét sè
chØ tiªu tæng qu¸t c¬ b¶n. Ta nhËn thÊy trong 2 n¨m tµi chÝnh 2001 vµ 2002,
8
t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty t-¬ng ®èi kh¶ quan. §iÒu ®ã ®-îc thÓ hiÖn qua
kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty. T¹i thêi ®iÓm 31/12/2001, hÖ sè thanh to¸n
hiÖn hµnh cña C«ng ty lµ 1,6; hÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n lµ 1,3; hÖ sè kh¶
n¨ng thanh to¸n nhanh lµ 0,2. §Õn 31/12/2002, c¸c con sè trªn lÇn l-ît lµ
1,6:1,5:0,2. Nh- vËy, víi tæng gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã, C«ng ty hoµn toµn cã ®ñ
kh¶ n¨ng bï ®¾p c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶.
Tuy vËy, nÕu xÐt vÒ c¬ cÊu nguån vèn, hÖ sè tù tµi trî cña C«ng ty vµo
thêi ®iÓm cuèi n¨m 2001 vµ 2002 chØ lµ 35,7% vµ 36,2%. C¸c kho¶n nî ph¶i
tr¶ chiÕm 64,4% (2001) vµ 63,8% (2002) trong tæng nguån vèn. Trong ®ã, c¸c
kho¶n vay ng¾n h¹n vµ nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ chiÕm tíi 82,55% (2001) vµ
74,19% (2002). C¸c chØ sè trªn cho thÊy møc ®é ®éc lËp vÒ tµi chÝnh cña C«ng
ty hiÖn t¹i lµ kh«ng cao. Tuy nhiªn, ta cã thÓ gi¶i thÝch nguyªn nh©n cña hiÖn
t-îng nµy lµ do C«ng ty ®ang ph¶i huy ®éng vèn ®Çu t- më réng thªm 10000
m2 nhµ x-ëng, trang bÞ thªm nhiÒu d©y chuyÒn, m¸y mãc thiÕt bÞ trong néi
dung cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001/2005. §iÒu nµy lý gi¶i cho kho¶n vay ng¾n
h¹n cña C«ng ty lªn tíi h¬n 26 tû. HiÖn nay, C«ng ty ®· lËp hoµn chØnh kÕ
ho¹ch tr¶ nî ng¾n h¹n vµ dµi h¹n còng nh- c¸c møc dù kiÕn s¶n xuÊt ®Ó nhanh
chãng hoµn l¹i vèn ®Çu t-. NÕu ta thö lo¹i bá kho¶n vay ng¾n h¹n nµy th× ho¹t
®éng kinh doanh cña C«ng ty sÏ ®-îc tiÕn hµnh víi tû lÖ 21.854.380.625 ®ång
nguån vèn chñ së h÷u trªn 11.951.688.302 ®ång c¸c kho¶n nî cßn l¹i. §iÒu
®ã l¹i chøng tá møc ®é ®éc lËp vÒ tµi chÝnh cña C«ng ty lµ kh¸ tèt. Thêi gian
tíi, khi d©y chuyÒn s¶n xuÊt míi ®i vµo ho¹t ®éng, C«ng ty sÏ hoµn toµn cã ®ñ
kh¶ n¨ng bï ®¾p c¸c kho¶n nî vµ cã l·i.
NÕu ph©n tÝch vÒ t×nh h×nh thanh to¸n ta sÏ thÊy c¸c kho¶n ph¶i thu cña
C«ng ty lµ 9.714.835.708 ®ång n¨m 2001 vµ 21.450.169.056 ®ång n¨m 2002
so víi sè ph¶i tr¶ t-¬ng øng lµ 33.850.043.486 ®ång vµ 38.564.362.341 ®ång.
T³i thêi ®iÓm hiÖn t³i, C«ng ty ®ang ®i chiÕm dông vèn nhiÒu h¬n l¯ “bÞ
chiÕm dông” vèn. ViÖc C«ng ty ®i chiÕm dông vèn ngoµi lý do ®Çu t- më
réng s¶n xuÊt nh- ®· nãi ë trªn, cßn do mét phÇn ®Æc ®iÓm kinh doanh cña
C«ng ty.
