PhÇn Mét
Tæng quan vÒ c«ng ty n«ng thæ s¶n I
I)Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
I. 1.C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña c«ng ty
C«ng ty N«ng thæ s¶n I trùc thuéc Bé Th-¬ng m¹i, cã tªn giao dÞch ®èi
ngo¹i lµ.
Agricultural products company I
ViÕt t¾t lµ : Agrimex I.
C«ng ty lµ doanh nghiÖp nhµ n-íc, thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ
®éc lËp, tù chñ vÒ tµi chÝnh, cã t- c¸ch ph¸p nh©n, cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng,
®-îc sö dông con dÊu theo mÉu quy ®Þnh cña nhµ n-íc.
C«ng ty ho¹t ®éng theo luËt ph¸p cña n-íc Céng Hoµ X· Héi Chñ
NghÜa ViÖt Nam vµ ®iÒu lÖ tæ chøc ho¹t ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty.
C«ng ty cã trô së ®ãng t¹i 65 Ng« Th× NhËm- QuËn Hai Bµ Tr-ngThµnh Phè Hµ Néi.
§iÖn tho¹i :8252767-8252768- 8261456.
Fax : 84-4-252768.
C«ng ty cã c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®ãng t¹i c¸c tØnh, thµnh phè trong c¶ n-íc.
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cã thÓ ®-îc chia thµnh
c¸c giai ®o¹n sau: C«ng ty N«ng thæ s¶n I tiÒn th©n lµ côc N«ng L©m Thæ S¶n.
* Tõ n¨m 1991 ®Õn ngµy 1th¸ng 9 n¨m 1995
C«ng ty n«ng Thæ S¶n I: trùc thuéc Tæng c«ng ty N«ng Thæ S¶n, lóc
®ã c«ng ty cã quy m« nhá, kh«ng cã chøc n¨ng xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp.
Giai ®o¹n nµy c«ng ty ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu khã kh¨n th¸ch thøc. Do
thiÕu hiÓu biÕt vÒ c¬ chÕ thÞ tr-êng, bu«ng láng bé m¸y qu¶n lý tµi chÝnh;
1
c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé vµ m¹ng l-íi ch-a phï hîp cïng víi chÝnh s¸ch cña
nhµ n-íc ch-a ®ång bé, l·i suÊt ng©n hµng t¨ng ®ét biÕn ...vµ víi viÖc ®Çu
t- trµn lan kh«ng ®óng h-íng hËu qu¶ lµ c«ng ty bÞ thua lç nÆng nÒ, tr× trÖ
trong s¶n xuÊt kinh doanh cô thÓ lµ: n¨m 1991-1992 c«ng ty ®Þnh h-íng
s¶n xuÊt kinh doanh lÊy xuÊt nhËp khÈu lµ chÝnh nªn ®· bá quªn thÞ tr-êng
néi ®Þa. C«ng ty tËp trung vèn thu mua, chän läc n«ng thæ s¶n ®Ó xuÊt khÈu
(uû th¸c); sè l-îng hµng bÞ lo¹i ra do kh«ng ®ñ tiªu chuÈn chÊt l-îng ®em
b¸n ra thÞ tr-êng trong n-íc g©y lç. Khi thu ®-îc ngo¹i tÖ tõ c¸c th-¬ng vô
xuÊt khÈu c«ng ty l¹i kh«ng hoµn tr¶ vèn vay ng©n hµng mµ dïng ®Ó nhËp
khÈu x¨ng vµ s¾t. Do thêi gian kÐo dµi ®Õn khi b¸n ®-îc hµng thanh to¸n
th× tû gi¸ USD/VND ®· tr-ît gi¸ m¹nh g©y thua lç cho c«ng ty. Th¸ng
7/1992 ®-îc Bévµ tæng c«ng ty quan t©m bé m¸y l·nh ®¹o míi ®· h×nh
thµnh. Nh-ng ho¹t ®éng vÉn gÆp nhiÒu khã kh¨n do thiÕu vèn trÇm träng,
do mÊt thÞ tr-êng néi ®Þa, mÊt b¹n hµng, ®éi ngò c¸n bé c«ng ty nh©n viªn
thiÕu tr×nh ®é. C«ng ty ®· tiÕn hµnh s¾p xÕp l¹i tæ chøc m¹ng l-íi, rµ so¸t
l¹i toµn bé vèn cña doanh nghiÖp. Trùc tiÕp qu¶n lý cñng cè l¹i bé m¸y c¸n
bé c«ng nh©n viªn, b¹n hµng vµ thÞ tr-êng huy ®éng vèn tõ c¸c nguån, cö
c¸n bé ®i häc nghiÖp vô kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, tuyÓn thªm c¸n bé cã
tr×nh ®é chuyªn m«n. Do cã sù thay ®æi ®iÒu chØnh nªn c«ng ty ®· dÇn ®i
vµo æn ®Þnh vµ tõng b-íc ph¸t triÓn.
* Tõ th¸ng 9 n¨m 1995 ®Õn nay
Th¸ng 9/1995 Bé cã quyÕt ®Þnh s¸t nhËp 2 c«ng ty N«ng thæ s¶n I vµ
n«ng thæ s¶n V( trùc thuéc Tæng c«ng ty N«ng thæ s¶n) thµnh c«ng ty N«ng
thæ s¶n I trùc thuéc Bé Th-¬ng M¹i víi:
Quy m« vèn
: 9.678,28 triÖu ®ång
: 2.564,23 triÖu ®ång
Trong ®ã:- Vèn cè ®Þnh
- Vèn l-u ®éng : 5.633,62 triÖu ®ång
C«ng ty N«ng thæ s¶n I b-íc vµo thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m 1996-2000 víi
nhiÒu thuËn lîi, do cã quy m« lín h¬n vµ ®-îc sù chØ ®¹o gióp ®ì trùc tiÕp cña Bé.
2
KÕt qu¶ lµ c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch (ngo¹i trõ n¨m1997) cßn c¸c n¨m ®Òu
®¹t vµ v-ît kÕ ho¹ch cña Bé giao.
- Trong ®ã doanh thu n¨m 1996 lµ 60 tû ® b»ng 280% so víi n¨m 1991
vµ 220% so víi n¨m 1994, doanh thu n¨m 2000 lµ 120 tû ®ång t¨ng gÊp ®«i
so víi n¨m 1996.
- C¸c mÆt hµng kinh doanh ®-îc më réng kinh doanh dÞch vô ®-îc ®Èy
m¹nh b»ng nhiÒu lo¹i h×nh (kho, kh¸ch s¹n, vËn t¶i, b¸n hµng ®¹i lý...) kinh
doanh xuÊt nhËp khÈu cã nhiÒu tiÕn bé. N¨m 1996, 1997 kh«ng cã kim ng¹c
xuÊt khÈu. Tõ n¨m 1998-2000 ®· xuÊt khÈu ®-îc mét sè mÆt hµng n«ng s¶n
thùc phÈm sang thÞ tr-êng Liªn Bang Nga, Ba Lan, ®· xuÊt uû th¸c n«ng s¶n
sang Singapore mÆt hµng h¹t tiªu, cung øng xuÊt khÈu mÆt hµng L¹c nh©n ..
- Nép ng©n s¸ch n¨m 1996 lµ 1.372 triÖu ®ång gÊp 4,5 lÇn so víi n¨m
1991.thùc hiÖn n¨m 2000 t¨ng gÊp 7 lÇn so víi n¨m 1996.
