Tài liệu Báo cáo thực tập quá trình thiết bị xí nghiệp thức ăn chăn nuôi an phú

MỤC LỤC Phần 1 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7. Phần 2 A 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. B C D E F Phần 3 4.1. 4.2. Phần 4 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.9. 4.10. 4.11. 4.12. 4.13. LỜI CẢM ƠN.....................................................................................................2 NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN.....................................................3 NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN..............................................4 TỔNG QUAN VỀ XÍ NGHIỆP........................................................................5 Lịch sử thành lập..................................................................................................5 Chức năng – nhiệm vụ.........................................................................................5 Địa điểm xây dựng...............................................................................................5 Tổ chức nhân sự...................................................................................................6 Sơ đồ bố trí mặt bằng...........................................................................................6 An tồn lao động....................................................................................................8 Xử lý phế thải và vệ sinh công nghiệp.................................................................9 DÂY CHUYỀN CÔNG NGHỆ.........................................................................10 NGUYÊN LIỆU SẢN XUẤT............................................................................10 Chất bột đường.....................................................................................................10 Chất đạm..............................................................................................................10 Chất béo...............................................................................................................12 Chất khống...........................................................................................................12 Vitamine...............................................................................................................12 Chất xơ.................................................................................................................14 Các chất bổ sung phi dinh dưỡng.........................................................................14 NGUỒN NGUYÊN LIỆU.................................................................................14 SẢN PHẨM........................................................................................................15 CHẤT LƯỢNG SP VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CLƯỢNG.........................16 THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ...............................................................................17 SƠ ĐỒ BỐ TRÍ THIẾT BỊ MÁY MÓC..........................................................17 QUY TRÌNH SẢN XUẤT.................................................................................18 Quy trình công nghệ sản xuất thức ăn gia súc.....................................................18 Quy trình công nghệ sản xuất thức ăn cho tôm...................................................26 MÁY MÓC – THIẾT BỊ....................................................................................31 Máy sấy hồng ngoại.............................................................................................31 Máy nghiền búa....................................................................................................33 Máy nghiền tinh...................................................................................................35 Máy trộn