Tài liệu Bài giảng bài tự cảm vật lý 11 (3)

A C K Đ1 R B Đ2 D L, R KIỂM TRA BÀI CŨ 1. Khái niệm từ thông? Viết biểu thức và nêu đơn vị của các đại lượng trong biểu thức. KIỂM TRA BÀI CŨ 2. Phát biểu định nghĩa: -Suất điện động cảm ứng -Tốc độ biến thiên của từ thông. I. TỪ THÔNG RIÊNG CỦA MỘT MẠCH KÍN I. TỪ THÔNG RIÊNG CỦA MỘT MẠCH KÍN II. HiỆN TƯỢNG TỰ CẢM 1. ĐỊNH NGHĨA 2. MỘT SỐ VÍ DỤ III. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG TỰ CẢM 1. SuẤT ĐiỆN ĐỘNG TỰ CẢM 2. NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG CỦA Ống dây tự cảm Một mạch kín (C) có dòng điện i. Dòng điện i gây ra một từ trường, từ trường này gây ra một từ thông  qua ( C) gọi là từ thông riêng của mạch.  = L.i L: độ tự cảm của ( C), phụ thuộc vào cấu tạo và kích thước của ( C) I. TỪ THÔNG RIÊNG CỦA MỘT MẠCH KÍN I. TỪ THÔNG RIÊNG CỦA MỘT MẠCH KÍN II. HiỆN TƯỢNG TỰ CẢM 1. ĐỊNH NGHĨA 2. MỘT SỐ VÍ DỤ III. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG TỰ CẢM 1. SuẤT ĐiỆN ĐỘNG TỰ CẢM 2. NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG CỦA Ống dây tự cảm Một ống dây chiều dài l, tiết diện S, gồm N vòng dây, có cường độ i chạy qua, độ tự cảm của ống dây là: L= 4..10-7. N2 .S l L: độ tự cảm của ống dây có lõi sắt 2 L = .4..10-7. N .S l : Độ từ thẩm, đặc trưng cho từ tính của lõi sắt (có giá trị cỡ 104) II. HiỆN TƯỢNG TỰ CẢM I. TỪ THÔNG RIÊNG CỦA MỘT MẠCH KÍN II. HiỆN TƯỢNG TỰ CẢM 1. ĐỊNH NGHĨA 2. MỘT SỐ VÍ DỤ III. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG TỰ CẢM 1. SuẤT ĐiỆN ĐỘNG TỰ CẢM 2. NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG CỦA Ống dây tự cảm 3. Ứng dụng: 1. Định nghĩa: Là hiện tượng cảm ứng điện từ xảy ra trong một mạch có dòng điện mà sự biến thiên của từ thông qua mạch được gây bởi sự biến thiên cường độ dòng điện trong mạch. - Trong mạch điện 1 chiều, hiện tượng tự cảm xảy ra khi đóng, ngắt mạch. - Trong mạch điện xoay chiều, hiện tượng tự cảm luôn xảy ra. VÍ Dụ 1: Quan sát hiện tượng khi đóng khóa K A C Đ1 R B Đ2 D L,R K VÍ Dụ 1 - Đ1, Đ2: 2 đèn giống nhau - Ống dây L có điện trở thuần R * Khi đóng K A C Đ1 R Đ2 B D L,R K + Đ1 sáng ngay + Đ2 sáng lên từ từ, sau một thời gian độ sáng mới ổn định * Giải thích + Khi đóng K : dòng điện ICD qua ống dây L tăng  B tăng  từ thông qua L tăng  xuất hiện IC chống lại sự tăng của ICD  ICD tăng chậm  Đ2 sáng lên từ từ. + Còn IAB tăng nhanh vì không có IC cản trở  Đ1 sáng ngay. VÍ Dụ 2: quan sát hiện tượng khi ngắt khóa K Đ *Khi ngắt K đèn Đ khơng tắt ngay mà bừng sáng lên rồi mới tắt hẳn. *Giải thích : K L Khi ngắt K : dịng điện I qua L giảm  B giảm   qua L giảm  xuất hiện IC khá lớn chống lai sự giảm của I  Ic phĩng qua đèn  Đ sáng bừng lên rồi tắt. III. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG TỰ CẢM 1. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG TỰ CẢM I. TỪ THÔNG RIÊNG CỦA MỘT MẠCH KÍN II. HiỆN TƯỢNG TỰ CẢM 1. ĐỊNH NGHĨA 2. MỘT SỐ VÍ DỤ III. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG TỰ CẢM 1. SuẤT ĐiỆN ĐỘNG TỰ CẢM 2. NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG CỦA Ống dây tự cảm Công thức tổng quát :  etc   t Suy ra i etc   L t - Suất điện động tự cảm có độ lớn tỉ lệ với tốc độ biến thiên của cường độ dòng điện trong mạch - Dấu trừ ( - ) phù hợp với định luật Len xơ III. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG TỰ CẢM I. TỪ THÔNG RIÊNG CỦA MỘT MẠCH KÍN II. HiỆN TƯỢNG TỰ CẢM 1. ĐỊNH NGHĨA 2. MỘT SỐ VÍ DỤ III. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG TỰ CẢM 1. SuẤT ĐiỆN ĐỘNG TỰ CẢM 2. NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG CỦA Ống dây tự cảm 2. Năng lượng từ trường của ống dây tự cảm - Khi cuộn dây tự cảm có dòng điện cường độ i chạy qua thì trong cuộn dây tích lũy năng lượng dưới dạng năng lượng từ trường W= 1 2 L.i2 IV. ỨNG DỤNG I. TỪ THÔNG RIÊNG CỦA MỘT MẠCH KÍN II. HiỆN TƯỢNG TỰ CẢM 1. ĐỊNH NGHĨA 2. MỘT SỐ VÍ DỤ III. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG TỰ CẢM 1. SuẤT ĐiỆN ĐỘNG TỰ CẢM 2. NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG CỦA Ống dây tự cảm - Hiện tượng tự cảm có nhiều ứng dụng trong mạch điện xoay chiều. Cuộn cảm là một phần tử quan trọng trong các mạch điện xoay chiều có mạch dao động và các máy biến áp … MỞ K Đ Đ L ĐÓNG K + K E r - + K E r - I I Đ L + K MỞ K E ĐÓNG K r I I Đ L + K MỞ K E ĐÓNG K r I I Đ L + K MỞ K E ĐÓNG K r Câu 1 : Chọn câu trả lời đúng nhất : Độ tự cảm L phụ thuộc vào......... a) Dòng điện trong ống dây hay một phần của mạch điện. b) Dạng mạch điện hay một phần của mạch điện. c ) Dạng hình học của ống dây hay mạch điện. X d) Dạng hình học của ống dây hay một phần của mạch điện. Câu 2 : Chọn đáp số đúng của bài toán sau: Trong mạch điện có độ tự cảm L có dòng điện giảm từ I xuống ½ I trong thời gian 2 giây thì suất điện động tự cảm có giá trị là: a) i L b) ½ i L X c) ¼ i L d) 1/8 i L