- Lîi nhuËn n¨m 1996 lµ 26 tû ®, n¨m 2000 lµ 182 tû ® t¨ng gÊp 7 lÇn
so víi n¨m 1996.
- §êi sèng ng-êi lao ®éng ngµy cµng ®-îc æn ®Þnh vµ n©ng cao. C«ng
ty ®· tõng b-íc s¾p xÕp l¹i lao ®éng trong doanh nghiÖp, gi¶i quyÕt chÕ ®é
c¸n bé c«ng nh©n viªn theo ®óng luËt lao ®éng.
-Tõng b-íc gi¶i quyÕt tån t¹i cò cña doanh nghiÖp. B¸n hµng tån ®äng
kho¶ng 2 tû tÝch cùc xö lý thua lç ph¸t sinh, kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i gi¸ trÞ tµi s¶n
t¹i thêi ®iÓm 1/1/2000.
-Cñng cè m¹ng l-íi kinh doanh, kh«i phôc ho¹t ®éng ë c¸c chi nh¸nh,
®Çu t-, gäi vèn l¾p ®Æt d©y truyÒn s¶n xuÊt ph©n bãn NPK, n©ng cÊp c¬ së vËt
chÊt s½n cã cho toµn m¹ng l-íi kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- Tæ chøc tèt m¹ng l-íi th«ng tin trong doanh nghiÖp. C«ng ty ®· nèi
m¹ng Internet më v¨n phßng ®¹i diÖn ë n-íc ngoµi. B¸m s¸t c¸c vô chøc n¨ng
cña Bé ®Ó ®-îc t- vÊn.
3
Tuy nhiªn trong giai ®o¹n nµy c«ng ty cßn vÊp ph¶i nh÷ng vÊn ®Ò sau:
- VÒ kinh doanh néi ®Þa: n¨m 1999 do chÞu ¶nh h-ëng cña LuËt thuÕ
GTGT lÇn ®Çu tiªn ®-îc ¸p dông. C«ng ty ch-a l-êng ®o¸n hÕt ®-îc sù t¸c ®éng
cña chÝnh s¸ch míi. DiÔn biÕn qua n¨m 1999-2000 thÞ tr-êng ®· cã ®éng th¸i
chuyÓn dÞch c¬ cÊu tiªu dïng nhãm hµng N«ng thæ s¶n thùc phÈm nh-ng ch-a
thËt nhËy bÐn, nªn chÊt l-îng kinh doanh hµng n«ng s¶n ch-a cao.
- Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®· cã nhiÒu tiÕn bé nh-ng cßn lóng tóng
trong viÖc t×m kiÕm b¹n hµng n-íc ngoµi tin cËy ®Ó æn ®Þnh ®Çu ra. C«ng t¸c
xóc tiÕn th-¬ng m¹i cßn yÕu, khai th¸c th«ng tin míi ë b-íc khëi ®Çu, trong
c¸c hîp ®ång kinh tÕ víi ®èi t¸c n-íc ngoµi ch-a n¾m ®-îc thÕ chñ ®éng dÉn
tíi hiÖu qu¶ ®¹t ®-îc kh«ng cao.
- §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn chñ yÕu cã ®é tuæi tõ 41 – 42 thiÕu
nhiÒu kiÕn thøc míi, c¬ së vËt chÊt ®· xuèng cÊp ch-a ®-îc ®Çu t- cßn rÊt lín,
l-îng hµng tån ®äng cò cßn nhiÒu ch-a cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt.
Trªn c¬ së kÕt qu¶ ®¹t ®-îc cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 1996-2000. C«ng ty
®· b-íc vµo thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005.
Víi sù nç lùc phÊn ®Êu cña toµn c«ng ty cïng víi sù gióp ®ì cña Bé
th-¬ng m¹i vµ c¸c ngµnh h÷u quan. N¨m 2001, 2002 c«ng ty ®Òu ®· hoµn
thµnh v-ît møc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch thu nhËp, doanh thu vµ nép ng©n s¸ch.
N¨m 2001 ( n¨m më ®Çu cña giai ®o¹n kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005) víi
môc tiªu më réng quy m« doanh nghiÖp vµ t¨ng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu,
c«ng ty ®· th-êng xuyªn cñng cè vµ n©ng cÊp m¹ng l-íi hiÖn cã t¹i Hµ Néi,
H¶i Phßng vµ c¸c vïng n«ng s¶n träng ®iÓm nh- NghÖ An, Th¸i B×nh, Nam
§Þnh, Thanh Ho¸ vµ më m¹ng l-íi míi ë mét sè tØnh biªn giíi nh- L¹ng S¬n,
Lµo Cai, ®Çu mèi Thµnh phè Hå ChÝ Minh. N¨m 2002 doanh thu ®· v-ît
30,4% so víi kÕ ho¹ch vµ b»ng 194,58% so víi n¨m 2001. Trong ®ã nhãm
hµng n«ng s¶n truyÒn thèng nh- ®Ëu l¹c, võng chÌ, l-¬ng thùc...®¹t 23000 tÊn
trÞ gi¸ 113 tû ®ång, nhãm hµng thùc phÈm c«ng nghiÖp trÞ gi¸ 70 tû ® vµ nhãm
4
hµng vËt t- kh¸c nh- x¨ng dÇu, vßng bi, lèp « t«, ph©n bãn...trÞ gi¸ 140tû ®.
§· gi¶i quyÕt ®-îc 10 tÊn thuèc lµo tån ®äng, ph¸t triÓn tèt m¶ng kinh doanh
dÞch vô vµ cã sù ®Çu t- chiÒu s©u cho c«ng t¸c th«ng tin vµ xóc tiÕn th-¬ng
m¹i. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh vµ qu¶n lý doanh nghiÖp c«ng ty lu«n
nghiªn cøu vµ vËn dông c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña nhµ n-íc vµo thùc tiÔn.
X©y dùng vµ ®iÒu chØnh kÞp thêi c¸c quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh, qu¶n lý kinh
doanh ®· t¨ng c-êng quan hÖ víi mét sè ng©n hµng vµ cã chÝnh s¸ch phï hîp
®Ó huy ®éng vèn trong c¸n bé c«ng nh©n viªn, ®¸p øng ®ñ vèn cho nhu cÇu
s¶n xuÊt kinh doanh. §iÒu hµnh doanh nghiÖp b»ng c¸c quy chÕ vµ ph¸p luËt.
Thùc hiÖn ®óng ph¸p lÖnh kÕ to¸n vµ thèng kª cña nhµ n-íc. Nép c¸c kho¶n
ng©n s¸ch ®Çy ®ñ vµ kÞp th¬×, c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh ®-îc lµm rÊt chÆt chÏ
vµ ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh. B¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kh«ng ®Ó thÊt tho¸t tµi
s¶n, tiÒn hµng. V× thÕ ®Õn n¨m 2002 th×
Quy m« vèn cña doanh nghiÖp : 12.605.440.903 ®ång
Trong ®ã ng©n s¸ch nhµ n-íc cÊp : 5.820.983.758 ®ång
Tù bæ sung
: 6.784.457.145 ®ång
C¸c mÆt c«ng t¸c kh¸c còng ®-îc ®Èy m¹nh . Tuy nhiªn c«ng ty cßn
cã mÆt h¹n chÕ lµ ch-a nhanh nhËy n¾m b¾t thÞ tr-êng dÉn ®Õn nhiÒu th-¬ng
vô r¬i vµo t×nh tr¹ng thua lç nh- th-¬ng vô 20 tÊn x¨ng vµ h¬n 50 tÊn cµ phª
nh©n cïng hµng chôc tÊn ®-êng c¸c lo¹i vµ mÆc dï mÆt hµng n«ng thæ s¶n lµ
mÆt hµng cã tiÒm n¨ng dåi dµo ë trong n-íc nh-ng c«ng t¸c kinh doanh XNK
vÉn ch-a thùc sù lín m¹nh.