đứng......................................................................................................37 Máy trộn ngang....................................................................................................38 Máy làm sạch liệu................................................................................................39 Máy tách liệu........................................................................................................40 Thiết bị lọc bằng túi.............................................................................................41 Thiết bị hậu xử lý.................................................................................................43 Máy ép viên..........................................................................................................45 Máy làm nguội.....................................................................................................47 Máy cán miểng.....................................................................................................48 Thiết bị sàng ........................................................................................................49 NHẬN XÉT VÀ ĐỀ NGHỊ................................................................................54 Trang 1 Nhằm tạo điều kiện cho sinh viên tiếp cận với các máy móc, thiết bị liên quan đến ngành chế biến thực phẩm, nhà trường đã kết hợp với Xí nghiệp Thức Ăn Chăn Nuôi An Phú cho chúng em đi thực tập tại xưởng sản xuất của xí nghiệp. Đây là lần đầu tiên chúng em được tiếp xúc với thực tế, đem những kiến thức mình đã học để vận dụng vào thực tế để hiểu sâu, hiểu rõ thêm đồng thời mở rộng thêm kiến thức, học hỏi thêm những điều chưa biết. Qua đợt thực tập này, chúng em tìm hiểu về thực tế sản xuất, cách bố trí máy móc thiết bị tại xưởng, cách vận hành chúng, những sự cố thường gặp trong quá trình sản xuất, và những cách khắc phục sự cố đó. Đồng thời chúng em học tập được cách điều hành, bố trí nhân sự trong xưởng sản xuất, mặt bằng thiết kế của nhà máy. Chúng em xin chân thành cảm ơn: Thầy Nguyễn Sĩ Xuân Ân. Chú Nam, cô Hương cùng các anh chị làm việc trong phòng phân tích. Cùng tập thể các cô chú công nhân làm việc tại xưởng. đã hướng dẫn tận tình và tạo mọi điều kiện cho chúng em hồn thành đợt thực tập này. Trang 2 NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ............................................................................................................................................................ Trang 3 ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ Phần 1: TỔNG QUAN VỀ XÍ NGHIỆP 1. LỊCH SỬ THÀNH LẬP: Trước năm 1975, Xí Nghiệp Thức Ăn Chăn Nuôi An Phú là công ty trách nhiệm hữu hạn Scala, chuyên sản xuất thức ăn gia cầm và thức ăn heo (có 1 trại gà ở Lâm Đồng và 1 trại heo ở Thủ Đức). Trang 4 Sau năm 1975, nhà nước tiếp quản và đổi tên thành Xí Nghiệp Thức Ăn Gia Súc An Phú trực thuộc Công Ty Chăn Nuôi Heo 1. Năm 1988, Xí Nghiệp Thức Ăn Gia Súc An Phú trực thuộc Liên Hiệp Xí Nghiệp Chăn Nuôi Heo. Hiện nay, xí nghiệp có tên là Xí Nghiệp Thức Ăn Chăn Nuôi An Phú trực thuộc Tổng Công Ty Nông Nghiệp Sài Gòn. 2. CHỨC NĂNG – NHIỆM VỤ: Xí Nghiệp Thức Ăn Chăn Nuôi An Phú là doanh nghiệp nhà nước có nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh các loại thức ăn gia súc, gia cầm, tôm và các loại nguyên liệu phục vụ cho chăn nuôi như đậu nành sấy hồng ngoại, bắp sấy hồng ngoại… 3. ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG: Xí nghiệp tọa lạc tại số 162 Nguyễn Thị Định, phường An Phú, quận 2, TP.HCM. Tổng diện tích sử dụng hơn 9000m2, trong đó xưởng sản xuất, nhà kho, văn phòng làm việc… chiếm khoảng 65% diện tích. Xí nghiệp được xây dựng gần trung tâm thành phố Hồ Chí Minh nên các điều kiện về tự nhiên cũng mang nét đặc trưng của khu vực thành phố Hồ Chí Minh. Địa điểm thuận tiện về giao thông liên lạc, gần khu dân cư và các vùng nguyên liệu chính như Đồng Nai, Bình Dương, Tây Ninh, Long An và các tỉnh miền Tây. 4. TỔ CHỨC NHÂN SỰ: SƠ ĐỒ CƠ CẤU TỔ CHỨC XÍ NGHIỆP THỨC ĂN CHĂN NUÔI AN PHÚ Trang 5 Tổ trưởng thành phẩm Tổ trưởng xay xát Tổ trưởng vận chuyển Phó quản đốc Tổ phó Quản đốc Tổ trưởng Công nhân đóng bao thành phẩm Công nhân vận hành cyclo, đổ hộc Công nhân đứng máy xay nghiền Công nhân vận chuyển nguyên liệu Công nhân cân nguyên liệu Công nhân vận hành sấy hồng ngoại Công nhân vận hành ép viên tôm Nhân viên thu hồi công nợ Tổ phó Nhân viên tiếp thị thức ăn tôm Nhân viên tiếp thị TĂGS Tổ trưởng Tổ trưởng bảo vệ bốc xếp Tổ phó Nhân viên thống kê – nhận đăng ký Thủ kho thành phẩm Thủ kho bào bì – thuốc thú y Thủ kho nguyên liệu Nhân viên bốc xếp xuống Nhân viên bốc xếp lên Nhân viên bảo vệ Nhân viên lái xe Nhân viên kế toán: viết hóa đơn, kho Tổ phó Tổ trưởng Thủ kho Tổ trưởng Công nhân vận hành ép viên TĂGS Tổ trưởng XƯỞNG SẢN XUẤT TỔ CƠ ĐIỆN TỔ KD VÀ TT TỔ NGHIỆP VỤ TỔ KỸ THUẬT Công nhân chất bao thành phẩm Nhân viên KCS thị trường Nhân viên phân tích Nhân viên KCS TĂGS Nhân viên KCS tôm Trang 6 CÖÛA DAÀU FO XÖÔÛN G SX TAÊ TOÂM COÅNG BAÛO VEÂ 1. SƠ ĐỒ BỐ TRÍ MẶT BẰNG NHÀ MÁY 2. AN TỒN LAO ĐỘNG VÀ PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY: NƠI ĐỂ XE CBCNV HỘI TRƯỜNG P.KD NGUYÊN P.HC.TCLIỆU LĐTL WC BV P.NGHỈ CAÂN XE TÖÏ ÑOÄNG CĂNGTIN COÅNG CHÍNH CÖÛA P.KIỂM SOÁT CÂN XE P.NGHỈ WC KHO BAO BÌ KHO VAÄT TÖ THỦ QUỸ P.HC P.KHKINH DOANHTIEÁP THÒ PGĐ P.KT-TC P.HỌP GÑ P.PHÂN TÍCH KHO LẠNH P. TRỘN CHỨA CHẤT BỔ THUỐC SUNG WC P.KĨ THUẬT PGĐ NỒI HƠI CỬA P. CƠ KHÍ BỒ N GA CÔNG VIÊN CỬA XƯỞNG SX TĂ GIA SÚC VÀ KHO NGUYÊN LIỆU CỬA Trang 7 KHO 6.1. An tồn lao động: - Công nhân phải chuẩn bị đầy đủ trang bị bảo hộ lao động đã được cấp phát: quần áo, ủng, mũ. (hàng năm mỗi người được cấp 2 bộ) - Hàng năm công nhân viên đều được khám sức khỏe định kì. Công nhân mắc bệnh nghề nghiệp sẽ được chữa trị. Xí nghiệp có những nội qui cụ thể để đảm bảo an tồn lao động như: - Phải nắm chắc nhiệm vụ được giao trong sản xuất hàng ngày của phân xưởng. - Kiểm tra an tồn trước khi vận hành máy. - Báo cáo kịp thời các tình huống của máy móc thiết bị để kịp thời sửa chữa, khóa hãm các van gas nguyên liệu để tránh cháy nổ. - Hệ thống điện phải luôn kiểm tra đảm bảo an tồn. - Trong lúc sản xuất không được rời bỏ nơi làm việc, phải theo dõi thường xuyên tình trạng máy móc đang hoạt động. - Không để nguyên liệu quá lượng quy định, làm cho các động cơ chạy qúa tải bị cháy và nổ rờ-le. - Sắp xếp nguyên liệu gọn gàng, thứ tự chừa lối đi để khi gặp tình huống có thể xử lý kịp thời. - Công nhân phải nắm vững quy trình công nghệ thiết bị mới, tuyệt đối phải tuân theo qui định vận hành máy móc thiết bị đã được ban hành. - Không dùng khố mở nắp phay bằng sắt thép. 6.2. Phòng cháy chữa cháy (PCCC): - Hàng năm thao tập PCCC. - Xí nghiệp có cử người đi thao diễn PCCC, có công an kiểm tra. - Các hệ thống PCCC: nước, bình CO2,… đầy đủ. Ngồi ra xí nghiệp còn có những nội quy nhằm phòng chống cháy nổ như: - Cấm không được sử dụng lửa, củi đun nóng, hút thuốc trong kho nơi sản xuất và nơi cấm lửa. - Cấm không ##ô#c caâu, maéc, s## du#ng #ie#n tuy# tiên, hết giô# la#m vie#c pha#i kie#m tra va# taét #e#n, qua#t va# bếp #ie#n.... tr#ôùc khi về. - Không du#ng giấy #ồng, giấy ba#c #e# thay cầu chì. - Không du#ng daây #ie#n caém tr##c tiếp va#o o# caém. - Không để các chất dễ cháy gần cầu chì, bảng điện. 7. XỬ LÍ PHẾ THẢI VÀ VỆ SINH CÔNG NGHIỆP 7.1 Xử lý phế thải: Trang 8 Hiện nay việc xử lý phế thải, chống ô nhiễm chỉ giải quyết tạm thời vì trong tương lai xí nghiệp sẽ dời ra ngoại ô. Lúc đó phương án giải quyết ô nhiễm được đặt lên hàng đầu trước khi bố trí mặt bằng sản xuất. Cụ thể là: - Dùng túi vải hứng các bụi thức ăn để giảm ô nhiễm không khí. Mặt khác các bụi thức ăn này sẽ được tận dụng để tái chế. - Đặt máy nghiền dưới hầm để giảm bụi thức ăn và giảm tiếng ồn. - Dùng hệ thống lọc mùi hôi: đường ra của hơi được chuyển qua hệ thống cống có than hoạt tính hút lại giảm mùi hôi tanh, giảm ô nhiễm không khí. 7.2 Vệ sinh công nghiệp: - Sau khi sản xuất phải vệ sinh tại chỗ. - Hàng tuần vệ sinh định kì tồn bộ thiết bị sản xuất, vệ sinh nhà kho, thông cống rãnh.. xịt thuốc diệt côn trùng và mọt, đặt bẫy diệt chuột. Tuy nhiên nếu cần cũng phải vệ sinh đột xuất đối với từng máy. Phần 2 : DÂY CHUYỀN CÔNG NGHÊÊ A. NGUYÊN LIỆU SẢN XUẤT 1. CHẤT BỘT ĐƯỜNG Là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu cho vật nuôi, gồm có 2 loại:  Chất trích ly không đạm (Nitrogen free extract – NFE): đường, tinh bột… Trang 9  Chất xơ thô: cellulose, hemicellulose, polysaccharide.  Bắp: ở nước ta có 2 loại bắp phổ biến là bắp vàng và bắp trắng. Hiện nay bắp vàng được sử dụng phổ biến cho thức ăn chăn nuôi. Bắp vàng được xem là tốt vì có nhiều sắc tố vàng, ngồi ra còn cung cấp một phần sinh tố A. Để đảm bảo bắp tốt trong quá trình bảo quản thì phải phơi hoặc sấy để loại độc tố Aflatoxin do nấm Aspergillus flavus.  Tấm: là nguồn nguyên liệu cung cấp nhiều năng lượng vì có khả năng tiêu hóa cao, ngon miệng, thường thay thế với bắp trong thức ăn chăn nuôi.  Cám gạo: chứa nhiều vitamin B1. Chất béo trong cám gạo chứa nhiều acid béo không no chủ yếu là acid oleic và acid isolinolic nên rất dễ bị oxy hóa làm cám gạo ôi. Cám gạo còn là môi trường hoạt động của vi sinh vật làm cho cám dễ bị chua, mốc, vón cục và gây vị đắng. Ngồi ra trong cám gạo có nhiều xơ nên dễ ảnh hưởng đến độ kết dính của viên thức ăn.  Cám mì: chứa hầu hết các vitamin nhóm B với hàm lượng protein và xơ khá cao, giá trị dinh dưỡng (về chất bột đường) đạt 67% so với bắp. Cám mì và cám gạo có thể thay thế lẫn nhau.  Khoai mì lát: được phơi khô để loại acid HCN. Sử dụng khoai mì lát trong khẩu phần thức ăn của vật nuôi còn nhằm mục đích hạ giá thành sản phẩm (phổ biến dùng cho thú thương phẩm).  Bột mì: vừa là nguồn cung cấp bột đường, vừa là chất kết dính tự nhiên cho thức ăn viên.  Chức năng của nguyên liệu bột đường: cung cấp năng lượng cho vật nuôi. Chất bột đường sẽ chuyển thành glucose trong quá trình biến dưỡng. Glucose sẽ chuyển thành glycogen tích lũy trong gan và tế bào cơ. Nếu trong khẩu phần ăn có dư chất bột đường thì sẽ chuyển thành mỡ trong vật nuôi. 2. CHẤT ĐẠM Bao gồm các acid amin thiết yếu và không thiết yếu. Tiêu chuẩn chính để xác định giá trị sinh học và vai trò sinh lý các acid amin là khả năng duy trì sự phát triển của vật nuôi. Một số acid amin khi thiếu thì vật nuôi sẽ chậm tăng trưởng và giảm trọng dù rằng các thành phần khác đều đầy đủ. Acid amin thiết yếu: là acid amin mà vật nuôi không tự tổng hợp được, phải bổ sung từ thức ăn, đó là: lysine, methionine, phenylalanine, threonine, arginine, histinine, tyrosine, leucine, isoleucine, tryptophan và valine. Thiếu một trong các acid amin cần thiết dẫn tới rối loạn sử dụng tất cả acid amin khác. Sự thiếu hụt 1 acid amin cần thiết còn gọi là yếu tố hạn chế của thức ăn. Acid amin không thiết yếu: là acid amin mà vật nuôi tự tổng hợp được trong cơ thể. Những acid amin không thiết yếu là glycine, acid glutamic, acid aspatic, proline, alanine, serine, asparagine… 2.1. Đạm động vật:  Bột cá: là nguồn nguyên liệu protein động vật phổ biến nhất dùng trong sản xuất thức ăn chăn nuôi, có giá trị dinh dưỡng cao, kích thích tính thèm ăn cho vật nuôi. Bột cá Trang 10 có hàm lượng lysine cao, chứa nhiều sinh tố nhóm B, bột cá có thể nhiễm độc tố Salmonella.  Bột thịt: được sản xuất từ gia súc, gia cầm và các bộ phận hay phế liệu trong các sản phẩm thịt ở nhà máy giết mổ, xí nghiệp chế biến thịt… mà không đủ tiêu chuẩn dùng cho người. Vì thành phần nguyên liệu sử dụng để sản xuất bột thịt rất khác nhau nên chất lượng bột thịt cũng khác nhau. Có các loại bột thịt, bột thịt – xương. Quá trình bảo quản bột thịt bị hạn chế do dễ bị oxy hóa.  