NÕu kh«ng tÝnh ®Õn kho¶n vay më réng mÆt b»ng s¶n xuÊt, ta sÏ thÊy
c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cña C«ng ty n¨m 2001 vµ 2002 chØ cßn 7.300.871.790 ®ång
v¯ 11.951.688.302 ®äng. §iÒu n¯y l³i chøng tà C«ng ty “bÞ” chiÕm dông vèn
h¬n l¯ “®i” chiÕm dông vèn. §©y míi chØ l¯ thùc tÕ kinh doanh cða C«ng ty.
Nguyªn nh©n cña hiÖn t-îng nµy xuÊt ph¸t tõ chÝnh ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt vµ tiªu
9
thô s¶n phÈm cña ®¬n vÞ. S¶n phÈm s¬n s¶n xuÊt ra cÇn mét sè l-îng lín c¸c
chñng lo¹i vËt t- ®Çu vµo. PhÇn lín sè vËt t- nµy C«ng ty ®ang ph¶i tiÕn hµnh
nhËp khÈu (trõ mét sè lo¹i kh«ng ®¸ng kÓ nh- nhùa Alkyd, b×a c¸c t«ng...).
C¸c nhµ cung cÊp n-íc ngoµi ®ßi hái mét ®iÒu kiÖn thanh to¸n kh¸ kh¾t khe,
th-êng lµ giao tiÒn tr-íc khi nhËn hµng. MÆt kh¸c, khi C«ng ty ®i tiªu thô s¶n
phÈm, do m«i tr-êng c¹nh tranh khèc liÖt, C«ng ty th-êng ph¶i chÊp nhËn sù
“chËm tiÒn h¯ng”, céng thªm sè tiÒn thanh to²n chËm cða mét sè kh²ch hµng
truyÒn thèng. Do ®ã, viÖc thu håi tiÒn b¸n hµng cña C«ng ty th-êng chËm,
C«ng ty bÞ chiÕm dông vèn.
VÒ c¬ cÊu t¯i s°n, C«ng ty ®Çu t v¯o “t¯i s°n” lu ®éng v¯ ®Çu t ng¾n
h¹n víi tû lÖ lín. Vµo thêi ®iÓm 31/12/2001, tû lÖ tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu tng¾n h¹n trªn tæng tµi s¶n cña C«ng ty lµ 78,41% vµ chiÕm 84,72% vµo
31/12/2002. Tû lÖ nµy tho¹t tr«ng cã vÎ lµ kh«ng hîp lý so víi mét doanh
nghiÖp s¶n xuÊt nh-ng trong thùc tÕ, tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty S¬n tæng hîp
Hµ Néi ®-îc sö dông ®· l©u, C«ng ty ®· chiÕt khÊu hao ®-îc qu¸ nöa (trõ 1
d©y chuyÒn tæng hîp nhùa Alkyd míi ®Çu t- n¨m 1998). Nguyªn gi¸ tµi s¶n
cè ®Þnh h÷u h×nh cña C«ng ty cuèi n¨m 2002 lµ 28.118.079.793 ®ång th× ®·
khÊu hao hÕt 19.898.940.481 ®ång, gi¸ trÞ cßn l¹i chØ lµ 8.219.139.312 ®ång.
Do vËy, sè tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty chiÕm tû lÖ thÊp trong tæng tµi s¶n. Tuy
vËy, víi nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh ®ã, C«ng ty vÉn cã thÓ s¶n xuÊt kinh doanh
b×nh th-êng (gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh ®· khÊu hao hÕt hiÖn vÉn cßn sö dông lµ
5.875.922.001 ®ång). MÆt kh¸c, víi tû lÖ tµi s¶n l-u ®éng vµ ®Çu t- ng¾n h¹n
trªn “tång t¯i s°n” cao, C«ng ty c¯ng câ ®iÒu kiÖn quay vßng vèn nhanh.
Trong t-¬ng lai kh«ng xa, mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®ång bé vµ hiÖn ®¹i sÏ
®-îc ®-a vµo sö dông. §iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn mét tû lÖ hîp lý trong c¬ cÊu tµi
s¶n cña C«ng ty.
PhÇn III: Tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n ë
C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi
1. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n:
C«ng ty Ss¬n tæng hîp Hµ Néi lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt, trùc tiÕp ®¶m
nhËn tõ kh©u t×m kiÕm nguyªn liÖu ®Çu vµo cho ®Õn kh©u tiªu thô s¶n phÈm.