I. 2. Nh÷ng thuËn lîi vµ th¸ch thøc khi b-íc vµo thùc hiÖn giai
®o¹n KH 2001- 2005
I.2.1. ThuËn lîi
- NÒn kinh tÕ cña ®Êt n-íc ®· v-ît qua ®-îc sù hÉng hôt vÒ thÞ tr-êng
do nh÷ng biÕn ®éng ë Liªn X« vµ §«ng ¢u g©y ra còng nh- nh÷ng t¸c ®éng
5
cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ trong khu vùc . N-íc ta ®· chñ ®éng
héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ . C¬ chÕ chÝnh s¸ch th-¬ng m¹i cña nhµ n-íc còng
th«ng tho¸ng t¹o m«i tr-êng ph¸p lý thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp tæ chøc
tèt s¶n xuÊt kinh doanh .
- Ngµnh hµng n«ng thæ s¶n liªn quan trùc tiÕp ®Õn chÝnh s¸ch tiªu thô
s¶n phÈm n«ng nghiÖp, ®-îc §¶ng vµ nhµ n-íc lu«n quan t©m. Bé Th-¬ng
m¹i lu«n t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh .
- C«ng ty n«ng thæ s¶n ®· ®-îc cñng cè trong nh÷ng n¨m 1996 -2000.
C¸c n¨m 2001,2002 cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005, c«ng ty ®· hoµn thµnh
v-ît møc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch t¹o tiÒn ®Ò tèt cho c¸c n¨m tiÕp theo . T×nh
h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµnh m¹nh kh¶ n¨ng vay vèn cña ng©n hµng
®-îc cëi më h¬n tr-íc . B¹n hµng ngµy cµng tin t-ëng vµ hîp t¸c .
- C«ng ty cã m¹ng l-íi kinh doanh réng, cã ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n
viªn g¾n bã víi doanh nghiÖp. Cã c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt tuy cò nh-ng c«ng ty
®· vµ ®ang dÇn tù n©ng cÊp, ph¸t huy hiÖu qu¶ khai th¸c, c«ng ty còng ®· vµ
®ang ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng kinh doanh .
I.2.2. Th¸ch thøc
- Ngµnh hµng n«ng thæ s¶n truyÒn thèng cña c«ng ty, hiÖn gÆp rÊt nhiÒu
khã kh¨n do n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, gi¸ thµnh s¶n phÈm hµng ho¸ cao. Trong
khi ®ã t- th-¬ng l¹i ®-îc miÔn thuÕ bu«n chuyÕn, cã nhiÒu lîi thÕ vÒ gi¸, ®·
g©y c¹nh tranh gay g¾t . C¸c n«ng thæ s¶n biÕn ®éng thÊt th-êng trõ g¹o, cµ
phª ... cßn l¹i th× gi¸ thµnh s¶n xuÊt th-êng cao h¬n khu vùc . Cã thêi ®iÓm,
c¸c doanh nghiÖp cßn nhËp khÈu l-îng n«ng s¶n t-¬ng ®èi lín (ng« ,®Ëu
nµnh, ®Ëu xanh ... ) cµng g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c thu mua n«ng s¶n ®Ó
xuÊt khÈu .
- Nh÷ng n¨m gÇn ®©y do chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång s¶n phÈm lµm ra
ngµy cµng nhiÒu tuy nhiªn mèi quan hÖ gi÷a n«ng d©n vµ doanh nghiÖp cßn
cã nhiÒu vÊn ®Ò n¶y sinh nªn cÇn cã mét chÕ tµi cô thÓ quy ®Þnh râ tr¸ch
6
nhiÖm cña c¶ ng-êi n«ng d©n vµ doanh nghiÖp nh»m ®¶m b¶o quyÒn lîi cho
c¶ hai bªn .
- Trong giai ®o¹n 2001- 2005 tiÕn tr×nh AFTA cã hiÖu lùc, HiÖp ®Þnh
th-¬ng m¹i ViÖt - Mü ®· ®-îc hai n-íc phª chuÈn, cïng víi xu thÕ quèc tÕ
ho¸, tù do ho¸ th-¬ng m¹i vµ ®Çu t- trªn ph¹m vi toµn cÇu ... TÊt c¶ sÏ t¹o ra
mét m«i tr-êng c¹nh tranh ngµy cµng g¨y g¾t.
+ HiÖn nay Nhµ n-íc ta ®ang ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ®æi míi doanh nghiÖp
nhµ n-íc. C«ng ty còng ®ang chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn cæ phÇn ho¸
vµo n¨m 2004. §©y còng lµ mét th¸ch thøc kh«ng nhá ®èi víi doanh nghiÖp.
II. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh
II.1. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c«ng ty N«ng thæ s¶n I
II.1.1. Chøc n¨ng
- Th«ng qua ho¹t ®éng kinh doanh c«ng ty sö dông vµ qu¶n lý hiÖu qu¶
nguån vèn Nhµ n-íc giao, thùc hiÖn tèt c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra
- Tæ chøc s¶n xuÊt, gia c«ng, chÕ biÕn t¹o ra hµng ho¸ phôc vô nhu cÇu
trong n-íc vµ xuÊt khÈu.
- Tæ chøc dÞch vô cho thuª kho tµng, mÆt b»ng, v¨n phßng nhµ ë, quÇy
b¸n hµng, ®¹i lý mua b¸n m«i giíi, tiªu thô hµng ho¸ cho c¸c tæ chøc kinh tÕ
theo quy ®Þnh ph¸p luËt hiÖn hµnh cho c¸c tæ chøc kinh tÕ theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt hiÖn hµnh.
- Liªn doanh, liªn kÕt hîp t¸c ®Çu t- khai th¸c tèt nhÊt nguån tµi s¶n,
vËt t-, nguyªn liÖu, hµng ho¸ vµ søc lao ®éng s½n cã.
II.1.2. NhiÖm vô
Tõ c¸c chøc n¨ng trªn, nhiÖm vô cô thÓ cña C«ng ty N«ng thæ s¶n I nh- sau:
- X©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh, s¶n xuÊt, gia c«ng, chÕ
biÕn, liªn doanh, liªn kÕt, xuÊt nhËp khÈu, chÊp hµnh nghiªm chØnh ph¸p luËt
7
cña Nhµ n-íc, quy ®Þnh cña Bé Th-¬ng m¹i vµ c¸c ngµnh h÷u quan, thùc
hiÖn ®óng môc ®Ých vµ néi dung kinh doanh trong ®iÒu lÖ cña c«ng ty.
- N¾m b¾t nhu cÇu thÞ tr-êng vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ®Ó x©y dung vµ tæ
chøc thùc hiÖn c¸c ph-¬ng ¸n kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶, còng nhu ®Çu t-, ph¸t
triÓn tõ kh©u gieo trång ®Õn chÕ biÕn.