Bột tôm: là nguồn đạm sản xuất từ đầu, càng, vỏ tôm do các nhà máy chế biếm tôm đông lạnh thải ra. Trong bột tôm có chứa nhiều sắc tố như carotenoide, cholesterol và một số acid béo. Hàm lượng protein trong bột tôm khoảng 30 – 35%. Bột đầu tôm giàu Ca và có chứa nhiều chitine và chất xơ (14 – 17%).  Bột sữa: sử dụng cho heo con tập ăn. Sử dụng cho heo thịt và heo nái sẽ không đạt hiệu quả về kinh tế.  Bột huyết: thành phần acid amin trong bột huyết thấp hơn trong bột cá, đạm thô thường từ 74 – 92%.  Bột ruốc: hàm lượng protein trong bột ruốc khoảng 45 – 55%. Chất lượng của bột ruốc phụ thuộc vào loại ruốc, độ tươi, tạp chất và hàm lượng muối.  Bột mực: được sản xuất từ phụ phế phẩm trong chế biến mực như gan mực, lòng mực, đầu da mực hoặc những con mực nhỏ không đạt quy cách. Bột mực có mùi thơm hấp dẫn được sử dụng trong thức ăn thủy sản. 2.2. Đạm thực vật:  Đậu nành (đậu nành hạt, bánh dầu đậu nành): là nguồn cung cấp đạm dồi dào, rất cần thiết và tạo tính ngon miệng cho vật nuôi. Đậu nành phải xử lý chín để hạn chế các yếu tố ngăn cản hấp thu dinh dưỡng. Đậu nành có thành phần acid amin ổn định và cân bằng.  Bánh dầu dừa: có giá trị dinh dưỡng gần bằng 85% dầu đậu nành nhưng có hàm lượng lysine và methionine thấp hơn.  Bánh dầu mè: có giá trị dinh dưỡng gần bằng 89% dầu đậu nành, có rất ít lysine.  Chức năng của chất đạm: làm tăng năng suất vật nuôi, sức sinh trưởng, sinh sản, sức sản xuất trứng, sữa, tinh trùng, tạo kháng thể… 3. CHẤT BÉO Gồm 2 loại:  Chất béo động vật: mỡ cá, dầu cá, dầu mực…  Chất béo thực vật: dầu đậu nành, dầu cọ, dầu dừa…  Chức năng của chất béo: tăng giá trị dinh dưỡng, cung cấp năng lượng, cung cấp acid béo cần thiết như acid linoleic…, tăng tính ngon miệng, tăng sinh tố, giảm độ bụi của thức ăn dạng bột. Trang 11 4. CHẤT KHỐNG  Khống đa lượng: Ca, P, Na, Mg… Nguồn khống đa lượng cho vật nuôi được lấy từ bột vỏ sò, xương, đá vôi, MCP (monocanxiphosphate), DCP (dicanxiphosphate).  Khống vi lượng: Fe, Cu. Zn, I,Co, Mn, Si, Br, Mo, Ni… Nguồn khống vi lượng thường được trộn sẵn dưới dạng premix. Ngồi ra còn sử dụng nguồn khống hữu cơ là các acid amin giúp vật nuôi hấp thu thức ăn tốt hơn.  Chức năng của chất khống: tạo xương chắc (Ca, Mg, Zn), cân bằng acid bazơ (Na, K, Cl), xúc tác các phản ứng enzyme (Cu, Mn, Zn), ảnh hưởng hồng cầu (Fe)… 5. VITAMINE Là hợp chất hữu cơ với hàm lượng nhỏ, đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển bình thường. Nếu thiếu vitamine sẽ xuất hiện rối loạn trong cơ thể. Các rối loạn này là đặc trưng riêng cho từng loại vitamine. Vitamine không cung cấp năng lượng và chỉ cần với hàm lượng rất thấp. Trang 12 Các nguyên liệu cung cấp vitamine: Các loại vitamine Nguyên liệu chứa vitamine * Vitamine tan trong nước: Thiamin B1 Cám, các loại đậu, nấm men. Riboflavine B2 Đậu nành, nấm men, gan, sữa. Acid pantotenic B5 Cám, nấm men, thịt, cá, nội tạng. Pyridoxine B6 Ngũ cốc, nấm men, gan. Cyanocobalamine B12 Bột cá, phế phẩm của lò sát sinh. Niacine B3 Các loại đậu, nấm men. Biotine B8 Gan, nấm men, các sản phẩm từ sữa. Acid folic B9 Cơ thịt cá, nấm men, lòng cá, bột cá. Cholin Mầm lúa mì, các loại đậu. Inositol Mầm lúa mì, các loại đậu, nấm men. Acid ascorbic C Cơ thịt cá tươi. * Vitamine tan trong dầu: Retinol A Dầu cá. Canxiferol D Dầu cá. Tocoferol E Menadione Dầu thực vật. K Bột cỏ linh lăng, bột cá.  Chức năng của vitamine:  Tổng hợp glycoprotein, nếu thiếu gây mù mắt (A).  Điều hòa hấp thu Ca, giúp xương rắn chắc, phát triển tồn vẹn các mô cơ, chống stress (D).  Thiếu vit E sẽ gây sẩy thai ở chuột.  Giúp đông máu (K).  Liên quan đến biến dưỡng (B).  Chuyển hóa chất bột đường, tạo tính ngon miệng (B1).  Thiếu vit B2 sẽ gây bệnh Derma: tổn thương da, bệnh về mắt.  Thiếu vit B12 sẽ gây bệnh thiếu máu. 6. CHẤT XƠ: Trang 13 Không có giá trị dinh dưỡng, có tác dụng kích thích sự tiêu hóa. Chất xơ phổ biến được sử dụng trong thức ăn chăn nuôi là bột cỏ… 7. CÁC CHẤT BỔ SUNG PHI DINH DƯỠNG: Là các chất khi thêm vào không làm tăng giá trị dinh dưỡng, không hại vật nuôi mà chỉ nhằm mục đích tăng mùi vị thức ăn để kích thích tính thèm ăn cho vật nuôi, diệt một số sinh vật gây bệnh…  Kháng sinh: tetracycline, oxytetracycline, clotetracycline.  