Do vËy, c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n cña C«ng ty ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c nhu
cÇu, n¾m râ mäi khÝa c¹nh, ngãc ng¸ch cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tõ ®ã cã kh¶
n¨ng cung cÊp th«ng tin mét c¸ch th-êng xuyªn, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ kÞp
10
thêi, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý còng nh- kinh doanh cña ®¬n vÞ. M«
h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n còng ph¶i phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý vµ nh÷ng
®Æc thï cña ngµnh nghÒ kinh doanh s¬n ho¸ chÊt. ChÝnh v× vËy, c«ng t¸c kÕ
to¸n cña C«ng ty ®-îc thùc hiÖn theo m« h×nh kÕ to¸n tËp trung. ViÖc tæ chøc
h¹ch to¸n ®-îc tËp trung ë phßng kÕ to¸n trªn c¬ së kÕt hîp víi c¸c tæ tr-ëng
s¶n xuÊt, qu¶n ®èc, thñ kho... HiÖn t¹i, phßng kÕ to¸n gåm 9 ng-êi (2 nam, 7
n÷), trong ®ã 6 ng-êi cã tr×nh ®é ®¹i häc, ®¶m nhËn c«ng viÖc kÕ to¸n t¹i c¸c
phÇn hµnh. Tæ chøc lao ®éng phßng kÕ to¸n ®-îc biÓu diÔn ë s¬ ®å d-íi ®©y:
Thñ quü qu¶n lý thu chi
tiÒn mÆt
KÕ to¸n theo dâi thuÕ vµ
ph¶i tr¶ ng-êi b¸n
KÕ to¸n tÝnh l-¬ng vµ
b¶o hiÓm x· héi
KÕ to¸n theo dâi N-X-T
kho vËt liÖu thµnh phÈm
KÕ to¸n ng©n hµng
Phã phßng phô tr¸ch tiªu
thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶
Phã phßng kiªm kÕ to¸n
tiÒn mÆt
Phã phßng kiªm kÕ to¸n
vËt liÖu, tæng hîp
KÕ to¸n tr-ëng
Trong ®ã:
KÕ to¸n tr-ëng cã nhiÖm vô tæ chøc, chØ ®¹o, h-íng dÉn toµn bé c«ng
t¸c kÕ to¸n vµ c«ng t¸c tµi chÝnh ë C«ng ty; chØ ®¹o c«ng viÖc chung cña
phßng kÕ to¸n. §ång thêi, kÕ to¸n tr-ëng lµ ng-êi trùc tiÕp theo dâi nh÷ng
biÕn ®éng vÒ TSC§, h¹ch to¸n söa ch÷a lín vµ tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thùc tÕ cña
thµnh phÈm s¶n xuÊt. (KÕ to¸n tr-ëng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc Gi¸m ®èc
coong ty vµ ph¸p luËt vÒ t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n
lý tµi chÝnh cña Nhµ N-íc).
Phã phßng: lµ ng-êi gióp viÖc cho tr-ëng phßng vµ ®iÒu hµnh c«ng viÖc
cña phßng kÕ to¸n khi tr-ëng phßng v¾ng mÆt. Bao gåm:
+ Mét phã phßng theo dâi vµ qu¶n lý t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu vµ c«ng
t¸c kÕ to¸n tæng hîp, lµ ng-êi lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh tõng quý, n¨m.
+ Mét phã phßng theo dâi t×nh h×nh tiªu thô, c«ng nî víi kh¸ch hµng, c¸c
kho¶n doanh thu, chiÕt khÊu, gi¶m gi¸, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i... x¸c ®Þnh kÕt qu¶
kinh doanh.
11
+ Mét phã phßng phô tr¸ch qu¶n lý nh÷ng biÕn ®éng t¨ng gi¶m vÒ tµi s¶n,
theo dâi thanh to¸n tiÒn mÆt.
KÕ to¸n ng©n hµng cã nhiÖm vô giao dÞch víi ng©n hµng, theo dâi c«ng
nî víi ng©n hµng, qu¶n lý c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn trung gian ng©n hµng.
