Mô tả:
BÀI GIẢNG VẬT LÝ LỚP 10 BAN CƠ BẢN
BÀI 26 : THẾ NĂNG
GIÁO VIÊN:
TRẦN VIẾT THẮNG
Trường THPT Chu Van An
Bài giảng Vật lí lớp 10 ban cơ bản:
Bài 26 Thế năng
MỤC TIÊU:
* Phát biểu được ĐN trọng trường, trọng trường
đều
* Viết được biểu thức trọng lực của một vật P = m. g
* Phát biểu được ĐN viết được biểu thức Wt trọng trường
ĐN được khái niệm mốc thế năng.
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Viết biểu thức tính công của một lực
2. Khi nào một vật có năng lượng?
3. Một viên đạn đang bay có năng lượng không?
Một viên đạn ở độ cao Z có năng lượng không?
4. Nhắc lại khái niệm thế năng đã học ở lớp 8
Bài 26 Thế năng
Tiết 1. Thế năng trọng trường
1. Trọng trường.
( HĐ1. 10 Phút)
Học sinh
Trả lời và tự ghi chép
Ghi nhớ khái niệm và
biểu hiện của trọng
trường, công thức của
trọng lực
P = mg
g là gia tốc rơi tự do hay
gia tốc trọng trường
Giáo viên
? Trọng lực là gì. ĐĐ của TL
Giới thiệu khái niệm trọng
trường.
Giới thiệu khái niệm trọng
trường đều
Hướng dẫn HS trả lời C1
Học sinh
HS trả lời C1
Fhl m g
a
g
m
m
Giáo viên
Hướng dẫn HS trả lời C1
? Biểu thức ĐL II Niutơn
2. Thế năng trọng trường.
Học sinh
Tìm ví dụ chứng tỏ vật có
khối lượng. m khi đưa lên
độ cao z, lúc rơi xuống có
thể sinh công
Giáo viên
Hướng dẫn HS đọc SGK
Yêu cầu HS nhận xét về
khả năng sinh công của
vật có k.l. m ở độ cao z
Học sinh
Giáo viên
? Khi vật m ở độ cao z có
Trả lời các câu hỏi; phát
biểu, ghi chép ĐN thế năng khả năng sinh công, chứng
tỏ diều gì.?
Vật có năng lượng.
Dạng năng lượng này gọi
là thế năng trọng trường
(thế năng hấp dẫn)
Các nhóm HS trao đổi và
Tính công của trọng lực
trình bày cách tính.
khi vật có khối lượng m
A = Pz = mgz
rơi không vận tốc ban đầu
HS ghi kết quả và viết
từ độ cao z xuống đất.
biểu thức tính thế năng
trọng trường: Wt = mgz
Học sinh
Từ biểu thức tính thế
năng trọng trường:
Wt = mgz
Wt phụ thuộc g, z
Wt phụ thuộc z
Khi vật ở trên mặt đất:
. z = 0 Wt = 0
HS ghi chép khái niệm
về gốc hay mốc thế năng
Giáo viên
? Thế năng của một vật phụ
thuộc vào các yếu tố nào.
Trong trọng trường đều?
Vị trí mà thế năng bằng 0
được gọi là gốc hay mốc
thế năng
Học sinh
Vào mốc thế năng.
Trả lời C3
Chọn mốc thế năng tại O.
Xác định vị trí tại đó thế
năng tại: = 0, > 0; < 0
Wto = 0
WtA > 0
WtB < 0
Khi tính độ cao z ta chọn
chiều dương hướng lên
trên.
Giáo viên
? Thế năng của một vật phụ
thuộc vào yếu tố nào nữa
không?