- ChÊp hµnh nghiªm chØnh chñ tr-¬ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n-íc, c¸c
quy ®Þnh cña Bé Th-¬ng m¹i trong mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty.
+ Qu¶n lý c¸n bé c«ng nh©n viªn theo ph©n cÊp qu¶n lý cña Bé Th-¬ng
m¹i, söI dông tèt lùc l-îng lao ®éng, thôc hiÖn ®Çy ®ñ chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña
Nhµ n-íc ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc, ph¸t huy vai trß lµm chñ tËp
thÓ, kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña ng-êi lao ®éng trong kinh doanh vµ trong qu¶n lý.
Thùc hiÖn ph©n phèi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh theo lao ®éng mét c¸ch
c«ng b»ng vµ hîp lý.
I.2. §Æc ®iÓm vÒ mÆt hµng vµ thÞ tr-êng kinh doanh cña c«ng ty
Lîi nhuËn lµ môc ®Ých cuèi cïng mµ bÊt cø doanh nghiÖp nµo còng
quan t©m khi quyÕt ®Þnh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong
nÒn kÕ to¸n thÞ tr-êng. ChØ khi nµo doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, cã lîi
nhuËn th× doanh nghiÖp míi tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®-îc. §Ó lµm ®-îc ®iÒu ®ã
mçi doanh nghiÖp ph¶i t×m cho m×nh mét h-íng ®i riªng phï hîp víi kh¶
n¨ng vµ ®iÒu kiÖn trong tõng giai ®o¹n, tËn dông tèi ®a lîi thÕ cña m×nh vµ
h¹n chÕ thÊp nhÊt nh÷ng yÕu kÐm.
Ho¹t ®éng cña c«ng ty chñ yÕu lµ kinh doanh, chÕ biÕn trong lÜnh vùc
n«ng thæ s¶n nh»m phôc vô cho nhu cÇu c¸ nh©n, gia ®×nh vµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c
kinh doanh trong lÜnh vùc n«ng thæ s¶n.
Trªn thùc tÕ mçi lo¹i hµng ho¸ ®Òu cã nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng ®ßi hái
yªu cÇu kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh kinh doanh. N«ng thæ s¶n lµ mÆt hµng cã
nh÷ng ®Æc ®iÓm mµ trong qu¸ tr×nh kinh doanh c«ng ty ph¶i hÕt søc quan t©m:
8
- Thø nhÊt, ®©y lµ mÆt hµng thiÕt yÕu ph¶i mua b¸n th-êng xuyªn, gi¸ c¶
mÆt hµng kh«ng cao. Ng-êi mua th-êng chän nh÷ng mÆt hµng cã nh·n hiÖu
quen thuéc cña c¸c doanh nghiÖp cã uy tÝn (th-êng kh¸ch hµng ®Õn nh÷ng cöa
hµng gÇn n¬i ë hay n¬i lµm viÖc). Do ®ã viÖc t¹o t¹o ra mét nh·n hiÖu hµng ho¸
riªng biÖt, h×nh thøc hµng ho¸ riªng víi gi¸ c¶ vµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó thu hót
kh¸ch hµng.
- Thø hai, ®©y lµ mÆt hµng chÞu ¶nh h-ëng rÊt lín cña ®iÒu kiÖn tù
nhiªn vµ cã tÝnh thêi vô do ®ã c«ng ty cÇn ph¶i t×nh to¸n dù tr÷, t×m nguån
hµng ®Ó ®¸p øng ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh trong nh÷ng tr-êng hîp khã
kh¨n x¶y ra nh- thiªn tai, lò lôt ... lµm ¶nh h-ëng ®Õn nguån hµng cung øng.
- Thø ba, n«ng s¶n lµ lo¹i hµng ho¸ cã thêi h¹n sö dông ng¾n, khÊu hao
nhanh vµ dÔ bÞ h- háng trong qu¸ tr×nh tiªu thô. V× thÕ chÊt l-îng s¶n phÈm
vµ qu¶n lý trong kh©u tiªu thô cÇn ®-îc ®Æc biÖt quan t©m khi kinh doanh lo¹i
mÆt hµng nµy nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng hao hôt, Èm mèc, ®æ ®i hµng lo¹t g©y tæn
thÊt cho doanh nghiÖp. C«ng ty ph¶i hÕt søc chó träng c«ng t¸c cung øng hµng
ho¸, tæ chøc tèt viÖc mua hµng vµ dù tr÷ hµng ho¸. §©y lµ ®iÒu kiÖn quan
träng ®Ó c«ng ty cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn thÞ tr-êng.
Do tÝnh chÊt thiÕt yÕu vµ phæ th«ng cña mÆt hµng nµy nªn thÞ tr-êng
cña hµng n«ng s¶n rÊt réng lín, cã tÝnh c¹nh tranh cao thu hót ®-îc sù tham
gia cña mäi thµnh phÇn tõ c¸ nh©n, hé gia ®×nh ®Õn c¸c doanh nghiÖp lín.
HiÖn nay trªn thÞ tr-êng, mÆt hµng n«ng thæ s¶n rÊt phong phó vÒ chñng lo¹i,
®a d¹ng vÒ mÉu m· còng nh- tiÖn Ých khi sö dông. Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c
siªu thÞ vµ cöa hµng b¸n lÎ ®· thu hót mét sè l-îng lín c¸c kh¸ch hµng cña
c«ng ty. Cïng víi chÝnh s¸ch më cöa cña Nhµ n-íc, tiÕn tr×nh AFTA cã hiÖu
lùc vµ HiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt - Mü ®-îc ký kÕt ®· lµm cho hµng nhËp
khÈu trµn vµo thÞ tr-êng ViÖt Nam vµ t¹o ra søc Ðp lín ®èi víi c¸c doanh
nghiÖp ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n-íc nh- C«ng ty
N«ng thæ s¶n I. MÆt kh¸c, tuy c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu ®· ®-îc quan t©m ®Èy
9
m¹nh trong nhiÒu n¨m qua nh-ng kÕt qu¶ ®¹t ®-îc ch-a cao. §øng tr-íc khã
kh¨n vÒ khoa häc kü thuËt nªn s¶n phÈm lµm ra chÊt l-îng cßn thÊp, gi¸ thµnh
l¹i cao v× vËy kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty trªn thÞ tr-êng trong n-íc vµ
quèc tÕ cßn thÊp. Võa qua mÆt hµng ®-êng tõ Trung Quèc trµn vµo ViÖt Nam
víi gi¸ thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi hµng ViÖt Nam ®· lµm cho c«ng ty gÆp khã
kh¨n trong viÖc kinh doanh mÆt hµng nµy.
§Ó ®èi phã víi t×nh h×nh thÞ tr-êng ngµy cµng phøc t¹p, c«ng ty ®·
m¹nh d¹n tiÕn hµnh kinh doanh trªn c¬ së ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng gåm:
- Kinh doanh c¸c mÆt hµng n«ng s¶n thùc phÈm, hµng c«ng nghiÖp tiªu
dïng, vËt t-, s¶n xuÊt chÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm, kinh doanh ¨n uèng, gi¶i kh¸t.
- Kinh doanh vËt liÖu x©y dùng, ph-¬ng tiÖn vËn t¶i.