KÕ to¸n l-¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi cã nhiÖm vô theo dâi b¶ng chÊm
c«ng, tÝnh vµ ph©n bæ l-¬ng cho c«ng nh©n viªn chøc, lªn b¶ng tæng hîp t×nh
h×nh thanh to¸n l-¬ng.
KÕ to¸n viªn theo dâi t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho vËt liÖu vµ thµnh
phÈm, cã nhiÖm vô ®èi chiÕu c©n ®èi gi÷a c¸c chøng tõ mua b¸n vËt liÖuthµnh phÈm víi c¸c thÎ kho do c¸c thñ kho göi lªn hµng th¸ng.
KÕ to¸n viªn theo dâi t×nh h×nh thanh to¸n víi ng-êi b¸n, c¸c kho¶n
chiÕt khÊu thanh to¸n -u ®·i gi¶m gi¸, thñ tôc nhËp khÈu (C«ng ty cã mét
khèi l-îng lín c¸c nghiÖp vô nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu) vµ t×nh h×nh nép thuÕ
gi¸ trÞ gia t¨ng víi Nhµ N-íc.
Mét thñ quü b¶o qu¶n vµ gi÷ g×n tiÒn mÆt, kiÓm tra chøng tõ hîp lÖ
tr-íc khi thu vµ chi. Thñ quü còng vµo sæ quü vµ ®èi chiÕu hµng ngµy víi kÕ
to¸n tiÒn mÆt.
C«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty ®-îc chia lµm c¸c phÇn hµnh:
KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô.
KÕ to¸n tiÒn l-¬ng vµ b¶o hiÓm.
KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh.
KÕ to¸n vèn b»ng tiÒn.
KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh
KÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶.
Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n n»m trong bé m¸y qu¶n lý chung cña C«ng ty,
thùc hiÖn c«ng viÖc qu¶n lý tµi chÝnh sæ s¸ch kÕ to¸n ®ång thêi còng cã quan
hÖ mËt thiÕt h÷u c¬ víi c¸c phßng kh¸c trong toµn C«ng ty, phèi hîp qu¶n lý
víi c¸c ph©n x-ëng s¶n xuÊt vµ lËp c¸c b¸o c¸o qu¶n trÞ tuú theo yªu cÇu cña
c«ng viÖc vµ ban gi¸m ®èc.
2.Thùc tÕ vËn dông chÕ ®é kÕ to¸n t¹i C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi.
2.1.HÖ thèng chøng tõ vµ tµi kho¶n.
VÒ chøng tõ: C«ng ty sö dông c¸c chøng tõ theo ®óng biÓu mÉu quy
®Þnh cña chÕ ®é, ®¶m b¶o chøng tõ lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó ghi sæ vµ th«ng tin
cho qu¶n lý. C«ng ty kh«ng sö dông chøng tõ ®Æc thï. Ngoµi ra, C«ng ty còng
ph¶i tiÕn hµnh thanh to¸n c¸c bé hå s¬ chøng tõ vÒ nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu.
12
Tuy nhiªn, nh÷ng bé chøng tõ nµy lu«n cã nh÷ng b¶n ®óng theo mÉu quy ®Þnh
bªn c¹nh nh÷ng b¶n do ng-êi b¸n hµng cung cÊp. Trong n¨m, chøng tõ ®-îc
b¶o qu¶n ë kÕ to¸n phÇn hµnh. Khi b¸o c¸o quyÕt to¸n n¨m ®-îc duyÖt, chøng
tõ ®-îc chuyÓn vµo l-u gi÷.
VÒ hÖ thèng tµi kho¶n: C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi sö dông tµi
kho¶n h¹ch to¸n hoµn toµn ®óng theo c¬ së hÖ thèng tµi kho¶n quèc gia ®-îc
ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 1141TC/C§KT ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp
Nhµ N-íc do Bé tµi chÝnh ban hµnh ngµy 01/01/1995. Tõ n¨m 2003, theo quy
®Þnh cña th«ng t- sè 89/2002/TT-BTC ngµy 09/10/2002, C«ng ty ®· bá TK
711: Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ thay b»ng TK 515; TK 721: Thu nhËp
bÊt th-êng ®-îc thay thÕ b»ng TK 711: Thu nhËp kh¸c. Chi phÝ tµi chÝnh ®-îc
h¹ch to¸n vµo TK 635 thay v× TK 811 vµ Chi phÝ bÊt th-êng ®-îc chuyÓn vÒ
theo dâi trªn TK 811: Chi phÝ kh¸c, bá kh«ng sö dông TK 821.
