Tài liệu Bài giảng bài thấu kính hội tụ vật lý 9 (5)

GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ TIẾT47: BÀI 42: KIỂM TRA BÀI CŨ Câu hỏi : • Hãy vẽ tia khúc xạ trong trường hợp : tia sáng truyền từ không khí sang thuỷ tinh . • Nêu mối quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ . S N Không khí P I Thủy tinh N’ Q I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ: 1. Thí nghiệm : Tia tới Tia ló Hình 42.2 C1 : Chùm Chùm tia khỏi thấu kính có đặc điểm gì C1: tiakhúc khúcxạxạrara khỏi thấu kính là chùm hộimà tụ.người ta gọi nó là thấu kính hội tụ ? I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 2. Hình dạng của thấu kính hội tụ : a) b) c) d) Hình 42.3 C3 : Em hãy tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính hội tụ dùng trong thí nghiệm ? C3: Phần rìa của thấu kính hội tụ mỏng hơn phần giữa . II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Trục chính: Hình 42.2 C4: Trong ba tia sáng tới thấu kính, tia nào qua thấu kính truyền thẳng mà không bị đổi hướng? II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Trục chính: Hình 42.2 Tìm C4: Trong cách kiểm cácthẳng tia tratới tiađể vuông sáng này góc tiếp với tục mặttruyền thấu kính thẳng hộikhi tụ,đicóqua mộtthấu tia Dùng thước kiểm tra ló truyền thẳng không đổi hướng. kính. II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 1. Trục chính : • Trong các tia tới vuông góc với mặt thấu kính hội tụ, có một tia cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng . Tia này trùng với một đường thẳng được gọi là trục chính (r) của thấu kính . Trục chính () r II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 2. Quang tâm: Hình 42.2 Chiếu các tia sáng bất kỳ đi qua giao điểm giữa trục chính và thấu kính, quan sát đường truyền của các tia ló, rút ra nhận xét. II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM,TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 2. Quang tâm : • Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều truyền thẳng, không đổi hướng . • Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính . S Trục chính () O r II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 3. Tiêu điểm: Hình 42.2 C5: Quan sát thí nghiệm cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia tới nào? II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 3.Tiêu điểm : • Ñieåm hoäi tuï F naèm treân truïc chính cuûa thaáu kính. Trục chính () r F II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 3. Tiêu điểm: Hình 42.2 C6: Vẫn làm thí nghiệm trên, nhưng chiếu chùm tia tới vào mặt bên kia của thấu kính thì chùm ló có đặc điểm gì? II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIỄU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 3. Tiêu điểm : C6: Khi đó chùm tia ló vẫn hội tụ tại một điểm khác trên trục chính ( điểm F/ ) r O F F’ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM. TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 3. Tiêu điểm : • Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại một điểm F nằm trên trục chính . • Điểm đó gọi là tiêu điểm của thấu kính hội tụ và nằm khác phía với chùm tia tới . • Một thấu kính có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm . r O F F’ II. TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ 4. Tiêu cự : O F Tiêu cự Tiêu cự F’ OF = OF’ = f Khoảng cách từ quang tâm đến một tiêu điểm gọi là tiêu cự của thấu kính . Nếu cho tia tới đi qua tiêu điểm của thấu kính thì thấy tia ló song song với trục chính . III. VẬN DỤNG Câu 1 : Một thấu kính hội tụ, quang tâm O, trục chính r, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới 1, 2, 3 . Hãy vẽ tia ló của các tia này ? III. VẬN DỤNG Câu 2 : Thấu kính hội tụ là thấu kính có : A . Phần rìa mỏng hơn phần giữa . B . Phần rìa dày hơn phần giữa . C . Chùm tia tới song song chùm tia ló hội tụ . D . A và C đúng . HƯỚNG DẪN TỰ HỌC: 1) Bài vừa học: +Học phần ghi nhớ _ SGK _ trang 115 +Làm bài tập 42.1 đến 42.4 SBT +Đọc tìm hiểu phần “ Có thể em chưa biết” 2) Bài sắp học: Đọc tìm hiểu tính chất ảnh của thấu kính hội tụ.