- S¶n xuÊt kinh doanh ph©n h÷u c¬ vµ ph©n tæng hîp NPK, kinh doanh
vËt t-, nguyªn liÖu, trang thiÕt bÞ (theo QuyÕt ®Þnh sè 0362/1998/Q§TMTCCB ngµy 27/3/1998 cña Bé Th-¬ng m¹i).
- §¹i lý mua b¸n x¨ng dÇu, kinh doanh gas, bÕp gas vµ c¸c s¶n phÈm
ho¸ dÇu (theo QuyÕt ®Þnh sè 0826/1999/Q§TM, 0906/1999/Q§-BTM ngµy
7/7/1999 vµ ngµy 29/7/1999 cña Bé Th-¬ng m¹i).
- Thùc hiÖn giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu (theo QuyÕt ®Þnh sè
0204/2002/Q§TM-BTM ngµy 01/3/2002 cña Bé Th-¬ng m¹i).
- DÞch vô du lÞch l÷ hµnh trong n-íc (theo QuyÕt ®Þnh sè
0274/2002/Q§TM-BTM ngµy 18/3/2002 cña Bé Th-¬ng m¹i).
- S¶n xuÊt kinh doanh c¸c mÆt hµng nhùa (theo QuyÕt ®Þnh sè
0861/2002/Q§TM-BTM ngµy 19/7/2002 cña Bé Th-¬ng m¹i).
- Kinh doanh c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp, tiªu dïng, kim khÝ, ®iÖn m¸y,
ho¸ chÊt (theo QuyÕt ®Þnh sè 1531/2002/Q§TM-BTM ngµy 02/12/2002 cña
Bé Th-¬ng m¹i).
10
Ngoµi ra c«ng ty cßn tiÕn hµnh kinh doanh dÞch vô nh- cho thuª kho
b·i, kh¸ch s¹n. Tuy tû träng cßn nhá nh-ng ®· ®em l¹i cho c«ng ty mét kho¶n
thu nhËp ®¸ng kÓ. §Ó ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu cña ng-êi tiªu dïng, ®ång thêi
t¨ng kh¶ n¨ng b¸n ra, c«ng ty ®· ®Æt c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc t¹i c¸c tØnh nhTh¸i B×nh, Qu¶ng Ninh vµ míi ®©y nhÊt lµ t¹i TP. Hå ChÝ Minh, L¹ng S¬n ®Ó
tËn dông nh÷ng thuËn lîi cña tõng khu vùc. §ång thêi c«ng ty còng më réng
thÞ tr-êng tiªu thô sang c¸c n-íc §µi Loan, Ba Lan, Trung Quèc, Nga, Lµo ...
III. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty N«ng
thæ s¶n I trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
Víi khèi l-îng s¶n phÈm hµng ho¸ ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ mÉu m·,
víi thÞ tr-êng tiªu thô réng lín. C«ng ty N«ng thæ s¶n I ®· liªn tôc cã l·i vµ
hoµn thµnh kÕ ho¹ch víi ng©n s¸ch Nhµ n-íc.
C¸c ho¹t ®éng cô thÓ nh- sau:
B¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh
ChØ tiªu
N¨m 2001
(®ång)
N¨m 2002
(®ång)
Chªnh lÖch
+/- (®ång)
%
Nguån vèn KD 12.605.400.903 12.605.440.903
0
100
-Do Nhµ n-íc
5.820.983.758
5.820.983.758
0
100
cÊp
-Do tù bæ sung
6.784.457.145
6.784.457.145
0
100
Nî ph¶i tr¶
17.099.750.235 20.391.836.112
3.292.085.877 119,25
TSL§+§TNH
20.746.231.479 23.699.393.623
2.953.162.144 114,23
TSC§+§TDH
6.512.291.219
7.181.929.053
669.637.834 110,28
DT thuÇn
165.937.064.999 323.712.860.518 157.775.795.519 195,08
LN tr-íc thuÕ
302.843.375
316.204.005
13.360.630 104,41
NghÜa vô NS
TN b×nh qu©n
5.131.922.602
3.482.738.935
-1.649.183.667
67,86
703.566
850.000
146.434
120,8
11
Qua b¶ng tÝnh trªn ta thÊy nguån vèn kinh doanh cña c«ng ty lµ nguån
vèn Nhµ n-íc cÊp vµ tù bæ sung. Nh- vËy, c«ng ty kh«ng ph¶i huy ®éng vèn
tõ c¸c trung gian tµi chÝnh. Nguån vèn cña c«ng ty nh- vËy cã thÓ nãi lµ æn
®Þnh vµ lµnh m¹nh. Tuy nhiªn nguån vèn chØ ë møc ®-îc b¶o toµn mµ ch-a
®-îc gia t¨ng.
Sang n¨m 2002, c¶ TSC§ vµ TSL§ cña c«ng ty ®Òu t¨ng. Nguyªn nh©n do
c«ng ty më réng thªm nhiÒu mÆt hµng kinh doanh, vµ n©ng cÊp, x©y míi thªm c¬
së vËt chÊt. Nh- vËy cã thÓ quy m« cña doanh nghiÖp ®-îc më réng qua c¸c n¨m.
VÒ doanh thu, c«ng ty ®· ®¹t møc doanh thu v-ît n¨m 2001 lµ
157.755.795.519 ®ång dÉn ®Õn lîi tøc tr-íc thuÕ v-ît 13.360.630 ®ång,thu
nhËp cña ng-êi lao ®éng kh«ng ng-êng t¨ng lªn. §iÒu nµy chøng tá c«ng ty tæ
chøc kinh doanh cã hiÖu qu¶.
Tuy nghÜa vô nép ng©n s¸ch sang n¨m 2002 gi¶m do Nhµ N-íc ®· cã
nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch thuÕ GTGT víi hµng n«ng s¶n.
§Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh.C«ng ty ®· ®Ò ra
ph-¬ng h-íng ho¹t ®éng trong thêi gian tíi nh- sau:
Thø nhÊt vÒ quy m« vèn: C«ng ty tiÕp tôc coi träng vµ b¶o toµn nguån
vèn nhµ n-íc giao vµ kh«ng ngõng më réng nã b»ng c¸ch bæ sung tõ lîi
nhuËn sau thuÕ. Bªn c¹nh ®ã trong giai ®o¹n tíi c«ng ty sÏ thùc hiÖn cæ phÇn
ho¸ nªn cã thÓ t¨ng vèn b»ng c¸ch huy ®éng trong c«ng nh©n viªn vµ c¸c ®èi
t¸c liªn doanh.
Thø hai vÒ tæ chøc m¹ng l-íi: TiÕp tôc cñng cè m¹ng l-íi hiÖn cã, ®Çu
t- cho m¹ng l-íi míi ph¸t triÓn t¹i c¸c ®Çu mèi giao nhËn chÝnh vµ mét sè
tØnh biªn giíi, nh»m thóc ®Èy kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
Thø ba vÒ ®êi sèng c¸n bé: C«ng ty ®¶m b¶o cho c«ng nh©n viªn cña
m×nh æn ®Þnh viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp ®ång thêi t¨ng c-êng c«ng t¸c ®µo
t¹o, båi d-ìng ph¸t triÓn nguån nh©n lùc.
12
Thø t- vÒ doanh thu vµ l·i: C«ng ty phÊn ®Êu ®¹t møc doanh thu vµ lîi
nhuËn ngµy cµng cao, dù kiÕn trong n¨m 2003 c«ng ty sÏ t¨ng 50% doanh thu
so víi n¨m 2002.