2.2.HÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n.
Do ®Æc thï cña mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ kinh doanh trùc tiÕp, sè
l-îng c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh hµng ngµy ë C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ
Néi lµ kh¸ lín vµ phøc t¹p. H¬n n÷a, C«ng ty l¹i hoµn toµn ch-a ¸p dông kÕ
to¸n m¸y, c«ng viÖc kÕ to¸n ®-îc tiÕn hµnh thñ c«ng. Hµng ngµy, c¨n cø trªn
c¸c chøng tõ gèc, kÕ to¸n thùc hiÖn ph©n lo¹i, kiÓm tra, ghi sæ kÕ to¸n tæng
hîp vµ chi tiÕt theo theo tõng phÇn hµnh thÝch hîp.
V× nh÷ng lÝ do ®â, C«ng ty ®± lùa chãn h×nh thøc tå chøc “NhËt ký
chøng tõ”(NKCT) ®Ó tiÕn h¯nh ghi så. §©y l¯ h×nh thøc tËp hîp v¯ hÖ thèng
ho¸ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo bªn Cã cña tµi kho¶n kÕt hîp víi viÖc
ph©n tÝch c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ®ã theo c¸c tµi kho¶n ®èi øng Nî trªn NKCT .
§ång thêi, kÕ to¸n còng kÕt hîp chÆt chÏ viÖc ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ
ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian víi viÖc hÖ thèng ho¸ c¸c nghiÖp vô theo néi
dung kinh tÕ; kÕt hîp viÖc h¹ch to¸n tæng hîp vµ h¹ch to¸n chi tiÕt trªn cïng
mét sæ kÕ to¸n vµ trong cïng mét qu¸ tr×nh ghi chÐp.
ViÖc sö dông h×nh thøc ghi sæ NKCT lµ phï hîp víi ®Æc thï kinh doanh
cña doanh nghiÖp, víi tÝnh chÊt phøc t¹p cña c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh
vµ tr×nh ®é cao cña c¸c nh©n viªn kÕ to¸n. H¬n thÕ n÷a, viÖc h¹ch to¸n theo
h×nh thøc NKCT còng gióp C«ng ty gi¶m ®-îc sè l-îng c¸c ghi chÐp hµng
ngµy, h¹n chÕ sai sãt vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng kÕ to¸n.
Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n cña C«ng ty ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
13
Chøng tõ gèc vµ c¸c
b¶ng ph©n bæ
B¶ng kª
NhËt ký chøng
tõ
Sæ, thÎ kÕ to¸n
chi tiÕt
Sæ C¸i
B¶ng tæng hîp
chi tiÕt
B¸o c¸o tµi chÝnh
: Ghi hµng ngµy
: Ghi cuèi th¸ng
: Quan hÖ ®èi chiÕu
Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc
NKCT
VÒ mÉu sæ:
C¸c sæ tæng hîp: C«ng ty sö dông c¸c NKCT, b¶ng kª, sæ c¸i theo mÉu
®óng nh- quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n.
C¸c sæ chi tiÕt: VÒ c¬ b¶n thùc hiÖn theo chÕ ®é trõ mét sè sæ ®-îc thay
®æi ®Ó phï hîp víi yªu cÇu tËp hîp, ®èi chiÕu vµ kiÓm tra sè liÖu.
C¸c sæ, b¶ng phôc vô cho yªu cÇu qu¶n trÞ ®-îc lËp theo môc ®Ých sö
dông vµ tiÖn cho viÖc theo dâi nh- b¶ng tæng hîp c«ng nî, b¶ng tæng hîp
doanh thu…
2.3 B¸o c¸o tµi chÝnh.
C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi thùc hiÖn quyÕt to¸n theo tõng quý vµ lªn
c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh trong quyÕt ®Þnh 1141/TC-C§KT cña Bé
tµi chÝnh. Bao gåm:
B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n : MÉu sè B01-DN.
B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh: MÉu sè B02-DN.
14
ThuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh: MÉu sè B09-DN.