Wt có thể: > 0; = 0; < 0
A
O
B
3. Liên hệ giữa biến thiên thế năng và công của trọng lực
Học sinh
Khi vật rơi thẳng đứng
Giáo viên
zM
M
M
AMN = mgzM – mgzN
zN
Khi vật chuyển dời từ
độ cao zM đến độ cao
zN theo một đường bất
kì thì ta cũng luôn có:
AMN = mgzM – mgzN
N
N
Xét vật m rơi từ độ
cao zM đến độ cao zN
Tính công của trọng lực
và độ giảm thế năng
3. Liên hệ giữa biến thiên thế năng và công của trọng lực
Học sinh
AMN = mgzM – mgzN
AMN = WtM - WtN
WtMN = WtM – WtN
= mgzM – mgzN
WtMN = AMN
Giáo viên
zM
zN
M
N
M
N
Xét vật m rơi từ độ
cao zM đến độ cao zN
Tính công của trọng lực
và độ giảm thế nănag
WtMN = WtM – WtN
3. Liên hệ giữa biến thiên thế năng và công của trọng lực
Học sinh
AMN = WtM - WtN
HS rút ra các nhận xét về
sự thay đổi thế năng khi
vật CĐ trong trọng trường
* Khi z giảm Wt giảm
thì trọng lực sinh công
dươnag: A > 0
* Khi z tăng Wt tăng
thì trọng lực sinh công
âm : A < 0
Giáo viên
zM
zN
M
N
M
N
Xét vật m rơi từ độ
cao zM đến độ cao zN
CỦNG CỐ: Ghép một mệnh đề ở cột bên trái với một mệnh
đề ở cột bên phải để được câu đúng
1. Biểu thức của thế năng trọng
trường (trục z, chiều dương hướng
lên) là:
a. là động năng
b. – mgz + C
2. Biểu thức của thế năng trọng
trường (trục z, chiều dương hướng
xuống) là:
c. + mgz + C
3. Khi vật rơi tự do động năng của
vật tăng còn thế năng
d. Thì động năng của vật
không đổi.
4. Dạng cơ năng mà vật có được khi
chuyển động
5. Khi vật chuyển động tròn đều.
6. Đại lượng tỉ lệ với bình phương
động lượng
1: c
2: b
3: e
đ. Thì động năng và động
lượng của vật không đổi.
e. Giảm.
4: a
5: d
6: a
CỦNG CỐ:
1. Thế năng trọng trường của một vật phụ
thuộc vào các yếu tố nào? Chọn đáp án sai
A. Khối lượng của vật m
B. Vận tốc của vật v
C. Mốc thế năng
D. Độ cao của vật z
Đáp số B.
CỦNG CỐ:
2. Thế năng trọng trường của một vật thay đổi
như thế nào ? Chọn đáp án đúng nhất
A. Tăng gấp hai lần khi độ cao z tăng gấp 2 lần
B. Không thay đổi khi khối lưọng tăng lên 2 lần
còn độ cao giảm đi 2 lần
C. Không phụ thuộc mốc thế năng
D. Giảm đi 4 lần khi khối lượng và độ cao của
vật đều giảm đi 2 lần
Đáp số B.
VỀ NHÀ
1. Chứng minh câu C4, C5
2. Làm bài tập 2, 3 tr. 141 SGK
3. Ôn lại phần ĐL Huc và lực đàn hồi
1. Viết biểu thức tính công của một lực
A = F.s.cos
2. Khi nào một vật có năng lượng?
Khi vật đó có khả năng sinh công
3. Một viên đạn đang bay có năng lượng không?
Có năng lượng: động năng
Một viên đạn ở độ cao Z có năng lượng không?
Có năng lượng vì khi rơi xuống đất viên đạn có
khả năng sinh công. Dạng năng lượng này được
gọi là thế năng
Nhắc lại khái niệm thế năng đã học ở lớp 8
Cơ năng của vật phụ thuộc vào vị trí của vật so với
mặt đất, hoặc so với vị trí khác được chọn làm mốc
để tính độ cao gọi là thế năng hấp dẫn. Vật có khối
lượng càng lớn và ở càng cao thì thế năng càng lớn.
Cơ năng của vật phụ thuộc vào độ biến dạng của
vật gọi là thế năng đàn hồi.
Trọng trường đều là trọng
trường trong đó g tại mọi
điểm có phương song song,
cùng chiều, cùng độ lớn
Đó phải là một vùng
không gian hẹp, vì g
phụ thuộc vào vĩ đô và
độ cao
g
g
g
- Xem thêm -