Chất trợ sinh (probiotics): Saccharomyces cerevisiae… Lactobacillus, Acidophillus, Streptococcus,  Thuốc tẩy giun: piperazine, ivermectine.  Chất tiền sinh (prebiotics): monosaccharide, fructose (oligosaccharide) sẽ làm thay đổi khả năng các mầm bệnh cư trú trong đường ruột. Enzyme: cellulase, hemicellulase, amylase, phytase, protease…  Chất acid hóa: acid citric, acid fumaric, acid formic, có tác dụng làm giảm pH ở tá tràng, do đó giảm khả năng sinh sản của vi khuẩn có hại ở dạ dày và ruột non.  Chất ngọt: giúp ngon miệng cho heo con.  Chất chống oxy hóa: dùng để ngăn ngừa quá trình oxy hóa chất béo và sự tổn thất vitamine có trong thức ăn, ví dụ như BHT (Butyl Hydroxy Toluen), BHA (Butyl Hydroxy Anison), ethoxyquine.  Chất chống nấm mốc: chất chống mốc thường được sử dụng trong thức ăn chăn nuôi là acid propionic và các muối của nó (muối K, Ca, Na) nhằm bảo quản thức ăn được lâu hơn. B. NƠI CUNG CẤP NGUYÊN LIỆU Nội địa: nguồn nguyên liệu trong nước chủ yếu là: bắp, tấm, cám gạo, cám mì, khoai mì lát, khô dầu dừa, khô dầu mè, bột cá từ 50-62% protein, bột ruốc, bột sò, bột xương.... Ngoại nhập: bột mì từ Nhật; bột cá 62-68% protein từ Peru, Chile; khô dầu đậu nành từ Argentina, Ấn Độ; bắp có thể nhập từ Trung Quốc (khi nguồn hàng trong nước đáp ứng không đủ). Riêng các chất bổ sung như: sinh tố, khống vi lượng, kháng sinh, chất tạo mùi, chất chông oxy hóa, chất chống nấm mốc... thường là nguyên liệu nước ngồi được các công ty có mặt ở Việt Nam (công ty TNHH của VN, công ty 100% vốn nước ngồi, công ty liên doanh VN & nước ngồi) nhập về và kinh doanh. C. SẢN PHẨM CỦA NHÀ MÁY 1. THỨC ĂN NUÔI TÔM 1.1 Thức ăn nuôi tôm Topfeed: thức ăn cao cấp nuôi tôm công nghiệp Top 1 : sử dụng cho tôm từ 0,02-0,2g Top 2: sử dụng cho tôm từ 1-2,6g Top 3: sử dụng cho tôm từ 2,6-4,6g Trang 14 Top 4: sử dụng cho tôm từ 4,6-10g Top 5: sử dụng cho tôm từ 10-25g Top 6: sử dụng cho tôm từ 25-34g 1.2 Thức ăn nuôi tôm ASFE: thức ăn nuôi tôm công nghiệp. S1-601: Sử dụng cho tôm sú có trọng lượng nhỏ hơn 0,2g S2-602: Sử dụng cho tôm sú có trọng lượng từ 0,2-2g G1-603: Sử dụng cho tôm sú có trọng lượng từ 2-7g G2-604: Sử dụng cho tôm sú có trọng lượng từ 7-12g G3-605: Sử dụng cho tôm sú có trọng lượng từ 12-20g F-606: Sử dụng cho tôm sú có trọng lượng lớn hơn 20g 1.3 Thức ăn nuôi tôm ViTa: thức ăn nuôi tôm bán công nghiệp S1-9501: Sử dụng cho tôm có trọng lượng nhỏ hơn 0,2g S2-9502: Sử dụng cho tôm có trọng lượng từ 0,2-2g G1-9503: Sử dụng cho tôm có trọng lượn từ 2-7g G2-9504: Sử dụng cho tôm có trọng lượng từ 7-12g G3-9505: Sử dụng cho tôm có trọng lượng từ 12-20g F-9506: Sử dụng cho tôm có trọng lượng lớn hơn 20g 1.4 Thức ăn nuôi tôm SP45: Thức ăn nuôi thúc tôm ở giai đoạn 2 tháng trước khi thu hoạch. Chỉ tiêu (%) SP45 Đạm tối thiểu 45 Béo tối đa 6 Xơ tối đa 3 Am tối đa 11 2. THỨC ĂN NUÔI GIA SÚC 2.1 Thức ăn hỗn hợp cho gà công nghiệp: Số 1 – 22% protein: Gà con (nuôi lấy trứng) từ 1 ngày – 10 tuần tuổi Số 2 – 17% protein: Gà hậu bị từ 11 tuần – 20 tuần tuổi Số 3 – 19% protein: Gà đẻ Số 4 – 22% protein: Gà con nuôi thịt từ 1 ngày – 21 ngày tuổi Số 5 – 2-% protein: Gà thịt từ 22 ngày – 42 ngày tuổi, xuất chuồng 2.2 Thức ăn cho gà ta, gà tu: Số 4T – 18% protein: Gà con từ 1 – 42 ngày tuổi Số 5T – 16% protein: Gà thịt từ 42 ngày tuổi trở lên 2.3 Thức ăn đậm đặc cho gà – cút: Đậm đặc 14 – 38% protein: Gà con, gà thịt Đậm đặc 15 – 38% protein: Gà đẻ Đậm đặc 12 – 36% protein: Cút đẻ Trang 15 2.4 Thức ăn hỗn hợp cho vịt siêu thịt, trứng: D4 – 22% protein: Vịt con 4 ngày – 21 ngày tuổi D5A – 20% protein: Vịt thịt 22 ngày – 42 ngày tuổi D5B – 18% protein: Vịt thịt vỗ béo từ 42 ngày tuổi đến xuất chuồng D3 – 20% protein: Vịt đẻ 2.5 Thức ăn đậm đặc cho vịt: DD3 – 32% protein: Vịt đẻ DD5 – 30% protein: Vịt thịt Dng để pha trộn với la, gạo lức, tấm. 2.6 Thức ăn hỗn hợp cho bị sữa, bị thịt Số 11 – 16% protein: Bị sữa Số 11A – 15% protein: Bị thịt D. CHẤT LƯỢNG SẢN PHẨM VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ CHẤT LƯỢNG SẢN PHẨM Chất lượng sản phẩm được người tiêu dùng bình chọn 2005 (hàng Việt Nam chất lượng cao) Hiện chưa tiến hành quản lí chất lượng theo ISO vì cơ sở còn vướng mắc về di dời (chưa ổn định về địa điểm). Tuy nhiên, các biện pháp quản lí chất lượng đã được tiến hành như: Xây dựng tiêu chuẩn nguyên liệu đầu vào và đăng kí về pháp lí chất lượng thành phẩm đầu ra. Có KCS trong các khâu: nguyên liệu đầu vào, quá trình sản xuất, thành phẩm đầu ra, quá trình bảo quản. Lấy mẫu và lưu mẫu. Đầu tư trang thiết bị để kiểm tra chất lượng nguyên liệu và thành phẩm, cụ thể: Đánh giá các chỉ tiêu cảm quan: màu sắc, mùi, vị, độ đồng đều, tạp chất, độ ẩm v.v.. Phân tích các chỉ tiêu hóa học: đạm thô, béo, xơ, Ca, P, NaCl, độ chín sống của đậu nành rang, độc tố nấm mốc... Gởi mẫu cho cơ quan phân tích bên ngồi để đối chiếu với kết quả phân tích nội bộ khi cần thiết. Đội ngũ tiếp thị kĩ thuật theo dõi và phản hồi chất lượng sản phẩm ngồi thị trường thông qua năng suất và tình hình sức khỏe vật nuôi. E. THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ Tp. Hồ Chí Minh, miền Tây, miền Trung, miền Đông Nam bộ. F. SƠ ĐỒ BỐ TRÍ THIẾT BỊ – MÁY MÓC (đính kèm) Trang 16 Nguyên liệu Phần 3 : QUY TRÌNH SẢN XUẤT Nhập liệu 1. SƠ ĐỒ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT THỨC ĂN CHO GIA SÚC  Sơ đồ khối Nghiền Chuyển lên bồn chứa Cân định lượng nguyên liệu Chất bổ sung Trộn Chuyển lên bồn chứa bột ép viên Ép viên Chuyển lên bồn chứa thức ăn bột Hơi nước Làm nguội Cân, may bao thành phẩm Thức ăn bột Sàng viên Chuyển lên bồn chứa thức ăn viên Cân, may bao thành phẩm Trang 17 Thức ăn Dầu mỡ  Thuyết minh quy trình công nghệ 1.1. Quá trình nhập liệu : Nguyên liệu ở công đoạn này không bao gồm các chất bổ sung như chất kháng sinh, chất trợ sinh, sinh tố... Nguyên liệu gồm 3 dạng:  Nguyên liệu thô: sẽ đi vào các công đoạn tiếp theo như trên sơ đồ: loại tạp chất, nghiền và sau đó chuyển lên bồn chứa.  Nguyên liệu mịn: được làm sạch các tạp chất vào sẽ đi thẳng vào bồn chứa.  Nguyên liệu xử lý hồng ngoại: đối với các vật nuôi còn nhỏ như heo con tập ăn, gà con 1-2 tuần tuổi thì trong nguyên liệu sẽ bao gồm đậu nành và bắp có xử lý hồng ngoại để tăng khả năng tiêu hóa rồi mới đi tiếp vào các công đoạn như sơ đồ. Nguyên liệu được vận chuyển từ các kho chứa đến các máy nghiền bằng xe đẩy, và được phân loại để chứa vào từng cyclo thích hợp. Nguyên liệu vào phải đúng loại theo công thức yêu cầu và phải được kiểm tra về mặt cảm quan như màu sắc, trạng thái mùi... và lượng trấu, mức độ độc tố có trong nguyên liệu. Nguyên liệu được cân đúng tỉ lệ dựa trên cơ sở công thức phối chế cho từng loại vật nuôi. Công thức của các loại nguyên liệu phụ thuộc vào điều kiện của cơ sở sản xuất và kế hoạch sản xuất đã đề ra. Công thức này được tính tốn bằng phần mềm chuyên dụng với hai tiêu chí:  Đảm bảo đủ giá trị dinh dưỡng.  Giá thành của sản phẩm thấp nhất. 1.2. Quá trình loại tạp chất: Trang 18 Các nguyên liệu có thể lẫn những tạp chất không mong muốn như đá sỏi, dây nhợ, kim loại như sắt,… Do đó cần phải có khâu làm sạch để giải quyết độ mịn theo yêu cầu và không làm hư hại lưới nghiền. Khi đổ nguyên liệu vào máy nghiền cần chú ý để loại bỏ những tạp chất mà mắt thường có thể nhìn thấy được. Trước khi vào máy nghiền, nguyên liệu được đi qua máy tách từ để loại sắt. Chú ý đổ nguyên liệu từ từ và đúng hướng trực tiếp vào cửa máy nghiền. 