Riªng “B²o c²o lu chuyÓn tiÒn tÖ”(MÉu sè B03-DN), doanh nghiÖp chØ
lËp khi cã yªu cÇu cña c¬ quan chøc n¨ng hoÆc ®ßi hái cña ban gi¸m ®èc. C¸c
b¸o c¸o tµi chÝnh trªn ®Òu do kÕ to¸n tæng hîp lËp, kÕ to¸n tr-ëng ký x¸c nhËn
råi tr×nh lªn ban gi¸m ®èc phª duyÖt, ký tªn ®ãng dÊu. Ngoµi c¬ quan thuÕ,
b²o c²o cßn ®îc göi lªn “Tång C«ng ty ho² chÊt ViÖt Nam” v¯ chuyÓn cho
c¸c phßng chøc n¨ng cã liªn quan ®Õn viÖc sö dông b¸o c¸o (Phßng KÕ ho¹ch,
phßng Tæ chøc nh©n sù…)
Ngoµi ra, tuú theo yªu cÇu qu¶n lý vµ ®ßi hái cña ban gi¸m ®èc mµ
phßng kÕ to¸n cã thÓ lËp mét sè c¸c b¸o c¸o qu¶n trÞ. MÉu c¸c b¸o c¸o nµy rÊt
®a d¹ng, tuú theo môc ®Ých sö dông vµ cã thÓ ®-îc lËp vµo bÊt kú thêi ®iÓm
nµo trong n¨m tµi chÝnh.
- B¸o c¸o s¶n l-îng nhËp kho vµ gi¸ vèn s¶n phÈm.
- B¸o c¸o c«ng nî.
- B¶ng tæng hîp doanh thu tiªu thô.
- B¶ng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ kÕt qu¶ kinh doanh.
3.Quy tr×nh h¹ch to¸n mét sè phÇn hµnh kÕ to¸n chñ yÕu.
3.1 KÕ to¸n vËt liÖu-C«ng cô dông cô.
C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi sö dông mét khèi l-îng lín c¸c chñng
lo¹i vËt liÖu ®Çu vµo. HiÖn C«ng ty cã mét phã phßng kÕ to¸n thùc hiÖn c«ng
viÖc theo dâi nguyªn vËt liÖu cïng mét kÕ to¸n viªn theo dâi tæng hîp NhËpXuÊt- Tån kho vËt liÖu vµ thµnh phÈm hµng ho¸.
Tr-íc khi nhËp kho, c¸c vËt liÖu ®Òu ph¶i ®-îc kiÓm tra chÊt l-îng bëi
phßng KCS, ®¹t yªu cÇu míi ®-îc nhËp. Gi¸ nhËp kho vËt liÖu ®-îc x¸c ®Þnh
theo c«ng thøc:
Gi¸ thùc tÕ
Gi¸ mua
nguyªn vËt =
ghi trªn + Chi phÝ
liÖu nhËp
thu mua
ho¸ ®¬n
kho
+
ThuÕ nhËp
khÈu (®èi
víi NVL
nhËp khÈu)
- Gi¶m gi¸
( nÕu cã)
HiÖn t¹i, nguyªn vËt liÖu ®-îc nhËp vµ xuÊt kho theo nguyªn t¾c
“NhËp tríc “ XuÊt tríc“. §iÒu nµy lµ hoµn toµn phï hîp bëi C«ng ty cã
mét hÖ thèng kho b·i réng r·i, phï hîp cho viÖc b¶o qu¶n riªng biÖt tõng l«
hµng.
Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu cña C«ng ty ®-îc tiÕn hµnh theo
ph¬ng ph²p “ThÎ song song”. VËt t mua vÒ nhËp kho ®îc phßng kÕ to²n
15
ThÎ kho
PhiÕu xuÊt vËt
t- theo h¹n møc
B¶ng tæng hîp
NhËp – XuÊt – Tån
vËt t-.
KÕ to¸n tæng hîp
PhiÕu nhËp kho
Sæ chi tiÕt vËt liÖu
l-u ho¸ ®¬n mua hµng vµ theo dâi vÒ mÆt gi¸ trÞ trªn sæ chi tiÕt vËt t- (theo dâi
riªng tõng lo¹i). T¹i kho, thñ kho nhËp còng ghi sè l-îng vµo thÎ kho, theo
dâi vÒ sè l-îng nhËp ®ång thêi l-u phiÕu nhËp kho.
