Tài liệu Bài giảng bài thấu kính hội tụ vật lý 9 (8)

GV: Đoàn Văn Tâm Thế nào là hiện tượng khúc xạ ánh sáng, vẽ hình minh họa ? N S Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng khi tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại bề mặt phân cách giữa hai môi trường. K.Khí i I Nước r N’ K Hãy nêu các kết luận về hiện tượng khúc xạ ánh sáng khi tia sáng truyền từ không khí vào nước và ngược lại. Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới Góc khúc xạ không bằng góc tới và khi góc tới tăng ( giảm ) thì góc khúc xạ cũng tăng ( giảm ) - Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước. - Góc khúc xạ lớn hơn góc tới khi ánh sáng truyền từ nước ra không khí. Như các em đã biết, trên đường truyền thì tia sáng sẽ bị gãy khúc khi gặp bề mặt phân cách giữa hai môi trường trong suốt khác nhau. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu một dụng cụ quang học có tính chất như vậy . Đó là thấu kính hội tụ I/ Thấu kính hội tụ là gì? -Thấu kính là một khối trong suốt ( thường làm bằng thủy tinh hoặc nhựa …) có hai mặt . -Thấu kính hội tụ là thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần giữa. - Hình dạng của thấu kính hội tụ: Ký hiệu 1 mặt 1 mặt lồi, lồi 1 mặt lõm Hai mặtphẳng, lồi1 mặt II/ Đặc điểm của thấu kính hội tụ 1/ Thí nghiệm 2/ Các định nghĩa • Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới. • Tia sáng khúc xạ ra khỏi thấu kính gọi là tia ló. • Chiếu một chùm sáng song song theo phương vuông góc tới bề mặt của một TKHT thì chùm tia ló hội tụ tại một điểm (định nghĩa). TK Nguồn sáng 1/ Trục chính (∆ )  Chiếu một chùm sáng song song tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia ló truyền thẳng không đổi hướng, đường thẳng trùng với tia này gọi là trục chính của thấu kính hội tụ. ∆ 2/ Quang tâm O  Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng. Điểm này là quang tâm của thấu kính. O 3/ Các tiêu điểm  - Chiếu một chùm sáng song song với trục chính tới thấu kính hội tụ, chùm tia ló hội tụ tại một điểm nằm trên trục chính, đó là tiêu điểm của thấu kính.  - Mỗi thấu kính hội tụ có hai tiêu điểm F và F’ nằm đối xứng với nhau qua quang tâm. OF = OF’ = f là tiêu cự của TK F F’ * Các tia sáng đặc biệt - Tia qua quang tâm O thì truyền thẳng - Tia song song trục chính thì tia ló đi qua tiêu điểm của thấu kính. - Tia qua tiêu điểm thì tia ló song song trục chính F O F’ ∆ III. Vận dụng : Hoạt động nhóm bằng bảng phụ Vẽ các tia ló của các tia (1 ) ; ( 2 ) và ( 3 ) trong hình sau (1) S (2) (∆) F’ O F (3) S’ Vì sao khi dùng kính đeo mắt của người già hứng ánh sáng mặt trời có thể đốt cháy được tờ giấy mỏng ? Vì kính đeo mắt của người già là thấu kính hội tụ, chùm ánh sáng mặt trời tới thấu kính là chùm sáng song song nên chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm , tại điểm này nhiệt độ rất cao và có thể đốt cháy được tờ giấy mỏng ? HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ • • • • - Học bài Đọc phần có thể em chưa biết Làm bài tập trong sách bài tập Chuẩn bị bài mới: Ảnh của vật tạo bởi TKHT Xem lại các dựng ảnh một vật qua gương phẳng - Dùng kính lúp quan sát dòng chữ trên trang giấy Xin chân thành cảm ơn thầy, cô Chúc các em học sinh học tập tốt và các em