1.3. Nghiền: Thức ăn cho gia súc chủ yếu là dạng bột và dạng viên, do đó quá trình nghiền rất quan trọng. Độ mịn của vật liệu là một trong những yếu tố quyết định đến độ chặt của viên thức ăn. Mục đích: đưa nguyên liệu từ dạng thô và còn nhiều tạp chất về dạng bột và đạt độ mịn theo yêu cầu sản xuất Yêu cầu: - Trạng thái lưới nghiền không bị rách, hở. - Trạng thái sản phẩm sau khi nghiền và sàng phải mịn đều và không lần tạp chất. - Mỗi loại nguyên liệu đòi hỏi độ mịn khác nhau nên sử dụng những máy nghiền có công suất khác nhau và kích thước lưới cũng khác nhau. Kích cỡ lưới nghiền có nhiều loại đường kính như 2; 2.5; 3; 3.5; 4 mm - Kích cỡ hạt nguyên liệu sau khi nghiền là 0.6 – 0.8 mm - Độ mịn của nguyên liệu có thể được điều chỉnh bằng cách thay đổi các tấm lưới nghiền để nguyên liệu đạt được đến độ mịn cần thiết và phụ hợp với từng loại thức ăn theo đúng nhu cầu của công thức phối trộn. - Các nguyên liệu đem nghiền phải được phơi hoặc sấy khô, độ ẩm của nguyên liệu không lớn hơn 13%. Tăng độ ẩm trong vật liệu thô sẽ làm giảm hiệu suất nghiền. Cách thực hiện: Nguyên liệu sau khi loại bỏ tạp chất sẽ đổ vào cửa nhập liệu của máy nghiền. Các gàu tải sẽ chuyển động liên tục để đưa nguyên liệu đến bộ phận nghiền. khi nguyên liệu rơi xuống, các lưỡi dao quay ly tâm đập mạnh vào nguyên liệu và làm chúng vỡ vụn ra. Những mảnh vụn này sẽ được đẩy tiếp qua các lỗ lưới nghiền để đạt kích cợ nghiền theo yêu cầu (với kích cỡ lỗ lưới nghiền tùy thuộc vào loại nguyên liệu, ví dụ như đối với bắp thì sử dụng lỗ lưới 4 mm, đậu nành sử dụng lỗ lưới 3.5 mm, cám gạo sử dụng lỗ lưới 2.5 mm). Sau khi đạt yêu cầu về độ mịn và qua được lỗ lưới nghiền, chúng sẽ được các vis tải vận chuyển đến các gàu tải. Gàu tải sẽ đưa bột nghiền vào các cyclo chứa. Còn lại các bụi bột sẽ được lắng trong cyclo chứa buuị và được dẫn ra ngồi, chứa trong các túi lọc bụi. Đối với các loại nguyên liệu đã đạt độ mịn và tinh chất (không bị lần tạp chất) sẽ không phải qua giai đoạn nghiền và được chuyển thẳng lên các cyclo. 1.4. Quá trình đưa nguyên liệu lên các bồn chứa: Trang 19 Mục đích: các loại nguyên liệu thường được sử dụng với khối lượng lớn trong công thức khẩu phần như bắp, tấm, cám gạo, khoai mì... thường được đưa lên 8 cyclo chứa nhằm giúp cho quá trình trộn nguyên liệu được dễ dàng, nhanh chóng. Yêu cầu: các cyclo chứa phải có thứ tự rõ ràng để người đứng máy điều khiển dễ dàng phân biệt. Hiện nay thứ tự nguyên liệu chứa trong các cyclo là:  Cyclo 1: bắp nghiền  Cyclo 2: khoai mì  Cyclo 3: xác dừa  Cyclo 4: bánh dầu  Cyclo 5: tấm  Cyclo 6: cám gạo lau  Cyclo 7: cám gạo ép  Cyclo 8: cám mì Thời gian lưu nguyên liệu trong mỗi bồn để sản xuất từng đợt tối đa là 48h. Cách thực hiện: nguyên liệu sau khi nghiền được gàu tải chuyển đến 8 cyclo chứa, từng cyclo chứa từng loại nguyên liệu phân biệt khác nhau, và thường các cyclo dùng để chứa các nguyên liệu cung cấp chất bột đường và chất đạm là chủ yếu. Đối với những gia súc mà công thức thức ăn của nó có nhiều hơn 8 loại nguyên liệu thì những nguyên liệu còn lại sẽ được bổ sung trực tiếp vào vis tải đưa lên thùng trộn. 1.5. Quá trình cân định lượng: Mục đích: nhằm đảm bảo đúng và đủ lượng nguyên liệu đưa vào sản xuất theo công thức khẩu phần. Yêu cầu: - Cân đúng khối lượng và theo công thức yêu cầu. - Nếu lượng thức ăn cần dùng chiếm khối lượng lớn trong công thức, kỹ thuật viên sẽ nhập số liệu vào bảng điện tử, nguyên liệu sẽ tự động đi xuống từ các cyclo đến bàn cân tự động. - Nếu lượng thức ăn cần dùng chỉ chiếm lượng nhỏ trong công thức, công nhân sẽ tiến hành cân bằng cân tay, sau đó trộng sơ bộ ở các máy trộn vi lượng, rồi cuối cùng mới đi đến các bồn trộn đều cho đủ 1 tấn/mẻ. Cách thực hiện: có thể cân theo 2 cách: - Cân bằng cân tự động: nguyên liệu các loại như bắp, tấm, cám gạo... trong cyclo được gàu tải đưa đến bàn cân tự động (ở ngay phía dưới cyclo). Một bộ phận điện tử tự động sẽ ngắt lượng nguyên liệu đi xuống khi trên cân đã có đủ lượng đã nhập trong công thức, và tiếp tục cân các nguyên liệu từ các cyclo khác. Sau khi lấy đủ lượng nguyên liệu yêu cầu, nguyên liệu từ bàn cân định lượng sẽ được vis tải đẩy đến gàu tải và đưa lên bồn trộn. Trang 20