Thø n¨m vÒ thÞ tr-êng tiªu thô: C«ng ty phÊn ®Êu më réng h¬n n÷a thÞ
tr-êng tiªu thu ®Æc biÖt lµ thi tr-êng quèc tÕ
IV. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty N«ng thæ s¶n I
IV.1. C¬ cÊu tæ chøc
§øng ®Çu C«ng ty lµ Gi¸m ®èc do Bé tr-ëng Bé Th-¬ng m¹i bæ nhiÖm.
Gi¸m ®èc tæ chøc vµ ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty theo chÕ ®é thñ
tr-ëng vµ ®¹i diÖn cho mäi quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña C«ng ty tr-íc l·nh ®¹o
Bé Th-¬ng m¹i, ph¸p luËt vµ c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc.
Gióp viÖc cho gi¸m ®èc lµ phã gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n tr-ëng do gi¸m ®èc
c«ng ty ®Ò nghÞ Bé Th-¬ng m¹i bæ nhiÖm vµ miÔn nhiÖm. Phã gi¸m ®èc ®-îc
gi¸m ®èc ph©n c«ng ®iÒu hµnh mét sè lÜnh vùc c«ng t¸c cô thÓ vµ chÞu tr¸ch
nhiÖm tr-íc gi¸m ®èc vÒ lÜnh vùc c«ng t¸c ®-îc giao.
Gi¸m ®èc c«ng ty ®-îc phÐp tæ chøc bé m¸y qu¶n lý (gåm c¸c phßng
ban) gän nhÑ cã hiÖu qu¶, phï hîp víi yªu cÇu, nhiÖm vô ®-îc giao vµ b¸o c¸o
m« h×nh m¹ng l-íi tæ chøc kinh doanh vÒ c¬ quan chñ qu¶n cÊp trªn lµ Bé
Th-¬ng m¹i.
HiÖn nay, c«ng ty gåm mét gi¸m ®èc, mét phã gi¸m ®èc phô tr¸ch n¨m
phßng ban gåm:
- Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh.
- Phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n.
- Phßng KÕ ho¹ch ®Çu t-.
- Phßng NghiÖp vô kinh doanh.
- Phßng XuÊt nhËp khÈu
13
C¸c phßng ®Òu cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau trong viÖc trao ®æi
th«ng tin, lËp kÕ ho¹ch, t×m nguån ®Çu t-, t×m nguån hµng, t×m thÞ tr-êng,
qu¶n lý nh©n viªn vµ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi phßng KÕ to¸n trong viÖc
thu- chi ®Ó thùc hiÖn c¸c th-¬ng vô mua b¸n hµng ho¸ vµ tr¶ l-¬ng cho c«ng
nh©n viªn.
Trong ®ã Gi¸m ®èc c«ng ty trùc tiÕp phô tr¸ch phßng KÕ ho¹ch ®Çu t-,
KÕ to¸n, Tæ chøc hµnh chÝnh; Phã Gi¸m ®èc trùc tiÕp phô tr¸ch xuÊt nhËp
khÈu, nghiÖp vô kinh doanh.
C«ng ty cã m¹ng l-íi chi nh¸nh gèm 12 ®¬n vÞ trùc thuéc lµ:
- Chi nh¸nh kinh doanh n«ng thæ s¶n Hµ Nam
- Chi nh¸nh kinh doanh n«ng thæ s¶n vµ dÞch vô du lÞch NghÖ An
- Chi nh¸nh kinh doanh n«ng thæ s¶n Th¸i B×nh
- Chi nh¸nh kinh doanh n«ng thæ s¶n vµ dÞch vô du lÞch Qu¶ng Ninh
- XÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh n«ng thæ s¶n Hµ Néi
- XÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh n«ng thæ s¶n KiÕn An-H¶i Phßng
- XÝ nghiÖp vËn t¶i dÞch vô vµ kinh doanh tæng hîp Hµ Néi
- Chi nh¸nh kinh doanh n«ng thæ s¶n vµ dÞch vô TP. Thanh Ho¸
- Chi nh¸nh kinh doanh n«ng thæ s¶n vµ dÞch vô TP. Hå ChÝ Minh
- Chi nh¸nh kinh doanh n«ng thæ s¶n vµ dÞch vô TP. H¶i Phßng
- Chi nh¸nh kinh doanh n«ng thæ s¶n vµ dÞch vô TP. L¹ng S¬n
- Chi nh¸nh kinh doanh n«ng thæ s¶n vµ dÞch vô TP. Lµo Cai
C¸c ®¬n vÞ ®Òu thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n phô thuéc trong tæng thÓ
toµn c«ng ty, ®-îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, ®-îc sö dông con dÊu riªng
theo thÓ thøc quy ®Þnh cña Nhµ n-íc.
Tæ chøc bé m¸y c¸c chi nh¸nh gåm mét gi¸m ®èc vµ mét ®Õn hai phã
gi¸m ®èc, tæ kÕ to¸n - tµi chÝnh, tæ nghiÖp vô kinh doanh; tæ b¸n hµng.
14
Tæ chøc bé m¸y c¸c xÝ nghiÖp gåm mét gi¸m ®èc vµ mét ®Õn hai phã
gi¸m ®èc; bé phËn kÕ to¸n tµi chÝnh, bé phËn nghiÖp vô kinh doanh; bé phËn s¶n
xuÊt, gia c«ng, chÕ biÕn; hÖ thèng cöa hµng, quÇy hµng trùc thuéc xÝ nghiÖp.
Trong ®ã gi¸m ®èc phô tr¸ch trùc tiÕp c¸c chi nh¸nh trùc thuéc, phã
gi¸m ®èc trùc tiÕp phô tr¸ch c¸c xÝ nghiÖp, cöa hµng trùc thuéc.
C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty N«ng thæ s¶n I ®-îc thÓ hiÖn qua m« h×nh sau:
Gi¸m ®èc
Phã gi¸m ®èc
Phßng
Tæ chøc
hµnh chÝnh
Phßng
Tµi chÝnh
KÕ to¸n
Phßng
KÕ ho¹ch
®Çu t-
Phßng
NghiÖp vô
Kinh doanh
Phßng
XuÊt
NhËp khÈu
M¹ng l-íi chi nh¸nh- xÝ nghiÖp trùc thuéc (12 ®¬n vÞ)
IV.2. NhiÖm vô c¸c phßng ban
- Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh: Trªn c¬ së kÕ ho¹ch kinh doanh hµng
n¨m, phong tham m-u cho gi¸m ®èc trong viÖc s¾p xÕp tæ chøc bé m¸y, m¹ng
l-íi c¸n bé, lao ®éng tiÒn l-¬ng, ®Ò xuÊt viÖc tiÕp nhËn quy ho¹ch ®µo t¹o båi
d-ìng c¸n bé, khen th-ëng, kû luËt ... ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô. Phßng cã
tr¸ch nhiÖm theo dâi, qu¶n lý nh©n sù trong c«ng ty, bªn c¹nh ®ã phßng cßn
thùc hiÖn c«ng t¸c v¨n th-, thanh tra. Gi¸m ®èc c«ng ty trùc tiÕp chØ ®¹o ho¹t
®éng cña phßng.
- Phßng kÕ ho¹ch ®Çu t-:
+ X©y dùng kÕ ho¹ch th-¬ng m¹i hµng n¨m vµ dù kiÕn ph©n bæ cho
c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. Theo dâi tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch, lËp b¸o c¸o thèng
kª l-u chuyÓn hµng ho¸ ®Þnh kú.