Do ®Æc thï s¶n xuÊt cña C«ng ty lµ c«ng viÖc ®-îc kÕ ho¹ch ho¸, c¸c
s¶n phÈm ®-îc lËp ®Þnh møc cho tõng lo¹i vËt t- tiªu thô nªn hµng ngµy c¸c
x-ëng s¶n xuÊt tiÕn hµnh lÜnh vËt t- theo “PhiÕu xuÊt vËt t theo h³n møc”
(MÉu sè 04-VT). PhiÕu nµy do phßng kÕ ho¹ch lËp, giao cho phßng kÕ to¸n
qu¶n lý vµ ph¸t cho c¸c ph©n x-ëng. Thñ kho khi xuÊt vËt liÖu sÏ gi÷ l¹i phiÕu
xuÊt vËt t v¯ ghi v¯o thÎ kho. Cuèi th²ng, thð kho lËp “B°ng tång hîp NhËp
– XuÊt – Tän” sau ®â göi cïng thÎ kho v¯ phiÕu xuÊt vËt t theo h³n møc
lªn phßng kÕ to¸n. Phßng kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®èi chiÕu víi sæ chi tiÕt vËt tvµ sæ ghi chÐp sè phiÕu vËt t- ph¸t ra ®ång thêi khíp sè liÖu víi kÕ to¸n tæng
hîp.
Quy tr×nh h¹ch to¸n chi tiÕt vËt t- cña C«ng ty cã thÓ ®-îc tãm t¾t qua
s¬ ®å sau:
S¬ ®å : Quy tr×nh h¹ch to¸n chi tiÕt Nguyªn vËt liÖu theo h×nh
thøc “ThÎ song song”
Sö dông ph-¬ng ph¸p nµy cã thuËn tiÖn ë chç ®¬n gi¶n, dÔ lµm. Nh-ng
nÕu xÐt vÒ l©u dµi, viÖc theo dâi riªng cho tõng nhãm vËt liÖu lµ kh¸ phøc t¹p,
nhÊt lµ ®èi víi ®¬n vÞ sö dông rÊt nhiÒu chñng lo¹i vËt liÖu. Ch-a kÓ ®Õn trªn
sæ kÕ to¸n chi tiÕt vµ thÎ kho cßn cã sù trïng lÆp gi÷a c¸c chØ tiªu hiÖn vËt.
VÒ quy tr×nh h¹ch to¸n tæng hîp, gi¸ xuÊt cña nguyªn vËt liÖu hµng
ngµy trªn phiÕu ®Þnh møc lµ gi¸ h¹ch to¸n. Cuèi quý, kÕ to¸n lËp b¶ng kª sè 3
tÝnh ra gi¸ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ xuÊt dïng trong kú, lÊy sè liÖu vµo b¶ng
ph©n bæ sè 2. Tõ b¶ng ph©n bæ sè 2, kÕ to¸n lÊy sè liÖu vµo c¸c b¶ng kª sè 4
vµ b¶ng kª sè 5 råi vµo NKCT sè7.
Së dÜ doanh nghiÖp tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng theo gi¸ h¹ch to¸n lµ do
vËt liÖu ®-îc mua tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, cã gi¸ thay ®æi theo tõng nguån
16
nhËp vµ biÕn ®éng nhiÒu trong kú kÕ to¸n. NÕu sö dông gi¸ thùc tÕ, kÕ to¸n sÏ
gÆp nhiÒu khã kh¨n phøc t¹p trong viÖc tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ, lµm r¾c rèi
c«ng t¸c tÝnh gi¸ vµ gi¶m hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Sö dông ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸
h¹ch to¸n, doanh nghiÖp hoµn toµn tr¸nh ®-îc khã kh¨n trªn, gi¶m ®-îc khèi
l-îng c«ng viÖc trong phßng kÕ to¸n.
Quy tr×nh h¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:
Chøng tõ gèc vÒ vËt t(B¶ng ph©n bæ sè 2…)
NKCT 1,2,4,5,10
B¶ng kª 4,5
Sæ chi tiÕt nguyªn vËt
liÖu, c«ng cô dông cô
NKCT 7
Sæ c¸i TK
152,153
B¶ng tæng hîp chi tiÕt
B¸o c¸o tµi chÝnh, B¸o c¸o
N-X-T vËt t-.
