Mô tả:
Trường THCS Thạnh Đông B
Lớp 9-Môn Vật lí
Bài 44.THẤU KÍNH PHÂN KÌ
TỔ TOÁN LÝ TRƯỜNG THCS THẠNH ĐÔNG B
Thứ 7 ngày 30 tháng 01 năm 2010
KIỂM TRA BÀI CỦ
Nêu những đặc điểm ảnh của một vật tạo
bởi thấu kính hội tụ.Có những cách
nào để nhận biết thấu kính hội tụ
Khi vật đặt trong khoảng tiêu cự thì cho
ảnh ảo,lớn hơn vật và cùng chiều với
vật
Khi đặt vật ngoài khoảng tiêu cự cho
ảnh thật ngược chiều với vật
Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn
phần giữa.cho ảnh lớn hơn vật.
Hãy loại bỏ những hình dạng của thấu
kính hội tụ ?
Những hình còn lại là hình gì ?
Xem hình vẽ trả lời
Đây là những hình dạng
của thấu kính phân kì
B
O
F A
F
B
O
A
F
F’
’
Bài 44.THẤU KÍNH PHÂN KÌ
Thấu kính phân kì có gì khác hơn so với thấu kính hội tụ ?
I.ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH PHÂN KÌ.
Quan sát và tìm cách nhận biết
C2:Độ
dày phần
sokì
vớicóphần
giữa
củarìa
thấu
TLC2:Thấu
kính rìa
phân
độ dày
phần
kính
phân
kì có
gì khác
nhau
lớn hơn
phần
giữa,
ngược
hẳnvới
vớithấu
thấukính
kínhhội
tụ?
hội tụ
TLC1:hình dạng của thấu kính phân kì.
Thấu kính
Nguồn sáng
Quan sát Thí nghiệm
1
TLC3:Chùm tia tới song song cho chùm tia ló
C3:Chùm
tia lókìcónên
đặctađiểm
gì là
màthấu
người
là chùm phân
gọi đó
kínhta
gọi
là kì
thấu kính phân kì ?
phân
Tiết diện mặt cắt ngang của một số thấu kính
phân kì được mô tả là những hình bên
Kí hiệu của thấu kính phân kì được vẽ như
sau:
2
3
Bài 44.THẤU KÍNH PHÂN KÌ
I.ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH PHÂN KÌ.
II.TRỤC CHÍNH,QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH PHÂN KÌ
TLC4:Tiasát
C4:Quan
ở giữa
hìnhđivẽqua
và quang
cho biết
tâm
trong
củaba
thấu
tia
tới thấu
kính
phân
kính
kì tiếp
phântục
kì,truyền
tia nàothẳng
đi qua
không
thấu
kính
bị
đổikhông
hướng.
bị Có
đổi thể
hướng
thể dùng
?Tìm thước
cách kiểm
tra điều
thẳng
đểnày
kiểm
? tra dự đoán đó.
Thấu kính
1
O
*Trong các tia tới vuông góc với thấu kính có
một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi
hướng. Tia này trùng với một đường thẳng
được gọi là trục chính của thấu kính.
*Trục chính của thấu kính phân kì đi qua một
điểm O trong thấu kính mà tia sáng tới điểm
này đều truyền thẳng, không đổi hướng.
Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính
Nguồn sáng
2
3
C5:Ở thí nghiệm trên nếu kéo dài các
TLC5:Nếu kéo dài chùm tia ló ở thấu
tia ló thì chúng có gặp nhau
kính phân kì thì chúng sẽ gặp nhau
không ? Tìm cách kiểm tra dự
tại một điểm trên trục chính của
đoán đó ?
thấu kính ,cùng phía với chùm tia
tới. Có thể dùng thước thẳng để
kiểm tra dự đoán đó
Bài 44.THẤU KÍNH PHÂN KÌ
I.ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH PHÂN KÌ.
II.TRỤC CHÍNH,QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH PHÂN KÌ
Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính phân kì cho các tia ló kéo
C6:Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nhiệm này trên hình 44.3 Sgk.
dài cắt nhau tại một điểm F nắm trên trục chính .Điểm đó gọi là tiêu điểm
của thấu kính phân kì và nằm cùng phía với chùm tia tới.
Mỗi thấu kính phân kì có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính,
cách đều quang tâm O.
TLC6:vẽ hình
F
O
F’
Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF=OF’=f gọi là tiêu cự của thấu
kính.
Bài 44.THẤU KÍNH PHÂN KÌ
I.ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH PHÂN KÌ.
II.TRỤC CHÍNH,QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH PHÂN KÌ
III.VẬN DỤNG
C7:Hình 45 .Hãy vẽ tia ló và
các tia tới trong hình
TLC7:Hình vẽ
S
F
O
F’
C8:Nếu ta cầm trên tay một kính cận thị .Làm thế nào để biết thấu kính đó là thấu kính
hội tụ hay phân kì
TLC8:Kính cận là thấu kính phân kì,nên phần rìa của thấu kính dầy hơn phần giữa
C9:Thấu kính phân kì có gì khác hơn so với thấu kính hội tụ ?
TLC9:Thấu kính phân kì có những đặc điểm trái ngược với thấu kính hội tụ :
*Phần rìa của thấu kính phân kì dày hơn phần giữa.
*Chùm sáng tới song song với trục chính của thấu kính phân kì, cho chùm tia ló phân
kì.
*Khi để thấu kính phân kì vào gần dòng chữ trên trang sách, nhìn thấy hình ảnh dòng
chữ bé đi so với khi nhìn trực tiếp
Bài 44.THẤU KÍNH PHÂN KÌ
Nội dung cần nhớ
*Thấu kính phân kì thường dùng có phần rìa dày hơn phần giữa
*Chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính phân kì cho chùm tia ló
phân kì.
*Đường truyền của hai tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì:
-Tia tới song song với trục chính thì tia ló kéo dài đi qua tiêu điểm nằm cùng phía
với tia tới.
-Tia tới đến quang tâm cho tia ló truyền thẳng theo pương của tia tới
S.
O
F
F’
Củng cố kiến thức
Câu 1:Hãy ghép mỗi câu a),b),c),d) với một phần 1,2,3,4 để được một câu có nội
dung đúng.
a)Thấu kính phân kì là thấu kính có
1.Cho chùm tia ló phân kì.
b)Chùm sáng song song tới thấu kính
phân kì cho
2.Tiếp tục truyền thẳng theo
phương của tia tới
c)Tia sáng song song với trục chính thì
tia ló
3.Kéo dài đi qua tiêu điểm
d)Tia qua quan tâm thì tia ló
4.Phần giữa mỏng hơn phần rìa
Câu 2:Cho hình vẽ:
(1)
Thấu kính đã cho hội tụ hay phân kì ?
Giải thích tại sao ?
Thấu kính đã cho là thấu kính phân kì.
Vì qua kính cho tia ló phân kì
F
0
F’
(2)
Củng cố kiến thức
Trong hai hình sau hãy cho biết đó là những loại thấu kính nào ?
Tại sao ?
B
F
A
B
F’
A
Thấu kính phân kì,vì Tia tới song
song với trục chính thì tia ló
kéo dài đi qua tiêu điểm nằm
cùng phía với tia tới.
F
F’
Thấu kính hội tụ ,vì chùm tia tới
song song với trục chính của
thấu kính cho chùm tia ló hội
tụ tại tiêu điểm
- Xem thêm -