15
+LËp b¸o c¸o s¬ kÕt, tæng kÕt c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng
ty. trùc tiÕp qu¶n lý vµ lªn ph-¬ng ¸n ®Çu t- ,c¶i t¹o,b¶o d-ìng, quy ho¹ch vµ
x©y míi kho,x-ëng,kièt vµ trùc tiÕp thùc hiÖn m¶ng kinh doanh dÞch vô kho
vµ kimh doanh hµng ho¸ kh¸c. Gi¸m ®èc c«ng ty trùc tiÕp chØ ®¹o ho¹t ®éng
cña phßng.
-Phßng kÕ to¸n - tµi chÝnh
+Tæ chøc kÕ to¸n,qu¶n lý vµ theo dâi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh
nh-:doanh thu ,chi phÝ,thu nép ng©n s¸ch,lîi nhuËn,c«ng nî, vËt t- hµng
ho¸,c¸c loai vèn b»ng tiÒn,vèn cè ®Þnh,vèn l-u ®éng kh¸c...t¹i doanh nghiÖp.
Trùc tiÕp gi÷ quü tiÒn mÆt v¨n phßng.
+Tæ chøc kiÓm kª, quyÕt to¸n s¶n xuÊt kinh doanh,quyÕt to¸n thuÕ,
quyÕt to¸n vèn cè ®Þnh, l-u ®éng, ®Çu t- x©y dùng c¬ b¶n.
+Tæ chøc huy ®éng vèn,qu¶n lý vèn theo quy ®Þnh cña nhµ n-íc vµ
cña c«ng ty. Nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt quy chÕ kho¸n vµ c¸c chÕ ®é chi phÝ.
+Trùc tiÕp mua, qu¶n lý ho¸ ®¬n tµi chÝnh, h-íng dÉn sö dông vµ thùc
hiÖn kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc.
+Thùc hiÖn ®óng ph¸p lÖnh kÕ to¸n vµ thèng kª hiÖn hµnh cña nhµ n-íc
Gi¸m ®èc c«ng ty trùc tiÕp chØ ®¹o ho¹t ®éng cña phßng.
-Phßng nghiÖp vô kinh doanh.
Thùc hiÖn viÖc n¾m th«ng tin thÞ tr-êng,tæ chøc kinh doanh trong n-íc
phèi hîp víi phßng kÕ to¸n thùc hiÖn thanh to¸n tiÒn hµng,tiÒn vËn chuyÓn vµ
thu håi c«ng nî ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh cïng c¸c phßng chøc
n¨ng thùc hiÖn ho¹t ®éng xóc tiÕn th-¬ng m¹i, qu¶ng c¸o, héi chî triÓn l·m...
®Ó t×m kiÕm ®èi t¸c më réng ho¹t ®éng kinh doanh. Phã gi¸m ®èc trùc tiÕp chØ
®¹o ho¹t ®éng cña phßng.
-Phßng xuÊt nhËp khÈu
16
Thùc hiÖn viÖc n¾m b¾t c¸c th«ng tin thÞ tr-êng, kh¶o s¸t thÞ tr-êng vÒ
ho¹t ®éng xuÊt khÈu,nhËp khÈu hµng ho¸ phèi hîp víi phßng kÕ to¸n thùc
hiÖn thanh to¸n tiÒn hµng,tiÒn vËn chuyÓn vµ thu håi c«ng nî ph¸t sinh trong
qu¸ tr×nh mua b¸n cïng c¸c phßng chøc n¨ng thùc hiÖn ho¹t ®éng xóc tiÕn
th-¬ng m¹i, t×m kiÕm kh¸ch hµng néi, ngo¹i...cã liªn quan ®Õn xuÊt nhËp
khÈu. Phã gi¸m ®èc trùc tiÕp chØ ®¹o ho¹t ®éng cña phßng.
IV.2. C¬ cÊu lao ®éng
C¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty ba n¨m gÇn ®©y ®-îc m« t¶ trong b¶ng sau:
ChØ tiªu
N¨m 2000
Sè l-îng
N¨m 2001
%
Sè l-îng
N¨m 2002
%
Sè l-îng
%
Tæng sè
265
100
246
100
248
100
Sè l-îng n÷
124
46,8
109
44,3
111
44,76
Sè l-îng nam
141
53,2
137
55,7
137
55,24
Tr×nh ®é §H
72
27,2
85
34,5
95
38,31
Tr×nh ®é TC
45
17
40 16,26
35
14,11
148
55,8
121 49,18
118
47,58
Tr×nh ®é #
Do tån t¹i cò ®Ó l¹i nªn doanh nghiÖp cßn cã nhiÒu lao ®éng cã tr×nh ®é
thÊp. Tuy nhiªn nh÷ng n¨m gÇn ®©y doanh nghiÖp ®· chó träng thay ®æi c¬
cÊu nh©n sù th«ng qua viÖc tuyÓn chän lao ®éng cã kiÕn thøc chuyªn m«n vµ
th-êng xuyªn cö c¸c c¸n bé tham gia c¸c kho¸ båi d-ìng, c¸c cuéc héi th¶o,
khuyÕn khÝch ng-êi lao ®éng tù n©ng cao tr×nh ®é vµ gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng c¸c
chÕ ®é cho ng-êi hÕt tuæi lao ®éng. Nh÷ng cè g¾ng trªn ®· gãp phÇn t¨ng sè
l-îng lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc lªn ®¸ng kÓ vµ gi¶m sè lao ®éng cã tr×nh
®é s¬ cÊp,trung cÊp, c¬ cÊu lao ®éng dÇn dÇn ®-îc trÎ ho¸. Tuy nhiªn, ®Ó ®¸p
øng ®-îc nh÷ng ®ßi hái cña t×nh h×nh míi, doanh nghiÖp cÇn x©y dùng
ph-¬ng h-íng, kÕ ho¹ch nh©n sù mét c¸ch hîp lý vµ hiÖu qu¶ h¬n n÷a.
17
PhÇn II
Thùc tr¹ng tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n cña c«ng
ty n«ng thæ s¶n I
I. Kh¸i qu¸t chung vÒ bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty
Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,c¸c doanh nghiÖp ®Òu t×m mäi
biÖn ph¸p ®Ó cã s¶n phÈm víi sè l-îng nhiÒu nhÊt, chÊt l-îng cao nhÊt chi phÝ
thÊp nhÊt vµ l·i thu ®-îc nhiÒu nhÊt. §Ó ®¹t ®-îc môc tiªu nµy, bÊt kú mét
ng-êi qu¶n lý kinh doanh nµo còng ph¶i nhËn thøc ®-îc vai trß cña th«ng tin
kÕ to¸n. Bëi v× nghiªn cøu b¶n chÊt cña hÖ thèng kÕ to¸n ta thÊy chøc n¨ng
chÝnh cña nã lµ ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc c¸c mÆt ho¹t ®éng kÕ to¸n- tµi chÝnh.