S¬ ®å : Quy tr×nh h¹ch to¸n tæng hîp NVL-CCDC
3.2. KÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
C«ng t¸c b¸n hµng t¹i C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi ®-îc ®¶m nhËn chñ
yÕu bëi phßng thiªu thô. Phßng kÕ to¸n chØ lµm c«ng t¸c h¹ch to¸n doanh thu,
ph¶n ¸nh gi¸ vèn vµ vµo c¸c sæ chi tiÕt b¸n hµng ®Ó tiÖn theo dâi sè thµnh
phÈm t¹i kho.
Qu¸ tr×nh tiªu thô cña C«ng ty diÔn ra nh- sau: Phßng Tiªu thô c¨n cø
®¬n ®Æt hµng vµ yªu cÇu cña kh¸ch viÕt ho¸ ®¬n b¸n hµng (MÉu sè
01/GTGT/3LL). Hãa ®¬n nµy ®-îc lËp thµnh 3 liªn. Liªn thø nhÊt (mµu tÝm)
®-îc l-u t¹i phßng tiªu thô. Liªn thø 2 (Mµu ®á) giao cho kh¸ch hµng lµm c¨n
cø thanh to¸n. Liªn thø 3 (Mµu xanh) l-u t¹i phßng kÕ to¸n lµm c¨n cø h¹ch
17
to¸n b¸n hµng vµ thu tiÒn. Ho¸ ®¬n sau khi lËp ph¶i cã ch÷ ký cña ®¹i diÖn
phßng tiªu thô vµ Gi¸m ®èc míi ®-îc phßng kÕ to¸n thanh to¸n.
Tr×nh tù ghi sæ h¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n hµng cña C«ng ty ®-îc thùc
hiÖn t-¬ng tù theo quy ®Þnh cña chÕ ®é. KÕ to¸n c¨n cø ho¸ ®¬n b¸n hµng cã
®ñ ch÷ ký tiÕn hµnh thanh to¸n, vµo sæ chi tiÕt b¸n hµng. Tuú theo ph-¬ng
thøc thanh to¸n mµ cã thÓ vµo b¶ng kª 1(thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt), b¶ng kª 2
(thanh to²n b´ng tiÒn ng©n h¯ng) hoÆc så chi tiÕt “Ph°i thu cða kh²ch h¯ng”.
Doanh thu b¸n hµng vµ gi¸ vèn hµng b¸n còng ®-îc ph¶n ¸nh vµo c¸c sæ chi
tiÕt t-¬ng øng. Gi¸ vèn ®-îc ghi theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh, doanh thu ®-îc
ph¶n ¸nh theo doanh thô thùc tÕ. Cuèi th¸ng, kÕ to¸n lÊy sè tæng céng trªn c¸c
b¶ng kª vµ sæ chi tiÕt vµo NKCT sè 8, tÝnh ra lîi nhuËn trong kú kinh doanh.
Cuèi mçi ngµy, kÕ to¸n lÊy sè tæng céng trªn sæ chi tiÕt b¸n hµng ghi vµo
“B°ng kª chi tiÕt h¯ng ho² v¯ dÞch vô b²n ra” (MÉu sè 02- GTGT).
C«ng ty S¬n tæng hîp Hµ Néi cßn cã mét m¶ng tiªu thô s¬n ¤t«, xe m¸y
®îc theo dái vÒ sè lîng, xuÊt ho² ®¬n ë phßng “Qu°n lý vËt t”. Tr×nh tù
theo dâi vµ h¹ch to¸n ë phßng kÕ to¸n còng diÔn ra t-¬ng tù nh- trªn.
Chøng tõ gèc vÒ tiªu thô
B¶ng
kª 8
B¶ng
kª 10
Sæ chi
tiÕt
gi¸
vèn
NhËt ký chøng tõ 8
Sæ c¸i TK 632, 511
S¬ ®å: Tr×nh tù h¹ch
to¸n tiªu thô s¶n phÈm
B¸o18
c¸o tµi chÝnh
Sæ chi tiÕt
doanh thu,
c¸c kho¶n
gi¶m trõ
Sæ chi
tiÕt TK
131
- Xem thêm -
.PDF 
30 
74 
89 