H¬n thÕ n÷a, h¹ch to¸n kÕ to¸n cßn ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc mét c¸ch liªn tôc
toµn diÖn vµ cã hÖ thèng tÊt c¶ c¸c lo¹i vËt t- tiÒn vèn vÒ mäi ho¹t ®éng kinh
tÕ. Nh÷ng th«ng tin mµ kÕ to¸n cung cÊp cho bé phËn qu¶n lý lµ kÕt qu¶ sö
dông tæng hîp c¸c ph-¬ng ph¸p khoa häc cña m×nh
Ng-êi ra quyÕt ®Þnh
C¸c ho¹t ®éng kinh doanh
Ph¶n ¸nh
Ghi chÐp
Xö lý,ph©n
lo¹i, s¾p xÕp
Th«ng tin, b¸o
c¸o truyÒn tin
HÖ thèng kÕ to¸n
Tõ vÞ trÝ vµ vai trß hÕt søc quan träng cña th«ng tin kÕ to¸n ®ßi hái
doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng ®-îc cho m×nh m« h×nh tæ chøc, ph©n c«ng lao
®éng hîp lý vµ hiÖu qu¶. Tr×nh ®é chuyªn m«n cña kÕ to¸n viªn ph¶i cao th×
míi cung cÊp ®-îc nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi, toµn diÖn, kh¸ch quan
cho viÖc ra nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ
trong n-íc vµ quèc tÕ lu«n biÕn ®éng cïng víi xu h-íng quèc tÕ ho¸, tù do
ho¸ th-¬ng m¹i ®ang diÔn ra trªn ph¹m vi toµn cÇu.
18
I.1. Ph-¬ng thøc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n t¹i C«ng ty N«ng thæ s¶n I
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý vµ quy m« s¶n xuÊt kinh doanh,
c«ng ty ®· ¸p dông m« h×nh tæ chøc kÕ to¸n võa tËp trung võa ph©n t¸n.
T¹i c¸c chi nh¸nh, xÝ nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp, c«ng viÖc kÕ to¸n c¸c
ho¹t ®éng kinh doanh do ban kÕ to¸n c¸c chi nh¸nh, xÝ nghiÖp ®ã thùc hiÖn.
§Þnh kú hµng th¸ng, quý tæng hîp sè liÖu, lËp b¸o c¸o göi cho phßng tµi chÝnh
- kÕ to¸n. C¸c chi nh¸nh, xÝ nghiÖp kh«ng tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n riªng. T¹i
c¸c ®¬n vÞ nµy cã c¸c nh©n viªn kÕ to¸n cã nhiÖm vô tËp hîp chøng tõ, thùc
hiÖn viÖc ghi chÐp ban ®Çu, cuèi ký b¸o c¸o lªn phßng kÕ to¸n c«ng ty.
Nh- vËy, tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ®-îc thiÕt lËp t-¬ng øng víi tæ chøc
bé m¸y qu¶n lý chung. §iÒu nµy ®· t¹o ra ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho c«ng t¸c
kÕ to¸n cña doanh nghiÖp.
II.2. Bé m¸y kÕ to¸n
ViÖc tæ chøc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô h¹ch to¸n kÕ to¸n trong
mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n c¬ së do bé m¸y kÕ to¸n ®¶m nhiÖm. Do vËy, cÇn thiÕt
ph¶i tæ chøc hîp lý bé m¸y kÕ to¸n cho ®¬n vÞ- trªn c¬ së ®Þnh h×nh ®-îc khèi
l-îng c«ng t¸c kÕ to¸n còng nh- chÊt l-îng cÇn ph¶i ®¹t vÒ hÖ thèng th«ng tin
kÕ to¸n.
Bé m¸y kÕ to¸n trªn gãc ®é tæ chøc lao ®éng kÕ to¸n lµ tËp hîp ®ång bé
c¸c c¸n bé nh©n viªn kÕ to¸n ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn khèi l-îng c«ng t¸c kÕ
to¸n phÇn hµnh víi ®Çy ®ñ c¸c chøc n¨ng th«ng tin vµ kiÓm tra ho¹t ®éng cña
®¬n vÞ. C¸c nh©n viªn kÕ to¸n trong bé m¸y kÕ to¸n cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ
qua l¹i xuÊt ph¸t tõ sù ph©n c«ng lao ®éng phÇn hµnh trong bé m¸y. Mçi c¸n
bé, nh©n viªn ®Òu ®-îc quy ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n ®Ó tõ ®ã
t¹o thµnh mèi liªn hÖ cã tÝnh vÞ trÝ, lÖ thuéc, chÕ -íc lÉn nhau.
Phßng kÕ to¸n - tµi chÝnh cña c«ng ty gåm 7 ng-êi thùc hiÖn viÖc h¹ch
to¸n cho v¨n phßng vµ tæng hîp sè liÖu cña c¸c ®în vÞ trùc thuéc theo dâi c¸c
19
kho¶n chi phÝ chung cho toµn c«ng ty vµ lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n ®Þnh kú. Ngoµi
ra tham gia vµo c«ng t¸c kÕ to¸n cßn cã c¸c kÕ to¸n viªn t¹i c¸c chi nh¸nh.
- KÕ to¸n tr-ëng: §iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng kÕ to¸n cña c«ng ty, chØ ®¹o
phèi hîp víi c¸c nh©n viªn kÕ to¸n kh¸c, tham m-u cho gi¸m ®èc vÒ ho¹t
®éng tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty, tæ chøc kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng kÕ
to¸n t¹i c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc ph¸p luËt vÒ c¸c sai ph¹m tµi chÝnh
kÕ to¸n trong ph¹m vi quyÒn h¹n ®-îc giao.
- KÕ to¸n tæng hîp: Cã nhiÖm vô lµm tæng hîp vµ phô tr¸ch tæng hîp cña
khèi c¸c thÓ vµ toµn c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp tr-íc kÕ to¸n tr-ëng
- KÕ to¸n c«ng nî: Cã nhiÖm vô theo dâi c¸c kho¶n c«ng nî, doanh thu
thuÕ cña khèi c¸ thÓ vµ toµn c«ng ty.
- KÕ to¸n tiÒn mÆt vµ tiÒn l-¬ng: Cã nhiÖm vô ph¶n ¸nh t×nh h×nh thu
chi tån quü tiÒn mÆt vµ tæng hîp sè liÖu tõ c¸c chi nh¸nh phßng ban ®Ó tÝnh
to¸n l-¬ng, phô cÊp, BHXH, BHYT, KPC§ theo chÕ ®é quy ®Þnh.
- KÕ to¸n ng©n hµng: Cã tr¸ch nhiÖm giao dÞnh víi ng©n hµng vÒ tiÒn
göi, qu¶n lý ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n thuÕ.
- KÕ to¸n TSC§, vËt t-, hµng ho¸: Cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh t¨ng
gi¶m TSC§, vËt t-, hµng ho¸; tÝnh vµ trÝch khÊu hao TSC§ theo quy ®Þnh cña nhµ
n-íc; kÕt hîp víi thñ kho ®-a ra sè liÖu cÇn thiÕt, chÝnh x¸c tíi nhµ qu¶n lý.
- Thñ quü: Qu¶n lý quü tiÒn mÆt cña c«ng ty; cïng kÕ to¸n tiÒn mÆt
theo dâi c¸c kho¶n thu chi tån quü.
TÊt c¶ c¸c c¸n bé tham gia vµo c«ng t¸c kÕ to¸n ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc,
cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ kh¶ n¨ng thÝch øng víi nh÷ng thay ®æi trong chÕ
®é qu¶n lý tµi chÝnh.
Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cã thÓ ®-îc m« t¶ kh¸i qu¸t
qua s¬ ®å sau:
20
- Xem thêm -
.PDF 
46 
72 
88 
